r
lijfwachten Indonesische
imbassadeur duiken onder
Loena met maanmonsters terug
Collectief
leiderschap
in Z.-Slavië
Voorstel tot ontmanteling
van twee kernreactoren
McNamara valt
Amerika aan
Nieuwe kapingen van
vliegtuigen op komst?
#*DRAKA
Na pressie van Zuidmolukkers
ezinnen gaan ons land verlaten
1G
'jfe hielden nationcditeit
cingstvcdlig geheim
Vaststelling
rente bij RPS
vereenvoudigd
Schilderij bleek
minder waard
FIDEL~CASTRO
NAAR NEW YORK
Petten en Athene in Eindhoven
Te weinig hulp aan arme landen
Mars van 1500
Zuid-Molukkers
naar Scheveningen
Vel
P rij sbeschikking
stuwadoors-
werkz a a mheden
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1970
Twee gezinnen, die de Indonesische natio
naliteit hebben woonden jarenlang middenin
de Ambonese woonwijk in Krimpen aan den
IJssel. Zij verblijven sinds de bezetting in
Wassenaar in de Indonesische ambassade in
afwachting van hun vertrek naar Indonesië.
m
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Twee Ambonese lijfwachten
an de Indonesische ambassadeur in ons land, Taswin, wachten
iet hun gezinnen op het moment dat zij naar Indonesië kunnen
el «rugkeren. Thans verblijven zij in de Indonesische ambassade in
len Haag, waar zij na de bezetting van de ambassadeurswoning in
/assenaar op 31 augustus ijlings naar toe werden gebracht.
T De twee gezinnen, S Sabandar en
Lilipaly, woonden tot voor kort
in de Fazantstraat in Krimpen aan
:n IJssel, middenin de Ambonese
ijk. Pas na de actie van de Zuid-
ïe olukkers in Wassenaar is bekend
'ijfworden dat zij de Indonesische na-
inaliteit hadden aangenomen. Zij
idden dit voor de buitenwereld
ak igstvallig geheim gehouden.
;d
Op de ochtend van 31 augustus wa
ll ook Sabandar en Lilipaly in de
[la van de Indonesische ambassa-
ur aanwezig. Zij werden met de an-
ire leden van het personeel en de
3d duw en de twee kinderen van de
nbassadeur, door de Zuidmolukkers
igijzeld en pas tegen het einde van
Jly dag vrijgelaten.
De rijkspolitie hield op verzoek
Whn de Indonesische ambassade bü de
iei ncuatie van de gezinnen een oogje
er. i het zeil. Zij voelden hun leven en
lederen ernstig bedreigd.
Kinderen
Een porbleem was evenwel dat
1;nkele kinderen van een van de ge-
o; innen niet mee naar Den Haag wil-
en gaan. Zij bleven in Krimpen aan
en IJssel achter. Omdat de Indone-
ische wet personen al op zestienjari-
leeftijd meerderjarig verklaart,
;onden zij niet worden gedwongen
'Tiethun ouders mee te gaan.
Hun verblijf in Krimpen leidde
vorige week al bijna tot moeilijkhe-
V. den toen een van de kinderen een
loleestje gaf, waarop Nederlandse jon
geren aanwezig waren.
A Deïuidmolukse wijkraad van Krim-
k pen jan den IJssel belde in de loop
DEN HAAG Bij de Tweede Ka-
er is een wetsontwerp ingediend
aarin wordt voorgesteld een vereen-
audigde procedure in te voeren voor
vaststelling van de rente die de
Jjkspostspaarbank vergoedt. Deze
o ireenvoudiging houdt in dat de ren-
u e, de wijze van berekening van het
intebedrag en de beëindiging van de
mtevergoeding voortaan door de mi-
ister van financiën, na overleg met
ijn ambtgenoot van verkeer en wa-
rstaat zullen worden vastgesteld,
^oigcr.s de geldende wettelijke rege-
'l ng is daarvoor een algemene maat-
egel van bestuur Vereist.
De vereenvoudigde procedure is
odig omdat de Rijkspostspaarbank
?rtich even shel als andere spaarinstel-
V ngen moet kunnen aanpassen aan
schommelingen van de rente.
Het voorstel houdt verder in dat
ït vaststellen van een maximum
«fentegevend tegoed niet langer ver
licht is. Indien daarbij aanleiding
estaat zal de vaststelling daarvan
h veneens bij ministeriële beschikking
Ie eschieden.
io^eS
fbuts
1920 W 1970
Iedere bezoeker of
bezoekster, die in 1970
50 jaar wordt, krijgt een
leuke verrassing!
