EERSTE SPAARBEKKEN BIESBOSCH
VAN 2.000 METER HOOGTE
Nederlands voordeur
zit aan een ketting
Onderhandelingen over
Westduits-Pools verdrag
in beslissend stadium
Toch zorgen
over de
vervuiling
Minister sluit Haringvlietsluizen
Het noorden
niet steunen"
Bewaker gewond
bij vluchtpoging
van gevangene
Vervuiling van
zee bedreiging
voor mensheid
Nieuwe olievondst
OPTIMISME
VERZILTING
MEETSTATION
VISSERSVLOOT 1
"""1
KONINGSSTUIVER
DINSDAG 3 NOVEMBER 1970
HILVERSUM In aansluiting op
het programma Video dat de NOS
zondagavond op tv uitzond, heeft het
NOS-radioprogramma "Komt u maar"
gisteravond de vraag gesteld: "Hoe
komt het, dat maar 19 procent van
de bevolking erg verontrust is over
de milieuvervuiling, 35 procent enigs
zins en 46 procent helemaal niet?"
Er kwamen telefoontjes binnen van
mensen uit het hele land, die zich
wel degelijk grote zorgen maken en
van wie de meesten ook trachtten
suggesties aan de hand te doen om
actie tegen de verontreiniging van
lucht en water te ondernemen.
Netty Rosenfeld, als gast in de Hil-
versumse studio aanwezig, zuchtte
van verlichting, maar riep toch tel
kens: "Waarom melden die 46 procent
niet-bezorgden zich niet?" Ten slotte
kwamen er enkelen aan de telefoon,
maar zij gaven geen blijk van wer
kelijke zorgeloosheid. Het sterkst
aangevoerde argument was: "Als de
overheid niets doet en dus niet ver
ontrust is, waarom moet ik het dan
zijn?" En ook die opmerking sprak
boekdelen.
Nadat minister Bakker (verkeer en
waterstaat) gistermiddag de spui-
sluis in het Haringvliet in werking
had gesteld bezichtigde hij het 1050
meter lange sluizencomplex dat een
onderdeel vormt van de
Haringvlietdam.
(Van een onzer verslaggevers)
STELLENDAM Minister
J. Bakker heeft gistermiddag
de ketting op Nederlands voor
deur gedaan: door een simpel
knopje om te draaien liet hjj de
vierendertig monsterachtig grote
stalen schuiven in de zeventien
sluisopeitingen van de Haring
vlietdam naar heneden zakken.
Hiermee werd het Haringvliet,
een zeearm van ongeveer 4500
meter breed, definitief van de zee
afgesloten, en werd het grootste
civiele werk dat ooit in Neder
land is uitgevoerd in gebruik ge
nomen.
Voor het eerst sinds een hon
derdvijftig jaar geleden de sluis
9?"
Geld voor bevorderen
geboortenbeperking
(Van onze correspondent)
GRONINGEN De jonge wis- en
natuurkundige dr. D. H. Keuning (28)
uit het Drentse Roden heeft zich in
zijn dissertatie waarop hij promo
veerde aan de universiteit van Gro
ningen, gekeerd tegen het besteden
van geld aan de industriële ontwik
keling van het noorden van het land.
Hij vindt dat de daarvoor bestemde
gelden beter kunnen worden aange
wend voor de bevordering van de
broodnodige geboortenbeperking in
Nederland.
Dr. Keuning zegt over zijn nogal
krasse uitspraak: „Voor de industria
lisatie van het noorden worden twee
argumenten gebruikt, namelijk be
strijding van de werkloosheid en
spreiding van de bevolking.
De werkloosheid in het noorden
valt wel mee, want evenals in de rest
van het land zijn er bedrijven die
geen mensen kunnen krijgen."
Maar hoe staat het met de groei
van de bevolking? „Het gaat veel
sneller dan we denken. Als je de ge
gevens in een wiskundige formule
stopt zie je van welk een enorme om
vang de bevolking kan worden als er
niets gebeurt."
