chttiem ie de mist;
Ook ambtenaren
krijgen f 400
helpt tegen
pijn
Evangelische radicaliteit
vaak niet meer dan leuze
Rechtspraak staat nodeloos
te ver af van de burger
Uitstel tweede deel
inflatiecorrectie
BANKFUSIE
Arjos wil „een grote
sprong vooruit doen
•r.i
Gitarist-zanger Jinii
Hendrix overleden
CH-Kamerlid Scholten bepleit:
arjos
Zorg dat a een briefkaart
in huis haalt en 50 cent
aan postzegels. U kunt
dan weldra meedoen aan een
quiz met mooie prijzen
Rede ds. Landsman op CHU-conferentie
Geen vervolging
van Niarchos
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1970
A/fET 55 tegen 59
t'-* deze week in
stemmen is
deze week in de Tweede
Kamer een amendement van de
heren Goudzwaard en Boersma
op de Wet op de ondernemings
raden verworpen. Dat was een
duizelingwekkende dreun op het
hoofd van de ARP-fractie.
Want de broeders en zusters
van de CHU en KVP hadden
tegengestemd. Het vertrouwen
in de samenwerking tussen de
christelijke partijen had een
knauw gekregen.
Er was toch het rapport ..Herzie
ning ondernemingsstructuur" van de
Achttien, opgesteld na lang en ern
stig vergaderen?
Op basis van dit rapport van
KVP. CHU en ARP redigeerden
Goudzwaard en Boersma hun amen
dement en ze gingen in hun wensen
minder ver dan het rapport. En nu
het erop aankwam en er een kans
was. iets van de idealen van het ge
meenschappelijk rapport in de prak
tijk waar te maken, stemden CHU
en KVP tegen.
Bescherming
In het Achttien-rapport kan men
lezen
In het Achttien-rapport kan men
.Daarnaast verdient het uit een oog
punt van arbeidsrechtelijke bescher
ming van de werknemers aanbeve-
komstige wetgeving en er moest toch van de partijraad vandaag vergadert
een SER-advies zijn („Wordt de Ka- over de toekomstige lijsttrekker(s),
mer dan altijd uitgeschakeld?" riep zeggen wat ze willen, maar zo iets
drs. Boersma uit).
Enfin, in de ARP-fractie begreep
men, zo men het niet reeds wist, dat
wat op het geduldige papier staat,
nog geen werkelijkheid is en dat
zelfs de Achttien-rapporten een be- antwoord.
heeft Den Uyl direct in de gaten.
Daarom de vraag aan de minister: I
„wat wordt het? De Kamer heeft er
recht op dat te weten".
„Dat vertel ik straks wel,'' was het
trekkelijke waarde hebben. Tenmin
ste. de eerste keer dat er iets werke
lijkheid kon worden, gingen de
Achttien de politieke mist in.
Dit is natuurlijk geen reden om
direct al de moed te verliezen. Hoe
wel, 's avonds, toen er in het kader
Tellen
Daarna kabbelde het debat over I
minder belangrijke dingen verder en
werd de Kamer bij elkaar gebeld
voor de stemmingen. Iedereen die in
het. Kamergebouw aanwezig was (er I
over het gezamenlijk kernprogram
van KVP. CHU en ARP. is er wel
een woordje over gevallen. Geloof
maar!
Mi Ti i ster
Er was nog meer dal de fractie
niet lekker zat. Men moest niet ai
ling aan de ondernemingsraden een ieen optornen tegen de Achttien-
zeker medebeslissingsrecht toe te partners, maar ook tegen de eigen
kennen in die situaties, waarin vita- a.r, minister Roolvink.
Ie werknemersbelangen op het spel De partijgenoot-minister had geen
staan, zoals bij dreigend collectief principiële bezwaren tegen het
ontslag, overplaatsing van een be- amendement. Dat kon hij moeilijk
drijf en bij de invoering van een hebben, omdat het voorstel ook vol-
geheel nieuwe produktie. genshet a.r. program was.
