IJselijk Akraness inspireerde pover Sparta allerminst X Interland-voetbal Zwitserland in kwartfinales Schotse leiding Arsenal versloeg Lazio Roma: 2-0 Cals terug in politiek? ECD onderzoekt prij sverho ging Twaalf miljoen onvoldoende voor volgende Expo DONDERDAG H SEPTEMBER 1970 Akraness moest nog voor rust een derde doelpunt toestaan. Kristensen lanceerde lange Aad Koudijzer en de ze scoorde met het hoofd: 30. Rus sen geblazen. Penalty De man van de laatste treffer, Koudijzer, maakte plaats voor Henny Wijs, die op rechts kwam, waardoor Heijerman naar binnen kwam. Het was juist Heijerman, die er al snel 50 van maakte. Vlak na een gestopte spetter van Jan van der Veen. kwam Venneker in het bezit van de bal, speelde af aan Nol Heijer man en met een doffe knal schoot deze nummer vier in de touwen. door MATTY VERKAMMAN Delman Gudleifsson pakt hier in grootse ètijl een bal uit de lucht. Zes keer moest H zwichten. tOTTERDAM Het systeem naamloos en onduidelijk. De tech- iak slechts van een enkeling redelijk of voldoende. De inzet goed. Gevaarlijk was men alleen voor eigen doel Alles heeft betrek- b'ng op Akraness gisteravond in het té kille Feijenoord Stadion, parta's ijselijke tegenstander in de eerste ronde van de Runners- "p-cup. Sparta kon er niet warm van worden, al lijkt de 60 over winning het tegendeel te bewijzen. Weer werd duidelijk dat een elftal, lat zo weinig van voetbal afweet, de egenpartij allerminst kan inspireren. Vas het verleden jaar Feijenoord, dat n de tweede wedstrijd tegen KR teijkjavik een erbarmelijke 40 be- ïaalde, ditmaal kon die andere róód- vitte Rotterdamse club, zelfs in het erste duel allerminst imponeren. Ondanks het 1-daagse concentratie- rerblijf van de Spartanen in Roe- tan je en ondanks Georg Kessler .We mogen geen enkel Europees ;eam onderschatten" kon Sparta niet de indruk wekken van elftal, dat lot het uiterste geladen was. Sparta was zeker geen vlot lopende icoormachine. Meer kansen werden er gemist dan benut. Met name Ja- nusz Kowalik onderscheidde zich in iet missen van scoringsmogelijkhe- den. Venneker: begin Al met al een sfeerloze wedstrijd achtduizend toeschouwers - met een Sparta, dat reeds na tien minuten een 2—0 voorsprong kende. Het begon met een treffer van Hans Venneker. De man, die eens in hetzelfde stadion voor een andere club en grotere audiëntie zich mocht laten bejubelen, bekroonde een pass van Kowalik met een solo en een ziedend schot achter doelman Gudleifsson. Zeventig secon- len eerder had de Britse scheidsrech- er Smith voor het begin gefloten. Toen negen minuten daarna Kowa lik de stand op 20 bracht, kon men reeds van een oninteressant duel ver zekerd zijn. In die tiende minuut fungeerde Stef Walbeek, als laatste schakel van een 12 met Aad Koud ijzer. Walbeek zette voor, waarna Kowalik, keihard inschoot: 20. Daarna is het wat de doelpunten betreft, in het IJslandse gebied ruim twintig minuten stil gebleven. Kwalijk Wel bezorgde Jörgen Kristensen op links ingenieur Benedikt Valtysson vele moeilijke momenten, schoot Jan van der Veen een keer uit de tweede lijn keihard in en vergastte Aad Koudijzer doelman Einar Gudleifsson op een overigens weinig effect sorte rende omhaal, maar gedoelpunt werd er voorlopig niet meer. Meer een kwalijke zaak voor Sparta, dan een verdienste van de. in het geel-zwart gestoken Vikingen. Bij goeed geplaatste voorzetten van Kristensen en een enkele van Heijer man, was misschien het hoofd van Eykenbroek wenselijk geweest. Sa men met Gerrie Ter Horst bleef de captain echter in het centrum van de verdediging. Eijkenbroek wachtend op doorglippende ballen. Er kwamen echter maar zelden serieus bedoelde aanvallen, laat staan doorglippende ballen. Sparta's