AFSPLITSING IN DE ARP
Commentaar
W apenschandaal
in Zwitserland
ienigte vernielt Jordaanse
ambassade in Beiroet
Koortsachtige activiteiten
om ambassadeur te redden
Droog en koel
1
Het Kwartet
Bewogen defensiedebat
Wolf abrieken
merken samen:
400 ontslagen
log drie jaar
steun voor
e dagbladen
Rogers ontkent VS-ingrijpen
„Cambodja ziet
af van helft
grondgebied"
Brazilië verleent alle medewerking
Melkprijs
hoger
Overdekt recreatieplan
voor 10.000 mensen
Nieuwe Leidse Courant
..Jag 13 juni 1970 51ste jaargang
vooraanstaande
prol christelijke
dagbladen
)irecteur: F. Diemer
(oofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTïlIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.w. ƒ1,16, p. m. ƒ4,95, p. kw. ƒ14,85
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Feddema: na geestelijke worsteling
Moderamen betreurt uittreden
Afsplitsing
P. J. Feddema
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Het Convent van de ARP in Utrecht heeft gis
teren voor drs. J. H. Feddema en 15 andere christen-radikalen de
ontknoping gebracht. Zij besloten na vergeefs te hebben gepro
beerd de passage over de samenwerking met de CHU en KVP uit
het program van aktie te schrappen, de partij te verlaten.
Het tweede dramatische moment van het Convent was, dat er
geen beslissing werd genomen over de defensieparagraaf van het
program en voorzitter dr. Veerman besloot, na het bewogen debat
over de kernbewapening, de discussie af te breken.
TLBURG De Wollenstoffenfa-
eken NV A. van Spaendonck
andon) en de textielfabrieken Van
iren en Dans in Tilburg hebben
reenstemming bereikt over fusie.
>e samenwerking zal leiden tot het
slag van zeker vierhonderd werk-
ners van Spandon binnen een half
r. Het bedrijf van Spandon zal
rden gerationaliseerd en geauto-
tiseerd.
let arbeidsbureau heeft meege-
ïld, dat herplaatsing van de ontsla-
i werknemers geen moeilijkheden
opleveren.
De vergadering werd omstreeks
half elf gisteravond geschorst. Hierna
vergaderde het moderamen van de
partij tot half een over de breuk, die
zich had voorgedaan en over de im
passe, waarin de discussie over de
kernbewapening was geraakt.
In een verklaring deelde het mode-
ramen mee het uittreden van de radi
calen te betreuren. Op het partijcon
vent van 8 november is reeds een be
slissing genomen over de samenwer
king met de CHU en de KVP en na
die tijd, aldus het moderamen, hebben
zich geen ontwikkelingen voorgedaan
om op die beslissing terug te komen.
De ARP heeft in de afgelopen jaren
een koers willen uitzetten, waardoor
vanuit de evangelische uitgangspun
ten door middel'van een eigentijds
beleid gewerkt kan worden aan een
vernieuwing van de samenleving.
JERN In Zwitserland is een
irm wapenschandaal aan het
it gekomen. Zeven personen
beschuldigd van illegale wa-
EN HAAG De Nederlandse
bladen zullen in de jaren 1970.
en 1972 nog op steun uit de Ster-
kunnen rekenen. Het kabinet
ft gisteren besloten in die periode
rlijks tien mihoen gulden voor dit
uit de opbrengst van de Ster-re-
ne beschikbaar te stellen.
aarvan zal een bedrag van vijf
joen onder alle dagbladen worden
deeld. De resterende vijf miljoen
•den toegekend aan die dagbladen,
kunnen aantonen dat zij zich nog
voldoende heoben aangepast aan
situatie na de invoering van recla-
op radio en ;v.
linister-presidcnt De Jong deelde
besluit mee na afloop van de gis-
gehouden mwisterraadzitting.
AMSTERDAM Israëlische mu-
hebben grote belangstelling ge-
nd voor de expositie Chabot '40
die thans in het Amsterdamse
ismuseum wordt, gehouden. Men
I het werk van Chabot in de loop
li 1971 op vier plaatsen in Israël
poseren.
penexport ter waarde van 20,6
miljoen dollar.
De landen waarheen de wapens
gingen Zuid-Afrika, Israël, Nigerië
en drie Arabische landen worden
beschouwd als in toestand van oorlog,
waardoor zij krachtens de Zwitserse
wet geen Zwitserse wapens mogen
ontvangen. De meeste wapens gingen
naar Zuid-Afrika.
