STAKINGEN BASKEN „Als minister kun je niet demonstratief praten" Loonmaatregel kan politieke gevolgen hebben Franco overweegt noodtoestand Tracé van oliepijp onbekend Zeven mannen gepakt met 10.000 horloges use I ARP: smeerpijp moet er direct komen alles goed enl Senaat tegen supersone vliegtuigen Twintig jaar voor kapers Statuut is geen eeuwig edict DEMONSTRATIES PROCES CNV-voorzitter: Revolverheld gegrepen ongeluk Dodelijk met auto van 50 gulden BAKKER OVER ZUID-.AFRIKAANSE REIS: Anders 5 VRIJDAG 4 DEGEMBER 1970 Een delegatie van de Vereniging van dienstplichtige militairen heeft aan de plaatsvervangend voorzitter van de Tweede Kamer, drs. G. M. Nederhorst (links op de achtergrond), een reuzen- legerschoen overhandigd. In de schoen bevindt zich een verlang lijst van de VVDM. (Van onze parlcmentsredactic) DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren een motie van het D'66-Kamerlid Nypels om de regering te vragen alleen een oliepijpleiding van Europoort naar het Sloegebied aan te leggen als het parlement daar mee akkoord gaat, verworpen. De meerderheid vond de toezegging van minister Bakker (verkeer en wa terstaat) dat de Kamer tijdig van de regeringsbeslissing voor de leiding op de hoogte zal worden gesteld, vol doende. De bewindsman verzekerde dat het parlement de mogelijkheid krijgt een uitspraak te doen over de plannen van de regering. De heer Nypels kwam met zijn mo tie na een interpellatie van de heer Pan der Lek (PSP) die wilde weten waar de oliepijpleiding komt te lopen en of de toekomstige zoetwatermeren, die ontstaan door het afdammen van de zeearmen, zullen worden gekruist. Verder was hij nieuwsgierig of el ders in de wereld pijpleidingen voor olie door meren lopen. Volgens minis ter Bakker is het onmogelijk nu al te zeggen waar de leiding komt te lig gen. de plannen zijn nog steeds in studie. In antwoord op de andere vragen van de heer Van der Lek zei hij, dat in het buitenland de aanleg van der gelijke leidingen door meren zoveel mogelijk vermeden wordt. Maar als blijkt 'dat het in Nederland moeilijk anders zou kunnen, zullen toch steeds de veiligheidseisen voorop staan. UTRECHT De Amster damse recherche heeft na wekenlang intensief speurwerk gistermiddag op de Stadhouders kade in Amsterdam zeven man nen aangehouden, die ervan wor den verdacht een belangrijk aan deel te hebben gehad in een grootscheepse horlogediefstal in Utrecht. In de nacht van 3 op 4 oktober jl. werd in de Utrechtse horlogegrossier- derij Porta nv ingebroken en onge- Geen paniek Met instemming heb ik gelezen, wat ds Van Mechelen uit Urk schreef naar aanleiding van de jongste besluiten van de gereformeerde synode. Geen paniekGeen overhaaste stappen doenenz. Ik geloof dat we meer dan ooit, alles doen moeten wat in ons vermogen ligt, de eenheid te bewaren in de gerefor meerde kerken. Christus kan er niet mee gediend zijn, om alweer Zijn li chaam, de kerk te scheuren Er is al zoveel verdeeldheid en twist onder christenen, waardoor men de greep op de wereld mist. Dat neemt echter .niet weg dat we de ogen moeten sluiten voor de werke lijkheid. We moeten niet doen aan struisvogelpolitiek, ook niet in de kerk. Er zijn spanningen ontstaan. Er dreigt partijvorming voorzover deze er nog niet is. Juist door onderlinge verdeeld heid gaat een kerk te gronde. Er moet vertrouwen zijn, ook al denkt men niet altijd precies hetzelf de. Een zekere mate van leervrijheid is er altijd geweest, maar zij moet ook zijn grenzen kennen, anders zouden Afscheiding en Doleantie geen zin Hebben gehad. 