Kunst Kijken m molen geenasklin MIDDENSTAND VRAAGT MEER AANDACHT Advies van SER over vrije markteconomie üiHSI* VOOR U ITT j Tl "It 9 H Ojoekwoe la-ijgt Chubb en Son biedt 310 pet. voor Lips/Gispen Zwitserland Beslag gelegd op de Pacific Glory Over 15 jaar schoon water: niet meer dan slag in de lucht Invloed staatssecretaris te klein Incident 15 DONiOERiDAG 29 OKTOBER 1970 DORDRECHT „Ik ben van plan op tentoonstellingen van buitenlandse kun stenaars te mikken; een galerie in een molen en in Dordt, de oudste stad van Holland, trekt natuurlijk wel de aandacht." Dit zegt. pottenbakker of keramist Klaashenk Blonk, waar schijnlijk de enige Nederlander met een galerie in een molen. „Kyck over den Dyck" staat in de gevelsteen van de in 1713 gebouwde korenmolen. Zo heet ook de galerie, die sinds de ope ning op 1 maart 1969 meer faam buiten, dan in de stad heeft gekregen. Klaashenk, die verder kijkt dan de dijk, waaraan de molen staat: „Om als buitenstaander in Dordt goed te kunnen mee draaien is tijd nodig; misschien wel een jaar of vijf. Op het ogen blik komt het grootste deel van de bezoekers van buiten de stad, voornamelijk uit Rotterdam." Dordrecht is een oude molen- stad: alleen al aan de Noorden- dijk stonden in de negentiende eeuw naast de korenmolen nog 15 houtzaagmolens. „Kyck over den dyck" bleef als enige over en daarom besloot de gemeente toen de molenaar ermee op- Papoea-kunst Geachte heer Goudriaan, Dank voor uw LS, waarin het in terview met Annet van der Schaaf, vriendin van mijn dochter Marjone (Maggie van Halem). U roerde daarin even aan dat ze naar de kibboets Yotvata zouden gaan. Dat was een primeur voor ons, want Marjone had ons daarover nog niet geschreven. Thans wel, nu ze daar zijn. Deze kib boets is ontworsteld aan de woestijn 'bij Eilat; de woestijn ontlokte het volgende gedicht aan Maggie's pen: De woestijn dat is een ruwe beige verte met mosvlekjes en kleine struikjes bedoeienenltamp, ezel en hier en daar een electriciteitspaal dan stil plooiende rimpelgolven en een zwarte vogel in het hete blauw loyale zandbaren nuance-spel van zon en schaduw en bruine gammakleuren om een kudde zwarte schapen is een dromedaris in de stilste büitenwerëld één verre zwarte schapen echoënd.fluitspel kogelhulzen fata morgana en een bushalte dan... mokkapunten suikerbergj^s slagroomklodders en schotelbomen een dor dorstige verte plots lachend om koeien, bloemen en groenten van het frisse kibboetsgras de woestijn dat is fascinerend Imponerend Yotvata H-10'70 Marjorie van Halem hield een waardige bestem ming te zoeken. De Rotterdamse kunstenaar Klaashenk Blonk meldde zich in 1968 als gegadigde om de ver waarloosde molen in te richten als galerie. „Het was een enorme bende en we hebben een jaar lang gewerkt om alles schoon te krijgen." Tegen een huur van 3500 per jaar betrokken Klaas henk Blonk (29) en zijn vrouw Tony in december 1968 het negen etages tellende gevaarte. Atelier Op de begane grond bevindt zich nu het atelier van Klaashenk en To- ny, die sieraden vervaardigt. Op de eerste etage is de galerie, op de 'Jvee- de zijn de slaap- en woonruimten en op de restereade hoopt Klaashenk zijn verdere plannen te realiseren. „Ik wil naast de galerie, die goed draait, andere dingen gaan doen. Er is hier'genoeg ruimte en daarom wil ik ook een atelier openen waar geïn teresseerden onder begeleiding kun nen schilderen en weven. Een Dordts meisje, Ineke Vink, zal leiding geven bij het schilderen. Klaashenk heeft zelf al min of meer ervaring met dit „begeleiden": 's zaterdagsmiddags geven hij en ver schillende andere kunstenaars les in het stadhuis. Op initiatief