Tot de beklaagden behoren de pre
sident-directeur van de grote wapen
fabriek Oerlikon-Bührle, dr. Bührle
en twee directeuren.
Het schandaal hee ft in Zwitserland
grote opschudding gewekt. Sommige
kranten vragen zich af of vliegtuigen,
die op hulpvlucht.en van het rode
kruis naar Biafrn waren neegescho-
ten, slachtoffer zi;n geworden van
het uitstekende Oerhkon-luchtdoelge-
schut in Nigeriaanse handen.
Velen in de partij hebben op deze
wijze de mogelijkheid gezien om op
nieuw gestalte te geven aan christe
lijke politiek. De nachtelijke verkla
ring, die vandaag in het convent ter
discussie is gesteld, eindigt met: „Het
moderamen spreekt de verwachting
uit, dat het overgrote deel van hen
die de afgelopen jaren hun bijdragen
hebben geleverd aan het denken in
de AR-pariij, ook in de toekomst hun
krachten aan de vernieuwing van
partij en samenleving zullen geven."
Drs J. H. Feddema en 15 andere
christen-radicalen besloten het lid
maatschap op te zeggen, nadat het
Convent gistermiddag met overgrote
meerderheid besloot de samenwer
king met de CHU en KVP in het
program van actie voor de jaren 1971
tot- 1975 te vermelden. De discussie
over dit onderwerp had een fel en
bewogen verloop. Drs Feddema en
anderen voelden niets voor de omhel
zing van de KVP.
Voorzitter Veerman herinnerde
eraan, dat in november langdurig
over het vraagstuk is gesproken en
daarom vondhij een tweede ronde in
het debat over dit onderwerp niet no
dig. Dit veroorzaakte weer een hefti
ge reactie van mr. J. N. Scholten, die
de zaak te ernstig vond om te kap-
pen. Zijn voorstel tot een tweede ron-
I de werd met 53-70 stemmen verwor
pen.
Voorhoede
Drs. Feddema legde na de discussie
on in de pauze hierover te hebben
nagedacht een verklaring af „Ik ge
loof in de mogelijkheid van een evan
gelische politiek," zei hij. „Maar deze
politiek is in de tegenwoordige con
fessionele partijen niet mogelijk. Ik
blijf geloven in een evangelische
voorhoedepartij
Zoals bekend pleitte drs. Feddema
tijdens het ARP-congres over het
rapport „Evangelie en politiek" voor
de oprichting van een dergelijke par
tij naast een rechtse christelijke par
tij. Maar hij liet zich gisteravond nog
niet uit over de oprichting van een
nieuwe partij. Wel sprak drs Fedde
ma van dolerend te zijn.
Drs W.G. van Vliet, uit Zwolle die
ook bedankte, zei steeds een zeer
emotiqpele binding gehad te hebben
aan de partij. Het was een grote stap
om uit de partij te gaan. De uitgetre
den radicalen zeiden ons tc verwach
ten. dat nog meer deelnemers aan het
convent hun voorbeeld zouden vol
gen. Prof. J. Verkuyl, die een bewo
gen aandeel had geleverd in de dis
cussie over de defensieparagraaf ver
klaarde tegenover me, het niet zo
verstandig te vinden wat drs Fedde
ma en anderen hadden gedaan.
De discussie over de inleiding op
het programma had teveel accent ge
kregen. De uitgetreden radicalen heb
ben zich nu onttrokken aan de veel
belangrijker discussie over de abc-
wapens. Het bedanken van de enke
le .adicalen zette een duidelijke dom
per op het convent. Voor sommige
christen-radicalen was het uittreden
een zeer essentiële en emotionele
zaak geweest.
Drs Feddema sprak over een gees
telijke worsteling, die aan het besluit
was voorafgegaan. „Het deed me veel
denken aan een kerkscheuring," luid
de een reactie.
Voor vervolg zie pag 9
[BEIROET Ongeveer 10.000
demonstranten hebben
iravond de Jordaanse am-
iade in de Libanese hoofd-
Id Beiroet in brand gestoken.
Qder de kreet ,,Dood aan Hoes
in" stormde de menigte het
bouw in.
