A
KERN
Laubach leerde
wereld lezen
Drankbestrijders willen
baas in eigen huis blijven
P. Groen (oud-voorzitter
van het GMV) overleden
Politiek concilie
uitgesteld
bovenste beste
onderzetters
GRATIS
spaar alle 12
Uw probleem
is het onze
Directeur Lak- en vernisfabriek
Sleutel '73
evangelisatie
actie in VS
Moderamen blij
j met wetsontwerp
echtscheiding
Een ivoord voor vandaag
Idee dr. Bruins Slot
Regionalisatie
in Reformed
Geen taak verbreding onder dwang
Schotse kerk
bezint zich
op belijdenis
Church in VS
De beperkingen die wij gedu
rende enige tijd aan het inzenden
van nieuwe problemen voor deze
rubriek moesten stellen, zijn op
geheven.
Uw brieven worden mits
voorzien van 1 voor portokos
ten alle persoonlijk beant
woord. Een selectie van de ant
woorden publiceren we in deze
rubriek.
Een vriendelijk verzoek: wilt
u ons vooral geen ongedierte en
andere beestjes per brief toe
zenden?
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1970
Nog even een paar indrukken
van het zendingsfeest van de
Gereformeerde Zendingsbond in
het Rijssenburgse bos. FOTO
BOVEN: Deze spreker mag zich
verheugen in een zeer aandach
tig gehoor, vooral gelet op de
luisteraar op de voorgrond.
FOTO BENEDEN: De twee af
gevaardigden van de Toradja-
kerk op Celebes. Links de heer
F. Z. Lande, hoofd van de raad
voor christelijk onderwijs en
rechts ds. J. Lebang, predikant
te Rante Pao.
De collecten, die werden ge
houden hebben 64.000 omge
bracht. Dat is f 15.000 meer dan
vorig jaar.
lidmaatschap van een zg. „vrije
kerk" onverenigbaar is met het lid
maatschap van het GMV". Aangezien
de heer Groen lid was van een buiten
het /er'oand staande vrijgemaakte
gereformeerde kerk schreef hij aan
het bestuur „met diep leedwezen" een
afscheidsbrief.
Op achttienjarige leeftijd trad de
heer Groen in dienst van de lakfa
briek Molyn, eerst als rekening-cou-
rant boekhouder. Hij klom op tot di
recteur (m 1935), welke functie hij
nog steeds met grote toewijding ver
vulde.
Voorts was hij nog directeur van de
Antilliaanse verffabriek op Curasao en
de Aruoaanse verffabriek op Aruba.
Hij was president-commissaris van
de Industriële en agrarische export
maatschappij en van de Drijfriemen-
fabriek T. H. Haagen, beide te Rot
terdam en commissaris van de Pre
mier Drukinktchemie te 's-Graven-
zande, de Chemische industrie poly-
plastic en F. Neef en Zoon, beiden te
Rotterdam.
Ook nad hij grote verdiensten op
internationaal organisatorisch (verf-
gebied. Hij bekleede in de loop der
jaren tientallen functies, zowel in Ne
derland als daarbuiten. De heer
Groen was officier in de Orde van
Oranje Nassau.
De begrafenis geschiedt dinsdag
middag om drie uur op de algemene
begraafDiaats Crooswijk (Rotterdam).
(Van onze kerkredactie)
SAINT LOUIS „Sleutel '73"113
is de naam van een evangeli
satieactie, die gestart is door vijf
tig vooraanstaande kerkelijke fi
guren in de Verenigde Staten.
Deze actie wil van 1973 een bij
zonder evangelisatiejaar maken,
Het is de bedoeling, dat iedere
kerk, groep of organisatie die mee
doet, haar eigen actie gaat voeren,
„Sleutel '73" blijft het stimulerend en
coördinerend orgaan op de achter
grond, dat middelen zoekt, contacten
legt, informatie uitwisselt en een
nationale publiciteitscampagne voert.
De vijftig vertegenwoordigen 34 pro
testantse kerken. Het is voor het
eerst, dat zo'n breed spectrum van
Amerikaanse kerken Voor een der
gelijke nationale actie samenwerkt.
De Methodistenkerk is er bij, de drie
grote lutherse kerken, de Amerikaan
se en de zuidelijke baptistenconven- c
tie, maar ook kleine groepen als de^
mennonieten, quakers en pinkster-
groepen.
et Hdoel van Sleutel '73 is „ieder
mens in Noord-Amerika voller en
krachtiger te confronteren met het
evangelie van Jezus Christus". De
leiding heeft de Missouri-lutheraan
dr. Theodore A. Raedeke.
