Dokter Steketee neemt afscheid
van W. van den Berghstichting
FORMAAT
Nieuwe neus is te koop
maar niet aan te raden
Gesprek met Indonesië
over verwende en
verweesde kerken
Begin november
slotzittingen
geref. synode
krani van
Een woord voor vandaag
Bijna 40 jaar in dienst van geesteszwakke kind
Uw probleem
is het onze
Drs. Ie Grand
docent in
Medan
Rapport naar paus
over Nederland
LEIDSE SPECIALIST: TE WEINIG
AANDACHT VOOR FUNCTIE NEUS
Sociale ethiek biedt
geen troost bij dood
BEROEPÏNGSWER
DDR besnoeit
theologiestudie
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
En toen Hij zag, dat zij zich aftobden om vooruit te komen bij het varen
want zij hadden de wind tegen kwam Hij tot hen (Marcus 6 :48).
De discipelen zijn scheep gegaan naar Bethsaida. Maar het gaat niet zo
vlot. De zeeman zou zeggen: het was windje tegen. Als Jezus dat ziet, gaat
hij over het meer. Hij komt aan boord en de wind gaat liggen. De moeïlijtk-
heden verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Zo is het nu in de praktijk van het leven. Hoeveel mensen gaan er met hun
levensschip niet over de levenszee, zonder Jezus aan boord, zich aftobbende
om vooruit te komen. Het zijn vaak de mensen van „Ik zal het zelf wel
klaren." Maar zij lopen vast, hoe zij zich ook inspannen. De tegenwind kan
hard zijn in het leven, laten we daar maar over zwijgen. En we zullen er last
van blijven ondervinden, totdat wij Jezus aan boord van ons schip nemen en
doodmoe tegen Hem zeggen: Here, neemt Gij alstublieft het roer in handen
wij kunnen het niet meer.
Wij lezen vandaag 2 Thessalonicenzen 2 1 - 12.
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1970 N
C. Steketee
BAARN Vrijdag vertrekken van
Schiphol ds. A. Vos, directeur van het
gereformeerde zendingscentrumf, en
ds. L. W. Korvinus, actuarius van de
raad van samenwerking van de gere
formeerde zendende kerken naar In
donesië.
Zij zullen daar met vertegenwoor
digers van de Indonesische raad van
samenwerking besprekingen voeren
over de verhouding tussen de Indone
sische kerken en de zendingsorgani
saties.
De conferentie zal tevens worden
bijgewoond door dr. J. van Klinken,
directeur van het Algemeen Diako-
naal Bureau te Utrecht, de heer J.
Bos, secretaris van de ICCO (Interna
tionale Coördinatie Commissie Ont
wikkelingssamenwerking) en door de
heer H. Bootsma namens de hervorm
de zending.
De Indonesische kerken willen met
vertegenwoordigers van de zendings
organisaties vooral spreken over het
probleem van de zogenaamde „ver-
Z—i
Uw brieven worden alle
persoonlijk beantwoord en be
horen daarom van naam en
adres voorzien te zijn. Ge
heimhouding is verzekerd. U
gelieve één gulden aan post
zegels bij te sluiten. Een se
lectie uit de antwoorden pu
bliceren we in deze rubriek.
Vraag: De zuster van mijn vrouw
ls over'eden en nu heeft de familie
het huis verkocht voor 35.000. Hoe
veel successierecht moet er betaald
worden? Er zijn tien familieleden.
Er is nog een kamertje verhuurd.
Kan men die mensen dwingen, eruit
te gaan?
Antwoord: De hoogte van de suc
cessierechten hangt af van de groot
te van elke Dortie en de graad van
verwantschap van elk der verwan
ten. De huur van het kamertje ver
valt niet door de verkoop als de zus
ter zelf het huis bewoonde en het
niet aan éen ander als hoofdbewoner
verhuurd had.
De uitzetting van de kamerbewo
ners is een zaak voor de nieuwe
eigenaar, en die zal moeten wachten
tot hij drie jaar eigenaar is, tenzij
hij een even goede woning kan aan
bieden, aangezien de woning gelegen
is in een gemeente, waar de huurbe-
scherming nog is gehandhaafd. Is de
woning vrij verkocht, dan zal de
nieuwa eigenaar verhaal kunnen
zoeken op de verkopers.
Vraag: Wat is de herkomst van
het teken en wanneer is het in
Nederland in gebruik genomen?