„Het spreiden van de bevolking
van Nederland biedt maar voor be
perkte tijden een oplossing. Je stelt
het probleem een aantal jaren uit. Je
moet ie dan niet verschuilen achter
spreiding van de bevolking. Vandaar
dat het geld voor het noorden beter
besteed is aan het propageren van
geboortebeperking".
ROERMOND Een bewaker van
het huis van bewaring in Roermond
is ernstig gewond bij een ont
vluchtingspoging van een der gede
tineerden.
Terwijl de gedetineerden naar de
tv zaten te kijken, probeerde een van
hen de benen te nemen. Hij sloeg
daarbij de 20-jarige bewaker M. S.
met een ijzeren staaf op het hoofd.
De vluchtpoging werd door andere
bewakers verijdeld.
De bewaker moest met ernstige
hoofdwonden in het ziekenhuis wor
den opgenomen. Zijn toestand is
zorgelijk.
ROTTERDAM Niet zo heel
lang geleden kwam de aanbeste
ding van de eerste betonwerk-
zaamheden voor het drinkwater
bedrijf De Biesbosch aan de ordè.
Dat betekent, dat de eerste
grondwerkzaamheden al achter
de rug zijn en van de stand van
zaken heeft de luchtfotograaf
Dick Lemcke van tweeduizend
meter hoogte een prachtig over
zicht gegeven.
Wat men hier ziet wordt het
eerste spaarbekken „Honderd en
Dertig" en dat is een deel van de
eerste fase, het moet dus in de
loop van 1972 in gebruik komen.
Op de foto helemaal op de ach
tergrond de Amer, de foto is dus
uan noord naar zuid genomen.
Bij de Aer komt het grote pomp
station, wat op de voorgrond is te
zien is niet anders dan een werk
terrein.
Het water op de voorgrond is
het Gat van Van Kampen, op de
achtergrond het Gat van de Vis
sen, tussen Amer en Spaarbek
ken.
NEW YORK Zestien landen heb
ben gisteravond bij de algemene ver
gadering van de VN een resolutie
ingediend, waarin gevraagd wordt
nationalistisch China te schorsen als
lid en communistisch China toe te
laten.
Voor de toelating is een tweederde
meerderheid vereist. Vorig jaar stem
den 48 landen ten gunste van Peking,
56 tegen en waren er 21 onthoudin
gen. Men neemt aan dat de verhou
ding dit jaar niet wezenlijk veran
derd is en dat het verzoek voor de
21ste maal schipbreuk zal leiden.
BRUSSEL Het in zee lozen van
stookolie en koolwaterstoffen in het
algemeen, vormt een onmiddelijke
bedreiging van de mensheid. Dit
meent de Amerikaanse staatssecreta
ris voor vervoer, John Volpe.
Hij zei dit op een colloquim over de
zeeverontreiniging, dat onder auspi
ciën van een Navo-comité, in Brussel
wordt gehouden.
Volgens Volpe moet er binnen de
Navo-landen voor 1975 een verbod
van kracht worden op het lozen van
olie in zee.
Op dit ogenblik versnelt de Ameri
kaanse regering het onderzoek naar
de gevolgen van deze vervuiling; zij
laat een technologie ontwikkelen die
de lozingen kan voorkomen.
Het colloquim tracht richtlijnen
vast te stellen, die dan naar alle na
tionale regeringen worden verzonden.
BRUSSEL In de Belgische
grensstreek bij Nederlands Limburg
is men verontrust over de toenemen
de vervuiling van het water en de
lucht door de grote chemische bedrij
ven in Geleen en Born.
Men wijst er op de regelmatige vis
sterfte in de Maas en op de toene
mende luchtverontreiniging die bij
bepaalde weersomstandigheden op
Belgische grondgebied merkbaar zijn.
De Belgen maken zich vooral zor
gen over de voorgenomen vestiging
van een olieraffinaderij in Born en
de daaruit voortvloeiende uitbreiding
van de chemische industrie.
BONN De Westduitse mi
nister van buitenlandse zaken,
Walter Scheel, is gisteravond in
Warschau aangekomen voor be
slissende onderhandelingen over
een Westduits-Pools verdrag ter
normalisering van de betrekkin
gen. Het is het eerste bezoek van
een minister van buitenlandse
zaken van de Bondsrepubliek
aan Polen.
