Ambonees moet weten
aan toe
waar
is
Huisarts, die patiënt liet
liggen, had 16 praktijken
FORSE STRAFFEN VOOR
DAM-PLUNDERAARS
Schoenen en taséén lijn
Toezicht overheid op
rij-examens bepleit
Nationaal Filmfestijn
van 15-19 september
Dagblatlfusies gevaar
voor democratie
99
Onrust onder
Ambonezen
in Assen
Boer schoot
op politie: 2
jaar geëist
Chr. politiebond:
kritiek korps
leiding A'dam
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1970
DRS. H. WAGENFELD VAN C.R.M. ALS POLITIEK PROBLEEM GEKLAARD IS,
KOMT DE REST OOK WEL"
door Dick Ringlever
RIJSWIJK De gebeurtenis
sen van deze week hebben op
nieuw en feller dan ooit het Am
bonezen-vraagstuk in het licht
gezet. In een uitbarsting van ge
weld en opgekropte haatgevoe
lens jegens Indonesië en haar
president, toonden zij" Nederland
en de wereld, dat hun probleem*
er nog even onopgelost ligt als
20 jaar geleden.
Een uitzichtloos vraagstuk? In zijn
twaalf hoge werkkamer van het
CRM-ministeric in Rijswijk met
weids uitzicht over Den Haag, waar
uit president Soeharto zojuist is ver
trokken, zegt drs. H. Wagenfeld,
hoofd van de afdeling Ambonezen
daarover: „hoewel wij met de poli- j
ASSEN De Asser gemeentepoli
tie heeft vrijdagavond de eigen, met
karabijnen gewapende mobiele een
heid opgeroepen om de rust in de
stad te handhaven, die door jonge
Zuidmolukkers werd verstoord. Een
politie-agent werd voor het politiebu
reau op de brink door jongelui gemo
lesteerd en zijn pistool werd hem af
genomen. Voor de deur van het bu
reau werd een bom gegooid.
Om elf uur was het in het centrum
van de stad ogenschijnlijk rustig,
maar auto's en busjes met Zuidmo-
lukse jongeren reden voortdurend
door de stad.
Rozen in plantsoen
voor politieman
Moolenaar
NAARDEN Onbekenden hebben
gisteren in een plantsoen in Naarden
(Prinses Marijkehof) een vlaggemast
geplaatst, waaraan de vlag halfstok
hing en aan de voet rode rozen ge
legd.
Aan de bloemen hing een kaartje
met het opschrift „hoofdagent Moole
naar, met oprechte deelneming, ge
vallen door een laffe Ambonezen-
moord." De politie heeft een en ander
in de loop van de dag laten verwijde
ren.
tieke kant van de zaak niets te ma
ken hebben, zijn we blij. dat de rege
ring nu gaat praten met dc Ambonesc
leiders. Hel is goed, dat de Ambone-
zen nu eens 'duidelijk te horen krij
gen welk perspectief zij hebben en
wat Nederland eventueel kan dorn
om hen in hun streven naar een zelf
standige staat te helpen."
Effect
Hij gelooft, dat dit ook een gunstig
effect kan hebben op die andere be
langrijke kant van het probleem: de
sociale. „Want", zegt hij, ..een politiek
houvast zal het de Ambonees gemak
kelijker maken zch duidelijk op te
stellen, zich te realiseren wat zijn
verblijf in Nederland inhoudt, zich te
bezinnen op de vraag wat het bete
kent Ambonees te zijn en wat hij
daarmee wil bereiken. Dat is naast
het politieke nu het belangrijkste
vraagstuk. De Ambonees moet feiten
onder ogen kunnen gaan zien."
Uit de mond van het hoofd van een
afdeling, die zich dagelijks via een
korps van sociale ambtenaren bezig
houdt met het sociale en culturele
welzijn van de Ambonezen in de zes
kampen en 55 woonwijken, komt dat
niet als een verrassing. Immers: die
hele begeleiding staat of valt ook met
de positie, die de Ambonees zelf wil
innemen. Zullen de 30.000 Ambonezen
zich blijven beschouwen als een ge-
isoleerde gemeenschap, die in staat
van oorlog is met Indonesië en die
zich daarom niet kan identificeren
met Nederland (maar-12 procent is
Nederlands staatsburger)? Df zijn er
mogelijkheden voor een grotere inte-
Tolerant
Drs. Wagenfeld: „die mogelijkheden
zijn er, ik ben niet pessimistisch. Al
leen zal dan ook de Nederlander zich
anders moeten onstellcn. Hij zal de
Ambonees niet alleen als medemens
moeten accepteren, maar ook al? Am
bonees, als een mens met een eigen
taal en een eigen cultuurpatroon. Ik
dacht, dat we in Nederland toch nog
wel zo tolerant zijn. dat we de Ambo
nees zijn identiteit willen latpn be
houden. Met eng burgerlijk denken
los je dit vraagstuk nooit op."