Antwoord: Het is d> Karolingische
afkorting van het Latijnse voeg
woord et (en), werd door monniken
toegepast voor de uitvinding van de
boekdrukkupst, en bleek daarna
grote levensvatbaarheid te hebben.
Er bestaan 1600 variaties van. waar
van er 286 voorkomen in het boek
.Formen-Wandlungen der Et-Zei-
chen" van Jan Tschichold, in de bi
bliotheek van de lettergieterij Tette
rode. Amsterdam.
Vraag: Ik gebruik mijn auto zo-
wei voor mijn bedrijf als privé. Hoe
moet ik de kosten splitsen voor de
belasting?
Antwoord: In beginsel moeten de
kosten worden gesplitst in een af
trekbaar en een niet-aftrekbaar
deel. naar verhouding van zakelijk
en privé-gebruik. Daar dit in de
praktijk moeilijk uitvoerbaar is. be
vat de wet een regeling, waarbij
eerst alle kosten op de zaak mogen
drukken, doch waaij vervolgens een
bedrag naar privé moet worden ge
boekt, gelijk aan 10 pet. van de ca-
taloguswaarde van de auto.
Dat percentage mag op 6 pet. wor
den gesteld voor gebruik van een
auto, die bij de aanschaffing al meer
dan drie jaar oud was. Aan deze
norm is u echter niet gebonden en
de fiscus ook niet U mag bewijzen
dat het prive-bedrag lager is en de
fiscus mag aantonen dat het hoger
is.
Vraag: Wat is de taak van een
amanuensis op een school en de op
leiding?
Antwoord: Hij is als assistent toe
gevoegd aan de leraren in fysica en
biologie. Aan de technische ho
geschool te Eindhoven is een drieja
rige dagcursus, aan de rijksuniversi
teit te Utrecht een vierjarige avond
cursus, voorts is er een schriftelijke
opleiding (instituut voor medische
voorlichting. Baljuwlaan 22, Amstel
veen).
wende en verweesde" kerken. Sommi
ge kerken krijgen namtlijk veel
steun van Europese kerken, terwijl
andere in het geheel niet geholpen
worden. Ook zal er gesproken worden
over de ontwikkeling van het theolo
gisch onderwijs en het vormingswerk.
Aan dc conferentie die van 28 tot
30 september gehouden wordt op een
conferentieoord tc Sockaboemi, gaat
een conferentie van de Indonesische
Raad van Kerken vooraf. Het uitvoe
rend bestuur wil met afgevaardigden
van de ledenkerken plannen bespre
ken om te komen tot een „oecu
menische synode", waarop alle ker
ken officieel vertegenwoordigd zullen
zijn. Op deze synode zal dan een mo
gelijke gemeenschappelijke geloofsbe
lijdenis ter sprake komen.
(Van onze krekredactie)
UTRECT De slotzittingen van de
gereformeerde synode zullen in de
eerste week van november, te begin
nen op maandagmiddag 2 november
in Sneek gehouden worden. De ver
gaderplaats is de Noorderkerk aan de
Kcrkgracht.
Als belangrijkste punt staat op de
ze slotagenda de behandeling van een
aantal bezwaarschriften over nieuwe
theologische inzichten, zoals die met
name door de VU-hoogleraar in de
ethiek en de inleiding ip de dog
matiek. prof. dr. H. M. Kuitert. naar
voren worden gebracht.
Voorzover thans valt te beoordelen
kan de synode van Sneek, die zich
zoals men weet overigens praktisch
geheel in Lunteren heeft afgespeeld,
op donderdag 5 november worden
gesloten. Als onverhoopt moet
worden doorvergaderd kan de synode
nog uitlopen tot vrijdag, 6 november.
(Van een onzer verslaggevers)
VOORHOUT De heer C. Steketee, arts, heeft per sep
tember de Dr. mr. Willem van den Bergh-stichting in Noord-
wijk verlaten. Op 4 augustus werd hij 65 jaar; hij mocht de
maand nog uitdienen, maar moest toen een streep zetten on
der zijn werk in dienst van de Vereniging tot opvoeding en
verpleging van geesteszwakke kinderen.
Van de 38 jaren dat hij als arts hieraan was verbonden, was
dokter Steketee 28 jaar werkzaam voor de Willem van den
Ber^h-stichting.
Vrijdag is het officiële afscheid.
Sinds 1 september is hij opgevolgd
door mejuffrouw dokter T. Pouwels
en de heer D. Faber, waarbij de laat
ste met economische zaken is belast.
