Onzekerheid in Zuid-Afrika
begint toe te nemen
Kerk en Wereld veilde
voor L 40.000 antiek
Voorlopig geen
vragen svp
Sunday Times: geheim!
politie in kielzog
van Nederlanders
Pmzzelhoc
Een woord voor vandaag
Prof. Verkuyl terug op Schiphol
Ds. J. H. Jonker
(96) overleden
Werkvergadering van
conf.-geref. beraad
Baptisten jubileum
in Stadskanaal
Verkoping met eigen karakter en aparte verzameling
Medisch centrum
in Tanzanië
Vrijzinnig hervormd
vergadert
Langharige domir
in ambt hersteld
rê
MAANDAG 20 APRIL 1970
Vrede Iaat Ik u, Mijn vrede geef Ik u.Het zijn woorden van
Jezus tot Zijn discipelen, kort voor Zijn dood gesproken. Het is als
het ware Zijn testament, het rijkstedat ooit iemand heeft nagela
ten. Wat kunnen we filosoferen en mediteren over het begrip vrede.
Wat een spraakverwarring bestaat er op dit punt. Wat kunnen we
er vele kanten mee op. De vrede, die Jezus Zijn discipelen Iaat. die
HU aan Zijn volgelingen geeft, is een vrede, die zich niet laat van
gen in woorden. Het is een vrede, die alle menselijke verstand tebo-
ven gaat. Wij mogen innerlijk volkomen rustig zijn, omdat wij niet
meer voor eigen rekening leven, maar omdat Jezus voor ons in de
bres is gesprongen en het met Zijn Vader voor ons in orde heeft
gemaakt. Het is de vrede, die afstraalt van het gezicht van een
mens. die misschien na een versehikkelijk zware strijd weet.
dat hij sterven moet, maar daarvoor geen angst meer heeft. Jezus
laat u en mij Zijn vrede. Hij gééft ons Zijn vrede. Is er meer nodig
dan dat? Wat maken wij ons toch iedere dag opnieuw druk over
allerlei zogenaamd belangrijke zaken! En hoe vaak vergeten wij hel
enige, dat nodig is: het aanvaarden, met ons gehele hart. van de
vrede, die Jezus geeftZouden de zenuwartsen niet heel wat minder
werk hebben, als wij Jezus' vrede wat meer toelieten in ons leven?
Weiezen vandaag: Genesis 45 vers 1 tot 15.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM De situatie in Zuid-Afrika is veel ernstiger
dan ik me had voorgesteld. De rechteloosheid, met name in de
steden, is verbijsterend. Er is sprake van een groeiende collec
tieve verbittering. Hoopvol is daarentegen dat de onzekerheid bij
de blanken toeneemt en dat ondanks opkomende „black power"
het aantal zwarten dat integratie blijft willen nog heel groot is.
Vanuit de kerkelijke situatie
moet Nederland kritisch mee
doen. Er kunnen veel meer brug
gen geslagen worden en daarbij
denk ik vooral aan de jongeren.
Dit zijn, in een notedop, de voor
naamste indrukken die prof. dr. J.
Verkuyl na een uiterst vermoeiende
reis van vijf weken door Zuid-Afrika,
I Kijkers „stropende tafels af op
de antiekveiling van Kerk en
Wereld.
waar hij ontelbare gesprekken heeft
gevoerd, gastcolleges heeft gegeven
en vergaderingen neeft toegesproken,
zaterdag mee naar Nederland heeft
gebracht Hij was in Zuid-Afrika op
uitnodiging van de raad van kerken.
Dat gaf hem het voordeel over in
het land-zèlf gescheiden houdende
kerkmuren tussen de Engelse en
Afrikaanse kerken bijvoorbeeld, en
dat was in feite nieuw voor hem, in
feite geen relaties te bestaan heen
te kunnen lopen, met alle positieve
effecten van dien.
