Demonstratie Zuidmolukkers
liep uit op ware veldslag
PvdA SLUIT AKKOORD
MET KYP NIET UIT
Jongen (16) met
mes gedood bij
vete om meisje
Bezinning op naam
en organisatie van
buiten-verb anders
Voor huis van bewaring
Meer dan 20 gewonden
Vóór verkiezingen keus
Man (69) van
schrik overleden
Partijraad WD
achter oproep
van Geertsema
Luchtvaartman
Jan Bach (65)
overleden
Jongeman vloog
met auto uit bocht
338 redes op
485 platen
Galeries Modernes
Rotterdam dicht
Pak slaag om
elf cent...
Werk voor
ontslagen
bouwvakkers
7
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1970
Incidenten wisselden elkaar zaterdag af toen enkele duizen
den Zuidmolukkers zaterdag een demonstratie mars maakten
van het Malieveld in Den Haag naar het huis van gewaring in
Scheveningen. Er vielen 24 gewonden, zowel politiemensen als
Ambonezen.
Beelden van de veldslagin Scheveningen; bovener moesten
zelfs politiehonden aan te pas komen, links: de doos met brieven
voor de 33^gevangenen en onder: een van de spandoeken van de
demonstratie.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Wat als een
vreedzame demonstratie van
Zuidmolukse jongeren was aan
gekondigd, eindigde in een ware
veldslag.
Inplaats van 1500 jonge Ambone
zen. waren er zaterdagmorgen ruim
3.000 uit alle delen van het land naar
Den Haag gekomen, om te demon
streren voor het Huis van Bewaring
aan de Van Alkemadelaan, waar de
33 Ambonezen gevangen zitten, die
enkele weken geleden het huis van
de Indonesische ambassadeur in Was
senaar bezetten.
Het begon al voor de poorten van
de strafgevangenis aan de Pompsta-
tionsweg- Toen deze duizenden de
zware torens van de poort zagen, was\
er geen houden meer aan. De poort
werd letterlijk bestormd, Er vielen
enkele gewonden onder de politiea
genten.
Maar het ergste kwam nog. Voor de
muur van het Huis van Bewaring
wilden enkele groepen Ambonese jon
geren. voornamelijk afkomstig uit
Capelle aan de IJssel. Moordrecht en
Hatert bij Nijmegen niet naar de ge
reedstaande bussen afmarcheren. Na
heftige discussies trok de inmiddels
gearriveérde rellenbrigade langzaam
:fj; op. De veldslag was gemaakt. Enkele
politiemensen en Ambonezen werden
zwaargewond.
Oproep
Om half tien 's morgens hadden
zich de duizenden verzameld op het
Malieveld, nog luisterend naar de
eigen ordedienst, de KPK. Daar werd
via een luidsprekcrwagen gezegd, dat
men een beroep deed op het Neder
landse volk om de bereidheid op te
brengen het politiek probleem van de
Zuid-Molukkers te zien.
„Ten grondslag van het gebeuren in
Wassemaar ligt de weigering van de
Nederlandse regering om het verlan
gen naar vrijheid van de Zuidmoluk
kers in de juiste proporties te zien.
Overheid en pers werden ervan be
schuldigd het standpunt in te nemen,
als zouden de Ambonese jongeren
door hun ouders zijn geïndoctrineerd.
„De RMS is geen leugen, maar reali
teit".
Na de toespraak zette de honderden
j I De Amerikaanse kustwacht heeft
et zoeken naar drie vermiste ballon-
raarders gestaakt. Ze waren vorige
beek zondag uit New York vertrok
ken om de Atlantische Oceaan over
e steken.
Anli-KVP-resolutie wel gehandhaafd
EINDHOVEN Bij een vete om
ten meisje is gisteravond Lambertus
Hurks (16) uit Eindhoven om het le
ven gekomen. Dertien jongens en
meisjes namen aan het handgemeen
met de tragische afloop deel. De da
der is H. M. (19) uit Eindhoven.
De vechtpartij was ontstaan bij een
toevallige ontmoeting van twee groe
pen jongelui. Lambert Hurks her
kende in een van de jongens uit de
andere groep de zeventienjarige F. S.,
een rivaal met wie hij nog een vete
hadu t te vechten.
Bij deze strijd om een meisje bleek
de jongste de sterkste te zijn, en de in
het nauw gebrachte F. S. kreeg toen
hulp van zijn kornuiten. Er ontstond
had uit te vechten.
