KERN
Christen-zijn èn Braziliaan
eigenlijk niet verenigbaar
KERSTVERHAAL IN GEWONE TAAL
„GUERRILLA-TACTIEK ENIGE MANIER
rk
Stem rk kerk als van
roepende in woestijn
Verjongd Lucas-evangelie heet: VRIJ
Een woord voor vandaag
Aanklacht tegen
ds. Toornvliet
medio januari
in behandeling
BEROEPINGSWERK
krant
van
formaat
SOLID ARID AD
Giio 1804444 Den Haag
INTERKERKELIJKE
ADVENTSAKTIE
VOOR
LATIJNS AMERIKA
WOENSDAG 9 DECEMBER 7970 NIEU
wordt niet langer "uitgehouwen",
maar gewoon "gerooid". En de uit
drukking "vele andere vermaningen"
is heel alledaags "een appèl" gewor
den.
Op één punt echter is een vernieu
wing die gepropageerd werd door
de Nieuwe Vertaling weer achter
wege gelaten. Niet langer wordt meer
gesproken over de "heilige geest",
maar er wordt weer geschreven "Hei
lige Geest". De schrijfwijze van de
Nieuwe Vertaling heeft nooit ingang
gevonden en is weer afgeschaft.
INLEIDING
Aan deze vertaling van het evan
gelie van Lucas gaat een korte inlei
ding vooraf. Lucas heeft "heel veel
aan het evangelie van Marcus ont
leend" en ook geput uit het evangelie
van Matteüs, maar "toch is meer dan
een derde ervan in geen ander evan
gelie te vinden". Ook wordt de naam
"Vrij" verklaard: „Dat hebben de
vertalers als titel boven dit evangelie
gezet. Want dat is het grote nieuws
waarover het direkt in het begin al
gaat: 'Vandaag is in Davids stad jul
lie Bevrijder geboren, Christus de
Heer!"
Deze uitgave bevat t=» evenals de al
eerder verschenen deeltjes "Een ge
vangene schrijft", „Macht", „Vaart",
„Licht" en „Houvast" ook weer
voetnoten. Ze geven een andere mo
gelijke vertaling, of verklaren een
woord.
De nieuwe uitgave bevat bovendien
12 fotopagina's en twee landkaarten.
De prijs van dit 120 pagina's tellende
boek is ƒ2,75.
LOFLIED MARIA
Een goed voorbeeld van de nieuwe
vertaling is Lucas vs. 39-56, waarin
het loflied van Maria voorkomt.
Die vertaling luidt: „Dadelijk
maakte Maria zich reisvaardig en
ging met grote spoed naar een stad in
het bergland van Juda, naar het huis
van Zacharias. Ze groette Elisabet.
Toen deze haar groet hoorde, trappel
de het kindje in haar buik en Elisa
bet werd vervuld met de Heilige
Geest en riep luid:
„Gezegend ben je boven alle vroit'/en
en gezegend is het kind dat je draagt!
Waar heb ik het aar. te danken
dat de moeder van mijn Heer mij
bezoekt?
Want toen je me groette en ik je
stem hoorde
trappelde het kind in mij van blijd
schap.
Gelukkig ben je, want je gelooft dat
in vervulling zal gaan wat de Heer je
heeft gezegd".
IK PRIJS GOD
Toen zei Maria
„Met hart en ziel prijs ik de Heer,
zing ik de lof van God: hij is mijn
bevrijder
Hij heeft zich bekommerd om zijn
eenvoudige slavin:
van nu af zullen mensen van alle
tijden mij gelukkig prijzen.
Wat heeft de Machtige heilig is
zijn naam e=a
wonderlijk met mij gehandeld!
Ja, hij bekommert zich om wie voor
hem buigt.
door alle tijden heen.
Hij toont in zijn daden de kracht van
zijn arm.
Trotsaards met al hun verbeelding
jaagt hij op de vlucht.
Machtige heersers stoot hij van hun
troon,
en machtelozen brengt hij tot aan
zien.
Wie honger heeft verzadigt hij met
goede gaven,
wie overvloed heeft stuurt hij met
lege handen heen.
Hij bekommert zich om Israël, zijn
knecht,
en hij vergeet niet wat hij onze
voorouders beloofd heeft:
barmhartigheid voor Abraham en
voor zijn nageslacht
tot in eeuwigheid."
Emeritaat verleend aan J. den Ouden
te Harkstede.
