i
'alestijnen komen bestand
met Jordanië niet na
Werkgevers bouw
doen concessies
N
Minister binnenlandse
zaken verantwoordelijk
voor gang van zaken
Spanning groeide snel naar hoogtepunt
Nieuwe regering weg
Israël laat 80
Arabieren vrij
Morgen weer beraad over f 400
Zware straffen
voor kapers
Zeven man horen
strenge straffen
in hasjiesjhandel
Zaak-Defregger
gesloten
Kamervragen over
„bankoverval"
Uit de Haagse hof geplukt
- -
©ONDEROA® IT SEPTEMBER 1970
Vervolg van pagina 1
AMMAN De al geruime tijd heersende spanning tussen
Jordaniërs en Palestijnen was gisteren snel naar een hoogtepunt
gegaan. Kasim Ghazzawi, de culturele attaché vah Jordanië,
verklaarde gisteravond reeds „Ons land verkeert aan de rand
van een burgeroorlog. Er is reden tot ongerustheid.'*
De direkte aanleiding voor de
Palestijnen om tot actie over te
gaan, was het ontslag van pre
mier Rifai in de nacht van dins
dag op woensdag.
achtsstrijd
HKELE jaren heeft koning Hoessein
van Jordanië zich laten welgevallen,
dat Palestijnse commando's hun po
sitie in zyn land verstevigden. Hun
eisen hielden steeds verband met
het verkrijgen van meer vrijheid om
tegen Israël te opereren,
ingzaam maar zeker werden de
commando's een staat in de staat,
die de macht wilden overnemen,
ronder overigens koning Hoessein
aan de kant te zetten. Wel stonden
sluipschutters hem naar het leven,
maar dat was tegen de bedoeling
van de Palestijnse leiders,
et is nog niet duidelijk, of de strijd,
die de Jordaanse troepen nu tegen
de commando's voeren, door koning
Hoessein werd gewenst. De moge
lijkheid. dat de militaire leiders het
lijdelijk toezien beu waren en een
beslissing forceerden, lijkt groter,
ntussen beschuldigen beide partijen
elkaar ervan, de strijd te zijn be
gonnen. Men zal met name in Syrië
en Irak zonder meer de Palestijnen
geloven om een argument in handen
te hebben tot gewapende tussen
komst.
loning Hoessein hoopt blijkbaar op
steun van president Nasser. Hij zei
fisteren dat „vijandige krachten
jroberen, Egypte van de rest van
le Arabische wereld te isoleren en
Jordanië te vernietigen". Zeker is
Egyptische hulp echter geenszins,
isschien zal Nasser proberen, Syrië
en Irak te weerhouden van recht
streekse inmenging in het conflict.
Beide landen hebben op grond
van niet meer geldende afspraken
van jaren geleden troepen in
'Jordanië gelegerd. Wat zij zullen
doen is niet geheel duidelijk.
is in de Arabische wereld vaak
groot verschil tussen wat men zegt
en wat men doet. Dit betekent niet,
dat de Iraakse en Syrische troepen
zich niet in de strijd zullen mengen.
Het zal ervan afhangen hoe de
gevechten verlopen en welk gevaar
openlijke interventie uitlokt.
Jordaanse strijdkrachten zijn al
geruime tijd voorbereid op een Pa
lestijnse greep naar de macht. De
vernederende gang van zaken rond
de kaping van vliegtuigen is de
druppel geweest, die de emmer deed
overlopen. Het werd een kwestie
van nu of nooit.
de Jordaanse strijdkrachten hun
greep op de rebellerende bevolking
kunnen herkrijgen, hangt in be
langrijke mate af van de betrouw
baarheid van de militairen, die tot
voor kort de neiging hadden, zich
met de commando's te verbroederen.
JERUZALEM Israel heeft giste-
n 80 arabieren in vrijheid gesteld,
e samen met ruim 350 anderen af
kopen weekeinde tijdens een mas-
ile arrestatiegolf in de bezette ge
leden werden aangehouden. Maan-
ag werden al 75 arabieren vrijgela-
n, nadat bij de ondervraging was
ableken dat zij geen betrekkingen
aderhielden met het volksfront voor
e bevrijding van Palestina.
Aanvankelijk bestond in sommige
elingelichte kringen de overtuiging
at de gearresteerde arabieren moes-
m dienen als tegengijzelaars voor de
ij jordanie vastgehouden vliegtuig- j
Sssagiers. Minister van buitenlandse 1
iken Eban heeft dat tegengesproken.