Dit medebeslissingsrecht zou bij- Maar een minister heeft te maken
voorbeeld kunnen worden verwezen- met het hele kabinet en met zijn
lijkt door in de wet de verplichting knappe adviseurs. Nu was hij met
op te nemen, dat in deze situaties zijn voorstellen al verder gegaan
een ondernemingsvergadering bijeen dan het SER-advies. en het voorstel
te roepen." van broeders in de Kcmer zou
In het voorstel van minister Rooi- hem nog verder van huis brengen.
van dé partijen verder werd gepraat was druk getelefoneerd) kwam bin-
nen. Men stemde bi] zitten en op
staan over tal van amendementen.
In die tijd moet minister ijverig de
neuzen hebben geteld en ontdekt,
dat het amendement het net niet zou
halen.
Den Uyl herhaalde zijn vraag en
de minister stelde de portefeuille-
kwestie niet en kon het oordeel aan
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG - Mr. W. Schol
ten. de financiële specialist van
de CHU in de Tweede Kamer,
pleit in het weekblad De Ne
derlander voor een tijdelijk uit
stel van de tweede tranche van
de inflatiecorrectie. Men zou dit
op conjuncturele gronden moe
ten doen.
Zoals bekend wil de regering de
loon- en inkomstenbelasting met in
gang van 1 januari a.s met drie pro
cent verhogen. Nu vindt mr. Scholten
het voor de gewone burger wel een
merkwaardige zaak, dat op een en
dezelfde datum aan de ene kant de
tarieven van de loon- en inkomsten
belasting met ƒ300 miljoen wordt
verlaagd (tweede tranche) en aan de
andere kant tegelijk met ƒ400 mil
joen wordt verhoogd.
De oplossing is dan volgens mr.
vink was nog de mogelijkheid opge
nomen. dat de ondernemingsraad den de adviseurs,
toch niet gehoord zou worden, wan
neer te grote belangen op het spel
zouden staan.
de Kamer overlaten. Zijn enige gok
was. dat toch nog op het laatste
ogenblik enkele leden van de PvdA
achter het gordijn vandaan zouden
duiken.
Maar deze politieke geslepenheid
kan men niet in de club van drs.
Den Uyl verwachten. Minister Rool
vink was slimmer geweest. Geen
crisissituatie er. er was een royaal
gebaar gemaakt tegenover de eigen
partij.
Maar weèr was gebleken, dat de
verhouding tussen de man die nu
Ontraden, dat amendement", zei- bijna vier jaar geleden als nummer
twee stond op de ARP-kandidaten-
„Wij trekken het amendement niet lijst en de zittende Kamerleden niet
in." was de opvatting van de fractie
van mr. Biesheuvel, die zelf zijn
Daarom kwam de ARP met haar handtekening op het document had
amendement. Geen collectief ontslag
en andere zeer belangrijke besluiten
buiten de ondernemingsraad om,
was de redenering.
Het amendement duikelde. Het
was een vooruitgrijpen op een toe-
gezet, dat plotseling zo belangrijk
was geworden.
Daar zit je dan als minister. Te
genover je eigen broeders in een
crisissituatie.
Nu kunnen ze in de PvdA. waar-
zo schitterend is. En dat deze man
zeer bedreven is in het politieke
vak.
Dat is ook wel nodig, want juist
minister Roolvink is het mikpunt
van veel kritiek naar aanleiding van
de conjunctuurmaatregelen van de
regering.
BERT DE JONG
(Vervolg van pag. 1)
Bij de Bondsspaarbanken bedroeg
het totale tegoed op 31 aecember van
het vorig jaar 7637 miljoen gulden,
terwijl het aantal rekeningen dat jaar
met 131.50) steeg tot ruim vijf mil
joen. Op diezelfde datum waren er
bij de Nederlandse Spaarbankbond
175 spaa-aanken aangesloten. De
bank Mees en Hope behaalde in het
afgelopen jaar een winst na aftrek
van belasting van 11.9 miljoen gul
den. Het geplaatste kapitaal bedroeg
70 miljoei gulden en het balanstotaal
2,3 miljard gulden. U een en ander
blijkt dat zich in één klap een nieu
we Nederlandse bankreus schaart
naast giganten als Algemene Bank
nederland, AmRo-bank en de jonge
Raiffeise.i-Boerenleenbank-combina
tie.
Voorwaarden
De Nederlandse Bank heeft inmid
dels al meegedeeld dat zij een ver
klaring v m geen bezv.ear zoals deze
wettelijk is vereist niet zal onthouden
I aan de n'iuwe opzet van de bonds-
1 spaarbanken zoals die haar eerder al
informeel -s voorgelee d De voor
waarden waaronder oen dergelijke
verklaring zou worden afgegeven
I moeten :wnader worden uitgewerkt.
afhankel'jk van de manter waarop
uiteindelijde fusie gtiealiseerd gaat
I worden.
