Lokettistes op de barricade
VU-leden nemen nog geen
besluit over grondslag
Jeugd zat aan de voeten
van de gevestigde orde
a
Soest telegrafeert
minister Den Toom
MEN MIST GEREFORMEERD KARAKTER
Debat met Boerma en Mansholt
Laat vrouw zelf uitmaken of ze rangeerder kan zijn
Christen-radicalen
vormen werkgroep
Gouden
Handen"
geen succes
Voorlopig
maatregel voor
werkende jeugd
j De meeste bezwaren richten
zich tegen het feit, dat in de
nieuwe formulering niet meer
voorkomt de zinsnede „De Ver
eniging staat voor alle onder
wijs, dat in haar scholen wordt
gegeven, geheel en uitsluitend
op de grondslag der gerefor
meerde beginselen De nieu-
j we formulering luidt:
DONDERDAG 18 JUNI 1970
LUCY DUSSENBROEK (uiterst links): wij willen juist vrouw blijven (-Naast haar van
links naar rechts: Janneke Kamper, Hiske Kleywegt en Carta Jansen).
UTRECHT
„Volledige doorbreking van de alleen-heerschappij van de
mannen!,' Dit is de strijdkreet van de nieuwste variant op de
Dolle Mina's: de actiegroep „BVP", oftewel „Bedonderde Vrouws
Personen", die ageren tegen het personeelsbeleid van de Neder
landse Spoorwegen.
Woordvoerster mevrouw Lucy Dussenbroek (24) geeft wel
iswaar lachend toe, dat de strijdkreet wat aangedikt is. maar
noemt de NS een „m^nnenbedrijf" dat de meeste vormen van
bevoorrechting van de man boven de vrouw in onze samenleving
weerspiegelt.
Huib Goudriaan
De afdeling personeelszaken
van de NS gaf hierop deze week
als commentaar, dat dit slechts
in sommige opzichten nog zo is.
Zo kan „veel werk, zoals ran-
n: geerder en wegwerker om
fysieke reden slechts door man-
len worden gedaan." Met na-
Iruk wordt echter ontkend dat
^vrouwen in ook voor hen ge
likte banen worden achterge-
erOCneld bij mannen".
Het „ook voor hen geschikte
banen" ondergaan de vrouwen
olj van de BVP reeds als een dis
criminerende opmerking. Lucy
Dussenbroek reageert lichtelijk
geïrriteerd: „Ik vind dat de
1 vrouw wel fysiek geschikt is;
trouwens, elke vrouw moet dat
zelf kunnen uitmaken en niet
hoeven te laten, bepalen door
onze mannenmaatschappij."
Met een rake woordspeling
zegt ze: „Maar als de nood aan
de man komt, kan de vrouw er
fysiek natuurlijk wel tegen; dat
is altijd zo geweest."
Mevrouw Hiske Kleywegt (21),
medestrijdster van Lucy: „Er
zijn ook mannen die niet fysiek
geschikt zijn voor deze banen.
Elke man of vrouw moet dat
zelf kunnen uitmaken."
Programma
De actie van de BVP begon 25
maart, op de avond var. de verkiezing
van de ondernemingsraad van de NS.
Mevrouw Dussenbroek, mevrouw
Kleywegt, mevrouw Janneke Kamper
(26) en Carla Jansen (19) allen bij
de NS werkzaam als lokettistes
demonstreerden toen in het hoofdge
bouw, de uitslagen van de verkiezin
gen uit het hele land binnenkwamen.
De demonstratie bestond uit, met pet
ten op en fluitjes in de mond, spelen
met spoortreintjes. Dit ook als protest
tegen de „eenzijdige opvoeding, die
meisjes krijgen" (ze moéten altijd
maar met noppen spelen)
Het gevolg was de oprichting van
de NS-aktiegroep BVP. met aanvan
kelijk als leuze: gelijk? rechten, gelij
ke plichten en gelijke mogelijkheden
voor de 3000 vrouwen die bij de NS
werken (er zijn 27.000 NS-mannen).
