Werkgevers hadden beslissende
invloed op sociale wetgeving
Belastingconsulent leefde
op kosten van debiele vrouw
Dóórgroei-kamera.
Mr, W, de Vries Wzn
promoveert aan VU
Nieuwe feiten over
sociale beginstrijd
Honderd procent voor
bijzondere universiteiten
EXTRA VERHOGING
MINIMUMLOON
OJ^-
STELLINGEN
Exakta RTL1000
Luxueus leven van erfenis
Weg Soesterberg
wordt hersteld
Uit de Haagse hof geplukt
VRIJDAG 76 JUN? T970
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM De invloed van de werkgevers in de jaren 1898-
1900 is van beslissende betekenis geweest voor de totstandkoming (in
1901) van de eerste sociale verzekeringswet in ons land: de Onge
vallenwet, en daardoor voor de uitvoering van de huidige sociale
verzekeringswetgeving. De rol van de werknemers was aanvankelijk
passief.
Deze visie verdedigt mr. W. de
Vries Wzn te Delft op grond van veel
niet eerder gepubliceerde gegevens in
een proefschrift, waarop hij vanmid
dag aan de Vrije Universiteit promo
veerde tot doctor in de rechtsgeleerd
heid.
Een belangwekkend proefschrift,
niet het minst daar de heer De Vries
I een grote hoeveelheid min of meer
onbekend materiaal, afkomstig uit
moeilijk toegankelijke bronnen, in een
logische samenhang heeft onderge
bracht. Met als resultaat dat een
stukje sociale geschiedenis kon wor-
den geschreven, waarover veel in ne-
1 velen was gehuld.
De dissertatie omvat 570"" pagina's
j en is door Kluwer in Deventer uit
gegeven met steun van de Nederland
se organisatie voor zuiver-weten-
schappelijk onderzoek. Uit het voor-
woord blijkt, dat de schrijver in 1937
al aan de opzet van het proefschrift is
begonnen en veel steun heeft onder
vonden van o.a. wijlen prof. mr. P.
S. Gerbrandy en wijlen prof. dr. J.
Waterink.
Promotor is prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman, hoogleraar in het arbeids
recht en rector magnificus.
Weldadigheid per
I advertentie
j Vóór de strijd om de totstand
koming van een ongevallenwet be
gon, stelden de meeste werkgevers
zich op het standpunt dat zij met het
loon van de werknemer niet alleen
diens arbeid, maar ook de gevaren
van het beroep hadden vergoed.
Wanneer een ongeluk hem trof, had
hij dat te dragen, zoals de werkgever
Bij zijn dissertatie voegde mr.
W. de Vries Wzn. o.a. de volgen
de stellingen:
Gezien de maatschappelijke
ontwikkeling wordt het tijd te
overwegen, de woorden „in dienst
van" uit de omschrijving van de
arbeidsovereenkomst in art.
1637 a BW te vervangen door „in
samenwerking met".
Het verdient aanbeveling,
naast de straf van ontzegging
van de bevoegdheid motorrijtui
gen te besturen, als straf in te
voeren: ontzegging van de be
voegdheid bepaalde motor
rijtuigen te besturen.
Wanneer predikanten tekort
schieten in hun leidinggevende
functie („regering der kerk") is
dit veelal daaraan te wijten, dat
nagelaten is en/of wordt: 1. vóór
de aanvang van de studie een on
derzoek naar de bekwaamheid
daartoe in te stellen; 2. zowel tij
dens als na de studie een daarop
gerichte opleiding te volgen.
Geslaagd?
NS-Identiteit8bewij8 of
pasfoto meenemen.
Extra plus, half geld
op de bus.
voordelig
uit met NS
de schade had te dragen wanneer zijn
eigendom door toeval werd vernield.
