Kamerleden willen
geen ambtenaren
bij VN
zijn
moeten gaan
Parlementaire democratie
mogen we niet verlaten
Maanauto" komt
niet terug
„Freule" en Goedhart
in Kamer gehuldigd
Scherper
zien
onderweg
door
melk
onderweg
Zijlstra rapporteert
Luns en Udink
Indonesië rekent Van Riel in Eerste Kamer:
op verdubbeling -■
olieproduktie Duynstee had
Worm in chocola
en pleister in
brood gevonden
Kamer nog te veel een elite
Kwart eeuw lid parlement
Voor nemen bodemmonsters
Rijdt veilig met melk
Nederland krijgt
een reizende
ambassadeur
11
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1970
ZIJLSTRA
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Nederland neemt in de delegatie naar de Al
gemene Vergadering van de Verenigde Naties Kamerleden op.
Dat is zeer nuttig. Maar belangrijk is vooral, dat de parlemen
tariërs in de afvaardiging in hun waarde en verantwoordelijkheid
worden gelaten.
Nederland, ook als een terugkeer
dringend nodig is.
Daarom staat in het rapport de vol
gende zin: /Hoewel het parlementslid
in principe voor de gehele zitting be
schikbaar zal dienen te zijn, blijft de
verantwoordelijkheid voor belang
rijke ontwikkelingen en gebeurtenis
sen in Nederland bestaan.
Dit is de opvatting van het lid
van de Tweede .Kamer, drs. R.
Zijlstra, die deze zittingsperiode
van de Algemene Vergadering
Nederlandse afgevaardigde is.
Zijn collega-Kamerleden me
vrouw drs. J. F. Schouwenaar-
Cranssen, liberaal lid van de
Eerste Kamer en ir. P. A. M.
Cornelissen (kath.v.) zijn het
met hem eens.
Drs. Zijlstra zegt: De
parlementariër zal tijdens zijn werk
en verblijf in New York niet in de
ambtenaar opgaan.
Weer terug in Nederland schreef
drs. Zijlstra, die zich door de ARP en
CHU had laten afvaardigen, over de
parlementaire verantwoordelijkheid
en de ambtelijke plicht in de Neder
landse delegatie een rapport, dat hij
aanbood aan minister van buiten
landse zaken mr. Luns, de minister
van 'ontwikkelingshulp drs. Udink,
aan de Nederlandse ambassadeur bij
de Verenigde Naties, de fraktievoor-
zitters van de ARP en CHTJ en aan
de partijvoorzitters.
Mevrouw Schouwenaar-Franssen
en ir. Cornelissen onderschrijven dit
rapport
Zorg
Drs. Zijlstra schrijft over de goede
samenwerking en de vaak vriend
schappelijke banden met de ambte
lijke leden van de delegatie en de
vertegenwoordigers van de vrouwen
organisaties en de vakcentrales.
Maar, vervolgt hij, het evenWicht tus
sen politieke verantwoordelijkheid
en ambtelijk functioneren moet naar
twee kanten met de grootste zorg be
waard blijven.
Uit de toelichting van drs. Zijlstra
blijkt, 'dat het voor een Kamerlid
moeilijk kan zijn zich te houden aan
fastructies, die door ambtenaren van
'Uitenlandse zaken worden gegeven.
Mst]
rfcuit
u
Het zou mogelijk zijn, dat je als
bijvoorbeeld een belangrijke resolutie
aan de orde komt in verband met het
rassenvraagstuk je volgens zo'n amb
telijke instructie tegen het eigen ge
weten in moet stemmen.
Gedurende de zittingsperiode van
15 september tot 15 december verga
dert de 'Nederlandse delegatie drie
keer per week. Maar deze vergade
ringen zijn onvoldoende voor het be
waren van het juiste evenwicht.
Afzonderlijke gesprekken tussen
het hoofd van de delegatie en de Ka
merleden zijn nodig. De ambtenaren
moeten niet buiten de Kamerleden
om instructies over bepaalde kwesties
aan Den Haag vragen.
Het initiatief van het vragen van
Instructies moet van de Kamerleden
uitgaan. Op deze wijze, aldus het
rapport, kunnen frustraties worden
voorkomen.