van de VVV is daar dan een zogenaamd „ex- pressiespel", waar etsen, tekenen, schilderen en pottenbakken kan wor den beoefend. Keramist of pottenbakker Blonk werd trouwens naar Dordrecht ge haald (hij woonde in Rotterdam) om les te geven in pottenbakken. Maar de nadruk is op de galerie komen te liggen. „Als je een galerie goed wil runnen moet je er heel veel tijd in stoppen en dat gaat ten koste van je eigo.i werk: anderhalf jaar heb ik zelf al geen tentoonstelling gehad." Medestander Hij heeft een consciëntieuze opvat ting van zijn taak. „Ik vind dat ik tegenover de gemeente Dordt de ver plichting heb waar te maken wat ik ben begonnen." Hij heeft daarbij niet te klagen over gebrek aan medewèr- king van het college van B en W. De gemeente heeft voor de komst van het echtpaar Blonk centrale verwar ming, toilet, keuken en douche in de molen laten aanbrengen. Burgemeester J. J. van de Lee is een groot „medestander" in het stre ven van Klaashenk buitenlandse kunstenaars aa«n te trekken voor ten toonstellingen in de galerie. Hij heeft er onder meer voor gezorgd dat de Poolse schilder Karol Bninski in Dor drecht kwam exposeren. Het afgelo pen jaar was bovendien het werk van de Tsjechische portrettist Josef Peca en de Engelse tekenaars Bobbie en Sam Krizan in de molen te zien. Vertegenwoordigers van de ^Turkse ambassade kwamen polshoogte ne men met het doel binnenkort Turkse kunstenaars te laten exposeren. „Er is al in de Turkse pers over ons ge schreven!" De internationale oriëntatie zal worden verstrekt door de komende „kijktentoonstellingen" van Papoea kunst en werk uit Egypte en Cuba van particuliere verzamelaars. De Pa poea-tentoonstelling bestaande uit stenen bijlen, voorouderbeelden, sncl- hoorns, grasrokjes en sagobakjes wordt morgen geopend. DORDRECHT Lips en Gispen te Dordrecht deelt mede, dat het Engelse concern Chubb and Son Ltd. een bod zal uitbrengen op de aandelen Lips en Gispen van 310 pet. Per 1000 (cert.) van aandelen Lips en Gispen (inclusief lopend dividend) zal worden geboden 1600 in contan ten en nominaal 1500 Vh. pet. in aandelen converteerbare obligaties ten laste van Chubb and Son. Voor een converteerbare obligatie Lips en Gispen groot 500 (inclusief de coupon per 1 mei 1971; zal worden geboden 235 in contanten en nomi naal 300 8% pet. in aandelen con verteerbare obligaties Chubb and Son. Voor de convertibles Chubb and Son, waarvan de conversiekoers zal worden vastgesteld ongeveer 10 pet. boven de beurskoers van de aandelen Chubb and Son ter beurze van Lon den en waarvan de rente zal ingaan op 1 januari 1971, zal notering ter beurze van Amsterdam worden aan gevraagd. Overeenkomstig de fusiegedragsre gels zij nvakorganisaties en onderne mingsraden tijdig van de fusiebespre kingen op de hoogte gesteld De besturen van beide ondernemin gen hebben de stellige verwacchting, dat de werkgelegenheid bij Lips en Gispen door het samengaan geenszins ongunstig zal worden beïnvloed, ter wijl voortzetting van het bestaande sociale beleid is gewaarborgd. Klaashenk en Tony: mooie dingen in huis Hliib Goudriaan Foto's Herbert Behrens Na 22 november waagt Klaashenk zich aan een nieuw experiment. „Een heel stel kunstenaars zal dan aquarellen, etsen en tekeningen van onder de honderd gulden laten zien. Deze „kunstcadeau-cadeaukunst-ten toonstelling" is geopend tot 31 decem ber in de tijd van het cadeautjes ge ven." Klaashenk hoopt op deze ma nier de kunst binnen het bereik van de bescheiden beurs te brengen. Dordtse BK Dit is ook het doel van de pas door het echtpaar Blonk opgerichte Dordt se afdeling van de Stichting Werk groep BK. Deze werkgroep