Besteedbaar inkomen stijgt drie procent Staking breidt zich uit tot industrie en bouw Concorde kwam op show niet goed uit de verf Mansholt blij met plan van Friese organisaties Ook werknemers moeten delen in fusiewinst Clausule in gevaar door 400 gulden VNO: vakbeweging speelt poker CBAT: ongewenste toestand Zuidmol likkers blijven in bewaring NCBO wil naar 55.555 leden Drie toestellen met storingen Onrust in 56 bedrijven AKZO-concern Uit de Haagse hof geplukt Wetsontwerp stemmen bij volmacht 9?! WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1970 (Van onze sociaal-economische redactie) DEN HAAG Het netto be- teedbare inkomen zal dit jaar emiddeld met meer dan 3 pro ent stijgen dank zij de indexe- ingsclausules, die in de meeste :ao's zijn opgenomen. Het Ver- iond van Nederlandse Onder- lemingen betwijfelt echter of dat ndexeringsbeleid volgend jaar can worden gehandhaafd, nu de OO-gulden-golf er dwars door- leen spoelt. Dit zei de voorzitter van het VNO, rs. S. C. Bakkenist, gisteravond op in persconferentie. De indexeringsclausules zijn in de ao's gekomen (na unaniem advies de Sociaal-economische raad) om e werknemers na het „magere jaar" nu een werkelijke inkomensver- etering te garanderen van 2.5 a 3 rocent. Het is mogelijk de lonen tus- entijds aan te passen als de kosten an levensonderhoud boven een tevo- en afgesproken peil uitkomen. Drs. BAkkenist: „De regering heeft .is in het gesprek van maandag- ivond meegedeeld, dat de reële wel- raartsgroei dit jaar zal uitkomen op uim 3 procent. Dat is dan exclusief een eventuele uitkering ineens van 400. Als die extra uitkering vrij alge neen gaat worden (en daar kunnen ve pas eind volgende week over oor- lelen) is het zeer de vraag of we neer akkoord kunnen gaan met ga ranties in de cao's voor 1971. De werknemers hebben er dan immers blijk van gegeven, een positief geor dende loonontwikkeling niet op prijs te stellen". Eventuele uitkeringen ineens, die volgend jaar in de cao-lo nen worden verwerkt, moeten „uit de dan beschikbare ruimte komen en mogen niet als uitgangspunt voor verdere loonstijgingen dienen". Pi •ijzen Kabouters kraken pand Centrumbauk AMSTERDAM Een groep ka bouters heeft gisteravond twee leeg staande panden van de Centrumbank te Amsterdam gekraakt. De actiegroep Gerzon heeft op uit nodiging van de kabouters in de reeds enige maanden leegstaande panden een informatiecentrum inge richt. Informatie wil het ijlings ge vestigde centrum gaan geven aan mensen die „slachtoffer zijn gewor den van de manipulaties van de heer Ruyter en de Centrumbank, dus J «an de personeelsleden van Gerzon I en het Lingeriehuis, die als gevolg Ivan de overname zullen worden ont- Islagen", aldus de'actiegroep. i Als de 400-gulden-uitkeringen vrij algemeen worden, zal dit naar ver- wachting van het VNO dit jaar een extra prijsverhoging van 0.5 procent meebrengen en bij doorwerking in de cao's volgend jaar ongeveer 1.5 pro- I cent. Er worden intussen dit jaar nog talrijke prijsverhogingen verwacht: sinds 1 augustus zijn bij het ministe rie van economische zaken zo'n 200 aanmeldingen van voorgenomen prijsverhogingen ontvangen. Dat wil niet zeggen dat dit ook 200 artikelen betreft, want één aanmel ding kan betrekking hebben op een hele reeks artikelen. Volgens de nieuwe beschikking van minister Nelissen moeten bedrijven die op grond van niet-externe kos tenstijgingen tot prijsverhoging wil len overgaan, dit een maand tevoren melden. Ongeveer tweederde van de 200 aanmeldingen houdt verband met de rentabiliteit van de betrokken be drijven. Maatregelen Drs. Bakkenist deelde mee. dat naar zijn