In een later stadium werd deze
weinig concrete slagzin uitgewerkt
tot een actieprogramma met als pun
ten: „Dezelfde promotiekansen als de
man; openstellen van alle funkties;
BVP (vrij vervoer) voor haar gezin;
herziening „taakgroep" en „kresjes".
Vorige week werd een brochure ver
spreid. en 25 iuni wordt in Utrecht de
oprichtingsvergadering van de actie
groep gehouden.
Reacties
Inmiddels zijn er adbaesiebetuigin-
gen van vrouwen werkzaam bij Van
Gend Loos, van vijf NS-vrouwen
en een positieve reactie van de FSV
Foto: Herbert Behrens
SOEST De gemeenteraad
van Soest heeft in een telegram
aan de minister van defensie
aangedrongen op spoedige ver-
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT De onlangs uitge
treden radicale leden van de ARP en
de Politieke Partij Radikalen zullen
op korte termijn onderzoeken of het
mogelijk is te komen tot een politie
ke organisatie van christenen, die
van mening zijn dat vanuit het evan
gelie een duidelijke politieke-sociale
vredesboodschap is af te leiden, met
name in kritische zin ten aanzien van
de gevestigde orde en machten.
Zij hebben gisteravond besloten
voorlopig een werkgroep te vormen
onder de naam „Bundeling". De le
den van deze groep willen hun visie
politiek gestalte trachten te geven
als een „lichtsignaal naar een nieuwe
toekomst, in het besef van de gebro
kenheid en het voorlopige karakter
van de huidige samenleving".
Een dergelijke evangelische poli
tiek is vo*lgens hen in de confessio
nele partijen niet te verwezenlijken.
„Bundeling" onderstreept de wense
lijkheid van samengaan van allen die
met behoud van eigen identiteit
„een alternatieve beweging kunnen
vormen tegenover een regeringscom
binatie als die van het kabinet-De
Jong." Thans wordt reeds vastgesteld
dat met de huidige VVD en de CPN
niet zal kunnen worden samenge
werkt.
De werkgroep houdt op 12 septem
ber een landelijke bijeenkomst.
betering van de Van Weerden
Poelmanweg op de vliegbasis
Soesterberg.
Op deze weg kwamen vorige week
v(jf militairen om het leven toen een
legertruck van de weg raakte en
over de kop sloeg.
Het weggedeelte over het vliegveld
is in eigendom en beheer bij het mi
nisterie van defensie. De gemeente
Soest heeft tot dusver steeds gewei-
gerd de weg in eigendom over te ne-
1 men zolang Defensie weigert het weg
dek te verbeteren.
Drie jaar gepraat
j Volgens burgemeester mr. - S. P.
I baron Bentinck is er drie jaar lang
I overleg over deze zaak geweest, maar
er kon geen overeenstemming wor-
1 den bereikt.
De burgemeester zal audiëntie bij
I de minister aanvragen.
Het KVP-raadslid Storimans, dat
I Defensie een proces wil aandoen we-
gens dood door schuld, zei het beden-
kelijk te vinden dat wel onmiddellijk
maatregelen zouden worden geno-
men als kabouters de weg zouden be-
zetten en het verkeer onmogelijk zou-
i den maken.
(de Federatie Spoorweg Vakvereni
ging), die kantoorruimte ter beschik
king van de groep heeft gesteld.
Hier is altijd wel een van de vier
dames dagelijks tussen negen en vijf
uur te bereiken (tel. 030 - 19225) voor
inlichtingen. Als lokettistes hebben ze
verschillende diensten, dus is er altijd
iemand beschikbaar voor de actie
groep.
In het kantoor van de FSV licht
mevrouw Dussenbroek het program
ma toe. „Een kernpunt is de wens een
bedrijfscrèche in te stellen. Als die er
is. kunnen vrouwen die kinderen
hebben blijven werken. En dit blij
ven hangt weer samen met de pro
motiekansen." Mevrouw Dussenbroek
meent dat het vooruitzicht, dat vrou
wen na een huwelijk meestal de
dienst van de NS verlaten, de promo
tiekansen verknoeit.