tweede doelpunt in wording. Janusz Kowalik zal de voorzet van Stef Walbeek keihard achter doelman Gud leifsson schieten. Daarna een trio gemiste kansen van Kowalik. Eenmaal schoot hij in, waarna Runar Hjalmarsson op of over de doellijn, redding beracht. Smith kende geen doelpunt toe. Wel een penalty nog geen minuut later. Jon Gunnlaugsson liet Kristensen binnen het strafschopgebied zien maar vooral voelen, dat hij best wel eens niet zachtzinnig durfde te zijn. Keihard schopte* hij de Deen tegen het gras. Heijerman benutte de pe nalty. Dat was dus 50. tijn, maar in het Frans is gepubli ceerd. Vervelend Was het al een saaie toestand, be paald vervelend werd het kleine half uur na nummer twee van Heijerman. Sparta liet maar bitter weinig zien en Akraness speelde met slechts hoop op een niet te grote nederlaag. Tamelijk groot werd die in ieder geval wel, want vlak voor het verlos send eind, bezorgde Stef Walbeek het nog zeer schaars aanwezig aantal toeschouwers even een leuk moment. Een voorzet van Heijerman werd toen door hem keihard en direct ach ter Gudleifsson geknald. Sparta's heroptreden op Europees niveau was zeker niet groots geweest Georg Kessler was het er mee eens. „Ik dacht wel, dat er vanavond is aangetoond, dat we er nog lang niet zijn. Wanneer we zondag in Breda op deze manier tegen NAC spelen, zijn we volstrekt kansloos", zo zei hij na afloop. Jarige Kessler werd gevraagd of zijn formatie dan misschien toch de tegenstander onderschat had. „We hebben deze wedstrijd ernstig opge vat, zo geconcentreerd mogelijk. Van morgen zijn we om tien uur naar het Bad-hotel in Rockanje gegaan en we waren er op gebrand met hoge cijfers te winnen. Overigens is een derge lijke ploeg natuurlijk een ondankbare tegenstander". Badhanddoeken Rikharour Jonsson vertelde, dat hij maar met weinig verwachtingen naar Nederland was gekomen. „Ik wist, dat Sparta een goed elftal moest heb ben. Voor een dergelijke prof-ploeg zijn onze clubs gewoonweg te zwak", vertelde de huisschilder, die eens veelvuldig I Jslands international was. Later overhandidgde hij samen met zijn spelers alle Spartanen een bad handdoek. De een wist niet goed wat hij er mee aanmoest, een ander moest er eigenlijk een beetje om lachen en een derde vond het leuk. Aanvoerder Hans Eykenbroek vond het vervelend, dat hij niets terug kon doen. Tijdig kwam hij echter met een aantal elftalfoto's tevoorschijn. De blonde jongens uit Akraness-dorp met 4300 inwoners en 45 kilometer gelegen van Reijkjavik stelden het op prijs. Geen badhanddoek voor jarige Geor ge Kessler. Voor hem een fles met onzichtbare inhoud van Charley Bos- veld's echtgenote en natuurlijk de ge lukwensen van de Rotterdamse sport pers. Woensdag is het proces begon nen tegen de 64-jarige Duitse arts Horst Schumann, die schul dig wordt geacht aan de dood van 15.000 geestelijk gestoorden in de voormalige nazi-euthana- sie-inrichtingen Grafenback en Sonnenschein. Ook wordt hij er van verdacht sterilisatieproeven te hebben genomen op gevange nen van het concentratiekamp Auschwitz. Schumann vluchtte in 1950 naar Afrika, waarna hij lange tijd in Ghana praktizeerde als persoonlijk vriend van de voormalige president Nkroemah. BRUSSEL Zwitserland heeft zich als laatste gekwalificeerd voor de kwartfinales van het hockeytoer- nooi om de Europese beker voor lan denteams. De Zwitsers bedwongen in een beslissingsduel Finland pas na verlenging en strafslagen. Na de reglementaire speeltijd en de verlenging was nog altjjd niet ge scoord. Na de eerste serie schoten van zeven meter (elk land mocht vijf pogingen doen) was de stand weer gelijk: 33. De volgende reeks deed de balans ten gunste van de Zwitsers doorslaan: 32. Het