DEN HAAG Het moderamen
I van de hervormde synode spreekt in
I een brief aan de leden van de Twee-
de Kamer zijn voldoening uit over
het wetsontwerp tot herziening van
I het echtscheidingsrecht.
Het moderamen spreekt van een
aanzienlijke verbetering en is er ver
heugd over, dat in het wetsontwerp
in ruime mate gebruik is gemaakt
van het rapport van de herVormdi
synodale commissie voor de herzie
ning van het echtscheidingsrecht.
I Enkele aantekeningen van deze
j commissie bij het wetsontwerp eeeft
het moderamen aan de Kamerleder,
door. Zo blijft de hervormde com
missie van mening, dat het niet ge
wenst is, dat de rechter zich bij echt
scheidingszaken inlaat met d«
schuldvraag. Het is de rechter im
mers niet mogelijk deze te beoorde
len. Daarom stelt de commissie voor.
wetsartikel 152 te schrappen.
Wat betreft de scheiding van tafel
en bed handhaaft de commissie haar
mening, dat de wetstermijn van vijl
jaar dient te worden teruggebracht
tot twee jaar. Ten slotte acht de com
missie het wenselijk, dat het ministe
rie van justitie eens in de vijf jaar
verslag uitbrengt, hoe de wet in d(
praktijk werkt.
De apostel Paulus: leraar èn herder. Het moet een belevenis zijn
geweest naar zijn preken te luisteren, als men aanneemt, dat hij
preekte zoals hij schreef. Niet altijd even gemakkelijkmaar geldt
ook vandaag niet, dat een goede preek een volledige concentratie
eist? En aan de andere kant: bij de wérkelijke Woordverkondiging
wordt de mens op zodanige wijze aangesproken, dat hij als van-
zef' geboeid blijft luisteren en alles om hem heen vergeetZó moet
Paulus hebben gepreekt. Maar hij deed ook zo het een en ander in
de gemeente. Hij schrijft zelf in de eerste brief aan de gemeente van
Thessalonica, dat hij de mensen hoofd voor hoofd heeft vermaand.
En dat alles bij zijn dagelijks werk als tentenmaker! Hoofd voor
hoofd vermaand: hij kende de leden van de gemeente stuk voor
stuk. Hij wist, dat de één zonder omwegen tot de orde moest wor
den geroepen, dat de ander vóór alles troost nodig had. Paulus ken
de de inhoud van het woord "gemeente-opbouw". Zij begint bij de
vermaning, hoofd voor hoofd. Waarbij wij zullen moeten bedenken,
dat het woord vermaning een heel wat ruimere betekenis heeft dan
het uitsluitend wijzen op verkeerde dingen. De vraag i's: laten wij
ons vermanen of accepteren wij niet, dat iemand zich met ons be
moeit, zeker niet als wij te horen krijgen, dat wij ons moeten beke
ren?
W e lezen vandaagExodus 34 vers 18 tot 3i
We lezen morgen: Exodus 35 vers 20 tot 29.
ROTTERDAM De heer P.
Groen, directeur van de Ko
ninklijke Lak-, Vernis- en Verf
fabriek Molyn en Co te Rotter
dam, is donderdag plotseling
overleden. Hij werd 67 jaar.
Dinsdag jl. nog, zo vernamen wij,
had de heer Groen voor de Rotary-
club Rotterdam-Noord, waarvan hij
lid was, een lezing gehouden over de
Antillen, een gebied dat hem zeer in
teresseerde.
De heer Groen was tevens mede
oprichter en oud-voorzitter van het
Gereformeerd Maatschappelijk Ver
bond (GMV), de vakorganisatie voor
vrijgemaakt-gereformeerden. Ook
had hij een belangrijk aandeel in de
oprichting van het Gereformeerd so
ciaal- en economisch verband, de
werkgeversorganisatie.
Ook in de Geref. kei ken (vrijg.)
heeft hij een vooraanstaande plaats
ingenomen. Zo heeft hij onder meer
deel uitgemaakt van de generale sy
node van Groningen (1946).
Nog maar twee weken geleden
heeft hij, zoals gemeld, „gedwongen
afscheid genomen" van het GMV,
waarvan hij ook ere-voorzitter was.