Mevrouw Kleywegt- „Van vrouwen,
maar ook van mannen, „langs de
lijn" dat wi! zeggen op de stations
horen we vooral dat er weinig
promotiekansen zijn."
Mevrouw Dussenbroek lacht: „Ja
zeker, we willen ook voor de promo
tiekansen van de mannen opkomen.
We zijn zeer sociaal voelend...."
Over het programmapunt „open
stellen van alle functies voor vrou
wen; zeggen de dames dat van bo-
Ivenaf wordt bepaald, dat vrouwen li
chamelijk niet geschikt zijn voor
functies als rangeerder, machinist of
conducteur. „Wij vinden dat elke
vrouw zoiets zelf moet kunnen bepa-
j len."
I Vrij vervoer
De Nederlandse Spoorwegen deelt
het personeel naar de aard van de
I werkzaamheden in zogenaamde
j „taaKgroepen" in. Deze indeling moet
wprden herzien, vindt de actiegroep.
Een andere grief is tenslotte dat
vroüw en kinderen van NS-mannen
vrij vervoer bij de spoorwegen heb
ben. De echtgenoten en kinderen van
vrouwen, die bij de NS-werken, krij
gen deze vrij-vervoertjes echter niet.
Waarom niet? vragen de proteste
rende vrouwen zich af. (Ze voegen
hieraan toe dat dit vrije vervoer wel
wordt verleend als de vrouw kost-
winnares is).
Op de vraag of ze zich beïnvloed
achten door de Dolle Mina's ant
woordt Lucy Dussenbroek: „Zeker, al
leen willen wij, niet als de Dolle Mi
na's in alle richtingen werken, maar
ons uitsluitend op het bedrijf rich
ten. We willen overigens geen nega
tieve groep zijn. We zijn ook bereid
voor de belangen van de mannen op
te komen."
Lucy constateert dat onze „man
nenmaatschappij" nu eenmaal histo
risch is gegroeid, en dat dit heel
moeilijk valt te doorbreken.
Lucy Dussenbroek en Hiske Kley
wegt (beiden gehuwd) vertellen bij
hun thuis ook een taakverdeling toe
te passen, zodat de vrouw niet eenzij
dig voor het huishouden opdraait.
Hiske: „Misschien zou het werk
buitenshuis ook kunnen worden ver
deeld tussen man en vrouw, want nu
moeten die mannen ook alleen maar
werken"
Lucy: „Zijn de vrouwen van die
luxe poppetjes dat alleen zij buiten
mogen wandelen en zitten als het
mooi weer is? Het zou echt een ver
lichting voor de man zijn als hij dat
ook eens kon doen.'
Vrouw blijven
Lucv ervaart het ook als een
fout dat meisjes naar de huis- j
houdschool gaan en dan „geen
vak leren", terwijl jongens dat
wel doen op bijvoorbeeld de
LTS.
„Waarom worden beide vor
men van onderwijs niet samen-
gebracht in een school, zodat
mannen ook leren huishouden en
vrouwen een technisch vak
naar keuze, dus als ze dat wil
len kunnen leren?"
Lopen jullie niet het risico
door deze acties als „manwijven"
te worden betiteld?
Hiske: „We vinden het hele
maal geen emancipatie of gelijk
berechtiging als vrouwen in een
of andere groep zich nu als man
gaan gedragen. Dat is een vorm
van aanpassing!"
Lucy: „En dat willen wij hele
maal niet. We willen juist vrouw
blijven."
(Van een speciale verslaggever)
DEN HAAG Blank, zwart
en bruin zaten gisteravond tot
middernacht toe aan de voeten
van de gevestigde maatschappij,
gepersonifieerd in de Nederlan
ders dr. Boerma en dr. Mans-
holt.
De directeur-generaal van de FAO
en de vice-voorzitter van de Euro
pese commissie waren naar het
Kijkduinse jongerendorp De Nieuwe
Aarde gekomen, dal tijdelijk onder
dak biedt aan een 300 koppen tel
lende en nogal gemêleerde internatio
nale groep, die op het Wereldvocd-
selcongres in Den Haag de weg naar
een volkerengemeenschap, die niet
meer hongert, in een versneld tempo
tracht open to breken.