Koning Hoessein, van wie sommi
gen beweerden dat hij wilde aftre
den. gaf een militaire regering de
macht in handen. Hij benoemde de
i hem zeer toegewijde brigade-generaal
Mohammed Da-oed tot premier en
1 luitenant-generaal Habes Majali tot
opperbevelhebber van het leger. In
het gehele land werd de staat van
beleg afgekondigd.
Het centrale comité van het Pales
tijnse verzet reageerde snel met het
aaneensluiten van de rijen. Het ge
lastte de onmiddellijke vereniging
van alle Palestijnse commandogroe
pen onder opperbevel van El Fatah-
lcider Jasser Arafat. De opschorting
van de betrekkingen met het Volks
front, dat in zake de vliegtuigkapin
gen een bevel van het centrale comité
had genegeerd, werd ongedaan ge
maakt.
Staking
De guerrilla's riepen een algemene
staking uit met als doel „het fascis
tische militaire bewind te verdrij
ven".
Gistermiddag hadden de comman
do's geen gevolg gegeven aan de
overeenkomst van dinsdagnacht met
de Jordaanse regering. Afgesproken
was dat de Palestijnse militie de wa
pens bij de grote guerrilla-organisa
ties zou inleveren en de Palestijnen,
hun stellingen in Amman zouden ont
ruimen.
Omdat de guerrilla's hieraan geen
gehoor gaven, verzocht de zogenaam
de „verzoeningscommissie van vijf"
om een spoedbijeenkomst van de
Arabische Liga.
Intussen stroomde de militie van de
Palestijnen uit de kampen naar hun
gevechtsposten. Commando's in jeeps,
zwaaiend met de lopen van de mi
trailleurs, raasden door de straten
van hoofdstad Amman.
Grote groepen Palestijnen uit Liba
non trokken door de bergen naar
Jordanië, Op de grenswegen waren
vrachtwagens vol gewapende com
mando's te zien.
Jasser Arafat verbood de Palestij
nen als eersten het vuur te openen „op
hun broeders van het Jordaanse le
ger". In een boodschap aan alle Ara-
bische leiders verzocht hij tussenbei
de te komen om een einde te maken
aan het dreigende bloedbad.
Sterkte
Volgens militaire waarnemers lig
gen de papieren bij de strijd het gun
stigst voor het Jordaanse leger. Nu
meriek sterker, zwaarder bewapend
en beter geoefend en gedisciplineerd
heeft het in een open slag weinig te
duchten van de Palestijnen. Anders
ligt het rond en in Amman; het leger
zou slechts ten koste van zware ver
liezen onder de burgerij en grote
schade zich meester van de hoofdstad
kunnen maken.
De Jordaanse strijdkrachten om
vatten ruim 60.000 man, namelijk
58.000 bij het leger, 2.000 bij de lucht
macht en 250 bij de kleine marine.
Verder heeft het land 7.500 man gen
darmerie en 30.000 man nationale
garde.
De sterkte van de Palestijnse een
heden is moeilijker te schatten. Men
meent dat er 20.000 tot 30.000 com
mando's zijn, van wie ongeveer de
helft tot El Fatah behoren.Het be
vrijdingsleger, de geregelde eenheden
van de Palestijnen, omvat 10.000 man
en is sterk uitgerust. Het is echter
nog maar weinig in actie geweest te
gen Israël. Povendien zijn er nog zo'n
25.000 guerrillastrijders die als een
soort militie kunnen worden be
schouwd.
In het land bevinden zich 12.000
man Iraakse troepen. Onlangs zouden
ze met 6.000 man zijn versterkt. Zij
beschikken wel over zware wapens
en ze zijn door de regering in Bagdad
onder bevel van het centrale comité
van het Palestijnse verzet geplaatst
Ook in het noorden van Jordanië be
vinden zich enige honderden Syrische
artilleristen.
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG De werkgevers
organisaties in het bouwbedrijf
zijn na hun aanvankelijke totale
afwijzing van de uitkering ineens
van 400 thans bereid concessies
te doen, zo is gistermiddag geble
ken bij het hernieuwd overleg
met de drie bouwvakbonden.
Tijdens dit beraad dat plaats had
op verzoek van de raad van bestuur
bouwbedrijf, waarin de werkgevers
organisaties samenwerken, hebben zij
Mevrouw Bandaranaxke, premier van Ceylon, brengt een officieel
aan Parijs. Hier mevrouw Bandaranaike bij aankomst gisteren
vliegveld Orly.
bezoek
op het
Bij staatsbezoeken
DEN HAAG Alléén de mi
nister van binnenlandse zaken
zal voortaan verantwoordelijk
zijn voor de gang van zaken bij
staatsbezoeken. Het kabinet
heeft dit besluit genomen naar
aanleiding van het bezoek van
de Indonesische president
Soeharto.
