Heviger inflatie
door „de 400"
Steeds meer verbrandingen
van slokdarm bii kinderen
Den Uvl veroordeelt
passage in troonrede
REMARQUE (72)
OVERLEDEN
John Gawswortli als
arme rijke overleden
E Loonsom slijgl 13 procent
NS onderschrijft
voordelen van
luchtkussentrein
Door inslikken schoonmaakmiddelen
Fel debat met Geertsema
ZATERDAG 76 SEPTEMBER 1970
B
(Van onze sociaal-economisch redactie)
AMSTERDAM De loonsom per
werknemer zal dit jaar met 3.5 tot
ongeveer 13 procent stagen als alle
werknemers de extra 400 gulden bru-
tot ontvangen. Vorig jaar was de stjj-
ging 11,5 procent.
Dr. J. Zijlstra, president van de
Nederlandse Bank, zegt dit in zijn
bericht over het tweede kwartaal. De
extra uitkeringen zullen tot een sterke
vergroting van de consumptieve be
stedingen leiden en tot een belang
rijke verder verslechtering van de
betalingsbalans. Zonder maatregelen
op iets langere termijn zal deze ont
wikkeling de inflatiespiraal verhevi
gen.
Nieuwe uitkeringen
Gisteren is opnieuw een aantal
overeenkomsten bereikt over de ex
tra loonuitkering. In de baksteenin
dustrie krijgen de 20.000 werknemers
de 400 in twee gedeelten: 200 in
november en 200 in maart, welke
bedragen in maart in de nieuwe cao
Girokaart
Een postagentschap in Schiedam
weigert, zo is mij gebleken, een gi
robetaalkaart als betalingsmiddel. Ik
wilde voor twaalf gulden aan post
zegels kopen en met de bewuste gi
robetaalkaart als betalingsmiddel.
betalen.Tot mijn verbazing bleek
men deze manier van betalen niet te
kennen en men wenste de kaart dan
ook niet aan te nemen.
Een en ander heb ik telefonisch
aan het hoofdkantoor in Rotterdam
bij de afdeling inlichtingen gerappor
teerd, waar men mij meedeelde dat
zij geen verantwoording dragen voor
een postagentschap.
Wel werd gezegd dat men daar
deze wijze van betalen had moeten ac
cepteren. Maatregelen zouden niet
I worden genomen. Waarvan acte.
SCHIEDAM J. van der Kruijt.
Kiesdrempel (3)
Vooral in de KVP gaan stemmen op
om de kiesdrempel voor de Tweede
Kamer op drie zetels (twee procent) te'
stellen. Sommigen willen de drempel
zelfs opvoeren tot vijf zetels. Dat bete
kent dat de grote partijen er zetels bij
krijgen en de kleintjes verdwijnen.
Over democratisering gesproken....
Hoewel ik zelf niet op een van de
partijen die volgens genoemd plan
zouden verdwijnen stem. vind ik het
toch een uitgesproken minderwaar
dig idee om dit door te voeren. Als
argument wordt onder meer ver
splintering aangevoerd. Dat weegt
naar mijn mening niet op tegen het
voordeel dat zoveel mogelijk bevol
kingsgroepen in het parlement, zijn
vertegenwoordigd.
Daar komt bij dat deze kleine
partijen veel soepeler en duidelijker
werken. Zelfs is het zo, dat hun af
gevaardigden ook meer durven zeg
gen dan die van de grotere partijen.
Vooral dit laatste is nodig, in de
goede zin van het woord wel te ver
staan.
NOORD WIJKERHOUT J. Wasse
naar.
worden verwerkt. De jeugdige werk
nemers krijgen relatief minder.
De 12.500 werknemers in de graan-
verwerkende bedrijven, landbouw
coöperaties en de groothandel in zui-
velprodukten ontvangen de 400
eveneens in termijnen. De meubelin
dustrie doet voor haar 22.000 werk
nemers hetzelfde, evenals de benzine
maatschappij Chevron.