Een moeilijke en zeer gecompli
ceerde zaak, zo bleek wel uit de
woorden van de heren Boerma en
Mansholt, want niet de FAO en de
EEG bepalen de pas, maar de rege
ringen van de rijke zowel als de
arme landen. De voedsel- en land
bouworganisatie van de Verenigde
Naties en de Europese Commissie
waren slechts technische instrumen
ten van die regeringen.
Generatie
De heer Mansholt, die discussies
met de jongeren nooit heeft ge
schuwd, bracht, evenals de heer
Boerma trouwens, naar voren dat de
oplossing van het wereldvoedselpro
bleem zeker nog tien twintig jaar
op zich zal laten wachten. Het zal
tenminste nog een generatie duren
voordat de ontwikkelingslanden een
Chaos na expositie
EDE De nationale tentoonstel
ling van handenarbeid, „Gouden
Handen" lijkt te zijn mislukt. Door
het warme weer zijn vorige week
niet de verwachte 100.000 bezoekers
gekomen, maar slechts 40.000 bezoe
kers. Dit betekent voor de organisa
toren een tekort van 100.000 gulden.
Organisator J. Leeuw uit Hilver
sum en D. de Nooy, voorzitter van
de Edese winkeliersvereniging, geven
elkaar de schuld van het echec. De
heer. Leeuw zou voordat de expositie
begon 70.000 gulden uit de kas heb
ben genomen, iets waarover de heer
De Nooy kwaad is.
Op zijn beurt verwijt de Leeuw
de winkeliersvereniging rekeningen
te hebben betaald buiten hem om: er
zou 140.000 gulden van de inkomsten
zijn „verdwenen". De heer Leeuw
verwacht dat de justitie eraan te pas
zal moeten komen.
peil hebben bereikt, dat ook maar
enigszins vergelijkbaar is met dat
in de ontwikkelde landen.
De sfeer in het vroegere Milva-
kamp was ongedwongen en vaak
zelfs gezellig. Dank zij de strakke
leiding konden vragenstellers zowel
als sprekers ongestoord het woord
voeren.
Sommige jongeren vooral die
van het Afrikaanse continent wa
ren duidelijk politiek geëngageerd,
anderen spraken uit een merkbaar
gevoel van bewogenheid.
De bevrijdingsbewegingen kwamen
totaal niet aan bod. Wel waren er
verschillende pogingen om de heren
Boerma en Mansholt uitspraken te
ontlokken over revolutionaire orga
nisaties in Afrika en Latijns-Ameri-
ka, maar de laatsten gaven zich niet
bloot.
Toen de directeur-generaal van de
FAO werd gevraagd of hij niet meen
de dat de groene revolutie gepaard
diende te gaan met een rode revolu
tie. antwoordde deze: „Als u met een
rode revolutie een totale revolutie
bedoelt, dan ben ik het helemaal met
u eens".
Tegenstander
Tot grote blijdschap van de inter
nationale jeugd bleek dr. Boerma een
fel tegenstander te zijn van het groot
grondbezit, terwijl de geïmproviseer
de geloofsbelijdenis van dr. Mans
holt over het socialisme, een dave
rend applaus ontlokte.
Een gast, die in het jongerendorp
eveneens luid bejubeld werd, was de
Soedanese minister van landbouw, dr.
Mohammed Nour, die op de ope
ningsdag van het congres een alter
natieve voorzitter werd genoemd,
Moeder Lynx heeft (in Artis,
Amsterdam) haar twee kleintjes
verstoten, maar verzorger Henk
Nijdam heeft de taak van de
moeder overgenomen. Met een
I pincet worden de nu bijna twee
weken oude bay's gevoed. Een
I iinxgeboorte in gevangenschap
is een zeldzaam verschijnsel.
maar die voor deze eer in het open
baar bedankte.
