Op de bres voor de boom
teleurgesteld
over nota
openbaarheid
Overstroming: 23
doden in Genua
VPRO: Nederland op
weg naar dictatuur?
KLM kan niet zonder
vijfde Schipholbaan
«SS* Regering halverwege
blijven steken
nu
f 2,40 per kg
Actiecomité
Haagse politie
ontbonden
Kipp e-oorlog
ontbrand:
Sabotage is
uit de tijd
Geen troepen
in Suezzone
11
VRIJDAG 9 OKTOBER 1970
Xieuwe stichting: bijl ligt aan de wortel
AMSTERDAM
„Zover ik me kan herinneren heb ik altijd bomen gezien of
over bomen horen praten", zegt jhr. mr. H. G. A. Hooft (30),
die samen met zijn broer een landgoed in Woudenberg beheert,
waarop een eikenlaan uit 1780 is te vinden.
„Toen de eiken tekenen van verval begonnen te tonen, hebben
we de boomchirurgen gebroeders Copijn erbij geroepen; die geven
nu elk jaar één boom een opknapbeurt zodat binnen afzienbare
tijd alles onderhanden zal zijn geweest."
Het contact met Nederlands enige twee boomchirurgen leidde
ér uiteindelijk echter toe dat de jonkheer zijn zorg over bomen
niet alleen meer kan bepalen tot die op zijn landgoed. Op initia
tief van tuinarchitect en bomenliefhebber Herman P. Dijkhui-
ren (36) is een „Bomenstichting" opgericht met jhr. mr. Hooft
als voorzitter en de gebroeders Allrik en Jörn Copijn als advi-
Doel van de stichting is het
„instand houden van de boom
als individu, het behouden van
alleenstaande bomen met een
geschiedenis oj bijzondere ken
merken" en in het algemeen op-
Huib Goudriaan
park, dat slechts twee kilometer ver
der ligt.
Een honderd jaar oude beuk bezit
ongeveer 700.000 bladeren, een totaal
loofoppervlakte van 1200 tot 1500
vierkante meter. Het gebladerte van
zo'n boom neemt ongeveer 1.3 regis-
terton (3.7 kubieke meter) stof uit de
lucht op.
Juist oude
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De „kippenoor-
log" woedt voort. Simon de Wit, De
Gruyter en Centra hebben de prijzen
van de braadkuikens verlaagd. Dit
in navolging van Albert Heijn, die
met Friki de prijs op ƒ2,50 per kg
had gebracht.
Vanmorgen volgde Simon de Wit
met een prijsverlaging van 3,30 tot
f 2,50. Centra is begonnen de braad
kuikens voor ƒ2,40 per kg te ver
kopen. Maandag gaat er nog meer
af', volgens Centra.
De Gruyter gaat maandag de
braadkuikens voor ƒ2,40 per kg op
de markt brengen. Albert Heijn
houdt het (nog) op ƒ2,50.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het actiecomité van
Haagse politicagenten heeft zich ont
bonden: men wil niet meer als aparte
groep optreden. Dit is gistermiddag
besloten na een vergadering met de
Centrale van politie-organisaties,
waarop bleek dat de standpunten ge
heel parallel liepen. De CPO zal nu
binnenkort een algemene ledenver
gadering in Den Haag beleggen.
Zoals bekend kwam een aantal
agenten in actie na de beruchte rel
bij de Scheveningse gevangenis, waar-
wekken van belangstelling voor
de bedreigde boom.
„Onze zorg gaat uit naar alle
bomen zover ze niet tot een bos
behoren", legt jhr. Hooft uit.
„Voor het behoud van bossen
bestaan allerlei instanties, zoals
het Staatsbosbeheer, dat advie
zen aan particulieren geeft en
de bossen van het rijk beheert.
Maar onder de boswet, volgens
welke alleen bomen mogen wor
den gekapt met toestemming
van het Staatsbosbeheer, 'vallen
geen linden en paardekastanjes,
geen bomen op erven buiten de
bebouwde kom en geen bomen
van, de gemeente binnen de be-
bouwde kom. en ook geen bomen
Jiangs wegen."
kogelvrij
Dit betekent dat juist alleenstaan
de, uit het oogpunt van schoonheid en
praktisch nut (zuurstof maken) on
misbare bomen, min of meer vo
gelvrij zijn. Jhr. Hooft: „Als een ge
meente positief staat tegenover bo
men, gaat het wel goed, maar wee de
bomen als men denkt: al die grote
bomen vormen een gevaar voor het
verkeer."