Voorbereiding
Drs. Zijlstra, die zes boeiende we
ken heeft gehad in New York, is over
de voorbereiding van de missie even
min te spreken. Het gaat weer over
de verantwoordelijkheid van het Ka
merlid.
De 'instructies aan de delegatie
moeten van tevoren in een openbare
vergadering van de vaste commissie
voor buitenlandse zaken aan de hand
van de agenda van de Algemene Ver-
wijze weten de parlementsleden waar
gadering worden behandeld. Op deze
ze aan toe zijn.
Dit jaar zou een dergelijke verga
dering van de Kamercommissie wor
den gehouden. Maar door de overval
In Wassenaar is de vergadering niet
gehouden.
Een andere grief is, dat de parle
mentaire delegatieleden zo laat wor
den aangesteld, dat er geen tijd meer
is voor voldoende voorbereiding. Ook
is het gewenst, dat deze delegatiele
den gelijktijdig met hun werk star
ten. Andere wensen, die in het rap
port worden genoemd:
Uitvoerige briefing op het departe
ment van buitenlandse zaken
Zorvuldige introductie en
oriëntatie over het werk van de Ver
enigde Naties in New York.
Onderbreking
Er is nog een zaak, die de Neder
landse parlementsleden dwars zit
Gedurende de zitting van drie maan
den van de Algemene Vergadering
kunnen de Nederlanders alleen op
eigen kosten het verblijf in New
York onderbreken voor een reis naar
AMSTERDAM Bij de Amster
damse keuringsdienst van waren
kwamen vorig jaar 281 klachten bin
nen. In limonade flessen werden riet
jes aangetroffen, in chocolade een
scheermesje en wormen. Verder werd
in brood naast talloze andere onge
rechtigheden en pleister en eenmaal
relfs een lucifersdoosje ontdenkt.
Conclusie: een terugreis moet mo
gelijk zijn zonder dat dit voor eigen
rekening komt.
Het financiële argument mag nooit
een belemmering zijn. „Het is duide- I
lijk", zegt drs. Zijlstra, „dat we niet j
terug zullen vliegen als de kat thuis I
op sterven ligt."
Landboutc
Wat die binnenlandse politiek be
treft is drs. Zijlstra uit New York
teruggekeerd om aanwezig te zijn bij
de behandeling van de landbouwbe
groting in de Tweede kamer. Die be
handeling was voor ham op een gege
ven ogenblik het belangrijkste.
Na het landbouwdebat Is hij niet
weer naar New York teruggekeerd.
De afgevaardigde van de PvdA in
de Nederlandse delegatie, de heer W.
Wierda, had nog meer met deze
moeilijkheid te kampen. Als voorzit
ter van het NAVO-parlement in Den
Haag had hij belangrijk politiek
werk te doen. Maar zelfs dit voorzit
terschap rechtvaardigde geen vergoe
ding van een heen-en-weer-reis.
De heer Wierda is als gevolg hier
van pas eergisteren naar New York
vertrokken....
De afgevaardigde van de ARP en
CHU hoopt nu, dat naar aanleiding
van zijn nota, die hij schreef aan de
hand van zijn ervaringen, een ge
sprek wordt gehouden, zodat het par
lementaire werk in New York opti
maal kan worden.
Werkelijk nuttig
Drs. i Zijlstra is overigens vol lof
over de zes weken, die hij in New
York is geweest.. In Nederland wordt
niet altijd even gunstig gedacht over
het werk van de Verenigde Naties.
Het Nederlandse Kamerlid zegt:
Drie maanden lang zijn 3:000 mensen
uit 127 landen bezig. Al die tijd wer
ken ze en trekken ze met elkaar op.
Beweer niet, dat dat niet nuttig is.
Er bestaan veel contacten en ver
bindingen, die je in deze wereld niet
voor mogelijk zou houden.
Aan de andere kant is het waar,
dat de grote politiek in de wereld
buiten de Verenigde Naties om wordt
gemaakt. Bij de kleine landen merk
je dan ook steeds meer frustraties.
Drs. Zijlstra was lid van dc tweede
commissie. Dat wil zeggen, dat hij de
hele behandeling en ook wording
meemaakte van het bekende docu
ment voor de strategie in het tweede
ontwikkelingsdecennium. Dit docu
ment, dat met enige plechtigheid door
de Algemene Vergadering is aan
vaard, is beslist van betekenis. Er
zijn afspraken gemaakt en men wil
zich binden.
