Commentaar Joden door geschokt straffen Aftreden geëist van M. K. Honig en Joden in Rusland looneis van buitensporig Werkgevers: vakbonden Qjt'*2*2- VEERTIEN DODEN IN VERKEER VAKCENTRALES ONTKENNEN Meesterspion Cicero overleden Veren iging effecten bescherm i ng 5 MAANDAG 28 DECEMBER 1970 >45 1545 I haffe en rass h< >urg< t stn Vervolging VEERTIEN RUSSISCHE geleerden hebben president Nixon gevraagd het leven van Angela Davis te spa ren. Zij moet terecht staan op beschuldiging van samenzwering en medeplichtigheid aan moord. Zijn de Russen rijkelijk vroeg met hun verontrusting, zij blijken ook doof en blind te zijn voor wat in hun eigen land gebeurt. De ter doodveroordeling van enkele Joodse burgers in Leningrad is daar slechts een uiting van. In geheel Rusland staan miljoenen mensen bloot aan onderdrukking en vervolging. Zij zijn tweederangs burgers, omdat zij van Joodse af komst zijn en als minderheid hun identiteit trachten te bewaren. Begrijpelijk willen velen van hen niet langer in vernedering leven. Zij hebben geprobeerd toestemming te krijgen om het land te verlaten. Maar zij mogen niet; ook om te voorkomen, dat zij zich in Isfaël vestigen. Het probleem is echter niet, dat de Russische Joden naar Israël willen emigreren. Liever zou het hun zijn, evenals niet-Joodse burgers te kun nen blijven wonen in het land waar zij geboren en getogen zijn. De machthebbers In het Kremlin handhaven echter onderdrukking en vervolging zonder hun slacht offers gelegenheid te bieden, elders een menswaardig bestaan op te bouwen. Deze mensen zijn overge leverd aan willekeur. Het proces te Leningrad, dat in het geheim werd gevoerd, moest dienen om de Russische Joden nóg meer te intimideren. De doodvonnissen werden uitgesproken om te laten zien wat hun te wachten stond. Nieuwe processen zijn al aangekon digd en de veertien Russische ge leerden zwijgen in alle talen. Zij laten zich slechts door de ver volgens van die Joden gebruiken om de aandacht af te leiden. Ook buiten Rusland wordt de aan dacht van het proces te Leningrad en wat daar oorzaak van is ont trokken door het proces tegen zes tien Baskische nationalisten, dat overigens in alle openheid werd gevoerd. Wat opgaat voor de -naar autonomie strevende Basken geldt in nog veel sterkere mate voor de Joden in Rusland. Maar wat in dat land ge beurt wordt door vele actiegroepen blijkbaar op de koop toe genomen. ..Politieke veroordelingen*' Poging tot kaping toegegeven (Vervolg van pag. 1) TEL AVIV De strenge straffen tegen Russische Joden hebben in Israël grote ontstelte nis veroorzaakt. Premier Golda Meir heeft een beroep op het geweten van de wereld en alle vrijheidslievende mensen ge daan de vrijlating van de ver oordeelden te eisen. De vonnissen zouden volgens haar geen einde maken aan de strijd van de Russische Joden een Joods leven te leiden en naar Israël te emigre- Verder kwamen er vanuit de ge hele wereld reacties van regerings leiders, van Joodse organisaties en van studenten, waarin voornamelijk het politieke karakter van de veroor deling werd benadrukt. In vele steden werden protestdemonstraties gehou den. Zelfs de Italiaanse communisti sche partij, normaliter een trouw vol geling van het Kremlin, protesteer de tegen de volgens haar ongerecht vaardigd hoge straffen en vroeg de Russische leiders de doodvonnissen niet uit te voeren. Misdadigers Hoewel nog niet zo snel verwacht, werden de vonnissen in het op 15 december begonnen proces reeds don derdag uitgesproken. Ex-piloot Mark Dymsjits (43) en Edoeard Koeznetsof (30) werden veroordeeld tot de kogel omdat zij zich „sinds eind 1969 ac tief hebben beziggehouden met de vorming van een misdadigersbende en de voorbereiding van een roofoverval op een vliegtuig om daarmee naar het buitenland uit te wijken". Op 15 juni Daarom is het goed, dat in Neder land de protesten loskomen en dat ondanks de halfslachtige verkla