De voorzitter van de Bomenstich
ting onderstreept met voorbeelden de
noodzaak van het behoud van bomen
in bevolkingscentra.
Bomen nemen onvoorstelbaar veel
roet en vuil op en stralen grote hoe
veelheden zuurstof uit. Stofdeeltjes
en looddeeltjes uit uitlaatgassen die
de mens anders inademt, worden op
genomen door bladeren.
Boomchirurg Allrijc Copijn kan
vertellen dat in Frankfort is gebleken
dat de lucht op het centraal station
tienmaal zoveel onzuivere bestandde
len bevat als die in het Rothschild-
Vooral oude bomen zijn waardevol
voor de zuurstofproduktie. Een 100
jaar oude paardekastanje produceert
1000 maal zoveel zuurstof als een
kastanje van 10 jaar oud. Er zijn dus
1000 van dergelijke bomen nodig om
er een van 100 jaar oud te vervangen.
Door luchtverontreiniging kan het
evenwicht echter worden verbroken,
waardoor de bomen gebrek aan zuur
stof gaan krijgen. In Parijs worden bo
men daardoor niet ouder dan 40 jaar.
In Nederland heeft het lekken van
aardgas in oude gasleidingen meer
dan 170.000 bomen het leven gekost.
Het aardgas in de grond veroorzaakt
namelijk zuurstofgebrek. Het strooien
van zout op gladde wegen in de win
ter bedreigt eveneens veel straatbo
men: er komt teveel zout in het
grondwater.
Naat de functie van "zuurstof" ma
ken en stof absorberen, noemt de
heer Hooft als voordelen van de
boom: temperen van licht op ver
keerswegen en afweren van geluid.
„Een 40 meter brede boomgordel met
struiken vermindert lawaai voor de
helft."
„Psychologische aspecten van de
boom zijn: verschaffen van geborgen
heid, het dichterbij brengen van de
natuur in een dikwijls natuurarme
omgeving en het groen dat rust
geeft."
Ook monument
De Bomenstichting benadrukt ook,
dat oude bomen onvervangbaar zijn
als monument. „We moeten zover ko
men, dat we zeldzame exemplaren
ook als monument gaan zien. Er zijn
nu al opgaven van mensen die een
mooie, oude boom op hun erf hebben
staan maar niet over geld beschikken
om die boom te laten opknappen door
boomchirurgen. Wij willeri bereiken
dat iemand die een monumentale
boom heeft, subsidie krijgt voor res
tauratie, zoals dat bij een oud pand
gebeurt."
De stichting wil meer liefde voor
de boom kweken door het nieuw le
ven inblazen van boomplantdagen,
het opstellen van „boomroutes-' naast
toeristische routes en het verstrekken
van documentatie over bomen. Jhr.
Hooft verwacht voor het populair
maken van onze groene vrienden veel
van Bert Garthoff, die bestuurslid is.
De stichting is tevens van plan een
documentatiecentrum van bomen in
het leven te roepen. Alle mooie en
bijzondere bomen moeten worden
geïnventariseerd. De donateurs van
de stichting zullen een documentatie-
Aderlating BiOSllOll VOl
Jhr. mr. H. G. A. Hooft poseert achter het gebo.Uiv van Pierson, Hel
dring Pierson tvaar hij jurist is bij een stokoude plataan. Deze
boom icerd toen er een nieuive kluis moest worikn gebouivd, op wens
van de heer J. L. Pierson gespmard.
map krijgen, die regelmatig zal wor
den aangevuld.
Jhr. Hooft: „We zouden eigenlijk
ook een beurs moeten maken, zodat
mensen die oude bomen bezitten
maar ze kwijt willen contact op kun
nen nemen met mensen die oude bo
men willen hebben. Met de moderne
middelen is het niet moeilijk bomen
te verplaatsen."
Donateurs welkom
Iedereen wordt in de gelegenheid
gesteld donateur te worden. „Er be
staat bij ons geen minimumcontribu
tie, ook iemand die maar een cent
kan missen is welkom." Het contacta
dres van de stichting is voorlopig
Driebergscheweg 3c te Zeist (tel.
03404 - 14725) en het gironummer is
2108755, ten name van de Bomen
stichting, Driebergen.
