'olilie zet zigeuners
alm over de grens
Gratis reizen
fi
Nederland ontredderd
Prijs aardolie
kan niet lager
Roolvink niet gelukkig
met amendement van ARP
2 septemberdagen
voor65+ers
la uren van chicanes in de regen
Overste Van Nijnanten
Je moet je geduld
kunnen bewaren
Nieuwe band geeft
eigen slijtage aan
Koningin Juliana
behandelde mij
als een zuster
Kamer handelt
begroting vóór
Kerstmis af
voordelig uit met NS
Toelichting van minister:
Meer rechten ondernemingsraad
IT
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1970
BREDA De commandant van de rijkspolitie in hef district
Breda haalde gistermorgen tegen tien uur opgelucht adem: hij was
erin geslaagd de groep van 93 zigeuners uit zes verschillende landen
van achter het IJzeren Gordijn die vorige week donderdag in Best
hun tenten opsloegen en een dag later standplaats kozen voor de
ingang van het recreatieterrein De Beekse Bergen in Hilvarenbeek
weer over de grens te zetten.
Het heeft hem en zijn 92 politiemannen heel wat zweetdruppels gekóst
voor de opdracht om de zigeuners die illegaal en zonder geldige papieren
ons land waren binnengekomen weer rechtsomkeert te lateit maken, was
uitgevoerd. Achteraf kan overste W. van Nijnanten er alleen nog maar
plezier om hebben als hij vertelt op welke doldwaze manieren de zigeuners
geprobeerd hebben hun uitwijzing zo lang mogelijk uit te stellen, maar hij
komt er rond voor uit dat het ook wel eens heel anders had kunnen uitpakken.
Leger
„Waarom ik zo'n leger politieman
nen heb ingezet? Juist om te voorko
men dat er moeilijkheden zouden
ontstaan". Overste V&n Nijnanten
geelt toe dat hij er rekening mee
heeft gehouden dat de mensen wei
eens erg lastig zouden kunnen wor
den. „Nee. niet direkt dat het vechten
geblazen zou zijn. dat niet. al scheel
de het heel even niet zo veel, maar ik
!j had gewoon al mijn mensen en wa-
Sens nodig. Kijk alleen maar eens
naar de meest onzinnige smoesjes die
te ineens allemaal gingen ophangen''.
Hij zegt er niets teveel mee. Vier
ïur lang hebben de zigeuners de
complete politiemacht handen vol
verk gegeven. Om zes uur had over
ste Van Nijnanten de hele zigeuner-
kolonie laten omsingelen. „En dan
maar afwachten hoe ze reageren als
ze wakker worden, want ze merken
het gauw genoeg". Dat deden ze in
derdaad. In recordtempo, alsof omge
roepen was dat ieder aan de secreta
rie honderd gulden in het handje kon
comen halen, was de hele zaak wak
ter, uit de veren en in de kleren.
Eenakters
Dc taktiek was al heel gauw be
paald. Het is tenslotte niet de eerste
keer dat de zigeuners, opgejaagd als
ze door heel Europa worden, met dit
bijltje hakken. Rekken, zeuren, chica
neren, het is voor hen gesneden koek.
door
Theo Willem*
Daarbij voeren ze hun miniatuur-
-eenakters op met een vuur een bete
re zaak waardig. „Maar je zit er toch
maar mee," glimlacht overste Van
Nijnanten. „Als je maar even je ge
duld verliest en kwaad wordt, dan
hebben ze je waar ze je hebben wil
len en dat moet je nou juist zien te
voorkomen. Die instruktie had ik
mijn mannen dan ook gegeven: heb
geduld!"
Ze hebben het wel nodig gehad.
