entleman-kaper hield
eentje Jumbo onder schot
in z n
Felle gevechten
Jordanië
in
In een kleurrijk Loesaka
regent het resoluties
Gijzelaars noemen toestand
aan boord verschrikkelijk
neger
oksel
Als diplomaat geklede
verborg pistool onder
Geldmarkt blijft
voorlopig krap
Westerse wereld
heeft verandering
van politiek nodig
Kort na ondertekening vredesakkoord
Het kan verkeren.
GOED DAT ER POLITIE IS.
5
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1970
SCHIPHOL De twee negers
die zondagmorgen en passant de
Boeing 747 Jumbo jet van Pa-
nam kaapten, hebben niet alleen
de rijkspolitie bij de neus geno
men, doch ook de gezagvoerder.
Toen deze op het laatste moment
bij de startbaan gewaarschuwd door
de verkeerstoren persoonlijk deze
twee passagiers in de eerste klasse
fouilleerde, hield de oudste van het
tweetal een kleine revolver verborgen
onder zijn oksel. Daarna weigerde hij
hooghartig zijn handbagage te openen
(waarin de handgranaten waren ver
borgen) met als dekmantel zijn
(valse) diplomatieke paspoort. De
captain liet zich daardoor imponeren.
Dit vertelde gisteravond de 51-jari-
ge prof. dr. D. A. A. Mossel uit
Utrecht, hoogleraar in de bacteriolo
gie aan de universiteit van Leuven.
Na de 1-aping boven de Noordzee
werd hij samen met de belangrijkste
figuren onder de andere 150 passa
giers in de har van de 747 op de
bovenve -dieping van het vliegtuig
door de kapers als gijzelaar vastge
houden.
Over één der kapers zei prof. Mos-
■el: „De man was als een diplomaat
gekleed en hij gedroeg zich ais zoda
nig met alle airs van een gezagheb
bend mao. Ik schat hem 35 jaar oud.
Hij heeft op zijn eentje het hele
vliegtuig onder schot gehouden, ter
wijl zijn jonge helper de cockpit on
der schot hield. Wij hebben hem tijdens
de vlucht gevraagd hoe het mogelijk
was dat hij zo kalm bleef Hij zei, dat
hij al twee maal eerder een toestel
bad gekaapt. Je kunt hem inderdaad
een gentleman-hijacker (gentleman-
kaper) noemen".
Prof. Mossel keerde terug op Schip
hol met 7 andere Nederlandse passa
giers van de gekaapte Jumbo.
ZENUWACHTIG
Op een betrekkelijk rustig
moment had prof. Mossel tegen de
intelligente kaper gezegd: Wilt u uw
pistool misschien minder dreigend in
de aanslag houden, de dames in de
cabine worden er zo zenuwachtig
van". „Natuurlijk", luidde het ant
woord en de man stopte het wapen in
zijn zak.
De kaping is niet zoals op Schip
hol maandag even voor mogelijk werd
gehouden begonnen, toen de gezag
voerder in de cabine op inspectie uit
ging. Pas boven de Noordzee traden
de twee kapers de cockpit binnen en
dwongen de gezagvoerder de steven
te wenden. De passagiers beneden in
de 60 meter lange cabine merkten het
nauwelijks of in het geheel niet.
Weekstaat Ned. Bank
AMSTERDAM De krapte op de
geldmarkt heeft zich de afgelopen
week verder toegespitst. Volgen»
geldmarktdeskundigen zal deze situa
tie zeker tot het midden van septem
ber voortduren.
Pas dan is er een kleine kans dat
enige verruiming optreedt. Het tarief
voor daggeld is in de afgelopen week
gestegen van 3'/s tot 6 3/4 pet. en in
de mark* "-ordt al 7 pet. betaald.
De schatkist heeft er in de afgelo
pen week 490,7 min. bijgekregen en
staat thans op ƒ536,9 min. Dit ls
vooral te danken aan de storting op
de nieuwe staatsleningen en fikse be
lastingbetalingen. De banken hebben
nog slechts een saldo van ƒ46.6 min.
Doordat de voorschotten in rekening
courant en beleningen met ƒ266.8
min. toenamen staan de banken thans
debet voor ruim 60 min.
De bankbiljetten in omloop zijn
met 140,6 min. afgenomen tot
ƒ9.394.8 min. Verwacht wordt dat
binnenkort nog ƒ200 tot ƒ250 min.
zal terugkomen.