„Dat betekent ook", zegt de heer
Wagenfeld. „dat we geen pogingen
moeten doen de mensen uit de groe
pen te halen. Als zij dat zo willen,
moet je dat zo laten. En de meesten
wensen dat zo. blijkt wel uil de cij
fers- van de 30.000 wonen er maar
6000 verspreid."
Integratie
Betere relaties met de Nederlan
ders. een grotere integratie: van bei
de zijden zal daaraan moeten worden
gewerkt.
AMSTERDAM Overheids
toezicht op rij-examens is giste
ren op het in de RAI gehouden
autorijschoolcongres bepleit door
het Tweede-Kamerlid mr. H. E.
Koning. Hij vindt, dat een rijks
instantie de examens moet af
nemen onder verantwoordelijk
heid van de regering en dat dit
een aanbevelenswaardiger figuur
is dan de huidige.
„Alleen op die manier kan de
ministeriële verantwoordelijkheid
goed tot haar recht komen on moge
lijk kan daardoor een stuk van dc
toch bestaande onvrede over dc hui
dige vorm van de rij-examens wor
den weggenomen."
Over de eisen voor het rij-examen
zei hij. dat een strenge toepassing op
haar plaats is vanwege de verkeers
veiligheid. „In dit verband betreur ik
de verlichtingen, die in de eisen zijn
aangebracht door een examen in een
volautomatische auto mogelijk te ma
ken. Daarmee is wel een nationale
NVV: kritiek op
verdeling van
bouwproductie
UTRECHT Het NVV vindt, dat
de laatste cijfers van het CBS over
de bouwproduktie een merkwaardig
licht werpen op de voortdurende be
wering van de regering dat er niet ge
noeg werknemers in de bouwvakken
zijn om de woningnood effektief te
lijf te gaan.
In geld uitgedrukt lag de woning-
bouwproduktie in het eerste najaar
van 1970 drie pet. hoger dan in de
eerste helft van 1969, terwijl de pro-
duktie van industriële gebouwen vol
gens diezelfde normen met 33 pet. op
liep en de bouw voor handels- en
kantoordoeleinden met 12 pet. Uit de
ze cijfers concludeert het NVV, dat
het hoogst twijfelachtig is of de voor
de bouwproduktie beschikbare werk
nemers en financiële middelen wel
goed over de diverse bouwsectoren
worden verdeeld.
Volgens het verbond is er alle aan
leiding voor een duidelijke uitspraak
van het kabinet over de vraag waar
om er zoveel bouwactiviteiten zijn
voor de industrie en zo weinig voor
Woningbouw en onderwijs.
industrie gediend, maar ik betwijfel
of ook de veiligheid ermee gebaat is."
Ter sanering van het rijscholenwe
zen wil hij de verplichting, dat niet
alleen de rijschoolhouders, maar ook
de bij hen in dienst zijnde instruc
teurs gediplomeerd zouden moeten
zijn.
ARNHEM Tegen de 72-jari-
ge landbouwer H. A. B. uit het
j Betuwse Angeren heeft de offi-
j cier van justitie in Arnhem gis-
teren twee jaar geëist omdat hij
bewezen acht,, dat de man op 17
maart van dit jaar vanuit zijn
gebarricadeerde boerderij op de
politie heeft geschoten. Dit ge
beurde toen de politie hem wilde
arresteren in verband met zijn
weigering een boete van 200 gul-
den te betalen wegens lokaal
vredebreuk.