Het personeel van de Nederlandse
Gasunie, dat onder de cao valt (on
geveer 600 man) krijgt eveneens 400
gulden, maar op de helft daarvan kan
een premie van 50 pet. worden gege
ven, indien men bereid is dat bedrag
op een spaarrekening te storten die
gedurende vier jaar geblokkeerd zal
zijn.
De Nederlandse centrale van hoger
personeel heeft haar ongerustheid uit
gesproken over de gevolgen van het
400-gulden-akkoord in de Stichting
van de Arbeid, temeer omdat de uit
keringen een nivellerend karakter
hebben.
UTRECHT De Nederlandse
Spoorwegen delen het enthousiasme
dat staatssecretaris Keijzer (verkeer
en waterstaat) opbrengt over de in
voering van een luchtkussenvoertuig
op de Schipholiijn. Dit werd gisteren
in Utrecht meegedeeld.
Als de lijn Amsterdam -Schiphol -
Den Haag daadwerkelijk wordt aan
gelegd, zal ernstig worden overwogen
tot de aanschaf van een luchtkussen
voertuig over te gaan. „De luchttrein
zal echter zijn deugdelijkheid nog
moeten bewiizen".aldus de directie
van de Spoorwegen.
De voordelen wegen echter op te
gen het nadeel, dat integratie in het
bestaande net (de luchttrein loopt
over een betonnen baan) niet moge
lijk is, zodat de,reizigers over moeten
stappen, op gewone treinen.
Dit is een foto van de Franse luchtkussentrein, die
door staatssecretaris Keijzer is hekeken. Mogelijk zal
een dergelijke trein in de toekomst gaan rijden op het
traject Amsterdam-SchipholDen Haag.
AMSTERDAM Er komen
steeds meer slokdarmverbran
dingen voor bij kinderen door
het drinken van moderne mid
delen voor vaatwas- en wasma
chines.
Gevaarlijk zijn ook nieuwe gecon
centreerde chloorbleekmiddelen, goot-
steenontstoppers met natriumbisul-
i faat, schoonmaakmiddelen met am-
monia en sol'deerwaters met zinkchlo-
ride.
Deze ervaringen van dr. A. N. P.
van Heijst en S. A. Pikaar staan in
het Nederlands tijdschrift voor ge
neeskunde. Beiden werken bij het
Rijksinstituut voor de volksgezond
heid.
(Hun inlichtingen over 1968 en 1969
betroffen in de meeste gevallen kin
deren, namelijk 2460, tegen 1310 vol
wassenen. De schrijvers zijn zeer be
vreesd geworden voor vergiftiging
met middelen die amitriptyline en
imipramine bevatten.
0 Hartritme
Twee kinderen overleden na het
snoepen van imipramine-tabletten.
Zijn deze stoffen uit het darmkanaal
in de bloedbaan opgenomen, dan ont
staan stoornissen in het hartritme.
Verwijdering uit de bloedbaan is niet
mogelijk.
Er kwamen 200 meldingen van ver
giftiging door petroleumprodukten,
vooral door meubelolie op basis van
terpentine.
„In ieder handboek staat dat me
tallisch kwik, (in koortsthermometers)
niet giftig is. Dit is ook zo zolang het
kwik het maagdarmkanaal passeert.
Zodra kwik in een weefsel zit ont
wikkelt zich een ernstige vergiftiging,
die tot blijvende invaliditeit kan lei
den".
Bij onrustige kinderen met een
hoogrode kleur, wijde pupillen en
kennelijk visuele hallucinaties, moet
men denken aan een mogelijke
atropinevergiftiging. meestal door het
leegdrinken van een flesje met oog
druppels.
Wekaminen
Een nog duidelijker motorische on
rust werd waargenomen bij kinderen
die wekaminen hadden gesnoept (ver
mageringsmiddel voor moeder). Het
blijkt vrij weinig bekend te zijn dat
ijzerpreparaten bij kinderen een ern
stige vergiftiging tot gevolg kunnen
hebben.
