aravanpark snel gegroeid:
LU al bijna 130.000 wagens
deale
caravan is er niet
Onderhoud
miniem
ACCESSOIRES: NÓG MEER COMFORT
W aarborgf onds
eèn onmisbare
vervult
functie
Keuze op RAI weerspiegelt
toenemende trekkersdrift
Research in
het toerisme
Veel nieuwtjes
op tuinbeurs
VOOR VERKEERSSLACHTOFFERS
DONDERDAG 21 JANUARI 1971
(Van onze redacteur toerisme)
AMSTERDAM Misschien
het de huiselijkheid van de
derlander, misschien ook
•,1 zijn de traditionele trek-
irsdrift; opmerkelijk is in ie-
:r geval, dat de Nederlandse
ikantieganger in versneld
po het caravanland bij uit-
;k, Engeland, lijkt te gaan
ittronen.
Elk jaar opnieuw worden
de verkopen nieuwe re-
irds geboekt. Vorig jaar wa
rn het er zelfs 28.000, waar-
ee het totaal aantal toercara-
ins op een kleine 130.000
Jram. En het CBS heeft uit-
rekend, dat niet minder
in 12 procent van de zomer-
kanties in het huis op wie-
n wordt doorgebracht.
de Caravan-Rai '71 (van 22 tot
met 31 januari) de grootste is. die
i Nederland werd gehouden, is
ook niet te verwonderen. Voor
vanbouwers blijkt ons land een
kkelijk afzetgebied. Vandaar
het grote aantal inzendingen:
100 merken toercaravans, vouw
en stacaravans uit tien lan-
plus een schat aan accessoires.
nwaar die groeiende belangstel-
Hééft een caravan dan zoveel
rdelen? Voor de caravanners -pur
is dat geen vraag. De caravan,
en zij, is de enige mogelijkheid
op vakantie werkelijk vrij te
em, onafhankelijk van tijd en
„hoe laat" en „waar" zijn vra-
die de caravanner nooit hoeft te
en. Hij kan althans in het bui
and gaan staan waar hij wil.
eigen leunstoel. Hij is thuis uit.
0 Kunst
emakken bij het rijden lachen
eg. Immers, je moet er niet van
an. dat je in je vakantie gaat
ijden. Die auto is maar een ac-
Hoofdzaak is het huis op
Die auto dient alleen maar
dat zo nu en dan te verplaatsen,
het zo ziet, valt dat autorijden
wel mee, zegt de caravanner. en
pieker je er niet over om in an-
alve dag naar Spanje te jakke-
ht caravannen is een kunst,
vindt caravan-expert R J. Brandsma
van de ANWB Een kunst, die velen
nog niet blijken te verstaan. „Vooral
de laatste jaren komen er steeds
meer vakantievierders, die de at
tractie van het huis op wielen verre
gaand onvoldoende uitbuiten.
Toeristen, die zich braaf in de files
van de massa scharen en in feite
niets anders doen dan van de ene
stad naar de andere rijden. Van huis
naar de overvolle camping ergens in
het zuiden, waar de caravans zicht
tot straten aaneen rijen. Onbegrijpe
lijk!
Wat is het plezier ervan twee of
drie weken lang op eenzelfde plek te
blijven temidden van honderden an
dere caravans, in een stad van mini-
huisjes, die nauwelijks méér vakan
tiegenoegen biedt dan de wijk rond
het huiselijk „home"?"
Rust
De ANWB-cxpert geeft toe; die ro
mantische camping met plaatsjes,
waar men zich nog vogelvrij kan
voelen, zijn in Europa dun gezaaid,
althans aan de zuidelijke kusten. Wie
daar als caravanner nog stilte wil,
moet vaak héél lang zoeken. Ze zijn
er wel in overvloed, maar echte rust
bieden ze vrijwel geen van alle, zeker
niet in het hoogseizoen.
Vandaar zijn advies: zoek het niet
altijd aan die zuidelijke kusten. Trek
ook eens door de binnenlanden. Door
streken, waar men zich nog echt
zwerver kan voelen.
En wie per se aan een rustige kust
wil staan kan altijd nog terecht in de
Scandinavische landen of in
Normandië en Bretagne. Daar vindt
men nog plaatsen genoeg, waar de
grote horde aan voorbij trekt of. hele
maal niet komt.
