DREIGENDE STAKING BIJ
STROKARTONFABRIEKEN
ONGERUSTHEID
OVER INVAL
VAN AMERIKA
i
Commentaar
Directeur Centrale Volksbank
wil in toekomst spaarwinkels
Volleybalteam ook op
winst tegen N.-Korea
Guldengolf
rolt door
Winst en remise
voor schaakteam
Mej. Oskam gedood
bij autobotsing
Vakbonden en Fré Meis steunen actie niet
Hockeyteam nu
tegen Polen
Ook Unilever
Vriendschap
VS en Israël
onaangetast
7
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1970
b
C'
HASKOVO (Bulgarije) Het Ne
derlandse volleybalteam heeft ook de
tweede wedstrijd in groep C van het
wereldkampioenschap dat in Bulga
rije wordt gehouden gewonnen.
Noord-Korea werd met 3-1 verslagen.
f De setstanden waren: 15-11, 15-12,
6-15,15-5.
De strijd was spannend tot het be
gin van de vierde set. Vooral in het
begin had het Nederlandse team het
moeilijk tegen de Koreanen, maar
nadat de Nederlandse ploeg in de
eerste set een achterstand had weg
gewerkt en op gelijke hoogte was ge
komen (9-9) werd het initiatief niet
meer uit handen gegeven. Ook in de
tweede set bleef het verschil betrek
kelijk klein (15-12).
In de derde set leek het keerpunt
te komen. De Koreaanse ploeg draal -
de uitstekend en Nederland viel
enigszins terug: 6-15. De terugval
bleek slechts tijdelijk. De vierde set
werd, door een Nederlandse bliksem-
start. de laatste. In snel tempo scoor
de Nederland veertien punten waar
tegenover Noord-Korea er slechts
vier kon stellen. Nadat de scorings
drift van de Nederlanders even was
ingedamd, bleef de marge toch ge
handhaafd: 15-5.
Uitslagen: Groep A: Zuidslavië -
Italië 3-2; Bulgarije - België 3-0;
Israël -Iran 3-0. Groep B: Polen -
M Brazilië 3-1; VS - Finland 3-2; Tsj.
l Slowakije -Hongarije 3-1. Groep C:
Japan -Roemenië 3-0; Frankrijk -
Machteloos
JORDANIË moet machteloos toezien
hoe van Syrië uit met zware wa
pens hulp wordt verleend aan de
I Palestijnse commando's, die zich
niet konden handhaven tegen de
regeringstroepen en zich terugtrok
ken in de richting van de Syrische
grens.
Op steun van andere Arabische lan
den kan Jordanië niet rekenen,
omdat deze zich niet de weelde
I kunnen veroorloven, het uitscha
kelen van de Palestijnse comman
do's als politieke factor in Jordanië
(maar ook in Libanon) te helpen
I verwezenlijken.
Koning Hoessein heeft nu een be
roep gedaan op de 'grote vier', doch
evenals Israël heeft hij daar weinig
van te verwachten. Alleen de Ame
rikanen zijn bereid hem te helpen.
Ook kan hij desgevraagd rekenen
op steun van Israël, de zogenaamde
vijand van Jordanië.
De koning zou een afzonderlijke
vrede met Israël kunnen sluiten,
die uitzicht zou bieden op een
definitieve regeling van het Pale
stijnse probleem en het de com
mando's onmogelijk zou maken,
hun terroristische activiteiten voort
te zetten.
Dit zou een ongewoon begin zijn van
een vredesregeling in het gehele
Nabije Oosten, maar ergens nioet
de eerste stap worden gedaan, en
voor Jordanië lijkt de tijd aange
broken om de 'Arabische eenheid'
te laten voor wat zij is en een eigen
weg te gaan.
Van president Nasser valt niets te
verwachten. Hij is de gevangene
van de onverzoenlijke krachten, die
hij zelf jarenlang heeft opgeroepen,
en van de Russen, van wie hij zijn
land afhankelijk heeft gemaakt.