1 Wanneer bepaalde theologen menen dat afbreuk kan worden gedaan aan Schrift en belijdenis, omdat sommige passages niet stroken met de moderne wetenschap dan dient een krachtig halt te worden geroepen, inplaats van een tweeslachtige houding aan te ne men. zoals nu helaas is gebeurd. Öe opleiding van predikanten wordt nu o.a. in' handen gelaten van mensen, hij wie de synode zelf afwijkingen van Schrift en belijden constateert. Dat is toch wel een zaak waar men veront rust over mag zijn. Een teken aan de wand is wel, dat in het zelfde artikel stond te lezen, dat een scheuring on vermijdelijk lijkt. Is het niet de hoog ste tijd om dat te voorkomen, ener zijds door het gebed, anderzijds door een krachtig neen tegen allerlei dwaalleer binnen de kerk. Nu kan het nog Leerdam J. Steketee. WASHINGTON De Amerikaan se senaat heeft gisteren met 52 tegen 41 stemmen besloten om geen geld meer ter beschikking te stellen voor de bouw van de S.S.T., het Amerikaanse supersone passagiers vliegtuig. Een aantal senatoren is van mening dat een wereldvloot van deze vliegtuigen ernstige lucht vervuiling en grotere kans op huid kanker zal veroorzaken. (Van onze parlcmentsredactie) DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren zonder hoofdelijke stemming een wetsvoorstel van mi nister Polak (justitie) aangenomen, dat het mogelijk maakt vliegtuigka pers te straffen. De Kamermeerderheid ging zelfs nog verder dan de minister door het aannemen van een amendement van de KVP'er mr. G. Boot om de straf fen, die geëist kunnen worden zwaar der te maken. Het is nu zo dat als bij een kaping mensen worden gedood er een maximumstraf bestaat van twin tig jaar, als er geen slachtoffers zijn dan wacht de kaper twaalf jaar en als het om een samenzwering gaat vijftien jaar. veer 10.000 horloges gestolen op 100 na de hele voorraad met een winkelwaarde van anderhalf miljoen gulden. Verreweg het grootste deel van deze buit werd gisteren bij de aanhouding in Amsterdam in de auto van de mannen door de politic terug gevonden. TIP Op een gegeven moment kwam bij de politie uit kringen van de onder wereld de tip binnen dat door een aantal mensen werd onderhandeld over de mogelijke doorverkoop van twee partijen Porta-horloges a raison van vijftigmille per partij. Bij al deze tips was telkens sprake van de zelfde figuren. Na wekenlang schaduwen en speu ren sloegen 15 rechercheurs donder dag midden in het drukke Amster damse namiddagspitsuur hun slag. Minister Bakker DEN HAAG Minister Bakker ziet het statuut voor het Koninkryk niet als een eeuwig edict. Het moet telkens opnieuw op zijn waarde wor den getoetst. Een discussie daarover is niet alleen onvermijdelijk, maar ook geboden, zei hy gisteren in de Tweede Kamer bij de behandeling van de begroting van de vice-minis- tuuts-herzièning. De minister wees het verwijt van sommige Kamerleden van de hand, als zou hij zich te passief hebben op gesteld bij de kwestie van een sta tuur-herziening. Hij onderstreepte voorts dat Neder land Suriname niet in de kou zal laten staan, maar dan moet volgens hem de wil tot verbetering van de Surinaamse begroting wel duidelijk aanwezig zijn. Van de Kamerleden stelde de heer Van der Spek (pac.-soc.) zich totaal afwijzend tegenover het statuut op. De heer Van Lier (soc.) stelde voor: 1. Suriname en de Antillen krijgen binnen korte tijd de internationale souvereiniteit en 2. voorlopig blijft er een of andere band met Nederland bestaan, een Gemenebestverhouding of iets dergelijks. De heer P. Jongeling (gpv) drong aan op handhaving van het staatkun dig verband, maar enerzijds moet de gelijkwaardigheid worden versterkt en anderzijds is een vermindering van de economische afhankelijkheid van de rijksdelen overzee gewenst. MADRID De Spaanse regering overweegt de