Kon de werknemer zijn brood niet
meer verdienen, dan ontfermde par
ticuliere weldadigheid zich over hem
of werd hij armlastig. In 1882 werd
over die gang van zaken eens het
volgende geschreven: „Wat gebeurt er
dan? Meestal worden er eenige men-
schenvrienden gevonden, die in de
courant een beroep op de weldadig
heid doen ten voordeele van de be
klagenswaardige slachtoffer of zijn
gezin. Zelden blijft die bede onver- j
hoord. Door den patroon en anderen
wordt meestal bijgedragen tot leni- j
ging van de ramp. Het spreekt echter I
vanzelf, dat dit hulpmiddel zeer on-
gelijk werkt; de eene weldadigheids
advertentie is gelukkiger dan de an
dere, men treft het soms ongelukkig
dat juist voor of na het gebeurde een
ander ongeval plaats heeft, dat nog I
meer medelijden wekt; het is een zeer
onzeker middel, waarop men niet kan
rekenen"
Actie
De Ongevallenwet van 1901 maakte
een einde aan deze situatie, maar voor
het zover was, werden (voor of tegen)
vele acties gevoerd. Bij de opzet van
de sociale verzekeringswetgeving
stond diverse industriëlen en politici
toen reeds een conceptie voor ogen, 1
die eerst in onze tijd (o.a. in de Wet
op de arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring) grotendeels is verwezenlijkt.
De toenmalige regeringsontwerpen
waren nog teveel afgestemd op de
ambachtelijke situatie van de 19e
(Van onze onderwijsrcdaetie)
DEN HAAG Verhoging van de
rijkssteun aan de bijzondere univer
siteiten en hogescholen en de Am
sterdamse universiteit van 98'/* tot
100 procent vindt bij de Tweede Ka
mer veel instemming, maar er werd
gisteren door verscheidene sprekers
bezwaar gemaakt tegen de wijze
waarop minister Veringa de financië
le gelijkstelling van de openbare en
de bijzondere instellingen heeft opge
diend. Men is vooral bang voor teveel
solospel van de minister bij de verde
ling van taken tussen de verschil
lende universiteiten en hogescholen.
Alle instellingen die uit de rijkskas
betaald worden, dienen gelijkwaar
dige ontwikkelingsmogelijkheden te
hebben, maar er moet een redelijke
taakverdeling zijn. Zo zou niet elke
universiteit uitgerust hoeven te wor
den bijvoorbeeld met een voorziening
die erg duur is of die zeer speciale
deskundigen vergt, terwijl er voor dé
studie op dit terrein maar weinig ge
gadigden zijn. Met die grondgedachte
van coördinatie ging ieder accoord,
maar de vraag was wie hierbij de
knopen doorhakt.
Adviezen van de Raad voor het
Wetenschapsbeleid en de Academi
sche Raad zouden een grote rol moe
ten spelen en dan niet van een Aca
demische Raad zoals er nu is. maar
veel krachtiger opgezet.
Arme minister
„Arme minister, .iie dit in z'n een
tje wil regelen. Hij zal het zelden
goed doen." aldus dr. Van Dijk (lib
Bovendien was er het bezwaar dat de
honderdprocent-regeling aangegre
pen is om de universiteiten aan nieu
we voorwaarden te binden. Dr. Van
der Lek (pac. soc.) sprak van een
I koppelverkoop.
Alleen prof. Diepenhorst, die het
woord voerde namens AR, CH en
KVP. tilde hieraan niet zo zwaar.
Zonder voorwaarden dreigt het ge
heel van het universitair onderwijs
onbetaalbaar te worden en binnen
het raam van hun begroting krijgen
curatoren juist meer vrijheid. Drs.
Dijkstra (D"66) vond het echter geheel
verkeerd dergelijke zaken te regelen
terwijl er een universitaire bestuurs-
hervorming op stapel staat.
Dit algemene bezwaar werd ook
aangevoerd door woordvoerders van
WD, pvdA, PSP en PCN. De socia
list Masman legde er de nadruk op
dat hij zich door deze wet niet gebon
den zal voelen bij de toekomstige be-
stuurswet: „De minister denkt aan
zijn bestuurscollege, ik aan het mij-
Corrigeren
De heer Bakker van de CPN ziet
een tegenstrijdigheid tussen de toe-
ïUhting bij de honderd-procent-rege
ling en die bij de bestuurswet. In het
ene geval wordt erg nadrukkelijk
verklaard dat de Universiteit van
Amsterdam haar eigen karakter zal
houden, in het tweede wordt gezegd
dat er geen grond meer is om voor
Amsterdam een uitzonderingspositie
te handhaven. „Veringa moet of het
een, of het ander corrigeren."
BBK. ontdaal 26 man
KAMPEN Bij Berk-Beccom NV
te Kampen is gisteren aan 26 werk
nemers ontslag aangezegd als gevolg
van het overbrengen van het ver
koopapparaat naar Faveka te Dieren.
Er is een afvloeiingsregeling getroffen.