De Verenigde Naties zijn hem mee
gevallen. Dit lichaam kan de wereld
inderdaad verder helpen.
Met deze indruk keerde de Neder
landse afgevaardigde zaterdag voor
een week terug. De maandag daarop
dook hij onmiddellijk in de Neder
landse land- en tuinbouwproblemen.
Om daarna direct zijn rapport aan de
ministers Luns en Udink en aan an
deren te brengen. Ter wille van de
Verënigde Naties....
BERT DE JONG.
DJAKARTA De directeur van i
de Indonesische staatsoliemaat-
schappij Pertamina heeft voorspeld
dat Indonesië tegen het eind van dit I
decennium één van de voornaamste
olieproducerende landen ter wereld
zal zijn. De huidige productie zal
naar verwachting binnen twee a drie
jaar meer dan verdubbelen.
Bovendien zal Indonesië de andere
oliemaatschappijen niet om hogere
inkomsten behoeven te vragen, aan
gezien de betaling in de vorm van
olie in een vast percentage van de
productie geschiedt, die de Pertamina
doorverkoopt.
Trots als een „echte" visser
kwam de heer R. Mulder gister
middag de keuken van het
Hiltonhotel in Amsterdam „bin-
nenstrompelen". Immers, hij
droeg in zijn armen de op een
na grootste snoek ooit in Neder
land gevangen. Na veertig minu
ten vergeefse strijd gaf deze
snoek met een lengte van liefst
120 centimeter en een gewicht
van 29,5 pond zich gewonnen.
De heer Mulder, al jarenlang
kelner bij Hilton-Amsterdam,
viste met een grote voorn aan
een dreg met zijn werphengel
met 30/100ste draad bij wind
stilte op de Vinkeveense plassen.
De koks van Hilton waren on
middellijk ter plaatse om de
snoek (nog levend) te taxeren.
De steelpan zal waarschijnlijk
wel iets te klein zijn
DEN HAAG Waarom heeft
het kabinet staatssecretaris
Duynstee (luchtmachtzaken)
niet laten aftreden? Deze vraag
stelde gistermiddag senator mr.
Van Riel, tijdens de algemene
beschouwingen in de Eerste
Kamer.
Mr. Van Riel zei, dat de staatsse
cretaris blijk had gegeven van volko
men andere opvattingen dan de mi
nister van defensie en de beide an
dere staatssecretarissen en wel op
het gebied van de stijging van de de
fensiebegroting, de internationale
taakverdeling en de betekenis van de
marine.
„Dat verschil van inzicht had voor
de heer Duynstee aanleiding moeten
zijn om af te treden," aldus de heer
Van Riel.
reed en dan is het voorbarig, nu al
te spreken over samenwerking als
men het programma niet kent."
Dr. Van Hulst vond het jammer dat
radio en tv, die mede met gemeen
schapsgeld werken, de schijn wekken
dat ze sabotage in de hand werken.
Ten slotte beklom hij, zoals hij het
zei, „het hobbeljaard van de CHU",
om het gezag te bespreken. Hij vroeg
begrip te hebben voor het opstaan
van groepen, die een eigen toekomst
verwachting hebben. In samenwer
king met de overheid zullen spelregels
vastgesteld moeten worden. Er moet
evolutie zijn en geen revolutie."
Prof. Van Hulst was van mening
dat het kabinet-De Jong de afgelopen
jaren veel tot stand heeft gebracht.
Het zedelijkheidsbeleid op het terrein
van de justitie kon Van Hulst belang
rijk volgen.
Hij noemde de samenwerking van.
de drie christelijke partijen een daad
Mr. Van Riel wilde ook weten of van bepaaMe politieke allure. „Wat
het kabinet weet dat kort geleden
I tweemaal Russische middelzware
bommenwerpers Noord-Nederland
hebben aangevlogen, waarbü ze de
waarde van onze waarnemingssyste-
men op verschillende hoogten exact
hebben kunnen aftasten.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft gisteren het feit
herdacht dat 25 jaar geleden de
voorlopige Staten-Generaal voor
het eerst bijeenkwamen. Kamer
voorzitter Van Thiel en minis
ter Klompé (CRM) hielden
beiden een korte toespraak.