noodtoestand af te kondigen nu de onrust in het land als gevolg van het proces tegen de 16 Basken in Burgos met de dag toeneemt. Vandaag zou het kabinet onder leiding van Franco hierover een beslissing nemen. Van de dinsdag door Basken ont voerde Westduitse honorair-consul Eugen Beihl is nog geen spoor gevon den. Wel heeft in hei Franse St. Jean- dc-Luz gisteren een gesprek plaats gehad tussen de Westduitse consulge- neraal in Bordeaux, Sell, en een Bas- kische vluchtelingenleider in Frank rijk. Sell zei geen garantie te hebben gekregen voor Beihls veiligheid. Het wordt niet onwaarschijnlijk geacht, dat Beihl ondanks de scherpe grens bewaking intussen al naar Frakrijk is gebracht. Tienduizenden Spaanse arbeiders hebben gisteren het werk neergelegd uit protest tegen het proces. In de industrieprovincies Vizcaya en Gui- puzcoa was het aantal stakers het grootst. Gesproken wordt over een „bijna volledige staking". In de steden Mondragon, Pasajes, Renteria en Hernani in Guipuzcoa ontstonden gevechten tussen politie en stakers tijdens betogingen, waar aan ook studenten deelnamen. Tien tallen personen zouden in hechtenis zijn genomen. In veel steden bleven de winkels gesloten en gingen de kin deren niet naar school. De gouver neur van Guipuzcoa heeft gewaar schuwd, dat de politie hard zal optre den om iedere nieuwe ordeverstoring in de kiem te smoren. Ook in steden buiten beide Basken- provincies zijn demonstraties gehou den. In Barcelona zijn 17 intellectue len een sit-down-demonstratie begon nen in het bureau van de vereniging van vrienden van de Verenigde Na ties. Zij dreigen in hongerstaking te gaan. De universiteit van Madrid, waar gisteren de colleges na een vakantie van drie dagen weer hadden moeten beginnen, zal tot maandag gesloten blijven. In de hoofdstad is de politie versterkt. Groepen agenten patrouil leren door de stad om te voorkomen, dat een door de 6000 studenten tel lende universiteit georganiseerde be toging bij het ministerie van justitie doorgang zal vinden. In Sevilla hebben betogers een lege autobus in brand gestoken. In pam fletten, die door de verboden commu nistische partij en de illegale arbeiders-comités werden uitgedeeld, werd opgeroepen tot staking en voortzetting van de betogingen. Ook in Sevilla zou een aantal arbeiders het werk hebben neergelegd Intussen gaat het proces tegen de 16 Basken voor de krijgsraad in Bur gos gewoon door. Verwacht wordt, dat de auditeur-militair, die gisteren drie uur nodig had om de aanklacht voor te lezen, tegen zes van de ver dachten de doodstraf zal eisen. Dit zijn de mensen, die beschuldigd zijn van het vermoorden van de politie chef Manzanas in Irun als vergelding voor de dood van een ETA-lid, twee jaar geleden. Onder de beschuldigden bevinden zich ook enkele priesters. Verwacht wordt, dat het proces een week zal duren. (Van onze soc.-econ. redactie) UTRECHT Als het kabinet be sluit een algemene loonmaatregel te nemen dan kan dit politieke conse quenties hebben, zowel voor de re gering als voor het lot van regerings- telijk Nationaal Vakverbond, de heer J. Lanser, vanmiddag in de algemene vergadering van de christelijke bond van werknemers in de agrarische be drijfstakken en de tabakverwerkende industrie. De beslissing van het al dan niet nemen van een loonmaatregel is daarom van zwaar politiek gewicht, aldus de heer Lanser. Hij zei te hopen dat het kabinet de wijsheid zal opbrengen om te kie zen voor het standpunt van de vak beweging dat in het kader van de vrije loonpolitiek de verantwoorde- (Van onze parlcmentsredactie) DEN HAAG „Die „smeer pijp" voor Oost-Groningen moet er onmiddellijk komen, met of zonder