was voor het eerst in de 70-jarige hockeyhlstorie dat strafsla gen de beslissing moesten brengen. Na deze marathon zal Zwitserland in de kwartfinales donderdag tegen Frankrijk moeten aantreden. DUBLIN Het Poolse voetbalelf tal heeft zijn eerste wedstrijd voor het toernooi om het Europese kam pioenschap voor landenteams gewon nen. In Dublin werd Ierland met 2—0 verslagen. De eindstand was al bij rust bereikt. Er waren 17.000 toe schouwers. In de 26e minuut versloeg achter speler Antsjok doelman Kelly meteen geweldig afstandsschot. Vier minuten voor rust glipte Szoltysik door de aarzelende Ierse verdediging. Hij liet Kelly kansloos. Na de hervatting berustte Ierland duidelijk in de nederlaag, Polen drong in deze vervelende periode nauwelijks aan om de voorsprong te vergroten. Noorwegen ,won in Kopenhagen met 10 (rust 10) van Denemarken. Het enige doelpunt werd in de elfde minuut door Iversen gemaakt. Er wa ren 27.300 toeschouwers. DEN HAAG De Schotse Mullan ia als scheidsrechter aangewezen voor de wedstrijd Nederland Zuid-Slavië voor het toernooi om het Europese kampioenschap, die op 11 oktober in Rotterdam gespeeld wordt. Zijn landgenoten Nobbe en Prooter fungeren als grensrechters. Bonds coach dr. Fadrhonc zal de selectie- ploeg voor het Nederlands elftal niet voor 30 september, de dag van de returnwedstrijden voor de Europese bekertoernooien, bekend maken. Ad Boogaerts uit Dordrecht is als scheidsrechter aangewezen voor de interlandwedstrijd Wales-Roemenië (geldend voor het Europese kampioen schap), die op 11 november te Cardiff wordt gespeeld. Zijn assistenten zijn nog niet bekend. LONDEN Arsenal heeft zich ge plaatst voor de tweede ronde van het toernooi om de Runners-up-cup. Ar senal won gisteravond zijn tweede wedstrijd tegen Lazio Rome met 20, ruststand 10. In Rome eindigde de wedstrijd in een gelijk spel, 22. De doelpunten voor Arsenal, houder van de Runner-Up-cup, werden gemaakt door Radford (10e min.) en Armstrong (73). De wedstrijd werd bijgewoond door 53.013 toeschouwers. Göztepe Izmir plaatste zich voor de tweede ronde van het toernooi om de Europese beker voor bekerwin naars. De Turkse ploeg, die de eerste wedstrijd tegen Union Luxemburg met 5—0 had gewonen, werd gister avond met 10 verslagen. Braun maakte in de 15e minuut het enige doelpunt voor de Luxemburgers. Internazionale Milaan speelde op eigen veld gelijk (11) tegen New castle United in hun eerste wedstrijd uit het toernooi om de Runners Up- cup. Dhvies gaf de Britten een mi nuut voor rust een voorsprong, Cella maakte zes minuten voor tijd gelijk. Van de plaatsen in het San Siro-sta- dion waren er 30.000 bezet. Vakbonden hebben vertrouwen in toekomst De Gruyter UTRECHT De drie in de Decom samenwerkende vakbonden van win kelpersoneel zien de toekomst van het bedrijf P. de Gruyter na overneming door de Steenkolen Handels Vereeni- ging met vertrouwen tegemoet. De- com-woordvoerder P. J. M. Maltha zei dat het duidelijk de bedoeling is van De Gruyter weer een bloeiend bedrijf te maken. Hij vindt het niet zo'n bezwaar, dat de bedrijven van De Gruyter nu in een besloten n.v. terechtkomen. „De SHV handelt als een open vennoot schap", zo zei hij, „het eerste gesprek met de bonden is al gevoerd voordat er definitief overeenstemming bestaat over de fusie en we hebben dan ook de stellige indruk dat men deze zaak volkomen correct wil behandelen". Bukrinann-T etterode neemt Hollandia- Coevorden over AMSTERDAM Buhrmann-Tet- terode heeft het hele aandelenkapi taal verworven van de NV Carton- fabriek Hollandia-Coevorden. Bij Hollandia-Coevorden werken ongeveer honderd mensen. De vak organisaties zijn bijtyds van de on derhandelingen op de hoogte ge bracht. Ook de SER