Ook hem werd gevraagd een con
ceptie van het socialisme te geven,
maar hij ontdook het antwoord door
op te merken dat hij juist naar Euro
pa was gekomen om van de tradities
en de ervaringen van het socialisme
te leren, en om er achter te komen
hoe het zeker niet moet.
De vorig jaar aan de macht geko
men revolutionaire regering van Soe
dan was volgens minister Nour niet
communistisch, maar nationalistisch.
Kamer akkoord
r
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer
is gisteren akkoord gegaan met het
voorwaardelijke arbeidsverbod voor
jongens en meisjes jonger dan 16
jaar.
De maatregel, die als voorlopig
moet worden beschouwd in afwach
ting van definitieve voorzieningen
voor de werkend-: jeugd mag slechts
tot 1 augustus van het volgend jaar
van kracht blijven.
De Tweede Kamer ging namelijk
ook akkoord met het amendement
van mejuffrouw T. Kok, waarin om
een beperkte werkingsduur van de
wetswijziging wordt gevraagd.
Voorwaarde voor het werken van
de jongens en meisjes is, dat ze met
behoud van loon een dag of twee hal
ve dagen per week naar school gaan.
Uitzondering wordt echter gemaakt
voor meisjes in de huishouding. Het
amendement van mejuffrouw Baren-
dregt om deze „discriminatie' 'onge
daan te maken werd verworpen.
Dit was voor de dames Heroma-
Epema en de heren Egas. Dolman.
Meilink. Brautigam. Padt-Jansen en
Laban en Lems (allen van de PvdA)
om tegen de hele wetswijziging te
stemmen.
Lijdzaam
Welke eigenschap van de vrouw,
die historisch is gegroeid, ervaart u
als negatief9 Lucy Dussenbroek: „Het
passief ingestelde, net lijdzame dat
sommige vrouwen hebben. Maar ik
wil de vrouw wel vrouw laten, hoor.
Ik vind alleen dat de vrouw meer als
mens moet worden benaderd."
„Op het ogenblik worden vrouwen
over het algemeen gemanipuleerd
door het gezin. Het zou zo moeten
zijn dat mannen zowel als vrouwen
huishoudelijk werk als beroep zouden
kunnen kiezen Dus niet zoals nu: ne
gentig procent van de vrouwen aan
vaardt de huishouding klakkeloos als
haar roeping, terwijl ze dan dikwijls
buiten de maatschappij komen te
staan."
(Van een onzer redacteuren)
DEVENTER De leden van de Vereniging voor wetenschappe
lijk onderwijs op gereformeerde grondslag, waarvan de Vrije Uni
versiteit uitgaat, hebben gisteren op de jaarlijkse VU-dag geen be
sluit genomen over de nieuwe formulering van de grondslag. Aan
het slot van de vergadering liet men duidelijk merken nog geen
beslissing te durven nemen. Nog dit jaar zal een nieuwe vergade
ring over dit onderwerp worden gehouden.
1 „De Vereniging slaat voor alle ar
beid die van haar uitgaat, met name
voor het wetenschappelijk onderwijs
en onderzoek dat aan de Vrije Uni
versiteit plaatsvindt, op de grondslag
van Het Evangelie van Jezus Chris
tus. dat naar de openbaring in de
Heilige Schrift de mens in zijn gehele
leven roept tot de dienst en verheer-
lijking van de ene God, Vader, Zoon
en Heilige Geest, en daarin tot dienst
aan de medemens".
Ketterij
Dr. J. Schelhaas vond deze
grondslag veel te ruim en betreurde
het ontbreken van 't gereformeerde
karakter. „We moeten dwaling, kette
rij en vals leer vermijden", zei hij.
De nieuw geformuleerde grondslag
noemde hij krachteloos. Alleen
atheïsten en mensen met een andere
leer worden erdoor afgewezen, verder
kan men met de grondslag doen wat
men wil. (De grondslag behoeft niet
te worden ondertekend door do
8000 studenten aan de VU - red.)