Ook zij zijn gebaat bij voortduring
van het conflict.
Zo is het plaatsen van raketten in
de Suezkanaalzone, nadat een be
stand met Israël was overeenge
komen, met volledige Russische
medewerking gebeurd. Hiermee
werd het bange vermoeden beves
tigd, dat Nasser slechts op militair
voordeel en niet op besprekingen
mikte.
Israël stemde in met een bestand en
daarop volgden onderhandelingen,
omdat Amerika het gegarandeerd
had dat schending van het bestand
niet zou worden geduld. Toen het
erop aankwam, bleef het echter bij
een Amerikaans protest in Kaïro en
Moskou.
Te betreuren valt, dat geen vredes
besprekingen op gang komen. De
oorzaak moet men niet bij Israël
ïoeken.
Venezuela 3-1; Nederland -Noord-
Korea 3-1. Groep D: Rusland -
Mongolië 3-0; Oost-Duitsland -Gui
nea 3-0.
SIEGEN Het Nederlandse
schaakteam heeft in het Westduitse
Siegen in de B-groep van de strijd
om het wereldkampioenschap gewon
nen van Australië en remise gespeeld
tegen Polen. Tegen Australië was de
winstpartij van Ree tegen Hamilton
beslissend.
Alle vier de partijen tegen Polen
bleven onbeslist. Het Nederlandse
team behield zijn kansen op de eerste
plaats in de B-groep, de dertiende in
het totale klassement. Hongarije leidt
in groep A met een half punt voor
Rusland.
GOUDA Mejuffrouw mr. W. A.
Oskam (51), inspectrice van de kin-
der- en zedenpolitie te Gouda, is bij
een verkeersongeluk in het Duitse
Kochem om het leven gekomen, oor
zaak van de botsing was een voor-
rangsfoutop een kruising.
Mejuffrouw Oskam was in gezel
schap van mevrouw De Weger-van
Maaren uit de Juliana van Stolberg
laan, bij wie ze inwoonde, voor een
vakantietochtje naar het Moezelge
bied vertrokken. Bij de botsing liep
mevrouw De Weger enkele gekneusde
ribben op.
Mr. Oskam had haar werkzaamhe
den bij de Goudse politie, na een ern
stige ziekte, sinds kort voor halve da
gen hervat. Zij stond bekend als een
rustige en sympathieke college, die
uitstekend leiding gaf en een prettige
sfeer op haar afdeling schiep.
De begrafenis is donderdag op de
nieuwe algemene begraafplaats Bos-
drift te Hilversum. Voordien wordt in
de aula van de begraafplaats om half
twee een rouwdienst gehouden.
Van onze correspondent
GRONINGEN Na tijdelijke
stakingen, die gisteren in twee
strokartonindustrieën zijn ge
houden, kunnen morgen op
nieuw stakingen uitbreken en
BRUSSEL De reeds in de
kwartfinales geplaatste hockeyploeg
heeft in het tornooi om de Europese
beker te Brussel maandag de slot
wedstrijd voor groep B gespeeld met
Denemarken als tegenstander. Het
werd een schamele vertoning, waarin
onze landgenoten, bij wie de gebles
seerde Van Staveren en Kick Thole
ontbraken, evenals Frans Christis en
Maarten Sikking, door gebrek aan
concentratie en tempo er niet in kon
den slagen de stickvaste, hechte
Deense defensie te doorbreken.
Met een gejuich begroetten de De
nen het eindsignaal. Zij waren volle
dig in hun opzet geslaagd door met
veel mankracht in de defensie Neder
land af testoppen.
Polen zal de tegenstander zijn van
Nederland in de kwartfinale. De be
slissing hierover viel maandagmiddag
in de wedstrijd West-Duitsland -
Italië, die de Duitsers met 6-0 won
nen. Zij stelden daarmee hun eerste
plaatsin groepA veilig.