GEREF. KERKEN (buiten verband)
Beroepen te Eindhoven, W. G. Riet
kerk te Barendrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Sunnyside (VS), A. M.
den Boer te Ridderkerk.
Bedankt voor Clifton (VS), D. Hak
kenberg te Dordrecht.
Niet alleen woorden zijn profetie in de bijbel, maar er zijn ook
mensen in de bijbel wier leven zelf een profetie is. En er zijn ook
daden die profetisch zijn. Het was een profetie van het volk Israël,
toen het in Egypte een lam slachtte en het bloed smeerde aan de
deurposten. Zij deden dat misschien onwetend. Zij deden het. omdat
God gezegd had: „Wanneer Ik het bloed zie, dan ga Ik u voorbij."
Maar dat bloed van het lam redde hen niet. Dat bloed had niet het
laatste woord; dat bloed hield de dood niet buiten de deur. Het was
het antwoord van de mens op de eis om Gods weg te gaan. Het was
de daad van de mens die heen wees naar Golgotha. Hier stond de
mens schuldig aan de dood van het dier, maar tegelijkertijd was het
dier de middelaar, degene die het antwoord van de mens tot God
bracht, die de dood voor de mens droeg. Het wijst allemaal naar
Golgotha, waar wij schuldig zijn aan de dood van het Lam Gods.
Maar dit Lam was tevens de Middelaar die voor ons tot God ging,
die in onze plaats stierf, opdat wij leven zouden. Als wij straks
kerstmis vieren, dan moeten wij weten dat daar in de kribbe van
Bethlehem het Lam Gods lag, gekomen om het bloed te strijken op
de deurposten van ons leven, opdat de doodsengel ons zal passeren.
Wc lezen vandaag: Johannes 18 vers 28 tot 40.
LICHTENVOORDE De kinderen
van de school voor b.l.o. te Lichten
voorde zouden vandaag niet naar
school gaan.
De staking heeft tot doel kracht bij
te zetten aan de eisen van de school
vereniging. De ouders willen het
stichtingsbestuur vervangen door een
vereniging waarvan iedereen lid kan
worden. Ook eisen zij de terugkomst
van het ontslagen hoofd van de
school, de heer A. van Tongeren.
De moeilijkheden op de school du
ren al twee jaar. De heer van Tonge
ren, die sinds de oprichting van de
school, in 1952, de leiding heeft ge
had, is om een prestigekwestie ont
slagen.
Pogingen van de ouders om hem
te rehabiliteren, hebben geen resul
taat gehad, omdat zij geen inspraak
hebben in het stichtingsbestuur.
(door Bert van Duijn)
RIO DE JANEIRO In het centrum van de stad hebben vier
met machinepistolen gewapende Braziliaanse stadsguerrilla's de
Zwitserse ambassadeur ontvoerd. Wij, in West-Europa, hebben
de neiging zo'n kidnapping streng te veroordelen, maar niet ver
van de plaats waar Giovanni Bucher werd klem gereden, loop ik
tussen de voortjachtende mensenstroom met een rooms-katholiek
priester, die me op zachte toon om begrip vraagt voor deze guer
rillatactiek.
De ontvoerders van de Zwitserse
ambassadeur Bucher versperden
in Rio de Janeiro de weg voor
de auto (links onder) waarmee
de heer Bucher naar zijn am
bassade reed. De obstakels zijn
de witte wagen (midden) en een
Volkswagen, waarvan net ach
terstuk rechts onder nog zicht
baar is.
(Van onze kerkredactie)
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hollandscheveld, J.
Kooien te Werkendam; te Noordoost
polder (wljkgemeente Ens-Kraggen-
burg), J. Richter te Zoelen; te Zeist,
A. J. den Tonkelaar te Bussum.
Bedankt voor Marssum, kand. drs.
J. de Roo te Mlddelbert (nadere be
slissing).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Boerakker. H. van
Minnen te Eibergen; te Purmerend
(vac. A. A. van der Leer), P. M.
Brouwer te Leersum.
GEREF. KERKEN (vrijg.)
Beroepen te Enschede-Noord (vac.
O. Mooiweer), A. Kooij te Emmen.
Bedankt voor Den Helder, R. T. Ur
ban te Ferwerd-Hallum.
Hij zegt: „Door de ongehoorde acti
viteit van de geheime politie hebben
de groepen die naar vermenselijking
van onze samenleving streven nau
welijks nog contact met elkaar. Er is
geen normale communicatie meer
mogelijk.