In zijn woning in Voorhout vertelt
dokter Stektee over de Van den
Bergh-stichting en weinig over zich
zelf.
LIEFDE
De heer Steketee zag zijn arbeid bij
de stichting als een soort naastenliefde.
Voor de verpleging van zwakzinnigen
en krankzinnigen geldt het woord
van Paulus, zo vindt hij: „Al ware
het dat ik de talen der mensen en der
engelen sprak, maar had de liefde
niet, ik ware schallend koper of een
rinkelende cimbaal. Onvolkomen is
ons kennen en onvolkomen ons profe
teren, maar de liefde vergaat nim
mermeer".
Vijf jaar geleden werd geneesheer-
directeur Steketee ziek. Specialisten
dachten dat hij de pensioengerech
tigde leeftijd bij de stichting niet zou
halen. „Ik ben weer aardig opge
knapt. Alleen kon ik mijn werk niet
meer voor 125 procent doen, maar
slechts voor 75 procent. Ook dat is
een reden geweest dat ik mij op het
afscheid kon voorbereiden. Nadat ik
in Voorhout was komen wonen, raak
te ik een beetje „los". Vooral 's
avopds en tijdens de weekeinden was
dat te merken."
Lange lijd kende de Van de
Bergh-stichting (1400 patiënten) in
Noordwijk een éénhoofdige leiding,
dokter Steketee. Nu hij het de laatste
jaren kalmer aan moest doen, kwam
er intern een wijziging. Er kwamen
twee adjunct-directeuren, mejuf
frouw Pouwels en de heer Faber, bei
den nu met de gehele leiding belast.
OORLOG
In 1942 werd de toenmalige ge
neesheer-directeur gearresteerd In
een concentratiekamp overleed hij.
De heer Steketee werd verzocht de
opengevallen plaats voorlopig in te
nemen. Hij was toen afdelings-arts
aan de stichting 's-Heerenloo. Het zou
voor veertien dagen zijn, het werden
28 jaar.
Dokter Steketee vertelt over de
moeilijke jaren 1940-1945, toen de
Van den Bergh-stichting moest wor
den ontruimd; een deel werd overge
bracht naar Ermelo, andere patiënten
gingen naar huis. „Bet waren niet de
besten die naar huis gingen. Wij wa
ren bang dat zij anders naar Duits
land zouden worden gestuurd".
Na 1945 begon het opbouwwerk en
dat draagt het stempel van de arts.
Er werd afgebroken om opnieuw op
te bouwen. De patiënten kwamen.
Het bleek dat er meer bedden nodig
waren dan werd verwacht. „Dat kon
ook omdat wij zelf de selectie deden
binnen de stichting. Dat betekende
dat iedereen werd opgenomen. So
ciaal gezien was dat een goede ge
dachte".
Veel waardering toont dokter Ste
ketee voor het provinciaal bestuur,
dat steeds de grootste medewerking
verleende. „Men was het er mee eens
dat kinderen werden opgenomen die
niet thuis konden blijven".
Na 1945 zijn er uitbreidingsplannen
gemaakt voor de Van den Bergh-
BAARN Drs. K. L. F. Ie Grand
hoopt vrijdag met zijn gezin naar
Sumatra terug te keren, waar hij se
dert 1960 als missionair predikant
werkzaam is. Bij zijn terugkeer zal
drs. Ie Grand als docent worden ver-
I bonden aan de Theologische School
„Abdi Sabda" te Medan (Sumatra).
Aan deze school worden evangelis
ten opgeleid- voor de zich snel uitbrei
dende gemeenten op Sumatra. De
taak van drs. Ie Grand als missionair
predikant te Medan wordt overge
nomen door kandidaat H. C. Ver
dun. in opleiding te Baarn.
Vrijdag keert ook mej. F. T. Lug-
tenborg naar Rwanda terug. Vanaf
1967 is zij hier als lerares aan de
christelijke middelbare huishoud
school te Remera verbonden.
Mej. A. Hoekema zal eind septem
ber naar Indonesië terugkeren, waar
zij haar taak als docente aan de
christelijke school voor vrouwelijke
werkkrachten te Magelang zal voort
zetten. Mej. Hoeksema is reeds ge-
emeriteerd en dus niet meer in recht
streekse dienst; niettemin wil zij
graag nog enkele jaren haar werk
voortzetten. Aan deze school, waar
maatschappelijke werksters worden
opgeleid uit geheel Indonesië, is ook
mej. Van Bentum als docente ver
bonden.