Geld en interesse heeft de
stichting wel nodig, want ze wil
de mensen overtuigen van de
waarde die de boom als „indi
vidu" heeft. Ze wil tonen hoe
zieke bomen kunnen hersteld en
oude bomen bewaard kunnen
blijven. Bij voldoende geld zul
len zelfs subsidies worden gege
ven aan eigenaren van bomen.
Maar de tijd dringt. „Uitvoer
ders en architecten vinden het
sparen van oude bomen nog al
te vaak lastig en een ongelukje
is dan gauw gebeurd." Een sten
cil van de stichting zegt: „De
bijl ligt aan de wortel om met de
bijbel te spreken. Steeds meer
alleenstaande bomen, steeds
meer lanen gaan te gronde."
NU drie rebellerende Bondsdagleden
de Westduitse liberale (Vrije De
mocratische) partij hebben verlaten
is het gevaar dat de coalitie van j
kanselier Brandt uiteen zal vallen,
kleiner geworden.
De meerderheid van de socialistisch-
liberale combinatie is wel bijzon
der miniem geworden. Maar de
vastbeslotenheid om bijeen te blij
ven is door de aderlating groter
geworden.
In de Bondsrepubliek is het niet een
voudig, een kabinetscrisis te ver
oorzaken. Een kabinet kan slechts
ten val worden gebracht als over
eenstemming bestaat over opvol
ging van de kanselier.
De kans hierop is niet groot, al heb
ben de christen-democraten 242
van de 496 zetels, tegen de socia
listen 224 en kan de CDU/CSU nu
rekenen op drie van de 30 stem
men. die de FDP aanvankelijk had.
In tegenstelling tot de SDP vormt de
CDU/CSU geen hechte eenheid. Er
zou een nieuwe strijd om de macht
ontstaan, als zij binnenkort een
kanselier-kandidaat zou moeten
aanwijzen.
Bovendien maakt de onafhankelijk
heid van de CSU ten opzichte van
de grote CDU het noodzakelijk,
dat een nieuwe coalitie een Zo groot
mogelijke meerderheid in de Bonds
dag krijgt.
Daar komt dan nog bij, dat de CDU/
CSU met een programma moet ko
men, dat gunstig afwijkt van dat
der huidige coalitie ook op het
bied van toenadering tot het com
munistische blok.
Verzet tegen het beleid van Brandt
(socialist) en Scheel (liberaal) heeft
de CDU in verschillende delen van
de Bondsrepubliek winst gebracht.
Het betekende verlies voor de
SDP maar vooral voor de FDP.
Naar aanleiding hiervan hebben de
kanselier en zijn minister van bui
tenlandse zaken de scherpe kantjes
van hun 'Ost'-politiek afgeslpen. Te
weinig echter naar de zin van
CDU/CSU en veel liberalen.
Bij verkiezingen, die in de komende
maanden in Beieren en Hessen
worden gehouden, zal wellicht dui
delijk worden hoe men over de
coalitie denkt, die nu een jaar aan
het bewind is.
Valt de uitslag in het nadeel van de
coalitie uit, dan is haar heengaan
nog geenszins zeker. Tenzij de Li
berale partij zich van haar huidige
leiders ontdoet. Maar ook dat wordt
niet verwacht.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „De regering
is in haar streven naar een gro
tere openbaarheid halverwege
blijven steken. Een vage angst
om nieuwe wegen consequent te
gaan bewandelen, heeft de rege
ring parten gespeeld."
Dit is de reactie van een duidelijk
teleurgestelde a.r.-fractieleider mr.
B. W. Biesheuvel op de regeringsno
ta „openbaarheid van bestuur" aan
de Tweede Kamer.
De voorzitter van de inmiddels ont
bonden commissie „heroriëntatie
overheidsvoorlichting" constateert
belangrijke verschillen tussen het
rapport „openbare openheid" van de
commissie en de regeringsnota.
Mr. Biesheuvel zegt: „Voor de
commissie is de openbaarheid vooral
een probleem van politieke democra
tisering. Het uitgangspunt van de
regering is echter niet meer dan een
middel te hebben om tot een betere
communicatie tussen burger en over
heid te kómen.
De regering bepaalt in haar ge-
dachtengang wat van belang is voor
het inzicht van de burger en voor
welke burgers de informatie is be
stemd. De commissie daarentegen
gaat ervan uit, dat openbaarheid re
gel en geheimhouding uitzondering
moet zijn".