Bankovervallen en kidnappings zijn
bijna de enige manieren die zijn
overgeschoten om de mensen te laten
blijken, dat we er zijn. Het is hetzelf
de als wat bij u in de oorlog de on
dergrondse deed. Die overviel toch
ook banken en distributiekantoren,
probeerde toch ook met alle middelen
gevangenen te bevrijden?"
En inderdaad, het is oorlog in
Brazilië. Als ik komend uit
Argentinië 's nachts op een geheim
zinnige manier naar mijn contacta
dres wordt geloodst, komt onweer
staanbaar de herinnering aan de ja
ren '40-'45 bij me op. De angst waart
rond door dit immense land. De druk
Wordt elke dag groter, de tirannie
brekt de harten en de weerstand.
Ik praat met opgejaagde mensen op
plaatsen die ik niet mag noemen en
met namen die ik moet verzwijgen.
Hun sporen kunnen zelfs vanuit Ne
derland worden gevonden. Vier ge
heime diensten hebben vele ogen en
oren.
Gave mensen
Het zijn gave mensen, wier enige
misdaad is, dat ze gingen wonen en
werken in krottenwijken, de verpau
perden daar hielpen en hen attent
maakten op de rechten, die zij vol
gens de Braziliaanse grondwet heb
ben. Dat is voldoende voor -een paar
jaar gevangenisstraf wegens „subver
sieve acties." Wee ook degenen wier
namen in de agenda van deze oproer
kraaiers staan.
Is de Braziliaanse regering onmen
selijker dan die van andere Zuidame-
rikaanse landen?
Dat is niet aan te nemen. In de
regering zelf heerst onenigheid over
het toenemende aantal arrestaties,
over het steeds verder wegebben van
de vrijheid van meningsuiting, over
de folteringen in de kille politiecellen.
Maar deze regering kan niet meer
terug. De geheime diensten zijn haar
over het hoofd gegroeid. Zij heeft een
verschrikkelijke machine op gang ge
bracht, die niet meer is te temmen.
De president verschijnt op de tele
visie als een aardige, verstandige
man. Hij praat over de vele nieuwe
wegen die worden aangelegd, over de
schitterende nieuwe gebouwen, over
het terugdringen van de inflatie. Hij
liegt niet. Maar hij zwijgt over de
geestelijke vrijheid. Daar valt niet
over te praten. Die is vermoord.
En de kerk?
De r.k. kerk is te laat ontwaakt.
Geschrokken kijken de bisschoppen
om zich heen, hun ogen gaan open
voor het onrecht dat hier voor recht
doorgaat, maar ze beseffen tegelijker
tijd, dat ze te laat zijn.
Schuchtere stem
Een paar jaar geleden had de r.k.
kerk deze ontwikkeling kunnen om
buigen. Nu is zij niet meer dan één
van de vele pressiegroepen. Haar
schuchtere stem klinkt als die van
een roepende in de woestijn. Ook zij
kan de voortrollende monstermachine
niet stoppa*.
Priesters worden gevangen geno
men en gemarteld. De regering laat
de seminaries weten met welk type
geestelijken Brazilië het beste is ge
diend: „Met verstandige, eerbare
mannen, die het volk eerbied bijbren
gen voor wet evi orde en zich bekom
meren om het .zieleheil van de scha
pen die aan hun hoede zijn toever
trouwd."
Dat deze schapen ook een hart,
hersens en een maag hebben, behoeft
hun niet aan te gaan.
De protestantse kerken zijn klein
en veelal conservatief. Het protestan
tisme in Brazilië is pas een eeuw oud
en kon zich in deze samenleving
slechts een plaats veroveren door zien
scherp van de anderen te onderschei
den. Dat betekende een sterke wc-
reldmijding, een zich afzetten tegen
de rooms-katholieken, een verfoeien
van politieke en sociale actie. Dat
wreekt zich nu.
Predikanten die slachtoffer worden
van het regime hebben het dubbel
moeilijk. Voor hen geen bisschoppen,
de in de bres springen, al was het
dan enkel maar om te eisen dat zij
volgens de bestaande wetten worden
behandeld en berecht.
Behandeling volgens de wet (een al
dan niet rechtvaardige wet) is in
Brazilië een buitenkansje. Officieel is
het allemaal wel in orde. Men kan
maar tien dagen in voorarrest worden
gehouden. De moeilijkheid is, dat nie
mand te weten komt waar een poli
tieke gevangene zich bevindt Zijn
familieleden niet, zijn advocaat niet.