opereert al enkele jaren met succes in Rotter dam. Door het tentoonstellen van werk in bedrijven streeft de stichting ernaar de kunst te populariseren en uiteraard de verkoop te bevorderen. „Het is al gebeurd dat een werkne mer een schilderij kocht, dat via in houding van een deel van zijn salaris werd afbetaald." Het werk dat in Dordtse bedrijven wordt geëxposeerd zal op de vierde etage van de molen worden opgeslagen. „Wie weet, misschien is dit wel de weg om de Dortenaars te bereiken", zegt Klaashenk, die na ruim een jaar hard werken nog te weinig interesse van zijn mede-stedelingen e rvaart. Overigens meent hij hierin al een kentering te bespeuren. De van 2 tot 25 oktober gehouden tentoonstelling wandkleden van Elizabeth van den Akker heeft meer Dordtenaars (voor al vrouwelijk publiek) dan gewoon lijk getrokken. „Over het algemeen kan ik zeggen dat er »een opgaande lijn in het bezoek zit, al komt de klandizie voor het merendeel van Rotterdammers." Klaashenk is er tot nu toe uitge sprongen wat de kosten betreft. „De eerste vijf jaar verdien je niet aan zo'n galerie, maar dat is ook niet de opzet. We hebben hier gewoon de ruimte om er iets mee te doen." Een voorbeeld van dit „iets willen doen" is de Papoea-kunst-expositie Deze tentoonstelling is er niet om iets te verkopen, maar alleen om het pu bliek te laten kijken. Tony Blonk: „Daarbij komt natuurlijk tlat het fijn is zulke mooie dingen in huis te heb ben. BERN Zwitserland is niet be reid politiek asiel te verlenen aan de voormalige leider van Biafra, gene raal Ojoekwoe, zo heeft de Zwitserse regering bekendgemaakt. Het verzoek om politiek asiel is af gewezen, omdat Ojoekwoe nog niet officieel uit Ivoorkust is uitgewezen en daar ook geen gevaar zou lopen. Mocht de situatie veranderen dan zou de Zwitserse regering bereid zijn de kwestie opnieuw te bezien. LONDEN De Britse admiraliteit heeft gisteren beslag laten leggen op de Liberiaanse olietanker Pacific Glo ry, waarop vorige week vrijdag voor de kust van het eiland Wight brand uitbrak. Engeland eist een schadevergoeding voor de kosten die zijn gemaakt bij de redding van het schip en bij de bestrijding van de verontreiniging van de zee. Eerder had de Britse admiraliteit de tanker Allegro aan de ketting la ten leggen, die met de Pacific Glory in botsing was gekomen. Nadat de eigenaars zich voor anderhalf miljoen pond sterling garant hadden gesteld mocht het schip uit Southampton vertrekken. De Pacific Glory ligt nog steeds op een zandbank bij het eiland Wight. Vandaag probeert de Neder landse maatschappij Smit het schip te bergen. In het noordwesten van Columbia hebben overstromingen aan talloze mensen het leven gekost. Duizenden mensen die hun toevlucht hebben ge zocht op hooggelegen terreinen wor den door honger en ziekte bedreigd. De hulpverlening komt door de aan gerichte ravage sleohts moeizaam op gang. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Dr. H. L. Gol- terman, directeur van het Lim- nologisch Instituut van de Ko ninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen heeft in een open brief aan minister Bakker (verkeer en waterstaat) ernstige kritiek geleverd op diens optimistische uitlatingen over terugdringing van de wa- terveryuiling. HU is het er niet mee eens dat terugbrenging van de bestaande ver vuiling tot 4,5 miljoen inwoners- equivalenten over 15 jaar aanvaard baar is omdat ook het vuil van 4,5 miljoen inwoners bü lange na niet wordt opgeheven door de zelfreini gende werking van het water. Nóch door de 5 kubieke kilometer oppervlaktewater (meren en plassen), nóch door de rivieren. „Op onze me ren en plassen is