Stevig
inzake
debat over
bestrijding
besluit
racisme
ALLEEN FILMKEURING
De gangmaker.
WERELDRAAD IN ADDIS ABEBA
Dr. Markus Braun moet
Zuid-Afrika verlaten
Kerkgang is goed
voor het hart
Nationaal pastoraal
beraad acuut nodig
O
O
O
0
O
Christus in centrum
van werk Wereldra
Een woord voor vandaag
BEROEPINGSWERK
Voortzetting concilie
Advies nationaal protestants centrum
Puzzelboek VOOR BENEDEN DE 16
O
0
0
De Protestant
4- De Weg
Tenminste
Doorbraak van oud dilemma
Journaalredat
heeft insprai
,.Ik heb de goede strijd gestreden, ik heb mijn loop ten einde ge
bracht (2 Timotheus 4:7).
Paulus staat aan het eind van zijn leven en hij kijkt terug. Nog
eenmaal trekken de gebeurtenissen aan zijn geestesoog voorbij, de
belangrijkste gebeurtenissen, de onbelangrijkste, ach, ze zijn al lang
door de zeef, die de tijd is. heengegaan. En terugkijkend constateert
Paulus, dat hij de goede strijd heeft gestreden. Nu hij afstand van
de dingen heeft genomen ziet hij duidelijker dan ooit tevoren het
waardevolle en het waardeloze.
Paulus heeft zijn taak volbracht, de opdracht uitgevoerd. Hij heeft
zware ogenblikken gekend, ogenblikken, waarin het scheen alsof hij
onder de last zou bezwijken. Maar hij heeft volgehouden, hij heeft
weten te schiften, dit niet, dat wel. En nu tot slot die geruststellende
constatering: ik heb het goed gedaan.
Ieder mens zal eenmaal terugblikken. Wat zal hij dan zeggen? Zal
hij met schaamte moeten erkennen, dat hij veel heeft nagejaagd wat
de moeite niet waard was, of zal hij, met Paulus, kunnen verklaren:
Ik heb de goede strijd, de strijd des geloo fs, gestreden?
I We lezen vandaag: Matth. 11 vefs 25 tot 30.
DINSDAG 12 JANUARI 191
door H. BIERSTEKER
ADDIS ABEBA Teleurstelling klonk gistermorgen door in
de stem van John Kamau van de prysbyteriaanse kerk van Ke
nia toen hij de westerse gedelegeerden in het centraal comité van
de wereldraad vroeg: „Wij leven hier in Afrika en in de derde
wereld erg ver verwijderd van Genève en wij kunnen werkelijk
niet meer volgen wat bij u de bezwaren zijn tegen het program
ma tot bestrijding van het racisme van de wereldraad. Legt u dat
ons eens uit.'
Samen met Bantoe naar de kerk
(Van onze kerkredactie)
JOHANNESBURG Dr.
Markus Braun (38), een Duitse
lutherse dominee, die sinds drie
jaar in Zuid-Afrika verblijft met
een studieopdracht van de Lu
therse Wereldfederatie, moet het
land binnen drie maanden ver
laten. Zijn visum is niet verlengd.
Braun hield zich bezig met de so
ciologische en kerkelijke proble
matiek van de bantoes in de stadsge
bieden. Hij had nog minstens een
jaar nodig, om zijn studie af te ron
den.
Vorige maand zorgde hij voor voor
paginanieuws. Met een Bantoevriend
ging hij een nederduits-gereformeer-
de kerk ln Maraisburg bij Johannes
burg binnen, om een „blanke" kerk
dienst bij te wonen.
Dat was het eerste bezoek aan een
nederduits gereformeerde kerk in het
kader van een test. in hoeverre alle
rassen in de kerkdiensten welkom zijn.
Eerdere bezoeken met bantoes aan
andere kerken hadden geen moeilijk
heden gegeven.
In Maraisburg hadden de twee nog
maar enkele minuten op een van de
achterste banken in de kerk gezeten,
of hen werd gevraagd even in de
consistorie te komen. Daar werd
Braun uitgemaakt voor een „commu
nistische agitator" en eert „onruststo
ker".