Hét was biologisch niet verklaarbaar,
maar vrijwel alle kinderen en vrou
wen onder de zigeuners bleken
plotseling door merkwaardige ziekten
gekweld te worden, nadat een hoog
zwangere vrouw te kennen had gege
ven akuut opgenomen te moeten wor
den in een ziekenhuis. „Wat doe je
dan? Ze ging tekeer alsof ze op ster
ven na dood ging en om het effekt
nog te verhogen liep haar man
opeens met een zak vol met zeker wel
een'kilo aan wie weet wat voor pillen
en.poeders te zwaaien". Toen de poli
tie niet snel genoeg zich bereid toon-
I de de ernst van de situatie in te zien,
I namen de 93 zigeuners en bloc een
I dreigende houding aan, die echter di
rect werd beantwoord door een zo
(Van onze autoredacteur)
DEN HAAG Binnenkort
komt er een radiale autoband
op de Nederlandse markt, die
zelf aangeeft wanneer hij te
ver versleten is om er nog vei
lig op te kunnen rijden.
In de band is een slijtage-
indicator verwerkt, gevormd
door zes verhogingen in de
groeven, die wanneer de
groefdiepte nog maar 1,6 milli
meter is zichtbaar worden
als bruggen over de breedte
van het profiel.
De band wordt geïntroduceert
door Esso. die hem in speciale op
dracht en naar eigen ontwerp door
enkele bandenfabrikanten in Euro
pa liet maken.
In totaal betreffen de nieuwe ac
tiviteiten van de oliemaatschappij
vier typen banden: de E 420 voor
snelheden tot 180 km. de E 440 voor
snelheden tot 220 km. een ultra-ra-
dlale band voor Amerikaanse auto'9
cn een type E 510 (M en S- winter-
band). Alle banden worden onder
eigen merk gebracht.
Aanleiding tot het laten aanbren
gen van een indicator in de banden
vormden voor Esso de vergevor
derde plannen om Europees de
grens aan te geven tot waar een
band mag slijten. Deze grens zou,
volgens deze plannen, moeten wor
den aangeduid door in de band een
kleur aan te brengen.
Dat de Esso-banden deze kleur
nog niet hebben is een gevolg van
technische problemen.
0 180 miljoen
Met het uitbrengen van barfden
onder eigen naam wil Esso haar
aandeel in de bandenverkoop via
benzinestations (waar 45 procent
van de 180 miljoen-gulden-omzet
aan nieuwe vervangingsbanden
wordt genoteerd) drastisch gaan
vergroten in de hoop daarmee ook
een steviger greep op de accessoi-
res-markt te krijgen.
„Want", zo zei verkoopdirecteur
drs. D. van den Blink op een
persconferentie. ..dat is een sterk
groeiende markt. Dit jaar zullen de
omzetten ongeveer 475 miljoen be
dragen (190 gulden per auto) en vol
gend jaar zal er weer 10 procent
bijkomen."
„Telt men de volledige uitgaven
aan onderhoud, controle, reparaties,
accessoires, onderdelen en smeer
middelen samen, dan komt men
zelfs op een bedrag van 1.8 miljard
gulden, dat de Nederlandse auto
mobilist jaarlijks voor zijn auto
uitgeeft. Dat betekent, dat de Ne
derlander aan zijn auto, exclusief
de aanschaffing en afschrijving, elk
jaar bijna evenveel besteedt als
aan huishoudelijke artikelen en
woninginrichting".
Investeringen
Om in deze markt een flink aan
deel te behouden, heeft Esso thans
al 600 artikelen (onder eigen naam)
in haar assortiment.
„Een pure noodzaak", zegt de Es-
so-directeur, „want de investerin
gen in nieuwe"verkooppunten is zo
groot geworden, dat de rentabiliteit
van de stations in het gedrang
dreigde te komen. Een modern ver
kooppunt, dat een investering van
enkele tonnen vergt, is niet lager
zinvol als er niet ten minste een
miljoen liter benzine per jaar
wordt verkocht."
Waarmee hij maar zeggen wil,
dat ook een oliemaatschappij niet
alléén op benzine l^an blijven
draaien...