al zo'n roofbouw uit geoefend, dat er van die zelfreinigen de werking van het water nu al niets meer over is. Datzelfde geldt voor ri vieren als de Rijn en de Maas". Ook de optimistische uitlatingen van de minister over het zelfreinigend vermogen in het Eems-Dollardgebied bestrijdt de limnoloog (biologie van het zoete water). „Is dit in een model bestudeerd, op dezelfde wetenschap pelijke manier als de bouw van stuw dammen in het waterloopkundig la boratorium is bestudeerd? Of is één en ander gebaseerd op slagen in de lucht?" Aan het slot van zijn brief be toogt hij, dat Nederlandse waterstaat ingenieurs in de strijd altijd een voor aanstaande plaats in de wereld heb- ben ingenomen. „Nu moet dat ook gebeuren in de j strijd tegen de watervervuiling. Hier- aan zitten namelijk even grote ge- -i varen. En daarvoor is onderzoek no-* dig en visie en durf. Als u en de re-.! gering dat nu niet kunnen opbrengén,: gaat u zelf als de grote smeerpijp de,* Nederlandse politieke geschiedenis in." Nederlandse huizen in het buitenland te koop aangeboden? DEN HAAG In buitenlandse bla- den, met name de Frankfurter Allge-i1 meine Zeitung, hebben volgens de<! Kamerleden Van den Doel en Dankert', (beiden soc.) advertenties gestaan waarin Nederlandse woningen te,; Bocholtz, Kerkrade en Vaals te koop, worden aangeboden. Tevens werd een:; subsidie van 8000 tot 14.000 uit de, Nederlandse staatskas in het vooruit- ziccht gesteld. De Kamerleden hebben gisteren j minister Scchut (volkshuisvesting) schriftelijk gevraagd of hi] niet van mening is dat de door hem verstrekte 1 subsidie dient voor de opheffing van, de woningnood onder Nederlanders en niet ter ondersteuning van com- merciële activiteiten onder en van [j buitenlanders. Gevraagd wordt of de minister be-* reid is de regeling voor de geldelijke'! steun voor particuliere woningen zo^ te wijzigen, dat de door hen gesigna-,, leerde praktijken worden verhinderd. (Van onze soc.-econ. redactie) DEN HAAG Het midden- standsbeleid schiet duidelijk te kort. Het is te weinig geïnte greerd in het politieke beleid. De staatssecretaris van eco nomische zaken heeft te geringe mogelijkheden om dat te berei ken. Daarom moet hfj bij de kabinetsformatie mede-verant woordelijkheid krijgen (binnen het kabinet èn tegenover het parlement) voor alle beleidsbe slissingen, die het midden- en kleinbedrijf raken. Dit zegt de Federatie van protes tantse en katholieke ondernemers in het midden- en kleinbedrijf in een nota. De specifieke belangen van het midden- en kleinbedrijf worden door de staatssecretaris behartigd, de meer algemene vraagstukken (lonen, prij zen, sociale verzekeringen, belastin gen) vallen primair onder de verant woordelijkheid van de diverse minis ters, hoewel ook het belang van de middenstand daarbij nauw betrokken is. Kabinets structuur Op alle beleidsterreinen behoort met de positie van het midden- en kleinbedrijf rekening te worden ge houden. Dat kan het best worden be reikt door de bevoegdheden van de staatssecretaris te verruimen, aldus de nota. De ambtelijke deskundigheid van de staf moet dan worden uitgebreid door aan het directoraat-generaal voor het midden- en kleinbedrijf en toerisme een algemene stafafdeling toe te voegen. Dat is beter dan een zelfstandig ministerie voor het mid den- en kleinbedrijf, waarvoor vroe ger wel eens is gepleit. De ondememersfederatie wil het midden- en kleinbedrijf helpen bij het zoeken naar nieuwe bedrijfsvormen, die door de middenstanders zelf doorgaans niet kunnen worden gefi nancierd of waarvoor 'teveel „angst" bestaat. Via een experimentenfonds kan ervaring worden opgedaan. Ge dacht