Prof. dr. D. Nauta zei het vreemd
te vinden, dat in de grondslag het
gereformeerde karakter-niet meer is
terug te vinden. Hij noemde dit in
consequent, want hoe kan men spre
ken van een Vereniging voor weten
schappelijk onderwijs op gerefor
meerde grondslag, wanneer „het ge
reformeerde" uit die grondslag is ver
wijderd, zo vroeg hij zich af.
Hij noemde de nieuwe formulering
overigens een verruiming, omdat an
dere confessionelen nu ook kunnen
meedoen. Niet-gereformeerd bete
kent nog niet on-christelijk", zei hij,
doelend op de uitspraken van dr.
Schelhaas. Wel had hij graag gewild
dat in de nieuw geformuleerde
grondslag tot uiting was gekomen,
dat men bij het „tot dienst aan de
medemens" een kritische houding
aanneemt ten aanzien van allerlei
problemen.
l Een ander belangrijk bezwaar was
dat men in de nieuw geformuleerde
I grondslag niet meer tegenkomt de
zinsnedeen erkent mitsdien als
grondslag voor het onderwijs in de
godgeleerdheid de drie Formulieren
van Enigheid...". Hiervoor was een
nieuw artikel ingelast mei als in
houd: „Het wetenschappelijk onder
wijs in de faculteit der godgeleerd
heid omvat mede de voorbereiding tot
het bekleden van het ambt van die
naar des Woords. Te dezer zake kan
de Vereniging overeenkomsten met
kerken aangaan".
Diverse predikanten tekenden hier
tegen, mede namens de kerkeraad
van hun gemeente, bezwaar aan.
„Vrijzinnigheid en onkerkelijkheid
nemen toe en straks wordt het gere
formeerde bastion nog bezet door
vertegenwoordigers van deze richtin
gen. We moeten waakzaam zijn", al
dus een predikant.
Zelfs rooms-katholieke geestelijken
zouden hoogleraar aan de VU kunnen
worden, of vertegenwoordigers van de
Grieks orthodoxe kerk. omdat zij van
harte zouden kunnen instemmen met
de nieunw geformuleerde grondslag.
„Als straks nieuwe kandidaten voor
onze clasis verschijnen, kunnen we
er dan 05 aan dat deze kandidaten in
de gereformeerde leer zijn onderwe
zen". zo vroeg een predikant zich
vertwijfeld af.
Ds. P. N. Kruyswijk zette uiteen
waarom de commisise, waarvan hij
I voorzitter was, had besloten de „gcre-
I formeerde beginselen" uit de
grondslag te halen. „We wilden een
I grondslag als een bazuinstoot en
daarom hebben we die term „gerefor
meerde beginselen", die veel schijnt
te omvatten maar in wezen de men
sen zo weinig zegt. vermeden".
Verantwoordelijkheid
Een gloedvol betoog, dat diepe in
druk niaakle, kwam van prof. dr. G.
C. Berkouwer: „Wat '11 verantwoor
delijkheid laden wc op ons door in de
grondslag op Jezus Christus te wij
zen. En natuurlijk kunnen we die
grondslag op duizenden manieren in
terpreteren en even zoveel keren fout
beoordelen, want het is de taal van
mensen, die alle wegen openlaat. Ook
die naar ketterü. maar ook die naar
een geweldige nieuwe toekomst".
Ondanks zijn bewogen pleidooi
voor de nieuw geformuleerde
grondslag, durfde de vergadering nog
geen besluit te nemen. Op voorstel
van prof. Nauta. die stelde dat van
achter de tafel;té weinig was inge
gaan op de naar voren gebrachte be
zwaren. werd besloten over dit voor
stel een nieuwe vergadering uit te
schrijven.
Dan zal tevens liet agendapunt
„Taak en plaats van tie Vereniging in
het kader van de herstructurering
universiteiten" aan de orde komen.
De vergadering kwam niet toe aan dc
behandeling van dit onderwerp, prof.
dr. G. J. Sizoo. die de leiding had, gaf
de 175 leden van de vereniging. 60
afgevaardigden van kerken en 39 af
gevaardigden van plaatselijke bestu
ren. de verzekering dat de nieuwe
vergadering nog dit jaar zal worden
gehouden.