Er is geen enkel geval met dode
lijke afloop bekend, wel maagbloe
dingen en shocktoestanden. In Ame
rika en Engeland overlijden jaarlijks
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De lijsttrekker
van de PvdA, drs. J. M. den Uyl,
heeft gisteravond in een fel tele
visie debat voor de AVRO met
VVD-fractieleider mr. Geertse
ma de passage in de troonrede
zeer kwalijk genoemd waarin
wordt gesproken over maatrege
len die tegen groepen moeten
worden genomen.
Er kunnen volgens de wet alleen
maar maatregelen tegen mensen wor
den genomen, zei drs Den Uyl. Mr.
Geertsema legde er vooral de nadruk
op dat de regering verantwoordelijk
is voor de vrijheden. Maar dat we nu
een moeilijke periode zijn binnenge
gaan met gebruik van geweld zoals
in Wassenaar en op de Dam.
Een dergelijk geweld om sociale
doeleinden te bereiken veroordeelde
O ud-KLM-commodore A. Viruly,
die tot 1954 gewend was enige
duizenden „paarden" van Super
Constellations te mennen, vliegt
nu zonder een enkele pk. Op het
zweefvliegcentrum Teriet volgt
hij thans debeginnerscursus.
drs. Den Uyl eveneens. Maar hier
naast blijft het recht van protest be
staan. Buitenparlementaire acties
kunnen door hun inbreng juist een
versterking betekenen van de demo
cratie.
Als een oerzaak van alle onzeker
heid noemde drs. Den Uyl het be-
leidsvacuum van het kabinet-De Jong,
dat niet regeert vanuit een solidariteit
met de mensen.
Mr. Geertsema veroordeelde vooral
de smalle marge die drs. Den Uyl wil
toestaan in de democratie voor pro
testacties die zich op de rand van
het wettige bewegen.
Als verweer citeerde drs. Den Uyl
minister van justitie Polak die had
gezegd, dat de democratie geen zaak
is voor bange mensen. Drs. Den Uyl
verklaarde nog dat met de loonsver
hoging van 400 verstandig te werk
wordt gegaan.
De leider van de oppositie weet
het aan de harde lijn van de minis
ters Beernink en Roolvink dat het
overleg tussen de regering en een deel
van de vakbeweging niet meer mo
gelijk was. Maar zijn tegenstander
Geertsema zag de chantage-politiek
van het NVV als oorzaak.
Luns sprak met Rogers
WASHINGTON Minister Luns
heeft gistermorgen een lang gesprek
gehad met zijn Amerikaanse collega
Rogers. Na afloop verklaarde hij dat
Rogers hem de verzekering had gege
ven dat de Amerikaanse troepen niet
uit Europa zullen worden terugge
trokken.
Rogers had er eveneens zijn vreug
de over uitgesproken dat het bezoek
van president Soeharto aan Neder
land was doorgegaan.
Volksverzekering voor
arbeidsongeschikten
DEN HAAG De totstandkoming
van een volksverzekering voor de ar
beidsongeschiktheid zal worden be
vorderd.
Minister-president De Jong sprak
zich gisteren positief uit over de op
zet van een dergelijke verzekering.
De SER zal om advies worden ge
vraagd. Degenen die arbeidsonge
schikt worden voordat zij in het ar
beidsproces zijn opgenomen hebben,
als de nieuwe regeling wordt verwe
zenlijkt, ook recht op een uitkering.
Bonden achten gelijke
lonen in streek- en
stadsvervoer gewenst
UTRECHT De bonden van ver
voerpersoneel hebben geëist dat op
zo kort mogelijke termijn besprekin
gen geopend moeten worden naar
aanleiding van het loonstructuur-
rapport van de commissie-Erdbrink.
De belangrijkste conclusie van dit
rapport is, dat de verschillen in
zwaarte van de diverse functies bij
het streek- en stadsvervoer zo mini
maal zijn, dat deze een verschil in
beloning niet rechtvaardigen.