overtuiging de regering ze ker maatregelen zal nemen in ver- i band met de huidige toonbeweging, die overbesteding opnieuw in de hand werkt. „In de komende miljoenennota zijn daarvoor stellig aanwijzingen te vin den, vermoedelijk zowel op het ge- i bied van de directe als van de indi- i recte belastingen. „Ik geloof dat er na de jongste ge- I beurtenissen vast wel een paar para- i grafen van de begroting worden her schreven. En er zullen ook wel een paar cijfers veranderen." (Gistreen schreven wij, dat volgens Haagse politieke kringen het kabinet maandag zou hebben besloten tot ex tra lastenverzwaringen, als gevolg waarvan de rijksbegroting nog op het laatste moment zou moeten worden gewijzigd - Red.) Een loonstop of loonpauze zei drs. BAkkenist niet te verwachten, j „Daarmee zouden de spanningen in het bedrijfsleven niet worden opge lost. Integendeel, dat zou neerkomen op i het persen van een kurk op een hoge- drukfles: dan vliegt of de kurk eraf of de fles barst." Poker Over de omstandigheid, dat de drie vakcentralen nog steeds niet met de regering over de lonen willen praten, zei de werkgeversvoorzitter de indruk te hebben dat de vakbeweging een soort poker speelt. „Als er een conflict is tussen twee partijen, hoe zal je dat ooit oplossen als één van die partijen niet wil pra ten? De regering van haar kant heeft de „tegenpartij" nu twee of drie keer tevergeefs uitgenodigd en daarmee kan zij natuurlijk riiet doorgaan. „Het lijkt wel alsof de vakbewe ging zich in stellingen heeft ingegra- ve-1 c:i hoopt dat degene, die het langst wacht, zal winnen. Dat is in de huidige situatie onverantwoord, de werkgevers vinden deze gang van za ken ellendig, maar bemoeien zich met dit conflict toch liever niet recht streeks." ARNHEM Dr. S. L. Mans- holt, vice-voorzitter van de Euro pese commissie, is blij met het door drie gewestelijke landbouw organisaties in Friesland inge diende structuurplan. Hoe blij hij met dit Friese plan is, ver telde hij gisteren op het jonge- rencongers Jong Gelre in Arn hem. Het is, vond dr. Mansholt, een mo dern plan, waarmee een sprong naar voren wordt gemaakt. Hij beloofde, dat de Europese commissie het zeer nauwkeurig zal bestuderen. Dr. Mansholt haalde enkele punten van de in het plan genoemde streef cijfers aan: in tien jaar tijds een ver mindering van het aantal Friese (Van onze soc.-econ. redactie) UTRECHT Het wordt hoog tijd dat maatregelen worden ge nomen om ook de betrokken werknemers te laten profiteren van de voordelen, die bij fusie of overname van bedrijven dikwijls wèl toevloeien aan de aandeel houders. Dit schrijft 'Samenwerking", het orgaan van de Christelijke bond van werknemers in de agrarische be drijfstakken en de tabakverwerkende industrie(CBAT), in het nummer van deze week. Het komt herhaaldelijk voor. aldus de CBAT, dat winstge vende bedrijven worden overgeno men, vaak door buitenlandse onder nemingen die in Europa öf in ons land willen penetreren of hun aan wezigheid willen versterken. ïn der gelijke gevallen worden zelden slecht-renderende bedrijven opge kocht. De CBAT herinnert aan de machtsstrijd tussen Goodyear en Goodrich om het bezit van Vrede- stein. waarbijde aandeelhouders in enkele weken tijds een gezamenlijke winst van zo'n 30 miljoen gülden in de wacht hebben gesleept. Dat is de aandeelhouders zelf uiteraard niet kwalijk te nemen: de huidige rechtsvorm van de onderne ming maakt dat nu eenmaal (helaas) mogelijk.Het ergerlijke is echter, dat er bij dergelijke voor aandeelhou ders winstgevende transacties nooit aan de betrokken werknemers wordt gedacht. Zij mogen al dank baar en