Bij de belegering van zijn woning
door 40 politiemannen zou B. met een
jachtgeweer enige hagelpatronen
i hebben afgevuurd in de richting van
de politie. Daarbij werd eerst de
wachtmeester der rijkspolitie D. de
Ruiter licht gewond, maar even later
kreeg adjudant L. Wildschhut uit Gel-
dermalsen de volle laag in zijn been,
knie en hand. De politieman werd
naar het ziekenhuis in Arnhem ge
bracht, waar hij geopereerd moest
worden.
Ondanks de positieve verklaringen
van negen getuigen, bleef B. ontken
nen geschoten te hebben. „Daar klopt
niets van, dat zijn leugens", riep hij
aan het begin van de behandeling
ran zijn zaak. Hij verklaarde niets
j meer te hebben gezien nadat de poli-
j tie traangas in zijn woning had ge-
gooid. ..Alles was toen wit om mij
I heen", zei hij „Er is toch een geweer
en munitie bij u thuis gevonden?",
i zei de president. „Dat kan wel, maar
dat is niet van mij geweest; dat was
van het publiek uit het dorp", aldus
B
I Uitspraak over 14 dagen.
De heer Wagenfeld: „een belangrijk 1
middel daartoe voor de Ambonezen is
hun eigen milieu te versterken. Een
voorbeeld daarvan is de vorig jaar in
Middelburg door Ambonezen opge
richte Sumokil-stichling, een organi
satie. die zich bezighoudt met sociaal
en cultureel vormingswerk. Dat deze
stichting effectief draait, bleek nog
enige tijd terug bij een ruzie in Vlis-
singen tussen Ambonezen en de
jeugdbende Skyriders. Mede dank zij
het, bemiddelend optreden van het
bestuur van de stichting kon die ru
zie beslecht worden. Een paar weken
later was het geschil al zover bijge
legd. dat Skyriders bij de Ambonezen
werden uitgenodigd voor een partijtje
biljarten.
Een ander voorbeeld noemt de heer
Wagenfeld het wijkopbouworgaan De
Hatert in Nijmegen. „Het gaat hier
om een nieuwbouwwijk, waarin een
Ambonezenwijk is opgenomen. Het j
wijkopbouworgaan organiseert daarin
de culturele en andere activiteiten. In
het bestuur zitten zowel Nederlanders
als Ambonezen en die samenwerking j
verloopt uitstekend. Ik geloof, dat we
met zulke initiatieven heel erg op de
goede weg zijn. Het beleid wordt in
ieder geval in deze richting voortge
zet. Dat wil zeggen, dat we de Ambo
nezen als groepen hun eigen identiteit
laten behouden en vanuit die groepen
pogen te komen tot relaties met de
omgeving.
Discriminatie
Van de Nederlanders eist dit alles
ook een andere instelling.
Zegt de heer Wagenfeld: „Kijk, het.
mag niet voorkomen, dat bij een or
dinaire caféruzie alleen de Ambone
zen er worden uitgegooid. Daarover
worden zij terecht kwaad, het Is
tenslotte een zuivere vorm van dis
criminatie. Vooral de oudere Ambo
nezen proberen zulke dingen zoveel
mogelijk te voorkomen Zij willen
niet, dat de naam van de Ambonees
in een kwaad daglicht komt te staan.
Zij houden niet van conflicten, al
thans niet met de Nederlanders. Van
daar ook hun ordedienst, het Korps
Pendjaga Keamanan (KPK), wat
letterlijk vertaald „korps, dat
waakt voor de vrede" betekent. En
het moet gezegd: die jongens doen
soms zeer goed werk. Zoals in die
nacht van de TT in Assen, toen zij
erop uit trokken om alle Ambonezen
te sommeren naar hun wijk terug te
keren. Ze wilden niet. dat ze bij rel
len betrokken zouden worden. Aan de
andere kant zit er ook wel een ge
vaarlijk kantje aan. De organisatie is
nogal militaristisch en fel op
Indonesiërs. Wordt bijvoorbeeld ont
dekt. dat een van de Ambonezen In
donesisch staatsburger is (ongeveer
tien procent is dat, meestal in het
geheim), dan wordt die in sommige
kampen gedwongen te verhuizen.
Overigens zijn er nog geen afdoende
bewijzen voor. dat het de KPK is
geweest, die de bezetting van de In
donesische ambassade heeft georgani
seerd."