Om vijf uur werd ook de tweede
plaats van Polen definitief, toen aan
voerder Stefan Otulakowski uit een
strafcorner zijn ploeg tegen Wales op
1-0 bracht.
In de Amsterdamse Kalverstraat
wordt vrijdag het Panopticum,
dochteronderneming van de we-
reldbefaamde wassenbeeldenten
toonstelling van madame Tus-
saud in Londen, geopend. Op de
foto wordt de laatste hand ge
legd aan een kop van Johan de
Witt. Op de achtergrond minis
ter Luns.
Keiharde strijd om spaarcenten gewone man
UTRECHT De spaarbanken
zullen nog veel verder moeten
gaan in hun samenwerking als
ze hun voortbestaan op een eer
volle tweede plaats willen veilig
stellen.
Dit zegt drs. H. L. P. E.
Biesaart, directeur van de Cen
trale Volksbank (een instelling
van het NKV), in een commen
taar op de aangekondigde op
richting van een bank der
bondsspaarbanken.
Volgens drs. Biesaart is de organi
satiestructuur van de spaarbanken
verouderd. Het bestaan van kleine,
autonome banken, betekent dat men
niet de voordelen kan plukken van
een centraal en modern management
en van het werken op grote schaal.
De heer Biesaart meent, dat de
bondspaarbanken één bedrijfsecono
mische huishouding moeten vormen
met een centrale administratie, een
centraal geleide vestigingspolitiek,
een centraal personeelsbeleid etc.
Keiharde strijd
Er is een keiharde strijd aan de
gang om de spaarcenten van de ge
wone man. En die strijd is de laatste
jaren zo fel geworden omdat veel be
drijven de salarissen via de bank uit
betalen. De houders van salarisreke
ningen houden gemiddeld een tegoed
van ƒ1000 aan. Dat wil zeggen, dat
100.000 salarisrekeningen 100 mil
joen aan „kredietgrondstof" opleve
ren.
In bankkringen verwacht men, dat
er de komende drie tot vier jaar nog
zo'n 2,5 miljoen salarisrekeningen te
verdelen zijn. „Er moet dus nog ge
knokt worden om rond ƒ2,5 miljard
binnen te halen".
Uit de cijfers van medio 1970 blijkt,
dat de landbouwkredietinstellingen
spaartegoeden beheren tot een bedrag
van 13,8 miljard. De bondspaarban
ken volgen met ƒ8,3 miljard, daarna
komen de rijkspostspaarbank met 5.7
miljard en de handelsbanken met
ƒ4,9 miljard.
In de toekomstige ontwikkelingen
kan naar het oordeel van drs. Bie
saart een belangrijke rol zijn wegge
legd voor de vakbondsspaarbanken,
vooral omdat uitbreiding van de
spaarrekeningen te vinden zal zijn bij
mensen met de lagere inkomens.
S paarwinkels
Hij zou in de eerste plaats een zeer
nauwe samenwerking tussen de drie
vakbondsspaarbanken willen bevor
deren, waarbij dan ook andere vak
bondsinstellingen zouden moeten
worden betrokken. Hij denkt aan de
stichting van service-instituten waar
men terecht kan voor sparen juri
disch advies, verzekeringen, deelne
ming in een beleggingsfonds, zien-
kenfonds, recreatie, consumenten
voorlichting en vakbondsspreekuren.
De meeste van deze activiteiten
vinden nu zeer verspreid plaats en de
heer Biesaart zou ze willen concen
treren in een „winkel". Daarmee zou
de presentatie van de vakbeweging
aantrekkelijker en moderner worden.
Voor de spaarbanken zit er volgens
hem het grote voordeel aan vast. dat
deze vestigingen een aantrekkelijk
alternatief vormen voor de „geldwin-
kels" die de grote banken op het
ogenblik in snel tempo neerzetten.
Ideaal zou zijn, als aan deze concen
tratie van vakbondsservice de samen
werking met alle bondsspaarbanken
zou worden gekoppeld.
wellicht ook overslaan naar an
dere fabrieken als er niet tege
moet wordt gekomen aan een
ultimatum van de werknemers.