Scholten de tijdelijke verhoging van
de inkomstenbelasting te beperken
tot 1 procent. Het materiële resultaat
is gelijk aan de voorstellen van de
regering.
Voor mr. Scholten gaat het om een
technische kwestie en hij wil er geen
grote politieke zaak van maken. Maar
uit oogpunt van beleidspresentatie
moet wel de voorkeur worden gege
ven aan een verhoging van 1 procent.
Een ander punt van kritiek op de
maatregelen van de regering is, dat
vergeleken met de voorgestelde be
lastingverhoging de beperking van de
overheidsuitgaven aan de magere
kant Is. Een verhouding van 1 op in
plaats van 1 op 3 zou evenwichtiger
zijn geweest.
Ook heeft mr. Scholten nog kritiek
op de rente die men straks moet be
talen op belastingschuld. Door deze
maatregel wordt de belastingdruk in
de directe sfeer met 80 miljoen ver
zwaard. De rente komt namelijk te
liggen op alle definitieve aanslagen in
de inkomstenbelasting.
Getroffen worden weer die perso
nen die door de hoge tarieven van de
inkomstenbelasting toch al zwaar
worden belast.
Verder heeft mr. Scholten beztvaar
tegen deze maatregel, omdat ze direct
ingaat tegen het beleid van de tegen
woordige staatssecretaris om de be
lastingverheffing te vereenvour
Stel ten dood
ZIE AF VAN KERNWAPENS
Dat is één Arjosmening. De volgende
kun je zelf mee helpen formuleren.
Werk binnen de Anti-Revolutionaire Jon
gerenorganisatie aan
vernieuwing van de samenleving van
uit evangelisch perspektief—
Stort 3.50 op giro 127164 t.n.v. Stichting Arjos te Den Haag,
en je bent lid. leeftijd 16-30 jaar. Inlichtingen: Arjos, Dr. Kuy-
perstraat 3, Den Haag.
Eind september hoogtepunt ledemverfactie
verpakking: 14 en 40 tabletten
(vervolg van pagina l)
Intussen heeft het kabinet gis
termiddag uitgesproken dat ook
het ruim (iOO.OOO man tellend
overheids-en ondewijzend perso
neel voor een extra salarisuit
kering in aanmerking komt.
De vijf centrales van overheids
personeel hadden donderdag om deze
principe-uitspraak gevraagd.
Daarbij is het kabinet tevens be-
Te grote dosis verdovende middelen
LONDEN De bekende
Amerikaawnse gitaristzanger
Jimi Hendrix is gisteren in het
St. Mary Abotts ziekenhuis in
pi Londen op 24-jarige leeftijd over
leden aan de gevolgen van een
te grote dosis aan verdovende
middelen.
Toen nij in de ochtend in het zie
kenhuis werd binnengebracht, was
hij reeds buiten kcu.is. Pogingen
hem wee- rij te brenger mislukten.
Hij was in Londen jui«* teruggekeerd
vaneen toerneedoor Europa.
Jimi Hendrix verbleei in een Lon-
dens hotel na zijn optreden op de
Europese popfestivals van Wight en
Fehmarn iPuitsland) Zondagavond
had hij in de Doelen in Rotterdam
moeten optreden Deze concerten
werden echter jp het lestste moment
afgelast omdat de baseitarist van de
Jimi Hen 1 -ix ExpiriereenoBilly Cox,
door een rts ongeschikt werd ver
klaard om op fe trede'.. Ook van Bil
ly Cox !s riekend dat hij regelmatig
hard dhigs gebruikt
Hendrix, geboren in Seattle/VS,
heeft zeer srote invloed gehad op de
hedendaagse oopmuz'^k Hij be
schreef zeif zün muziek als '21ste
eeuws'. ZHn grammofoonplaten wa
ren grote commerciële successen,
maar zijn ongetemd live-optreden
wekte het meest opzien
Zijn beweeglijkheid op het podium
was ongeëvenaard Niet zelden
beëindigde hij een voorstelling met
het kapotsiaan van zijn gitaar en van
de geluidsinstallatie In de VS kreeg
hij grote populariteit doorde popfesti
vals van Monterey er Woodstock.