De Libanese politie, uitgerust met
'linegeweren. zag geen kans de
;ers tegen te houden. Deze ver
en het meubilair en hesen de
lesti.jnsc vlag. waarna het gebouw
brand werd gestoken.
pe Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Rogers heeft gister
avond ontekend, dat de VS op het
punt zouden staan militair in Jorda
nië tussenbeide te komen. In Amman
circuleerden berichten dat de VS de
82ste luchtlandingsdivisie paraat
hield om naar Jordanië te zenden.
Normaal
Washington deelde wel mee, dat er
met het oog op de toestand in Jorda-
I nie enige „voorzorgsmaatregelen" wa
ren getroffen.
De toestand in de Jordaanse hoofd
stad wordt intussen langzaam-aan
weer normaal. Een aantal door guer
rilla's opgeworpen versperringen is
opgeruimd. De straten liggen nog zo
onder de rommel en wrakstukken dat
van normaal verkeer nog seen sprake
kan zijn.
Uit Amman zijn gisteravond twee
vliegtuigen vertrokken, met aan
boord 240 Amerikanen en Westdui-
tersers. Hiermee is een egin gemaakt
met de evacuatie van buitenlanders
uit het strijdgebied.
PHNOM PENH Het bewind van
de Cambodjaanse „sterke man"' gene
raal Lon Nol heeft besloten bijna de
helft van het land aan de communis- i
ten te laten. AP-correspondent John
Wheeler heeft dit van welingelichte
diplomatieke zegslieden in Phnom
Penh vernomen.
Lon Nol zou willen afzien van al
het land ten oosten van de rivier de
Mekong, waas thans Amerikaanse en
Zuidvietnamese militairen opereren.
Lon Nol zou niet over de mogelijkhe
den beschikken dit gebied te herove
ren.
Deskundigen geloven dat de toe
stand zo beroerd is, dat de regering
van Nol Lon hooguit vijf procent
kans heeft om de komende vier
maanden te overleven.
De politie onderzoekt een uitge-
brande Volkswagen, die waarschijn-
lijk is gebruikt bij de ontvoering van
ambassadeur von Holleben.
RIO DE JANEIRO Zowel
de Braziliaanse als de West-
duitse regering ontwikkelen
sinds gisteren een koortsachtige
activiteit om het leven te red
den van de ontvoerde Westduit-
se ambassadeur Ehrenfried von
Holleben (61).
De regering in Bonn heeft laten
weten met alle middelen te willen
voorkomen, dat Von Holleben het lot
deelt van zijn vroegere ambtgenoot
Von Spreti, die oo 5 april in Guate
mala door zijn ontvoerders werd ver
moord. De regering van Guatemala
ging niet Cin op de eisen van de ont
voerders.
Volgens Bonn zou een dergelijk ge
vaar in Brazilië riet bestaan. Brazilië
heeft de bondsregering al beloofd al
het mogelijke te doen om Von Holle
ben vrij te krijgen.
Voorwaarden
De Westduitse minister van buiten
landse zaken. Sclicej. verklaarde, dat
de ontvoerders de volgende voor
waarden tot vrijl.ning van Von Hol
leben stellen:
onmiddellijke staking van alle
martelingen van politieke gevan
genen in Brazilië:
vrijlating van etn aantal politieke
gevangenen;
het afzien van elke poging om de
ontvoerde en zijn ontvoerders op
te sporen.
Scheel verzekerde de pers, dat de
regering in haar streven om de am
bassadeur vrij te krijgen ook gebruik
zou maken van „onconventionele con
tacten". Aangenomen wordt dat hij
doelt op contacten met ondergrondse
organisatiesin l,atijns-Amerika.
Vannacht zou in een katholieke
kerk in een zuidelijke wijk van Rio
de Janeiro een briefje zijn gevonden
van de ontvoerders. De politie werd
getipt door een telefoontje naar het
regerings-radiost-ition.
Hoewel de inhoud nog niet is be
kendgemaakt, verluidt het in be
trouwbare kringen dat de rebellen
voorstellen de ambassadeur vrij te
laten als de regering dit doet met 28
politieke gevang- ïen.
De ontvoerders hebben op de West
duitse ambassade een manifest ge
stuurd waarin zij zeggen: „Wij be
treuren het dat wij nogmaals moeten
terugvallen op methoden, die wij
steeds geprobeerd 'nebben te vermij
den. Intussen wo den echter patriot
ten gefolterd en vermoord. Wij heb
ben geen andere fcêüs." In Montevi-
Onzelfzuchtigheid is mis
schien niet de hoogste
deugd, maar 'wel de zeld
zaamste
DUBAY
VANDAAG IN ZO: Zetters van
kranten in Toronto staken nu al
drie jaar (Daminis de Geus; De
..koningskinderen" sterven uit
(dr. C. Rijnsdorp): Kanttekening
(dr. E. Diemer): Gratis consu
meren ligt de Nederlander wel
(Jeanne de Vlieger) en Doldraaien
en bidden (dr. C. Rijnsdorp).