De toename van het goud met 36
min. wordt toegeschreven aan de om
zetting van 10 min. dollar deviezen in
goud.
Activa 7/9 - 31/8 (In duizenden guldens):
goud 6.343.744 - 6.307.686: vorderingen ln
goud enz. 1.827.348 - 1.872 984: buitenlandse
betaalmiddelen 182 - 204. guldensvorder. op
buiten!. 2.530 - 3.500: papier ln disconto
153.966 - 228 012: papier door de bank ge
kocht 1.493.100 - 1.693.408: voorschotten en
beleningen 307.817 - 41.052; Nederlandse
munten 37.308 - 37.568.
Passiva: bankbiljetten 9.394.744 - 9.535.339:
■s rijks schatkist 536.893 - 46.207; banken in
Nederland 46.612 - 394.873; andere Ingezete
nen 42.018 - 44.703: banken ln buitenland
40.627 - 55.224: andere nlet-lngezetenen
12.270 - 14 613: saldi bulten!, geld 2.879 -
3 055; totaal goud en deviezen 8.525.342 -
8.518.979: waarvan convertlbel 1.827.530 -
1.873.188: dekking percentage 85,13 - 85.07.
VS: vóór 1 juli
9.800 man troepen
weg uit Thailand
BANGKOK De VS zullen voor 1
Juli 1971 9.800 man troepen uit Thai
land terugtrekken.
Deze tweede terugtrekking van
Amerikaanse troepen zal naar ver
luidt deze maand beginnen.
Na 1 juli 1971 zullen nog 32.000
man Amerikaanse troepen in Thai
land overblijven, merendeels lucht
strijdkrachten
Omstreeks juli van dit jaar was de
eerste Amerikaanse troepenterugtrek
king, 6.000 man, voltooid.
Slechts enkele ervaren luchtreizigers
bemerkten dat de machine de bocht
naar het oosten maakte en kregen
argwaan.
Daarna weerklonk de stem van de
piloot door de luidsprekers met de
mededeling: ,,Er zijn twee personen
aan boord, die wensen dat wij naar
Beiroet vliegen" Er brak geen paniek
uit, al werd iedereen ere zenuwach
tig. Er waren een aantal jongere
Amerikanen aan boord die het niet
wilden accepteren.
„Ze wilden er op los slaan", aldus
de Rotterdamse mecanicien C. Sma
ling, die tegenwoordig in Amerika
woont. „Wij hebben hen echter van
zo'n veldslag weten te weerhouden.
We hebben gezegd: denk erom, dit
zijn desperado's, harakiri-mensen, die
voor niets terugdeinzen. Er is dus
niet gevochten"
KAPINGS-OFFENSIEF
Nadat het toestel was omgekeerd,
kwam de „gentleman-kaper" de eco
nomy klasse binnen en vergaarde de
paspoorten van alle 150 passagiers.
Daaruit koos hij er een acht
tal, die de meeste stempels hadden of
er anderszins indrukwekkend uit za
gen. Acht passagiers kregen het bevel
zich naar de eerste klasse te begeven
waar zij als gijzelaars werden vastge
houden.
„Hij vertelde ons daar niet zonder
trots, dat niet alleen deze Jumbo
werd gekaapt, doch dat het Volks
front vandaag nog vier andere kapin
gen liet uitvoeren. Het was het groot
ste kapings-offensief, zo zei hij," ver
volgde prof. Mossel, die de man zon
der enige twijfel een routinier in het
vak noemde.
Onder de gijzelaars bevond zich
ook de chef van de Franse missie bij
de VN. „De landing op Beiroet vorm
de voor ons. passagiers, de grote frus
tratie", vertelde prof. Mossel verder.
„We dachten dat het leed geleden
was, maar nu begon de ellende pas.
Er ging één deur open en daardoor
werden de kisten met springstoffen
binnen gebracht. In de eerste klasse
ruimte begonnen de Palestijnen, die
de kisten hadden gebracht, de bom
metjes gereed te maken. „Ze deden
het nogal amateuristisch", aldus een
andere deskundige passagier, de
53-jarige infanterie-kolonel Chr.
Marchand uit Hilversum. „Ze ge
bruikten er zelfs hun tanden voor".