Scheel is gematigd optimistisch
over de besprekingen: „Met goede wil
van beide kanten is de sluiting van
het verdrag mogelijk".
Polen onderstreepte voor de komst
van Scheel nog eens dat het erken
ning van het definitieve karakter van
de Oder-Neisse grens door Bonn als
basis ziet voor de normalisering der
betrekkingen. Scheel had tevoren ge
zegd dat zijn land de Oder-Neisse lijn
als de westelijke grens van Polen be
schouwt. Daarop konden de Polen
'geheel vertrouwen' en daarover
mocht geen misverstand bestaan. De
bondsregering stelde zich echter te
vens op het standpunt dat de grens
op dit ogenblik niet bij verdrag kan
worden vastgelegd.
I~« Parijs wordt gezegd dat Oost
en West-Duitsland belangrijke con
cessies jegens elkaar hebben gedaan.
De DDR zou ermee ingestemd hebben
dat Westduitse afgevaardigden wor
den betrokken bij de technische on
derhandelingen over de toegang tot
Berlijn, terwijl in ruil voor toegangs
faciliteiten de Westduit'sers af zouden
zien van hun politieke aanwezigheid in
West-Berlijn zoals die tot dusver op
gezette tijden werd onderstreept door
Bondsdagzittingen in dat stadsdeel,
bezoeken van president Heinemann
en redevoeringen van kabinetsleden
daar.
De vraag is nu, of de Russen mor
gen op de eerstvolgende vergadering
van de 'vier' in Berlijn de wens zul
len uiten, dat de Westduitse concessie
wordt opgenomen in de schriftelijke
overeenkomst. De formulering van
deze concessie zou dan tot vertraging
kunnen leiden.
OSLO In het Noorse deel van
het continentale plat heeft de Ameri
kaans-Noorse groepering Amoco-Noco
een bron aangeboord die dagelijks
3600 barrel ruwe olie met een laag
zwavelgehalte levert. Dit heeft het
Noorse ministerie van industrie gis
teravond bekend gemaakt.
De officiële intocht van Sinter
klaas in Amsterdam mag dan pas 14
november zijn, de bagage is al voor
uitgezonden.
Een pedagogische Haagse bakker
heeft zijn marsepeinvarkens, -ham
men en -worsten voorlopig tentoon
gesteld en ten verkoop aangebo-
onder het motto: November-Slacht-
maand.
Die dekmantel hebben de speel
goedzaken niet. Die moeten onver
sierd wel op de barre toekomst wij
zen, realistisch zijn.
Dat realisme houdt in dat de kin
derhand niet snel meer gevuld is.
Integendeel, op de verlanglijstjes
staan complete spooremplacementen,
race-autobanen en planologische ste-
denaanleg, dat laatste te verkrijgen
via ingewikkelde bouwdozen.
Het sprookje wil, dat meisjes dit
alles terzijde moeten laten en bela
den dienen te Iworden met maxi-
poppen, die zij, indien de haardos
niet bevalt, kunnen voorzien van
haarstukjes; toilettafel, make-up-
koffertj^ en alle huishoudelijke at
tributen van batterijstofzuigers tot
naaimachine-en-in-miniatuur.
We hebben nog een maand om het
uit te plussen, en er zwaar tegenaan
te leunen.
Wens
Of we mee zullen hollen in de
vaart der verteringen of kalm het
eigen weggetje bewandelen.
Zoals het jonge ouderpaar, dat
eens in de Sinterklaas-aankomsttijd
hun enige spruit, vier jaar oud, zijn
geheime wensen trachtte te ontfut
selen. Er werd een feestelijke
stadstoer gemaakt, de meest aanlok
kelijke etalages langs.
Er draaiden draaimolens, er reden
treinen, er hieven hijskranen, er
maalden molens.
Het kind keek met grote ogen
naar al dat bewegen.
„En wat zou jij nu willen heb
ben?" vroegen de liefhebbende
ouders.
„Een ijsje", zei het kind.
Wat het kreeg.
Maar thuis peurden ze verder.