Maatregelen van plaatselijke aard
zullen aan het plaatselijk bevoegd ge
zag worden overgelaten. In voorko
mende bevallen zal de minister niet
in details treden, maar de grote lijn
zal door hem worden bepaald, uit
eraard in overleg met het kabinet en
in spoedgevallen met de minister
president.
Minister Beernink (binn. zaken)
deelde dit gisteren aan de Tweede
Kamer mee in een nadere informatie
betreffende de maatregelen rond het
staatsbezoek van president Soeharto.
BVD-rapporten
Uit de mededelingen van de be
windsman bleek dat provinciale en
justitiële autoriteiten voor het bezoek
van de Indonesische president kennis
konden nemen van de dagelijkse rap-
NEURENBERG Een rechtbank
n Neurenberg heeft gisteren acht
'sjechoslowaakse staatsburgers, die
P 8 juni een Tsjechoslowaaks passa-
[iersvliegtuig dwongen van koers te
'eranderen en naar West-Duitsland
e vliegen, tot gevangenisstraffen van
weëenhalf jaar tot acht maanden
Veroordeeld. De meeste straffen zijn
'oorwaardelijk.
De drie zwaarst gestraften, de
25-jarige Rudolf Cihac, de 23-jarige
Josef Prochazka en de 23-jarige Jiri
Galasek moeten echter hun straffen
Van tweëeneenhalf jaar uitzitten.
Tot hun verdediging hadden de ka-
Jters aangevoerd dat zij vervolging
peesden wegens hun anti-communis-
"Khe houding.
De Westduitse bondskanselier Willy Brandt, in München voor een ver
kiezingsbijeenkomst. nam de gelegenheid te baat een voorproefje bij le
wonen van het „oktoberfeest", dat over acht dagen begint. Hier danst
hij met een meisje van de dansgroep uit Chiemgau. Beieren.
porten van de Binnenlandse Veilig
heidsdienst Hierin is melding ge
maakt van de mogeljikheid van aller
lei acties van verschillende groepe
ringen van tegenstanders van de hui
dige Indonesische regering, variërend
van demonstraties en andere zoge
noemde zachte acties tot geweldda
digheden.
Over de bewaking van de residen
tie van dc Indonesische ambassadeur
in Wassenaar merkte minister Beer
nink op, dat zonder enige aarzeling
overeenstemming werd bereikt over
het instellen van een vaste post bij
de residentie, bestaande uit 1 man
met portofoon in permanente verbin
ding met het politiebureau, opdat bij
voortijdige acties met de nodige
promptheid zou kunnen worden opge
treden.
Niet in gevaar
Voor de dagen van het zezoek van
Soeharto waren vergaande maatrege
len voorzien, die zodanig waren dat
het leven van de president nauwe
lijks in gevaar kon worden gebracht,
aldus minister Beernink.
Hij deelde nog mee, dat bij nader
onderzoek is gebleken, dat bij de ge
meentepolitie van Wassenaar, noch
bij de burgemeester enige mededeling
is binnengekomen als zouden omwo
nenden van de residentie hebben ge
waarschuwd dat zij Ambonezen had
den gesignaleerd in de omgeving van
het later bezette gebouw.
AMSTERDAM „Een handel op
grote schaal" noemde de officier van
justitie bij de Amsterdamse recht
bank gisteren de zaak tegen zes ver
dachten, die betrokken waren ge
weest bij de import van en de handel
in totaal 80 kilo hasjiesj: Van deze
partij, die in de groohandel een
waarde heeft van 128.000 gulden,
konden 240.000 stickies worden ge
draaid, die in de detailhandel een
waarde hebben van 360.000 gulden, zo
had de officier, mr, A. Herstel, uitge
rekend. Tegen de 27-jarige kok Trai
ling T. B. uit Amsterdam, eiste hij
één jaar en 4 maanden.Tegen de
26-jarige Duitse elektricien Klaus W.
B. uit Hamburg, die de hasjiesj had
gemporteerd en die volgens de offi
cier een centrale rol had gespeeld,
este hij een jaar met aftrek. Zijn
stadgenoot, de 30-jarige slotenmaker
Bernd W.. heerde 7 maanden tegen
zich eisen. Tegen de 32-jarige Ameri
kaanse club-manager George B. C.
werd een jaar met aftrek geëist. Ze- I
ven maanden met aftrek luidde de eis
tegen de 29-jarige Amsterdamse ar
chitect Gerardus M. .P die voor 5500
gulden 3 kilo had gekocht van de
kok, en toen gepakt was. Tegen de
29-jarige Amerikaanse artiest Carl B..
die bij hem woonde en ook 3 kilo had j
gekocht, werd dezelfde straf geëist.