HAARLEM De kantonrechter
heeft aan de verdediger van ds. G.
Toornvliet in de zaak tegen deze ra
diopredikant in Bloemendaal uitstel
van pleidooi verleend, tot 15 januari
1971. Zoals eerder werd gemeld heeft
de voorzitter van het bestuur der j
stichting „Een woord voor de we- j
reld", de heer C. W. J. van Gent te
Amsterdam-Noord, tegen ds. Toor-
vliet een aanklacht ingediend, omdat
hij en zijn echtgenote zich belasterd
en beledigd achten.
Het is de bedoeling dat het pleidooi
namens ds. Toornvliet schriftelijk aan I
de Haarlemse kantonrechter zal wor
den overgelegd.
Figuur-puzzel
Horizontaal woorden invullen die ver
ticaal dezelfde betekenis hebben.
1. modder. 2. rivier in Siberië. 3. tegen, 4.
wervelstorm, 5. regelmaat, 6. bijrivier
van de Fulda, 7. zenuwachtig, 8. hoofd
werk der oud noorse letteren, 9. plaats
in N. Br.. 10. zonder (Frans).
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. taak. 4. kalm, 7. boertig, 10.
koers. 12. angel. 14. ore, 15. tol, 17. Ees,
18. Ilm. 20. arr,. 21. agens. 22. lnn. 24. tra,
26. Ina. 27. Ira, 29. enk. 31. ketel, 33. Adi-
ge. 35. illusie. 36. tres. 37. knap.
Vert. 1. toko, 2. abeel. 3. kor. 4. kin. 5. ag
ger. 6. mals. 8. Est, 9. tal. 11. origine. 13.
eerlang. 16. oneer. 19. man, 20. ast, 23.
natie. 25 reien, 26 ikat, 27. UI. 28. aas,
30. keep. 32. els, 34. dik.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Dif jaar kan
iedereen het kerstverhaal lezen in het
moderne Nederlands van nu. Bij het
Nederlands Bijbelgenootschap is na
melijk de vertaling in de serie heden
daags Nederlands verschenen van het
evangelie van Lucas, onder de titel
"Vrij".
Het geldt hier het zesde deeltje van
een serie, waarin eerder verschenen
Een gevangene schrijft (brieven van
Paulus aan de Kerk van Rilippi en
Filemon), Licht (evangelie van Johan
nes), Vaart (Handelingen der aposte
len), Macht (evangelie van Marcus, en
Houvast (de brieven van Jacobus, Pe
trus, Johannes en Judas).
In Vrij klinkt de kersttekst als
volgt: „Terwijl ze daar waren, werd
het haar tijd om het kind ter wereld
te brengen en ze schonk het leven
aan een zoon. haar eersteling".
De kribbe is in deze vertaling een
krib geworden. Het jubellied van de
engelen klinkt minder gedragen. In
plaats van Ere zij God in den hoge en
vrede op aarde bij mensen des wel-
behagens -zeggen de engelen nu: Eer
aan God, hoog in de hemel, en op
aarde vrede bij mensen die God goed
gezind is.
Simeon roept niet langer poëtisch
uit: „Want mijn ogen hebben uw heil
gezien", maar zegt blij: „Want nu heb
ik met eigen ogen de bevrijding ge
zien". En er wordt geen 17e-eeuwse
taal meer gebruikt als God na de
doop van Jezus vanuit zijn hemel
spreekt. Het "In U heb Ik mijn wel
behagen" is kort maar krachtig "Kind
van mijn hart" geworden.
NIET PROVOCEREN
Vrij is echt een vertaling van en
voor deze tijd. Boven de pericoop die
vroeger genoemd werd "De verzoe
king in de woestijn" staat nu "Jezus
laat zich niet provoceren'. En boom
Ongeveer drie maanden bleef Ma
ria bij haar en toen ging ze weer
naar huis".
zelfs de rechterlijke macht tast vaak
in het duister. Vandaar dat die ter
mijn tot in het oneindige kan worden
verlengd. Er is geen controle moge-
Ujk.
En als je dan tenslotte na een jaar
voor de rechter komt en het wonder
gebeurt, dat je wordt vrijgesproken,
dan moet je niet opkijken als buiten
een politiewagen klaar staat om je
naar een andere gevangenis te ver
voeren. Weer weet niemand waar je
zit.