ring van het Palestina-comité het werkelijke probleem van de Russische Joden aan de orde wordt gesteld. Nu het einde van het jaar nadert wordt door de jeugd uiteraard veel vuurwerk gekocht en gehanteeerd. Door onvoorzichtig gebruik kan hier uit veel onherstelbaar leed voortkomen. Op de foto een duidelijk voor beeld hoe vuurwerk beslist niet moet worden aangestoken. MÜNCHEN De „spion van de eeuw", Elyesa Bazna, beter bekend 15(j als Cicero, is 66 jaar oud in München overleden. Hij laat een vrouw en vier zoons achter. Cicero, die Turk van geboorte was en de laatste jaren een teruggetrok- G< ken leven leidde, was de man, die Hitier de datum bekendmaakte van de geallieerde invasie in Normandië. 50( Hitler nam hem echter niet serieus en liet deze en andere gegevens onbe nut. Hij kwam aan die gegevens toen hij eerste bediende was van de Britse ambassadeur in Ankara, 's Nachts fo- va| tografeerde hij in diens ambtswoning in alle rast de geheime documenten uit de kluis. De filmpjes bracht hij vervolgens naar de naburige Duitse ambassade, die toen onder leiding stond van Franz von Papen. Meer dan 400 fotocopieën van „top secret"- stukken bezorgde hij op die manier de nazi's. Deze beloonden hem met in totaal MOSKOU Joden vormen slechts iets meer dan één procent van de Sowjetbevolking. De cij fers over Joden van de jongste volkstelling zjjn niet gepubliceerd, maar tien jaar geleden was het officiële aantal iets meer dan 2% miljoen. Volgens Israëlische schattingen wonen er 3,5 miljoen in de Sow- jetunie. In dit getal zijn dus onge veer een miljoen mensen opge nomen, die hier niet als Joden worden erkend. Elk jaar wordt een beperkt aantal emigratie-visa verleend, meestal om menserr in staat te stellen zich ten slotte bij bloed verwanten in het buitenland te voegen. De meeste emigranten zijn bejaard en economisch en militair van geen belang meer voor Rusland. In verhouding tot hun percen tage van de bevolking, krijgen Joden een groot aandeel van de visa. Volgens officieuze schattin gen gaat meer dan de helft van de emigratie-visa naar Joden. hadden ze geprobeerd „deze misda dige actie uit te voeren". Koeznetsofs vrouw, Silva Zalman- son (26), werd tot tien jaar werkkamp veroordeeld, haar broer Israël Zal- manson tot acht jaar. De twee niet- Joden, Alexej Moerzjenko en Joeri Fjodorof, kregen resp. veertien en vijftien jaar strafkamp. De overige uitspraken waren; Ar je Khnokh dertien jaar werkkamp, Ana- tali Altman twaalf, Boris Pinson tien, Iosif Mendelevitsj vijftien en Mendel Nodnya vier- jaar. Als hun eventuele beroep, dat vóór donderdag moet zijn ingediend, niet- ontvankelijk wordt verklaard, dan kunnen de twee ter dood veroordeel den nog een verzoek tot gratie indie nen bij het presidium van de Opperste Sowjet. Telefoongesprek De in Riga wonende Jodin Rebecca Aleksandrovich (47) heeft in een te lefoongesprek met een Deens blad verteld dat de beschuldigingen tegen de elf veroordeelden niet verzonnen waren. Ze zou aanwezig zijn geweest bij een bespreken van het plan de Sowjetunie met een gekaapt vliegtuig te verlaten. Ook uit wat de elf verdachten in hun „laatste woord" voor de recht bank hebben gezegd, kan worden af geleid dat ze inderdaad van plan wa ren een toestel te kapen. Hun verkla ringen, die uit het geheugen zjjn op geschreven, zijn door betrouwbare zegslieden aan correspondenten in Moskou doorgegeven. Alle verdachten zeiden versteld te zijn van de strengheid van de straffen. De ter dood veroordeelde Mark Dym sjits von dhet troostvol om vast te stellen dat de verdachten in de rechts zaal hun menselijke waardigheid niet hadden verloren. Mendelevitsj verklaarde: „Mijn fout bestaat hieruit dat ik de middelen ter verwezenlijking van mijn droom slecht heb gekozen. Ik begrijp dat ik moet worden gestraft." B(jna alle verdachten wezen erop, dat ze door hun pogingen het land te verlaten, de Sowjetunie geen