Er waren totaal 10 ve4dachten in de- i
ze affeire. Van drie werden de zaken I
geseponeerd, een. kwam voor de kin-
derreehter en een verdachte is nog
voortvluchtig, zo deelde de officier
mede. Uitspraak 30 september.
AMSTERDAM De tussen de
Nederlandse Vereniging van Journa-
ten en de Vereniging de Nederlandse
Dagbladpers afgesloten cao voor dag
bladjournalisten is per 15 september
jl. van kracht gefcvorden De nieuwe
cao. die o.m. een algemene salarisver-
hoging van 7 pet. e-.i een regeling in
zake aanpassing van de salarissen bij
stijging van de kosten van het le
vensonderhoud behelst, geldt voos d« ii
MÜNCHEN De rechtbank van
München heeft gisteren besloten tot
ontslag van rechtsvervolging voor de
Münchener hulpbisschop Defregger.
Defregger werd ervan verdacht als
kapitein van een eenheid alpenjagers
van het Duitse leger, medeverant
woordelijk te zijn voor de executie
van 17 burgers in 1944 in het Ita
liaanse Abruzzendorp Filetto.
De rechtbank zal Defregger en zijn
voormalige ondergeschikte, luitenant
Paul Ehlert, niet vervolgen omdat
„zij hebben gehandeld in overeen
stemming met het Duits militair
recht, dat in 1944 van kracht was".
De zaak-Defregger kwam vorig
jaar juli aan het rollen door een pu-
blikatie in 't Westduitse weekblad
„Der Spiegel". Onmiddellijk daarna
werd hij uit het bisschoppelijk ambt
geschorst.
DEN HAAG De overval van de
bank in Den Helder door mariniers,
als onderdeel van een marine-oefe
ning, heeft gisteren in de Tweede
Kamer geleid tot schriftelijke vragen
aan minister Den Toom (defensie).
De bewindsman is gevraagd derge
lijke 'ludieke invallen' te voorkomen.
De vragenstellers, de heren Dankert
en Egas (soc.) verwonderen zich over
het feit dat een particuliere bankin
stelling bij de oefening is betrokken
zopder dat deze bank en de politie op
de hoogte waren gesteld.
PSP-Kamerlid Van der Spek
vraagt of de minister de verantwoor
delijkheid voor dit soort oefeningen
die in volle vredestijd slachtoffers zo
wel bij militairen als onder burgers
kunnen maken, kan dragen. Als dit
niet het geval is, aldus vragensteller
moet de minister onmiddellijk ingrij
pen: de oefeningen moeten gestaakt
worden en de verantwoordelijke ma
rine-autoriteiten dienen scherp tot de
orde te worden geroepen.
Als de minister wel de verantwoor
delijkheid draagt, hoe beoordeelt hij
dan een te verwachten scherp optre
den van burgers en politie tegen de
betrokken militairen, die immers voor
commune misdadigers worden aange
zien, zo vraagt het Kamerlid.
Kritiek op ambassade
(na busongeluk)
niet gerechtvaardigd
DEN HAAG De kritiek op de
wijze waarop vertegenwoordigers van
de Nederlandse ambassade in Madrid
en Sevilla bijstand hebben verleend
bij het busongeluk op 9 augustus is
niet gerechtvaardigd. Minister Luns
antwoordt dit op vragen van het
Tweede-Kamerlid Dankert (soc.).
De kritiek is niet afkomstig van be
trokkenen bij het ongeluk, maar van
derden, aldus minister Luns. Er zijn
bij het ministerie geen klachten bin
nengekomen van overlevenden van
het ongeluk.
tegenvoorstellen gedaan op de eis van
de vakbonden dat ook in de bouw het
bedrag van ƒ400 bruto volledig moet
worden uitbetaald.
Hoever die voorstellen gingen is
niet bekendgemaakt; wel, dat zij door
de vakbonden zijn afgewezen. Het
overleg is na 3>/ï uur durende onder
handelingen niet vastgelopen maar
geschorst tot vrijdag omdat de dele
gatie van de raad van bestuur bouw
bedrijf de gelegenheid wilde hebben
om met de besturen der betrokken
werkgeversorganisaties nader overleg
te plegen. Daarvan zal afhangen of in
het bouwbedrijf alsnog een akkoord
over een extra loonuitkering bereikt
zal worden.