is tydig ge ïnformeerd. De produktie van de cartonfabriek bedraagt ongeveer twintigduizend ton per jaar. Zy zal nog verder wor den opgevoerd. Buhrmann-Tetterode penetreert met de overname de in ternationale markt, waarin het con cern tot nu toe nauwelijks werkzaam was. DEN HAAG ..Er zijn velen bij ons die de terugkeer van ex-premier rar. Cals in de politiek toejuichen", dit heeft de KVP-voorzitter mr. Ph. van der Stee gisteren meegedeeld. Hij zei dat iedereen in zijn partij mr. Cals als een vooraanstaand lid beschouwt die een rol kan spelen bij de komende kabinetsformatie. Deze mededeling Jiverd gedaan in het NOS-radioprogramma Cosa No stra. Mr. J. M. L. Th. Cals deelde mede volledig achter het rapport van prof. Steenkamp te staan. Hij meende dat het beste vanuit de grote poli tieke partijen, zoals de KVP, kan worden gewerkt aan de partijver nieuwing. Mr. Cals zei geen minister van justitie te willen worden in het volgende kabinet. Op de vraag of toetreding van mr. Cals tot een toekomstig kabinet zou betekenen dat de KVP gekozen heeft voor een bepaalde politieke partij als regeringspartner, antwoordde mr. Van der Stee in het radioprogramma: „De heer Cals is jarenlang minister geweest in een kabinet waarvan ook de WD deel uitmaakte en Wat in het grijze verleden was, kan terugkeren". I DEN HAAG De Economische Controledienst is, nadat de stukgoed- bedrijven in de Rotterdamse en Am sterdamse haven hadden meegedeeld i zich niet te houden aan het verbod tot prijsverhoging, gestart met een l onderzoek naar de naleving van de prijsbeschikking. Als geconstateerd wordt dat bij de stuwadoorsbedrijven toch prijsverhogingen doorgevoerd zijn, zal een proces-verbaal volgen, aldus een woordvoerder van het Mi nisterievan Economische Zaken. Vechtjasserij Vredesweck. Je vraagt jc wel eens af wat de school aan moet met alle dagen, weken en jaren, waarin het onderwijs geacht wordt „in het teken van" de ene nobele bedoeling na de andere te staan. Maar het thema „vrede" springt er natuurlijk wel uit als bijzonder belangrijk en niet alleen voor de duur van een week, maar voor de hele schooltijd. Een van de aspecten is het weg werken van de vechtjasserij uit de schoolboekjes. In dit opzicht is er in de loop der jaren wel enige winst geboekt, vind ik. In het Nederland van vóór 1940 met zijn reputatie van lelieblanke vredelievendheid kon een leerboekje voor de volksschool niet minder dan elf bladzijden wijden aan onze legermanoeuvres van 1911 met de aantallen soldaten en paarden erbij. Een repetitieboekje vroeg een gedetailleerde beschrijving van de slag bij Waterloo en meer van dat moois. Uitzonderingen maar van een genre dat nu toch meer en snel ler verzet zou uitlokken. Ook in zangboekjes kwamen in de jaren '30 gevallen van dwaze lef- schopperij voor. Neem nou dit: „Wilt gij onder de soldaten? Kiest dan eerst een goed geweer! (bis) Leer het snel met buskruit laden. En met kogels, keer op keer! Jongen, word j.e eens soldaat. Zorg dan dat je recht-op gaat." Het schone lied over „de heks van Circonflexe die de ko lonel omtovert in een mokkastel" dat nu gezongen wordt, is onmiskenbaar een vooruitgang. Destijds is met grondig uitgevoerde enquêtes al vrij veel werk gemaakt van het bestrijden van „oorlogszucht en chauvinisme" in de schoolboeken. Na de oorlog is dit opnieuw aan de orde gekomen. Er schijnt altijd wel ergens een gek of beschamend geval over te moeten blijven maar daar draait het nu niet zozeer meer om, geloof ik. Wat vermeden moet wor den, is gemakkelijk gezégd, maar het vredesonderwijs in positieve zin staat nog altijd m de kinderschoenen. Volkenbond De Vredesweek kan imp' isen ge ven er meer aan te doen. Van de stukken die in verband