Doorgegeven
Het incident werd door de kerke-
raad blijkbaar doorgegeven, want
kort daarop werd Braun ondervraagd
door de veiligheidspolitie. Vooral deze
houding van de kerkeraad heeft in de
pew veel kritiek ondervonden.
Overigens had Braun reeds voor dit
incident te verstaan gekregen, dat hij
er rekening mee moest houden dat
zijn verblijfsvergunning niet zou
worden verlengd.
De chef van de veiligheidspolitie
Van der Merwe heeft tegengesproken,
dat telefoons afgetapt worden en dat
andere geheime afluistermethodes ge
bruikt worden om informatie over
geestelijken te krijgen. Wel voegde
hij daaraan toe: „Het feit dat iemand
geestelijke is, maakt hem niet im
muun voor controle."
De anglikaanse bisschop Tomkins
van Bristol had tevoren in het debat
rondom de veelbesproken tweehon
derdduizend dollars van de wereld
raad voor vrijheidsbeweging gezegd:
Ik heb het besluit na de nadere toe
lichting uit Genève door dik en dun
verdedigd, maar ik moet hier zeggen,
dat ik in het centraal comité in 1969
voorgestemd heb zonder dat ik de
volle draagwijdte ervan voldoende
besefte.
Het besluit heeft verdeeldheid in de
gemeenten veroorzaakt, terwijl het in
de praktijk niet veel anders is dan
wat we altijd al doen, ook via inter
kerkelijke hulp aan vervolgden.
Waarom kan het niet gewoon daar
bij onder gebracht worden? Ik blijf
van mening dat het besluit gerecht
vaardigd was, maar we zullen nog
een lange weg moeten gaan voor we
onze gemeenten overtuigd hebben,
dat dit te maken heeft met het chris
telijk geloof en niet met een of ande
re ideologie.
Duidelijker
Bisschop Tomkins reageerde op het
rapport van secretaris-generaal Bla
ke, die de leden van het centraal
comité een zachte wenk had gegeven
om voortaan duidelijker te staan voor
wat zij besloten hebben (dit gold
vooral enige westduitse leden, die het
thuis in de verhitte discussie over het
besluit lieten afweten).
NEW YORK Dr. George Comstock van de John Hopkins
universiteit in Baltimore meent pp grond van een onderzoek te^kun-
nen stellen, dat kerkgang goed is voor lichaam en ziel.
In het tijdschrift "Time" zegt hij. dat mensen die geregeld naai- de kerk
gaan, minder vatbaar zijn voor verkalking van de kransslagader en daarmee
voor hartaanvallen. Uit het onderzoek was gebleken, dat er gemiddeld per
jaar 500 van de 100.000 kerkgangers aan deze ziekte sterven. Van de 100.000
mensen, die minder dan eens per week naar de kerk gaan, zijn dit er 900.
Comstocks onderzoek heeft ook aangetoond, dat mensen die regelmatig
naar de kerk gaan. minder kans hebben op andere hartziekten, levercirrose.
tuberculose, bepaalde vormen van kanker en chronische bronchitis. Ook zijn
zij minder geneigd tot zelfmoord en minder vaak betrokken bij dodelijke
verkeersongelukken.
Blake zei: „Al onze ledenkerken en
met name haar leiders, de leden van
het centraal comité inbegrepen, zul
len op een of andere manier moeten
leren op een betere manier in het
openbaar een standpunt in te nemen,
wanneer de wereldraad een besluit
heeft genomen dat controverseel
blijkt te zijn en hen in verlegenheid
brengt.
Van ons allen mag verwacht wor
den op grond van ons gemeen
schappelijk geloof en de verplichtin
gen die wij gezamenlijk op ons heb
ben genomen dat wij meer ver
trouwen hebben in elkaar en in het
proces van besluitvorming van de
wereldraad, dan in de weken na de
beslissing van Arnoldshain is geble
ken".
De secretaris-generaal had lof voor
de zwarte en blanke kerkleiders in
zuidelijk Afrika, die veel moed en in
zicht hebben getoond, ook al heeft
een aantal hunner zich gedistantieert
van deze actie, waarbij zij overigens
hun lidmaatschap van de wereldraad
handhaafden ondanks de druk die op
hen werd uitgeoefend.