Beperkingen
Een ander punt van kritiek van de
voorzitter van de commissie-Biesheu
vel is, dat de regering de aktieve
openbaarmaking (dat is de voorlich
ting van de overheid op eigen initia
tief) aan veel meer beperkingen wil
onderwerpen dan de commissie.
Informatiekanalen verstoppen is censuur
Ook de voorlichting op verzoek
(passieve openbaarmaking) ziet de re
gering slechts zeer beperkt, vooral als
het gaat over de inhoud van een be
sluit. Men wijst er immers steeds op,
dat het vooral om de direct betrok
kene gaat en dus niet om alle bur
gers.
Mr. Biesheuvel is bang, dat de re
gering niet verder komt dan een
wettelijke vastlegging van de be
staande praktijken.
Het voorontwerp van wet, dat de
commissie-Biesheuvel opstelde, ademt
een geheel andere geest. Mr.. Bies
heuvel: „Dit ontwerp getuigt van een
frisse en moedige aanpak, die ik in
de regeringsvoorstellen mis".
Niet goed gelezen
De heer Biesheuvel heeft de indruk
gekregen, dat de regering net rapport
niet grondig heeft bestudeerd. Dit
blijkt uit wat in de nota wordt ge
zegd over de positie van de ambte
naren en over de eerbiediging van
de privésfeer van de burger.
Verder geeft de nota bepaald een
vertekend beeld van de opvattingen
van de commissie over de functie van
de ministeriële verantwoordelijkheid
in ons staatsbestel van vandaag.
Volgens mr. Biesheuvel ontkomt
het advies van de Raad van State
ook niet aan dit euvel. Overigens
heeft dit college zich wel diepgaand
over de inhoud beraden.
Dooddoener
Ook de vice-voorzittcr van de
staatscommissie, mr. M. Vrolijk, is
niet zo enthousiast over de nota van
de regering. „Deze nota is geen dui
delijke stap naar de politieke demo
cratisering, maar bevat allerlei com
promiselementen."
De regering wil wel openbaarheid,
zegt mr. Vrolijk, maar gaat niet in
beginsel uit van openbaarheid. De
regering is te terughoudend geweest.
Volgens hem is bij de Raad van
State nog minder de neiging aanwezig
tot wezenlijke verandering. Over de
kabinetsformatie merkt de Raad van
State op dat het proces niet door de
publiciteit geschaad mag worden.
Dit nu, zegt mr. Vrolijk, is een ge
weldige dooddoener.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Jan Kassies,
voorzitter van de VPRO, heeft
gisteravond voor de tv een ver
klaring afgelegd over het pro
gramma VPRO-Vrijdag, waarin
soldaten uit Oirschot werden on
dervraagd over sabotage in het
leger.
Hij legde nog eens de gang van za
ken uit: de VPRO is niet begonnen
over de mogelijkheden van sabotage,
maar haakte in op berichten daar
over, zoals gebruikelijk is in actuele
radioprogramma's.
In de gesprekken met de soldaten
zijn geen dienstgeheimen geschonden,
is met geen woord gereageerd op wat
werd verteld, er werd slechts droge
Informatie geboden en dat is demo
cratie eigen.
Berisping
De minister, aldus de heer Kassies,
vraagt zich nu af of wij de veilig
heid van de staat in gevaar hebben
gebracht en daarover kan men de
schouders ophalen. Wij doen dat niet
bij 21 politiemannen min of meer
ernstig gewond raakten.
Een pamflet met kreten als 'we
nemen het niet meer' werd in een
oplage van 1600 exemplaren verspreid.
Er werd een handtekeningenactie ge
houden; negenhonderd man betuigden
hun sympathie. Uit het hele land
kwamen adhaesiebetuigingen.
Speciaal zal aandacht worden ge
schonken aan de veiligheid van de
politieman bij rellen.
GENUA Zware overstromingen
hebben de Italiaanse stad Genua ge-
1 troffen. De schade wordt al geraamd
I op 3 miljoen dollar. Drieëntwintig
mensen zijn om het leven gekomen en
vele honderden gewond.
De overstroming ontstond nadat het
twee etmalen onafgebroken had gere
gend, waardoor de rivier de Bisagno
buiten haar oevers trad en door het
centrum van de stad stroomde. Hon
derden auto's werden meegespoeld.
Foto: passagiers worden uit een
gestrande trolleybus gehaald door
middel van een touw.