Zuid-Afrika staat thans volledig in
het teken van de verkiezingsstrijd,
waarvan de uitslag wel weer zal zijn,
aldus prof. Verkuyl, dat het huidige
beleid met vijf jaar zal worden ge
continueerd. De Nationale (rege
ringspartij stelt zich vooral fel te
weer tegen de nog meer extreme, af
gesplitste groep-Herzog, die kennelijk
over veel geld beschikt en mede
daardoor veel van zich kan laten
spreken.
Nog strakker
Om deze groep zoveel mogelijk
wind uit de zeilen te nemen voert de
regering in bepaald»? opzichten een
nog strakker apartheidsbeleid. Zo
maakte tijdens de aanwezigheid van
VOORBURG Op 96-jarige leef
tijd is overleden ds. J. H. Jonker, de
oudste der emeritus-predikanten van
de gereformeerde kerken. De begra
fenis heeft op zijn verzoek zaterdag
in alle stilte te Zeist plaatsgehad.
Na zijn studie aan de VU werd ds.
Jonker, die zich weer in Voorburg
merveer en Wormer. Vijf jaar later
ging hij naar Nunspeet en weer vijf
jaar later naar Voorburg. Zijn laatste
gemeente Was Werkendam, die hij
twintig jaar diende.
Na zijn emeritaat in 1946 bleef ds.
Jonker, die zich,v weer in Boorbürg
vestigde, nog tal van jaren actief. Zo
was hij enkele jaren geestelijk ver
zorger van politieke delinquenten in
de cellenbarakken van Scheveningen
en geestelijk verzorger van het Nebo-
ziekenhuis. Ook in een rusthuis te
Zeist, waar hij 'enkele jaren ver
toefde, deed hij pastoraal werk. Tot
op hoge leeftijd ging hij nog uit pre
ken.
Ds. Jonker is hoofdbestuurslid ge
weest van de Bond van jongelings
verenigingen op gereformeerd*
grondslag en maakte, toen hij in
Werkendam stond, herhaaldelijk deel
uit van de particuliere synode van
Noord-Brabant en Limburg. Ook naar
de generale synode werd hij afge
vaardigd.
(Van een onzer verslaggeefsters)
DOORN Voor de derde
maal in de 25 jaar van zijn be
staan heeft Kerk en Wereld een
antiekveiling gehouden. Afgelo
pen vrijdag was de kijkdag in
de recreatiezaal van Het Grote
Bos in Doorn en zaterdag de ver
koopdag. Zaterdagavond kon de
opbrengst die beslist niet tegen
viel al bekend worden gemaakt,
40.000, een bijdrage voor de
bouw van een nieuwe zeer uit
gebreide keuken op het terrein
van Kerk en Wereld, die onge
veer 400.000 moet kosten.
Een dergelijke antiekveiling is er
wel een met een eigen karakter en
een heel aparte verzameling. De
voorwerpen zijn stuk voor si uk Be
schonken door „mensen, die Kerk en
Wereld een goed hart toedragen",
zoals in het voorwoord van de catalo
gus staat. Allemaal gekregen goed
dus. dat onder de hamer gaat en dat
door de organisatoren in dank, maar
ook vaak met humor ontvangen zal
zijn. zoals het staatsiegewaad van een
kantonrechter uit de vorige eeuw. een
ouderwetse kinderonderbroek met
bandjes en de vele pince-ner (brillen
op stokjes).
De meeste aandacht op de kijkda.'
werd getrokken door het zilvergoed.
Vitrines vol met schaaltjes, kinderbe
stek, armbanden, het welbekende
olie- en azijnstel, veel sieraden en
een tafelmes met pistoolheft...
wicht niet minder dan zeven kilo zil
ver van het eerste gehalte. We telden
al dertig soeplepels!
In uitgebreidheid deed een mooi
geslepen 43-delig glasservies van
kristal nog wel iets onder.
Opvallend was ook een schilderij
van Christus met doornenkroon van
een onbekende Spaanse meester uit
de zeventiende eeuw. Het bracht
ƒ2600 op.
Een hele verzameling Chinees por
selein was er op de veiling, waaron
der een groot gaaf bord (familie ver
te), waarvoor duizend gulden werd
gegeven. Verder Chinese vaasjes (fa
milie rose) en natuurlijk Chinees
blauw. Sommige voorwerpen waren
enigszins beschadigd of gerestaureerd,
maar het lijkt wel of voor sommige
aniiekverzamelaars „breuk en barst"
de zaak nog iets aantrekkelijker
maakt.