De bedrijvigheid voor het vertrek
van de stoet vanaf het recreatieterrein
De Beekse Bergen in Hilvarenbeek.
mogelijk nog dreigender houding van
de 93 politiemannen. Het maakte
kennelijk indruk, want men kwam
tot de konklusie dat het met de
smoesjes éigenlijk veel beter ging.
Intussen was er een arts gearri
veerd, die vond dat de zwangere
vrouw inderdaad toch maar beter
naar het ziekenhuis kon gaan. Veel
haast had ze daar achteraf niet mee,
want het heeft een uur geduurd voor
ze dan tenslotte toch in de ambulance
zat, pas nadat de ziekenbroeders al
het gebaar hadden gemaakt van
niet? Nou, dan gaan we maar weer".
Overste Van Nijnanten dankte in
tussen zijn goede gesternte dat hem
had laten besluiten ook de rijdende
politic-patatkramen, de Technische
Patrouille Wagens, en een takelwagen
mee te nemen, volledig geoutilleerd
voor alle voorkomende gevallen van
autopech. Wat de bemanning van de
ze wagens normaal in een jaar tijd
nauwelijks aan pech onder ogen krij
gen werd hen hier door de zigeuners
voorgeschoteld, als ze het wilden ge
loven tenminste. Alle banden waren
opeens plat, niemand had meer ben
zine, een goede accu bleek plotseling
in geen enkele wagen meer te zitten,
en dat waren dan nog maar de klei
nere gebreken.
Het heeft ze allemaal niet mogen
helpen. De lekke banden waren gauw
weer geplakt, de tanks gevuld, de ac
cu's opgeladen. Onder zachte maar
dringende politiehand was het na
verloop van tijd toch wel bekeken, de
wagens werden aangehaakt en de
stoet zette zich onder escorte van de
25 politiewagens in beweging, rich
ting grenspost Poppel, waar de Be
lgische grenswacht de zigeuners stond
op te wachten.
Drie gezinnen in totaal 35 perso
nen waren erin geslaagd toch in
Nederland te blijven: van één 'gezin
lag een kind ernstig ziek "in een Til-
burgs ziekenhuis, en omdat de vader
-van dat gezin in Italië was wegens
een sterfgeval in de familie en een
van de andere zigeuners als zijn
plaatsvervanger had aangewezen,
mocht .ook deze met zijn gezin blijven,
terwijl ook de familie van de zwan
gere vrouw die naar het ziekenhuis
was gebracht op haar terugkeer
mocht wachten. Lang heeft dat wach
ten trouwens niet geduurd: gister
middag tegen een uur of vier stond ze
plotseling weer voor de deur van de
i caravan, die intussen met die van de
twee anderen buiten de hekken van
I het Tilburgse woonwagenkamp was
neergezet.
.„We zijn door die zwangere moeder
gewoon dik in de boot genomen".
lachte gistermiddag overste Van Nij-
i nanten. Het was een wat wrange
lach. want terwille van diezelfde
j zwangere moeder hebben de 93 poli-
tiemannen gistermorgen ruim een uur
I lang duimen staan draaien in de
neergutsende regen, in afwachting
van haar transport naar het zlekcn-
j huis. „Je snapt er niks van", vindt de
overste. „Eerst moeten ze zo nodig
hier blijven, en een paar uur later
krijg je ineens bericht dat ze hun
boeltje in Tilburg hebben gepakt en
toch achter de groep aan zijn naar
België".
Erg rouwig is hij er in geen geval
om. En hij niet alleen. De bevolking
van Best en Hilvarenbeek geeft de
zigeuners het heilige kruis waar
schijnlijk enthousiast na. Een paar
dagen lang hebben ze met wisselend
succes ramen en deuren dichtge
houden, op advies van de politie, uit
angst dat de vingervlugge zigeuners
hen met een bezoek zouden vereren.
„Of ze veel gestolen hebben? Nee. dat
is het juist. Je kunt niks bewijzen.