Zijn optreden in Woodstock leidde tot
een politieke controverse over zij
mismaakte vers'e van het Ameri
kaanse volkslied
Hendrix werd vorig jaar in Toronto
vrijgesproken van de beschuldiging
van bezit 'an h°"oine er hasjiesj.
Gisteren werd ook de 29-jarige
Britse zangeres kathv Kirby naar een
Londens ziekenhuis overgebracht na
dat zij eer te grote dos'« verdovende
middelen had ingenomen. Haar toe
stand zou o°vredigend zijn.
reid nog dit jaar een voorschot te
verlenen op de definitieve uitkering,
waarvan de hoogte (overeenkomstig J,"
het salarisbeleid voor het overheids
personeel) wordt vastgesteld op bais
van het gemiddelde in het bedrijfsle
ven.
Die bereidheid kan worden afgeleid
uit de verklaring in het na afloop van
het kabinetsberaad verstrekte
communiqué, dat „de staatssecretaris
van binnenlandse zaken. mr. C. van
Veen. het beraad in de centrale com
missie voor georganiseerd overleg zal
voortzetten, zodra meer inzicht is
verkregen over aard en omvang van
de maattegelen die op dit gebied in
het bedrijfsleven zijn getroffen".
Dat overleg heeft gisteren niet
meer plaatsgehad omdat naar het
oordeel van de staatssecretaris over
de te verwachten omvang van de
400-uitkeringen thans nog onvol
doende inzicht bestaat. De ambtena-
renorganlsaties hebben zich bereid
verklaard de ontwikkeling nog een
poosje aan te zien.
dige bioscoopwet vervangen. Daarin
is opgenomen een interim-regeling
met betrekking tot de bevoegdheid
van de burgemeester op het terrein
van de openbare orde in verband met
Enkele maanden gelpden hebben de voorstellingen en vertoningen.
spaarbanken in Utrecht in een alge-
mene vergadering al hun toestem
ming voor de vorming van een nieu
we structuur van de spaarbankwereld
zoals die nu is voot gesteld. Deze
nieuwe r-'n^rteur is voor een deel
neergelegd n de nieuwe statuten van
de Neder anri.se Spaarbankbond. die
1 onlangs koninkUik werden goedge-
'eite komt bet eroo neer
dat negen -egionale kringen zijn ge-
vormd. ri:» het hele If.nd bctriiker
Deze kriuten worde1- overkoepel
door een bondsraad, die is samenge
steld Uit vertegenwoordigers van de
verschilt*r de kringen.
DEN HAAG Binnen zeer afzien
bare tijd zal aan de Tweede Kamer
worden aangeboden een ontwerp van
wet inzake de filmkeuring. Minister
Beernink (binnenlandse zaken) heeft
dit gisteren aan de Tweede Kamer matie* van "de provinciale afdeling
meegedeeld. Het ontwerp zal de hui- Een lidmaatschapskaart geeft stem-
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG „Een grote
sprong vooruit" wil de anti
revolutionaire jongerenorganisa
tie gaan doen. Zo luidt de titel
van een landelijke campagne om
het aantal leden flink op te
voeren.
De actie duurt de hele maand sep
tember. En hoewel het hoogtepunt
pas op 28, 29 en 30 september is.
komt er al schot In de ledenwerving,
vertelt Arjos-secretaris Frita Kool.
Eind augustus had de politieke
jongerenorganisatie 1100 (betalende)
leden. Nu. terwijl de actie pas goed
op gang begint te komen, bedraagt
dit aantal 1160.
Het doel van de campagne ieder
lid werft er één bij lijkt onhaal
baar. maar de Arjos rekent wel op
een paar honderd nieuwe leden van
beneden de dertig jaar. Deze krijgen
voor hun 10 abonnementsgeld per
jaar (wie zich nu aanmeldt hoeft over
1970 maar 3,50 te betalen) het
maandblad Op Wiek en voorts infor-
recht op alle landelijke bijeenkomsten.
Verder worden zowel op landelijk,
provinciaal als clubniveau heel wat
activiteiten ontplooid. Op het lan
delijk programma staan onder meer
„Zoveel te meer overeenkomsten
er in het bedrijfsleven worden geslo
ten. zoveel te groter het voorschot
kan rijn", zo zei ons een woordvoer
der van de Nederlandse christelijke
bond van overheidspersoneel gister
avond.