Perspectief
Een actie, die ook voor de heer Wa
genfeld als een volledige verrassing is
gekomen. „Nee. ook wij wisten er
niets vanaf. We bemoeien er ons ook
niet mee. Onze ambtenaren zijn geen
tipgevers voor justitie. Wij werken
uitsluitend op sociaal terrein."
Sociaal werk met perspectief?
De heer Wagenfeld: „ik zie de
toekomst niet somber in. Alleen:
het is wél belangrijk, dat nu
eerst een oplossing wordt gevon
den voor de politieke kant van
het probleem."
(Van onze moderedactrice)
AMSTERDAM Vrijwel op
elke show van de Nederlandse
couturiers dragen de mannequins
schoeisel van de firma De Lange,
die vestigingen heeft in Amster
dam, Den Haag en Maastricht.
Dat schoeisel geeft dan juist de
vereiste finishing touch aan de
verschijning der elegante vrou-
Daarom nu enkele afbeeldingen
van deze details.
De leestvorm is iets slanker ge
worden, al blijft schoen een ste
vige indruk maken. De hakken
krijgen iets meer hoogte, wat
vooral bij de midi- en maximode
noodzakelijk is om de juiste pro
porties te bereiken.
De combinatie van schoenen en
tas. die dezelfde lijn en garnering
vertonen, zal meer en meer in
zwang komen.
Laarzen zullen in alle hoogten
en velerlei materiaal gedragen
worden, waarbij het kostbare
reptiel-leer favoriet is. Garnering
of een ceintuur van reptielleer
bij mantel, tailleur of japon com
pleteert de laarzen.
UTRECHT Het centraal me
disch tuchtcollege heeft uitge
sproken, dat de Amersfoortse
huisarts, die in de nacht van de
eerste op de tweede Paasdag
1968 niet naar een patiënt wil
de. die daarom had verzocht, het
vertrouwen in de stand der ge
neeskundigen heeft ondermijnd.
De arts bleek gedurende de paas
dagen de praktijk van niet min-
(Van een onzer verslaggevers)
LAREN Van 15 tot en met 19
september wordt het traditionele Na
tionaal Filmfestijn weer in dc Singer-
-Concertzaal gehouden. Het Filmfes
tijn is georganiseerd door de Stich
ting Filmcentrum uit Hilversum uit
Hilversum en het Nederlands Filmin
stituut in Amsterdam.
De bedoeling van dit evenement is
jeugdleiders, onderwijzers, culturele
werkers en verenigingsbestuurders in
de gelegenheid te stellen aan het be
gin van het nieuwe seizoen kennis te
nemen van een flink aantal films die
zij in hun werk kunnen gebruike.
Dit jaar staan vier Nederlandse
premieres van films uit Engeland.
Tsjechoslowakije, Polen en West-
-Duitsland op het programma, te we
ten: The Trendsetter. Tony ziet ze
vliegen van Vera Plivova-Simkova,
Stuifzand van Wladyslaw Slesicki en
Opvoeding tot gehoorzaamheid van
Gerhard Bott op het programma.
Voorts worden vele films vertoond
die in de bioscopen te zien waren en
nog in roulatie zijn.
Met de Canadese tekenfilm „Blik
op aarde" wordt het festival geopend
op dinsdagmiddag 15 september om 2
uur. Er zijn verschillende jury's ge
vormd die de films beoordelen op
hun kwaliteiten. De meest gewaar
deerde film die door het publiek zal
worden aangewezen krijgt een „Gou
den Eekhoorn". Woensdag 16 septem
ber wordt onder meer een serie un-
dergroundfilms vertoond.
Bijzondere aandacht zal tenslotte
worden geschonken aan de zelfex
pressie en creativiteitsontwikkeling
van de deelnemers. Het Filmfestijn is
niet alleen een kijk-, maar ook een
doefestival.
Deze spiegel met een diameter van ru,im 90 centi
meter (boven) is een essentieel onderdeel van een tele
scoop, die in de Verenigde Staten is „gelanceerd". De
telescoop is opgehangen aan een ruim 200 meter lange
ballon. De astronomen op de grond hebben verbinding
met het instrument via een radio- en televisiesysteem.
der dan zestien artsen te heb
ben waargenomen.
