AMERIKAAN HULPELOOS
Luther en Calvijn vinden
elkaar in Duitsland
Duizenden in greep
van oordeelsprediking
Uw probleem
is het onze
Ds. J. M. Kroes uit
vrijgemaakte kerk
Ds. Van Nooi
naar Alerdinck'
Evangeliseren in
Turkije verboden
J a ar verga dering
Prot. Nederland
BEROEPINGSWERK
Een woord voor vandaag
VS geschokt jaren
zeventig binnen
(Van onze kerkredactie)
HANNOVER De traditio
nele leerverschillen tussen lu
theranen en calvinisten behoe
ven geen reden meer te zijn
voor kerkelijke gescheidenheid.
Tot deze conclusie is een officiële
gesprekscommissie van de lutherse,
hervormde en geünieerde kerken in
Duitsland gekomen.
De commissie ging ervan uit, dat
voor kerkelijke eenheid overeen
stemming noodzakelijk is in de zuive-
Uw brieven worden alle
persoonlijk beantwoord en be
horen daarom van naam en
adres voorzien te zijn. Ge
heimhouding is verzekerd. U
gelieve één gulden aan post
zegels bij te sluiten. Een se
lectie uit de antwoorden pu
bliceren wc in deze rubriek.
Raad van lezer: Bij de bestrijding
van houtworm kreeg ik na tweemaal
een behandeling met blauwgas zon
der resultaat de raad, het te probe
ren met oborex Zn (zinkaftenaat)
dat in literbussen in sommige verf-
winkels te krijgen is. Het is volko
men een succes geworden, ook zelfs
voor een partij los hout bestemd
voor knutseldoeleinden.
Vraag: Kunt U mij een recept ge
ven voor vruchtenbowl zonder alco
hol?
Antwoord: Voor zes glazen van
twee deciliter heeft u 375 gram
vruchten nodig (aardbeien- kersen,
bessen) suiker naar smaak, (liefst
basterdsuiker) voorts 4 dl appelmost,
3 dl spuitwater, zo mogelijk ci
troensap. Bij gebruik van verse
vruchten deze wassen, schoonmaken
en pitten verwijderen, zo nodig in
kleine stukjes snijden. Appels en pe
ren even opkoken. Zet de vruchten
met suiker bestrooid enkele uren
weg in een bowl of grote kom. Voeg
de appelmost, het citroensap en
eventueel nog basterdsuiker naar
smaak toe en laat dit mengsel nog
enkele uren op een koele plaats
staan. Voeg vlak voor het opdienen
spuitwater toe. Als u vruchten uit
blik neemt, kan men wat minder
appelmost gebruiken.
Vraag: Ik bezit een schilderij ge
signeerd Westerbeek. Kunt u mij
iets over deze schilder vertellen?
Antwoord: De enige schilder van
die naam van enige bekendheid was
Cornells Westerbeek, landschap- en
dierenschilder, 1844-1903. In het
Rijksmuseum hangt één schilderij
van hem, een landschap met koeien.
Mocht er achter de signatuur Jr.
staan, dan is het zijn zoon, dié min
der bekendheid genoot.
Vraag: Is het juist dat er in het
Britse parlement afgevaardigden
van Noord-Ierland zitting hebben,
terwijl het ook een eigen parlement
heeft?
Antwoord: Het Verenigd Konink
rijk bestaat uit Groot-Britannie en
Noord-Ierland. Van de 630 zetels
van het Lagerhuis vallen 12 toe aan
Noord-Ierland. Het heeft een eigen
parlement, een senaat met 26, een
Lagerhuis met 52 leden, dat zaken
behandelt, welke de rijksregering
niet regelt. De gouverneur van
Noord-Ierland vertegenwoordigt de
regering.
re leer van het evangelie en in de
zuivere bediening van de sacramen
ten.
Bij het onderzoek van de leerver
schillen, die vooral op het gebied
van de rechtvaardigheidsleer, de
avondmaalsopvattinig en het kerk
recht sinds de Reformatie tussen
lutheranen en calvinisten kerkschei-
dend hebben gewerkt, kwam de com
missie tot de slotsom, dat dè opvat
tingen voor een deel elkaar niet uit
sluiten, maar aanvullen.
Voor een ander deel (zoals ten aan
zien van het avondmaal) kwam het
verschil voort uit het „thans niet
meer toereikende" begrippenmate-
riaal van de oudlutherse en de oud-
calvinistische dogmatiek.
De tegenwoordige situatie vraagt
nieuwe verwoording van het geloof.
Dat verplicht de kerken tot voort
gaande theologische arbeid op de ge
meenschappelijke grondslag der Re
formatie, aldus de commissie.
Aan de kerken in Duitsland wordt
gevraagd, om tot kansel- en sacra
mentsgemeenschap over te gaan.
(Van onze kerkredactie)
DALFSEN Ds. J. M. Kroes, die
34 jaar predikant in Dalfsen is ge
weest, is buiten het verband van de
vrijgemaakt gereformeerde kerk ge
steld. De kerkeraad van Dalfsen heeft
daartoe besloten omdat ds. Kroes is
voorgegaan in diensten van gerefor
meerde kerken vrijgemaakt buiten
verband. Ds. Kroes woont als emeri
tus in Arnhem en is 68 jaar.
GRAND RAPIDS. MICHIGAN De doorsnee Amerikaan is aan het veranderen; voor de twee
de maal in de naoorlogse periode. Amerikaan-nummer-één, die direct na de oorlog in Europa ver
scheen, was even rondborstig als luidruchtig, een bonk van een kerel met minstens dertig schreeu
wende dassen in zijn koffer. Amerikaan-nummer- twee verscheen in het begin van de jaren zestig.
Hij had een voorliefde voor
donkere kostuums en smalle,
sombere dassen, was slank en
droeg bij voorkeur een donkere
bril. Deze Amerikaan was geheel
geïnspireerd op het type Har-
vard-intellectueel.
Hoe Amerikaan-nummer-drie
eruit zal zien, is nog niet hele
maal duidelijk.
In ieder geval zal hij brede kleuri
ge dassen dragen en pakken die het
goed doen op kleurentelevisie. Hij zal
er wat minder intellectueel uitzien
dan Amerikaan-nummer-twee, maar
wel zorgelijker kijken dan nummer
een. En hij zal veel praten over zijn
eigen problemen in plaats van oplos
singen poneren voor anderen.
Wie in 1970 door de Verenigde Sta
ten reist, ontdekt al gauw dat de ja
ren zestig dit land niet onberoerd ge
laten hebben. Je ziet het in de ver
paupering van de binnensteden. Je
hoort het in de kreten van de be
spraakte minderheid.
Je speurt het in de vrees van wel
gestelde blanken die zorgvuldig de
portieren' van hun auto op slot doen
als ze dooreen negerwijk rijden.
Onder oppervlak
De verandering valt niet direct op.
De eerste reactie na een dag in het
smoorhete New York is dat je er lang
niet zoveel hippies ziet als in Amster
dam. Je vraagt je af waarom de pers
zoveel aandachtschenkt aan deze
langharige minderheid. De tweede
ontdekking is dat de mini-mode lang
niet zo populair is als in Europa en
Negers blijken geen „luie, lieve men
en", maar raken geëmancipeerd en eiSen
burgerrechten.
Jehova's Getuigen congresseren
TORONTO Prinses Margriet
heeft gisteren in Toronto de 92ste na
tionale Canadese tentoonstelling ge
opend. Haar echtgenoot was hierbij
aanwezig.
In haar openingsrede zei de prinses
o.m., dat van de bijna 21 miljoen Ca
nadezen er 500.000, twee procent, van
Nederlandse afkomst zijn. Aan de
tentoonstelling wordt ook door ver
scheidene Nederlandse bedrijven
deelgenomen.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM Vierduizend Jeho
va's Getuigen besluiten morgenmid
dag in de Schiedamse Sporthal Mar
griet hun vierdaagse "Mensen van
goede wU-vergadering". Het is een
van de vijf districtscongressen die die
deze maand in evenzoveel plaatsen in
Nederland worden gehouden met bij
elkaar ruim 20.000 bezoekers.
Het doel van deze massavergade
ringen is de broeders en zusters een
flinke portie geestelijk voedsel mee te
geven, die ze nodig zullen hebben bij
het werk van de verkondiging. „Het
maken van discipelen" is dan ook het
dienstthema voor 1970 en de veld
dienstrapporten wijzen uit. dat de Je
hova's Getuigen steeds doeltreffender
worden in de bediening.
Terzijde van het grote podium heb
ben enige tientallen minder-valide en
bejaarde congresganglrs een mooi
plaatsje gekregen. Hun brancards,
rustbedden en invalidewagentjes
kunnen daar gemakkelijk staan.
Maar in de hal zelf zijn het de
mensen van middelbare leeftijd en
vooral de jongere generatie die de
stoelenrijen stijfvol maken. De hoek-
plaatsen zijn gereserveerd voor jonge
moeders die baby's en kleuters in
kinderwagens bij zich hebben staan.
Op het eerste gezicht lijkt het ge
heel een beetje ordeloos omdat èr in
de paden veel heen en weer geloop is.
Mensen, en vooral jongelui, maken
j onderling een gezellig praatje of eten
een hapje, terwijl door de luidspre-
kers de meest vreselijke dingen wor-
den verkondigd. Maar in verhouding
tot het grote aantal luisteraars dat de
I lezingen (zo'n twintig verdeeld over
de vier dagen) aandachtig volgt, valt
die ordeloosheid te verwaarlozen.
En wat is dan wel de boodschap die
deze duizenden zo blijkt aan te spre
ken?
Dit: dat „zeer binnenkort" de 920
miljoen kerkelijke lidmaten die onze
wereld telt letterlijk zullen worden
afgeslacht en dat vervolgens ook de
rest van „het gehele samenstel van de
huidige dingen" te gronde zal worden
gericht; alleen Jehova's volk ontkomt
aan dat oordeel.
Congresvoorzitter R. J. Engelkamp
uit Amsterdam vertelde dit gister
middag in zijn toespraak "De ver
woesting van de christenheid door
het walgelijke ding" die hij ook op de
andere congressen heeft gehouden.
De heer Engelkamp baseert zijn
wetenschap op de rede van Jezus
over de laatste dingen, in combinatie
met de visioenen van Daniël en van
Johannes op Padmos („Het walgelijke
ding" is de vertaling in de bijbel van
de Jehova's Getuigen van "de gruwel
der verwoesting" uit Marcus 13:14).
Wilde beest
Volgens de heer Engelkamp is de
verwoesting van Jeruzalem de profe
tische afbeelding geweest van de toe
komstige verwoesting van de chris
tenheid. Babyion. de grote hoer, is
het wereldrijk van de valse religie,
de uiteindelijke prooi van het wilde
beest, dat in 1945 uit de afgrond te
voorschijn is gekomen, in casu het
politieke stelstel van de achtste we
reldmacht, de Verenigde Naties.
Eigenlijk is het christendom niet
Babyion de Grote zelf, maar maakt
het er een integrerend deel van uit.
De rest is de gehele niet-christelijke
wereld, die eveneens zal worden ver
nietigd.
Maar tegen de tijd dat de grote
verdrukking begint zal de bijeenver-
gadering van de getuigen van Jeho
va-God. die sinds 1919 aan de gang is,
zijn voltooid. Weliswaar zal de acht
ste wereldmacht proberen ook deze
uitverkorenen aan te vallen, maar die
pogingen zullen vergeefs zijn. En
daarna zal ook het "wilde beest" zelf
worden verwoest.
In 1975
De spreker waagde zich gistermid
dag niet aan een nadere precisering
van het tijdstip waarop een en ander
zich zou moeten voltrekken. Op de
vergadering in Groningen is echter
aan journalisten toevertrouwd dat dit
1975 zal zijn. Het congres in de Mar
tinihal had namelijk nog een afdeling
persdienst.
In Schiedam bestaat dat instituut
niet meer en worden de pers ook
geen informaties verstrekt. Juist en
kele dagen geleden is "op grond van
bittere ervaringen" dit besluit geno
men. „De Nederlandse pers is leugen
achtig, u zult hier van niemand ook
maar één officiële informatie krijgen,
u ziet zelf maar. de vergadering is
openbaar".
„maxi" en „midi" kennelijk nog toe
komstdromen zijn.
De vrouwen zijn over het algemeen
vrij slecht gekleed. Ze hebben een
voorliefde voor dwarse strepen, voor
al als ze maat vijftig gepasseerd zijn.
En met het uitdijen van de taille
schijnen de kleuren in intensiteit toe
te moeten nemen. De mannen zijn
echter veel beter gekleed dan in 1960.
Het is duidelijk dat de koeling van de
kantoren een grote vlucht heeft geno
men kennelijk groter dan de koeling
van de huizen, want op een hete dag
zie je heel wat meer corsetloze vrou
wen dan colbertloze mannen.
Maar wie het zenuwachtige en
zuurstofloze New York achter zich
laat en door steden rijdt die wij pro
vinciestadjes zouden noemen, ontdekt
al gauw het eerste, grote verschil met
tien jaar geleden. Grand Rapids, het
Jeruzalem van Amerikaanse gerefor
meerden, is er het schoolvoorbeeld
van. Het winkelhart van de stad is
bezig te sterven.
Koop/wijken
Aan de rand van de stad zijn schit
terende winkelcentra verschenen.
Grote warenhuizen en kleine winke
liertjes hebben samen een „koopstad"
uit de grond gestampt, waar mensen
aangenaam hun geld kunnen uitge
ven. Enorme parkeerterreinen zorgen
ervoor dat ieder zijn auto mee kan
brengen als "wielewagen" voor de
koopwaar.
Mensen die in de stad uren verlo
ren met het zoeken naar een par-
keerplaatsje, of in parkeergarages
tot anderhalve dollar (bijna 5.50)
moesten neertellen voor een uur par
keren. vluchten naar de koopwijken.
De grote warenhuizen in de binnen
stad proberen deze concurrentie het
hoofd te bieden met goedkopere par-
keermogelijkheden voor klanten.
Maar het ziet er naar uit dat de slag
al bij voorbaat verloren is.
De straten met de kleinere winkels
in de binnenstad zien er al uit als een
slecht onderhouden gebit. Zaken die
niet met, board zijn dichtgetimmerd
zijn ongeverfd en verwaarloosd. Skid
Road, waar het schuim van de stad
huist, steekt er zijn grauwe nanden
naar uit. Onder de energieke leiding
van de vorige burgemeester, Chris
Sonneveldt (zijn vader was geboren
in 9ppeltern, Betuwe) verrezen schit
terende gebouwen, een gemeentehuis,
een postkantoor, een kantongerecht,
een soort provinciale griffie, maar zij
redden het hart van de stad niet.
Deskundigen zijn al lang tot de
overtuiging gekomen dat de binnen
steden slechts te redden zijn door ge
zamenlijke aanpak. Maar dat gaat
Opvallend is de toegewijde aan
dacht. waarmee de Jehova's
Getuigen het vele gesprokene
vier dagen lang volgen.
recht tegen de „American way of li
fe" in. De Amerikaan heeft altijd al
les verwacht van „private enterprise"
van een individualistische aanpak.
Wat de deskundigen zeggen klinkt
hem als „socialisme" in de oren en
dat is nog altijd een vies woord.
Pessimisme
Maar niet alleen het hart van de
steden is aangetast, ook het hart van
de mensen. Ze zijn er niet meer zo
zeker van dat Amerika de. oplossing
heeft voor de problemen van deze
wereld.
Tien jaar geleden .werd Amerika
gezien als de natie die de wereld
moest redden van het communiime.
Het heeft enorme bedragen gestoken
in de landen van de Derde W°<"pld.
En stank voor dank geoogst. Nu in
1970 is Amerika als een bokser die
een paar klappen te veel heeft gihad.
Hij is nog niet verslagen, maar wag
gelt wel versuft rond door de ring.
De eindeloze oorlog in Vietnam
heeft daar ook sterk aan bijgedragen.
Amerika heeft nog nooit een oorlog
verloren, dat hield president Nixon
zijn volk nog maar kort geleden voor.
Langzaam begint het besef door te
dringen dat in Vietnam geen over
winning mogelijk, is.
Het weekblad voor zakenmensen,
Fortune, kwam er in juni in een
hoofdartikel ronduit voor uit: „Voor
het eerst in onze geschiedenis 's het
niet langer mogelijk om aan te ne
men dat de Verenigde Staten h*t al
lemaal zullen overleven, mens-m zo
wel als machin.es, althans de mees
ten."
Een dergelijke erkenning wordt
niet gemakkelijk gegeven en zeker
niet door een Amerikaan die dacht
dat hij met zijn dollars alles kon be
reiken wat hij wilde. Amerika leeft
in een „shock".
Samenleving
Een even grote slag voor de
doorsnee blanke Amerikaan was de
nieuwe emancipatie van de negers,
die ineens om burgerrechten gingen
roepen. Amerika was het schoolvoor
beeld van democratie in de wereld
naar zijn gevoel althans en
toen bleek ineens dat een deel van de
bevolking het gevoel had onderdrukt
te worden.
Dit nieuwe ontwaken van de negers
kwam net op het moment dat Ameri
ka bezig was de jonge staten van Af
rika hun eerste lessen in de democra
tie te geven. Öe klap kwam hard aan.
Ineens keek de blanke Amerikaan
met heel andere og.en naar die „luie
maar lieve" mensen. Hij had altijd
gezegd dat er geen initiatief in die
negers zat. En nu toonden ze ineens
een vorm van initiatief die hij als een
bedreiging onderging.
Je ziet er iets van in sommige
oudere buitenwijken van een stad als
Grand Rapids. Negers die moeizaam
langs de sociale ladder omhoogge-
klommen zijn, zoeken een beter huis
en vestigen zich in deze wijken. Als
de eerste negerfamilie zich er vestigt,
verliezen alle huizen in de straat tien
tot twintig procent van hun waarde.
In sommige wijken staat vrijwel
ieder ander huis te koop. Er is een
massale uittocht van blanken naar
nieuwe wijken waar de negers no|
net niet aan toe zijn.
Het huidige Amerika is bang voor
de nieuwe neger. Vrouwen sluiten
zorgvuldig de portieren van hun
auto's als ze door negerwijken moe
ten rijden en ze vertellen elkaar gru
welverhalen van verkrachting en
moord. Het merkwaardige is dat sta
tistieken bewijzen dat de overgrote
meerderheid van de slachtoffers ne
germeisjes en -vrouwen zijn en geen
blanken. Maar statistieken stillen de
angst niet. J
Bang
De doorsnee Amerikaan van 1970 is
bang. Met al zijn machtsmiddelen
staat hij hulpeloos in een wereld die
hij niet begrijpt. Zijn dollars hebben
de vriendschap van de jonge naties
niet kunnen venverven. Zijn soldaten
hebben de Vietcong niet kunnen be
dwingen. Zijn democratie heeft de
negers geen recht gedaan.
En omdat dat allemaal "God's own
counliy", Gods eigen land, overkomt
is ook zijn geloof geschokt. Daaroverj
in een tweede artikel.
7M- De gerefor-
~nt van Dronteri ds. C.
van Noort, heeft een benoeming aan
genomen tot stafmedewerker van het
vormingscentrum Den Alerdinck.
Een van zijn taken zal bestaan in
het onderhouden van contacten met
de Gereformeerde Kerken en met ge
reformeerde organisaties. Daarin
volgt hij drs. W. Struijs op, die predi
kant voor evangelisatiewerk in Rot»
terdam is geworden.
Behalve kerkelijk vormingswerk
zal ds. Van Noort ook currsussen
gaan lelden in de sector van re
creatie-begeleiding.
Den Alerdinck is van huis uit een
hervormd centrum met nu ook katho
lieke of gereformeerde bestuursleden
en cursusleiders.
Vermoedelijk zal op korte termijn
begonnen kunnen worden met de
bouw van een nieuw centrum in de
nabijheid van de bestaande haveza
te ter vervanging van dit gebouw en
de dependance De Vuurslag in Joppe,
Den .Alerdinck heeft tien cursuslei
ders. Directeur is dr. J. D. Plen/ier.
ANKARA Het is de christenen
in Turkije verboden, om op de open
bare weg evangelisatielectuur te ver
spreiden.
Dit ondervonden onlangs weer een
Duitse en drie Finse toeristen, die
hardhandige wijze gearresteerd
enige tijd vastgehouden werden, om
dat zij in de buurt van Izmir trac-
taatjes weggaven.
DELFT De vereniging Protes
tants Nederland houdt vrijdagavond
18 september haar jaarlijkse algemene
ledenvergadering in het hervormd
centrum De Brug bij de Pauluskerk
aan de Willem de Zwijgersingel 1 te
Gouda.
In ^eze bijeenkomst -zal dr. C.
Graafland uit Amsterdam spreken
over de vraag „Hoe lang nog vereni
ging Protestants Nederland?" De
vergadering die om half acht begint,
wordt geleid door voorzitter ds. L
Lagerwey uit Den Haag.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Tholen en Kesteren dr.
C. A. Tukker te Kinderdijk, die geen
beroepen meer in overweging kan
nemen.
DE KRANT NAAR UW
VAKANTIE-ADRES
Dit kunt u UITSLUITEND opgeven met
de bon utt de krant.
Telefonische opgaven kunnen NIET meer
worden aangenomen.
Want alzo lief heeft God de wereld gehad dat Hij zijn eniggeboren
Zoon gegeven heeft...".
Voor de mens is het niet te bevatten. De mens heeft ten aanzien van
de liefde jegens elkander andere maatstaven. Onze liefde is over het
algemeen niet meer dan wat uitbundige vriendelijkheid. Natuurlijk,
we hebben alles voor elkander over. maar ergens ligt voor ons een
grens.
God heeft geen grens getrokken. Hij gaf "zijn eniggeboren Zoon
voor deze 'wereld, voor u en mij en alle anderen met wie wij samen
werken en samen zijn. En waarom nu? Het staat in het slot van de
tekdt: „...omdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren gaat,
maar eeuwig leven hebbe".
God is liefde. Hij heeft het waar gemaakt op Golgotlia, waar Zijn
Kind door de wereld werd gekruisigd, aan het hout werd genageld.
Hij stierf, opdat wij zouden leven.
God is liefde; hoe Hij ons leven ook weeftwe mogen daaraan vast
houden. We mogen er aan vasthouden, dwars door alle smart en
pijn heen,Met is- het grootste geluk de mensheid ooit geschonken.
Aitcler wwraien
nu 14 jaur
Onze vroegere kerkredacteur
Jan J. van Capelleveen maakte de
afgelopen weken een reis door de
Verenigde Stoten. Het was voor
hem een weerzien na veertien jaar.
Over de markante verschillen -die
hij zag, schreef hij voor onze krant
twee artikelen.
Weiezen vandaag: 2 Timoteus 1 vers 1 tot 18.
We lezen morgen: 2 Timoteus 2 vers 1 tot 13.
„Nieuwe verwoording van geloof nodig"
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1970
Amerikaanse bouwvakkers mogen nog demonstreren voor doorgaan in Vietnam, dn meerderheid in de V.S. gelooft daar al lang
niet meer in
