Impasse over samen vieren
eucharistie-avondmaal
Kerken Rhodesië
tegen apartheid
Expohal is elk
avond voller
Prof. Bronkliorst: al
gescheiden broeder
Jaren zeventig voor
kerk moeilijke jaren
Winkeltje van voddenrapers
Dr. Bezemer wil soort rechtse tegen-AKV
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze.
Jongeman valt
Graham aan
Ds. Thoden van
Velzen overleden
Geen preekstoel
maar marktkraam
Ds. H. H. v. d. Linden
(Kaapstad) overleden
Hervormde synodepraeses
Alfrink geeft
geheim bera
met VaticajJ
r
Prins Felix
Luxemburg
overleden
WOENSDAG 8 APRIL
"Maar gij, wie zegt gij, dat Ik ben?" Lucas 9 20). Het is de
vraag van de Here aan de discipelen. Op hun tocht zijn ze gevolgd
door grote scharen mensen, die naar Jezus hebben geluisterd en
Zijn wonderen, gedaan aan zieken, lammen en blinden, hebben ge
zien. En al die mensen hebben versteld gestaan over wat zij aan
schouwden. Ze hebben ook over Jezus gesproken, ze hebben verder
verteld wat er is gebeurd. Er is natuurlijk beroering onder hen.
En dan komt de eerste vraag van Jezus: "Wie zeggen de scharen,
dat Ik ben?" Het antwoord blijft niet uit. Natuurlijk, de scharen
hebben al lang hun oordeel gezegd. Wil Jezus het horen? Nee,
geenszins. Wat Hij wil horen is het antwoord op de tweede vraag:
"Maar gij, wie zegt gij, dat Ik ben?"
Hier verlegt Jezus het accent. Hier komt Hij tot de kern van de
zaak. Ach, wat al die mensen vertellen is wel aardig, maar daar
draait het toch niet om. Waar het om draait is de vraag hoe denkt
ge er zelf over? Niet de ander maar gijl Anders gezegdJezus wil
weten hoe de verhouding is van ieder mens tot Hem, Vandaag de
dag nog.
1
h
Wc lezen vandaag: Genesis 37 vers 25 tot 36.
NOORD WIJ KERHOUT Het pastoraal concilie is gisteren toen
het onderwerp oecumene aan de orde was na lange ddsoussies in een
impasse geraakt over deelname over en weer aan eucharistie en
heilig avondmaal. Duidelijk werd dat bischoppen enerzijds en de
meeste overige deelnemers aan het concilie anderzijds verschillende
standpunten innamen.
De bisschoppen waren terughou
dend. Uit principiële of uit kerkpo
litieke redenen? Dat werd niet ge
heel duidelijk.
Uit het verdere verloop van de ge-
dachtenwisseling kon men de conclu
sie trekken dat binnen het Neder
landse episcopaat zelf niet dezelfde
opvattingen over deze zaak heersen.
Gepoogd werd een uitspraak te for
ceren, toen men voorstelde over een
der aanbevelingen inzake gemeen
schappelijke avondmaalsvieringen
Vraag: Wanneer het guur en koud
weer is, krijgt de vissersbevolking
van Noordwijk aan Zee de raad zich
goed te kleden voor het naar buiten
gaan „anders krijg je de klanders".
Naar ik meen wordt dit woord ook
gebruikt bij de textielfabricage,
waar het glanzen aanduidt. Ook ge
bruikt men het bij een bepaalde
dekte van koren. In Leeuwarden is
een hotel-restaurant „De Klanderij".
Wat betekent dit woord en waar
komt het vandaan?
Antwoord: Van Dale noemt in de
eerste plaats de korenworm, die ko
ren op de zolders verslindt en in de
tweede plaats een soort van mangel,
waardoor men weefsels laat lopen
onder sterke druk om ze glad en
glanzend te maken, en ook glans van
stoffen. Klanderij is een glanzerij.
Verder heeft men nog het woord ka
landermolen. In het Frans komt het
woord calaiidre (mangel) voor, dat
echter door romanisten van het Ne
derlandse kalanderen (mangelen) af
geleid wordt.
Vraag: Ik woon in een aaneenge
sloten blok woningen. Toen het ge-
oouwd werd is er niet zo nauwkeu
rig gekeken, want alles was toch
van één eigenaar. Nu is er bij mij in
het onderhuis een stenen uitbouwsel.
Maar de woning van de buurman is
onlangs van eigenaar veranderd en
die heeft haar gesloopt en een heel
nieuw huis gebouwd. Toen is er een
nieuwe binnenmuur tussengezet en
de ingang van het uitbouwsel is
dichtgemetseld. Het is nu een afge
sloten ruimte waar niemand meer in
kan, maar bij mij in het onderhuis.