De echte antiekkenner kom je zo'n
kijkdag ook tegen. Met kennersblik
stroopt hij de uitstaltafels af, de bril
zakt af en toe naar het puntje van de
neus, de sigaar wordt van links naar
rechts in de mond gerold en er wordt
herhaaldelijk op de kale schedel ge
krabd. Hij is slechts zelden te vol
doen, meestal keert hij zich teleurge
steld van het voorwerp van" z'n aan
dacht af. omdat het 't al weer niet is.
Tegenhanger is de man of vrouw,
die antiek „liefhebbert". Die zijn er
het tegenwoordig het meest. Ze kopen
een antiek voorwerp, omdat ze het
leuk vinden.
Beddepan
Deze mensen stevenen meestal
recht af op de beddepan, de koperen
ketel en de vijzel. Bij deze laatste
attributen moet ook worden genoemd
een raadselachtig voorwerp, dat er
uitziet als een liggend blikken busje
met handvat, dat een antiek koffie-
brandertje blijkt te zijn.
Onder de grotere voorwerpen be
hoorden een secretaire, antieke kas
ten, veel verschillende soorten stoe
len, waaronder een heel aartsvader
lijk exemplaar, een schommelwieg
een niets minder dan een stoffig rij-
zadel van de Duitse cavalerie, mis
schien te combineren met het uni
form van de kantonrechter.
Iets zeldzaams was het hele kleine
kistje, eens meegenomen door een
zendeling, waarin een handschrift
vermeldt, dat het werd vervaardigd
door de heidenen toen ze nog in gro
ve zonden en onkunde leefden.
Een speciale plaats werd ingeno
men door antieke boeken, zoals twee
concordanties van Trommius in per
kament uit 1672, 1685 en 1691, dt
Godgeleerde werken van Menno Si
mons uit 1681 en een bijbel uit 1885
geïllustreerd door Gustave Doré.
En tot slot noemen we nog de
„Geestelijke Zedepunten"uit 1698, in
lederen band.
Cassette
Een milde gever of geefster was
«over gegaan een groot deel van een
cassette uit 1854 te schenken. In ge-
ERMELO Zaterdagmiddag 23
mei zal het confessioneel-gereformeerd
beraad, waarvan ds. M. P. van Dijk
uit Nunspeet en drs. J. Vlaardinger-
broek uit Ermelo de initiatiefnemers
rijn, een werkvergadering houden in
-ie Immanuelkerk te Ermelo.
Sprekers op de werkvergadering
zijn: ds. L. H. Kwast uit Leeuwarden,
dr. H. B. Weijland uit Amhem.
De bedoeling op 23 mei in Ermelo
is terrein te verkennen, in de herfst
van dit jaar volgt dan een confe
rentie, waarop beslissingen zullen j
worden genomen. i
De grote belangstelling voor
de rubriek „Uw probleem is het
onze" noodzaakt ons de lezers te
verzoeken temeer nu een onzer
medewerkers al enige ttfd ziek is
voorlopig geen nieuwe vragen
meer in te zenden.
De meeste vragenstellers van
de laatste weken hebben
al persoonlijk antwoord ge
kregen.
Nu nog binnenkomende proble
men zullen we op zeer drin
gende gevallen na even moeten
laten liggen.
prof. Verkuyl minister P. Koornhof
van Bantoe-aangeleigenheden bekend,
dat ook allerlei zg. middenstandsfunc
ties zoals klerk, secretaresse, typiste,
uitsluitend aan blanken voorbehouden
zullen zijn.
De verkiezingspropaganda is geba
seerd op de angst. Als belangrijke in
druk van prof. Verkuyl, vooral via
persoonlijke gesprekken, kwam naar
voren, dat achter het zogenaamde
zelfbewustzijn -van wel blanken een
grote onzekerheid schuilgaat. Er is op
het ogenblik veel gaande in Zuid-Af
rika, waardoor de blanke meerder
heid zich hopelijk nog meer bewust
gaat worden van de gevoelens van
bitterheid en haat, die bij de zwar
ten leven.