De dokter was om vier uur door
een buurman van de patiënt gebeld
met de mededeling, dat deze klaagde
over pijn in de borst, het benauwd
had en „erg wild" was. Volgens de
buurman had de dokter het „onzin"
gevonden om hem daarvoor midden
in de nacht te bellen. Volgens de arts
echter kreeg hij op zijn vragen
slechts vage antwoorden en werd het
telefoongesprek door de buurman
verbroken.
Hoewel de lezingen over het tele
foongesprek niet met elkaar overeen
stemmen, meent het tuchtcollege, dat
de arts onjuist heeft gehandeld door
op grond van de onduidelijkheid van
de gegevens na te laten de patiënt te
bezoeken. Hij had de onduidelijkheid,
vindt het college, door een bezoek
aan de patiënt moeten opheffen.
Hel verwerpt het verweer, dat de
arts een selectie moest toepassen om
dat hij zestien praktijken waarnam.
Wel spreekt het uit, dat het ondoen
lijk en daardoor ongewenst is, zestien
onbekende praktijken waar te nemen.
Van een andere (76-jarige) huisarts
vindt het college eveneens, dat hij
het vertrouwen in de artsenstand
heeft ondermijnd. De zaak, waarom
het hier gaat. is niet helemaal duide
lijk omdat maar een gedeelte van de
I uitspraak in Medisch Contact is ge
publiceerd.
1 Wel blijkt uit de publikatie, dat de
bejaarde arts gedurende een lang
I weekeinde de praktijken van vier
collega's heeft waargenomen. Het
j tuchtcollege vindt een dergelijke re-
geling onverantwoord.
Leven weer duurder
DEN HAAG Het prijsindexcijfer
van de gezinsconsumptie, zoals dit
maandelijks door het CBS wordt sa
mengesteld op basis 1964 is 100, is
van 132,2 medio juli tot 133,5 medio
augustus gestegen.
Deze stijging werd mede veroor
zaakt door het gedeeltelijk verdwij
nen van het uitverkoopeffect voor
kleding, schoeisel en woningtextiel.
Het indexcijfer voor voeding gaf
een stijging te zien van 127,9 tot
129,9. Vooral voor aardappelen,
groenten en fruit liep het indexcijfer
sterk op.
Hoofdredacteur Herman van der
Horst van „Luctor", het blad van de
vereniging van dienstplichtigen, is
gestraft met zes dagen verzwaard ar
rest in verband met publikaties die
beledigend werden geacht voor de
beroepsmilitairen. Twee andere leden
van de redactie kregen elk vijf dagen
licht arrest.
NVJ: „NV SNEL HANDELEN
AMSTERDAM De Amster
damse politierechter, mr. G. H.
Nomes, heeft tegen vijf jongelui,
die vorige week aan de rellen en
plunderingen in Amsterdam
deelnamen, celstraffen uitge
sproken van drie en vier maan
den. De vijf waren de eersten
van 17 verdachten, die op drie
extra zittingen van de politie
rechter worden berecht. Zij za
ten allen in voorarrest sedert
1 hun arrestatie. Bij de eerste vijf
hun arrestatie. Bij de eerste vijf
verdachten was maar een Am-
sterdammer, acht van de 17 ver
dachten komen uit het buiten
land.
De zwaarste straf kreeg de 18-jari-
ge Amsterdamse kantoorbediende
i H.J.A.D.: vier maanden wegens open
lijke geweldpleging (gooien van ste
nen naar de politie).
De 19-jarige fabrieksarbeider E. B.
uit Sittard kreeg wegens plundering
vier maanden, waarvan een voor
waardelijk. de 18-jarige Duitser
J..Z. drie maanden, waarvan een
voorwaardelijk (eveneens wegens
plundering) en de 18-jarige monteur
L.B. uit Oudewater en de 22-jarige
losarbeider P.Th.C. van L. zonder
vaste woonplaats ieder drie maanden
wegens geweldpleging.
De officier van justitie, mr. J. E.
Vriesema, die in verscheidene geval
len de maximum straf van zes jaar
had geëist,' zei, dat het hier niet al
leen agressie betrof tegen het open
baar gezag. „Men heeft zich nu niet
ontzien eigendommen van rechts
personen en inwoners van de stad te
beschadigen."
De officier constateerde, dat het ar
gument van machtsvertoon of provo
catie veel gebruikt om de reactie
op de zgn. uitdaging te verklaren
in dit geval te enen malen faalt: nog
voor de politie optrad in verband met
het slaapverbod werd zij al gecon
fronteerd met gewelddadig optreden.