gelukkig"zijn als zij tijdig over de plannen worden geïnfor meerd. Voor de rest niets." Ongewenst De CB AT noemt dat een hoogst on gewenste gang van zaken, omdat de verkoopwinst doorgaans volledig in overeenstemming is met de gestegen waarde van de onderneming, die voor fen zeer belangrijk dee) te danken is ■an de persoonlijke inzet van de Werknemers. „Een inzet die in de meeste gevallen aanzienlijk groter is dan de inspanning van de aandeel houders, welke zich immers vaak be perkt tot (laten we zeggen) een tele foontje aan hun bankier", aldus de bond. Aan deze toestand moet volgens de CBAT spoedig een einde worden ge maakt. Dat zou kunnen geschieden door een aanvulling op de fusiege dragsregels van de Sociaal-Econo mische Raad zolang deze kwestie niet "op meer afdoenoe wijze (bijv. bij de noodzakelijke wijziging van de rechtsvorm van de onderneming) kan worden geregeld". DEN HAAG De drieëndertig Zuidmolukkers die op 31 augustus in Wassenaar werden gearresteerd, blij- ven in voorarrest. Di.t heeft de Haagse rechtbank gister beslist over eventuele gevangenhouding van de verdachten. Het Tweede Kamerlid Goedhart (groep Goedhart) heeft de minister van justitie schriftelijk gevraagd, of de rel, die een aantal Ambonezen za terdag 5 september j.l., voor de poort van de strafgevangenis hebben ge schopt, met medeweten en met in stemming van de minister ter plaatse is behandeld en afgewerkt. De heer Goedhart informeert, of uit het optreden van de magistratuur bij deze gelegenheid wellicht afgeleid moet worden, dat het in ons land re gel kan gaan worden, dat benden herrieschoppers zich door middel van wilde demonstraties toegang tot ge vangenissen kunnen verschaffen om hen de gelegenheid te geven, met eigen ogen vast te stellen, dathun gevangengenomen kornuiten door de gevangenisautoriteiten op normale wijze worden behandeld. melkveehouderijbedrijven van drie duizend tot zesduizend, verhoging van het gemiddelde aantal koeien per be drijf van 24 tot 30. verhoging van de omvang van de akkerbouwbedrijven tot minimaal vijftig ha., bestemming van tien procent van de huidige land bouwgrond voor niet-agrarische doel einden. „Zo'n plan van landbouwor ganisaties zou tien jaar geleden nog niet mogelijk zijn geweest", aldus de vice-voorzitter van de Europese com missie. De Friese organisaties hebben de kosten van hun plan begroot op 250 miljoen gulden aan. rentesubsidies en 200 miljoen aan directe subsidies. Het j kost dus veel, maar op het ogenblik, j aldus dr. Mansholt. wordt er een mil- jard verspild. Terwijl de organisaties hun 450 miljoen gulden voor een pe- i riode van tien jaar willen, betaalt Nederland op het ogenblik een mil- jard voor het wegwerken van over schotten. Met dat miljard per jaar zou men tal van plannen als van de Friese organisaties kunnen betalen. Over een ding maak ik me zorgen. We praten maar, maar de tijd van handelen is gekomen, zei dr. Mansholt. ■fcr Te Gottingen is op zeventigjari- gie leeftijd overleden de bekende dogmaticus prof. dr. Martin Dörne. Prof. dr. ir. C. J. D. M. Verhagen is ter gelegenheid van zijn afscheid als rector magnificus van de Tech nische Hogeschool te Delft benoemd tot Ridder in de Orde van de Neder landse Leeuw. DEN HAAG De Nederlandse phristelijke bond van overheidsper- soneel, de grootste organisatie binnen het Christelijk' nationaal vakverbond, zal onder het motto 5x5 binnenkort een aktie starten om het ledental van ruim 54.000 op te voeren tot 55.555 voor het volgend jaar mei in Amster- dam te houden driedaags bondscon- gres. Het Anglo-Franse supersone ver- keersvliegtuig, de Concorde, heeft mede door