Die mensen zijn uitgeslapen, ze ope
reren altijd in groepen, en laten liefst
de vrouwen het werk opknappen",
vindt overste Van Nijnanten. „Ar
resteren kun je nooit iemand, want
wie moet je pakken?" Vast staat in
elk geval wel dat er in en om Hilva
renbeek en Best wel het een en ander
is verdwenen juist toen de zigeuners
in de buurt waren.
„Daarom moesten ze ook weg. Ze
veroorzaken onrust onder de bevol
king. en dat kunnen we gewoon niet
hebben. Het zijn gewoon kruimeldie
ven. maar het gaat om de sfeer.
Trouwens, ze zijn illegaal en zonder
papieren binnengekomen, dus hadden
we alle recht ze er weer uit te zet
ten", aldus de rijkspolitie-comman-
dant. Voor het zover was is er echter
dagenlang druk overleg gevoerd tus
sen de dienst voor vreemdelingenver
keer en grensbewaking van het mi
nisterie van justitie in Den Haag en
de Belgische tegenhanger daarvan. In
België is men immers ook nauwelijks
gelukkig met de komst van de zieeu-
ners. Dinsdagmiddag tegen vier uur
echter kreeg overste Van Nijnanten
per telex opdracht de mensen het
land uit te zetten. Na overleg met de
Belgische grenswacht besloot men
met de aktie te wachten tot gister
morgen vroeg, om te voorkomen dat
het verkeer er al te veel hinder van
zou ondervinden, en ook om
nieuwsgierigen te weren. Overste Van
Nijnanten glimlacht nog als hij eraan
terugdenkt.
Mevrouw Soeliarto:
DJAKARTA Mevrouw Soeharto,
de echtgenote van de president van j
Indonesië, heeft in een gisteren gepu- 1
bliceerd vraaggesprek met het
persbureau Antara gezegd, dat zij tij- j
dens het bezoek van haar en haar
echtgenoot aan Nederland door ko
ningin Juliana als een zuster is be
handeld.
Mevrouw Soeharto zei, dat zij en
de president bij dit bezoek zeer op
hun gemak waren gesteld. „Ik had
zelfs het gevoel dat de Nederlandse
vorstin mij tijdens mijn verblijf in
Nederland als haar zuster behandel-
i de", aldus mevrouw Soeharto, die i
i verder zei dat zij met koningin Julia-
j na niet over gewichtige zaken had
gesproken maar slechts over „onze
kinderen, hun hebbelijkheden en der-
s gelijke".
(Van onze parlementsredactle)
DEN HAAG De Tweede Kamer i
I heeft gisteren besloten alle begro-
tlngshoofdstukken voor het kerstreces
af te handelen. Men denitt 3 novem-
i ber aan deze begrotingsrace, die tot
en met 23 december duurt, te begin-
j nen.
De algemene politieke beschouwin
gen worden 13, 14 en 15 oktober ge
houden. De Testerende tijd in oktober
wordt gebruikt voor de behandeling
van de meest dringende wetsontwer
pen.
Achtergrond hiervan zijn de verkie
zingen in april. De Tweede Kamer
zou namelijk in verband hiermee al
op 11 maart ontbonden worden. Dit
betekent dat daarna geen belangrijke
onderwerpen meer kunnen worden
behandeld. Bovendien zullen veel Ka
merleden dan in beslag worden geno
men door de verkiezingscampagne.
LONDEN Welke Europese re
gering vindt het nodig een waar
schuwing te laten horen dat strenge
maatregelen zullen worden geno
men tegen groepen die de vrijheid
misbruiken om te strijden voor hun
overtuiging of deze proberen op te
dringen aan andere mensen?
De GriekenDe Polen? De
Noordieren? Het zal voor de
meeste mensen een verrassing zijn
te horen dat het antwoord is: de
Nederlanders", zo schrijft het Britse
blad The Times naar aanleiding
van de Troonrede.