Volgens de bewindsvrouwe is „Den
Haag" voor velen „een verre en
vreemde stad geworden". Er is sprake
van een verwijdering tussen regering
en parlement aan de ene kant en de
individuele burger aan de andere
kant.
Na dertien jaar praktisch opgeslo
ten leven in haar kamer is Susan
Wiley uit Los Angeles in een kin
derziekenhuis opgenomen. Zij is niet
in staat te spreken, draagt luiers,
heeft een achtergebleven spieront-
wikkeling en de geestelijke vermo
gens van een kleuter. Haar vader
van 70 en haar moeder van 50 jaar
zijn gearresteerd. Volgens artsen
kan Susan in twee jaar een gewoon
meisje worden.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Tijdens een
informele bijeenkomst in het
gebouw van de Tweede Kamer
zijn freule Wttewaall van Stoet
wegen en de heer Goedhart
gistermorgen gehuldigd omdat
ze 25 jaar lid zijn van het parle
ment.
De heer Goedhart is benoemd tot
commandeur in de orde van Oranje-
Nassau! freule Wttewaal heeft deze
onderscheiding reeds.
Kamervoorzitter Van Thiel vond
dat over de freule nauwelijks iets
nieuws te vertellen was omdat alles
al in de kranten heeft gestaan. Hij
vertelde hoe zij vlak voor de huldi
ging hem had gevraagd "niet te gek
ke dingen over mij te vertellen, want
ik heb in al die vraaggesprekken .al
zoveel moeten liegen".
Van Thiel: "Dat bedoelt ze natuur
lijk anders. Want uit al die inter
views kwamen steeds twee karakter
eigenschappen duidelijk naar voren:
de freule is zeer voortvarend en zeer
gedecideerd, ze weet wat ze wil en
dat zal de CHU-fractie in de loop van
de jaren ook wel gemerkt hebben".
De freule werd een kwart eeuw ge
leden benoemd tot lid van het nood-
parlement en is daarna steeds met
grote meerderheid herkozen "zonder",
zo zei de kamervoorzitter, „mag ik het
even onaardig zeggen?, zonder electo
rale concessies te moeten doen".
Frans Goedhart heeft volgens de
voorzitter zowel in als na de oorlog,
laten blijken een man van moed en
van initiatief te zijn. "En hij is geble
ven wat hij was". De versierselen
van de commandeursorde werden de
heer Goedhart omgehangen door zijn
vrouw.
Na deze twee korte toespraakjes
werd een dronk uitgebracht op de ju
bilarissen en vertelde Goedhart een
en ander over zijn ervaringen in de
oorlog, toen hij ondergronds werk
deed.
DUBLIN In Ierland zijn de ban
ken na een half jaar gesloten te zijn
geweest, wegens een marathonstaking
van het personeel, gisteren weer voor
het publiek opengegaan.
Men verwacht zekér tot januari be
zig te zijn met inhalen van de enor
me achterstand en de miljoenen on
gedekte of onverzilverde cheques, die
door vrijwel iedereen zijn uitgegeven
of aangenomen.
De kiezer krijgt een 'gevoel van
machteloosheid omdat Kamer en re
gering nog te veel een elite vormen en
nog te veel de indruk wekken met
weinigen de macht over velen te heb
ben. Er wordt te weinig aandacht be
steed aan de individuele burger en
het thuisblijven van veel mensen bij
de verkiezingen is volgens de minis
ter in dat opzicht een teken aan de
wand.
Verslapt
Aan de ene kant verslapt volgens
haar de laatste jaren de invloed van
de volksvertegenwoordiging. Daar
voor zijn een aantal oorzaken. Zo
wordt de staatstaak steeds groter en
•het beleid steeds internationaler, bij
voorbeeld op het gebied van economie
en defensie, en daardoor vermindert
de invloed van de Kamers.
Toch zijn er volgens minister
Klompé wel corrigerende invloeden.
