Dominee dook aantal weken
onder in de margarine
ONTWIK Ck
KEUNGSjJ
SAMEN
WERKING
IN CONTACT MET WERKENDE MENS
„Ze stangen jemaar
bedoelen het goed
Kerkelijke fusieplannen
over de gehele wereld
Hervormde dominees
verdienen liet minst
Filmkeuring
volwassenen
vrijwillig
Een woord voor vandaag
BEROEPINGSWERK
Wereldconferentie
lutherse zending
Tweerichtingsverkee
van zendelingen
MAANDAG 29 JUNI 1970
"En Johannes riep een tweetal van zijn discipelen tot zich en zond
hen naar de Here om te zeggen: Zijt Gij het, die komen zouof
hebben wij een ander te verwachten?" (Lucas 7:19).
Johannes de Doper weet het niet zo precies meer. Jezus, over Wie
veel wordt verteld. Die de wonderlijkste genezingen verricht en de
mensen in verbazing brengt - is Hij het, naar Wie aller verwach
ting uitgaat of is er een ander?
Het is de twijfel, de onzekerheid enerzijds, de hoop anderzijds. Zou
het waar kunnen zijn, zouden we het kunnen aannemen? Zijt Gij de
Here, Die komen zou?
Het is de vraag van velen, die leven in de verwachting, die hopen.
Here, zeg het mij: Zijt Gij het werkelijk?
Miljoenen hebben zo gebeden van uit het diepst van hun hart, toen
de nood het hoogst was gestegen. Toen zij geen uitkomst meer za
gen er voor hen schijnbaar geen toekomst meer was.
Toen zij rondwandelden in de duisternis en haakten naar hét lictit:
Zijt Gij het Here?
Ja, Hij is het, op Wie wij onze hoop kunnen stellen, door Wiens
komst wij uit de duisternis zijn verlost, Die zich voor ons heeft ge
geven, Wiens kostbaar bloed voor ons heeft gevloeid ja. Hij is
het, Die tot ons zegt: Komt allen tot Mij die vermoeid en belast zijt
en Ik zal u rust geven.
Wc lezen vandaag: Exodus 14 vers 10 tot 31.
ROTTERDAM Ds. G. van den Berg, ruim vijf jaar gereformeerd
evangelisatiepredikant voor Groot-Groningen, behoorde tot de groep
predikanten en priesters, die in het kader van een zg. speciaalstudie
èn om de werker in zijn arbeidssituatie beter te leren kennen een
aantal weken heeft „meegedraaid" in de margarinefabriek van Van
den Bergh en Jurgens te Rotterdam.
(Van onze kerkredactie)
LIMOEROE Van de 280
kerken, die zijn aangesloten
bij de Wereldraad, zijn er 118
betrokken bij plannen tot ver
eniging van kerken.
In de afgelopen drie jaar
hebben zich vier van dergelijke
verenigingen voorgedaan en
een vijfde staat voor de deur.
Dat werd geconstateerd tijdens
een zesdaags beraad over kerkelijke
verenigingen, dat georganiseerd was
door de Wereldraad van Kerken in
Limoeroe (Kenia). Meer dan vijftig
mensen uit dertig landen namen aan
dit beraad deel. De Rooms-Katholie-
ke Kerk had twee waarnemers ge
zonden.
Sinds het vorige beraad in april
1967 heben fusies plaatsgevonden in
België, Jamaica en Madagascar. In
de Verenigde Staten en verschillend®
andere landen gingen de Methodis-
tenkerk en de Evangelische Verenig
de Broederkerk samen. In november
zullen zeven kerken samen een ver
enigde Kerk van Noord-India gaan
vormen. In de Verenigde Staten wer
ken negen kerken aan een plan, dat
in 1980 25 miljoen protestanten in
één kerk wil verenigen.
MODELLEN
Men was het er in Limoeroe over
eens, dat men bij deze plannen veel
van elkaar kan leren. Modellen zijn
nuttig, opdat zij die moeilijkheden
tegenkomen, kunnen zien, hoe die el
ders opgelost zijn. Aan deze modellen
kan men ook zien, welke zaken, die
men anders te oppervlakkig zou zijn
voorbijgegaan, dieper onderzoek ver
eisen.