„Dit mag alarmerend zijn. An
derzijds kan er geen twijfel over
bestaan dat het Nederland van
vandaag heel anders is dan de
meeste mensen denken.
Wat is er gebeurd met de solide
ingenomenheid van de burgers
van Rembrandt? Met de Willem de
Zwijgers en met wat Macaulay
noemde de ernstige, discrete en ver
standige behandeling van zaken?"
vraagt The Times zich af.
Kabouters
„Alles schijnt te zijn verdwenen.
De plaatsen van de politici zijn in
genomen door langharige kabou
ters, de werkende klasse door
Maoïstische dokwerkers en de kerk
door ongehuwde priesters die haast
hebben om te trouwen.
In het Holland van vandaag ont
voeren protesterende boeren de mi
nister van landbouw, zitten Dolle
Mina's op de bruggen naar de man
nen te fluiten en zit de Rijn vol
met dode vis. Is het dan werkelijk
waar, dat Nederland zo laag ligt
dat het alleen maar kan worden
gered door hetonder te laten lo
pen?
Hollands grootste zorgen zijn eco
nomisch en industrieel. Gedurende
twintig jaar na de oorlog werden
de lonen door de wet gecontroleerd,
en dat systeem werkte. Dit jaar
kreeg de regering de macht, in te
grijpen in de lonen: deze bepalin
gen worden alleen in uitzonderlijke
gevallen toegepast, maar de vak
bonden protesteerden heftig.
De metaalarbeiders kregen een
nieuwe-^gn heel gunstige arbeids
overeenkomst, die veel verder ging
dan de regering wilde. Maar het
kabinet zwichtte. De haven van
Rotterdam werd lamgelegd door
een staking die, naar wordt be
weerd, kunstmatig op gang werd
gehouden door een kleine en
vastberaden groep extremisten.
Vandaar de waarschuwing in de
Troonrede tegen groepen die de
vrijheid misbruiken.
Deze situatie wordt te alledaags
dan dat men zou kunnen volstaan
met de handen wringen. Er zijn
andere symptomen van ontredde
ring, zo opvallend dat er wel
degelijk diepgaande verklaringen
voor moetenworden gezocht.
Vreemd
Het is vreemd, om maar iets te
noemen, dat bij de verkiezingen in
juni vijf gemeenteraadszetels in
Amsterdam werden veroverd door
vriendelijke nihilisten, die tegen de
autoriteiten zijn, tegen auto's en
oorlog, maar voor volkoren brood,
en die oude mensen helpen.
Het is ook vreemd dat de rooms-
katholieke kerk zichzelf in het ge
vaar brengt van een formele af
scheiding van het Vaticaan, niet al
leen door de celibaatskwestie of het
toelaten van vrouwen in het pries
terambt, maar door het hele scala
van dogma's.
Het zou best kunnen dat een
reactie op een bezadigde, puriteinse
en vormelijke maatschappij wel
moest komen en dat deze wel de
huidige vorm aan moest nemen.
Of de mate van verwarring, die
doordringt tot de Nederlandse sa
menleving, zo diepgaand is dat het
een gewelddadige actie zal uitlok
ken, mag worden betwijfeld. De
Hollanders van vandaag weten niet
goed hoe ze het hebben, maar het is
in strijd met hun aard om hun pro
blemen met het geweer op te los
sen," aldus constateert The Times.
Meerjarige lening
voor Indonesië
DEN HAAG Nederland heeft
Indonesië een meerjarige lening aan
geboden van 43,4 miljoen gulden voor
de uitvoering van projecten. Het be
drag kan niet ineens worden opgeno-
-men, maar is uitgesmeerd over drie
jaar (van 1970 tot en met 1972). In het
eerste jaar zal Indonesië een bedrag
van tien miljoen kunnen opnemen; in
1971 maximaal 13,3 miljoen en in 1972
een bedrag van ten hoogste 20,1
miljoen gulden.