enkele schade hebben berokkend. „Het enige wat ons tot deze daad heeft gebracht was het verlangen in de staat Israël te leven en te werken", zei Zalman- Iraël. David Johnston en zijn vrouw Elizabeth brengen een kerstdronk uit in j de wachtkamer van het grensstation Lowu bij Hongkong na Johnstons vrijlating uit communistisch China. De 56-jarige bankier kwam op Eer ste Kerstdag in de Britse kroonkolonie aan na in Sjanghai een gevange nisstraf van twee jaar en vier maanden te hebben uitgezeten wegens spionage". AMSTERDAM De moeilijkheden binnen de raad van commissarissen van de Koninklijke Scholten-Honig N.V. hebben ertoe geleid dat de Ver eniging effectenbescherming in een telegram aan de raad een dringend beroep gedaan heeft op vice-voor- zitter M. K. Honig om zijn functie neer te leggen. Ook wordt gevraagd idect een buitengewone aandeelhou dersvergadering bijeen te roepen om een aandeelhouderscommissie te be noemen. Het telegram werd gisteravond ver stuurd, enkele dagen na de emotio neel verlopen buitengewone aandeel houdersvergadering. Tijdens deze ver gadering stelden drie commissarissen hun mandaat ter beschikking. In het telegram staat verder dat de vereniging onverkort de verkla ring aanvaardt van president-com missaris dr. G. van der Wal dat het voorstel tot de benoeming van de heer Hoefnagels tot gedelegeerd com missaris de overtuigende instemming heeft van alle ledea van de raad van commissarissen en raad van bestuur. De vereniging spreekt haar ernstige verontrusting uit over „de handel wijze van de heer Honig op de aan deelhoudersvergadering van vorige week, die in strijd is met goed fat soen en goede trouw, resulterende in DEN HAAG „De vakbon den bij ken zich weliswaar bij de loonmaatregel als zodanig te willen neerleggen, maar in een aantal gevallen komen zij daar naast met zulke buitensporige eisen voor de periode na afloop daarvan dat het erop lijkt alsof men de door henzelf voorspelde loonexplosie na 1 juli hoe dan ook waar wil maken." Dit schrijven de centrale werkge versbonden (Verbond van Nederland se Ondernemingen en Nederlands Christelijk Werkgeversverbond) in een brief aan hun leden, waarin op hen een beroep wordt gedaan zich naar geest en letter aan de loonmaatregel te houden. De verbonden schrijven dat men aan werkgeverskant open moet staan voor redelijke voorstellen van de vak bonden, die gebaseerd zijn op de nood zaak tot matiging. Waar dit niet het geval is adviseren zij hun leden lie ver voorlopig geen contract af te slui ten dan een te hoog contract. „In der gelijke gevallen kan een definitief werkgeversstandpunt beter worden opgeschort tot een later tijdstip in 1971." „Kwade trouw Deze werkgeversbrief heeft scherpe reacties uitgelokt van de voorzitters der drie vakcentrales. CNV-voorzitter J. Lanser „Door de loonmaatregel van de regering zullen de lonen na 1 juli nominaal fors moeten stijgen om toch nog een reële inkomensverbetering voor de werknemers te bereiken. Dat de bonden buitensporige eisen stellen is niet juist. Dat slaat nergens op. Die opmerking lijkt me van kwade trouw te getuigen." De heer Lanser voegde daaraan toe dat de vakbeweging nog steeds bereid is de eisen zodanig te matigen, dat de reële loonstijging achterblijft bij de produktiviteitsstijging. Ook NKV-voorzitter P. J. J. Mer- tens noemde het verwijt van de werk geverscentrales bezijden de werkelijk heid en NVV-voorzitter A. H. Kloos vroeg zich af of de werkgeversverbon den hun standpunt „liever voorlopig geen contract dan een te hoog con tract" kunnen volhouden. het vertrek van drie commissarissen. Dat escaleert naar de volledige onbe stuurbaarheid van de aandeelhouders en de werknemers de dupe dreigen te worden, terwijl de ondernemingswe reld ernstig in diskrediet wordt ge bracht." Het beroep op de heer Honig wordt gedaan mede met het oog op belang rijke beleidsbeslissingen in de nabije toekomst. „Slechts