Grafisch bedrijf
j De gisteravond tot middernacht ge-
I voerde onderhandelingen tussen dc
I werkgeversorganisaties en de vak-
j bonden in het grafisch bedrijf zijn
i mislukt. Dé werkgevers bleken niet
verder te willen gaan dan een extra
uitkering van een bruto weekloon
met een maximum van 250.
De veretegenwoordigers van de
grafische reproduktiebedrijven wil-
den nog minder ver gaan. De vak
bonden hebben meegedeeld hun leden
nu te zullen adviseren per bedrijf
aandrang op de werkgevers uit te
oefenen.
Aan de ondernemingen die wel be
reid zijn de volledige 400 uit te be
talen heeft zich ook gisteren weer een
aantal toegevoegd. Daartoe behoren
i o.a. Bruynzeel te Zaandam (die in
vier etappes gaat betalen te weten
200 op 1 oktober, 75 op 5 november
en 3 december en 50 op 24 decem
ber). Ford Autofabriek te Amsterdam,
British American Tobacco te Amster
dam (waar de volle ƒ400 wordt be
taald na een petitie van het personeel
tegen het aanvankelijke voornemen
dit jaar niet meer dan ƒ200 uit te.
keren) en de Machinefabriek Grasso
te 's-Hertogenbosch, waar de extra
uitkering geschiedt in de vorm van
een aandeel in het eigen bedrijf en de
rest in contant geld.
In de bouw en industriële sector,
met name bij bedrijven van Akzo en
Unilever, duurt intussen de arbeids
onrust voort.
Ook in het voormalige Biafra is
een eind gekomen aan de zomer
vakantie", ook al zijn vele scholen
na de oorlogshandelingen nog niet
hersteld. Opgewekt gaan de lbo-
kinderen hier met krukjes op het
hoofd het nieuwe schooljaar
tegemoet.
De Haagse Molenstraat, een uitlo
per van de Paleispromenade, is een
straatje voor snuffelaars. Ze vinden
een winkel voor hondeschoonheid,
waar alles te koop is voor dwergpin
cher en chow-chow, voor barsois en
bulldog en alle andere honden, die
geen honds leven hebben.
Er is een zaak met een onvoorstel
bare hoeveelheid Meissner porselein;
een kunstgalerie met unieke lijsten
makerij; dan 't Molentje, waar wel
zo'n honderd koeksoorten uit alle
delen des lands voorradig zijn en
dan de Kaarsen boetiek, waar het lil-
liput verjaarstaartkaarsje tot 'de ge
boortekaars, die bij tachtig verjaar
dagen branden kan, te krijgen is.
En alle andere kaarsen, die ter de
votie of versiering aangestoken kun
nen worden. Waterlelies om in een
vingerkom te laten drijven voor een
romantisch etentje; barokke kaarsen
voor een pompeus interieur, lila ge
vlamde blokken met drie pitten voor
de moderne mens.
Het geurt er naar appels-op-zolder
en lavendel, naar zacht parfum en
zoete honing.
Het is er een sfeer van vandaag,
waarin elk gebruiksvoorwerp in dui
zendvoudige variatie gemaakt moet
worden en van gisteren, van een
eindeloos ver gisteren; toen de avon
den nog stil en lang 'waren bij flak
kerend kaarslicht
Kaarsen
Uit die tijd stammen ook de punt
zakjes op de toonbank. Iedere klant
krijgt zo'n puntzakje mee en vindt
er in... perpernoot grote honigkoek -
jes...
Een grapje om het feest te vieren
van het tweejarig bestaan van de
Kaarsenboutiek in de Haagse Mo
lenstraat eij van de opening van de
Rotterdamse aan de Van Oldenbar-
neveltplaats.
Het schijnt een oude traditie te
zijn om bij kaarsen honigkoekjes te
geven, stammend uit de tijd dat in
de kloosters de iemker-monniken de
raten aandroegen voor de broeders-
kaarsemakers en de honig brachten
naar de broeders-koekebakkers.
Er is een hele voorraad van die
koekjes uit Neurenberg geïmpor
teerd, al is die voorraad natuurlijk
wel uit te putten.
Wat onuitputtelijk blijkt is de
fantasie der kaarsemakers.
De kaarsekenners weten dat. Die
zien of een kaars uit een fabriek
komt of met de hand geboetseerd is;
die weten of de kleuren door en
door reiken of er als een laagje op
geschilderd zijn. Dat leert men alle
maal in de kaarsenboetiek.
Er is een enorm verschil tussen
kaarsen en kaarsen. Enige overeen
komst dat ze alle in het niet ver
dwijnen als negatief punt en dat ze
alle licht geven als positief punt!