Dezen hebben geëist dat morgen het
besluit moet afkomen dat de f 400 in
eens zal worden uitbetaald in plaats
van de helft in dit en de helft in
volgend jaar. De stakingen in de
Union en de Brittannia te Oude Pe-
kela waren gistermorgen spontaan
uitgebroken zonder dat iemand de
leiding schijnt te hebben gehad.
De vakbonden moeten niets van
de actie hebben en ook het actie-
comit4 van Fré Meis staat erbuiten.
De heer W. Liefaard, voorzitter van
de Algemene Bedrijfsgroepen Centra-
Ie, heeft gisteren nadrukkelijk gesteld
dat de vakbonden niet meer zullen af
wijken van het f 400-akkoord, zoals
dat nu met de strokartonindustrie is
afgesloten.
Niet alleen zal de vakbeweging geen
steun verlenen aan eventuele akties
van de arbeiders, maar ook zal men
het niet accepteren wanneer de stro
kartonfabrikanten eigener beweging
zouden besluiten tot uitkering van de
volledige f 400 in dit jaar.
Niet langer
De vakbeweging staat op het stand
punt dat een gesprek met de direc
ties niet langer mogelijk is wanneer
men tenslotte toch na de tot nu toe
voortdurend aangevoerde argumente
ring dat er gewoon geen geld is, zal
laten blijken dat het wel kan.
De strokartonfabrikanten hebben
gesteld dat er onvoldoende liquide
middelen zijn voor de uitbetaling in
eens en de vakbonden houden het
(Van onze soc.-econ. redactie)
ROTTERDAM Opnieuw is giste
ren in een reeks bedrijfstakken en
ondernemingen overeenstemming be
reikt over de extra loonuitkering van
f 400. Het belangrijkste bedrijf was
daarbij het Unilever-concern, dat met
Philips, AKZO en Shell de uitkering
aanvankelijk beperkt wilde houden
tot f 200.
Na Philips en AKZO heeft nu ook
de directie Nederland van Unilever
besloten tot uitkering van het volle
bedrag aan de werknemers van 21
jaar en ouder, namelijk (evenals bij
AKZO) f 200 omstreeks 1 oktober, ge
volgd door een maandelijkse toeslag
van f 33 gedurende een half jaar.
Jongere werknemers ontvangen wel
de f 200 ineens, maar krijgen naar
gelang de leeftijd een lagere toeslag.
Bij Unilever Nederland werken
15.000 werknemers. Het werk bij Le
ver's Zeepmaatschappij te Vlaardin-
gen, waar vrij langdurig werd ge
staakt, is hervat.
Overeenstemming werd o.m. bereikt
in de groente- en fruitverwerkende
industrie, de mosterd- en azijnindu-
strie, de behangselpapierindustrie, het
bakkerijgrondstoffenbedrijf, de ban
denfabriek Vredestein (6000 werkne
mers), Van Gelder Papierfabriek (6000
werknemers), de timmerfabrieken
(9000) en diverse grafische bedrijven.
De werknemersorganisatie voor het
horecabedrijf (50.000 werknemers)
hebben de werkgevers opnieuw om
een gesprek gevraagd. Eerder werd
een verzoek afgewezen. De bonden
hebben hun leden geadviseerd per
onderneming om de extra uitkering
te vragen.
Bij het overleg tussen de vakbon
den en de directie van de Neder
landse Spoorwegen is gisteren afge
sproken, te wachten op de resulta
ten van het centraal georganiseerd
overleg voor het overheidspersoneel.
De loonontwikkeling bij NS wordt
afgeleid van de salarisverbeteringen
voor de ambtenaren. De verwachting
werd uitgesproken dat in oktober
een voorschot op de defintieve extra
uitkering kan worden verleend.
Her overleg met de directie van
Shell Nederland wordt morgen her
vat.