De commisie voor Geloofsbelijdenis
en Kerkorde van de Wereldraad zal
in dezen meer activiteiten gaan ont
plooien.
Een positief punt van het Limoe-
roe-beraad was verder de bereidheid
van de confessionele wereldbonden,
zoals de Hervormde Wereldbond en
de Lutherse Wereldfederatie, om
unie-besprekingen te stimuleren/
Vorige week heeft hij zijn ploegen
dienstperiode afgesloten. In de Gro
ninger kerkbode gaf hij zijn eerste
indrukken weer onder het motto 'In
de margarine'. Hij schrijft:
Na een paar uur begint het me te
duizelen van de duizenden kuipjes
Bona die de lopende band aLs ver
voermiddel hebben en enige levende
wezens, Nederlanders, Turken en
Ambonnezen, die ze mogen verpak
ken.
De heer Taylor heeft enige tijd ge
leden studie gemaakt van tijd en be
weging in het arbeidsproces. Welnu,
het kost mij, dankzij de efficiënte
studie en toepassing van die weten
schap, 8 seconden om 7 handelingen
te verrichten aan twaalf kuipjes mar
garine. Mijn vriend, de Turk Achmed
Charal naast mij, bouwt de doos en
het fundament met twaalf kuipjes. Ik
mag een tussenschot leggen en er
twaalf kuipjes bovenop deponeren,
doos dichtvouwen en op de lopende
band doorsturen naar de automati
sche verpakker en plakker.
De eerste dag ging heen met
schoonmaken van de fabrieksvloer en
het in vorm brengen van 'Bonadozen'.
duizenden malen die dag mocht ik
lezen en herlezen op de onderkant
van de doos: „Keer mij om! Ik sta op
mijn kop!" Dit laatste waarheid geldt
dan na een achttal uren ook voor mij.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Groningen: I. P. C. v.
*t Hof te Zutphen.
Bedankt voor Sittard (toez.) G. Ver-
«chragen te 's-Gravenzande, nadere
beslissing.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwolle: J. H. Kappers
te Velp; te Surhuisterveen: drs. J. S.
Hielema te Victoria (Can. Chr. Ref.
Church).
Aangenomen naar Scharnegoutum
(Fr.): mej. kand. E. E. Ebling te Eind
hoven, naar Kootwijk (tijdelijke
dienst) A. de Korte, em. pred. te Hen
gelo (O.).
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Artesia (Californië):
M. Heerschap te St. Catharines (Ont.
Can.).
DEN HAAG Het trakte
ment van de hervormde predi
kanten ligt ver achter bij dat van
de gereformeerde, doopsgezinde
en remonstrantse kerken. De
maximum traktementen van de
gereformeerde predikanten be
naderen praktisch de leraarssa
larissen. Daarna volgen de re
monstranten en doopsgezinden.
Van de lutheranen kan op het
moment niets worden gezegd,
omdat zij bezig zijn de trakte
menten aan te passen.
Ds. C. Blomaard, secretaris van de
Bond van Nederlandse predikanten
schrijft over deze materie in Het Or
gaan, het blad van deze bond.
Ds. Blomaard meent, dat deze ge
gevens vooral zo interessant zijn, om
dat als straks een fusie tussen de Her-
GENEVE De commissie van de
Lutherse Wereldfederatie voor we
reldzending houdt van 5 tot 8 juli in
Saint Louis (VS) haar jaarvergade
ring, Dat zal de laatste keer zijn,
want de afdeling wereldzending zal
nog dit jaar met de commissie-La-
tijns-Amerika en het departement
voor minderheidskerken samensmel
ten in een nieuwe afdeling kerke'nke
samenwerking.
De bijeenkomst is tevens een voor
bereiding op de lutherse wereldas
semblee. Tachtig van de tweehonderd
deelnemers vliegen na afloop naar
Evian.
vormde Kerk en de Gereformeerde
Kerk tot stand zou komen het ver
schil in inkomsten van de predikan
ten wel eens een struikelblok zou kun
nen vormen.