Eind september keren tenslotte de
heer en mevrouw P. van Egmond-
Buter naar Rwanda terug. Beiden
zijn in 1968 naar Rwanda uitgezon
den, de heer Van Egmond als bouw
kundige en mevrouw Van Egmond
als verloskundige.
(Van onze kerkredactie)
VATICAAN De pauselijke nun
tius in Nederland, aartsbisschop An-
gelo Felico heeft gisteren aan paus
Paulus opnieuw een rapport (het
zesde) uitgebracht over de Neder
landse kerkprovincie. Ter gelegen
heid daarvan hadden zij een persoon
lijk gesprek, dat een half uur duurde.
LEIDEN Schoonheid is te
koop. Wie zijn aangezicht ge
schonden denkt door een min
der fraaie neus, kan daar wat
aan laten doen. Elke plastisch
chirurg zal het willen beamen.
De medische wetenschap is wel
zóver, dat zij oneffenheden
vlekkeloos wegwerkt en de pa
tiënt zelfs een geheel nieuwe
neus kan opzetten.
Maar is dat, behalve een zeer dure,
ook een gezonde zaak? Is men met
een uitwendig fraaie neus werkelijk
geholpen?
"Prof. dr. P. H. Schmidt, neusspecia-
list van Leidens Academisch Zieken
huis wil niet alle en zeker niet de
Nederla idse plastisch chirurgen
over één kam scheren, maar hij stelt
wél, dat velen onder hen bij hun ar-
tiestenwerk nauwelijks rekening hou
den met de functie van een neus.
„Het is wel voorgekomen, dat een pa
tiënte, die een goed werkende, maar,
•lelijke neus had na de behandeling
enthousiast was over baar nieuwe
uiterlijk, maar niet meer kon adem
halen. In de medische wereld wordt
vaak nog te weinig beseft welke be
langrijke functies de neus in het
menseluk 1 even verricht".
door Dick Ringlever
30 taken
De bekende Amerikaanse specialist
prof. dr H. Cottle uit Chicago on
derstreepte dat afgelopen week nog
eens od de Boerhaave-cursus in Lei
den, wair ruim 150 specialisten uit
alle delen van de wereld bijeen wa
ren om Kennis te nemen en te discus
siëren over nieuwe ontwikkeling in
de medische wetenschap.
„De neus verricht zeker dertig ta
ken. zij geeft boodschappen door aan
alle delen van het lichaam; er is geen
enkel omgaan, dat niet in contact staat
met de neus En als je dat weet én
dat een mens 50 maal per minuut en
acht miljoen maal per jaar adem
haalt, besef je wel hoe belangrijk de
functie ^rvan is. Met de chirurgie zal
men dan ook niet alleen moeten cor
rigeren. maar vooral functionele ver
beterineen moeten aanbrengen".
Hartkwalen
Als een van de vele organen, waar
op dc ademhaling door de neus in
vloed h^eft. noemt de hoogleraar het
hart. Bij proefnemingen in een Ame
rikaans stadje van 50.000 inwoners is
geblekc dat veertig procent van de
patiënten, die door een hartaanval
Via dc kleurenmonitor volgen,
achter glas, de studenten een neus
operatie in het Leidse academisch
ziekenhuis.
werden getroffen, een niet goed func
tionerende neus had. De cijfers zijn
uiteraard niet representatief, maar ze
geven wel een indicatie
Dat vband tussen neus en hart is,
volgens de hoogleraar, een voor de
hand liggende zaak. „Iemand, wiens
neus is :,eblokkeerd. zal tweemaal zo
veel zuurstof door de mond moeten
binnennaien en dal betekent extra
energieverbruik; en dat houdt dus
ook in, dat het hart zwaarder wordt
belast. Die energie moet ook tijdens
de slaap worden opgebracht; dat ver
klaart waarom er zoveel mensen mid
den in de nacht worden getroffen
dooreen hartaanval."
Hij zegt er echter gelijk bij, dat het
hart maar één van de organen is, die
beïnvloed worden door de werking
van de-neus Ook de hersenen, de
longen en de zenuwen om nu maar
een paar organen te noemen staan
er nauw mee in contact. Veel patiën
ten gevm na de operatie te kennen
helderder te kunnen denken. Ook een
betere stofwisseling is er dikwijls het
gevolg van"
Functie
Met zijn collega prol Schmidt is
hij van mening, dat aan de neus als
orgaan door medici niet altijd de
aandaent wordt gegeven, die zij zou
moeten hebben Voora' niet door veel
plastisco chirurgen. Volgens hem
wordt teveel gelei op het uitwendige
en te weinig op de functie. Vooral in
Amerika waar oiastisch chirurgische
ingrepen erg populair zijn. Prof. Cot
tle: „het is daar heel gewoon, dat een
vader zijn dochter als eindexamen-
presentje een nieuwe neus aan
biedt..."