Heel nuttig
De discussie over de vraag of de
kerk indirect geweld mag ondersteu
nen achtte Blake heel nuttig, en hij
zou gaarne zien dat de kerken die
daarmee grote problemen hebben,
bijdragen tot een gemeenschappelijke
studie niet primair moeten worden
verbonden- aan het programma ter
bestrijding van het racisme, want
dan kunnen zij gebruikt worden als
een onoirbare afleiding van het pro
bleem van het racisme."
Hierbij bood de secretaris-gene
raal de kerken, die de eens genomen
beslissingen in hun uitwerking moei
lijk kunnen vèrtében, gelegenhéid'om
middelen in te brengen voor een stu
die over geweld en geweldloosheid.
Het is bekend dat ook de Indiërs op
dit punt meer van de wereldraad
hadden verwacht. Maar deze beslis
sing van de wereldraad ondersteunen
zij.
Morele steun
De voorzitter van het centraal
comité de Indiër dr. M. M. Thomas
zei: „Sinds Amsterdam 1948 was er
een duidelijke consensus in de we
reldraad aangaande oorlog en geweld.
Het zijn kwaden die kerken en chris
tenen tot het uiterste moeten trachten
te mijden. Het was de bestaansreden
van onze commissie voor internatio
nale zaken.
Maar de wereldraad is niet in staat
geweest om een gemeenschappelijk
inzicht te verwerven over de vraag of
oorlog en geweld gerechtvaardigd
kunnen worden als laatste toevlucht
om onderdrukking, tyrannie en ge
weld te weerstaan in situaties, waar
alle niet-gewelddadige methoden om
verandering te krijgen, onwettig en
ongrondwettig zijn verklaard.
Zolang we daar geen overeenstem
ming over hebben en zolang als si
tuaties als die in zuidelijk Afrika be
staan, kan de werelraad zijn morele
steun niet ontzeggen aan bevrijdings
bewegingen, ook niet als deze hun
toevlucht hebben gezocht in de ille
galiteit.
In feite is zulke steun niets meer of
minder dan een protest van de we
reldraad tegen de status quo-ideo-
logie van het geweld en een poging
om de morele en religieuze sancties
daarachter te breken.
De discussie over het programma
ter bestrijding van het racisme wordt
voorlopig voortgezet in een der ad
viescommissies. Het wordt nog moge
lijk geacht dat leden zullen proberen
de zaak tot vóór Canterbury 1968 te
rug te draaien door bijvoorbeeld de
ondersteunde bewegingen voortaan te
vragen aanwijsbaar niet-combattant
werk te tonen alvorens steun te ge
ven.
Maar dat zal bij veel gedelegeerden
verzet wekken, omdat dit het prin
cipe van ongeconditioneerde over
dracht van macht waar de wereld
raad zich al zo vaak voor heeft uitge
sproken zou ondergraven; een prin
cipe, dat door de Afrikaanse raad
van kerken als een revolutie in het
denken van donor's is begroet.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Lunteren (vac. R. de
Bruin), J. C. Schuurman te Putten:
te Nieuwerkerk aan den IJssel
(b.w.i.w.) H. J. van Leeuwen te Al-
men; te Vlissingen (vac. L. M. Verse-
put), Sj. van der Zee te Uitwijk.
Aangenomen de benoeming tot
leraar g.o. chr. scholengemeenschap
Oostergoo te Dokkum, G. J. de Vries
te Marrum.
GEREF. KERKEN (vr(jgem.)
Beroepen te Ureterp, R. Hoogsteen
te Enumatil.
Bedankt voor Den Helder, J. Bom-
hof te Bergentheim.
Emeritaat verleend aan.T. H. Mee-
dendorp te Ureterp.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rijswijk, J. Plantinga
te Rozenburg.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hilversum, E. Venema
te Zwijndrecht.
BAPTISTENGEM.
Bedankt voor Almelo (Geranium
straat) en voor Haarlem, J. Bouritius
te Emmen.
Als de stoelgang meer *n moeilijke zit wordt,
doet hij zijn voortreffelijk werk. De gangmaker van Istizin.
Laxerende tabletten met 'n beschermend laagje.
Aktief op de plaats waar 'n beetje hulp dringend nodig is.