LANGE REEKS
Aan de bedrijfstakken en onderne
mingen die zich reeds tot uitbetaling
van de 400 bereid verklaarden heeft
zich gisteren een lange reeks toege
voegd. Wel wordt afhankelijk van
de omstandigheden de extra uitke
ring in diverse vormen gegoten, zoals
uitbetalingen in etappes en gedeelte
lijke uitkering in 1971.
Zo werd gisteren overeenstemming
bereikt o.m. in de suikerverwerkende
industrie, de suikerwerk- en choco
lade-industrie. de vlees warenindu-
strie. het bakkersbedrijf, het pluim-
veeslaehteriibedriif. het grondbagger-
bedrijf, de betonwarenindustrie.
alsmede in veel afzonderlijke onder
nemingen. waaronder Heineken-Am-
stelbier. Koudijs Mengvoederfabriek, j
de Nederlandse Dagblad Unie (zowel
technisch, administratief als journa
listiek personeel), de Nederlandse
diepdrukinrichting. Rank-Xerox, een
aantal steenfabrieken. Cyanamid in
het Botlekgebied. Gekro in Schiedam,
ICA en Tiofine op Rozenburg e.a.
KI.EIN METAAL
Daar staat tegenover dat geen
overeenstemming werd bereikt voor
de ruim 150.000 werknemers in de
metaalnijverheid, de zgn. klein me
taal (elektricitelts-. loodgieters-, cen
trale verwarmingsbedrijven e.d.).
De werkgeversorganisaties in deze
bedrijfstaak deelden de vakbonden
gistermiddag mee onder geen beding
verder te willen gaan dan een aanbe
veling aan hun leden voor een extra
loonsverhoging per 1 oktober a.s. var
maximum 3 procent. De vakbonden
hebben dit afgewezen omdat deze 3
procent over de laatste drie maanden
van het jaar voor volwassenen neer
komt op ca. 100. voor jongeren nog
aanmerkelijk minder.
De vakbonden hebben de werkge
vers laten weten hun eis van ƒ400
ten volle te handhaven en zich achter
hun leden te zullen scharen alserin
de bedrijven moeilijkheden ontstaan.
een studieconferentie op 2 en 3 okto
ber in Amersfoort over het bevol
kingsvraagstuk en de gevaren van
biochemische aard en op 16 januari
een conferentie in Utrecht over de
toekomst van Suriname en de Neder
landse Antillen. Bovendien geeft de
jongerenorganisatie tal van brochures
en publikaties uit
Hoewel de Arjos nauw verwant is aan
de ARP, betekent dat niet dat ze alles
wat de moederparty zegt beaamt. De
organisatie, die zich vanuit een evan
gelische visie op mpns en samenleving
kritisch opstelt laat haar mening soms
dwars tegen de opvattingen van de
ARP in horen.
De meeste politieke uitspraken doet
de Arjosraad. waarin elke provincie
een „fractie" heeft. De gebeurtenissen
in binnen- en buitenland worden
daarin getoetst aan het politiek pro
gram.
Kritisch
Hierin pleit de Arjos onder meer
voor een kritische houding van Ne
derland ten opzichte van de NAVO-
politiek: het militaire element van
de NAVO dient ondergeschikt te wor
den gemaakt aan het politieke. Ne
derland zal moeten overwegen de or
ganisatie te verlaten indien het door
economische en politieke druk niet
lukt de democratie in de (NAVO-lan-
den) Griekenland en Portugal te her
stellen.
Om de verkommering van de me
demens tegen te gaan, wil de Arjos
de ontwikkelingshulp opgevoerd zien.
Wat betreft de binnenlandse poli
tiek staat de ontplooiing van ieder
mens centraal. Daarom: fel verzet te
gen aantasting van het resterende
natuurbezit en tegen verdere vervui
ling van het milieu; opvoering van de
woningbouwproduktie; meer geld
voor de vorming van werkende jon
geren. afschaffing van de autoritaire
gezagsuitoefening en verhoudingen in
het leger en van overbodige franje;
vermindering van inkomens- en ver-
mogensverschillen; inspraak en me
debeslissingsrecht voor de werkne
mers.