BEWONDERING
De teruggekeerde passagiers had
den grote bewondering voor de ge
zagvoerder van de Jumbo Jet, die de
reusacht'ge machine ondanks alle
spanning en nervositeit onder con
trole wist te houden. Zo moest hij op
de totaal ongeschikte landingsbaan
van de luchthaven bij Kairo landen
terwijl de tijdbommen reeds op
scherp stonden. Nauwelijks hadden
alle inzittenden de Jumbo verlaten of
het gevaarte ontplofte en veranderde
in een ommezien in een helse vuur-
Volgens Panam-directeur Reece zou
de gezagvoerder misschien voorzichti
ger zijn geweest, indien de verkeers
toren op Schiphol hem vollediger had
ingelicht over de twee kapers. Men
sprak tegen de gezagvoerder met
geen woord over het feit, dat een
uurtje eerder op weg naar New York
STOCKHOLM De Amerikaanse
geleerde prof. R. Iyer, politicoloog
aan de universiteit van Santa Barba
ra in Californië meent dat de Wes
terse wereld een verandering in de
politiek nodig heeft, en een nieuwe
conceptie van het bestuur.
Waarom zouden we dan niets wil
len leren van de ervaringen die zijn
opgedaan in de communistische lan
den. Waarom zouden we hun ervarin
gen niet aanpassen aan de democra
tische spelregels, vooropgesteld al
thans dat die spelregels t.verkelijk de
mocratisch zijn, aldus prof. Iyer, die
dit te berde bracht op een door de
Fondation Européenne de la culture
georganiseerde bijeenkomst in Stock
holm. Thema is de economische en
biologische toestand van Europa
vooral in het jaar 2000.
Ook is op deze bijeenkomst de
vraag gesteld of verkeerde voeding
een zodanige invloed op de hersenca-
paciteit kan hebben, dat er duren
de schade ontstaat. Het antwoord
luidde aarzelend bevestigend.
Men is het er over eens dat via
goed onderwijs het intellectuele peil
te beïnvloeden is. Een goede stimu
lans op jeugdige leeftijd zou gewel
dige resultaten kunnen opleveren.
Men spreekt van een verhoging van
de IQ net 30 punten.
AMMAN Kort nadat een
nieuwe vredesovereenkomst
werd getekend tussen de Jor
daanse regering en de Palestijn
se commando's zfjn gisteren in
Amman felle gevechten uitge
broken bfj Irbid. 80 km ten noor
den van de hoofdstad. Er vielen
30 doden en 40 gewonden. De
meeste doden zouden guerrilla
strijders zijn.
Volgens het Centrale comité van
de Palestijnse bevrijdingsorganisaties
braken de gevechten uit nadat Jor
daanse troepen guerrillabases hadden
beschoten.
Dit incident was vooi de Palestij
nen aanleiding om de pas gesloten
overeenkomst te annuieren. Daarin
werd onmiddellijk staakt-het-vuren
en de demilitarisering van de hoofd
stad afgekondigd. Dit akkoord had
een einde moeten maken aan de on
geregeldheden en vuurgevechten, die
plaatsvonden na de mislukte aanslag
op koning Hoessein van dinsdag.
De Israëlische ambassadeur Tekoah
heeft intussen VN-bemiddelaar Jar
ring officieel op de hoogte gesteld
van het Israëlische besluit voorlopig
niet deel te nemen aan de vredesbe
sprekingen in New York. Israël wil 't
overleg zoals bekend pas hervatten
als Egyp.-e de raketten terugtrekt die
tijdens de bestandsperiode in de 50
km zone langs het Suez-kanaal zou
den zijn geïnstalleerd.
President Nixons woordvoerder
Ziegler hoopt echter dat het overleg
deze maand weer hervat kan worden.
De VS hebben Rusland van de be
weerde schendingen op de hoogte ge
bracht. Rusland en ook Egypte heb
ben in een nota de VS hun standpun
ten kenbiar gemaakt. Wat deze pre
cies zijn is niet bekend
De Veiligheidsraad heeft gister
avond een bijeenkomst ter behande
ling van de Libanese klacht tegen
Israël voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Zoals gemeld heeft Libanon bij de
raad ee.i klacht ingediend tegen de
Israëlische inval begin deze week.
een El *V1 toestel, waarop de beide
kapers geweigerd waren, was ge
kaapt. Deze kortsluiting wordt thans
als een der voornaamste redenen ge
zien, dat de Jumbo in Kairo verloren
is gegaan.
Een van de vrouwelijke passa
giers van de gekaapte DC-8 van
de Swissair-machine wordt door de
Palestijnse verzetsstrijders uit het
vliegtuig geholpen op ,J)awson's
Field" ten noorden van Amman.