Istizin tabletten in doordrukstrip.
Gewoon de beste oplossing.
(Van onze kerkredactie)
DEN BOSCH Op initiatief van
de pastorale raad van het bisdom
Rotterdam is gisteren in Den Bosch
een vergadering bijeen geroepen van
vertegenwoordigers van deze en an
dere pastorale raden (colleges van in
spraak- red.). Daar is besloten er by
de bisschoppen van de Nederlandse
kerkprovincie op aair te dringen op
korte termyn een wat men noemt na
tionaal pastoraal beraad tot stand te
i brengen.
Hiermee bedoelt men in feite een
voortzetting (in eventueel andere
vorm) van het inmiddels opgeheven
pastoraal concilie van Noordwijker-
hout.
Een dergelijk breed landelijk rooms-
katholiek beraad wordt acuut nodig
2
3
i
5
6
7
8
9
Invul-puzzel
Horizontaal woorden Invullen die be
tekenen: 1. van kunstvaardigheid ge
tuigend. 2. slottoneel ener voorstelling,
3. procesvoering. 4. vijfhoek. 5. werk
tuig om plano's te stemmen, 6. zeer fijne
regen, 7. uitnodigen. 8 gebruik van een
symbool. 9. uitmuntende boven
Bij juiste oplossing leest men in de
Cirkeltjes de naam van een beroep
Oplossing vorige puzzel
1 etage, 2. ester, 3. negus, 4. fabel, 5.
lepra, 6. arena. 7. traan.
De zegswijze luidt: Een flater slaan.
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Filmkeuring
worden vrijgelaten, binnen de
grenzen van het strafrecht.
De filmkeuring voor beneden-
zestienjarigen moet geschieden
op vertoonbaarheid op grond
van de vraag of de in de film
aanwezige schokken zonder scha
de verwerkt kunnen worden. Ze
dient dan nog in twee etappes te
worden verdeeld: films waarvoor
16 jaar en films waarvoor 12
jaar de limiet is.
Dit is kort samengevat het advies,
dat het Nationaal protestants cen
trum voor de geestelijke volksgezond
heid aan de hervormde synode heeft
uitgebracht. Het raoderamen van de
synode had om een advies inzake de
filmkeuring gevraagd.
Schokken
De commissie van het NPC be
schouwd schokken onmisbaar voor
persoonlijke groei en het komen tot
een eigen houding. Wel moeten de
schokken aangepast zijn aan het
draagvermogen. Dat leidt tot een glo
bale bescherming van beneden-zes
tien en -twaalfjarigen via een film
keuring. Deze keuring zou moeten
worden verricht door mensen die
vanwege hun beroep deskundig zijn
ten aanzien van de jeugd.
Volgens de commissie moet de
schadelijke invloed van de film niet
overschat worden. Voorzover onder
zoek beschikbaar is, blijkt de per
soonlijke situatie van de toeschou
wers beslissend voor de vraag, wat
hij met bekeken sadisme, agressie en
wellust doet.
Deze zaken vormen intussen een
stuk menselijke werkelijkheid, waar
tegenover ieder zijn houding zal moe
ten vinden. Belemmering van de mo
gelijkheden om die houding te vin
den, dient op psycho-hygiënische
gronden ontraden te worden. Binnen
de grenzen van het normale straf
recht zou daarom voor bovenzestien-
jarigen iedere film vrijelijk vertoond
kunnen worden, onder verantwoorde
lijkheid van de filmimporteur.
Luchtverontreiniging
Het moderamen van de hervormde
synode heeft het advies van een reac
tie voorzien, die zich vooral toespitst
op de vraag of een dergelijke regeling
van de filmkeuring niet zal bijdragen
tot de geestelijke luchtverontreini
ging.
In antwoord op die vraag stelt de
commissie, dat de film de geestelijke
luchtverontreiniging eerder aanwijst
en als uitlaatklep dient dan veroor
zaakt of bevordert. Handhaving van
de keuring in oude stijl betekent een
maskering van die luchtverontreini
ging.
Het moderamen had verder vragen
bij het nut van geschokt-worden,
zoals de commissie dat stelde. De
commissie geeft ten antwoord dat zij
de schok niet het belangrijkste peda
gogische middel vindt, maar een
schok toch positief kan waarderen.