zuiveringsinstallatie, met of zonder debat", zei het ARP- Tweede-Kamerlid M. W. Schakel gisteren tijdens de begrotingsbe handeling van verkeer en water staat. „De n o o d z a ak van zo'n zuiveringsinstallatie moet ter dege bekeken worden; mijn fractie blijft waakzaam. Maar de Kamerleden die uitstel willen van de aanleg van de „smeer pijp" moeten dat maar voor hun verantwoording nemen." PvdA'er ir. S. A. Posthumus onder brak toen het betoog van de heer Schakel met de opmerking: „en de vervuiling van or.ze kustwateren is dan voor uw rekening. Het is niet juist dat u ons in de schoenen schuift dat we ons niet druk maken om de vervuiling van de kanalen in Oost- Groningen". Als zo'n pijpleiding voor afvalwater nodig blijkt te zijn. zijn wij daar niet tegen. Maar die noodzaak willen we eerst nog wel eens terdege onderzocht zien". Dat standpunt was vervat in een motie van de heer Posthumus. Hij zegt daarin dat de kanaleri van Oost- Groningen zo snel mogelijk en af doende van vuil en stank bevrijd moeten worden, maar ook dat het water van de Eems en de Dollard vrij moeten blijven van vervuiling. Volgens het Socialistische Kamerlid zijn de onderzoeken naar dè gevolgen van een pijpleiding van vuil water voor Oost-Groningen erg afwijkend en tegenstrijdig en daarom wil hij een „duidelijke en overzichtelijke no ta van de regering over deze zaak". VIER JAAR Minister Bakker antwoordde cp die motie dat we allereerst moeten begin nen met de aanleg van de leiding en dat er daarna, als de Kamer dat wil, altijd nog aanvullende zuiveringsin stallaties kunnen kómen. Daarvoor bestaat nog vier jaar de tijd, maar aan die „smeerpijp" moet onmiddel lijk begonnen worden, die is meer dan nodig, vond de bewindsman. Hij onderstreepte nog eens, dat als er inderdaad aanvullende zuiverings installaties bij de fabrieken komen, die ten dele door de staat betaald zouden moeten worden. „De industrie alleen kan die kosten niet dragen". Het debat over de begroting van verkeer en waterstaat verliep verder erg rustig. Drs. E van Thijn (soc.) lijkheid voor het bereiken van de noodzakelijke loonmatiging bij de werkgevers en werknemers in de be drijfstakken moet worden gelaten. „De vakcentrales en de vakbonden willen die verantwoordelijkheid ten volle aanvaarden en dat zijn geen fraaie beloften. Regering en parle ment moeten ons de kans geven die beloften waar te maken." ARNHEM Opnieuw zyn er scho ten gevallen in Arnhem. Een 31-jarige Arnhemmer schoot gisteren uit gram schap over een geringe woordenwis seling twee kogels af op de El Mexico Bar in de Spykerlaan. Niemand werd getroffen. De bij de politie al jaren als revol- verheid bekend staande H. v. d. B. had kort tevoren met enige moeite een krat bier losgekregen van de eigenaar van de El Mexico Bar. Om dat het naar zijn zin niet vlot genoeg was verlopen, kwam hij even later gewapend terug. Van buiten af vuurde hij op mans hoogte door de ruit van de bar. De politie wist de man drie kwartier la ter al te grijpen. AMSTERDAM De eerste keer, dat de 37-jarige Tijmen E. uit Am sterdam in zijn voor 50 gulden ge kochte auto reed. verkeerde hij onder invloed en veroorzaakte hij een dode lijk ongeluk. De officier van justitie bij de Amsterdamse rechtbank eiste wegens het veroorzaken van de dood van een 19-jarige jongen gisteren vier maanden celstraf en de maximale vijf jaar ontzegging van rijbevoegd heid. kwam nog met twee moties: de ene om een vervoersfonds in te stellen voor de aanleg van eigen banen van het openbaar vervoer en de andere om een verkeersveiligheidsdienst. die nieuwe veiligheidsnormen voorde wegen zou moeten vast stellen. De stemming over de moties en amendementen en over de