Daarom schrijft hij: „Als het de
hervormde kerk werkelijk ernst is
met de fusiegedachte, zal zij o i. goed
doen eerst orde te stellen op de trak
tementszaken in eigen huis. Ook re
monstranten en doopsgezinden zou
den er een schepje op kunnen gooien.
Maar met name de hervormde trak
tementen komen in deze vergelijking
droevig uit de bus".
Hierbij wordt dan opgeteld vrij wo
nen, vakantietoeslag, premiecompen
satie en waardevast pensioen.
Advies aan ministers
Op de derde en vierde dag hebben
we voor alle lieve kindertjes in het
land, met de hand ongekende hoe
veelheden 'schablones' op de Solmar-
garinedoosjes gelegd. Dat was zo gek
nog niet, want tegenover mij stond
een heerlijke Rotterdamse knaap die
dwars door het stampend lawaai van
de fabriek heen liedjes van de radio
en tv zong, urenlang en me meenam
in duetten voor ik er erg in had Je
moet toch door de tijd heen zien te
komen.
Laivaai
Over lawaai gesproken. Stampen,
sissen, piepen, aan de lopende band.
De machines maken een oorverdo
vend lawaai. De heftrucks claxonne
ren er boven uit. De herinnering aan
dit helse lawaai had ik nog bij me
vanwege conservenfabrieken waarin
ik gewerkt heb en drukkerijen waar
aan ik wel eens een bezoek heb mo
gen brengen Nu mocht ik het weer
eens meemaken, acht uur achtereen
in de NV Van den Bergh en Jurgens,
margarinefabrieken. Dat heet 'exis
tentieel beleven' van een door machi
nes dolgedraaide wereld die om 'effi
ciency... automatisering... mechanise
ring' draait als een dronkenman om
een lantaarnpaal. Ja, ja, de stad Rot
terdam zit vol met hardwerkende
Willems en Eds Bever".
Ploegendienst! Dat wil zeggen: de
eerste week van 's morgens 6 tot
's middags twee. Dan de tweede week
van 2 tot s' avonds 10 uur en de derde
week nachtdienst van 's avonds 10 tot
's morgens 6 uur. Ik ben begonnen
met de vroege dienst. In de fabriek
lijk je net een witte kabouter met
witte klompen en witte overal. We
staan vaak voor 'apie', want uit het
gehele land komen ze het beroemde
margarinecomplex aan de Nassauka-
de opzoeken, eindeloze rijen vrouwen,
die ook wél eens Willen weten dat de
Bona, Era, Sol, Croma, Bécel, Zeeuws
Meisje, Blue Band etc. uit eenende
zelfde fabriek voortkomen, zij het
dan dat mengsels en substantie en
aroma's wel wat verschillen.
Wat meewarig
Ze hangen over de balustrade en
zien ons op de vingers en hebben al
licht bewondering voor onze vinger
vlugheid en handigheid en mogelijk
ook wat medelijden met die arme fa
brieksarbeider, die veroordeeld is om
z'n leven achter en aan de lopende
band te slijten.
Geen medelijden dames! Het is al
lemaal begonnen om uw ontbijttafel
te dienen en uw broodje te smeren.
Het gaat voor een goed doel en daar
voor zijn we desnoods bereid te sneu
velen.
Af en toe valt er een machine uit
of de tank geeft een verkeerd 'smeer
sel' en dat betekent dat we op adem
mogen komen, ons 'verdekt' gaan op
stellen met een schoonmaakdweil in
de hand en dat ik de geleeenheid heb
met deze en gene een praatje te ma
ken. Mijn baas (ze noemen hem „onze
lieve heer") heeft mijn werk in de
fabriek goed begrepen. Hij weet dat
ik hier niet ben om te evangeliseren,
maar om door alle werkzaamheden
heen toch intens in contact te komen
met de werkende mens in de indu
strie. Ik bof dat hij mij in de gele
genheid stelt zoveel mogelijk contac
ten te leggen.
Er valt nog wel eens een machine
uit en dan moet je overtollig werk
zoeken. In die periode kun je heel
wat horen en vernemen van mensen
die hier al jarenlang werken en niet
meer beter weten dan dat de NV Van
den Bergh Jurgens hun arbeidswe-
rel'd bepaalt.