De NPC-commissie bestond uit dr.
A. Dronkers, theoloog/fllmdeskun-
dige, prof. dr. N. S. Speyer. psychia
ter. dr. H. S. Visscher. filmcriticus,
drs. S. J. Steenstra, medewerker cri
minologisch instituut van de Vrije
Universiteit en de heren W. F. Ge-
radts en J. Lieveose, stafleden van
het NPC.
Het staridpunt van het nationaal
protestants centrum zal tevens ken
baar worden gemaakt op de hearing,
die vanwege het parlement morgen
wordt gehouden.
geacht in verband met recente ont
wikkelingen als die met betrekking
tot de benoeming en de benoemings
procedure van dr. Simonis tot bis
schop van Rotterdam.
In de gisteren gehouden vergade
ring zijn verschillende aspecten van
deze kwestie, alsook de verklaringen
die erover zijn afgelegd en de reacties
die daarop zijn gevolgd, besproken.
Zo lang er nog geen nationaal pas
toraal beraad in officiële zin is zal
men het gisteren begonnen geïmpro
viseerde beraad voortzetten, d.w.z. wil
men op deze wijze regelmatig bijeen
blijven komen al naar gelang de ver
dere ontwikkelingen dat nodig maken.
In het bisdom Roermond, waar een
bisschopsvacature is ontstaan in ver
band met het voorgenomen vertrek
van mgr. P. Moors, bereidt men een
inspraakprocedure voor in verband
met de benoeming van een nieuwe
bisschop. Die lekeninspraak moet dan
gelden: het komen tot een voordracht
van drie personen, die men voor de
vervulling van deze vacature in aan
merking zou willen laten komen.
Iedereen die dat wil moet binnen het
bisdom de kans krijgen zijn wensen
kenbaar te maken.
Inmiddels is van andere zijde erop
aangedrongen dat er nieuwe rechts
regels komen, waarin de inspraak bij
benoemingen nader en waterdicht
wordt geregeld, met andere woorden:
via welke de inspraak in de breedste
■zin veilig wordt gesteld.
HAILE SELASSIE
(Van onze kerkredactie)
UTRECHT „De Protestant"
„De Weg", twee maandbladen die
enige tijd samengevoegd waren, h
ben thans één nieuwe naam gel
gen. Met ingang van het nieuwe j
heet het blad „Tenminste".
Het blad wil informatie geven
behoeve van het gesprek Reform
Rome. De Protestant was een ui
ve van de Evangelische Maatscha
en de Nederlandse Gustaaf
Vereniging. De Weg werd uitL
onder auspiciën van deputaten Re
matie/Rome van de Gereforme
Kerken.
De redactie bestaat uit zeven tl
logen onder leiding van de gere
meerde ds. A. T. Besselaar. Aan
redactieberaad wordt verder dee
nomen door twee rooms-kathol
theologen.
In het decembernummer sch
ds. Besselaar waarom als naam
minste gekozen is.
„Omdat wij niet oecumenisch
len zijn alleen omdat het „in" is.
dat wij weigeren vriendelijk
elkaar te zijn zonder de zaken
het onder christenen in deze tij
aankomt, terdege aan de orde te
len."
„Wij stellen elkaar als protests
en katholieken een voorwa
waarvan wij menen dat die v
het evangelie op ons toekomt, n
lijk dat ons gesprek gericht
blijven op de Heer Jezus en Ziji
vrijdend woord en verlossend hs
len in deze wereld. Daarom
wij het elkaar binnen één kerk
verschillende kerken over en
danig lastig blijven maken. Wan
hebben geen van allèn enige i
om vergenoegd te zijn over de
sentatie en de verwerkelijking r
het christelijk geloven in deze
den."
Door H. Biersteker
ADDIS ABEBA Opmerke
lijk was gisteren een poging van
de voorzitter van de Wereldraad
van Kerken, de Indiër dr. M. M.
Thomas, om de kwestie horizon
taal-verticaal te doorbreken en
een andere meetkundig beeld te
gebruiken, namelijk van het cen
trum, de stralen en de periferie.