zijn verstelbare neus-\,M sectie een wat vreemd uiterlijk. - Het doet denken aan een historisch monster. (door Geert Kamphuis) LONDEN De 27ste Farn- borough air-show zal in de lucht- vaartannalen bekend blijven als een pechshow. Door de strenge veiligheidsmaatregelen kreeg het publiek een weinig spectaculair programma voorgeschoteld. Drie toestellen konden door tech nische storingen niet van de grond komen. De Concorde, alias de heilige koe, kwam niet goed uit de verf en een parachutesprong moest door de sterke wind worden afgelast. Verder ontbraken er echt grote vliegtuigen zodat sommige bezoekers mede door het zonnetje in slaap vielen. Ze werden weer wakker door de 50 minuten durende strijdkrach ten-show. Een optreden met veel ge kleurde rook, snelheid en lawaai, dat veel goedmaakte van het vrij tamme begin. In totaal duurde de vliegshow zo'n drie uur. waarvan alleen het slotoptreden van The Red Arrows boeide. Aan deze vliegshow, dagelijks op de luchtvaartexpositie in Farnbo- rough te zien. namen gisteren ruim honderd machines deel. Halverwege werd de show onderbroken door een „vrijbuiter", de 'Little Henry". Een mini-autogiro die ook heeft meege werkt aan de James Bond-film 'You only live twice'. Het kléinste onder de 41 verschil lende deelnemende types werd be stuurd door Bernhard Waljis en deze liet zien tot welke uitzonderlijke prestaties zijn schepping in staat is. Voor de duizenden bezoekers een aan gename onderbreking van het gevlieg en geraas van zijn soortgenoten, die alle groter, sterker maar vooral la waaieriger zijn. Fokker De exposanten ontvangen in de morgenuren niet alleen veel direkte, maar vooral toekomstige kopers. On der de ruim honderduizend genodig den bevindt zich ook een delegatie van de Japanse NAMCO-fabriek. Deze groep bestudeert de technische aspekten van de Ys-33, een verkeers vliegtuig voor de korte afstand. Zij ondervinden daarbij steun van Nederlandse technici, aangezien Fok ker waarschijnlijk voor tien tot twintig procent deel zal gaan ne men aan de tot standkoming van dit nieuwe straaltype. Het toestel zal plaats bieden aan 150 passagiers. Deze capaciteit kan eventueel nog worden opgevoerd tot 180. Men verwacht over een paar maanden het definitieve besluit te nemen, waarna in 1974 de eerste vier machines voor beproeving gereed zul len zijn. Het jaar daarop wil men zelfs al twaalf produktiemaphines ge reed hebben. Ander Fokker nieuws op Farnbo- rough is de verkoop van vier Friend ships, waarvan er nu 552 stuks zijn verkocht. Dit toestel is nu al veertien jaar in produktie, hetgeen voor een vliegtuig lang is. Vertraging De Britse gemoederen worden tij dens dit luchtvaartevenement het meest in beroering gebracht door het Brits/Franse supersone verkeersvlieg tuig de Concorde. Tijdens de eerste dag speciaal voor de pers bestemd liet het toestel slechts weinig spek- taculairs zien, terwijl het iets goed had te maken omdat zijn twee Brits/ Franse-voorgangers door een tech nisch mankement verstek lieten gaan. Het prototype is met ruim een jaar vertraging in zijn element gekomen. Tijdens de eerste proefvluchten toon de de ingebouwde twaalf ton zware meet- en registratieapparatuur kleine onvolkomenheden, aan en mede door de inbouw van sterkere motoren, ontstond er wederom 'een vertraging van een half jaar. Zestien luchtvaartmaatschappijen hebben tot nog toe gezamenlijk optie genomen op 74 toestellen. Voorlopig nemen zij nog een afwachtende hou ding aan. Afgezien van de technische, economische en operationele aspek- ten, vragen zij zich af of bij gebruik tijdens de geregelde lijndiensten de beruchte knallen