Nog een raad: kies niet direct een
camping met bergen comfort uit de
gids. Probeer het ook eens op een
plaats, die in de campinggidsen niet
zo overvloedig gesierd wordt met
attracties, met kantines, bars. grote
kampwinkels. Ze bieden minder ge
makken. dat wél. maar aan de andere
kant zijn ze veel minder druk.
En is het zó bezwaarlijk de bood
schappen eens niet op de camping,
maar in het dorp te doen? Die kleine
moeite weegt ruimschoots op tegen de
rust, die juist deze campings vaak
nog bieden: de meesten trekken er
aan voorbij omdat ze per se de luxe
van een dure camping willen.
Een van de honderd merken
op de RAI, de Sprite Sport, van
Frans Witte, een van de meest
verkochte caravans in Nederland.
Wereldraad
In oktober sprak prof. Berkhof de
j wens uit (of was het een aansporing?)
I dat de kerken aan de veelbesproken
200.000 dollar maar snel hun ge-
vraagde 300.000 dollar moeten toevoe
gen. Deze wens is wel heel snel in
vervulling gegaan. De motivering die
I hij destijds gaf komt mij zeer aan
vechtbaar voor.
Er werd aan toegevoegd, dat slechts
15.000 dollar naar Zuid-Afrika gaat.
„Dat is nog veel minder dan de ton
van Luns". Ook deze toevoeging is niet
juist, althans niet volledig De 200.000
dollar is onder meer verdeeld over ne
gen „bevrijdingsbewegingen" (lees:
hoofdzakelijk door communisten ge
trainde verzetsgroepen) in Afrika.
Prof Berkhof voegde er nog aan toe,
dat de ..luttele' bedragen uit de reser
ves van de Wereldraad komen. Moet
dit een verzachting betekenen? Zo ja.
dan wekt dat verwarring, want reser
ves zijn toch ook afkomstig van de
kerken?
Ik ben benieuwd wanneer dr. Blake,
secretaris-generaal van de Wereld
raad, voorstellen doet om bedragen
beschikbaar te stellen voor vrijheids
bewegingen ten behoeve van de Ame
rikaanse negers. Litouwen. Estland
Letland, Hongarije en Tsjechoslowa-
kije.
Prof. Berkhof schreef nog dat vooral
gelovigen in de VS de leiding van de
Wereldraad hebben weten te overtui
gen. Dit lijkt mij niet zo verwonder
lijk als men het boekje „Een pleidooi
voor begrip" van de Zuidafrikaan ds.
Landman leest, waarin lasterlijke aan
tijgingen van de Reformed Church in
Amerika voorkomen, die overigens op
zeer hoogstaande wijze worden weer
legd.
De hervormde predikant ds. Gijmink
(uit Rotterdam) schreef naar aanlei
ding van de gift van 200.000 dollar
onder meer: „De wortels van het be
sluit gaan terug naar de Geneefse con
ferentie voor kerk en samenleving in
1966, waar de zg. theologie der revo
lutie sterkere aanhang kreeg".
Ik ben van mening dat de Wereld
raad er goed aan zou doen, te han
delen volgens de leus van mr. Groen
van Prinsterer:
„Tegen de revolutie het Evangelie".
Maar zo'n leus is toch niet meer „in"?
Zo neen, dan de moderne visie ervan:
prof. dr. J. C. G. Kotzé (een onver
dachte Zuidafrikaanse bron) zegt in
„Ras volk en nasie in terme van die
Skrif": „Wij moeten ons voor alles
realiseren, dat het christelijk geloof,
evenals de kerk in haar roeping op
aarde, haar beginselen nooit toepast op
revolutionaire wijze, daarbij gebruik
makend van methoden van dwang".
ROTTERDAM
J. Notebaart
te kiezen uit de veelheid aan
vans, die ook op deze Caravan-
weer wordt aangeboden, is een
ig, die zelfs experts niet voor de
weg beantwoorden. Dc keuze
igt namelijk van zoveel factoren
dat de aankoop van een huis op
:len geen zaak is om „even snel te
elcn".
de eerste plaats spelen natuur
de financiën een rol: wat wil
ervoor uitgeven? Er is al een
iwwagen voor 1695 en een toer-
avan voor ƒ2790, maar men kan
naar huis met een luxe stacara
van 90.000 gulden.