Hij zei daarover onder meerDe
gemeenschap van kerken die wy vor
men is geconcentreerd op onze ge
meenschappelijke belijdenis van ge
loof in Jezus Christus en ons eerbe
toon aan de drieënige God door jiet
samen najagen van onze gezamenlijke
roeping, die in deze belijdenis beslo
ten ligt. De centrale zorg is geloof
uitgedrukt door gehoorzaamheid.
De centrale zorg is theologisch, niet
in de zin van een werkelijkheid die
losstaat van het totale leven, maar
van een werkelijkheid die tot uiting
komt in de aantrekkingskracht die zij
op het totaal uitoefentchristocen-
trisch en daarom zoekend en han
delend. In feite is het centrum van
iedere cirkel een zeer klein, bijna
onzichtbbaar punt in verhouding tot
zijn stralen en de totale oppervlakkte
maar de betekenis van dit centrum is
dat alles erom draait".
Alle activiteiten van de wereldraad
moeten volgens Thomas georiënteerd
d<
DR. M. M. THOMAS
concentreren
worden aan het theologisch et
de gebeurtenis in Jezus
en de gehoorzaamheid aan
Als al onze ijver niet verder
dan alleen maar verheldering
verschillende kerkbegrippen,
ke ideologieën of vormen van
ethiek die de verscheidene
dierbaar zijn, dan is dat onvoli
Die moeten we ook kunnen
cenderen" (overstijgen), we
bereid zijn alles in en buitel
kerken te relativeren behalve
beuren in Christus en ons gelj
Hem, we moeten al het andere
licht van het oordeel en de ver/
van Jezus Christus rOaatsen".
De cirkel van de wereldraad isj
beperkt geweest tot de noordal
sche wereld, waar hij ontstaan
Thomas haalde daarvoor uitsi
aan van de vroegere secretaris!
raai dr. Visser 't Hooft („de
raad heeft nooit de weg van
ste culturele weerstand gel
en sprak er zijn blijdschap oj
dat de wereldraad thans zo
groeid dat „de hoop en wanh<
de landen en culturen van
van de wereld er door
wordt".
De voorzitter van het cent
mité had wel gemerkt,
die nieuwe situatie een gr<
van onze traditionele aanhi
nerveus heeft gemaakt".
In gesprekken met Ethiopië*
het soms ineens over „him", I01
dat er verder duidelyk is gema/e
dat is. Welnu, dat is H.I.M. EF
perial Majesty, Keizer Haile Stp-
die zondag van zyn belangtbr
blyk gaf by de opening van 'bii
ting van het centraal comité \an
wereldraad van kerken in Addibe
ba. Zondagmorgen kwam hy tyte
rode Mercedes 600 naar de XrUjkt
kerk voor dc openings-kerl
's middags met een zwarte i
grote Afrikahal. waar de
van het centraal comité wor<|
houden.
Opmerkelijk was zijn drini
roep op de nieuwe commi!
ontwikkeling van de wereldi
zijn land bij te staan in zijn
keling. Wel waarschuwde hij
via christelijke organisaties
ten zijn van politieke en idi
motieven.
HILVERSUM Volgens ee
schrijven van het hoofd
NOS programmadienst televi
rel Enkelaar aan dc mede
van het NOS-journaal, zuil
inspraak krijgen in de bel
wijzigingen op de redactie
voor de deur staan.
„De Raad van Beheer,
grammaleiding en de hoofc
aldus luidt de brief, „zijn vi
ting dat belangrijke wijzigini
organisatie van het journaa
kunnen worden doorgevoerd
leg met een representatieve 1
woordiging van de medewerl
concept-reorganisatieschema
de programmaleiding is
zal in deze vorm aan de
Beheer ter goedkeuring wor<
Daarbij ligt het in de
ongeacht andere voorstellen!
trekking tot de topstrucÉ
nieuw te benoemen chef I
nicuwsproduktie W. Stokli
chef nieuwsverwerking H. I
Werf elk op eigen terrein T
ten met plaatsvervanging
hoofdredacteur. De beidt
reeds lid van de journal
gaan met het voorstel
leen wil Hans va nder Werd
nadere taakomschrijving hei|
Het standpunt van de
Beheer in deze kwestie
getoetst aan die van de
de groepsraad en de subc
uit de dienst.