Praatten over de geziene heerlijkhe
den. Het kind luisterde niet, zat in
zijn geheimzinnig spel gedoken,
waarvoor hij twee lege koffiepotten
van zijn moeder afgebedeld had. Een
denkbeeldige inhoud werd van pot
tot pot geheveld met een onzichtbaar
schepinstrument. Dan sleepte hij een
van de potten naar een hoek van de
kamer, prevelde ongehoorde formu
les en dribbelde weg, om na een niet
te begrijpen verwijlen bij de andere
pot terug te keren. Soms keek hij
daarbij verrukt, dan weer somber
misprijzend.
Pas toen de schoenzetterij kwam,
werd Sinterklaas weer werkelijk
heid voor hem. Het ogenblik om de
hartewens te horen. Een recht
streekse vraag...
„Een pan...", zei het kind.
„Een pan?"
„Een echte", bevestigde de kleuter.
„Wat wil je met die pan doen?"
Hij keek zijn ouders aan met al
het leed van het onbegrepen kind
door de eeuwen heen.
„Koken, in die potten wordt alles
vies."
Ze hebben hem een hijskraan ge
geven. Die staat nu ergens in een
kast. De pan heeft hij ook, op een
dag gepikt uit de keuken en hevig
verdedigd, toen moeder hem terug
wilde hebben.
van Hellevoet onder Willem 1
klaarkwam, kan men nu weer bij
storm schutten. Nog kort gele
den hebben de mannen van
Rijkswaterstaat hun produkt
overigens op zijn deugdelijkheid
kunnen testen bij zwaar storm
weer. Was dat niet gebeurd, dan
zouden vrijwel zeker enkele
Biesbosch-polders onder water
gelopen zijn, terwijl ook Dor
drecht wateroverlast gehad zou
hebben.
Minister Bakker, blij en trots als
hij met al zijn Waterstaatsmannen op
het gigantische Delta-projekt is, heeft
er bij de ingebruikneming van de
Haringvlietsluizen gisteren echter wel
op gewezen, dat we ons voorlopig
toch nog wel een beetje in ons opti
misme zullen moeten matigen, ook al
betekent het feit dat de dam er nu
ligt voor veel Nederlanders hoogst
waarschijnlijk een enorme brok op
luchting.
Een volledige beveiliging tegen
stormvloeden, het uiteindelijke doel
van de Deltawerken, wordt ln dit ge-
bie:I immers pas verkregen als alle
voorname waterkeringen voldoen aan
de gestelde normen, en dat zal pas
over tien jaar het geval zijn.
Met de afsluiting van het Haring
vliet komen overigens de problemen
pas. Problemen op het gebied van de
waterbeheersing, de waterzuivering,
het natuurlijke milieu en bijvoor
beeld de recreatie. Daar staat echter
tegenover, dat deze afsluiting de mo
gelijkheid opent om voortaan het be
heer van het water in kwantitatief en
in kwalitatief opzicht beter op elkaar
af te stemmen.
Overstelpend zijn echter dé voorde
len. Nu immers de Rijnkanalisatie is
voltooid de minister heeft eerder
op de dag de ./aterkering in Driel in
gebruik gesteld beheerst men in
feite de binnenwateren van de kusten
van Groningen en Friesland tot aan
de oever van Goeree-Overflakkee.
Bovendien wordt nu de verzilting van
de Nieuwe Waterweg die nu nog
het enige overgebleven open zeegat is
in de noordelijke Delta doeltref
fend bestreden.
Het meest direkt voelbare effekt
van het werk is wel de ingrijpende
wijziging in de waterbeweging in het
noordelijke Deltagebied. Nu de vloed
alleen nog maar via de Nieuwe Wa
terweg vrij het gebied van de bene
denrivieren kan binnendringen, zul
len de getijverschlllen in dit hele
bekken aanzienlijk afnemen. Op de
Noord, het Spui en de Dordtsche Kil
zullen de vloed- en ebstroom zich zelf
radikaal wijzigen: vloed wordt eb en
eb wordt vloed.