H0UTRUST DEN HAAG J
van die avond de politie op met het
verzoek het huis te ontruimen. Als
de politie hieraan niet zou voldoen,
dan zou de groep Zuidmolukkers
zelf de ontruiming ter hand nemen.
Met moeite heeft de politie een actie
kunnen voorkomen.
Intussen zijn ook deze Ambonese
kinderen naar Den Haag gegaan,
waar zij met hun ouders op vertrek
naar Indonesië wachten.
Dat de twee gezinnen de Indone
sische nationaliteit hadden aange
nomen wordt in de Ambonese wijk
als landverraad beschouwd temeer
daar zij jarenlang in deze wijk heb
ben gewoond als Zuidmolukkers.
Men houdt er zelfs rekening mee dat
deze gezinnen hebben gespioneerd,
tegen betaling uiteraard.
Er heerst verder een gespannen
sfeer in het woonoord van Zuidmo
lukkers in Capelle aan den IJssel,
waar de meeste bezetters van de am
bassadeursresidentie woonachtig zijn.
Moeilijkheden worden verwacht
als de straffen voor de 33 bezetters
te hoog uitvallen. Onder de Zuidmo
lukkers leeft de verwachting dat de
straf wel mee zal vallen als maar
bekend is wie de schoten op de over
leden agent Moolenaar op die be
wuste morgen in Wassenaar heeft
gelost.
VALKENBURG Op een kunst
veiling in Valkenburg is maandag
middag een schilderij geveild, dat
toegeschreven wordt aan de 15e-
eeuwse schilder Andreo del Sarto.
Het was eigendom van de familie
Wijsbekuit Valkenburg.
In 1963 had de heer Wijsbek een
bod op het schilderij gekregen van
ƒ110.000. Hij nam het toen terug om
dat het werk, dat door kunstexperts
was toegeschreven aan Del Sarto, zijns
inziens meer waard was.
Gisteren werd het schilderij ingezet
voor ƒ500. De koper werd tenslotte
de kunsthandel Lommei te Maas
tricht met het hoogste bod van 4000.
ZAGREB President Tito van
Zuid-Slavië heeft gisteren in een toe
spraak in Zagreb bekendgemaakt dat
er binnenkort in Zuid-Slavië een
„collectief presidentschap" zal komen.
In dit nieuwe orgaan zullen de zes
Zuidslavische republieken op voet
van gelijkheid vertegenwoordigd zijn.
Het zal een deel van de taken van de
regering overnemen die zelf de be
sluiten van de collectieve leiding zal
uitvoeren.
In feite gaat het om een collectief
leiderschap dat overeenkomt met dat
van de Zuidslavische communistische
partij. Sinds maart 1968 staat er aan
het hoofd van de Zuidslavische partij
een uitvoerend orgaan waarin onder
leiding van president Tito twee ver
tegenwoordigers van elke federale re
publiek zitting hebben en één van elk
van de twee autonome gebieden.
Waarnemers menen dat Tito met
deze hervorming tegemoet wil komen
aan de speciale eisen van de repu
blieken en tevens aan 't nieuwe
presidentiële systeem een gezag wil
geven dat de huidige federale rege
ring niet bezit.
President Tito die 78 jaar is, zei in
zijn rede dat het collectieve presi
dentschap zijn opvolging zonder
schokken kan doen verlopen.
NEW YORK De Cubaanse pre
mier Fidel Castro zal volgende maand
twee dagen in New York doorbren
gen. Castro zal de viering van het
25-jarig bestaan van de VN bijwonen.
Er zullen speciale veiligheidsmaat
regelen worden genomen, zo is in
New York meegedeeld.
Gisteren is in Utrecht de twaalfde vakbeurs Het Kind geopend. De 150
deelnemers zullen er tot 24 september exposeren. Kinderen blijijken ook
sterk geïnteresseerd, maar het gaat tenslotte toch allemaal om hen....
Een van de twee huizen aan de Fazantstraat in Krimpen aan den IJssel
waarin de lijfwachten van de Indonesische ambassadeur gewoond hebben.