H. M., die F. S. te hulp was geko
men, werd eveneens zwaar toegeta
keld. Zich bedreigd voelend, trok hij
een padvindersmes waarmee hij de
dodelijke steek toebracht.
(Van onze parleinentsredactie)
UTRECHT De discussie in de PvdA over de anti-KVP-
re6olutie is in alle lievigheid ontbrand. Het gevolg was een aar
zelende uitspraak van de partijraad (met 45 tegen 42 stemmen),
dat deze veelbesproken resolutie nog niets aan betekenis bad in
geboet.
Het verwarrende was echter,
dat deze uitspraak was geplakt
aan een verklaring, waarin een
opening werd gemaakt om met
de KVP in gesprek te komen.
Hiermee was de chaos in de partij
raad compleet. Want de anti-KVP-
uitspraak was even eerder afgestemd,
toen ze in de plaats van een passage
moest komen, waarin voorwaarden
werden gesteld voor een coalitie met
de KVP.
Duidelijk was in ieder geval zater
dag tijdens de vergadering in
Utrecht, dat de PvdA verdeeld is
over de houding tegenover de KVP.
Uit het geharrewar zou men de con
clusie kunnen trekken, dat ongeveer
de helft van de partijraad meent, dat
de anti-KVP-resolutie wel aan bete
kenis heeft ingeboet.
Veranderd
Dat was ook de mening van partij
voorzitter dr. Vondeling, die zich
haastte met de heer W. Albers uit
Zutphen, de indiener van de nieuwe
anti-KVP-uitspraak, een toelichting
te geven, gezien het raadselachtige
dat zich had voorgedaan.
Nieuw in de situatie is bijvoor
beeld, dat de KVP zich voor de ver
kiezingen zal uitspreken over een re
geringspartner.
Aan de andere kant, aldus voorzit
ter Vondeling, merk je aan de hou
ding van de KVP-fraktie in de Twee-
Deze klant van u
leest per dag
gemiddeld drie
kwartier in de
krant, blijkt uit
het Nationaal
Dagblad Onderzoek.
Zo ziet u maar weer,
geen ander reclame
medium wordt zo
intensief gelezen, als de
krant. Logisch want
die kunt u
niet missen,
geen dag.
de Kamer nog niets van een verande
ring.
Voorwaarden
Wanneer de KVP zich ruimschoots
voor de verkiezingen uitspreekt vóór
de PvdA als regeringspartner, aldus
de uitspraak van de partijraad, is een
nieuwe situatie ontstaan waarover
het februaricongres of een speciaal
congres zich moet uitspreken.
Commentaar achteraf van de heer
Albers: „Ik merkte, dat er ruimte
werd gemaakt voor de KVP en dat de
indruk werd gewekt, dat het ijs in
het land begon te breken. Daarom
kwam ik met mijn voorstel, dat de
anti-KVP-resolutie nog niets aan be
tekenis heeft verloren."
Geen gejengel
Voorzitter-Staneke van het gewest
Gelderland, zag een samenwerking
met de KVP ook als een belang van
de eigen partij." De KVP is veran
derd en we mogen haar niet uitslui
ten. Op den duur worden we gezien
als die vervelende politieke jenge
laars."
Hij kreeg veel kritiek. De heer Ni-
colai uit Haarlem wilde de KVP vast
prikken op een radicaal minimum
programma, zodat de rechts kiezers
vanzelf naar de WD zouden gaan.
„Uit niets blijkt echter, dat de KVP
progressief is."
De partijraad sprak zich verder uit
voor pogingen voor een gemeenschap
pelijk kernprogram of een samenwer
king met D'66. PPR en PSP.
De PvdA wil het gesprek met an
dere partijen en is bereid hiervoor
een stuk identiteit prijs te geven.
Een amendement om vast te houden
aan die identiteit, werd afgewezen
I Vice-voorzitter Van der Louw: „We
I moeten een einde maken aan de link-
se versnippering."
Kiesstelsel
Fractievoorzitter Den Uyl. kondigde
aan, dat de PvdA met een initiatief-
i voorstel zal komen om het kiezen van
I de kabinetsformateur mogelijk te ma
ken en voor de vorming van twaalf
kiesdistricten.
De partijraad telt zo 130 stemge
rechtigde leden. Toen een motie tegen
het invoeren van een kiesdrempel in
stemming kwam, werden slechts 37
stemmen uitgebracht. De vergadering
was verlopen. De rest van de leden
van de partijraad worden nu schrif
telijk geraadpleegd over dit belang
rijke probleem.
meters lange stoet zich in beweging.