De werkwijze van de Kamer is ver
anderd wat onder meer blijkt uit de
openbaarheid van de verschillende
commissies. Het parlement doet zich
steeds meer gelden op verschillende
terreinen, waar het zich heel lang
niet mee bemoeid heeft.
Kamerleden maken deel uit van de
delegaties naar de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties en
naar de Wereldhandelsconferentie. Er
is een immense vloed ontstaan van
Kamervragen aan de ministers en de
contacten van de bewindslieden met
de parlementsleden zijn veel uitge
breider geworden.
Minister Klompé is overwegend op
timistisch: „Als ik de plus- en de
minpunten tegen elkaar afweeg, zie
ik toch een redelijke mate van even
wicht in de verhouding tussen rege
ring en parlement". Het parlementai
re stelsel is volgens haar beweeglijk,
maar toch in de kern hetzelfde geble
ven. „Het bergt nog steeds de moge
lijkheden in zich om een passend
antwoord te geven op de uitdagingen
van deze tijd in een vrij en democra
tisch Nederland".
Ook in de Eerste Kamer is gisteren
de instelling van de voorlopige Sta
ten-Generaal herdacht. Voorzitter M.
de Niet zei, dat de democratie uitgaat
van de ongelijkheid maar gelijkwaar
digheid van alle mensen. „Democratie
gaat tevens uit van het besef, dat wij
onszelf het beste dienen door elkaar
te dienen en door elkaar in bedwang
te houden, door ons tegen elkaar te
beschermen".
„Het heeft lang geduurd voordat de
parlementaire democratie in ons land
na de oorlog weer kon functioneren.
Het was beter geweest indien de re
gering terstond na de bevrijding in
gemeen overleg was getreden met de
gezuiverde Kamers van 1940 om met
hen tot een oplossing te komen", al
dus minister-president De Jong.
Koploper
Dr. W. P. Berghuis, voorzitter van
de a.r.-fractie in de Eerste Kamer, zei
niet zo enthousiast te zijn over de
Nederlandse politiek. Dat is volgens
hem niet in de eerste plaats te wijten
aan het kabinet, maar aan de onvol
doende visie en onduidelijkheid van
het Nederlandse politieke leven als
zodanig.
Dr. Berghuis vond dat de enige
nieuwe constructie die van belang is,
afkomstig is van de drie grote chris
telijke partijen. „Ik bert daarvoor een
van de gangmakers geweest en ik ben
blij eraan meegewerkt te hebben de
koers naar links van het centrum te
krijgen."
Volgens dr. Berghuis is prof. Steen
kamp (kath.v.) koploper geworden wat
de vernieuwing betreft. „Als de KVP
zijn opvatting overneemt, wordt die
partij koploper, wat tot dusver de
ARP is geweest."
Voor PvdA
Dr. Berghuis stelde dat zjjn fractie
samengaan van de drie christelijke
partijen met de PvdA en niet met de
VVD prefereert. „Maar de PvdA zal
dat waar moeten maken. Zij zal een
uitspraak moeten doen. Voor ons is
het gezien de programma's van VVD
en PvdA geen zaak van lood om oud
ijzer."
Voorbarig
Prof. Van Hulst, voorzitter van de
c.h.-fractie, vond het vreemd dat dr.
Berghuis zegt met de PvdA te willen
samenwerken. „Het programma van
de PvdA komt pas half februari ge-
tussen de drie partijen plaatsvindt, is
een nog nooit vertoond verschijnsel
sinds de Napaleontische tijd."
Mr. Niers, sprekend voor de KVP,
concludeerde dat de drie christelijke
partijen gereed staan voor een nieu
we start. De anti-KVP-resolutie van
de PvdA noemde hij een ondeugde
lijk middel voor een ondeugdelijk
doel.
De afgevaardigde van de PvdA, de
heer Broeksz. zei over de abortuswet
geving „anderen geen rechten te ont
houden, omdat men er zelf geen prijs
op stelt." Over pornografie merkte hij
op: „Als volwassenen kennis willen
nemen van pornografie, wat gebeurt
er dan voor ergs?"
Groep Drogendijk:
Geen reden voor
nieuwe partij
(Van onze parlementsredaktle)
DEN HAAG „Daarom ontgaat
ons de reden voor het oprichten van
weer een nieuwe partij. Wij menen,
dat het beter is samen op basis van
de Bijbel te zoeken naar de weg, die
wij als christenen heden ten dage in
de politiek hebben te gaan."