Dat de nieuwe inzichten in deze tak
van de medische wetenschap snel
veld winnen, bleek afgelopen week
uit de 'iiternationale belangstelling
van spec alisten, voor de Leidse Boer
haave-cursus Van de 150 deelnemers,
kwam zeker 60 procent uit het bui
tenland.
Zij konden <=-r gelijk kennis maken
met de laatste primeur van het
Leidse ziekenhuis: de kleuren-tv van
de audiovisuele diens* Deze maakt
het mogelijk dat studenten operaties
volgen zonder daarbij zelf aanwezig
te zijn. Dit kon al eerder en op meer
universiteiten 'Utrecht en Rotterdam
hebben ook zo'n dienst), maar Leiden
is als eerste op kleur overgegaan.
Vooral voor het volger van opera
ties is dit °en belangrijke verbete
ring: op de monitor in de collegezalen
kunnen er alle details van de hande
lingen van de chirure door worden
geregistreerd.
stichting. Er was geen gymzaal en
geen ontspanningszaal. Ook het hou
den van kerkdiensten was vrijwel
onmogelijk. Daarom werd allereerst
met de bouw van een kerk begonnen,
die in september 1950 in gebruik
werd genomen. Onder de kerk is een
foyer, waar vrijdag de afscheidsbij
eenkomst wordt gehouden.
Men gaat nu van het standpunt uit
dat 1200 patiënten het maximum is.
Dat is mogelijk geworden, doordat de
vereniging in Monster een nieuwe in
richting heeft.
De gebouwén in Noordwijk zijn ge
deeltelijk vernieuwd. Enkele nieuwe
paviljoens zijn er gekomen, maar nog
zijn er uitbreidingsplannen. Momen
teel is'men druk bezig met de bon
van een zusterhuis en van een nieu
we keuken. De keuken zal waar
schijnlijk nog, dit jaar in gebri
worden genomen.
Ook de opleiding van de jongens
meisjes voor de verpleging- heeft
grootste aandacht. „Het is nu zo (ja
er één verpleger of verpleegster is
ongeveer drie patiënten. Zelfs zitt(
wij daar al iets onder. Ik ga weg$|
een produktieve periode", aldus de
dokter Steketee.
Hij is er dankbaar voor tot he
laatste ogenblik .aktief bezig te zij
geweest. De voortzetting van zi
werk laat hij in het volste vertrqi
wen aan zijn twee opvolgers over.
Prof. Douma bij ambtsaanvaarding
(Van een onzer medewerkers)
KAMPEN Zo optimistisch
als de tegenwoordige sociale
ethiek spreekt over een betere
wereld, zo troosteloos is in deze
ethiek feitelijk het persoonlijk
uitzicht, dat bij de dood halt
houdt.
Dat zei gisteren dr. J. Douma, die-
onder grote belangstelling zjjn inau
guratie hield als hoogleraar in de
etthick aan de Theologische Hoge
school van de Gereformeerde Kerken
(vrijgemaakt). Zyn oratie droeg tot
titel „De onmisbaarheid van de per
sonele ethiek".
Hij onderstreepte de onmisbaarheid
van de personele ethiek, maar waar
schuwde voor het andere uiterste.
Men kan personele en sociale ethiek,
niet scheiden. Het zijn onderdelen
van een zelfde ethiek, die bij elke
abstractie van één van beide aspecten
schale lijdt.
Moltmanii
Prof. Douma ging uitvoerig in op de
„theologie van de hoop" van Jürgen
Moltmann. Bij Moltmann ontbreekt
de aandacht voor het personele aspect
niet, maar nauwelijks is het aange
stipt of de schijnwerper valt weer
op de maatschappij.
De sociale ethiek spreekt steeds over
de ene werkelijkheid van de wereld.
In dat klimaat moet de sociale ethiek
die aan een betere wereld wil bou
wen, wel opbloeien. Maar zo opti
mistisch men sociaal de revolutie
predikt, zo troosteloos is feitelijk het
personele uitzicht, dat bij de dood
halt moet houden.
Maar wie over het graf heen ziet
naar Jezus Christus in de hemel en
naar zijn nieuwe wereld, zal niet
achter het vaandel van de revolutie
lopen, waar voor Romeinen 13 geen
plaats is.