)an zal men zich moeten afvragen
men van een caravan verwacht,
irdt het alleen een voordelig on-
dak voor lange vakantietrips of
men er echt in kunnen wonen, als
kan met een beetje comfort?
laar zelfs èls men op die vragen
exact antwoord heeft, dan nog
een keuze moeilijk vallen. Want
experts zijn het daarmee eens
ideale caravan bestaat niet. De
Jle caravan dat is het hu;s. dat
binnen tweemaal zo groot is als
buiten, dat heel sterk is. maar
h niets weegt, dat niets mag kos-
maar toch 20 jaar mcc moet
n de industrie is er nog steeds
I in geslaagd al die wensen te ver-
ïn, een caravan te maken, die een
h toverdoos is. die als een zeepbel
de auto kan worden meege-
en op de camping verandert in
ante villa.
Rijde
her dat meeslepen: daarover be-
nog vele fabels. Onder meer,
Fles door ruit
treincabine
TRECHT De machinist van de
'trein EindhovenMaastricht
gisteravond licht gewond geraakt
i er bij Lutterade een fles door de
van zijn cabine naar binnen
g. De machinist stopte, waardoor
trein 10 minuten vertraging kreeg,
flessengooier is onbekend geble-
dat kleine auto's geen caravan zouden
kunnen trekken. Experts betwisten
dat. Elke wagen, zeggen zij, kan een
caravan trekken. Alleen: men moet
ermee weten te rijden.
Wie met een kleine auto op stap
gaat, moet weten, dat zo'n wagentje
met een kolos achter zich in de vier
de versnelling niet zoveel meer doet.
Maar in de derde doet het dat wèL
Daarom het advies van deskundigen:
jakker nooit, het is waanzin in ander
halve dag naar Spanje te willen rij
den. Neem er de tijd voor.
De auto zal er dankbaar voor zijn.
want als daar zo kilometers lang in
de vierde versnelling mee gejakkerd
wordt, laat hij het afweten. Dan lo
pen zijn koppelingsplaten roodgloei
end.
Belangrijker dan de omvang van de
auto noemen experts het trekvermo-
gen in de eerste versnelling. Dat be
paalt uiteindelijk welke caravan ach
ter welke auto kan. Wie daar alles
over wil weten, kan daarvoor terecht
bij de ANWB, die er een complete
lijst van heeft. Trouwens, in alle ge
vallen is het beter voor de aankoop
even bij de ANWB aan te lopen Men
krijgt er een deskundig en onafhan
kelijk advies. Vooral dat laatste ls
De goedkoopste toercaravan: de
Eifelland 310 (f2790), erg eenvou
dig uitgerust maar ook zeer
handzaam in het gebruik.
van belang, want zo èrgens, dan geldt
zeker bij de aanschaf van een duur
vakantiehuis, dat men niet over één
nacht ijs moet gaan. Een degelijke
voorlichting is een eerste eis.
Is de keuze eenmaal be
paald, dan vergt een caravan
eigenlijk nog maar weinig zor
gen. Het onderhoud is veel ge
ringer dan dat van een auto,
omdat met de caravan minder
wordt gereden en hij dus min
der aan slijtage onderhevig is.
Natuurlijk moet men de
carrosserie schoonhouden, ze
ker voordat hij de winterstal
ling ingaat. Maar dat is niet
zo'n karwei. Rest dan alleen
nog het in het vet zetten van
de wiellagers en het controle
ren van de remmen. Vooral
aan het begin van de vakantie
dient men daar aandacht aan
te besteden.
Door de langdurige winter
stalling immers kan het vet in
de wiellagers verzuurd zijn,
terwijl er tevens de kans is,
dat de remmen zijn vastge
raakt. Het best kan men hier
voor een automonteur raad
plege.!. Hij heeft die karwei
tjes in een handomdraai ge
fikst.
Wat die stalling betreft; ook
hier doen zich weinig proble
men voor. Er is in Nederland
nog plaats genoeg om de cara
van beschut de winter door te
halen. Behalve in dé adver
tenties vindt men de adressen
in door de ANWB verstrekte
lijsten.