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
LOESAKA De driedaagse
topconferentie van niet-gebon-
den landen is nauwelijks begon
nen of het regent al ontwerp
resoluties. De apartheidspolitiek
staat hierbij centraal.
Niet alleen Zuid-Afrika, Rhodesië
en Portugal worden aangevallen en
met een pakket boycotmaatregelen
bedreigd. Ook Frankrijk, Engeland,
Kapers behandelen passagiers goed
Amerika, West-Duitsland, Italië en
Japan ontmoeten felle kritiek. Zij
zouden het Zuid-Afrika mogelijk ma
ken, in zijn racistische politiek te vol
harden.
In een van de ontwerp-resoluties
worden de landen veroordeeld, die
wapens aan Zuid-Afrika leveren of
het helpen, een eigen wapenindustrie
op te bouwen. Het land van premier
Vorster ligt ook onder vuur vanwege
de voortdurende bezetting van Zuid
west-Afrika, zulks in strijd met be
sluiten van de Verenigde Naties.
De Navo krijgt er eveneens flink
van langs, want die levert wapens
aan Portugal, waarmee in Angola en
Mozambique terreur bedreven wordt
en ongeregelde bevrijdingsbewegin
gen bestreden worden.
Gevaar
(vervolg van pag. 1)
De 188 luchtreizigers, die
met hun twee gekaapte toestel
len worden vastgehouden op
het „Vliegveld der revolutie"
midden in een woestijn ten
noorden van de Jordaanse
hoofdstad, hebben geen klach
ten over hun behandeling.
Ze vertelden dit aan ongeveer
vijftig journalisten, die gisteren
met megafoons met ze mochten
praten. De verslaggevers wer
den door zwaar bewapende guer
rilla's op een afstand van de gij
zelaars gehouden.
De 21 afgevaardigden van de on
fortuinlijke luchtreizigers, die gehurkt
in het hete woestijnzand in de buurt
van hun toestellen zaten, zeiden dat
hun moreel goed is. Hun bewakers
doen al het mogelijke om het hun
gemakkelijk te maken, maar de le
vensomstandigheden aan boord van
de toestellen noemden zij verschrik
kelijk.
„Het is erg vol in de vliegtuigen,"
vertelde stewardess Hune Haesler. „De
35 kinderen zijn rusteloos. Af
en toe mogen een paar gijzelaars bui
ten hun benen strekken. De helft van
de gevangenen bestaat uit vrouwen."
Toiletten
Een algemene klacht was dat de sa
nitaire omstandigheden moeilijk be
gonnen te worden, doordat de toilet
ten van de toestellen niet kunnen
worden schoongemaakt. Aan de Jor
daanse luchtvaartmaatschappij Alia
is gevraagd om materiaal te sturen
voor de reiniging van de we's.
Gezagvoerder C. D. Woods noem
de de gezondheidstoestand van de gij
zelaars goed. De Israëlische passa
giers krijgen dezelfde behandeling als
alle anderen.
Minder zorgvuldig sprongen de ter
roristen om met de vijftig journalis
ten. Telkens werden bevelen ge
schreeuwd en als niet direkt werd ge
hoorzaamd, werden hun wapens drei
gend op de groep verslaggevers ge
richt. Fotografen die foto's wilden
maken, werden mishandeld.
De gijzelaars in de twee hotels in
Amman hebben enkele zeer onrus
tige nachten doorgebracht in de kel
der van de gebouwen. Zowel giste
ren als afgelopen nacht werd rond de
hotels geschoten en ontploften gra
naten.
Het gevaar bestaat, dat de agenda
geheel wordt beheerst door Afrikaan
se zaken. Over het Nabije Oosten en
Indochina zullen wellicht zeer alge
mene verklaringen worden opgesteld.
Israël zal wel als de grote boosdoener
uit de bus komen.
Een zaak die sterk de aandacht
krijgt is het voorstel, een permanent
orgaan te scheppen om op economisch
en technologisch gebied te gaan sa
menwerken. De zgn. 'derde landen',
waarvan er in Loesaka 52 bijeen
zijn, vertegenwoordigen de helft van
alle naties der wereld. De niet-ge-
bonden landen zouden ook meer dan
de helft van alle natuurlijke rijk
dommen van de wereld beheren.