Onrecht lijden noemde prof. Douma
een kenmerk van het christelijk le
ven. Dat is vaak kwalijk gehanteerd
om een status quo te handhaven die
door God veroordeeld was. Maar alle
misslagen van de kerk in het verleden
geven ons nog niet het recht, naar
middelen te grijpen die Christus niet
toestaat.
Een ander bez'waar van prof. Douma
was, dat de sociale ethiek stelt dat
het heil voor allen is. H\j wilde blyven
belijden, dat God in zijn eeuwige ver
kiezing een scheidingslijn heeft ge
trokken die door niets en niemand
kan worden uitgewist.
Zich richtend tot de studenten zei
prof. Douma, dat paternalistisch en
progressief aan deze hogeschool geen
dilemma zijn. „Wij zullen voor deze
uitersten bewaard blijven, wanneer
wij samen het heil zoeken van de
kerken. Deze kerken verlangen aan
haar hogeschool na de storm, die zo
wel in de kring van de hoogleraren
als in het midden van de studenten
ravage heeft aangericht, een werkge
meenschap waarin het ora et labora
ons aaneen smeedt", aldus prof.
Douma.
Hebreeuws
Enkele uren later inaugureerde drs.
J. P. Lettinga als buitengewoon hoog
leraar in de oud-semitische filologie,
de cultuurgeschiedenis van het oude
Nu
nog vier jaar
Prof. dr. J. Douma
Nabije Oosten alsmede de tekstg
schiedenis van het Oude Testamen
Wij kennen het oud-Hebreeuws f(
tel ijk alleen door een zeer late ove
levering, aldus prof. Lettinga. De taj
van de boeken van het Qudo Test
ment is eeuwenlang telkens weer g
modemiseerd en aangepast aan ee
gangbare uitspraak. Zo is ze stei
door het Aramees beïnvloed. Mai
zelfs uit de eenheidstekst waarovi
wij beschikken, is het duidelijk d
het twaalfde-eeuwse Hebreeuws vi
het lied van Debora een ander
dan dat van de Prediker.
Wat wij het Hebreeuws noemi
was geen zelfstandige taal maar ee
Kananese dialectengroep, die al ee
belangrijke ontwikkeling achter
rug had, aldus prof. Lettinga.
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Dokkum (Vac. D.
Miedema), A. van de Bovenkamp
Alkmaar; voor Scherpenisse, A. Wi
gerhof te Veenendaal; voor Zwarti
broek, A. Baars te Papendrecht.
GEREF. KERKEN (vrijg.)
Beroepen te Daarlerveen, A.
Haitsma te Zaamslag; te Hatte
(vac. J. Strating) en te Hoogkerk,
Cnossen te Vollenhove.
Bedankt voor Mussel. R. T. Urbs
te Ferwerd-Hallum.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Leerdam, H. Ligtei
berg te Genemuiden.
BERLIJN De Oostduilse evange
lische kerken zitten in moeilijkheden,
nu de zes staatsuniversiteiten het stu
dieprogram aan de theologische fa
culteiten hebben verkort van vijf tot
vier jaar.
Het program was toch al in waarde
gedaald, omdat de aankomende stu
denten niet meer, zoals vroeger, ken
nis hadden van Hebreeuws, Grieks en
Latijn. Deze vakken worden niet
meer op de middelbare scholen in
Oost-Duitsland gedoceerd.
Aan de theologische faculteiten van,
de staatsuniversiteiten studeren onge
veer zeshonderd studenten. Driehon
derd anderen gaven voor hun weten-
schappelijk-;theologische opleiding de
voorkeur aan een van de drie theolo
gische hogescholen, die de Oostduilse
evangelische kerken hebben.
Invul-puzzel
2
3
6
7
8
10
II
12
13
Vul horizontaal in:
I organische verbinding, 2. inhoudsmaat, 3.
pookijzcr. 4. schrijflcoslen. 5. armzalig, 6. ver
trouwelijk. 7. soort appel, S. monster, 9. schoon
maakartikel, 10. rijzing van water, 11. stevig, 12.,
loze streek. 13. kussenovertrek.
Bij juiste oplossing leest men op de cirkeltjes
dne namen van vaartuigen.
Oplossing vorige puzzel
I. haard, 2. edele. 3. eigen. 4. tiara. 5. varia, 6.,
angel, 7, noord. De zegswijze luidt: Heet van de