De kosten? ANWB-expert
Brandsma: „die variëren van
7,50 tot 60 per maand, maar
daarbij dient wel te worden
aangetekend, dat men zeker
niet zo duur hoeft uit te zijn
als het maximum doet ver
moeden. De caravan vraagt
namelijk helemaal niet om
een dure gesloten box.
„Een gewoon afdak is al mooi
genoeg, eigenlijk nog beter,
want een caravan in de winter
moet kunnen luchten om con-
densvorming tegen te gaan. En
of hij dan op een betonnen
vloertje of een stuk gras staat,
maakt niets uit. Het belang
rijkste is, dat hij beschermd is
tegen de directe weersinvloe
den".
Lanser (2)
Met enige verwondering nam ik
kennis van het „advies" van de heer
Lanser aan de confessionele partijen.
Ik heb vroeger op de prettigste wij
ze samengewerkt met de vakbonden.
Maar ik geloof niet dat het tot hun
taak behoort op te treden als een
soort pressiegroep tegenover de poli
tieke partijen. Als ze op dit terrein
grotere invloed willen uitoefenen,
moeten ze hun leden adviseren lid te
worden van een kiesvereniging.
Ik ben het overigens ook niet eens
met zijn argumentatie. Naar mijn me
ning heeft ieder mens er recht op be
oordeeld te worden op grond van zijn
daden. De heer Lanser heeft niet zo
zeer bezwaar tegen de daden van de
liberale leden van het huidige kabinet.
Maar de vakbonden houden nu een
maal niet van liberalen. Dat lijkt mij
een zwak argument.
Ik ben dankbaar dat de drie grote
confessionele partijen elkaar gevonden
hebben. Als er verdere samenwerking
nodig is, zal dat mijns inziens uitslui
tend moeten afhangen van de vraag
welk program van een andere poli
tieke partij het best bij het program
van deze drie aansluit.
Wad dinx veen
A. Warnaar Jz.
(Van onze redacteur toerisme)
DEN HAAG Het Nederlands we
tenschappelijk instituut vobr toerisme
in Breda wil meer aan wetenschappe
lijke research doen en heeft de al een
half jaar bestaande afdeling research
ondergebracht in een nieuwe stich
ting: Het Nederlands research insti
tuut voor toerisme en recreatie.
Het instituut, dat evenals het
NWIT overheidssubsidie krijgt, zal
ook gaan werken voor het reisbu
reauwezen.
Het zal zich met name gaan bezig
houden met een evaluatie van de na
tionale vakantiebestedingsonderzoe-
ken, uitgevoerd door het CBS en met
de toeristische politiek in een aantal
Westeuropese landen Ook het onder
zoek in regionaal verband zal worden
gestimuleerd. Vergevorderde plannen
zijn al aanwezig voor de provincie
Zeeland en westelijk Noord Brabant.
Overwogen wordt de cursusduur
van de NWIT-opleiding van twee tot
drie jaar te verlangen. Het laatse
jaar zou door de studenten met name
besteed kunnen worden aan weten
schappelijk onderzoek.
UTRECHT Een opvouwbare bar
becue is één van de nieuwtjes die te
zien zullen zijn op de vakbeurzen
„karwei" voor doe-het-zelvers
en „tuin en park", die van 23 tot en
met 28 januari in Utrecht worden ge
houden.
Verder is er o.a. een „front" te zien
voor beschadigde mini-autootjes, die
de spatborden en de motorkap van
zo'n autootje kan vervangen. Voor
een „gevorderde doe-het-zelver" is
zo'n front zelf te bevestigen.
Wie er ruim ƒ400 voor over heeft
kan zich een snoerloze gazonmaaier
aanschaffen, die net als een auto met
een sleuteltje kan worden gestart.
Ook is er op „tuin en park" onder
Ter gelegenheid van de
vakbeurzen Tuin en Park en
Karwei te Utrecht organiseerde
de Jaarbeurs gistermiddag een
noviteitenshow. Op de foto bo
ven een aantrekkelijk nieuwtje
voor de tuin, een sierbestra
ting in reliëftegels van 40 bij
40 cm. Onder een barbecue, die
tot een pakketje kan worden
samengevouwen.
andere een hydraulische spuitmachi-
ne voor graszaad en kunstmest te be
wonderen.