Het bestuur had bepaald dat „het
I
VRAAG: Een hoogbejaarde dame
ls al veel jaren door de diaconie on
derhouden. Zij bezit geen andere fa
milie dan neven en nichten. Een
oud-diaken en een familielid hebben
nu een door haar te tekenen stuk
opgemaakt, waarin zij verklaart
haar nalatenschap na aftrek van dé
begrafeniskosten (enkele duizenden
guldens) aan de kerk te schenken. Is
dit rechtsgeldig zonder hulp van een
notaris?
ANTWOORD: Daar dit een test-
meniaire beschikking is of een
schenking, is notariële hulp onmis-
VRAAG: Ik ben op zoek naar
woonruimte. Daar ik geen huur-
machtiging en geen geld heb, zoek ik
naar een huisje onder de huur
waarde (ƒ70). Je maakt daarbij ont
zettend gekke dingen mee, wat be
treft sleutel geld. overnemingskosten
van ƒ750 terwijl er niets over te
nemen is, of een enorm hoog bedrag
voor een oud bankstel, brommer e.d.
Wat zijn de rechten en plichten van
huurder en verhuurder? Welke in
stanties houden zich hiermee bezig?
ANTWOORD: In gemeenten, waar
prijsbeheersing inzake de huur
geldt, is het vragen van sleutelgeld
en het bedingen van verkapte voor
delen aan banden gelegd. U kunt
zich m dergelijke gevallen tot de
huuradviescommissie ter plaatse
melden. De nieuwe huurvoorschrif-
ten zijn zeer uitgebreid in de dag
bladen bekendgemaakt. Bij de boek-
hande! kunt u een exemplaar van de
huurwet bestellen. Daar staan alle
bepa"ingen in.
Vraag: De eigenaar van een ver
huurd huis heeft van de huurder
een briefkaart toegestuurd gekregen,
gericht aan de eigenaar maar met
het adres van de huurder, waarin
het waterleidingsbedrijf meedeelt,
dat de closetstortbak lek is en her
steld of vervangen moet worden.
Wie draagt de kosten?
Antwoord: Een kleine of dage
lijkse reparatie aan de stortbak be
taalt de huurder. Een grote reparatie
of vervanging, meestal veroorzaakt
door ouderdom betaalt de verhuur
der. Iets anders is het wanneer de
stortbak door moedwil of verwaarlo
zing van de huurder onbruikbaar
wordt.
(Van onze kerkredactie)
SYRACUSE (VS) Frank C. Lau
bach, de Amerikaanse zendeling aan wie
misschien wel honderd miljoen mensen
te danken hebben, dat zij kunnen lezen
en schrijven, is overleden. Hij is 85 jaar
geworden.
Laubachs gevecht tegen het analfa
betisme begon toen hij als zendel ine
werkte onder de Moros, een moslim-
stam op Mindanao (Philippijnen).
Hij ontwikkelde een geheel nieuwe
methode, om analfabeten lezen en
schrijven te leren en kreeg duizen
den aandachtige leerlingen.
Maar in 1929 dreigde geldgebrek in
rijn kerk een eind te maken aan hel
programma, dat hij had opgezet, tot
dat een Moro-sultan afkondigde, dat
iedereen die kon lezen, iemand an
ders moest leren lezen of anders ge
dood zou worden.
F. C. LAUBACH
komt de eigen doelstelling in gevaar.
Wij moeten ervoor waken, aldus de
heer Scheps, dat we niet met hen, die
tegen verslaving ageren, om één tafel
komen te zitten tot het bespreken-
van maatregelen, waarbij dan een
glaasje wordt geconsumeerd!
Tegenovei' al deze verschimselen
stelde spr. de aloude beginselen van
de onthouding en beriep hij zich op
de geschriften der voortrekkers. De
drankbestrijding heeft helaas in ons
land nog een duidelijke taak en
plaats en spr. riep allen op, zich dat
bewust te zijn en de strijd onge
sluierd te blijven voeren het volk ten
baat.
Vanmiddag refereerde dit P. H. Es-
ser uit Haarlem over „Bloedproef of
ademtest?", waarna ds. P. N. Kruys-
wijk eveneens uit Haarlem een op
wekkend slotwoord sprak.
EDINBURGH De classes van de
Kerk van Schotland zullen zich de
komende maanden moeten uitspreken
over een voorstel, om de status van
de Westminster Geloofsbelijdenis in
hun kerk te veranderen.
De raad voor de leer, die met dit
voorstel is gekomen, lc
druk op, dat het haar bedoeling- niet
is. om de theologische oositie van de
Schotse kerk vager te maken, inte
gendeel.