wordt aan het middenstands warenhuis, ambachtelijke diensten centra, een centrale computeradmini stratie voor het midden- en klein bedrijf e.d. Lange rij Van de lange rij wensen in deze nota noemen wij verder: Handhaving van beperkte moge lijkheden tot ingrijpen in loon- en prijsvorming en maatregelen tegen afwenteling van door de overheid opgelegde lasten via loonindexe ring in de cao's op de onderne mingen. Een prioriteiten- en faseringssche ma voor nieuwe collectieve voor zieningen. Een onderzoek naar een meer pro portioneel belastingtarief en ver schuiving van de druk der directe naar de indirecte belastingen. Betere financiële waardering van het werk der meewerkende echt genotes (bijv. 50 pet van het wet telijk minimumloon 20 pet van de fiscale bedrijfswinst bij arbeid gedurende hele dagen. Onderzoek naar administratieve vereenvoudiging van de btw. Verbetering van de sociale voor zieningen voor de zelfstandige on dernemers met mogelijkheden om de lasten te kunnen dragen van o.m. een waardevast pensioen van 70 pet van het laatstgenoten in komen, een arbeidsongeschikt heidsverzekering voor zelfstandi gen, het brengen van de zieken huiskosten e.d. vanaf de eerste dag onder de volksverzekering tegen zware geneeskundige risico's, ge lijkstelling van de kinderbijslag. (Vervolg van pagina 1) In West-Duitsland is men al veel eerder tot liet besef gekomen dat lonen en prijzen niet afzonderlijk te beheersen zijn, maar dat daarvoor andere conjunctuurpolitieke middelen moeten wor den gehanteerd. Uit de praktijk is gebleken dat de groei van de lonen en de prijzen in ons land sinds een aantal jaren nagenoeg gelijk is aan die in West-Duitsland, maar dat die ontwikkeling bij ons veel meer schoksgewijs (met alle daaraan verbonden spanningen) plaatsvond. Een toenemend aantal deskun digen komt tot het inzicht, dat de belangrijkste oorzaak gezocht moet worden in de omstandig heid dat wij sinds de oorlog de lonen zowel als de prijzen zoveel mogelijk in de hand wilden houden. Steeds meer politici en leden van de SER hellen over tot het Duitse standpunt, dat de loonvorming zich in de praktUk wel beperkt tot wat de ondernemers kunnen betalen, en dat de prUsontwikkeling wel in toom wordt gehouden door de concurrentie. En bovendien: dat men voor een al te haastig „haasje-ovcr" van Ionen en pryzen niet banger behoeft te zyn dan bU een stringente beheersing. Bovendien is Nederland min of meer het economisch voorportaal van de Bondsrepubliek en daarom is het van belang ook de economische syste men op elkaar af te stemmen. INVENTARISATIE Ingewijden houden er rekening mee dat de SER eind van dit jaar of begin volgend jaar zal adviseren tot een nieuw insrumentarium van con- junctuurpolitiek waarin belangrijke elementen van de huidige loonwet en prijzenwet geen of nauwelijks nog een rol zullen spelen. De eerste stap in die richting is ge daan. De SER adviseerde artikel 8 van de loonwet (gedetailleerd ingrij pen in de lonen) definitief buiten werking te stellen en artikel 2 van de prijzenwet (gedetailleerd ingrijpen in de prijsvorming) tijdelijk niet te hanteren. De beslissing van het kabi net kan elke dag worden verwacht. Inmiddels staat wel vast dat de SER nog een aanzienlijke stap verder wil gaan- Er is al een begin gemaakt met een inventarisatie van alle wet telijke bevoegdheden, die te maken hebben met de conjunctuurpolitiek. Op basis daaryan zal worden bezien welke instrumenten onder één noe mer kunnen worden gebracht. MET ALLE PRIJZEN Er zijn voorstanders van de vor ming van een nieuw departement, dat dan een aantal taken van de minis teries van economische zaken, finan- 2000 bewakers gaan vliegtuigen in Amerika beschermen WASHINGTON - Om Amerikaan- se verkeersvliegtuigen tegen kapers te beschermen is gisteren te Was hington een permanente groep van bewakers in het leven geroepen. Men verwacht dat over drie maanden on geveer 2000 vliegtuigwachters gereed zijn om aan boord mee te vliegen. De jaarlijkse kosten worden geraamd op 50 miljoen dollar. ciën en sociale zaken zou moeten overnemen. Anderen menen dat vol staan kan worden met een „Bureau voor de conjunctuurpolitiek", waar alle draden samenkomen en dat evenals het Centraal Planbureau zou moeten ressorteren onder het ministerie van economische zaken. Ook jn West-Duitsland is het Wirt- schaftsministerium in de praktijk ge leidelijk aan een „conjunctuurbeheer- singsdepartement" geworden. In elk geval zouden de lonen en de prijzen onder de verantwoordelijkheid van één minister moeten vallen, zo ver klaarde een zegsman. Het spreekt vanzelf dat er aan de hele problematiek nog zeer veel ha ken en ogen zitten. T.h.v. de prijzen bestaat algemeen de opvatting, dat evt. vrijlating niet voor alle prijzen mag gelden. Zo zouden in elk geval prijzen „van nationaal belang" (aard gas, elektriciteit, ziekenhuiskosten, brood e.d.) moeten worden uitge sloten. Een economisch en sociologisch gericht onderzoek naar de struc tuur van het midden- en klein- i bedrijf. Het tot stand brengen vah mini mum-prijsregelingen in gevallen! dat ondernemers meermalen arti-i kelen beneden de minimale kost-i prijs aanbieden. MEN KAN ZICH afvragen wat twee Amerikaanse generaals doen, als zy' met een vliegtuigje langs de grens tussen Turkye en Rusland vliegen. Temeer als één der hoge militairen de leider is van de Ame rikaanse militaire missie in Turkye. Amerika noemt het een inspectie- .reis, en het is inderdaad moeilyk hier aan spionage te denken. Der gelijk werk wordt in het algemeen aan mensen overgelaten die een speciale opleiding hebben gehad en weten welke risico's zU lopen. Niettemin vergelykt de Russische Prawda het incident van vorige week met de affaire-Powers. Het U-2 verkenningsvliegtuig van de Amerikaan Powers werd, zoals men weet, in 1960 neergehaald boven Swerdlovsk, nadat het diep het Russische luchtruim was binnen gedrongen. De Prawda (het blad van de Russi sche communistische party) geeft wel toe, dat dat de Amerikaanse ge neraals waarschyniyk niet van plan waren te spioneren. Het ge vaar zou dan ook slechts bestaan in het feit, dat de veiligheid van Rusland in het geding is. Met het vasthouden van de generaals wil Moskou opnieuw de aandacht vestigen op de aanwezigheid van Amerikaanse militairen langs de grens van de Sowjetunie, welke aanwezigheid verband houdt met de stationering van kernwapens op Turks grondgebied. De kaping van Russische vliegtuigen 'helpt de leiders in het Kremlin een handje, omdat beide toestellen naaf Turkye zyn uitgeweken. De Russen- willen niets liever dan uitlevering van de kapers. ZU kunnen de gene raals als pressiemiddel gebruiken. Naar zich laat aanzien, is TurkUc ech ter niet van plan tot uitlevering over te gaan van de kapers, die (wat de vader en zoon uit Lithauen betreft) volgens Ankara ten on rechte als Joden zUn aangeduid. Be rechting in TurkUe zou in overeen stemming met de internationale re gels zUn. Het incident met de generaals is ook een duidelUke aamvyzing, dat de betrekkingen tussen Rusland en Amerika er de laatste tUd niet har- telUker op zy'n geworden; ondanks het beroep dat Nixon persoonlyk heeft gedaan op de Russische mi nister Gromiko, toen deze hem in het Witte Huis kwam opzoeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 15