Als je advocaat te brutaal wordt,
de veel gevangenissen afloopt om je
te zoeken, dan wordt hij zelf achter
slot en grendel gezet.
Ben je bij een poging tot arrestatie
niet thuis, dan nemen ze je vrouw
mee.
Sla je bij een folterverhoor niet
door, dan halen ze je kinderen om te
kijken of meer resultaat wordt ge
boekt als je ziet hoe zij worden gepij
nigd.
Ik zeg, dat de situatie me aan bezet
Nederland herinnert en de meeste
van mijn zegslieden beamen dat. „De
Gestapo is uit zijn graf herrezen."
Maar één van héh schudt bekommerd
het hoofd: „Dat deden vreemden, bui
tenlanders, jullie aan. Hier zijn het
onze eigen broeders."
Ik vraag naar de omvang van de
terreur: „Die geldt voornamelijk de
bewust levende mensen, hun die
snakken naar geestelijke vrijheid, die
Vry, de moderne vertaling van
liet Lucas-evangelie, is verlucht
met een twaalftal foto's. Dit is de
omslagfoto, die de titel in beeld
brengt.
Bedelende vrouw langs de weg j
ergens in Brazilië.
kritisch denken, die willen zeggen,
schrijven .en lezen wat ze willen, die
een oecumenische instelling hébben,'
die de massa uif haar onwetendircia
ep'inertie 'willen "doérï ontwakèn, die'
een rechtvaardige samenleving voor.
ogen- hebben.
Het gros van de Braziliaanse bevol
king is van deze dingen onwetend
mist geen geestelijke vrijheid, omdat
het zich met al zijn krachten moet
inzetten voor de vrijheid om wat te
eten te hebben.
Lijfeigenen
Eénenvijftig procent van de bevol
king is analfabeet. Velen leven als
lijfeigenen van grootgrondbezitters,
die hen ƒ0,75 per dag betalen, een
loon dat wordt uitgekeerd in bonnen
die alleen zijn te besteden in de super
markt van de grote baas.
Wie naar de grote steden vlucht,
moet zijn heil zoeken in één van die
droevige armoereservaten, waar de
open riolen door de ongeplaveide
straten lopen, waar je woont in een
houten of blikken hut, zonder toilet,
zonder elektriciteit, zonder waterlei
ding, dikwijls ook zonder geld omdat
wie daar woont zelden werk kan vin
den.
We praten over ontwikkelingshulp.
Geprezen worden de Wereldraad van
Kerken en de acties van Solidaridad.
Het wordt steeds moeilijker het geld
te bestemder plaatse te krijgen, maar
als het komt, komt het in goede han
den.
Over ontwikkeling via het Westerse
bedrijfsleven wordt schamper ge
lachen. Voor elke door het Westen in
Latijns-Amerika geïnvesteerde dollar
vloeien er vijf naar het land van her
komst terug. Latijns-Amerika is het
grootste wing vest van West-Europa
en Noord-Amerika."
Pessimistisch
Is er hoop op verandering?
Een jonge dominee blijkt pessimis-
tisoh. Als enig lichtpuntje van de toe
nemende onderdrukking ziet hij. dat
alle salonprogressiviteit is verdwenen.
„Je hebt nu te maken met mensen
die het menen, die desnoods hun le
ven willen geven in dienst van de
gerechtigheid.
Je wordt er ook toe gebracht dieper
over de samenlevingsstructuren en
over het Evangelie na te denken.
Straks zal ik wel gevangen worden
genomen of gedwongen zijn Brazilië
te ontvluchten. Cristen-zijn en in
Brazilië wonen, dat zijn twee dingen
die haast niet meer met elkaar zijn te
verenigen."
Twee keer tijdens mijn reis door
een deel van Latijns-Amerika werd
ik misselijk van ellende. De eerste
keer was dat na een wandeling door
een armoegetto aan de rand van Bue
nos Aires. De tweede keer toen een
jong meisje dat armen en verdrukten
in de binnenlanden van Brazilië helpt
het hoofd in de schoot legde, moede
loos voor zich uitstaarde en de zaak
er bij neer wilde gooien.
Ik vroeg: „Wat kunnen wij voor
jullie doen. Hoe kunnen wij jullie
helpen?"
Ze gaf geen antwoord.
Maar toen ik wegging, keek ze me
zeer smekend aan, terwijl ze fluister
de: „Vergeet ons niet. Laat ons niet
verkommeren. Denk dan tenminste
aan ons".
De nacht is gevallen over Brazilië.