De projecten betreffen het herstel
en verbetering van de infrastructuur
en van overheidsbedrijven.
In september kunt u
met NS op uw 65+kaart
twee dagen gratis en
onbeperkt reizen.
Welke dagen?
Kiest u er maar twee
uit: elke dinsdag,
woensdag, donderdag of
zaterdag in september
is er goed voor.
Hoe?
Door simpelweg uw
65+kaart aan het loket
te laten afstempelen.
Hebt u nog geen 65+
kaart?
Koop er dan een aan
het loket. Verkrijgbaar
voor iedere 65-plusser.
Uw vrouw mag jonger
zijn. Legitimatie en
pasfoto meebrengen.
De 65+reductiekaart
geeft recht op reizen
tegen de halve enkele-
reisprijs.
Een driemaandskaart
kost f 20.-, voor echt
paren f 30.-. Jaarkaart
f 50,-. voor echtparen
f 75.-1
Vraagt u gelijk een
septemberkalendertje.
DEN HAAG Wij kunnen de
prijs van aardolieprodukten niet
laten zakken, omdat anders de
nationale olievoorziening in ge
vaar zou kunnen komen. De pro
ducten zouden dan wegvloeien j
naar omringende landen met een i
hogere prijs.
Minister Nelissen van Economische j
zaken heeft dit geantwoord op vragen
van de Tweede-Kamerleden Scholten i
en Van der Mei (beiden ch). De re
cente prijsstijgingen hebben ernstige
gevolgen voor het kostenpeil van i
land- en tuinbouw, geeft de minister
toe.
Het meest spectaculair is gestegen
de prijs van stookolie: 60 procent in
de periode tussen 1 januari en 10 sep
tember. In die tijd steeg de prijs van
gewone benzine met 9,4 pet., super-
benzine 8,5, autogasolie 14,3 en gaso- j
lie-huisbrandolie met 21 pet.
Oorzaken
In België werd de benzineprijs ge
ring verhoogd; de stijgingen voor
stookolie lopen in Nederland, België
en West-Duitsland uiteen.
Oorzaken van deze verschillen zijn;
de verschillen per land in de concur
rentieverhouding tussen de aanbie
ders op de markt en he,t prijsniveau
tussen de landen in de uitgangssitua
tie.
Het grote verschil in benzine
prijsverhoging tussen België enerzijds
en West-Duitsland en Nederland an
derzijds heeft niet geleid tot een ver
uiteenlopen van de absolute prijsni
veaus.
De wereldoliemarkt wordt geken
merkt door algehele krapte,.aldus mi
nister Nelissen. Enerzijds is de vraag
naar olieprodukten uitzonderlijk
hoog. Anderzijds wordt de aanvoer
van ruwe olie bemoeilijkt tengevolge
van de door de Libische regering op
gelegde produktiebeperking.
Verder is de trans-arabische pijp
leiding, bestemd voor vervoer van
ruwe aardolie van Saoedi-Arabië
naar de Middellandse zee, uitgeval
len. Voor de aanvoer is een grotere
tankercapaciteit vereist, waardoor een
grote krapte op de tankermarkt is
ontstaan. Het gevolg is dat de tank-
vrachttarieven zijn gestegen tot een
peil dat zelfs hoger ligt dan tijdens
de crisis in het Nabije Oosten in 1967.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Een amendement van de ARP de Tweede-
Kamerleden dr. B. Goudzwaard en drs. J. Boersma de verplich
ting de ondernemingsraden uit te breiden, bracht gisteren plotse
ling spanning in het saaie en technische debat.
De ARP vond geen steun by
de regeringspartners, maar wel by
de oppositiepartijen. Verder bleek de
geestverwante minister van sociale
zaken B. Roolvink niet zo gelukkig
te zijn met het amendement. De be
windsman had daartegen weliswaar
geen principiële bezwaren. Wel meen
de hij, dat op grond van de wet op' de
bedrijfsorganisaties eerst advies van
de SER gevraagd moest worden.