Bond dienstplichtigen
AMSTERDAM De herrie over
sabotage in het leger is mosterd na de
maaltijd. Meer en meer soldaten be
ginnen in te zien dat sabotage ge
vaarlijk is en toch niets helpt, be
weert de Bond voor dienstplichtigen.
De zienswijze van minister Udkik
dat het hand over hand toenemen
van sabotagegevallen te wijten is aan
propaganda van Kabouters en de ge
noemde bond, noemt deze BVD „op
zijn minst schijnheilig".
Iedere soldaat en ex-soldaat weet,
aldus de bond, dat er altijd is gesabo
teerd in het leger. Dat is een uitmg
van onbehagen en dat verdoezelt de
minister.
Omdat sabotage geen oplossing is,
veranderde indertijd de Bond van
dienstweigeraars in de Bond voor
dienstplichtigen.
Sabotage noemt de BVD een bij
voorbaat verloren strijd. Sabotage
kan mensenlevens kosten. De solda
ten worden bang voor elkaar. Sabo
tage verandert niets aan de autoritai
re verhoudingen en „levert alleen
maar weer bestellingen op voor be
drijven die toch al zoveel geld ver
dienen aan het militaire apparaat".
en lachen niet, want de minister kan
ons een berisping geven of ons voor
bepaalde tijd van zendtijd uitsluiten.
Wij weten echter dat wij niet oprui
end noch propagandistisch zijn te
werk gegaan en dan gaan wij den
ken aan censuur. Als wij geen solda
ten mogen ondervragen op geruchten
over sabotage omdat dit sabotage in
de hand zou werken, dan moet men
ook geen reportages geven van bank
roof of gesprekken houden met pas
sagiers uit gekaapte vliegtuigen, want
dat onderwijst ook, hoe het moet.
Als informatiekanalen worden ver
stopt is dat gevaarlyk, want censuur
is dictatuur en dictatuur ontstaat in
een bepaald daartoe voorbereid kli
maat. Soms denk je dat we in Ne
derland naar zo'n situatie op weg
zijn".
„In elk geval", aldus besloot Jan
Kassies", zullen wij doorgaan met de
informatie die wij nodig achten te
geven, zowel prettige als onprettige".
BIESHEUVEL
SCHIPHOL De KLM staat
volledig achter de NV Luchtha
ven Schiphol met betrekking tot
het verlangen naar een vijfde
start- en landingsbaan.
KLM-president-directeur dr. G. van
der Wal liet daar gisteravond tijdens
een bijeenkomst van vliegend per
soneel geen twijfel over bestaan.
„De aanleg van de vijfde baan zal
leiden tot vluchten over een bevol-
kingsarm gebied en zal kunnen bij
dragen tot vermindering voor die
streken, waar nu de meeste klachten
vandaan komen, mede door de gro
tere spreiding van het luchtverkeer
over meer banen.
Niet onderschatten
Hij waarschuwde voor de grote
aandacht die de geluidshinder de
laatste tijd krijgt. „Het is niet ver
standig de krachten die aan het werk
zijn in de strijd tegen de geluidshin
der te onderschatten. Zij kunnen de
ontwikkeling van de luchtvaart en
dus die van de KLM bedreigen. Het
toegeven aan alle protesten zou de
verdere gToei van de KLM en de
rentabiliteit van haar vloot in ge
vaar brengen".
De commissie-Falkenhagen vindt
dat de aanleg van de vijfde Schip
holbaan vooral wat betreft dc ge
luidshinder een nader onderzoek
vergt, zo meldde vanmorgen De
Volkskrant.
„Tenzij de minister anders be
slist, zal als gevolg van een en ander
de beslissing over de uitvoering van
dit project voorlopig worden uitge
steld", aldus de commissie die een
onderzoek instelt naar de wenselijk
heid van een vijfde baan.
MOSKOU/NEW YORK Rusland
heeft ontkend, dat Russische troepen
raketinstallaties bedienen in de Suez-
kanaalzone. Het beschuldigit Israël
en Amerika van het saboteren van
het vredesoverleg over het Nabije
Oosten.
Volgens de New York Times waren
Amerika en Israël bereid in Jordanië
tussenbeide te komen, als Syrië zijn
tanks niet had teruggetrokken. Een
plan, onder leiding van Nixon opge
steld, voorzag in een Israëlische
luchtaanval en zonodig een infanterie-
offensief. De Zesde Vloot zou de Is
raëlische flanken hebben beschermd
tegen Egyptische of Syrische aan
vallen.