De vijf bewegingen die zich kri
tisch opstellen tegenover het apart
heidsbeleid, o.a. het instituut voor
rassenr»?laties en het christelijk insti
tuut, willen voor 1971 tot de formule
ring van een alternatieve politiek
komen. Over de oppositie-standpun
ten wordt heel wat in de pers ge
schreven: er is inderdaad veel pers
vrijheid.
Prof. Verkuyl wisselde kritisch van
gedachte met de heren Vorster, Ge-
ricke »?n Snijman (allen ook ter syno
de in Lunteren aanwezig) over radi
cale gerechtigheid voor de Zuidafri-
kaanse uitsaaikorporasie radio-om
roep. Typerend vooi de huidige sy-
tuatie: het gesprek zal pas na de ver
kiezingen worden uitgezonden (prof.
Verkuyl: hopelijk onverkort).
„Lunteren" heeft overigens, zo is de
mening van prof Verkuyl, nuttig pa-
werkt. Vooral door de broederlijke
bejegening en het feit dat er eerlijk
kon worden gepraat. Dat wil men
graag in Zuid-Afrika: dat men kri
tisch meedenkt. Hij hoorde ook vaak:
waarom komt een man als Kuitert
niet eens om over de nieuwe theo
logie te informeren?
Prof. Verkuyl heeft ook veel met
kleurlingen en Bantoes gesproken.
Met name de predikanten uit deze
groepen klaagden erover, dat in het
verleden tal van collega's uit Neder
land wel veel met blanken over de
problemen van gedachten wisselden,
maar verzuimden met hen vertrou
welijke gesprekken te voeren. En
dan gingen ze weer met optimis
tisch beeld (het valt allemaal wel
mee) naar huis.
Over het bruggen bouwen: prof.
Verkuyl zou graag zien dat een inten
siever contact tossen reformatorische
studenten uit Nederland en Zuid-Af
rika ontstond.
STADSKANAAL De oudste bap
tistengemeente van ons land. Stads
kanaal, herdenkt volgende maand het
125-jarig bestaan. Met de stichting
van deze gemeente deed In 1845 het
baptismc zijn intrede in ons land.
Zondag 17 mei, Eerste Pinkster
dag, zal 's-middags een radiokerk
dienst uit deze gemeénte worden uit
gezonden, waarin ds. K. Reiling en
ds. O. Oldenburger zullen voorgaan.
Zaterdagmiddag 23 mei is de offi
ciële herdenkingsdienst. Voorganger
in deze dienst is ds. Oldenburger. Dr.
Rudolf Thaut, president van de Euro
pese Baptistenfederatie, is een van de
gastsprekers. J. Reiling en W. Kruit,
nazaten van de eerste zeven Neder
landse baptisten, zullen een herden
kingssteen onthullen.
Deze politieke prent van de
„Groote Kuiper" was er een uit
een serie tekeningen van de
Telegraaf uit 1909. Tekenaar was
Louis Raemakers. Een map van
dergelijke prenten lag op de
antiekveiling van Kerk en We
reld.
JOHANNESBURG Volgen» het
Zuidafrikaanse blad Sunday Times
zou prof. dr. J. Vvkuyl bij de afslui
ting van zijn bezoek aan Zuid-Afrika
hebben verklaard, dat hij door de
autoriteiten nauwlettend In het oog is
gehouden. Ook zou het merendeel van
de mensen die hij in het land had
MOSJI Het nieuwe christelijke
ziekenhuis bij de Kilimaoidzjaro in
Tanzanië zal in oktober in gebruik
worden genomen.
Dit ziekenhuis is het belangrijkste
ontwikkelingsproject van de Lutherse
Wereldfederatie. De benodigde 24
miljoen is vrijwel geheel door de
Duits»? en Zweedse lutherse kerken
bijeen gebracht.