Oppositieleider Den Uyl, wilde van
de minister weten hoe hij nu precies
tegenover het amendement stond en
of hii het onaanvaardbaar zou vinden.
's Ministers adviseurs zouden dit
i standpunt innemen,
j Drs. Den Uyl moest op het ant-
woord wachten tot over het amende-
i ment gestemd zou worden. De Twee-
i de Kamer deed niets anders gisteren.
Vlak voor de stemming zei minister
Roolvink, dat de wijziging niet in
strijd zou zijn met het belang van de
ondernemingen.
Hij twijfelde echter of de heren
Goudzwaard en Boersma het SER-
advies. dat over de wijziging van de
wet op de ondernemingsraden was
uitgebracht, wel goed interpreteerden.
Hoewel de minister zich ook weer
kon voorstellen, dat hetzelfde weer
van hem gedacht zou worden.
Minister Roolvink wilde dan ook
geen moeilijkheden maken en liet
de Kamer verder vrij te beslissen.
Ten slotte werd het ARP-amende-
ment toch nog verworpen met 55
tegen 59 stemmen. De 59 tegenstem
men waren afkomstig van de KVP,
VVD. CHU. SGP en de Boerenpar
tijen.
In het amendement-Goudzwaard-
Boersma werd bepaald, dat wanneer
een besluit zo belangrijk is. dat de
goedkeuring nodig is van de raad van
commissarissen of van het stichtings
bestuur. eerst nog een advies moet
worden gevraagd aan de onderne
mingsraad.
Het gaat er om, dat de onderne
mingsraad steeds wordt gehoord in
laatste instantie. Dat zal dan het
geval zijn een paar dagen voor een
dergelijk belangrijk besluit toch open
baar wordt.
De VVD-er mr. Rietkerk vond het
amendement onevenwichtig. Hij vroeg
zich ook af, waarom de aandeelhou
ders dan niet gehoord moesten wor
den.
De heer B. J. M. Hermsen van de
KVP betoogde, dat de afwijzing van
het amendement niet in strijd was
met het rapport van de Achttien.
Dr. Goudzwaard zei. dat het zeker
niet de bedoeling was met het amen
dement een stukje toekomstig ven
nootschapsrecht te doorkruisen. En
zeker was hij niet van plan de zaak
op losse schroeven te zetten.
Evenmin als drs. Boersma zag dr.
Goudzwaard in. waarom minister
Roolvink weer een advies van de
SER nodig had.
Als dal voor de eigen menings
vorm gewenst was, kon dr. Goud
zwaard dat respecteren.
Rijstebrijberg
Dr. Goudzwaard vertelde ons na
het debat, dat het amendement ge
baseerd was op het a.r.-program. Dat
minister Roolvink geen principiële be
zwaren had, was daarom begrijpelijk.
Dit stormpje binnen de kring van
dè ARP en de regeringspartijen was
overigens een welkome onderbreking
van de gymnastiek van zitten en op
staan. die onder leiding van voorzitter
mr. Van Thiel moest worden uitge
voerd.
De gehele middag en de avond wor
stelde men zich door een rijstebrij
berg van amendementen.
Ook waren er nog twee moties
waarvan die van dr. Goudzwaard
werd aanvaard. In deze motie wordt
verzocht aan de SER advies te vra
gen over de wijze waarop onderne
mingen met minder dan 100 werk
nemers een overlegorgaan zouden
kunnen krijgen.
De nieuwe wet blaast namelijk de
ondernemingsraden meer leven in
door geen ondernemingsraden voor te
schrijven voor kleinere bedrijven.
De socialist Wieldraaijer probeerde
de grens van een verplichte onder
nemingsraad nog op 50 personeelsle
den te stellen. Maar zijn amendement
kreeg slechts de stemmen van de op
positie.