„Het bedenkelijke en afschuwelijke
van de nu getoonde vormen van
agressie is, dat zij aanleiding hebben
gegeven tot het door mensen optre
den als rechter in eigen zaak."
Hij vervolgde: „Het is de escalatie
van geweld, die de situatie zo beden
kelijk heeft gemaakt. Het punt is nu
gekomen, dat het Nederlandse volk in
brede kringen ernstig verontrust is
door deze toestanden en met afkeer
deze anarchie ziet plaatsvinden."
„De vrijheid van beweging of onbe
weeglijkheid. thans opgeëist door een
zeer beperkte en speciaal geaard zijn
de groep op het nationaal monument,
legt aan vele miljoenen landgenoten
in het land beperkingen op ten aan
zien van de functie van dit monu
ment", aldus mr. Vriesema.
AMSTERDAM De Neder
landse vereniging van journalis
ten (NVJ) heeft in een brief aan
minister Klompé, de leden van
de Tweede Kamer, het bestuur
van de Nederlandse Dagbladpers
aan het bestuur der Verenigde
Nederlandse Uitgevers (VNU)
en de Nederlandse Dagblad Unie
(NDU) haar ernstige bezorgd
heid uitgesproken over de ver
schraling van de differentiatie
van de Nederlandse dagbladpers
door het snel om zich heen grij
pende concentratieverschijnsel.
De brief Is geschreven omdat vol
gende week het rapport van de inter
departementale commissie „concen
tratie-tendensen in de pers" in de
Tweede Kamer wordt behandeld.
Aanleiding ervoor was de aangekon
digde samenwerking op journalistiek,
commercieel en technisch gebied tus
sen NRC/Algcmeen Handelsblad en
De Tijd.
Militair onder
trein gedood
UTRECHT De twintigjarige
dienstplichtige militair D. Luyt uit de
legerplats Schalkhaar is gisteren om
het leven gekomen, toen hij uit de
nog rijdende trein Arnhem-Zwolle
stapte. Hij viel tussen het perron van
het station Zwolle en de trein en was
direct dood.
AMSTERDAM Het Amster
damse gemeenteraadslid van de VVD.
mr. C. H. Goekoop heeft naar aanlei
ding van het roken door kabouter-
raadsleden van marihuana tijdens
de raadszitting B. en W gevraagd te
bevorderen, dat er tegen druggebrui
kers in en buiten de raadszaal op ge-
I lljke wijze wordt opgetreden.
De NVJ wijst erop. dat er nog meer
concentraties in voorbereiding zijn.
Er is, aldus de NVJ. geen tijd meer
voor studie. Er moet snel worden ge
handeld, anders heeft de concentra
tie in het dagbladwezen voor het
goed functioneren van de democratie
volstrekt onaanvaardbare vormen
aangenomen.
Hoewel de NVJ maatregelen op
economisch en fiscaal gebied nuttig
vindt, beveelt zij vooral aan de con
centratieplannen van de dagbladen te
j toetsen aan het algemeen belang. Ook
j wordt geadviseerd voor dagbladon-
i dernemingen een verplichting in te
stellen tot vaststelling van een redac-
tie statuut.
Hierin dient de verhouding tussen
uitgever en (hoofd)redactie te worden
geregeld.
DEN HAAG „Onbegrijpelijk dat
de Amsterdamse hoofdcommissaris
heeft verk'aard. dat de korpsleiding
de mogelijkheid van een explosie op
de avond van de 24e augustus (invoe
ring slaapverbod) niet heeft voor
zien." Dit schrijft de redacteur van
het orgaan van de bond van chr. po-
I litieambfenaren.de heerD. Rook.
Uit eigen ervaring was hem be
kend, dot talrijke lagere politieamb
tenaren hoogst verbaasd waren, dat
zij op de bewuste maandag tegen vijf
uur hun dienst konden beëindigen en
niet ter beschikking werden gehou
den.
Dit geldt, aldus de heer Rook, te
meer omdat zich in 1966 rondom de
opening van de in politiekring zo be
rucht geworden fototentoonstelling
hetzelfde mistasten heeft voorgedaan.
Hij hoopt vurig dat men nu eindelijk
heeft geleerd, wat men al lang had
kunnen weten.