Er zijn collega's van mij in de rest
van de fabriek die veel minder tijd
en gelegenheid hebben met mede
mensen in contact te komen, veel
harder en nog eentoniger moeten
werken.
Nieuwlichters
De opname in de werkploeg (ca. 50
personen) is goed. ze weten dat we
hier als predikanten en priesters
werken. Enkelen zijn afwachtend,
een enkeling negeert die nieuwlich
ters.
Heel belangrijk is de 'rooksalon'
naast de latrines. Van tijd tot tijd
word je even afgelost door een ver
vanger en kun je een kwartiertje
pauzeren, uit een automaat een be
kertje koffie of chocola halen, via een
spciaalpenning en een druk op de
knop. brie consumpties voor een
kwartje! Heerlijk die adempauze. De
fabrieksarbeider noemt het even an
ders, maar ja, wat moet je hier nu
precies wel en niet zeggen. Jammer
dat de originele fabriekstaal, ruig en
eerlijk, u in dit geval ontgaat.
In de pauzes valt het op, dat ze die
vreemde eend in de bijt graag op
stang willen jagen met hun ruig»
verhalen, liedjes en moppen, maar
beslist niet gemeen bedoeld. Ze willen
me even ontgroenen. Afin, ik ben
wel wat gewend. De godsdienst van
de Rotterdamse ploegarbeiders hier is
meest: 'Feijenoord... afdeling G (vak
voor de supporters in het stadion)."
Ook weer niet iedereen. Maar de
eerste de beste dag vroegen ze me
wel of ik ook wist waarom de Euro
mast verlengd was. Nee... dat wist ik
natuurlijk niet. „Zetten we de cup
op... kenne ze die in Amsterdam
sien". De cup in Milaan behaald is
nog altijd de grote triomf in de *tad
Rotterdam. Je kunt 'm op de Coolsin-
gel bewonderen en tegelijk samen
met de cup op de foto komen voor
een goed doel.
Verveling?
Vraag over de verveling! Ik vroeg
het iemand. Hij zegt tegen me: „Een
kantoorbediende ziet een glazenwas
ser bezig voor de ramen van het kan
toor en zegt: 'Man, is dat niet stom
vervelend werk wat je daar doet'.
Glazenwasser pareert met: 'Hee, je
bent me net voor met die vraag'."
Of er nog vragen blijven? Ontzag
lijk veel. De zin van dit alles?
De sociologen, psychologen en ;heo-
logen zijn het er over eens dat wer
ken om drieërlei redenen belangrijk
is:
le om de kost te verdienen (het
dagelijks brood)
2e om jezelf te verwerkelijken
(de mens in wording)
3e om een positie... sociale status
te verwerven.
Wat komt er van die twee laatste
punten terecht, gesteld dat het eerste
punt, minimumloon en wat daar
enigszins bovenuit gaat, voldoende is
de kleine catechismus van de
^jnlVlklll DRS. CH. KOETSIER
UITGAVE W D. MEINEMA N.V. - DELFT
Vraag 28: ZUn er ook hoopgevende tekenen die iets zichtbaar maken
van sociale gerechtigheid?
Antwoord 28: Ja, dat gebeurt overal, waar men probeert iets te brengen
van veraoenlng, vrede en heil. Van de kerken mag men verwachten, dat
ze voorop gaan bi d« strijd voor deze idealen. Helaas waren of zijn ze
aoms nog hierin nalatig.
DEN HAAG Een overgangsrege
ling met vrijwillige keuring voor vol
wassenen en geen wijzigingen in het
filmkeuringsbeleid voor jeugdigen.
Dit zijn de belangrijkste voorstellen
van de commissie zedelijkheidswetge
ving in haar interimadvies over film
keuring aan de ministers Polak (jus
titie), Beemink (binnenlandse zaken)
en Klompé (crm).
Geen uitspraak is gedaan over de
leeftijdsgrenzen voor de jeugdfilm
keuring. Commissielid J. B. Broeksz
(VARA-voorzitter) diende een min
derheidsnota in. Hij deelde niet de
bezwaren van demeerderheid van de
commissie tegen het vacuum, dat zou
ontstaan bij het plotseling wegvallen
van iedere keuring van films voor
volwassenen.