Op het ogenblik is het zo, dat pre
dikanten en ouderlingen de belijdenis
moeten ondertekenen, maar hun is
vrijheid van opvatting gelaten in zul
ke leerpunten, die niet het wezenlijke
van het geloof betreffen.
Dat laatste is voor veel uitleg vat
baar en daarom meent de raad, dat
er een soort, nieuw formulier moet
komen, waarin staat wat funda
menteel is.
DEN HAAG Het evange
lisch politiek beraad, dat dit na
jaar onder auspiciën van de
Raad van Kerken te Driebergen
zou worden gehouden, is uitge
steld.
De tijd van voorbereiding bleek te
kort, om de eerste ronde, zoals de
bedoeling was, op 23 en 24 september
te houden. Deze bijeenkomst is ver
schoven naar de data, die voor de
tweede ronde bedoeld waren: 21 en 22
december. De tweede ronde zal nu
waarschijnlijk in het voorjaar van
1971 worden gehouden.
Het idee voor het beraad is afkom
stig van dr. J. A. H. .J S Bruins Slot,
hoofdredacteur van Trouw, die no
vember vorig jaar in een hoofdartikel
om een soort politiek pastoi'aal conci
lie vroeg. Hij constateerde een duide
lijke behoefte aan een open gesprek
over wat christendom voor politiek
betekent. „Daar willen veel meer
mensen aan meedoen, dan in de ge
kanaliseerde organisaties mogelijk
is", aldus dr. Bruins Slot.
Het gereformeerd evangelisatiecen-
tr'um te Baarn en het Oecumenisch
Actiecentrum te Driebergen namen
de organisatie op zich. Doel: de rela
tie tussen evangelie en politiek in de
concrete situatie te onderzoeken, de
christenen bewust te maken van hun
politieke verantwoordelijkheid en
prioriteiten en middelen aan te wij
zen voor het politiek handelen van
christenen.
De werkcommissie heeft ontdekt
meer tijd nodig te hebben dan eerst
was gedacht, voor' het ordenen van de
te behandelen stof, waarover een
aantal werkgroepen pre-adviezen
moet uitbrengen. In die werkgroepen
zitten drukbezette mensen als dr.
Bruins Slot, prof. dr. C. Patijn, prof.
dr. J. Verkuyl, dr. H. de Lange en
d^s. D. de Lange.
Bij het OAC wordt gerekend op 100
tot 150 deelnemers. Om die te berei
ken zullen vijfhonderd uitnodigingen
worden verstuurd naar leidinggeven
de kringen in de kerkelijke wereld,
naar mensen, die actief zijn in KVP,
ARP en CHU alsmede naar christe
nen binnen PvdA, VVD, D'66 en PPR.
Uit SGP en GPV worden geen deel
nemers verwacht.
Het is niet de bedoeling, tijdens de
beide bijeenkomsten binnen het ka
der van de reeds genoemde doelstel
ling ook de landelijke partij-politieke
samenstelling dwingend ter discussie
te stellen of een hoogst gewenst pro
gram op te stellen, omdat de deelne
mers en hun directe omgeving niet
zonder meer gebonden zijn aan even
tuele conclusies van het evangelisch
politiek beraad.
Spanning OostWest
dubro onderzetters
met uw sterrenbeeld
HET IDEALE AFWASMIDDEL
Dat was Laubach te drastisch,
maar wel br'acht deze sultan hem op
de leus, die in de hele wereld ingang
zou vinden Each one teach one":
ieder die lezen en schrijven heeft ge
leerd, moet zijn kennis aan minstens
één andere overdragen.
Laubachs methode werd zo'n suc
ces. dat van alle kanten van de we
reld al spoedig verzoeken om hulp
kwamen. Laubach heeft gewerkt met
zendingsorganisaties en regeringen
in 103 landen. In 312 talen hielp hij
woord-lettergr'eep-kaarten opzetten,
die nu nog gebruikt worden.
(Van onze kerkredactie)
HOLLAND (VS) De Synode van
de Reformed Church in Amerika
heeft een voorstel verworpen, om in
de kerk twee provincies in te stellen.
Het voorstel was een poging, om
de spanningen die er in deze 300.000
i zielen tellende kerk van Nederlandse
l afkomst zün weg te nemen.
De Reformed Church is de oudste
kerk van Amerika, gesticht toen New
York nog een Nederlandse kolonie
was. Naast de groep gemeenten rond
New York kwam er in de vorige
eeuw een tweede groep bij als gevolg
van een nieuwe stroom immigranten
uit Nederland, die zich in de Mid-
VVest vestigden in staten als Michigan
(Grand Rapids), Iowa en Illinois.