High Voltage Engineering (Europa)
NV te Amersfoort is met organisaties
aan het onderhandelen over een af
vloeiingsregeling voor veertig van de
110 werknemers. De maatregel is een j
gevolg van een saneringsplan.
eeu.w. Grote weerstand was het ge
volg. waarbij praktisch de gehele
werkgeverswereld betrokken raakte.
Mr. De Vries beschrijft het op boei
ende wijze, ook het aandeel van de
medici, het verzekeringswezen, de ka
mers van koophandel, de kamers van
arbeid, het landelijk' komitee inzake
de ongevallenwet (een actiecomité
van, de werknemers, merendeels so
cialisten, die adressenacties, massa
betogingen en manifesten organiseer
den) enz.
Dr. Kuyper
In het proefschrift worden ook be-
wyzen aangevoerd voor het auteur
schap van dr. A. Kuyper van het zgn.
„groot amendement" op het ontwerp-
1898, in tegenstelling tot dc gangbare
opvatting daarover in de literatuur.
Onbekend was dat dr. Kuyper tij
dens de opstelling van dit stuk in
contact heeft gestaan met de heren
D. W. Stork te Hengelo en J. C. van
Marken te Delft en met de directie
van de grote spoorwegmaatschappij
en. Evenmin was bekend, dat het tijd
stip van de protestvergadering van de
toenmalige groot-industriëlen (op 19
juni 1899 te Amsterdam), gericht te
gen het ontwerp-1898 van minister
Lely (waarin de Rijksverzekerings
bank een monopoliepositie was toege
dacht), nauwkeurig was afgestemd op
de verschijningsdatum van het ..groot
amendement"
Dr. De Vries werd in 1911 te Batavia I
geboren en deed in 1937 zijn docto-
raai examen aan de VU. Hij was I
werkzaam in het bankwezen, in de
industrie en als advocaat en procu-
reur te Amsterdam. Thans is de heer
De Vries belast met de verantwoorde
lijkheid voor de concerndienst voor
personeels- en arbeidszaken van Gist-
Brocades nv te Delft.
Bij de promotie waren twee zoons
paranymfen, t.w. mr. W. L. de Vries 1
en mr. L. P. de Vries.
MR. W. DE VRIES WZN.
Kapitein Henrique Galvao, leider
van de Portugese oppositie in balling
schap die in januari 1961 het Portu-
se passagiersschip Santa Maria kaap
te, is op 74-jarige leeftijd in Brazilië
overleden.
Waarom zou u geld steken In een wel aardige
syeteemkamera die straks toch "HO" zegt tegen uw
groeiend fototalent. Kies liever een kamera die er helemaa'
gebouwd is om uit te groeien tot een werkelijk komple;
kamera-systeem. Dat is nu al mogelijk voor 569,— met
de nieuwe Exakta RTL 1000
Exakta kamera's: beroemd van oudsher
gebouwd op de toekomstI
Enkele van de vele
eigenschappen:
1/1000 tot 8 volle se-
konden, 3 verwissel
bare zoekersystemen,
synchroonflitsen tot
1/125 sek., etc. etc.
HIJ Is al bi]
uw fotohandelaar!
Orwo Foto N.V. - Postbus 127 - Hilversum 1
UTRECHT Een Alfa Romeo
voor zgn vrouw. Een BMW en
23 mille voor zgn zwager. Twee
gloednieuwe wagens voor zich
zelf. Een drie maanden lange
vakantie aan de Riviera. Dit
luxueuze leven leidde Willem
H. W. (29), belastingconsulent te
Utrecht, op kosten van een de
biele vrouw, voor wie hg een
erfenis beheerde.
Deze schokkende tragedie is aan
het licht gekomen na een uitvoerig en
ingewikkeld onderzoek van de
Utrechtse recherche. Toen Willem W.
een paar weken geleden bruinge
brand en niets vermoedend terug
kwam van zijn uitbundige vakantie in
Nice waar hij er 16 mille doorheen
joeg maakte de politie een eind
aanzijn droomwereld.
De zaak heeft een lange voorge
schiedenis. De belastingconsulent is
een aangetrouwde neef van het in
Apeldoorn gewoond hebbende echt
paar HermesFreijlink. Toen de le
raar Hermes in 1967 (op 80-jarige
(Vervolg van pag. 1)
„Geen moeite"
Reactie van ARP-fractieleider mr.
Biesheuvel: „Ik neem aan dat de le
den van de PvdA-fractie willen te
rugkomen. Wij hebben er niet de
minste moeite mee om dat te doen."