De kernvraag is, aldus de heer j
Broeksz, of volwassen Nederlanders
er recht op hebben zelf uit te maken
wat zij willen zien of horen, uit
eraard binnen de grenzen van de wet.
De commissie meent dat de keuring
van films voor jeugdigen dient te
blijven bestaan, gezien de toeneming
van „in sterke mate seksueel prikke
lende taferelen en vertoningen van
geweld en sadisme in films."
UTRECHT ^De 54-jarige journa
list D., zonder vaste woon- of ver
blijfplaats, heeft zich zaterdag bij de
Utrechtse politie gemeld met de be
kentenis dat hij sinds eind april een
groot aantal hotels, banken en winke
liers heeft opgelicht, voor in totaal
ongeveer 25.000.
Hij was in gezelschap van zijn
51-jarige eerste vrouw, van wie hij
was gescheiden, maar bij wie hij na
zijn tweede huwelijk was terugge
keerd. Het paar logeerde in verschil
lende hotels, onder meer in Ruurlo,
Leersum, Abcoude, Steenwijk,
Utrecht, Holten en Wijk Duurstede,
van waaruit het steeds verdween
zonder de rekening te betalen.
D., die vorig najaar door zijn krant
is ontslagen, kreeg bij banken ver
schillende kredieten las. Hij staat ook
in het krijt bij een aantal drankwin
kels. Het paar ls in verzekering ge
steld.
om te leven? Laten we daar een an
dere keer eens over doorpraten. Mis
schien wel na verloop van tijd, want
er valt eerst nog wel wat anders te
signaleren.
Interessante opmerking van een
Rotterdamse margarinejongen tegen
de ander: „Ik weet dat ik niet nor
maal ben, maar het verschil tussen
jou en mij is dat jij denkt dat je het
wel bent". De grappenmaker.
Daarna ging-ie met een soort oer-
woudgebrul de razende stampende
lawaaifabriek weer binnen. Opge
slokt... verzwolgen... verlengstuk van
de machine.
CARTIGNY Vooral in Azië en ii
Latijns-Amerika groeit in de kerkei
de kritiek op het eenrkhtingsverkpe|
van zendelingen en ontwikkclingsj
mensen uit de rijke naar de armj
landen.
Maar al te vaak zijn de kerken i
Europa en Noord-Amerika alleen be
reid om financieel of materieel t(
helpen, als men ook hun mensen act
cepteert. Dat ondermijnt het zockel
van de kerken in vele landen naai
hun eigen identiteit en hun zelfveil
trouwen.
Deze klacht werd geuit op een corf
ferentie, die de wereldraadcommissjj
voor het „oecumenisch gebruik
personeel" belegde in Cartigny
Genève.
De gedachte van „zending in
continenten" moet zichtbaar gema;
worden door mensen in allerlei ri<
ting uit te wisselen en dan nipt i
koppeld aan financiële steun. Dat i
beurt nog veel te weinig, maar wal
hetplaatsvindt, werkt het verfril
send. Zo zijn oecumenische teams aJ
het werk in een sociaal zwakke wis
in Chicago, in een nog onbetreden gl
bied in Dahomey, maar ook in onfi
kerstende delen van Frankrijk.
Bij de Nederlandse Juristenver
eniging is bijna iets ongehoords ge
beurd. In zijn honderdjarig bestaan
heeft dit gezelschap nog nooit een
motie aangenomen, maar op de
jongste vergadering kwam mr. E. v.
d. Vennen, voorzitter van een ande
re organisatie de vereniging ter
bevordering van het moderne on
derwijs in sociale wetenschappén
VSW aanzetten met een stuk,
dat pleitte voor verbetering van de
maatschappelijke en staatsburger
lijke vorming in het voortgezet on
derwijs.
Prof. Langemeijer, scheidend
voorzitter van de Juristenvereni
ging, wilde graag afscheid nemen
met een niet door moties bevlekt
blazoen, maar er ls tenslotte wel
iets uit de bus gekomen dat riekt
naar een motie zonder het te zijn.
Het nieuwe bestuur kreeg een
mandaat om zich over de maat
schappelijke en staatsburgerlijke
vorming te beraden en zo nodig tot
actie over te gaan.