dan zal verwacht mogen worden dat het beleid van president-commissaris Van der Wal zonder onderbreking zal worden voortgezet en naar verwacht wordt met medewerking van de heer Hoef nagels", aldus het telegram. Behalve dr. Van der Wal stelden vorige week ook de commissarissen drs. G. J. H. de Graaff en G. de Jong hun mandaat ter beschikking. Zij weigerden „nog langer te bukken voor de willekeur van de certificaat houders" (enige leden van de familie Honig, die 22 procent van de aan delen bezitten). De certificaten zijn al sinds de fu sie van Honig en Scholten een heet hangijzer geweest. De commissarissen willen deze aandelen onderbrengen in een onafhankelijke stichting, maar dit is nog steeds niet gebeurd. Vice-voorzitter M. K. Honig noem de de benoeming in 1968 van prof. Kooyman tot president-directeur een grote fout. De recente benoeming van de heer Hoefnagels tot gedelegeerd commissaris om deze fout te compen seren vond hij maar een halve oplos sing. Volgens hem heeft het bedrijf een nieuwe full-time president-com missaris nodig. De heef Honig was er zich van be wust, dat het naar buiten brengen van de vuile was heel ongebruikelijk is, maar hij zag geen andere oplos sing. Hij deed een beroep op de aan deelhouders in te grijpen. „Er zijn duizenden mensen bij ons concern betrokken. In hun belang moet u thans ingrijpen en geen half werk leveren", aldus de geëmotioneerde vi ce-voorzitter. UTRECHT Waarschijnlijk woensdag kan het treinverkeer over de vorige week beschadigde Hembrag worden hervat. Zoals bekend, werd de brug ruim een week geleden aan gevaren door een Russische vracht vaarder, die daarvoor nog steeds aan de ketting ligt. Volgens de spoorwe gen vorderen de reparatiewerkzaam heden vlot. Morgen worden de nieu we rails getest door er een ertstrein over te laten rijden. Premies particuliere ziekteverzekeringen mogen fors omhoog (Van onze soc.-econ. redactie) DEN HAAG De premies voor particuliere verzekeringen tegen ziekenhuiskosten en specialistische hulp mogen voor volwassenen wor- len verhoogd met 68,45 per jaar voor verpleging in de derde klasse, met 102 voor de tweede klasse en met 110 voor de eerste klasse. Dit blijkt uit de prijzenbeschikking ziektekostenverzekering, die donder dag in de staatcourant is gepubli ceerd. De genoemde bedragen mogen nog eens met 11.90 per jaar worden verhoogd als de verzekering ook de kosten van huisarts en apothekers hulp omvat. De premies per kind mogen naar evenredigheid worden verhoogd. Een schaap van landbouwer Vervooren te Heilouw (Geld.) heeft zonder menselijke bijstand het leven geschonken aan twee lammetjes en nog wel bij vier graden vorst. 00 300.000 pond sterling, echter in valse bankbiljetten. Daar kwam hij pas achter toen hij zich na de oorlog zaken" wilde begeven. Verzoeken om schadevergoeding aan de Westduitse regering hielpen niet. Later wijdde hij zich aan het schrijven van zijn memoires. Zijn le ven is ook verfilmd. TNE drukste dagen van het jaar liggen voor de boeg. Ongeloof lijk wat cr nog op het nippertje ge regeld moet worden en ook wat er in het verleden op het nippertje ooit geregeld is. Daar is een reeks van jubilea. Al lemaal mensen, die eenmaal het nieuwe jaar in een nieuwe baan zijn ingegaan. Een beetje bibberend misschien. Hoe de baas zou zijn. Onder aan de ladder, voorzichtig proberend een stapje hoger te komen of met forse ellebogen zich de weg banend. Mis schien bescheiden in hun hoekje ge bleven, maar nu opeens in het mid delpunt. De geachte jubilaris,... En dan de banenwisselaars! Met blije gezichten, want ze hebben zich weggepromoveerd. Ontdekken op het nippertje in het afscheidswoord soms de collega's, die toch zo kwaad niet waren. En dan de bruiloften. In Scheve- ningen zijn ze kampioen in de dia manten en gouden huwelijken. Alle maal rond de kerstdagen. Van ouds de tijd, dat de vissers in de thuisha ven waren. Dat heel de