De heer D. R. van Diffelen van de
adviescommissie .karwei" vertelde,
dat de totale doe-het-zelf-markt in
Nederland op dit ogenblik tussen de
ƒ350 en ƒ450 miljoen wordt geschat.
Volgens hem kunnen in deze bran
che nog revolutionaire ontwikkelin
gen worden verwacht.
DEN HAAG Het Waarborgfonds
motorverkeer heeft in 1969 schade
vergoedingen toegekend tot een be
drag van 4.460.000. Dat gebeurde in
5108 gevallen, waarin de slachtoffers
van verkeersschade anders geen ver
haal hadden kunnen maken.
Behalve het aantal caravans
'is op deze Caravan-RAI ook
jaar vindt men vooral veel
synthetisch doek, dat welis-
het assortiment accessoires waar duurder is dan normaal
weer gegroeid. Men vindt er
vrijwel dc volledige range van
artikelen, die bij het caravan
nen van nut kunnen zijn, zo
wel voor dc vakantieganger,
die het eenvoudig en goedkoop
wil houden als voor de cara
vanner, die op luxe is gesteld.
Een belangrijk deel van de
ze toebehoren vormen de lui
fel- en aanbouwtenten. Dit
tentdoek, maar ook veel duur
zamer. Zeker voor caravans,
die lang op één plaats staan,
lijkt dit doek aan te bevelen.
Verder .is ruime aandacht
besteed aan de sanitaire voor
zieningen. Behalve de gebrui
kelijke toiletemmers zijn er
nu ook toiletten met water
spoeling, in zeer variërende
prijzen. Ze zijn cr voor 1200
gulden, maar ook voor 500 a
600 gulden, zoals de Porta
Potti en de Monomatic Nog
goedkoper (ook eenvoudiger) is
de Elsan.
Nieuw is een speciaal voor
de toiletruimte ontworpen
elektrische ventilator, de Ca-
ravenl, die na een druk op de
knop 1,5 minuten draait en
dan automatisch wordt uitge
schakeld.
Verder biedt de expositie
een groeiend assortiment koel
kasten, meer waterpompen
(elektrische maar ook hand
en voetpompen), verlichtings
artikelen (er zijn armaturen,
waarbij een gaskousje samen
met twee elektrische lampen
één voor batterijvoeding en
één voor 220 Volt in één
ornament zijn ondergebracht)
en een weer grotere sortering
kachels (waaronder complete
cv-systemen aangedreven met
ventilatoren of circulatiepom-
pen).
Ook in de sector van de ac
cessoires geldt, dat men het zo
duur of zo goedkoop kan ma
ken als men zelf wil. Wie twee
aan elkaar gekoppelde gasfles
sen wil om onplezierige ver
rassingen te voorkomen kan
op deze RAI evengoed terecht
als degene, die met een een
voudige fles toekan. En wie
aan zijn caravan een complete
tentvilla met ramen wenst,
komt ook aan zijn trekken.
Voor elke caravanner biedt
deze Rai wèt.
Minister Beernink meent dan ook
dat het Waarborgfonds een onmisbare
functie vervult, doordat tegen een ge
ring bedrag per verzekerde voor mil
joenen aan schade-uitkeringen voor
verkeersslachtoffers kunnen worden
gedaan.
De bijdrage aan dit fonds bedraagt
thans per verzekerde voor bromfiet
sen of invalidewagens ƒ0,17 en voor
alle andere motorrijtuigen ƒ1,17 per
jaar.
ONVERKORT
In antwoord op een vraag van het
Kamerlid Koekoek (Boerenpartij) zei
de minister dat de persoonlijke aan
sprakelijkheid van de veroorzakers
der schaden naast de uitkering uit
het fonds onverkort blijft gelden.
Het fonds vervult een subsidiaire
rol. Maar de uitkeringen gebeuren
juist in die gevallen, waarin die per
soonlijke aansprakelijkheid tekort
schiet, met name wanneer niet kan
worden vastgesteld wie de aanspra
kelijke persoon is of wanneer deze
niet verzekerd blijkt te zijn.