begroting van verkeer en waterstaat is vol gende week dnsdag. Den Haag koopavondt met ani mo. Dat is gek, heel gek eigenlijk. Alle andere winkeldagen van het jaar is het om zes uur uit, afge lopen. Sterker nog, na vijven daalt meestal de kooplust tot nul; de ver- kooplust. bovendien ook. De kas moet opgemaakt, het vak afgedekt, de vrijheid staat al om de hoek te wachten. En iedereen moet zo haastig naar huis. Alles puilt. De fietsenstalling, de tram, de bushalte, de parkeerplaats Alles propt, struikelt, dringt en wringt Naar huis, de gedekte tafel, het televisieoog Er blijven in de stadse straten alleen wat eenzamen. Verdwaald aan een restauranttafeltje met het menu van de dag. De obers en diensters kennen hun klanten en hun wensen, vastgelegd in gewoontetjes van elke dag. Maar deze week was het anders.... Er is gegeten in kantines in ploe gen door hele scharen winkelmen sen; er zijn haastige boterhammen geslokt in kamertjes achter de zaak, terwijl aan de toonbanken het bedrijf doofr ging. De stroom uit de stad naar bui ten lag stil, maar de tegenvloed rees tegen kantorensluitingstijd. Op hoeken van straten groeiden de enkelingen uit tot echtparen en hele gezinnen. De lichtjes twinkelen, de etalages schitteren, draaideuren zwengelen de massa's in èn uit. Het huiselijk volkje is een uit- volkje geworden. De biefstukken vliegen de pan uit in de restau rants, de zuurkool doet het best, de croquetten rollen de bordjes op. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG „Als men het eens is met het bezoek, kan men toch niet verwachten dat een verkeersminister in Zuid-Afrika demonstratief van zich af gaat praten. Dat werkt alleen op de thuis markt, maar niet daar." Minister Bakker van verkeer en waterstaat antwoordde dit gisteravond op kritiek uit de Tweede Kamer op zyn reis door Zuid-Afrika. Hij legde uit, dat met behoud van het principieel afwyzen van de apartheidspolitiek, contacten met Zuid-Afrika niet vermeden mogen worden. Dat is beter dan een toege spitst isolement. Bij het leggen van contacten heeft minister Bakker een eigen voorkeur gevolgd. Als men verwacht, dat ik her en der overal discussies zou houden, ver volgde minister Bakker, waren de verwachtingen van mijn bezoek toch te hoog gespannen. De conclusie van de heer Wierenga (soc) dat de missie naar Zuid-Afrika mislukt was, vond minister Bakker zwak. Wel kritiek Zelfs in de context bij de aanbieding van het geschenk, aldus de bewinds man liet ik kritiek op de apartheid horen tegenover tal van ministers van het. Zuidafrikaanse kabinet. In deze situatie klonk de tekst zelfs vrij hard. Het werd bepaald goed be grepen. Dat kon men ook merken uit de reactie van de minister-president. Het heeft geen zin bij zo'n gelegen heid de tekst prikkelend te formu leren en heilloze irritatie op te wek ken, betoogde minister Bakker. De bewindsman was het met de heer Scholten (c.h.) eens, dat de ver houding met de West door het bezoek aan Zuid-Afrika niet is geschaad- Vannacht, tijdens de tweede ronde van het debat, zei minister Bakker dat hij zo had willen spreken en pra ten, dat men hem zou begrijpen en naar hem zou willen luisteren. Ik dacht, vervolgde de bewindsman, dat ik wel mijn doel heb bereikt, en dat ze nog eens na zullen denken. Minister Bakker had van de kant van de PvdA, de PSP en de groep- Aarden forse en van de zijde van de KVP en CHU lichte kritiek moeten horen op zijn Zuidafrikaanse reis. Den Haag leeft een avondlijk le ven in huiselijke stijl. Geen wilde brasserijen maar een gedegen voed selvoorziening. Er wordt geen ca deautje minder om gegeven zater dag. Dat is grappig. Iedereen roept over de verschrikkelijke prijsstij