Premier Meir:
TEL AVIV Ondanks menings
verschillen is de vriendschap tussen
de VS en Israël onaangetast gebleven.
Dit zei gisteren premier Golda Meir
in Tel Aviv na haar terugkeer uit de
VS waar ze besprekingen heeft ge
voerd met president Nixon en minis
ter van buitenlandse zaken Rogers.
Deze vriendschap zal volgens de
Israëlische premier in concrete vor
men gestalte krijgen.
Zij had met Nixon en Rogers
„openhartig" gesproken en niet ge
tracht de meningsverschillen te ver
doezelen. Zo had zij Nixon duidelijk
te verstaan gegeven dat Israël niet
meer zal deelnemen aan het vredes
overleg onder auspiciën van VN-be-
middelaar Gunnar Jarring zolang de
raketten die door Egypte tijdens het
bestand naar de bestandszone zijn
gebracht niet teruggehaald zijn.
erop dat dit een waarheid is waaraan
niet getornd kan worden.
Men ziet dan ook geen reden om
alsnog de vakbondsleden te raadple
gen. In Oude Pekela wordt de vak
beweging echter verweten dat men
de leden weer voor een voldongen feit
heeft gesteld, waar overleg met de
achterban nodig was geweest. Te
meer omdat op een vergadering met
de kaderleden van de algemene be
drijfsgroepencentrale die zaterdag in
Hoogezand is gehouden, gebleken is
dat de ABC-kaderleden weinig geluk
kig zijn met de spreiding van de
400.
Geweten
Volgens de heer Liefaard hebben de
leden in principe recht op een ver
gadering wanneer daartoe behoefte
blijkt te bestaan, maar dat mag niet
inhouden dat men dingen vraagt die
gewoon niet kunnen of die het gewe
ten geweld aandoen. Hij ziet dan ook
geen reden tegemoet te komen aan
een eventuele wens van de leden om
over de 400 te praten. Voor de vak
bonden is de 400 „een afgedane
zaak".
De vakbonden wijzen ook op ak
koorden die eveneens in wezen een
compromis zijn, zoals bij Philips en
de AKZO. Men begrijpt niet dat de
strokartonwerkers er zo zwaar aan
tillen dat ze de helft van het geld
volgend jaar pas krijgen. Men krijgt
uiteindelijk het volledige bedrag en
ook zal de 400 voor de volle hon
derd procent in de cao voor 1971
worden verwerkt.
Vorig jaar heeft de heer Liefaard
zich wel laten verleiden om toch te
gaan onderhandelen naar aanleiding
van de acties van Fre Meis. De vak
bondsleider ziet dit achteraf echter als
een grote fout en zegt dat een herha
ling zich dit jaar niet voor zal doen.
Over het ontstaan van de actie be
staan verschillende lezingen. Aan de
ene kant wordt gezegd dat „die jon
gens" van de Communistische Partij
Nederland de aanstokers zijn, maar
dat de CPN zichzelf op de achtergrond
wil houden.
Een tweede lezing is dat de staking
met name is ontstaan op aanstichting
van dezelfde plaatselijke kamerleden
van de ABC, die zich zaterdag niet
tevreden toonden met het akkoord.
Zeker is in ieder geval dat het zowel
niet als wel vakbondsleden tellende
actiecomité van Fré Meis al evenmin
tot de staking heeft aangespoord als
de vakbonden.
De heer G. Schweertman, lid van
het actiecomité en tevens vakbonds
man, heeft zelfs nog gepoogd de men
sen aan het werk te houden. Toen dit
mislukte was hij er wat mee aan en
probeerde hij Fré Meis te bellen. Dit
mislukte omdat Meis in de trein naar
Amsterdam zat. Het actiecomité heeft
zich officieel steeds op het standpunt
gesteld dat de 400 een vakbonds
zaak is, waarvan men zich zoveel mo
gelijk afzijdig wilde houden.