familie eens samen kon zijn. Maar ook de prille bruidsparen zijn van deze dagen. Het gaat erom hoe de status op de 31ste van de decembermaand is. Tweemaal onge trouwd is dik duurder dan samen getrouwd. De belastingen betalen de moderne bruidschat. We rennen van de ene receptie naar de andere, van stadhuis naar kerkdienst en daar tussendoor de steeds weerkerende'vraag: Wat zal ik geven? Berg De strijd om voor het huwelijks cadeau geen kerstpapier om het pak gewikkeld te krijgen. Een ver ontwaardigde verkoopster voegde me zelfs toe: „Het is anders duur genoeg..." Ze greep onvervaard iets met kerstmannen op een arreslee en vouwde en wikkelde met nijdige ge baartjes. Het papier ligt nu netjes gladgestreken in de la met sinter klaaspapiertjes te wachten op het volgend jaar. En een blommetjespa pier om het pakje... En even druk is het achter de schrijftafel. Ik weet, dat ik wederom schandelijk te kort geschoten ben in het rondzenden van goede wensen. En ik meen het toch zo best! Maar zou lange brieven willen schrijven inplaats van een krabbel op een kaart. Ieder jaar neem ik me die brieven voor en ieder jaar blijven ze onge schreven. En de kaarten ook, vanwege dat super goede voornemen! Mijn schuldcomplex groeit tot af zichtelijke vormen in deze laatste dagen, waarop nauwelijks nog iets recht te breien is van wat er in de afgelopen tijd verzuimd werd. En dan moet de eerste januari van het nieuwe jaar nog komen... dag der goede voornemens-in-het-groot. Tegen die tijd is de berg uitgegroeid tot de reuze-oliebol waar men van dromen kan na het overeten aan dat baksel. Daarom een waarschuwing: matig uw good-will, houd het eenvoudig bij de bereikbaarheden. Misschien het beste goede voornemen dat er zijn kan, het bespaart een hoop ge wetenswroeging aan het eind van 1971! Het verkeer in het lange Kerstweekeinde heeft een hoge tol geëist; in to taal. waren veertien doden te betreuren. Op kerstavond werd op de weg van Gronsveld naar Eijsden een 18-jarige bromfietser uit 's-Gravenmoer door een auto geschept. Eveneens op Kerstavond overleed in St.Oedenrode een 53-jarige automobilist na een aanrijding. Tenslotte werd op de zelfde donderdagavond een 68-jarige voetganger in 'Schinnen door een auto gegrepen. Op de avond van eerste Kerstdag kwamen in Heerhugowaard twee broers (19 en 21) om het leven bij een frontale botsing tussen twee auto's. In de nacht van eerste op tweede Kerstdag verongelukte een 24-jarige Amerikaanse sergeant uit Soesterberg in Leusden toen hij met zijn sport auto in een bocht rechtdoor reed. Op de ochtend van tweede Kerst dag kwamen een 16-jarige jongen en een driejarig meisje om het leven toen de auto, waarin zij meereden, op rijksweg 9 in Heiloo slipte op de door sneeuw glad geworden weg. Dezelfde ochtend kwam bij een eveneens door een'slip ontstaan auto-ongeval in Idaard (Fr) een 61-jarige vrouw om. In de middaguren van tweede Kerstdag werd op een spoorwegover gang in Nunspeet een 37-jarige veehouder uit Harderwijk door een trein gegrepen. In de nacht van zaterdag op zondag verongelukte een 48-jarige buschauf feur uit Zelhem in Hummelo en Kep- pel toen hij met zijn personenauto tegen een woning reed. Dezelfde nacht reeds een 22-jarige leerling verpleger uit Budel in Nederweert te gen een boom, waarbij zijn auto in brand vloog. Zondagavond verongelukte een 23-jarige man uit Hedel in zijn woon plaats toen de auto, waarin hij mee reed tegen een lichtmast botste. De zelfde avond reed een 22- nrige man uit Helden in Maasbree tegen een boom, waarbij hij om het leven kwam. AMSTERDAM De Nederlandse fagottist Louis Salomons is donder dag op 49-jarige leeftijd in Naarden bij een verkeersongeluk om het leven gekomen. De overledene, die sinds 1953 in Mexico woonde waar hij als solist werkte bij het nationaal or kest, was voor een kort bezoek in ons land.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 5