De WD-er Rietkerk had succes met
zijn amendement, waarin de leeftijds
grenzen voor actief en passief kies
recht (18 en 21 jaar) uit de wet wer
den geschrapt. Hij kreeg de steun van
de hele Kamer.
Een motie van D '66, waarin om
wettelijke regelingen werden gevraagd
voor de democratisering van kleine
ondernemingen haalde geen meerder
heid.
Verder was er nog een serie amen
dementen van D '66 om de onderne
mingsraad in bepaalde ernstige ge-
I vallen (fusie of sluiting) het veto-
recht te geven, die eveneens werden
verworpen.
V rijheid
Met instemming las ik uw kantteke
ning van zaterdag: meer aandacht be
steden aan de eenvoudige vraagstuk
ken, waar iedereen elke dag tegenaan
loopt en die trachten duidelijk te
maken of op te lossen.
Maar dat dient ook te gelden voor
de wereldpolitiek. Wat voor zin had
bijvoorbeeld de conferentie van niet-
gebonden landen in Loesaka? Het be
langrijkste thema van deze conferentie
was: het vormen van een gemeen
schappelijk front tegen de blanke
minderheidsregeringen in Zuid-Afrika,
Rhodesië, Angola en Mozambique.
Als het mogelijk was in de 62 deel
nemende landen, alsmede in Rusland
en zijn satellietstaten en in China een
onderzoek in te stellen naar de mate
van vrijheid en het leven van de on
derdanen, dan geloof ik dat Zuid-Afri-
j ka geen slechte beurt zou maken.
Het is verbijsterend dat in een land
als Zambia, de president een confe
rentiegebouw (met bijbehorende wonin-
gen) laat boitwen voor honderd mil
joen gulden, waarvan slechts enkele da
gen gebruik wordt gemaakt en daarna
j moeilijk te exploiteren is.
Waarom zetten al deze landen, die
ontwikkelingshulp nodig hebben, niet
alles op de vooruitgang van eigen
land, Zuid-Afrika zal ze daarbij geen
strobreed in de weg leggen.
Zuid-Afrika is het zwarte schaap,
waartegen iedereen meent te kunnen
schoppen. Jammer dat het daar econo
misch zo goed gaat. Het merkwaardige
is, dat hetgeen de niet-gebonden lan
den Zuid-Afrika verwijten, ook in hun
eigen land geschiedt.
Zou het niet beter zijn dat elk land
eerst zorgt voor het welzijn van de
eigen onderdanen? Dat zou veel geld
en tijd besparen. Misschien leren de
volkeren elkaar dan ook beter begrij
pen en waarderen.
Het is niet de bedoeling alles wat in
Zuid-Afrika gebeurt goed te praten.
De eerlijke poging tot samenleving
van blank, bruin en zwart, dat enorme
experiment in Zuid-Afrika, wordt een
kans worden gegeven.
DEN HAAG H. Sonneveld
A f keuring
Vanuit de kerk werd ons vorige
week zondag voor de televisie het spel
over Jezus van Nazareth getoond. Eerst
kregen we tekeningen te zien van de
jeugd, hoe zij zich Jezus voorstellen.
Zulke tekeningen ziet men ook vaak
op muren en schuttingen. Maar nooit
schreef een kind de naam van Jezus
erbij.
Het zou majesteitsschennis zijn ge
weest als het onze Koningin betrof. Nu
komt vanuit de kerk een beeld van
Hem. de Koning der Koningen, in onze
huiskamers in de meest belachelijke
vormen. Dat vind ik verbijsterend.
De Heilige Schrift verklaart Hem
anders. Johannes viel als dood aan
Zijn voeten toen hij Hem zag. Zijn
gelaat was blinkend zoals de zon in
haar volle kracht. Hoe zullen wij Hem
ontmoeten? Ook zo als Johannes? Of
zo als vandaag de tekeningen vanuit
de kerk komen?
DEN HAAG. N. Keus