Hierna deed de voorzitter van de
Tweede Kamer de toezegging alles te
doen de Kamer bijeen te roepen wan
neer vijftien leden dat willen. Het is
wel nodig dat 76 leden naar Den
Haag komen want anders is het quo
rum voor het nemen van beslissingen
niet aanwezig.
Het minimumloon Is nu 145,80 per
week. Dit bedrag wordt 1 juli 154.
Maar een verhoging tot 160 is nodig
willen zij, die aangewezen zijn op een
minimumloon, niet bij de welvaarts
stijging achter blijven.
Loonindex
De achterstand ontstaan doordat de
gemengde index voor het bepalen van
het bedrag wordt toegepast. De SER
ls het erover eens dat de gemengde
Index wordt vervangen door de loon
index.
Minister Roolvink verklaarde zich
hiermee akkoord. Maar eerst moeten
de pro's en contra's in het SER-ad-
vies worden bekeken en moet de Ka
mer de wetswijziging toestaan. Me de
stemmen van de oppositie voor is de
motie van de heer Van Lier tenslotte
verworpen.
DEN HAAG Het ongeval met
het militaire voertuig op 11 juni bij
de vliegbasis Soesterberg. waarbij
vijf militairen om het leven kwamen,
is volgens minister Den Toom ver
moedelijk veroorzaakt door een com
plex van factoren. De slechte ligging
van het weggedeelte heeft een moge
lijke rol gespeeld.
Deze voorlopige conclusie uit het
nog niet afgesloten onderzoek gaf de
minister van defensie gisteren aan
twee liberale Kamerleden, die er vra
gen over hadden gesteld.
Al twee jaar onderhandelen de ge
meente Soest en het ministerie over
de betreffende weg. Een persoonlijk
gesprek tussen de burgemeester en de
minister heeft pas onlangs tot resul
taat geleid: met spoed zullen er ver
beteringswerkzaamheden worden uit
gevoerd.
leeftijd) overleed en zijn vrouw een 1
jaar later, bleef hun thans 45-jarige i
debiele dochter Adriana niet onver-
zorgd achter. Haar viel een aanzien- J
lijk erfdeel toe: twee huizen, een ton
aan obligaties, vijftien mille op j
spaarbankboekjes.
Willem kwam al voor het overlij
den van het echtpaar regelmatig bij
de familie over de vloer. Hij werd de
oogappel van de oude mevrouw Her
mes, die hem aanstelde als toeziend
curator, executeur-testamentair en
bewindvoerder over het vermogen.
Zijn schoonmoeder werd curatrix van
Adriana en nam de debiele dochter in
huis.
Machtiging
Na het overlijden van mevrouw
Hermes. 28 juni 1968, ging W. met
een machtiging langs de diverse ban
ken in Apeldoorn en nam er het geld
op.
Bij de Ned. Middenstandsbank,
waar de obligaties waren gedepo
neerd, zei hij dat hij als bewindvoer
der de effecten liever in Utrecht had.
Hij vroeg ze eind mei vorig jaar op.
en kreeg ze thuisgestuurd, waarna hij
de buit op eigen naam in Utrecht op
de Amro-bank zette. Daar het stuk
ken aan toonder waren, hadden de
banken geen argwaan.
Toen kreeg de belastingconsulent
vrij spel. Hij deed de effecten in
pand en nam geld op, dat hij uitgaf
aan auto's, bestemd voor zijn vrouw,
zijn zwager en zichzelf. Van half juli
tot half september ging hij met zijn
familie naar Nice. Zelf ging hij met
de wagen (waarin een nieuwe kam
peeruitrusting) vooruit, zijn vrouw en
de vier kinderen kwamen met het
vliegtuig na.
Ongerust
Terwijl Willem aan de Middel
landse Zee zat, werd zijn schoonmoe
der (de curatrice) ongerust. Zij vond
de plotselinge welvaart van Willem
wat verdacht en nam contact op met
de notaris in Apeldoorn. Toen begon
men te vermoeden hoe de vork aan
de steel zat. De bankrekening werd
geblokkeerd en op de obligaties werd
beslag gelegd.
Donderdag 10 juni kwam de politie-
bij W. aan de deur. Hij heeft inrnid;-
dels bekend.