acceptabel zullen zijn. i Engeland heeft reeds 241 miljoen pond aan het projekt besteed. Dit zelfde bedrag heeft ook Frankrijk er aan gespendeerd en in ieder land verdienen 20.000 man hun kostje er mee. Het aantal Concordewerkers zal nog worden verdubbeld als het toe- stel in produktie wordt genomen. Mochten de resultaten van het hui dige proefprogramma ongunstig uit vallen dan is de ontwikkeling van de Concorde een duurbetaalde ervaring, j Een steeds groter wordende Britse - anti-Concorde-groep heeft daarvoor al geruime tijd geleden gewaar- schuwd. Deze vrijbuiter is het kleinste van de meer dan honderd deelnemende toestellen aan de Farnborough vlieg- show. AMSTERDAM In verschil- lende bedrijfstakken is het ge- vecht om de extra uitkering van I 400 gülden bruto hoog opgelaaid. Duizenden werknemers legden j gisteren en vandaag het werk J neer in industriële bedrijven en i de bouw. door Goed, ik heb niet gegeten uit de terrine die eens op de tafel voor Na poleon stond, maar ik heb wel de zelfde planken betreden waar hij liep. De Soepterrine staat veilig opge borgen in een kast met meer antie ke kostbare stukken van Karl-Otto Schimpf, wiens familie al vier ge slachten lang eigenaar is van hotel Sonne in Offenburg. Ik heb geslapen in een Bieder mei jerkamer onder het schilderij, voorstellende de ontmoeting van de Koning der Pruisen en de Tsaar al ler Russen. Het had ook de empirekamer kun nen zijn met precieuze fauteuiltjes of de Rococokamer met een bed in een nis, waar gedrapeerde gordijnen om hangen. Wie de prinsenkamer treft, heeft een paleiszaal ter be schikking, waar eens koning Michael van Roemenië en groot-hertog Fre- derik II van Baden logeerden. Hotel Sonne is een bezienswaar digheid van de lampen in de Herr-. gotts winkel met de antieke flessen - ramen en het baroktrappenhuis, tot de kamers, waarin zes eeuwen gasl- vrijheid heeft geheerst. Alleen ontbreken lampetkan en waskom. Het moderne gemak dient de reiziger. Wat ik echter nog nooit in een hotel heb gezien, vond ik er: een keurig kaartje met de mededeling, dat wie zich ziek voelt of ander on- gemakt ondervindt, des nachts op kamer 1 kan kloppen om hulp te krijgen. De Sonne was een van onze pleis terplaatsen op onze vakantiezwerf tocht. Geen toeval, maar echt gexo- zèn. omdat de faam ook hier in Ne- Sonnv derland groot is. En dan wil je zo'n wereldwonder zelf wel eens aan schouwen. Voor zo'n dertig gulden kan men er getweeën een nacht doorbrengen en ontbijten, waarbij dan een een persoonsworstje de man gereser veerd wordt. Ach ja, de inwendige mens vraagt ook wat en eten is een belangrijke zaak: Ieder jaar neem ik me na een vakantie voor. nu ook eens zo „bui tenlands" te gaan koken, maar he laas, als de eigen kruidentuin is uit geput, waar haal je dan de kervel en de dille vandaan? Of de forellen en de wildezwijnenbouten? Karl-Otto Schimpf, wiens zoon langzamerhand de leiding over neemt, heeft het huis door vele stor men heen behouden. Twee wereldoorlogen hebben ook dit huis getroffen. Alleen het tijdig wegbrengen en opbergen van de an tieke familiestukken heeft de inboe del kunnen redden. Nu staat de Sonne er weer stra lend tussen de barokgevels van het gemeentehuis en het Landesamt. Stralend, maar niet uitbundig. De grootste schoonheid is juist binnen. Een bezonken schoonheid van don ker hout, door ontelbare handen ge boend, van oude prenten, verhalend over vroegere tijden, van fragiele meubelen, die in elegante dagen pasten. Een wonderlijke gewaarwording voor wie langs snelwegen vliegt om even die oude atmosfeer te proeven, zonder de bijsmaak van een verstard museum. Want