De Egyptische president Nasser in gesprek met zijn Syrische collega
Atassi na diens aankomst in Kaïro. Overigens zal Atassi de spoedzitting
van Arabische staatshoofden niet bijwonen.
(Vervolg van pag. 1)
Arabische en Westerse
waarnemers in Libanon verke
ren in onzekerheid over de
Amerikaanse maatregelen in
zake de crisis in Jordanië.
De VS besloten gisfteren nog
meer schepen en vliegtuigen
naar het oostelijk deel van de
Middellandse Zee te dirigeren
(o.a. een vliegdekschip) en
luchtmacht- en infanterie-onder-
delen op thuisbases en in Duits
land paraat te maken „voor een
mogelijke evacueringsactie van
Amerikaanse burgers in Jorda
nië".
Als het werkelijk gaat om de eva
cuatie van misschien 600 Amerikanen,
waarom dan zo'n buiten alle verhou
dingen staande machtsconcentratie?
Deze vraag houdt de gemoederen in
Libanon danig bezig, zo bericht onze
speciale verslaggever Link van Brug
gen uit Beiroet.
Met toestemming van de Jordaanse
regering en die heeft men al bij
voorbaat zouden op z'n hoogst vijf
verkeersvliegtuigen nodig zijn om de
operatie te volbrengen.
Hopelozer
Is het dan zo. vraagt men zich af,
dat koning Hoessein zich in een veel
hopelozer positie bevindt dan de be
richtgeving doet vermoeden? Of is
Washington van plan eventueel met
hulp van Israëlische strijdkrachten
de 54 gegijzelde vliegtuigpassagiers te
bevrijden, over wie een groeiende on
gerustheid bestaat?
Hebben het Witte Huis en' het
Kremlin misschien overeenstemming
bereikt over de te nemen maatregelen
ter stabilisatie van de verstoorde
machtsverhoudingen in het Nabije
Oosten? Of dreigen de VS slechts met
interventie, om Syrië te bewegen, zijn
tanks en troepen uit Jordanië terug te
trekken?
Een eventuele Amerikaanse inval
wordt in Beiroet met angst en beven
tegemoet gezien. Maar dat de zaak
op springen staat, daarover was
iedereen het eens, aldus Link van
Bruggen.
Enkele dagen
Functionarissen in Washington
dachten aanvankelijk, dat het leger
van Hoessein in enkele dagen de Pa
lestijnse guerrilla's die slechts lich
tere wapens hebben, onder de duim
zou kunnen krijgen. Maar door de
interventie van Syrië, dat een veel
sterker leger onder de wapens heeft,
is deze krachtsverhouding gewijzigd.
Hoewel het Jordaanse leger beter is
geoefend, kunnen de Arabische troe
pen alleen al door hun numerieke
meerderheid de strijdkrachten van
Hoessein overweldigen.
Vandaar misschien de voorzorgs
maatregelen van Amerika. Washing
ton, en ook Israël, hebben voortdu
rend laten weten niet toe te zullen
staan dat de gematigde Jordaanse
vorst van zijn troon zal worden ge
stoten.
Door de Syrische inval hebben de
Jordaniërs, die de Palestijnen al in
een hoek begonnen te drukken, be
langrijk terrein moeten prijsgeven in
het noorden van het land. Daar
met name in het gebied rond de stad
Irbid heersen nu de Syrische en
Palestijnse strijdkrachten. In Amman
hebben de regeringstroepen het heft
wel in stevige handen.
Weigering
Na sterke aandrang van president
Nasser had koning Hoessein gisteren
voor Amman een staakt-het-vuren af
gekondigd. Maar de Palestijnen. die
nog enkele verzetshaarden hebben,
weigerden hieraan gehoor te geven.
Intussen begint dc hulpverlening
aan de slachtoffers van de strijd
langzaam op gang te komen. Het aan
tal doden wordt nu reeds geschat op
zo'n tienduizend terwijl het aantal
gewonden in de tienduizenden loopt.