Deze westelijke groep neemt in veel
opzichten een conservatiever stand-
pnut in dan de oostelijke.
Het voorstel hield in, dat oost en
I west in bepaalde controversiële zaken,
j zoals de vrouw in het ambt of samen -
I werking met andere kerken, een
1 beslissing zouden kunnen nemen.
Overigens droeg de synode haar
moderamen wel op, om studie te
maken van mogelijkheden tot regio
nalisatie en volgend jaar met voor
stellen te komen.
Voorzichtig zette de synode een
eerste stap op weg naar de vrouw in
het ambt. Een voorstel werd aan
genomen, dat nu nog goedgekeurd
moet worden door de classes en door
de synode van volgend jaar. Dit voor
stel wil de classes het recht geven,
om bepaalde gemeenten in hun ressort
toe te staan vrouwelijke ouderlingen
of diakenen te kiezen.
De erkenning van de twee regio's
werkt krachtens traditie ook door in
i de verkiezing van het moderamen.
Na dr. Norman Vincent Peale uit
New York werd nu prof. Lester Kuy-
per uit Holland (Mich.) president,
i Vice-president werd ds. Christian H.
1 Walvoord uit New Paltz (New York).
Van een onzer medewerkers
DEN HAAG Wy hebben er
niets tegen, dat er organisaties
zyn, die zich met de strijd tegen
de drugs bezighouden. Wy wen
sen hen alle goeds. Maar wy pas
sen ervoor, dat ons van hoger
hand de verplichting wordt op
gelegd, dat wy in plaats van een
drankbestrijders- of onthouders
organisatie nu zullen worden een
organisatie tegen alcohol en an
dere verdovende middelen.
Dit militante geluid liet de nieuwe
voorzitter van de gereformeerde ver
eniging voor drankbestrijding, de
heer W. C. F. Scheps, vanmorgen
horen op de algemene vergadering
van deze organisatie, die vandaag
haar'zeventigjarig bestaan herdenkt.
Dat de overheid ons dwingt met
onze subsidie als stok achter de deur,
vinden wij maar een kwalijke zaak.
aldus de heer Scheps. De overheid
nota bene, die door haar natte recep-
j ties, waarop schier alleen mensen ko-
I men die gemotoriseerd zijn, medever-
I an t woordelijk is voor de schrikkelijke
fevolgen van alcohol in het snelver-
eer.
De overheid, die ons werk in het
I Hcht van haar gehele subsidiebestel
maar povertjes steunt en die daarbij
J allerlei eisen stelt van een bureau
met een duur gesalarieerde top en die
dan wel subsidiëren wil. aldus het
bewijs leverend hoezeer de ambtena
rij buiten het leven staat De over
heid, die wij willen het maar heel
duidelijk stellen onoirbare dwang
op ons uitoefent en via het graag al
les betuttelend Centraal Archief, dat
het collecterooster vaststelt, ons laat
weten, dat als wij niet naar haar pij
pen willen dansen de vergunning
voor
de Blauwe-Weekcollecte in gevaar
komt.
Diezelfde overheid geeft wel aan de
tbc-bestrijding en de militaire tehui
zen toestemming tot collecteren, maar
stelt onzie collecte disputqbel. Onze
collecte waarmee wij allerlei nuttige
zaken kunnen steunen, die dank zij
liet boven reeds gekritiseerde subsi-
W. C. F. SCHEPS
betuttelarij
diestelsel anders ongedaan moeten
blijven. Voor deze gang van zaken
passen wij.
Wij willen geen standpuntverbre
ding op bevel van hogerhand en zul
len de soevereiniteit in eigen kring
ondubbelzinnig handhaven, aldus een
verbolgen heer Scheps.
Onverbloemd
De drankbestrijding heeft de wind
niet mee, maar dat hadden Troelstr.i
en Kuyper ook niet en toch bracht
dat hen niet van hun idealen af. Er
zijn meer dan veertigduizend alcoho
listen bij de Nederlandse consultatie
bureaus ingeschreven. Er is een toe
nemend alcoholverbruik in ons land.
Daarom blijft de strijd onverbloemd
nodig.
gaat men de drankbestrijdingsorga-
nisaties bundelen in één lichaam van
corporaties, die zich de strijd
tegen verslaving ten doel stellen, dan