de Sonne leeft wel degelijk in het heden. Al was het maar aan de stamtafel, waar Offen- bergs elite zich des avonds verza melt. Een reiservaring, die niet ver geten wordt! In de 56 bedrijven van het AKZO- concern ontstond onrust over de be slissing van de directie om niet meer te betalen dan 200 bruto. In vergaderingen van personeels leden en ondernemingsraden stelde men zich achter het voorstel van de bonden van 400 bruto en dan niet als gratificatie, zoals de directie dat wil. maar als onderdeel van de loon schaal. Achter acties j In de vestigingen van het AKZO- j concern in Emmen, Emmercompas- I cuum, Delfzijl, Breda en Amsterdam werd gisteren voor kortere of langere tijd het werk neergelegd. De industriële bonden staan achter de acties, die in het AKZO-concern ook blijken voor te komen bij Silen- ka in Hoogezand, Agrunol in Gronin gen, Zoutfabrieken in Hengelo, Or- ganon in_Oss en Albatros in Rotter dam. De Algemene Bedrijfsgroepen Cen trale (NVV) heeft het bedrag van 400 op zichzelf al een compromis genoemd. Een uitkering die daaron der blijft is volgens de ABC onaan vaardbaar. tenzij de onderneming op het randje van haar bestaansmoge- I lijkheid zit. Drs. Bakkenist, lid van de raad van bestuur van de AKZO (tevens voor zitter van het Verbond van Neder landse ondernemingen) is van mening dat in bedrijven zonder koppelbaas problemen niet het maximum van 400 betaald hoeft te worden. Bij Dow Chemical in Terneuzen, i een bedrijf mét 1100 werknemers, j hebben 250 man van de technische dienst gisteren een uur gestaakt. Zij protesteerden tegen het aanbod van de directie een extra uitkering te doen van 200, terwijl 400 gevraagd was. Bouw In een aantal industriële bedrijven is al 400 toegezegd, onder meer Windmill-kunstmest (voorheen ENCK) te Vlaardingen. Chemische fabriek Vondelingenplaat. Meneba meelfa brieken en de hele suikerindustrie. Bij VMF/Werkspoor is een akkoord bereikt over gespreide betaling van I 400. In het bouwbedrijf is gisteren op talrijke plaatsen, gestaakt, met name in Den Haag en Amsterdam. In Den Haag werd het werk neer- gelegd bij de HBM (gedeeltelijk). Bre- dero, Boele en van Eesteren, Bonte- - bouw en Intervam. In Amsterdam werd gestaakt op de bouwplaatsen, van Kondor Nedam, Indeco-Coignet, Strijland, Intervam. Schokbeton en Van der Meiden, Vermeulen en Nelis-' - sen. Gestaakt werd voorts bij de bouw van de nieuwe NOS-studio's te Hil versum en in het universiteitscomplex De Uithof te Utrecht. De ondernemers in de bouwnijver-. heid overwegen een gerechtelijke ac tie tegen de gestelde looneisen. Dit deelde ir. H. D. Prins, lid van het al- gemeen bestuur van het Verbond van Nederlandse ondernemingen en voor- zitter van de Stichting bouwbedrijf, gisteren mee. DEN HAAG Tweede-Kamer lidT mejuffrouw nir. E. A. Haars (CH) heeft een wptsontwerp ingediend dat een wijziging van de kieswet beoogt teneinde verruiming van de moge-, lijkheid om bij volmacht te stemmen - mogelijk te maken. In de memorie van toelichting* schrijft de initiatiefneemster dat sinds 1951 het stemmen bij volmacht., aanzienlijk is toegenomen, al heeft het verdwijnen van de opkomstplicht het aantal volmachten bij de jongste verkiezingen doen dalen. Stemmen bij volmacht is uit. ons kiesrecht niet - meer weg te denken. Aan de tegen--! woordige bepalingen kleven echter naar het oordeel van mejuffrouw Haars nog ernstige bezwaren. Zij stelt dan ook o.m. voor de op- - roepkaarten zo tijdig te verzenden. - dat de kiezer de mogelijkheid heeft om nog een volmacht te verstrekken, nadat hij deze kaart heeft ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 7