met deze week en het 25-jarig bestaan van de Verenigde Naties op m'n bureau dwarrelden, noem ik een mapje voor het basisonderwijs samengesteld door de werkgroep Richting in Breda. Uitgaande van heel simpele ge gevens worden de kinderen tot den ken over de VN gebracht. Onder de opdrachten: met de klas een ingezon den brief schrijven naar een krant en voor de TV een reclamespot ma ken over de vredesweek. Treffend is dat het illustratie materiaal in dit mapje veel overeen komst vertoont met soortgelijke uit gaven die vroeger de aandacht vestigden op de Volkenbond. In de jaren '30 is over het onderwerp „school en vrede" vrij veel te doen geweest. Het zou nuttig zijn na te gaan wat men er wel en niet mee bereikt heeft en waarom. Meer dan eens zie je in het onderwijs dat men met iets helemaal opnieuw begint zonder de ervaringen van het ver leden te gebruiken. Project Interessant is „Wereld in steigers", nr. 8 in de reeks vredescahiers van het Interkerkelijk Vredesberaad. Drs B. J. Th. ter Veer noemt het in dit cahier niet gewenst houdingen en gezindheid direct over te dragen. In goede vormingsprocessen komt dit zeker aan de orde, maar in gebed in leerprocessen waaraan kennisneming en onderzoek ten grondslag liggen, in vaardigheids- en actietraining. Fascinerend daarbij de beschrij ving van het Latijns-Amerika-pro- ject aan een Utrechtse school. Zo wordt er wel meer gewerkt in Ne derland, maar het is nu eens een keer goed uit de doeken gedaan. Het niveau van de vragen die 5de- en 6de-klassers (geen uitblinkers) bij de problematiek van een ontwikkelings land behandelen en van de opstelle tjes die ze erover maakten, is ver bazingwekkend hoog. De onderwijzer in kwestie zegt dat de kinderen het gevoel moeten krijgen dat we met z'n allen op door Ton Elias zoek dienen te gaan naar oplossin gen voor de problemen van armoe de, honger, schending van mensen rechten. oorlog enz. Men pretendeert niet all-round-oplossingen te heb ben: men gaat ze opsporen. Een fijn stuk onderwijs om er ook ouders en andere geïnteresseerde buitenstaan ders bij te betrekken. Wel mooi is de aankondiging van Pietje en Gé: „Wij hopen dat u dit zult lezen, want wij hebben het niet voor niets gemaakt". Grimmig Nog iets van andere aard. Bij de Kienholz-tentoonstelling dit voorjaar in het Stedelijk Museum te Amster dam trof me de grimmige reactie van een groepje (oudere) middelba re scholieren op het tableau „Het draagbare oorlogsmonument". De soldaten die heroïsch hun vlag plan ten, maar nu in het parasolgat van een terrastafel; het schoolbord met III een krijtje om op te schrijven voor welk land je het monument de vol gende keer wilt gebruiken; de ver menging van het gedenkteken met een zaak waar het leven met cola en al gewoon verder gaat het was een bepaald schokkend tafreel en men nam dit met venijnige commen taren. Ik vermoed dat vredesonderwijs voor oudere leerlingen vrij hard zal moeten zijn. 125.000 In de toelichting op de Onderwijs begroting staat op pagina zoveel een zinnetje dat er even uitgelicht ver dient te worden: „Het is geboden de cijfers van het nieuwe algemeen fi nancieel schema af te stemmen op een te verwachten groei van het aantal studenten tot 125.000 in 1975". Het ministerie gaat hiermee over op een andere rijstrook waarin de snelheid ineens veel hoger is. Re kening houdend met verschillende factoren lieten de rekenmeesters van de commissie-Dalmulder in 1968 drie lijnen zien voor de ontwikkeling van het aantal studenten. Laagste ver wachting: dit jaar 85.000 studenten, in 1975 95.000 en in 1980 110.000 Mid den-alternatief respectievelijk 95.000, 115.000 en 130.000. Hoogste veronder stelling 100.000 studenten in 1970, 125.000 in 1975 en 150.000 