DEN HAAG Om het samen
gaan van politieke partijen bij de
verkiezingen te bevorderen, zal het
binnenkort weer mogelijk zijn lijst—
verbindingen in dezelfde kieskring in
te voeren. Minister-president De Jong
kondigde gisteravond zelf de ophef
fing van het verbod aan.
Een hartelijke kus van Anita
Kerr was de beloning voor Wil
lem Duys, toen hij haar en haar
Europese zanggroep de eerste
exemplaren overhandigde van
hun eerste lp. Dat gebeurde
vrijdag in Amsterdam.
veel kinderen aan een dergelijke ver
giftiging.
Van de 1310 informaties over vol
wassenen bleek het grootste aantal
vergiftigingen betrekking te hebben
op geneesmiddelen. Psychofarmaca
vormden de grootste groep. Sinds
slaapmiddelen met carbromal alleen
bij apothekers verkrijgbaar zijn, zijn
de ernstige vergiftigingen met deze
middelen nagenoeg verdwenen.
Democratie
Bij verstoringen en bezettingen is
één ding altijd duidelijk geweest:
zo kon het niet gaan men moest
de democratische spelregels in acht
nemen dat was de weg voor
veranderingen. Zeiden we dat niet?
Ja, dat zeiden we. Maar het kan
wel eens moeilijk worden wanneer
het spel dan wél volgens democra
tische regels gespeeld wordt. De
staf van de Amsterdamse universi
teit broedde een bestuursplan uit
en dat kreeg aardig wat bijval. Het
past niet in onze nationale wetge
ving noch in de oude, noch in de
nieuwe maar dit heeft de Am
sterdamse raad er niet van weer
houden het planover te nemen.
Er staat nog netjes bij dat de
zaak pas gaat draaien als de ko
ninklijke goedkeuring afgekomen is
(die blijft uit), maar het feit dat
men op deze manier actie wilde
voeren tegen het ontwerp-Veringa,
deed burgemeester Samkalden be
zorgde woorden spreken over revo
lutie en schade voor raad en stad.
Wel, een gekke vertoning is het
en je kunt je met Het Parool afvra
gen waar het naar toe moet als
men straks de wet-Veringa gaat
boycotten. Moet het erop uitdraaien
dat de Amsterdamse universiteit
een regeringscommissaris krijgt?
Wie vind je daarvoor en hoe moet
zo'n figuur opereren als grote delen
van de universitaire bevolking niet
meewerken?
Problemen te over, maar men
vlakt er niet mee uit dat die Am
sterdamse regeling op een redelijk
ordentelijke wijze naar boven ge
komen is. Er zal best wat dema
gogie bij gebruikt zijn (waar niet)
en je weet nooit met welke bijbe
doelingen een en ander getracteerd
is (wanneer wel) maar zo Is het
nu eenmaal gelopen, zonder razer
nij of geweld. Het lijkt me dat het
geval dan ook op een democratische
wijze geaccepteerd zal moeten wor
den. of men het leuk vindt of niet.
Andere orde
De verhouding Rijk-Amsterdam
vormt een tweede punt. In die Am
sterdamse raad is een generatie
met nieuwe ideeën aangetreden, die
allerminst ondersteboven is van de
bestaande orde en heel duidelijk op
een andere aanstuurt.
Er zitten in deze kring een paar
mensen met betogen die stijf staan
van het ideologisch jargon stom
vervelend om naar te luisteren
maar domme jongens zijn het
over het algemeen zeker niet.
door Ton Elias
men de universiteitsbevolking
warm om met die wet iets goeds te
doen enz.
Maar het grote vraagpunt voor
mij blijft hoe de woordvoerders
van de regeringspartijen het heb
ben kunnen bestaan hun meningen
zo lauw te verdedigen. Op de vraag
„Denkt U dat het kan" kwam Die
penhorst met de briljante uitleg:
„Ik denk dat, anders zou ik het niet
zeggen". Daarna was er nog een
debatje van de socialist Masman
met de liberaal Van Dijk. M:
„Waarom wilt U dit niet?", vD:
„Wij zijn voor dat"; M: „Maar
waarom?"; vD: „Wij geven er de
voorkeur aan".