De Vereniging ter bevordering
enz. maakt zich bezorgd over het
gebrek aan democratische denktrai-
ning bij de jeugd. Die materie van
staatsinrichting, recht, maatschap
pijleer en bijbehoren is doorregen
met organisatorische complicaties
waarin de bevoegdheden van de le
raren voor de vakken een hoofd
punt vormen. De VSW wekt een
oeetje te sterk de indruk alsof er
een samenzwering gaande is tegen
van alles en nog wat, maar het is
wel goed dat het onderwerp op
nieuw in discussie komt.
Het zou ook fijn zijn als regering
en kamer het eens zo zouden uit
praten dat duidelijk werd of de
VSW terecht tot staatssecretaris,
departement en volksvertegenwoor
diging in ietwat opgewonden toon
verwijten richt inzake willekeur en
discriminatit.
Troep
Een warme middag; een stem
mige binnenzaal in het gebouw van
de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten. Jaarvergadering van het
Centraal orgaan voor het gemeen
telijk voortgezet onderwijs; inlei
ding over „Ervaringen met de plan
procedure". Geen bijeenkomst om
eens lekker voor te gaan zitten*.
Maar laat nou uitgerekend in die
hypersaaie entourage een departe
mentsambtenaar aan het woord ko
men zoals ik er nog nooit een in het
openbaar gehoord heb.
Voor de totstandkoming van
nieuwe scholen werkt de Mam
moetwet met een procedure die een
mengvorm is van planning en van
net hanteren van objectieve nor
men: als men kan aantonen dat een
school zus- en zoveel leerlingen
gaat tellen, komt ze in elk geval in
het plan te staan. Hoe werkt dat
nu?
,Een enorme papieren troep", al
dus de heer F. Th. Swarte, mede
werker van de afdeling Onderzoek
en Planning van O. en .W Niet zon
der ironie schetste hij het gezeul
met de dossiers van 1000 aanvra
gen, waarvan er tenslotte 223 in het
eerste scholenplan zijn opgenomen
(dit jaar vermoedelijk 290 van de
694 verzoeken).
Aan het plan gaan vele concepten
vooraf waarmee o.a de Onderwijs
raad en het ministerie van finan
ciën verblijd worden. Als Grosheide
eenmaal het zesde concept onder
ogen krijgt, begint het érg menens
te worden. Tot zover een relaas
over administratieve verwikkelin
gen waar de buitenstaander zelden
bij stil staat, maar dat niet zo bar
onthullend is.
Interessant werd het echter toen
de heer Swarte vertelde wat er op
het ministerie'te doen is geweest na
het verzet van de besturenorganisa
ties tegen een verhoging van de
normen (pas bij een hoger aantal
leerlingen geld voor de school) die
O. en W. in de pen had.
De ambtenaren stelden uit de
binnengekomen bezwaren een
bloemlezing voor de staatssecretaris
samen: het mammoet-klimaat werd
bedorven; als het alleen om de kos
ten ging, moest dat ruiterlijk er
kend worden; de verandering was
Onrijp en er zaten teveel hypothe
sen in. Voor toekomstige adressan
ten leerzaam te horen hoe bezwaar
schriften kunnen uitpakken. ,.Men
ziet een departement teveel als een
monoliet, maar ook bij ons worden
discussies gevoerd", aldus de heer
Swarte.
Een ongewone uitlating: gebruik
is dat ambtenaren zich verschuilen
achter HET DEPARTEMENT als
door Ton Elim
een onbekende men. Deze spreker
bleek echter zelf ook nog voor iets
te staan. Hij vertelde dat er wel
veel meingen worden gelanceerd,
maar dat die niet steunen op we
tenschappelijk onderzoek: „Menl
zegt: op onderwijskundige overwe-|
gingen dit wel en dat niet, maarf
volgens mij zijn ei helemaal geen]
onderwijskundige overwegingen."
Normen
De heer Swarte zou de normen
uit de wet willen halen en in eenijjj
circulaire willen opnemen: dan kunigp
je ze gemakkelijk veranderen. OmE
het ambtelijk-gedurfde van dezegg
uitspraak te proeven, moet menpü
weten dat die normen nu juist in
de wet zijn vast gemetseld, opdati Li
het deoartement er niet op eigenen
houtje aan zou kunnen tornen.