Het ziekenhuis krijgt een capaciteit
van driehonderd bedden en zal gele
genheid bieden voor de behandeling
van 1500 ambulante patiënten. Vol
gend jaar start een vierjarige ver-
pleegstersschool me» een eerste klas
van dertig meisjes.
De staf is nog niet helemaal com
pleet Directe ar Irwin Mortenson
zoekt nog acht artsen, twee hoofdver
pleegsters, drie administratieve
krachten en enkele medisch-tech-
nische assistenten. In totaal zal de
staf uit 45 mensen bestaan.
ROTTERDAM Woensdag 22
april wordt de voorjaarsvergadering
gehouden van de provinciale vereni
ging van vrijzinnig hervormden in
Zuid-Holland, 's-middags om half
drie in het Atrium, Karei Doorman
straat 143, en 's-avonds in de Paulus-
kerk.
's-Middags komen huishoudelijke
zaken en experimentele kerkdiensten
aan de orde. 's-Avonds spreekt prof.
dr. P, Smits over de verstedelijking.
2LS«Ugc» -
DE GROOTE KUI&R.
gesproken later zijn o:
door de geheime politie.
In de Sunday Times wordt del
heime politie er verder van bescl
digd de samenstelling van een I
filmd verslag over het bezoek f
prof. Verkuyl en de verkiezingssf
in Zuid-Adrika doo een report
ploeg van de NCRV-televisie te ij
ben verhinderd.
Onbekende „bezoekers" hetl
laat er geen twijfel over bestaanf
dit dit mensen warei van de gehl
politie waren de hotelkamers
de Nederlanders binnengedrongef
maakten films ;»n g»?luidsbandei
waarde van vele tienduizenden 1
dens onklaar, dan wel namen j
mee.
BRISBANE Twee lang!
Australische dominees zijn in I
ambt hersteld. Zij waren verB
jaar door (anglicaanse) aartsbissl
Strong van Brisbane uit hun f
ontheven, omdat zij hun haar 1
wilden laten knippen.
Malcolm Bell (26) heeft e»0 /uil
gekregen bij de opvang van
griuiten. Austin Parry kreeg e1_
meenté toegewezen, die tegen L
langharige dominee geen bezf
had.
Beroepingswerl
NED. HERV. KERK
Beroepen te Smilde (Dr.): P.
Veer te Muiderberg (N.H.); te
singen (wijk 3; vac. L. M. Versi
H. J. Oudhof te Rossum (Gld.
Hasselt: C. den Boer te Zeist; te
vliet (toez.): W. A. G. Meeuse tej
nerveen; te Nieuwerkerk a. d. I.
J. Smit te Putten; te Harmeien:
Graaf te Meeuwen (N.B.); dooi
gen. synode tot legerpred.: kand.
W. S. Cuperus te Waddinxveen.
Aangenomen naar Heerewaai
kand. J. Klinkhamer te Leeuwaï
Bedankt voor Zwartebroek: J.
Vlijm te Krimpen a. d. IJssel.
CSi
01
Zandloper
1
13
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
•HEi
de
nen
oge:
ar
wi<
dl
i ki
Prij?
Vul horizontaal in: 1. zware hamer,
zuidvrucht, 3. een der jaargetijden,
lange nekharen van dieren, 5. zelfki
6 medeklinker, 7. klinker, 8 vlaktema
9. kolfhamcr, 10. hoon, 11. intrest.
ruiterfeest. Bij juiste oplossing leest nrfD. d
verticaal 13 de naam van een streek
Noord-Holland.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: I. kangoeroe, 2. Adriada Mc
ie, 3. nictig-dlk, 4. deren-Eems, 5. WÓ
ger-Lien, 6. lïancn-Ric, 7. A.M.-geni
Nd., 8. Amcr-een-d.i., 9. relatie-eng.
Verticaal: 1 kandelaar. 2. Ariel-imO lsker
3. nier-gagel. 4. gat-een-era, 5. Odin-l 'iwd
net, 6. engel.nr-ei. 7. rede-Irene;
olim-cinde; 9. eek-snedig.
.eidi
atui
Leic
i
V(
Oo
anck
Mar
J. h
z v
Ma
Nor
fers.
pricdi