DEN HAAG De weten
schappelijke raad voor de kern
energie heeft minister Veringa
(onderwijs en wetenschappen)
in een rapport geadviseerd op
korte termijn de kernreactoren
in Petten en op de TH te Eind
hoven de Athene stil te leg
gen. Wanneer niet op zeer korte
termijn een onderzoekprogram
ma van voldoende omvang kan
worden opgesteld, dient met na
me de Athene al op 1 januari
1971 te worden ontmanteld.
Dit schrijft het Chemisch Weekblad
naar aanleiding van genoemd rapport
dat al op 23 juli aan de minister is
aangeboden.
Volgens het rapport wordt de lage
flux reactor in Petten slechts inciden
teel gebruikt en kan daarom niet
meer worden beschouwd als een es
sentieel instrument. Het gebruik er
van vindt primair plaats in het kader
van de werkzaamheden van het
Reactor Centrum Nederland. Het ont-
KOPENHAGEN De presi
dent van de Wereldbank, Robert
McNamara, heeft gisteren Ame
rika fel aangevallen omdat dit
land te weinig geeft aan ont
wikkelingshulp. Vanaf 1949 heeft
Amerika de hulp verminderd
van 1,5 procent van de federa
le begroting tot minder dan één
procent.
„Niemand kan ontkennen dat de
binnenlandse problemen financiële
steun vereisen", zo zei McNamara,
„maar 't is onwerkelijk te veronder
stellen dat deze problemen alleen op
gelost kunnen worden door de hulp
aan de arme landen te verminderen."
De Wereldbank-president waar
schuwde voorts tegen de opvatting
dat economische groei alleen de pro
blemen van armoede en honger kan
oplossen in de ontwikkelingslanden.
Bij het binnengaan van de jaren ze
ventig staat vast dat deze groei niet
voldoende is om een ommekeer in de
sociale structuur teweeg te brengen.
„We moeten garanderen", aldus
McNamara. dat op zo uiteenlopende
gebieden zoals bevolkingsplanning.
SCHIPHOL Blijkens de
p conclusies van koortsachtige
opererende veiligheidsdiensten
a in diverse landen van Europa en
f Amerika is er reden aan te ne
men, dat het Volksfront voor de
d Bevrijding van Palestina voor
bereidingen treft om nog deze
week nieuwe vliegtuigkapingen
ten uitvoer te brengen.
Vooral Duitse vliegtuigen zouden
it doelwit zijn, omdat Duitsland im-
v Kers over gevangen Palestijnse ka
li Pers beschikt, terwijl nog geen Duitse
Kachine in de handen van de guerril-
c la's is.
ij De IATA heeft intussen aan alle
^aangesloten luchtvaartmaatschappijen
•ver de gehele wereld een desbetref
fende waarschuwing rondgezonden,
waarin er op wordt aangedrongen de
veiligheidsmaatregelen te verdubbe
len.
Voorts is aan alle maatschappijen
een lijst gezonden met de namen van
de 54 gijzelaars, die nog steeds door
het front worden vastgehouden in of
inde buurt van Amman.
Vertegenwoordigers van SAS weten
te vertellen dat de Palestijnse com
mando's zullen pogen zich te bedie
nen van de paspoorten van deze gij
zelaars.
Op Schiphol beginnen de vertragin
gen, die het gevolg zijn van de nauw
gezette visitaties der reizigers, steeds
langduriger te worden.
Het is niet uitgesloten dat deze en
I andere problemen zoals vertragingen
j door mist. zullen leiden tot het uit
vallen van een aantal vluchten.
landhervorming, werkgelegenheid en
stedenbouw, de sociale veranderingen
er bij betrokken worden en worden
aangemoedigd zonder dat zij een eco
nomische groei in de weg staan.
Met betrekking tot de bevolkings
explosie en de nog niet opgeloste
vraagstukken in de ontwikkelings
landen betreurde McNamara het dat
er voor militaire doeleinden reusach
tige bedragen worden uitgegeven.
McNamara was één van de vele
sprekers bij de opening van het con
gres van de Wereldbank en het IMF
in Kopenhagen.
DEN HAAG 1500 Zuid-Moluk-
kers hebben een vergunning ge
vraagd om zaterdag 26 september een
mars te maken naar het huis van
bewaring in Scheveningen, waar 33
landgenoten worden gevangen gehou
den. die in Wassenaar op 31 augustus
de woning van de Indonesische am
bassadeur elf uur bezet hielden, na
dat een op wacht staande politieman
was doodgeschoten.