Een vooral nu bijzonder duidelijk
aansprekend voordeel van de Delta
werken is ook, dat aan de kust meer
en meer zal worden gestreefd naar
kwaliteitsbeheer van het water. Mi
nister Bakker wilde wel loslaten, dat
het bijvoorbeeld wanneer het Zeeuw
se Meer eenmaal gerealiseerd is, zo
veel mogelijk zal worden tegengegaan
dat hierop afvalwater wrrdt geloosd.
Het Zeeuwse Meer moet tenslotte
toch gaan dienen als waterleverancier
voor het hele zuidwesten van Neder
land.
Hierop vooruitlopend kondigde de
bewindsman gisteren aan, dat binnen
het raam van de onlangs door de
Tweede Kamer aangenomen Wet op
de Verontreiniging van Oppervlakte
wateren op het ogenblik wordt ge
werkt aan het stichten van een meet
station ln het Deltagebied en de aan
stelling van controleurs. Ook Is de
minister van nlan Intens'ever koniakt
te gaan onderhouden met Industrie en
regionale overheden, om samen te
streven naar een verbetering van de
waterkwaliteit.
De fraai glimmende Delta-medaille
heeft echter ook een minder fraaie
zijde. Ook deze heeft minister Bakker
gisteren laten zien. De sterke wijzi
ging immers in de waterbewegingen
heeft vaak grote gevolgen voor een
groot aantal waterstaatswerken, maar
ook en vooral voor bedrijven en par
ticulieren. Minister Bakker echter
vindt, hoe triest de situatie in sommi
ge gevallen ook kan zijn, dat het al
gemeen belang hier moet prevaleren.
De gevolgen daarvan zullen echter
gecompenseerd moeten worden.
Artikel 8 van de Deltawet opent
dan ook de mogelijkheid om waar
nodig een tegemoetkoming te verle
nen in de geleden schade. De uitwer
king daarvan wordt geregeld in de
Deltaschadewet. Ruim tweehonderd
bedrijven hebben zich tot nu toe al
gemeld voor een uitkering.
De vissers uit Stellendam en Oud
dorp hebben overigens nog altijd
geen antwoord op hun vraag, of de
minister hen een zekere toekomst kan
garanderen. Dat antwoord zullen ze
voorlopig nog wel niet krijgen ook.
Rijkswaterstaat heeft nog altijd niet
kunnen voorrekenen of de vaargeul
die voor de Stellendamse vissersvloot
is vrijgehouden van en naar de spul-
sluis ln het Haringvllet-complex ook
inderdaad tot in lengte van dagen
rij zal blijven.
Bij de behandeling van de Delta
schadewet in de Tweede Kamer han
teerde minister Bakker een bijbelse
norm: voor de eerste zeven jaar hoeft
men zich niet ongerust te maken. Het
is wel degelijk de bedoeling van
Rijkswaterstaat om de vaart open te
houden, maar centraal staat toch wel
dat men niet altijd en onder alle om
standigheden de vaart door de geul
wil en kan garanderen.
geslagen In 21A karaoti gedegen
goud e* gezel met 1 echte robijn, 1
echte briljant en 1 echte saffier.
Deie prachtige gouden stuiver It
door Oranje Munt ontworpen ter her
innering aan de onafhankelijkheids
verklaring van 1795 waarmede de
Zeven Provinciën werden opgeheven
en de onafhankelijke Bataafsche Re
publiek werd opgericht, die later in
het Koninkrijk der Nederlanden over-
ging.
De' voor- en de achterzijde tonen de
vorsten en vorstinnen die In deze
175 |aar hebben geregeerd.
Alle penningen zijn genummerd, ge
zet met 3 echle edelsteentjes en voor
zien van een garantie- en verzeke
ringsbewijs.
A. 500 ex. 7 gr 0 22,8 mm
6 110/—
8. 250 ex. 12% gr 0 28 mm
185,
C 100 ex. 30 gr 0 28 mm
8 333,
O. 60 ex. 60 gr 0 38 mm
6 635,
Prijzen INCLUSIEF B.T.W.
Te bestellen bij banken, juweliers en
rechtstreeks bij ons nieuwe hoofd
kantoor!
ORANJE MUNT DEN HAAO
longe Poten 5 A - Tel. 070-64.69.24*
Een gouden penning, een woordevoi
en historisch bezit.