Swarte: „Maar men heeft er nietr
aan gedacht hoe die scholen betaald?"0
zouden moeten worden. Ik vind date:
mammoet een fossiel. Bij planning)#?
kun je niet uitgaan van rechten^
van scholen -en plichten van de
overheid; men moet door overleg;"
tot elkaar komen. Persoonlijk vincRe
ik ook het bestaan van verschil-fe£
lende ondehwijsrichtingen moeilijk^
Ik zou zeggen: er moeten in e^hn
streek die-en-die scholen komen?
de levensbeschouwelijke verdeeld*pr,
heid vormt hierbij een complicatiejke
Je zou ook scholen die verkeerd ge^ j,
plaatst zijn, moeten kunnen sane&
ren." iem
Er zitten in dit betoog punten di*,
In bepaalde onderwijskringen d«^er
mensen tot steigeren kunnen bren>jjs
gen. Toch was het verkwikkend ni^f.
eens een ambtenaar openlijk te hoitij
ron 7ouirpn wat. hii denkt. jj-gj
Hij
l
nm
fije
ren zeggen wat hij denkt.
Spoorboek
1 Tot de bejaarde thema's van krifn.
tiek op het onderwijs behoort hePst<
verwijt dat ze op school niet een#
leren hoe je een spoorboekje moefnv
gebruiken" Daar staat tegenove#ns
dat de NS in de loop der jaren otfde
aanvraag tienduizenden restantft
exemplaren van spoorboekjes naaPa*
de scholen hebben gestuurd. DaaiHe
schijnt bij aardrijkskundelessenjrd,
rekenlessen enz. wel iets mee ge-®bi
daan te zijn, want een paar jaajm
geleden kwam een ander verwijfeft
op: nu er zo druk gebruik werd h
gemaaki van auto's, moest
school eens ophouden met al die.,
spoorweg-ffardrijkskunde. i/Z.
Het fijne van dergelijke zaken
moet je als outsider nooit probereiNa
uit t.e zoeken, maar de discussiad
gaat nu toch een nieuw stadium iiton
met de invoering van het laatstéht'
spoorboek (het verkleinwoord pasjize
er niet meer bij). jjd€
Ik maak me sterk dat het vootvir
vele volwassenen even serieus huis- 1-
werk zal zijn voor ze goed doorheb-ral
ben hoe het nu zit met de indeling kt
van het land in drieën, de gestiëst
leerde landkaarten, die nieuw©»
aanduidingen van de verbindingen-W
enz. Wie auto rijdt, is geneigd ett
voorlopig maar niet aan te denkenji
maar op de dag waarop hij toch d*ar
trein nodig heeft, zal het hem irrions
teren als hij uit het spoorboek geen
wijs meer kan worden.
Misschien is de hele opzet van dit
werk tezeer ontsproten aan hel
brein van mensen die zelf alle fijn(
kneepjes kennen en heeft men hei
overschakelingsvermogen van dj
willekeurige reizigei op een nieuy
verduidelingssysteem overschat
Maar dit is nu nakaarten: he|
spoorboek hoort tezamen met loon
strookje en belastingaangifteformuj
lier. verzekeringspolis, aanvraag)
.nulier voor een studietoelage eiQf
planningspapier voor nieuwe schor*
len (zie hiervoor) tot die adminisi
tratieve wereld waarmee men mot
leren leven.
Daarom: als meester zo goed w%
zijn in de vakantie een applicatie*
cursus spoorboek-'70''71 te volgefy
zodat hij de kinder<= in het nieuw*,
schooljaar terzake kan oriënterer*,
bewijst hij de gemeenschap eeij
niet te schatten dienst.
En verder
..moet men eens wat meer begrip
krijgen voor mensen die het ergenj"
niet mee eens zijn Zie stelling lij
van dr. H Smits bij zijn promotiw
in Groningen: N
„Opponeren is een voorwaard^
voor het existeren van de mens eDr
daardoor tot het voortbestaan vaZ>
het mensdom