in 1980. De regering koos voor haar beleid de middelste lijn. Maar die linie blijkt niet houdbaar en nu zitten we bij de hoogste berekening. In verband hier mee moest het financieel schema meteen worden „bijgesteld". De explosieve aanwas van het aantal studenten (allerminst een ty pisch Nederlands verschijnsel; in de Bondsrepubliek om maar één voorbeeld te noemen rekent men voor 1980 met meer dan 1 miljoen studenten bij wetenschappelijk on derwijs en hoger beroepsonderwijs samen), die aanwas schept natuur lijk allereerst een geducht aantal problemen aan de Universiteiten en hogescholen zie de rectorale be togen bij de opening van het aca demisch jaar. Maar daarnaast raakt die ontwikkeling het onderwijs in zijn geheel. Voorrecht Daar is lange tijd weinig van te merken geweest; de andere onder wijssectoren bleven met eerbiedig ontzag opkijken naar het weten schappelijk onderwijs en de groei van zijn uitgaven. Een wat minder deemoedig geluid laat nu echter „Het Schoolblad" (van de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel) horen. Er is altijd maar weinig geld voor nieuwe onderwijsmaatregelen. Het leeuwedeel van de stijging der on derwijsuitgaven wordt opgeslokt door de „autonome ontwikkeling" (voorzieningen die nodig zijn door de groeiende omvang van het on derwijs en normale salarismaat regelen). En in die autonome ont wikkeling speelt de groei van het wetenschappelijk onderwijs een do minerende rol. „We besteden dus veel geld aan de versterking van een voorrecht dat sommigen wel en an deren niet hebben. Men zou fun damenteel moeten bezien of deze verhouding in een werkelijk demo cratische samenleving aanvaardbaar is", aldus Het Schoolblad. Ja, dat zou moeten. Iedere bezoeker of bezoekster, die in 1970 50 jaar wordt, krijgt een leuke verrassing! H0UTRUST DEN HAASJ Vier vrijgelaten guerrillaleiders in O Kairo aangekomen KAIRO Radio-Kairo rrieldt dat de vier Palestijnse guerrillaleiders die op bevel van koning Hoessein van Jordanië in vrijheid zijn gesteld, gis teravond in Kairo zijn aangekomen. Zij zaten in het vliegtuig waarmee president Djaafar Al-Nimeiry van Soedan, de leider van de Arabische bemiddelingsdelegatie, uit Amman te rugkeerde. De vier Palestijnse guerrillaleiders Aboe Ajad, Aboe el Loetf, Ibrahim Bakr en Bahgat Aboe Gharbija hebben hun goedkeuring gehecht aan een akkoord dat tussen koning Hoes sein en president Djaafar Al-Nimeiry is gesloten om te komen tot stopzet ting van de strijd in Jordanië. DEN HAAG De preseritatie van Nederland op de wereldtentoonstel ling in 1976 in Philadelphia in de VS zal aanzienlijk meer kosten dan de 12 miljoen die voor Osaka was uitge trokken. Dit zei mr. J. M. L. Th. Cajs gisteren in Nieuwspoort in Den Haag waar hij verslag uitbracht van zijn ervaringen in Osaka. Dat het een groot succes is gewor den is bekend. In totaal bezochten 4.775 095 mensen voor 97,3 pet Ja panners de expositie en ongeveer acht pet. daarvan per dag 25000 tot ver over de 35000 bezocht het Nederlandse paviljoen. De ruim 12 miljoen gulden welke Nederland in deze prestatie stak is dan ook wel be steed geld, vond mr. Cals. De audio visuele presentatie van Nederland heeft een grote indruk ge maakt op de Japanse bezoekers en heeft goed gefunctioneerd als com municatiemiddel, vooral omdat op de films die in het paviljoen draaiden veel mensen voorkwamen. Mr. Cals meent dat het Neder landse bedrijfsleven en de overheid de belangrijke taak hebben voor een sluitende follow up te zorgen. De in druk die de bezoekers van Nederland kregen zo bleek uit diverse enquê tes was van een vitaal land waar het goed is te leven. Daarop kan wor den voortgebouwd. J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 13