„Kom binnen Mijn vader en
moeder zullen wel gauw uit dc kast
komen, waar ze in gekropen zijn
Zon en maan
14 juni zon op 4.19, onder 21.01;
maan op 15.22. onder 1.14; 19 juni
VM.
15 juni zon op 4.19, onder 21.01,
maan op 16.41. onder 1.26; 19 jui
VM.
Hoog Water
14 juni: Rotterdam le getij
12.36, 2e getij Vlissingen
9.32-22.02. Willemstad 0.36-13.14.
15 juni: Rotterdam le getij
0.45. 2c getij 13.35. Vlissingen
10.34-22.55. Willemstad 1.38-14.12.
DE BILT De extreme droog
teperiode met in enkele provin
cies nog geen milimeter regen in
zes weken, duurt onverminderd
voort. Het hogedrukgebied bij
Schotland zorgt ook morgen voor
stijgt niet verder dan 18 tt 20
graden. Een belangrijke verande
ring in dit stabiele en drogende
weer is nog niet te vèrwachten.
Vooruitzichten voor maandag:
temp. van ongeveer normaal tot 4
graden onder normaal; max.
temp.: van ongeveer normaal tot
4 graden boven normaal; kans op
een droge periode van minstens
12 uur: 95 procent; kans op een
geheel droog etmaal: 90 procent.
Barometerstand: Heden 10 uui
76,2 cm (1015 millibar) constant
deo is gisteren de Zwitserse ambassa
de overvallen door vier guerrilla's.
Zij namen fotocopieen, documenten
en schrijfmachines mee
Gesprek over
toekomst
Vredestein
DES HAAG Voordat de rechter
uitspraak zal doen over het kort
geding, dat Goodrieh tegen Goodyear-
Vredestein heeft aangespannen, zul
len de dri ebetrokken partijen vol
gende week in een gezamenlijk ge
sprek proberen aan de touwtrekkerij
rond Vredestein een einde te maken.
De president van de Haagse recht
bank had dit gisteren tijdens de zit
ting voorgesteld nadat de- partijen
j weer urenlang met elkaar hadden
i geredetwist.
Tijdens het proces bleek verder dat
j Goodyear in het bezit is gekomen van i
1 46 procent der oorspronkelijke aan-
delen Vredestein. Goodrich, zo was
j eerder deze week bevestigd, bezit 53
procent van het oorspronkelijke kapi
taal van 18,2 miljoen.
Zoals bekend gaat de touwtrekkerij
nu om de nieuwe aandelen Vredestein
ter waarde van 18,3 miljoen, die on
derhands bij Goodyear zijn geplaatst.
Goodyear wil verhinderen dat Good
year daar stemrecht op krijgt-red.)
Verzekeringen
Beide partijen verzekerden dat zij,
indien ze de meerderheid van de cer-
tificaten zouden verkrijgen, de pro-
duktie van Vredestein zullen opvoe
ren en de continuïteit zullen verze
keren.
Raadsman Bloemsma van Vrede
stein vroeg zich af wat de gevolgen
voor de rubberfabriek zullen zijn
wanneer het gevraagde stemverbod
voor Goodyear gehandhaafd blijft.
Het duurt dan volgens hem ettelijke
jaren misschien wel vijf voor
dat een definitieve beslissing is ge
vallen via de Hoge Raad. „Een der
gelijke procedure is maatschappelijk
I niet te verantwoorden", aldus mr.
I Bloemsma.
LONDEN De slaking bij de Brit
se dagbladen, die drie dagen heeft
geduurd, is afgelopen Kort na mid
dernacht gingen dc twee bonden van
technisch personnel akkoord met een
loonsverhoging var tien procent en
een week extra vakantie
Y/OOR het besluit van een aantal
voormalige ARP-radicalen tot
afsplitsing van hun partij behoort
men respect te hebben. Er is geen
twijfel aan. dat zij er vanuit diepe
gedrevenheid tot zijn gekomen. Dit
kan ons echter niet verhinderen te
spreken van een besluit dat onnodig
was en niet door situatie en omstan
digheid geboden.