De demonstraten willen 's mor
gens om half tien van het Malieveld
vertrekken. Bij het huis van bewa
ring willen zij een kwartier lang
staan zingen. Hun tocht naar Scheve
ningen leidt vervolgens naar Hilver
sum. waar 's middags een bijeen
komst wordt gehouden in de Expohal.
Hier worden 10.000 Zuid-Molukkers
verwacht. Het „voltallig kabinet van
de republiek der Zuid-Molukken" zal
op de bijeenkomst de gebeurtenissen
van de afgelopen weken bespreken.
Ze volgden de beproefde methode,
die iedere toerist profijt oplevert en
gingen direct naar de VVV.
Ditmaal was het in Ootmarsum,
Kregen daar van alles en nog wat
aan inlichtingen en gingen op pad.
Zagen het Loshoes en de water
molens. Twee van de drie, want bij
de derde arriveerden ze om klokke
twaalf en de molenbaas deed net de
deur op slot. Twaalf uur is noen en
dan zijn de piepers klaar.
Geen Ootmarsummer zal het wa
gen om moeder-de-vroifw daarmee
te laten wachten!
Voor een westerling een vreemde
gewaarwording, maar het hoort bij
de lokale kleur, die het ontdekken
van „de vreemde" nu juist zo aan
trekkelijk maakt.
Ten slotte zegen ze, wat warm en
moe. op een terrasje in het hart van
het dorp neer.
Groetten de dorpsknik naar een
meneer aan een tafeltje naast hen.
De meneer deed echter meer. Hij
begon een praatje. Dat het mooi
weer was en of ze zo maar even in
Ootmarsum waren aangekomen of er
een paar dagen bleven? Of ze al iets
gezien hadden?
Ze vertelden van het Loshoes en
dat ze het idioot vonden dat je daar
geen ansicht kopen kon.... Als reden
hadden ze vernomen, dat de plaatse
lijke middenstand die verkoop niet
wilde hebben omdat het concur
rentie zou zijn.
Burgemeester
Prezen verder de landelijke
schoonheid van dorp en omgeving,
de voorlichting van de VW en de
vriendelijke bevolking.
De meneer zei niet veel terug op
de kritiek, maar verheugde zich
kennelijk over de lof.
Na een poosje stapte hij op met
een groet en de beste wensen voor
een prettige vakantie.
De toeristen bleven nog wat zitten,
maakten het verder dagprogramma
op.
Maar aan alles komt een eind en
toen de kelner weer eens naar bui
ten kwam wenkten ze hem om de
kopjes koffie te betalen.
De kelner wuifde zo'n beetje uit
de verte van „goedendag", maar
kwam niet.
Ze maakten het toen duidelijker:
„We willen afrekenen..."
De kelner kwam naderbij als had
hij het niet goed verstaan en vroeg
wat ze wensten.
„Afrekenen..."
Maar de man lachte alleen breed:
„Dat is al gebeurd..."
„Echt niet", protesteerden ze eer
lijk.
„Echt wel", hield de kelner vol,
„Burgemeester heeft voor u be
taald..."
„Burgemeester
„Die meneer van straks, dat was
onze burgemeester...."
breken van een onderzoekprogramma
van voldoende omvang doet de vraag
opkomen of deze reactor niet beter
kan worden ontmanteld. Verschil
lende onderzoeken waarbij thans nog
incidenteel de lage flux reactor wordt
gebruikt kunnen desgewenst ook met
andere reactoren worden verricht,
aldus het rapport.
De raad meent voorts dat ten aan
zien van de Athene, waarvan de
bouw en inrichting 5.5 miljoen heb
ben
gekost, nog geen sprake is van nuttig
gebruik. De oorzaak hiervan is mede
dat deze reactor pas kort in gebruik
(in 1969) is en er onvoldoende perso
neel en middelen voor het bedrijf
aanwezig zijn.
Stillegging van de reactor in Petten
brengt volgens het rapport geen dui
delijke financiële voordelen met zich
mee. ofschoon aan de vrijkomende
ruimte wellicht een nuttiger bestem
ming kan worden gegeven. De raad
adviseert een beslissing over het al of
niet sluiten van 'Petten' over te laten
aan het RCN. Maar dit heeft reeds
laten weten dat het daarvoor niets
voelt.
Ten aanzi«n van de Athene acht de
raad een beslissing op korte termijn
van belang omdat er thans nog nau
welijks sprake is van een infrastruc
tuur. en de staf nog zo beperkt is dat
onderbrenging elders geen moeilijk
heden zal opleveren. Bovendien is de
reactor nog slechts op zeer laag ver
mogen in bedrijf geweest, zodat zich
geen ernstige problemen voordoen bij
de ontmanteling.