Uit dergelijke ..argumentaties"
blijkt een hoge mate van ver
vreemding van een nieuwe generatie
die mét de oppositie vraagtekens
zet bij vele dingen van deze wet
Griezelig wanneer men geen moeite
meer doet om de ander te overtui
gen. Men kana zich dat op een be
paald moment veroorloven omdat
men de meerderheid heeft, maar
het getuigt van een laatdunkend
heid die me voor de democratie le
vensgevaarlijk lijkt. De communist
Bakker had geen ongelijk toen hij
sprak van een stoomwals die alle
andere suggesties wegdrukte.
Amsterdam
Nu wil, als speciaal de heer Bak
ker het over dit soort dingen heeft,
bij de toehoorder toch wel de ge
dachte opkomen dat het onder re
giems die hem na staan, met de
variëteit van meningen nog veel
droeviger gesteld is. Maar dat doet
er niet aan af dat hij een slagvaar
dig debater van de eerste orde is;
sarcastisch, maar als het erop aan
komt ook heel snel en precies met
het opspuiten van teksten en uit
spraken van vroeger, waar zijn op
ponent niet onderuit kan. Interes
sant hoe zo'n communist met meer
elan dan wie ook, kan opkomen
voor het eigen gezicht van de Am
sterdamse universiteit.
Intussen leiden de besprekingen
over zo'n wetsontwerp tot een taal
gebruik om van te gruwen. Wat
moeten Iwe nou toch met een for
mulering als deze: „Deze structuur
van een opengebroken leerstoel is
niet zonder meer overdraagbaar in
de beheerssfeer".
Minister en Kamerleden moeten
in het weekend nodig weer eens
gewoon naar hun vrouw en kinde
ren luisteren.
Debat
Aan die club heb ik veel moeten
denken bij het Kamerdebat over
Veringa's wetsontwerp voor de her
vorming van het universitair be
stuur. De afloop zit vol vragen: hoe
moet het na de aanvaarding van de
wet met lopende experimenten die
er nu buiten gaan vallen, hoe krijgt
En verder
Remarque
Schrijver van lm Westen nichts Neues
LOCARNO De in Duitsland
geboren schrijver Erich Maria
Remarque is gisteren op 72-
jarige leeftijd in een ziekenhuis
in Locarno overleden.
Zijn in 1929 verschenen oorlogsboek
lm Westen nichts Neues (van het wes
telijk front geen nieuws) werd één
van de grootste bestsellers van deze
eeuw. In Duitsland alleen werden in
de eerste drie maanden na verschij
ning een half miljoen exemplaren
verkocht.
Zijn militante anti-oorlogshouding
maakte hem een vijand van de nazi's
en andere groeperingen die geloof
hechtten aan de „dolkstoot-legende",
dat Duitsland door de sociaal-demo
craten was verraden.
Hitiers propagandachef Goebbels
belastte zich in eigen persoon met de
organisatie van campagnes tegen de
vertoning van de film naar Remar-
ques boek. Toen deze in 1930 in Ber-
I lijn haar première beleefde verstoor
de de SA de voorstelling door het
j publiek te vergasten op stinkbommen
I en icitte muizen.
Remarque zijn eigenlijke naam
I luidde Kramer werd op 22 juli
1898 te Osnabruck geboren. Na de
Eerste-Wereldoorlog beoefende hij
vele beroepen dorpsonderwijzer,
reclameman, autoracer en medewer
ker van tijdschriften voordat hij
zich door het succes van Het weste
lijk front geheel aan het schrijver
schap kon gaan wijden.