Er werd met de vlag van de RMS
gezwaaid en er werden leuzen mee
gevoerd als „We want freedom", „Ac
tie Wassenaar is nog maar het be
gin", „Als het moet zullen er meer
volgen", „33 gauw eruit of duizenden
er in" en „De Jong en Luns, Wasse
naar is voor ons een voorproef". Er
werden felle kreten geschreeuwd,
maar steeds weer werd de roep „Me-
na Muria" herhaald-
De stoet was nog maar enkele tien
tallen meters van het Malieveld van
daan of het eerste incident deed zich
voor. Een Indonesiër probeerde de
mars te filmen. De Ambonezen na
men dit niet en gingen de man te lijf.
Zijn apparatuur verdween in het wa
ter. Hij werd zelf licht gewond.
Op de Pompstationsweg werd ge
waarschuwd via megafoons, dat het
eind van de stoet in zicht was en dat
men zich rustig diende te gedragen.
Tot nu toe was alles ordelijk verlo
pen. Toen kwamen de poorten van de
strafgevangenis in zicht, alleen be
waakt door een agent met een hond.
Voor en achter de stoet reden agen
ten te paard en langs de stoet politie
wagens. Dat was de gehele beveili
ging.
Voor de poorten aangekomen, hield
een deel van de stoet halt. De achter-
komers drongen op. De agenten te
paard zagen het gevaar en sloten de
toegang naar de poort af.
De massa was niet meer te houden
een rende naar de poortdeur. Enkele
keien werden door een raam gegooid
en er werd op de deur gebeukt- Een
agent werd door een kei gewond. Het
bleek, dat Ambonese jongelui voet
zoekers bij zich hadden, waarvan er
twee werden afgestoken. De menigte
dacht toen, dat de politie schoot en
holde weg. Via luidsprekers werd zij
tot de orde geroepen. Verder ging het,
naar de Van Alkemadelaan.
Afgezet
De toegang tot het Huis van Bewa
ring was door de politie met drang
hekken afgezet. Toen de massa voor
het gebouw stond opgesteld, arriveer
de de rellenbrigade. Tientallen, met
karabijnen bewapende politiemensen
grendelden de Van Alkemadelaan af.
Dit was voor de jongeren aanlei
ding om te weigeren -naar de bussen
te vertrekken, toen daartoe het sein
werd gegeven. De grootste groep liet
zich ordelijk naar de bussen afvoe
ren, maar enkele honderden heet
hoofden bleven achter. Argumenten
hielpen -niet. Zij waren gekomen om
hun 33 makkers te zien. Eerder wil
den ze niet weggaan.
Even later vlogen opnieuw keien en
vlaggestokken door de lucht. Honder
den Ambonezen ondernamen een
stormloop op de rellenbrigade en de
politie te paard. Er vielen gewonden
aan beide zijden. Na een minuut of
tien scheen de „strijd" te zijn geluwd,
mede door het optreden van de Am
bonese ordedienst.
Toen trok om onverklaarbare rede
nen een agent in burger zijn pistool
tegen een aantal jongelui. De storm
loop begon opnieuw, heviger dan de
eerste keer. De politie maakte een te
rugtrekkende beweging. Dit was ko
ren op de molen van de niets ont
ziende Ambonezen. Weer vielen ge
wonden.
De Ambonese ordedienst hergroe
peerde zich en zette een kordon voor
de politie. Toen was de zaak gauw
beslist. De KPK dreef de menigte uit
een, in de richting van de bussen.
S-HEERENBERG Een 69-jarige
inwoner van 's-Heerenberg is overle
den aan een hartverlamming, die hij
gekregen had als gevolg van een bij
hem gepleegde inbraak.
De alleenwonende heer Te Braak
was 's nachts wakker geworden toen
hij rumoer hoorde. Beneden ontdekte
hij twee dorpsgenoten die op zijn
vraag wat zij uitspookten hem met
een bijl te lijf wilden gaan. De heer
Te Braak wist te ontkomen naar zijn
schoonzuster, aan wie hij alles ver
telde.
Later keerde hij terug naar zijn
huis, waar de inbrekers echter nog
rustig bezig waren de boel te door
zoeken. Op de drempel zakte de heer
Te Braak van schrik in elkaar en
stierf.
De twee inbrekers bleken nog meer
op hun kerfstok te hebben.