Dit antwoord krijgt de Werkgroep
Bundeling (Christelijke Solidariteits-
partij) op haar open brief aan de
groep uit de ARP van prof. Drogen-
dijk, die de brochure "ARP Quo Va-
dis" aan de kiesverenigingen zond.
De groep geeft de uitgetreden radi
calen toe. dat de christelijke politiek
herkenbaar moet zijn. Maar men mag
niet voor het politiek handelen soli
dariteit met de politieke doelstellin
gen van anderen laten prevaleren on
geacht het levensbeschouwelijk
standpunt.
„In de praktijk betekent dit", aldus
de groep, „dat men een programma
aanhangt, dat meer op een pragma
tische dan op een confessionele
grondslag berust." Een christen, aldus
het antwoord, moet niet kiezen voor
socialisme of liberalisme, maar met
gelijkgezinden een voorhoede vormen.
De groep heeft de kiesverenigingen
een tweede brief gestuurd, waarin
wordt uiteengezet, dat het rondzen
den van de eerste brief als uitdragen
van bezorgdheid gewettigd was.
Op het verzoek van kiesverenigin
gen namen te noemen van kandida
ten voor de Tweede Kamer, wil de
groep niet ingaan. Dat moeten de
kiesverenigingen zelf doen.
De groep deelt nog mee opnieuw
tal van adhesiebetuigingen te hebben
ontvangen, waaronder die van vijf
kiesverenigingen.
MOSKOU Het achtwie-
lige automatische voertuig dat
sinds gisteren op de maan staat
zal niet naar de aarde terugke
ren. Het voertuig werd gisteren
uit de Loena-17 gelost nadat de
ze onbemande Russische sonde
een zachte landing op de maan
had gemaakt.
Het voertuig lijkt op een overdek
te badkuip op acht wielen met spa
ken en het wordt nog steeds vanaf de
aarde radiografisch bestuurd voor het
nemen van bodemmonsters. De resul
taten van de chemische analyse wor
den onmiddellijk naar de aarde ge
seind.
De auto, Loenokhod genoemd, is
volgens de Russische geleerden pas
de eerste uit de reeks die een Marso-
khod en een Planetokhod zou kunnen
omvatten. Khod is het Russische
•woord voor beweging.
De „maanauto" neemt proeven in
een straal van twintig meter van de
landingsplaats. Zij is uitgerust met
een Franse reflector voor laserstralen
voor de plaatsbepaling op de maan,
aldus Tass.
Eerder hadden zowel Tass als het
Britse observatorium in Jodrell
Bank en het observatorium in Bo-
chum gemeld dat de Loena-17 om
5 uur gistermorgen een zachte
landing had gemaakt in het ge
bied dat Regenzee wordt genoemd
en dat de signalen van het ruimte
schip uitstekend doorkwamen. Kort
voor de landing werden foto's van
de landingsplaats overgeseind.
Tegen half acht reed de maanauto
over een speciale brug de Loena-17
uit. De Loenochod heeft allerlei we
tenschappelijke instrumenten, vlag
gen en emblemen van de Sow jetunie
en ook een beeltenis van Lenin aan
boord.
Kaminski, directeur van het Duit
se observatorium, zei dat de Loena-17
een sterk verbeterd model van de
Loena-16 is, welke in september de
eerste automatisch vergaarde maan-
monsters naar de Sowjetunie heeft
teruggebracht.
DEN HAAG De heer M. F. Vige-
veno, thans ambassadeur in Belgrado,
zal binnenkort benoemd worden tot
ambassadeur in algemene dienst. Hij
zal als zodanig belast worden met
speciale opdrachten, in het bijzonder
op het terrein van de Oost-west ver
houding en de Europese veiligheids
problemen.
Dit is de maanzwerver of maan
auto, die na de zachte landing
van de Russische Loena-17, de
maanbodem verkent. De Russen
willen hierdoor aantonen, dat
door onbemande maanvluchten
zonder risico's hetzelfde resul
taat kan worden verkregen als
met bemande reizen. Op de foto
verlaat de (getekende) maan
auto de Loena-17.