gingen, de zinloosheid van vierhon derd erbij, cadeau voor niks; het is toch weg voor je het weet. maar we storten ons gezamenlijk met animo op de luxe. Een luxe waar we in onze stout ste en verwardste dromen in 1945 geen voorstelling van zouden heb ben kunnen maken. Eén week in het jaar doen we anders dan anders. Is degelijkheid niet meer de eerste deugd, mag de ernst wijken en is de gewoonte er alleen om verbroken te worden. De rest van het jaar houden we over om te krakelen of een koop avond in Den Haag wel enige zin zou hebben. En trekken we ons terug voor de televisie. Lekker uitzakken.... Zou het toch niet beter geweest zijn, vroeg de heer Westerterp (kath. v.) dat de minister zijn bezoek slechts tot enkele dagen had beperkt? Dan was het doel. alleen geweest de onder tekening van een luchtvaartovereen komst. Overigens meende de woordvoerder van de KVP, dat de zaak van de reis van minister Bakker buiten propor ties is getrokken. En de West? Mr. W. Scholten van de CHU had geen behoefte het bezoek af te keu ren. De zaak is overd'revèn. Wel vroeg mr. Scholten een bevestiging, dat er geen wijziging is gekomen in de prin cipiële afwijzing van de apartheid door de Nederlandse regering. Ook had mr. Scholten nog deze vraag: Is door deze reis de verhou ding met de West niet geschaad. Is er wel vooroverleg geweest met de West en zou de minister ook aan de Suri name en de Nederlandse Antillen een verslag van zijn reis willen uitbren gen? Ook de heren Van de Spek (psp) en Aarden (groep-Aarden) stelden der gelijke vragen. De heer Van de Spek noemde ministers reis een klap in het gezicht van de bevolking van Suri name en de Nederlandse Antillen. De kritiek van de heer Wierenga (soc) was, dat de minister onvoldoen de met de oppositie in Zuid-Afrika en met allerlei groeperingen had gespro ken. De reis is een dialoog geworden met de autoriteiten om culturele en econo mische banden te versterken en om te vertellen dat „de grote sympathie voor dat land in veel gevallen plaats heeft gemaakt voor kritiek". De heer Wierenga vroeg, waarom de minister het gesprek met de radio- journalist in Durban niet meteen heeft gedementeerd en waarom hij heeft geweigerd commentaar te geven op de grote apartheid. Op deze wijze is de harde realiteit verdoezeld- De woordvoerder van de PvdA stelde: Met dit bezoek had minister Bak ker misschien iets kunnen bereiken ten behoeve van de gediscrimineerden in Zuid-Afrika. Zijn bezoek heeft er echter niet toe bijgedragen het ver trouwen van de onderdrukte meer derheid in de westerse politici te ver sterken. De minister heeft te veel kansen geboden voor politieke uitbuiting van zijn bezoek en zich in een hoek laten drijven, waarin hij niet wil zitten. Met minister Bakker draagt de hele regering de verantwoordelijkheid voor deze mislukte missie, zei de heer Wierenga. De heer G. A. Kieft noemde als achtergrond van de interviews in Zuid-Afrika het principieel verzet van de minister tegen de apartheids filosofie. De partijgenoot van minister Bak ker merkte verder op, dat voor deze reis bijzondere wijsheid onder alle omstandigheden was gevraagd. Alleen de heren Van Dis (st. geref.) en Jongeling (g.p.v.) hadden veel waardering voor de reis naar Zuid- Afrika. „Dit bezoek heeft mij genoegen ge daan". zei de heer Jongeling. „De banden worden door dergelijke bezoeken versterkt. Zo'n bezoek is waardevoller dan de waardeloze reso luties van de V.N. over deze zaak." „Waarom is er toch zo'n kabaal ge maakt?", vroeg de heer Van Dis. „Bij bezoeken aan linkse landen hoort men niets- De aktie tegen de minister is een opgeblazen rel."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 5