UTRECHT De partijraad van de
WD heeft zich zaterdag volledig ach
ter de uitspraken van fractievoorzit-
zer mr. W. J. Geertsema gesteld.
De raad stelt o.m. vast dat er op
nationaal gebied sprake is van onder
mijning en bedreiging van democra
tische vrijheden en rechten van alle
burgers door extremistische minder
heden.
De oproep van mr. Geertsema in
een radiorede van 12 september tot
handhaving en bescherming van de
democratische vrijheden, rechten en
verplichtingen van alle burgers door
de op democratische grondslag berus
tende overheids- en gezagsorganen,
keurt de raad zonder meer goed.
HAARLEM Tijdens een vakan
tieverblijf in Italië is de 65-jarige J.
A. Bach overleden, een opmerkelijke
man in de Nederlandse militaire en
burgerluchtvaart en in de luchtvaart-
journalistiek. Hij was onder meer
oud-bedrijfsdirecteur vluchtproduktie
van de KLM en generaal-majoor l
vlieger b.d.
De in Rotterdam geboren Jan Bach
ontving in 1924 zijn vliegersopleiding.
Totdat hij in 1939 in militaire dienst
moest, werkte hij bij de marine, Ko
ninklijke Nederlands-Indische lucht
vaartmaatschappij, KLM en de NV
Koolhoven. Na de capitulatie voltooi
de hij in korte tijd een tandartsstu
die.
Na de bevrijding werd hij belast
met de organisatie van de rijkslucht
vaartschool. Na twee jaar hiervan di
recteur te zijn geweest, ging hij weer
in militaire dienst waar hij generaal-
majoor en directeur van materiaal
werd. In 1955 keerde hij terug bij de
burgerluchtvaart en tot 1 november
1959 was hij als bedrijfsdirecteur b.e-
last met de leiding van de vluchtpro-
duktiegroep. De laatste jaren was hij
praktizerend tandarts.
Met Frans Habnit had hij voor de
oorlog het luchtvaartblad De Vlieg
wereld opgericht, waarvan hij enkele
jaren hoofdredacteur is geweest.
NUMANSDORP Vrijdagavond is
de 22-jarige ongehuwde P. de Ronde
uit Rotterdam bij een verkeersonge-
kruispunt Middelsluis vloog de jonge
man met zijn auto uit de bocht tegen
een hek. De Jongeman, die op slag
dood was, had geen rijbewijs.
(Van onze kerkredactie)
APELDOORN Het probleem
van het kerkverband heeft zater
dag een contactdag voor leden der
gereformeerde kerken buiten
verband grotendeels beheerst. Op
die contactdag bleek, dat de vrij
gemaakt gereformeerden die bui
ten het officiële verband van hun
kerken zijn komen te staan de
manier-waarop van hun kerke
lijke organisatie nog niet duide
lijk voor ogen hebben.
Ds. G. Janssen uit Amsterdam
waarschuwde tegen wat hij noemde
een geest van anti-institutionalisme:
we hebben wel degelijk te overwe
gen, hoe wij met ons geslonken aan
tal elkaar kunnen dienen.
Hij 'noemde het onjuist te veron
derstellen, dat het kwaad van het
uitbannen veroorzaakt zou zijn door
de kerkorde. De wortel van dit
kwaad lag niet aan de kerkorde,
maar aan het hart! De geest deugde
niet en daar had een lossere kerke
lijke organisatie, zoals bijvoorbeeld
de vrije evangelischen die hebben,
I niets aan veranderd.
De predikant wilde de betekenis
I van een kerkverband zeker niet
overschatten, maar anderzijds wilde
hij er wel op wijzen dat, wil men
in de gemeenten tot samen-leven
komen, er regels nodig zijn. Voor
j kerken die elkaar willen helpen,
scherpen en steunen is organisatie
nodig. Hoe zou men anders bijvoor
beeld gezamenlijk naar buiten kun
nen optreden?
Op deze contactdag kwam ook
naar voren het informele gesprak
dat thans gaande is tussen vrijge
maakt gereformeerden buiten ver
band enerzijds en verontrusten uit
de synodale gereformeerde kerken
(Waarheid en Eenheid) anderzijds.
Duidelijk werd dat het hierbij in
eerste instantie niet zozeer gaat om
samen een nieuw kerkverband te
overwegen, als wel om gezamenlijk
mogelijk een getuigenis te laten ho
ren tegen valse oecumene, hiërarchi
sche verschijnselen in de kerk en
andere afvalverschijhselen, die zowel
door buiten-ver banders als veront
rusten wordt gesignaleerd.