De gedrevenheid die dc uitgetredenen
bezielt heeft hen naar onze indruk
tegelijk parten gespeeld. Terwijl
een visioen hadden van een evange
lische samenleving, gingen zij zich
verkijken op de feitelijkheid van
het heden. Hel gaf hun onder meer
een aantal misplaatste gevoelens
van argwaan in.
Zo immers moet men het wel noe
men. wanneer men vaststelt dat deze
radicaal-gezinden andere politieke
partijen zyn gaan beoordelen op een
wijze die voor het minst vraagtekens
oproept. Antipathie die zij gevoelen
voor de één bracht hen te gereder tot
sympathie voor de ander. Maar zo-
ictss is een gevaarlijke graadmeter.
Er schuilt hier al dadelijk een brod
onredelijkheid in, die zich trouwens
ook niet verdraagt met evangelische
radicaliteit Onredelijk het oordeel
over christelijke zusterpartijen. On
juist daartegenover de hang naar par
tijen die zich niet als zodanig op een
chistelyke basis wensen te stellen.
A/ÏET vele anderen menen wjj, dat
- 1 ook de christelijke partijen ver
standig doen. ongeacht mogelijke ver
men van samenwerking, het voor de
kiezer vertrouwde gezicht te bewa
ren. Daarover overigens de reeds
eerder in deze week geschreven Kant
tekening elders in dit nummer. Maar
tegelijk blyft er voor christenen, en
dus ook voor christelijke partijen, de
mogelijkheid van wederzijdse aan
spreekbaarheid.
Nu heeft het de thans uitgetreden
radicalen blijkbaar aan verder ver
trouwen ontbroken, oor de ARP zelf
hebben zij intussen hun verdiensten
gehad. Hun grote bewogenheid heeft
er nooit om gelogen. Zy konden trou
wens aansluiten aan wat er zeker ook
in dit opzicht in beginsel reeds was.
En nu isc het echt niet zo. dat wij de
ARP tot onvruchtbaar conservatisme
zien vervallen: het ware immers een
misrkening, te menen dat de radi
calen het monopolie van de evan
gelische bewogenheid bezaten. Die ia
er óók bij anderen, ook wanneer die
de situatie en omstandigheden in an
dere proporties plegen tc zien.
Behoort de nuchterheid die die an
deren beoefend willen zien trouwens
niet evenzeer tot de evangelische
deugden? De rechtvaardige beoorde-
lingg van de medechristenen kan
daarbij winnen.
Nuchterheid èn bewogenheid beide
zal de straks een eeuw oude ARP.
met haar op zichzelf reeds bewogen
geschiedenis, weten op te brengen, nu
zij. met besef van de evangelische
opdracht, haar veg vervolgt in het
politieke leven van land en wereld.
DEN HAAG Met ingang van 15
juni mogen in een deel van de pro
vincies Noord-Holland, Zuid-Holland
en Utrecht de prijzen voor melk en
melkprodukten met een cent worden
verhoogd. Uitgezonderd zijn yoghurt
en vla.
De minister van economische zaken
heeft hiertoe besloten op grond van
de resultaten van een rentabiliteits-
onderzoek bij een aantal melkbedrij-
ven.
Door het aanhoudende warme weer
is intussen een ernstig tekort aan gla
zen melkflessen ontstaan, zo heeft de
vereniging van zuivelindustrie mee
gedeeld. De vereniging doet een be
roep op de huisvrouwen de melkfles
sen niet langer dan nodig in bezit te
houden.
CHBU U&CCUM/71Z3
INTERIEURVERZORGING
□PUNSbUPGD
MEER KEUS IN
PASSENDE OMGEVING
DEN HAAG Met als doel een
overdekt recreatieplan met een con-
stant zomerklimaat, waar tienduizend j
mensen tegelijk kunnen recreeren, is
de Stichting recreatiebevordering in
het leven geroepen.
Drs. R, C. Tjeerdema van het mi
nisterie van Economische zaken heefl j
aan een selecte groep, onder wie de I
burgemeester van Zandvoort en de
„captains of industrie" van Nederland
een uiteenzetting gegeven over de fi-
nancieel-economische aspecten va»
dit plan.
Het inmiddels opgerichte fonds gaf
tijdens de bijeenkomst een forse «tij
ging te zien door toezeggingen van de
aanwezigen.