Diverse instanties, begaan met het.
lot van de debiele vrouw, zijn erin.
geslaagd nog zo'n 45.000 gulden voor-
haar veilig te stellen. Daaronder zijn-
twee huizen Op één huis is echter'
voorlopig beslag gelegd omdat Wil-,
lem, die bij de politie als „een slor-.
dige boekhouder" bekend stond, nog-
achterstallige belastingschuld had.
Geen politieke
vergaderingen
in kazernes
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De meerderheid
van de Tweede Kamer is tegen het.
nemen van een proef om tot aan de
komende Kamerverkiezingen poli-"
ticke, vergaderingen in kazernes te"
houden.
Een motie hierover van de 'neer^
Wieldraaijer (soc.) werd met 48 teen"
60 stemmen verworpen. Van de rege
ringspartijen stemden voor de KVP-*
-ers Maenen. Meijer, Mommersteeg,'"
Cornelissen, Dirx, Hermsen, Kleister~r
lee en De Boo van de CHU.
4
De VVD, Groep Harmsen, de heren*
Kronenburg en Jongeling (GPV) en'
de ARP stemden tegen een KVP-mo-1
tie, waarin aan de minister wordt ge
vraagd uiterlijk op 1 januari 1972
voor de militairen een definitieve?
wedderegeling tot stand te brengen.
De Tweede Kamer aanvaardde deze.
motie-Maenen. hoewel minister van
defensie Den Toom dit had ontraden*
Hij vond de motie moeilijk uitvoer-»
baar.
De zusters van het Rode-
Kruisziekenhuis in Beverwijk
gaan van nu af aan a la mode
gekleed. Dick Holthaus ontwierp
hun charmante uniformen, op
de foto getoond door twee zus
ters.
Het is wel eens grappig om te zien
hoe iemand in de kuif gepikt kan
raken, terwijl niemand een snaveltje
naar hem uitstak.
Een huiseigenaar schreef me in
verband met het stukje over de
huur in het gebied, waar die losgela
ten is en die van 40 in 1942 opgelo
pen was tot 298 en nu verhoogd
was tot 500.
Een prijs, zo schreef hij, die vol
komen billijk is. Dat nu neem ik on
middellijk aan. Ware ik kapitalist,
dan zou ik van mijn goede geld toch
ook een zeven procent rente min
stens willen maken.
Mij ging het niet over de billijk
heid van die huur. maar over het
feit. dat het wonen een enorme hap
uit het maandelijks budget neemt.
Een hap. die velen alleen kunnen
opbrengen door op andere punten in
te krimpen. En om het feit, dat een
huurwoning (in vrije als onvrije ge
bieden moeilijk te krijgen is).
Grappig echter vond ik zijn rede
nering. Alles, zo schreef hij, is pre
cies tien keer zo duur geworden. Een
ei kostte toen twee cent en nu twin
tig, zodat een huur van toen ƒ50
evenveel is als een huur van van
daag met één nulletje meer.
Dat. nu is een redenering van het
jaar nul. Ten eerste kostte een ei in
1942 geen twee cent. En nu kost het
geen twintig, maar zo ongeveer
veertien. Ten tweede is 40 met een
nulletje 400 en geen vijfhonderd.
En ook zijn de lonen niet gestegen
Huur
van 200 tot 2000 per maand, in die
zin dat voor hetzelfde werk nu tien
keer zoveel wordt betaald.
Zelfs de rentevoet is niet van vier
op veertig procent gekomen, maar
van vier op acht ongeveer.
Dat de huiseigenaar letterlijk geld
voor zijn geld wil zien is een logi
sche zaak, dat behoeft geen verdedi
ging-
En èls er wat verdedigd moet
worden, zijn er goede argumenten
genoeg en hebben losse flodders
geen zin.
Nu de kant van de huurders. Een
verantwoord gezinsbudget moet re
kening houden met een woonprijs
van 15 tot 17 procent; voor de oor
log was dat zo ongeveer veertien
procent.
We kunnen dus zeggen, dat mgg
vroeger een zevende van zijn inko
men als huur moest rekenen en nu
een zesde. De huursubsidie van mi
nister Schut is op vijftien tot zeven
tien procent afgestemd. Dat bete
kent, dat de huurder van 1942 die
voor veertig gulden per maand
woonde, toen een jaarinkomen dien
de te hebben van ongeveer 5760 en
dat diezelfde mensen om het huis
van ƒ500 per maand te bewonen nu
36.000 moeten verdienen.
Een succesvolle carrière, dat wel.
De huiseigenaren hebben hun zor
gen, maar mogen de huurders die
ook hebben?