Ook met de christelijke gerefor
meerden zag ds. Janssen nog niet
onmiddellijk perspectieven voor
samensmelting.
Ds. E. Zwarteveen te Voorthuizen
ging desgevraagd nog in op de naam
die de gereformeerde kerken buiten
verband zouden moeten kiezen. Zui
ver formeel gesproken zou hpt moe
ten zijn: Gereformeerde kerken vrij
gemaakt, buiten het verband ge
raakt, maar hij zou persoonlijk het
liefste spreken van Kerk van de Here
Jezus Christus.
In elk geval waarschuwde hij te
gen ongeduld: men kan beter aller
lei zaken, waar verschillend inzicht
over bestaat, nog eens rijpelijk over
wegen, alvorens beslissingen te ne
men. Algemeen werd de behoefte
gevoeld binnen afzienbare tijd op
nieuw bijeen te komen. Dat zal in
derdaad gebeuren.
TUNIS De redevoeringen van
president Bourguiba van Tunesië zul
len op grammofoonplaten worden ge
zet. Het betreft in totaal 338 toespra
ken op 485 platen met een totale
speelduurvan 450nur.
Waar weddenschappen al niet
toe kunnen leiden! De 16-jarige
Biense IJlstra te Buitenpost (Fr.)
heeft zaterdag van 10 uur 's mor
gens tot 's avonds 6 uur aan een
stuk op zijn tuba geblazen. En
daarmee won hij een wedden
schap...
Ook Gorkwn en
Enkhuizen
AMSTERDAM De filialen van
Galeries Modernes in Rotterdam
(Hoogstraat, Enkhuizen en Gorin-
chem zullen op korte termijn worden
gesloten. Deze vestigingen passen niet
in het toekomstige beeld van het be
drijf, aldus een mededeling van de
raad van bestuur van Galeries Mo
dernes.
De circa 100 werknemes van de
drie vestigingen moeten, wanneer
overplaatsing binnen het concern on
mogelijk is, afvloeien. Met de vak
bonden is hierover overeenstemming
bereikt.
Galeries Modernes is van plan in
de naaste toekomst een nieuw bedrijf
van het type Superstore op te richten.
Dit bedrijf is geheel gericht op de
auto-mobiele klant. Er zal veel par
keerruimte zijn. Het verkoop-systeem
wordt overwegend op zelfbediening
gebaseerd, terwijl het assortiment een
prijs-agressief karakter zal dragen.
De winkels zullen een omvang heb
ben van minimaal 8.000 m2 verkoop
oppervlakte, waarin een supermarkt
is opgenomen. Het ontwikkelen van
de Superstore gebeurt in samenwer
king met de Bijenekorf.
Het filiaal in de Amsterdamse Re-
guliersbreestraat zal begin volgend
jaar worden omgevormd tot HEMA-
vestiging. Gebleken is dat er in het
centrum een dringende behoefte be
staan aan zo'n grote vestiging. Het
personeel van dit filiaal zal geheel
worden overgenomen door de HEMA
en andere concernonderdelen.
LEERDAM Vijf jongens hebben
zondag een pompbediende van een
benzinestation gezamenlijk een pak
slaag gegeven. De reden was dat de
pompbediende de hem nog toekomen
de elf cent had gevraagd van het be
drag van 10,11 dat de jongens hem
schuldig waren voor de zojuist gele
verde benzine.
Eén van de jongens gaf de pompbe
diende een tientje. Nadat ze de
pompbediende hadden afgetuigd, ko
zen ze met de auto het hazepad.
40 man blijven iverkloos
(Van een onzer verslaggevers)
ROOSENDAAL Ongeveer 60
van de 100 bouwvakkers, die het
weekeinde zijn ingegaan met de we
tenschap dat zij vanaf vandaag
werkloos zouden zijn, konden van
ochtend normaal aan het werk gaan.
Door het faillissement van aanne
mer P. Bakker uit Roosendaal kwa
men zij vrijdag op straat te staan.
Het Rijswijkse bouwbureau Van
Bohemen, dat aan de nu failliete
aannemer een groot woningbouw
project in Roosendaal had toever
trouwd, heeft '60 onslagen bouwvak
kers in dienst genomen. De bouw van
de 180 premiewoningen ondervindt
geen vertraging. De onderhandelin
gen met een nieuwe aannemer zijn
al geopend. Over het lot van de 40
overgebleven werklozen is nog niets
bekend.