Dit Is een greep uit de Arjosstand-
punten. waarvan men begrijpt dat
verwezenlijking veel geld zal kosten.
De belastingen zullen dus moeten
stijgen, waarbij de lagere inkomens
groepen moeten worden ontzien, al
dus de jongeren.
I'ublic-relations begeleiding nodig
DEN HAAG „De rechtspraak
staat in ons land nodeloos te ver
af van dc burger en zij heeft drin
gend behoefte aan public relation
begeleiding".
Tot deze conclusie kwam de Haagse
advocaat mr. J C Hooftman in zijn
voordracht, die hij gistermiddag in
Den Haag hield voor het Nederlands
Public Relations Genootschap ter ge
legenheid van de installatie van een
i commissie toezicht op de naleving
I van de onlangs door het genootschap
i aangenomen beroepscode,
i Mr. Hooftman. voorlichtingsman
i van de Nederlandse Orde van Advo-
raadkamer de door de& reder gestorte J caten meent dat de symptomen van
Borgsom terug te betalen. onlwgrlp en wantrouwen jegens het
I rechtswezen, die de laatste jaren van
De 44-jarige mevrouw Eugenia tijd tot tijd in enquêtes, publikaties.
Niarchos overleed op 4 mei van dit radio en tv-rubrieken naar voren ko-
jaar op het eiland Spetsopoula, dat men. niet nodig zouden zijn.
eigendom van de scheepsmagnaat is. Discussies over het al dan niet be-
ATHENE Een rechtbank in Pi
raeus heeft gisteren de aanklacht van
het openbaar ministerie tegen de
Griekse reder Stavros Niarchos.
waarin deze ervan wordt beschuldigd
de hand te hebben gehad in de dood
van zijn echtgenote, niet ontvankelijk
verklaard. Het college besloot
staan van klassejustitie. over de hoge
kosten en de veel te lange duur van
procederen, over het estabüsment ka
rakter van het rechtersambt enz.,
worden voor een belangrijk deel in
het leven geroepen door het gebrek
aan inzicht bij de burger in de
rechtspraak en hoe zij werkt.
Beangstigend
Zeer belangrijk noemde mr Hooft
man het bevorderen van een betere
communicatie in de rechtszaal tussen
dc rechter en de burger die terechts-
staat. „Het is eenvoudig beangstigend
te zien hoe een rechter en een ver
dachte dikwijls een dusdanige ver
schillende taal spreken, dat volkomen
langs elkaar heen wordt gepraat, al
dus mr. Hooftman.
Het zijn volgens hem alleen de
rechters zelf die daarin verandering
kunnen brengen, nl. door in algemeen
begrijpelijke taal met de verdachten,
gedaagden en getuigen te spreken en
deze mede daardoor ook op hun ge
mak te stellen. Ook zijn er nog te
weinig rechters, die de verdachte na
de formele voorlezing van het vonnis
in gewone taal uitleggen wat er met
hem gaat gebeuren en ook motiveren
waarom de rechtbank tot die beslis
sing is gekomen.
Heel veel burgers over wie recht is
gesproken verlaten de rechtszaal zon
der begrepen te hebben waar het nu
eigenlijk om ging.
Stoffige image
Bepalend voor de wat stoffige ima
ge van het rechtswezen in Nederland
noemde mr. Hooftman ook de sfeer in
vele rechtszalen. Zo bepleitte mr.
Hooftman o.m. het aanspreken van de
rechters met „mijnheer de rechter" in
plaats van met edelachtbare en het
afschaffen van de zwarte toga met
witte bef. die de afstand tussen rech
ter. advocaat en burger alleen maar
onnodig vergroot.
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Evangelische ra-
dikaliteit, kreet of werkelijk
heid? Dit was het thema van een
CHU-studieconferentie, georgani
seerd door de Lohmanstichting,
vandaag in het Jaarbeurscen
trum.
Ds. F. H. Landsman gaf in zijn in
leiding dit antwoord: Evangelische
radicaliteit is vaak niet meer dan een
leuze. Er is nog te veel emotioneel
over nagedacht wat dc verbinding
van Evangelie en radicaliteit wel zou
kunnen betekenen en wat de op
dracht is.