Snikken
De voorzitter van de conferentie,
de Zambiaanse president Kenneth
Kaoenda. stelde in zijn openings
woord herhaaldelijk, dat de niet-ge-
bonden staten zich wat hun econo
mische ontwikkeling betreft moeten
losmaken van de bestaande machts
blokken.
Midden in de toespraak viel een
pijnlijke stilte, toen Kaoenda zo ge
ëmotioneerd raakte, dat hU in snik
ken uitbarstte. De conferentiegangers
waren kennelijk nogal verlegen met
het onbeheerste gedrag van de presi
dent en geruime tijd was het pijnlijk
stil in de zaal. Kaoenda stond met
de handen voor het gezicht.
Na hem spraken ook keizer Haile
Selassie van Ethiopië en president
Tito van Joegoslavië. Deze zei het
een goede gedachte te vinden, dat de
conferentie in Zambia wordt gehou
den, 'dat als het ware op de drem
pel van koloniale onderdrukking
ligt'.
Vergeefs heeft men gewacht op de
president van het kleine Malawi, dr.
Hastings Banda. Malawi, buurland
van Zambia, was eens de Britse kolo
nie Njassaland. Het is de enige neger
staat in zuidelijk Afrika, die vriend
schappelijke betrekkingen met Zuid-
Afrika onderhoudt.
Sommigen in Loesaka nemen hem
dat niet kwalijk, omdat Malawi van
wege zijn geografische ligging bij de
gratie van Pretoria leeft. Anderen
vinden zijn houding pijnlijk. De fa
natici onder hen spreken zelfs van
verraad.
Arrestaties
In Loesaka is het een kleurig fes
tijn van vlaggen en exotische ge
waden. Overal ziet men spandoeken
en borden met opschriften als „Niet-
gebondenheid betekent volle vrij
heid".
Die komt in ieder geval niet voor
een aantal ...ournalisten (Britten,
Amerikanen en een Duitser), die ge
arresteerd werden omdat zij pro-
Zuidafrikaanse stukken hebben ge
schreven. De Duitser kreeg een hart-*
aanval en wordt in een ziekenhuis]
behandeld. De anderen werden uit-,
gewezen.
De conferentie is niettemin tot dus-]
ver een compliment voor Zambia,,
dat haar heeft georganiseerd. Vrijwel,
alles liep gesmeerd en de nieuwe con--
ferentiehal, alsmede het villadorp voor
de 52 delegaties, vertoonden weinig]
gebreken.
Met alles erbij zal dit prestige-
festijn Zambia tegen de 100 miljoen
gulden kosten. Dat is wel wat veel
voor een jong land, levend van slecht
in de wereldprijzen liggend kopererts.!
Dat slaat maar raak!
Ik was gewoon op weg naar
een bespreking toen ik opeens
in die rel terecht kwam. Nou,
ik ben vijftig en bepaald niet
wat je noemt een hip type, dus
het is wel duidelijk dat ik met
dat hele gedoe niets te maken
had, maar toch schreeuwde een
agent, dat ik moest wègwezen.
Jawel, ik ga daar hollen, dacht
ik, maar meteen zat ik verward
in een kluwen vechtende kna
pen en vóór ik me uit de voeten
had kunnen maken had ik al
een haal te pakken. Zó 'n buil
-beulen zijn hetl
Van-de-week
Die kraamverpleegster
belde om half vijf.
Dokter, zei ze, het gaat harder
dan ik dacht. Kunt u een
beetje haast maken? Ik in de
auto - maar in de Koningstraat
zaten ze op de tramrails en op
de rijweg, een hoop politie en
een hóóp van die hippe vo
gels - en ik sta daar en ik zeg
tegen zo'n politieman: hoe
móet dat nou? Ik ben op weg
naar een bevalling. Hij geeft
niet direct antwoord, ik werd
opeens wit-heet en ik zeg:
waarom rèmmen jullie ze d'r
niet af? Hij zegt: dokter, als het
even kan doen wij dat ènders,
Hij gaat naar zo'n troepje toe,hi j
wijst op mijn auto, daar zit een
aesculaapje op en hij zegt: „He
ren", ja, dat zei hij, „Heren, in
die auto zit een dokter en die
is met spoed op weg naar een
bevalling. Wilt u effe opstaan
en hem dóórlaten?' Dat deden
ze metéén, ze liepen zelfs nog
voor mij uit naar het volgende
troepje om mij toch maar voor
al niets in de weg te leggen. Ik
was op tijd - terwijl ik dat
kleverige mannetje aanvatte
dacht ik:
