Drs. Van Duist: radio en
geven kerk ongekende kansen
Vrouwen in opmars op het Vaticaan
Communicatie: gemeenschappelijk maken
Misschien nog
in Afrika en
op tijd
Azië
Ds. Ketelaar gaat
zelf toestand in
Malawi opnemen
Karl Barths visie op
mens en wereld
Een woord voor vandaag
M. L. King-prijs
voor Camara
Ds. W. A. J. Dalmaijer
(67) overleden
Wereldraad in
tV geldzorgen
BEROEPINGSWERK
WHO houdt
luchtvervuiling
in de gaten
NOG LANG NIET DE GELIJKEN VAN DE MAN
Forcl-stichting
geeft Sodepax
half miljoen
ln deze gejaagde lijd denken veel mensen maar moeilijk een ogen
blik te kunnen vinden om tot bezinning te komen. Sommigen vinden
zo'n rustperiode pas als ze er wegens ziekte toe worden gedwongen.
En toch hebben we ze zo hard nodig, die korte ogenblikken van
retraite. Even tot jezelf komen, even orde op zaken stellen.
Luther deed het zo, als hij tot over zijn oren in hel werk zat
heus. dat gebeurde toen ook al - gunde hij zich juist de tijd om
uit de bijbel te lezen en te bidden. Hij stond dan uit geruster, maar
ook toegeruster voor zijn werk.
Datzelfde recept kunnen wij ook nu nog gebruiken. Bijbellezen, be
zinning en gebed maken, dat wij anders tegenover onze opdracht
staan. Maar ze maken ook, dat we beter zien wat onze opdracht is,
in onze eigen omgeving, maar ook in de wijde wereld.
Dan leer je prioriteiten op te stellen. Dan ga je naar elkaar luiste
ren in plaats van langs elkaar heen te praten.
Dan weet je hoe je met elkaar moet praten en dan kom je tot een
begrijpen en samenwerken. Iets. dat in deze verwarde wereld wel
heel hard nodig is.
We lezen vandaag: 1 Timotheus 2 vers I tot 15
We lezen morgen: 1 Timotheus 3 vers 1 tot 16
ATLANTA (VS) De Braziliaanse
aartsbisschop Dom Helder Camara
heeft uit handen van ds. Ralph Aber-
nathy de Martin Luther King-prijs
gekregen.
Hij ontving de prijs „voor het elan,
dat hij in zijn land heeft ontketend
om langs de weg der geweldloosheid
verbetering te brengen in de sociale
positie van de minder bedeelden."
Bij de prijsuitreiking zei Camara,
dat zijn bezoek aan Atlanta, „de wieg
van de beweging der geweldloosheid",
hem in zijn overtuiging heeft ge
sterkt, dat de weg der geweldloosheid
de juiste is om het lot der armen te
verbeteren.
Protestantenbond
organiseert
proj ektdiensten
(Vaneen onaerverslaggevers)
ROTTERDAM Er is in de afde
ling Rotterdam van de Nederlandse
Protestanten-Bond een „buitenparle
mentaire aktie" gaande, die in dit ge
val het bestuur bijzonder welgevallig
is. Het antwoord op deze aktie is een
ontmoetingsbijeenkomst zondag, na
de dienst van 11 uur in het kerkge
bouw aan de Jagerslaart, in welke
dienst dr. R. Boeke voorgaat.
Tijdens die ontmoetingsbijeen
komst is voor ieder gelegenheid met
bestuursleden te spreken en de be
doeling zowel van bestuursleden als
van de mensen van de „buitenparle
mentaire aktie" is, mensen te recrute-
ren voor „projektdiensten".
De eerste „projektdienst" wordt
zondag 6 september gehouden.
Dit alles is het resultaat van een in
april gehouden enquete, waaruit
bleek dat vele leden nogal aankeken
tegen de tegenwoordige vorm van de
eredienst. Het bleek noodzakelijk aan
de eredienst van de Nederlandse Pro
testanten-Bond een eigen gezicht te
geven. Er volgen besprekingen over
de functie van de NPB vandaag en
maandag zal het bestuur over al de
ze zaken een bestuursvergadering
houden. Het is aannemelijk dat dan
de ideeën van de „buitenparlementair
agerenden" met graagte zullen wor
den gesanctioneerd.
NIEUW BUINEN Plotseling is
op 67-jarige leeftijd overleden ds. W.
A. J. Dalmaijer. emeritus-predikant
van de gereformeerde kerk van
Nieuw Buinen.
Waardhuizen was de eerste ge
meente van ds. Dalmaijer, waar hij
30 december 1951 werd bevestigd. De
predikant was toen dus 48 jaar. Hij
heeft daarvoor jarenlang op een bank
gewerkt.
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1970
Palestina-program
(Van onze kerkredactie
HILVERSUM Ik geloof in de strategie van de Heilige
Geest. God neemt middelen voor de evangelieverkondiging
weg maar Hij geeft er ons tegelijk nieuwe voor in de plaats.
Van oudsher hebben de kerken zich geconcentreerd op de
kerkdienst in de plaatselijke gemeente. Vandaag ontmoeten
de meeste mensen de kerk en haar boodschap alleen nog via
de massamedia. Daarom is het goed, dat de kerken eindelijk
aan die massamedia de aandacht gaan geven, die ze toekomt.
Dat zegt drs. A. J. van Duist (41),
tot het begin van dit jaar hoofd van
de afdeling Gesproken Woord van de
In een van de bijgebouwen ran
de Immanuelkerk in Djakarta (de
voormalige Willemskerk) aan het
Merdekaplein zetelt Studio Mer-
deka Timur 10.
Benny Kainama, een 24-jarige
student in de economie, op de fo
to in het midden, is de oprichter
van deze christelijke amateurra
diozender. Naast hem twee van
zijn medewerksters, links Anne
ke Tulis en rechts Nelleka Kai
nama.
Een heel team jonge mensen
werkt hier met enthousiasme.
Vader ds. Kainame is blij, al was
het alleen maar, omdat het de
jongens van de straat houdt.
Maar wat belangrijker is, er
wordt druk naar deze zender ge
luisterd in de Indonesische
hoofdstad.
Benny en zijn medewerkers
werken met simpele middelen.
Drs. Van Duist: zij zouden op
eenvoudige manier geholpen kun
nen worden, bijvoorbeeld door
een ari-conditioning van nog
geen duizend gulden, want de
temperatuur in de studio is vaak
niet te harden.
NCRV. Per 1 maart is hij directeur
van 't Department for Church-Rela
ted Communication van de World As
sociation for Christian Communica
tion.
Een ingewikkelde zaak, die we het
gemakkelijkst zo kunnen vertalen,
dat 't zijn taak is. om de kerken,
vooral in Azië en Afrika, vertrouwd
te maken met radio en televisie, te
leren wat zij met de massamedia
kunnen doen.
De afgelopen maanden heeft hij
zijn eerste grote oriëntatiereis, naar
Zuid-Oost-Azië, achter de rug.
Hij is er bij zonder blij mee, dat de
Hervormde Kerk hem voor zijn nieu
we werk heeft willen beroepen als
zendingspredikant (Van Duist heeft
een theologische opleiding). Blij om
dat hij hier het bewijs ziet, dat de
kerk verantwoordelijkheid wil aan
vaarden voor de media.
Laat
De kerken zijn er laat bij. Eigenlijk
is op de assemblee van Uppsala voor
het eerst goed aandacht gegeven aan
de relatie kerk-media. Dat was vijftig
jaar na het begin van de radio.
Communicatie betekent, om het in
het Engels te zeggen: „to make com
mon", iets gemeenschappelijk maken.
De massamedia hebben de kerk meer
mogelijkheden gegeven vöor de evan
gelieverkondiging dan qoit te voren.
Ze maken nu, in de twintigste eeuw,
voor het eerst mogelijk, dat de op
dracht vervuld kan worden, om het
evangelie te prediken aan alle creatu
ren.
Op een vergadering van christelijke
radiomensen in Beiroet kwam men
tot de conclusie, dat de kerk de laat
ste zes jaar in de Arabische wereld
meer contacten met moslims had ge
kregen, dan in de hele eeuw daar
voor. Dankzij de radio.
Maar deze geweldige kansen verei
sen creativiteit van de kerk. Maar al
te vaak heeft de kerk de radio be
schouwd als een verlenging van de
preekstoel en het kerkblaadje. Men
zette eenvoudig een microfoon in de
kerk en men had een raiouitzending.
Van Duist wil niet meepraten met
hen, die van geen kerkdienstuizen
dingen willen weten. Deze uitzendin
gen zijn volkomen legitiem als men
(Van onze kerkredactie) r
GENEVE Het Palestijns vluchtc-j
lingenprogramma van de Wereldraad
van Kerken verkeert in ernstige fi
nanciële moeilijkheden.
De afdeling hulpverlening van del
Wereldraad heeft een dringend be-,
roep op alle aangesloten kerken ge
daan. om zo snel mogelijk bij teja
springen. is
Tijdens een beraad op Cyprus, be-P'
gin oktober vorig jaar, werd beslotenp
tot een hulpprogram van twee mil-Bu
joen dollar voor 1970/71. to
Van vele zijden, met name ook uit
Nederland, is sterke kritiek op dit
programma uitgeoefend. De kritiek
richtte zich met name op het feit, dat
een gedeelte van dit geld bedoeld was,
om de Palestijnen in de gelegenheid
te stellen propaganda te maken voor
hun anti-Israël standpunt.
Na bijna een jaar is er uit de ker
ken nog maar 700.000 dollar binnen-,
gekomen.
(Van eenonzer verslaggeefsters)
DRACHTEN - In het kader
van de aktie Blauwe Revolutie
waardoor hij bekendheid heeft
gekregen gaat de baptistenpredi
kant ds. J. Ketelaar uit Drach
ten maandag een reis van een
maand maken naar de Oost-Af
rikaanse staat Malawi.
De predikant wil zelf een indruk
krijgen van de situatie daar om later
aan zijn medestanders in ons land
„het is moeilijk te zeggen hoe gfoot
die groep is. maar financieel kunnen
wij vast rekenen op 50.000 per
jaar", te vertellen wat er aan de
hand is. Iemand, die in Malawi, het
vroegere Njasaland. werkt attendeer
de ds. Ketelaar op de slechte toestan
den daar. Het landje hoort tot het
Drie jaar later ging hij naar Nieuw Britse gemenebest, is voor de Engel-
Buinen, waar hij tot zijn emeritaat
in 1968 stond.
De begrafenis is dinsdag 18 augus
tus 's middags om twee uur op de
begraafplaats van Nieuw Buinen na
een rouwdienst in de gereformeerde
kerk, die om half twee begint.
sen bekend als een toeristisch para
dijs, maar ds. Ketelaar gaat het van
de andere kant leren kennen.
Nu al weet hij, dat de inwoners
van het laagste inkomen ter wereld
moeten leven, namelijk tweehonderd
gulden per jaar. Hij weet ook, dat
daar al verschillende kleine groepen
op geestelijk en sociaal terrein wer
ken. Samen hebben deze groepen een
soort centrum gesticht, The Christian
Commltte. Dit centrum heeft ds. Ke
telaar uitgenodigd.
Twee jaar geleden kwam hij in het
nieuws door zijn Blauwe Revolutie.
„Blauw is de kleur, die in de Bijbel
steeds wordt verbonden met God".
Op grond van de Bijbel dringt ds.
Ketelaar aan op een uiterst radicale
politiek, die resulteert in zo'n maat
schappijvernieuwing, dat er een eind
komt aan de wantoestanden in een
wereld, waarin de een baadt in weel
de en de ander crepeert van honger.
NED. HERV. KERK
Emeritaat verleend om gezond
heidsredenen aan ds. M. J. de
Jongh te Lekkerkerk.
GENEVE Met ingang van de
cember dit jaar zal de Wereldgezond
heidsorganisatie (WHO) over de hele
wereld de luchtvervuiling nauwlet
tend in het oog houden. Dan treedt
een uitgebreid net in werking, dat op
talrijke plaatsen de chemische sa
menstelling en de vervuiling van de
lucht door zwevende deeltjes zal on
derzoeken.
De organisatie van dit net heeff
drie jaar geduurd. Het heeft twee
centra, in Londen en Washington, en
drie regionale centra, in Moskou,
Nagpoer (India) en Tokio. Bovendien
zijn er nog 20 laboratoria in alle de
len van de wereld. Door de waarne
mers zal vooral dan alarm geslagen
worden wanneer ergens ter wereld de
hoeveelheid zwaveldioxide of vaste
deeltjes zo groot wordt dat de ge
zondheid van de mens in gevaar ge
bracht wordt.
DRS. A. J. VAN DULST
denkt aan zieken en anderen die niet
naar de kerk kunnen gaan.
Maar de kerk moet daar niet bij
blijven staan. Radio en tv zijn alge
mene media. Daarom moeten ze wor
den gebruikt tot algemeen belang.
Daar zijn de kerken in het algemeen
nog weinig op ingesteld. De predikan
ten vertonen een groot gebrek aan
goe<je opleiding voor radio en tv. Een
goede dorpsdominee is bepaald nog
niet automatisch in staat, om zijn ge
dachten op een goede manier tot een
algemeen publiek over te brengen.
Deze dingen gelden precies zo in
Afrika en Azië. Ook daar is er de
neiging bij de dominees, om voor de
radio zo te spreken, dat het alleen
verstaanbaar is voor de in-groep, die
met de begrippen vertrouwd is.
Popmuziek
VATICAANSTAD - lang
zaam aan doen de vrouwen hun
intrede in het Vaticaan. Zij zijn
geleidelijk de mannenwereld
daar binnengedrongen en op het
ogenblik is hun aantal 76. De
functies variëren van admini
stratieve taken tot ondersecreta
riaten van de curie.
Rosemary Goldie (54) is de hoogst
geplaatste vrouw op het Vaticaan. Zij
is adjunct-secretaris, de vierde in
rang, in de Vaticaanse lekenraad.
Dezer dagen heeft zij op een pers-
gesprek haar mening gegeven over de
plaats van de vrouw binnen de
Rooms-katholieke Kerk.
Zij vreest, dat de vrouwen nog lang
«uilen moeten wachten voor zij ln de
kerk de gelijken van de mannen zijn
geworden. „Sommige bepalingen van
het kerkelijk recht, die betrekking
hAben op vrouwen zijn hopeloos
ver
ouderd. „Zij hoopt, dat de hervor
ming van het kerkelijk recht waar
aan wordt gewerkt veel zal verande
ren.
„De vrouwen moeten daar achter
heen zitten en haar opvattingen laten
gelden."
De eerste vrouwen kwamen met
paus Pius XII op het Vaticaan, toen
hij ln 1939 als voormalig Duits nun
tius Duitse nonnen meebracht voor de
huishouding. Dit gaf een schok onder
de prelaten, want tot toen hadden
broeders de huishouding gedaan.
Paus Johannes XXIII en paus Pau-
lus VI hebben het voorbeeld van hun
voorganger nagevolgd. Ze vervingen
de Duitse kloosterzusters door Ita
liaanse.
Velen dachten, dat de vrouw in het
Vaticaan zover was gekomen als
maar mogelijk was. maar de huidige
paus dacht al in de tijd toen hij nog
een Vaticaanse* prelaat was aan een
belangrijker rol voor de vrouwen in
de kerk.
Inl9 64, een jaar na zijn verkiezing
kwam paus Paulus in het nieuws om
dat hij vrouwelijke waarnemers had
benoemd om de derde zitting van het
Vaticaans oecumenisch concilie bij te
wonen. Zoiets was nog nooit ver
toond.
Op 6 januari 1967 benoemde paus
Paulus de Australische Rorsemary
Goldie tot adjunct-secretaris van de
'ekenraad. Zij werd daardoor de eer
ste vrouw, die in de Vaticaanse curie
een verantwoordelijke positie be
kleedde.
Jaarboek
In die tijd bevatte het jaarboek van
het Vaticaan geen namen van nonnen
of andere vrouwen, die leden of em-
ployées van de curie waren. In het
jaarboek van 1970 staan er maar
liefst 76. Van wie de meeste, niet al
len, nonnen zijn.
Paus Paulus heeft hiermee de
richtlijnen van het oecumenisch con
cilie gevolgd, dat een grotere deelna
me van vrouwen aan het werk van
de kerk heeft aanbevolen.
Niettemin hebben de vrouwen nog
een lange weg af te leggen om op
gelijke voet met de mannen te komen
en de meeste instellingen van het Va
ticaan zijn nog altijd bastions van
uitsluitend mannen.
Een christelijk radiostation op
de Phlippijnen startte 'n speciaal
nachtprogramma met popmuziek, af
gewisseld door korte boodschappen,
bestemd voor de studentenbevolking
van Manilla. Het programma werd
een succes: gemiddeld 200 telefoontje
per nacht. Maar vanuit de kerken
kwam de kritiek, dat de muziek in
dit programma het image verstoorde,
dat deze zender zo zorgvuldig had op
gebouwd. Het programma werd om
gegooid cn het gevolg was een fali-
kante mislukking.
De kans om duizenden jonge
mensen buiten de kerk te bereiken,
ging verloren, omdat kerkmensen
zich ergerden aan de presentatie.
Het is inwezen hetzelfde probleem
als de apostelen bespraken op hun
eerste synode in Handelingen 15.
Toen hadden zelfs mannen als Petrus,
Jacobus de broeder des Heren en Jo
hannes het „predik het evangelie aan
alle creaturen" versmald tot „predik
het evangelie aan alle goede joden,
die Christus aanvaarden en aan alle
heidenen, die goede joden willen
worden."
Drs. Van Duist acht het vanzelf
sprekend, dat de kerken hun zendtijd
in Afrika en Azië, hetzij via de rege
ringsstations. hetzij via particuliere,
speciale christelijke zenders, gebrui
ken voor alomvattende programma's,
meer dan alleen directe evangeliever
kondiging.
De informatie is van geweldige
invloed in het ontwikkelingsproces.
Hij acht het fout, dat het Neder
landse ontwikkelingsbeleid zich voor
al richt op sociale en economische
factoren en de kant van de infor
matie verwaarloost.
De kerk kan hier een heel specifie
ke rol in spelen, als de relatie duide
lijk is tussen het evangelie van Jezus
Christus en wat we dagelijks om ons
heen beleven: medische informatie,
landbouwvoorlichting, programma's
over de plaats van de vrouw, de op
voedingvan de kinderen..
Indonesië
Drs. Van Duist is vooral enthou
siast teruggekomen uit Indonesië. De
kerken hebben er toegan g tot de of
ficiële radiostations: een half uur of
meer zendtijd per week.
Maar daarnaast zijn er dc Laatste
jaren honderden particuliere, com
merciële radiostationnetjes als pad-
desteolen uit de grond verrezen, 't
Zijn vooral jongemensen, die met gro
te geestdrift hun hobby uitleven. Met
heel eenvoudige middelen bouwen ze
een zendertje, dat vaak elke dag in
dc luchl Is. Onder hen zijn veel
christenjongcren, die, met christelijke
programma's experimenteren.
De Indonesische raad van kerken
heeft het belang van dit werk inge
zien en is deze jongelui te hulp geko
men. Ze wil deze regionale stations
concentreren en zo een netwerk op
bouwen van christelijke zenders door
heel Indonesië,
Deze concentratie is nodig, omdat
ook de regering 't aantal van deze
zenders drastisch wil beperken (al
leen in Soerabaja opereren er al meer
dan driehonderd).
De Indonesische kerken hebben een
plan opgezet om de kwaliteit van de
uitzendingen te verbeteren program
ma-materiaal uit te wisselen, iets aan
de opleiding te doen.
Er liggen hier geweldige mogelijk
heden.
Drs. Van Duist: „Ik heb het gevoel,
dat men in de kerk de betekenis van
de massamedia gaat inzien. In Europa
zijn we al te laat. Misschien zullen
we in Afrika en Azië nog net op tijd
zijn."
GENEVE De Amerikaanse Ford
stichting heeft voor de tweede maal
een groot bedrag beschikbaar gesteld
voor het werk van Sodepax, het ge
zamenlijk orgaan van de Wereldraad
van Kerken en de Rooms-Katholieke
Kerk voor samenleving, ontwikkeling
en vrede.
Sodepax heeft van de Fordstichting
505.000 gulden gekregen en van de
internationale stichting „Humanum",
die in Lugano zetelt, 360.000 gulden.
Sodepax fungeert als een Interker
kelijk Vredesberaad, op wereldniveau.
Waren het ketters
of voortrekkers?
KAMPEN Vier gesprekken, die
de theologen Berkouwer, Schille-
beeckx en Oberman voor de NCRV-
radio hebben gehouden onder de titel:
Ketters of voortrekkers, zijn thans
gebundeld en uitgegeven bij de uit- i
geverij Kok in Kampen.
Het uitgangspunt was de encycliek
Humanae Vitae. Eigenlijk werd hier
mee de tijd van prof. Fiolets boek
Tweede Reformatie ingeluid en daar-i
om is dan ook de eerste vraag: waren f J
de reformatoren ketters of voortrek-'
kers?
De vier gesprekken zijn in zoverre "r
teleurstellend, dat er met name tus
sen Berkouwer en Schillebceckx nog
veel misverstand voornamelijk in de
terminologie is gebleven. Maar het is
op zich al zo moedgevend, dat een
dergelijk gesprek wordt gevoerd. Uit
een ontmoeting moet' toch vroeg of
laat iets resulteren.
Het boekje telt 46 bladzijden en
kost 4,75.
Dr. A. Dekker ziet Earth in een ander licht
DEN HAAG Sincjs Karl
Barth zijn klassiek „Nein" heeft
gesproken, heeft aanvankelijk
bij velen ten onrechte de me
ning postgevat, dat de profeet
van de triomf der genade en de
De gereformeerde theo
loog dr. A. Dekker, die
thans als predikant be
roepbaar is, maar voor
dien wetenschappelijk
medewerker aan de
Theologische Hogeschool
in Kampen en medewer
ker van prof. dr. H. van
Oyen in Bazel is ge
weest, heeft dit met
zijn boek „Homines bo-
nae voluntatis'1 ont
zenuwd.
Het is een voortref
felijk boek, dat in het
Duits is verschenen en
waarvan de ondertitel
luidt: Das Phanomen der
profanen Humanitat in
Karls Barths Kirchlicher
Dogmatik.
Voortreffelijk
Het is geschreven, zoals dr. Dekker
het uitdrukt: mit grosser Ehrfurcht
und mit kleiner Krit.ik en behandelt
onderwerpen als: de mens in hel
licht van het leven, de mogelijkheid
van een materiële ethiek, de unlver-
seel-kosmische tendens, de incarnatie-
theologie en de solidariteits-theologie.
Het boek doorzoekt met grote
majesteitelijkheid van God wel
weinig oog zou hebben voor de
„wereld", de natuur, de mens,
de maatschappij, de ethiek en
wat zich verder met de mens in
zijn reilen en zeilen bezighoudt.
DR. KARL BARTH
nauwkeurigheid Barths Kirchlicher
Dogmatik op deze onderwerpen en
kan geheel worden gesteld onder het
citaat van de Bazelse prof. Oyen,
wiens invloed onmiskenbaar is: „Das
biblische Bekenntnis geht aaraufhin-
aus, die Erde als Geschenk Gottes
an den Menschen zu loben, damit er
dort Heimat finden sollte".
Een heerlijk, rijk en wijs boek, dat
117 bladzijden telt en 10,75 kost