Curatoren van de TH in Eindhoven
zullen binnenkort een brief sturen
aan minister Veringa, waarin wordt
ingestemd met een samenwerking
tussen Athene en het interuniversi
tair reactor instituut te Delft. Op dit
moment is men van mening dat er
voor de Athene nog een taak aanwe
zig is en er dus geen reden is het
bedrijf te sluiten.
Het nauwelijks begonnen program
ma van de Athene is gericht op vei
ligheidsproblemen. procesdynamica
en systeem-analyse.
De reactor in Petten werd gebruikt
als bestralingsbron voor de produktie
van radio-isotopen, voor activerings
analyse en biologisch onderzoek. Bij
de opleiding van studenten wordt er
thans echter minder gebruik van ge
maakt.
de „harde" matras met
alle comfort van een „zachte"
Landingsgestel diende als lanceerbasis
MOSKOU Een raket van
het Russische maanvaartuig
Loena 16 is met maanmonsters
op de terugweg naar de aarde.
Deze monsters zijn door de Loe
na getrokken uit de Zee van
Vruchtbaarheid op een diepte
van 350 millimeter. Dit gebeur
de met een elektrische boor. Het
opgehoorde gesteente werd la
ter in een houder gedaan.
De maansonde vertrok gisteren om
10.43 uur Moskouse tijd naar de aar
de. Volgens Tass heeft het landings
gestel van de Loena gediend als lan
ceerbasis voor de ruimteraket, die nu
naar de aard koerst. Het op de maan
achtergebleven landingsgestel gaat
door met het verrichten van tempera
tuur- en stralingsmetingen.
De raket zal donderdag de aarde
bereiken. Wanneer deze de aarde na
dert, zal het voor de terugkeer naar
de aarde bestemde mechanisme met
dé maanmonsters van de raket ge
scheiden worden, de dichte lagen van
de dampkring binnengaan en later
aërodynamisch afremmen en daarna
meteen valscherm landen.
Het is de Sowjetunie thans, voor
het eerst in de geschiedenis van haar
ruimtevaartexperimenten gelukt, een
automatische ruimtestation van de
maan naar de aarde te laten terugke
ren.
Het opvallende van dit experiment
is wel dat in tegenstelling tot de
Amerikaanse prestatie bij het verza
melen van maanmonsters. geen men
senlevens op het spel werden gezet.
Het hoofd van de NASA, George
Low. noemde de Russische prestatie
belangwekkend. Hij sprak de wens
uit, dat de Russen tie VS gegevens ter
beschikking zullen stellen.
Dr. William Rubey, hoofd van het
Amerikaanse instituut voor maanwe-
tenschap. meende dat de Sowjetunie
snelle vorderingen maakt naar een
peil, dat op gelijke hoogte ligt als het
Amerikaanse. Dr. Rubey hoopt dat de
NASA door het jongste Russische I
succes ertoe zal overgaan, eveneens
onbemande vluchten naar de maan te
ondernemen voor het verzamelen van
maanmonsters.
DEN HAAG De ministers van
economische zaken en van verkeer en
waterstaat hebben een prijzenbe-
schikking stuwadoorswerkzaamheden
1970 afgekondigd. Daarin is bepaald,
dat de stuwadoorstarieven niet hoger
mogen zijn dan het niveau van 18
september j.l.
De bewindslieden hebben deze
prijsmaatregel genomen om
dat de stuwadoors, n.a.v. de verho
ging van de havenionen, hun tarieven
in Amsterdam en Rotterdam met in
gang van 20 september j.l. aanzienlijk
hebben verhoogd zonder daarbij de
toetsingscriteria in acht te nemen,
zoals die zijn neergelegd in de prijs-
gedragsregels.
De betrokken prijzenbeschikking is
afgekondigd in de staatscourant van
21 september 1970.
WEST-BERIJN In Berlijn is gis
teren het proces begonnen tegen de
59-jarige voormalige SS-officier Ri-
chard Hartmann, ondergeschikte van
Adolf Eichmann van 1941 tot 1945. Hij
zou betrokken zijn geweest bij de
moord op onder meer Joodse Neder
landers.
De dood van totaal 8577 Joden
wordt hem ten laste gelegd. Verdach
te beschreef zijn wandaden in de
oorlog als „louter technisch".