Op brandstapel
Toen de nationaal-socialisten in
1933 aan de macht kwamen, verliet
hij Duitsland en vestigde zich in
Zwitserland. Thuis werden zijn boe
ken op de brandstapel geworpen en
in 1938 werd hem het Duits staats
burgerschap ontnomen. In die iijd zei
hij in een interview: „Het is voor een
schrijver die zijn land heeft verloren
niet gemakkelijk, te weten waarover
hij moet schrijven."
Bij het uitbreken van de Tweede
Wereldoorlog in 1939 reisde hij via
Frankrijk naar de VS. Zijn ervarin-
...was er dr. Ter Woorts die ver
klaarde het volledig eens te zijn
met het betoog van de minister. In
terruptie van Marcus Bakker: „Ook
met zijn versprekingen?" De altijd
vriendelijke KVP-er zei nog "ja"
ook.
gen uit die tijd verwerkte hij in een
roman Are de Triomphe over de
weerloze ontheemden, die voor het
naderende Nazisme steeds verder
moesten vluchten, tot geen uitweg
meer mogelijk was. Zijn zuster werd
in 1943 door een Nazi-gerechtshof ter
dood veroordeeld en terechtgesteld.
Remarque, die de Amerikaanse na
tionaliteit had aangenomen, was ge
trouwd met de Amerikaanse actrice
Paulette Goddard. Andere bekende
werken van Remarque zijn: Drie Ka
meraden (1939), „Liebe deine
Nachsten" en „Die andere Liebe (beide
in 1941). Remarque overleed na een
langdurige ziekte aan een hartaanval
in Locarno.
Amerikaanse Senaat
accoord met beperkt
raketafweersysteem
WASHINGTON De Amerikaanse
Senaat en het Huls van Afgevaardig
den zijn accoord gegaan met de uit
breiding van het raketafweersysteem
„Safeguard", voorzover dit de strate
gische raketbases in de Ver. Staten
moet beschermen tegen Russische
atoombomaanvallen.
LONDEN John Gawsworth,
de dichter die koning werd en
later abdiceerde, is deze week
arm en eenzaam op 58-jarige
leeftijd overleden. Hij heeft ze
ventien boeken geschreven.
Gawsworth nam de titel aan van
koning van Radonda, een onbewoond
stuk land derbenëdenwindse eilan
den, dat hij in 1947 erfde van wijlen
de Ierse dichter Michael Shiel.
Hij abdicerde op doktersbevel na
20 jaar lang in Londense kroegen hof
gehouden te hebben.
Hij was eens hoofdredakteur van
poetry Review totdat hij in 1952 uit
zuinigheidsoverwegingen werd ont
slagen. Dat ontslag leidde in de lite
raire kringen van Londen tot een
storm van protest.
Hij was de stichter en hoofdredak
teur van The English Digest, de Lon
dense redakteur van Literary Digest
en de inspirator van de vooroorlogse
beweging voor neo-Georgiaanse lyri
sche poëzie. Verder was hij lid van
een aantal buitenlandse kulturele
verenigingen.
Ten slotte was hij gewoon lid van
de Royal Society of Literature, oor
logsvlieger van de Royal Air Force en
ereburger van de City of London.
Ondanks alle eerbewijzen had hij
geen vaste woon- of verblijfplaats. In
Londen was hij een bekende straatfi
guur. Als hij geld had huurde hij een
kamer, was hij platzak dan sliep hij
in een park op een bank. Maandag jL
schreef hij in The Times, dat „deze
nog steeds dakloze vagabond de laat
ste
tien maanden had gepoogd enkele
honderden verzen te schrijven".
Het was een droef triomfaal slot
van „dit onmogelijke pijnlijke laatste
jaar", zoals hij schreef. Enkele van
de
ze gedichten zullen thans worden uit
gegeven en als Gawsworth in leven
was gebleven zou een einde zijn ge
komen aan zijn jaren van bittere ar
moede.
Want de Times heeft gemeld, dat
binnen enkele dagen een legaat van
5.500 pond van een Canadese oom te
verwachten was. waarop later een er
fenis van 12.000 pond van een tante
zou volgen.