Maar evangelische radicaliteit kan
een werkelijkheid worden in het poli-
tieke leven. Het kan een gestalte
worden van christelijke verantwoor
delijkheid in dc Nederlandse, de
Europese en de mondiale samenle- j
ving.
Niet uitgewerkt
Ds. Landsman verzuchtte echter,
dat er nog maar weinig is gebeurd
aan studie en aan de vormgeving op I
politiek gebied. Men zou zo het Euro
pese vraagstuk moeten bezien.
Het moet ook mogelijk zijn de ver
schillende politieke beginselverkla
ringen en programs (ook het program
van de CHU) eens onder 't gezichts
punt van de evangelische radicaliteit
te bezien. Een nieuwe legitimatie van
het christelijke politieke partijwezen
is dringend nodig.
Ds. Landsman zei: Als „christe
lijke" politiek vanuit een evange
lische verantwoordelijkheid nog
mogelijk is. dan zal het een radicale
politiek moeten zijn in „evangelische"
zin.
Geen revolutie
Politieke radicaliteit mag niet ge
lijk worden gesteld met revolutionai
re gezindheid en revolutionair hande
len in welke vorm dan ook. Het door
breken van de bestaande orde be
hoeft niet met revolutionair geweld
gepaard te gaan.
Het is merkwaardig met hoeveel
Ds. F. H. LANDSMAN
argeloosheid sommige christen-radi
calen terecht oorlog als middel tot het
bereiken van een politiek doel ver
werpen. maar wel de burgeroorlog, de
guerrilla-methodieken en het gijzelen
van mensen bulten het conflict ver
dedigen. omdat het doel de middelen
zou heiligen. Het conflict-model
wordt verkozen boven het orde-mo
del.
De evangelische radicaliteit is een
radicaliteit, stelde ds. Landsman, die
vooral is gericht op de verwerkelij
king van de vrijheid.
Dat moet dan vrijheid zijn in een
samenleving, die gericht is op een
wereldeconomie, wereldsamenleving
en op de wereldstaat. Het klinkt pa
radoxaal.
Ondanks alle lippendienst aan de
vrijheid In vrijwel alle moderne sta
ten in Oost en West. Noord en Zuid.
is de vrijheid een goed. dat, naarmate
de technische cultuur zich meer auto
noom gaat doorzetten, steeds meer
bedreigd wordt.
Het dualisme dat de kerkelijke pre
diking wil beperken tot het persoon
lijk leven, terwijl de politiek onder
worpen is aan eigen wetmatigheden,
is verwerpelijk. Juist door dit dua
lisme. zei dr. P. A. Elderbosch in zijn
inleiding, heeft men steeds weer de
boodschap van de profeten, die de
sociale en politieke consequenties van
het geloof zo duidelijk hebben ver-
I tolkt, willed isoleren.
Zodra echter de bijbelse boodschap
wordt losgekonpeld uit zijn politiek
verband, steekt het moralisme de kop
op. In deze tijd doet het moralisme
zich in nieuwe vormen voor.
Maar. zei dr. Elderbosch, het radi
cale van de Schrift is dan ook niet
een tneoassing van dc moraal, maar
de opbouw van een gemeenschap,
waarin de mensen weer bij hun naam
kunneq worden aangesproken en
waarin men zicht heeft op dc weg
van de schepping naar het einde.
Solidair
Belangrijk voor het gesprek op de
ze CHU-conferentie was het rapport
van de commissie Oecumene en poli
tiek over de Vierde Assemblee van de
Wereldraad van Kerken in Uppsala.
De commissie kwam tot de conclusie,
dat de secularisatie een uitdaging is
om nieuwe wegen te vinden.
Wij moeten, aldus een volgende
conclusie, solidair zijn met de Zuida-
meriksanse christen-democraten, die
streven naar een totale structuurver
andering van de samenleving, met de
studenten die om inspraak vragen en
met allen die strijden voor medever
antwoordelijkheid in het bedrijfsle
ven.
Inzet
Vanmiddag volgde op deze inleidin
gen een discussie, die zich vooral toe
spitste op de volgende punten:
We leven op een kritisch moment
in de geschiedenis;
We zijn ingekapseld in onze eigen
economie en technologie. Er zijn radi
cale oplossingen nodig:
Evangelische radicaliteit vergt
een bereidheid om zich in te zetten
voor het leefbaar maken van de we
reld.