Volgens de tekening van het ka
daster staat die ruimte bij het huis
van mijn buurman. Heeft mijn
buurman nu nog recht op die ruim
te, want die is nu niet meer binnen
zijn vier muren en het is een loze
ruimte geworden. Kan ik die zonder
formaliteiten afbreken?
Antwoord: De ruimte is kennelijk
eigendom van de buurman en verja
ring van diens recht is in de huidige
omstandigheden onmogelijk, aange
zien u niet het bezit heeft en geen
titel bezit. Waarschijnlijk is de
ruimte wel voor een redelijk bedrag
over te nemen.
Vraag: Wia betaalde in hoofdzaak
de bouw vanhet Vredespaleis?
Antwoord: De Amerikaanse miljo
nair Andrew Carnegie (1835-1919)
schonk in 1903 1.5 miljoen dollar
voor een paleis van het Permanente
Hof van Arbitrage dat in 1913 als
het Vredespaleis geopend werd.
Vraag: Is er een adres van een
bond, waarin protestants-christelijke
gepensioneerden zich verenigd heb
ben?
Antwoord: De Protestants chris
telijke ouderenbond is gevestigd aan
de Hofstede de Grootkade 3, Gronin
gen.
Kruiswoord
puzzel
Horizontaal: I. vlalluun. 5. inwendig
orgaan. 7. handelend optreden, 9. stijg
beugel. 10. kanaalpcil (afk.), 12. plaats
voor dieren, 13. plaat van een handpers.
14. schaakterm. 15. voorzetsel, 16. rond
hout, 17. water in N.-Br.. 18. sterke
drank. 19. rivier in Rusland. 20. leger,
21. vlek, 22. karaat (alk.), 23. mond. 25.
wijze van optreden, 27. niet begroeid,
28. zijde van het hoofd.
Verticaal: 1. muzieknoot. 2. aardappel.
3. insektenetend zoogdier. 4. vogclcigcn-
schap, 5. opkoper van gestolen goed, 6.
meisjesnaam. 8. oorzaak. 9 heeft een
dier, 10. gevangenis. 11. prent, 12. deel
van een wiel. 15. vroegere belasting. 18.
tuchtroede, 19. grickse letter, 21. dieren
verblijf. 24. plaatsje in Frankrijk, 25. be
vel, -ö. waterstand.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
L ar. 2. rat 3. krat. 4. raket, 5. par
ket. 7. parkiet. 7. karpet. 8. kaper. 9.
krap. 10. kap. 11. pa.
(Van onze kerkredactie)
SALISBURY In Rhodesië
is de krachtproef tussen de ker
ken en de regering van Ian
Smith in een nieuwe fase getre
den.
Deze maand komen vertegen
woordigers van zestien niet-
rooms-katholieke kerken bijeen.
Zij zullen hun houding bespre
ken tegenover de nieuwe apart-
heidswetten.
Het is nu al zeker, dat de meeste
leden van de Rhodesische Raad van
Kerken zich solidair zullen verklaren
met de vijf rooms-katholieke bis
schoppen, die in een openlijke ver
klaring de apartheidswetgeving heb
ben verworpen. Daaronder zijn dan
de Anglicaanse Kerk, de Methodisti
sche Kerk en de Presbyteriaanse
Kerk.
Rooms-katholieke waarnemers zul
len aan het protestantse beraad deel
nemen. Als de kerken het over een
gemeenschappelijke gedragslijn eens
kunnen worden, hopen zij door een
DORTMUND Een gebaarde jon
geman heeft gisteren een redevoering
onderbroken die Billy Graham in
Dortmund tot ongeveer 500 Lutherse
dominees hield. De jongeman riep in
het Duits „hypocriet" naar Graham.
Na een kortstondige worsteling op het
podium, met enige geestelijken, kreeg
hij van Graham vijf minuten het
woord.
Hij benutte deze tijd om Graham
aan te vallen voor de grote uitgaven
voor zijn Europese evangelisatieactie,
welk gelid volgens hem beter aan so
ciale doelen besteed kon worden.
„De geestelijk doden kunnen door
elke geestelijke geholpen worden,
maar de kerk moet zich wijden aan
het voorkomen van lichamelijk ster
ven", zo betoogde hij. Graham be
schuldigde hij van het onberoerd la
ten van de politiek, met name de
Amerikaanse inmenging in Vietnam.
Het antwoord van Graham luidde
dat jonge mensen gehoord moeten
worden „zelfs al zijn wij het soms
niet eens met de ongewone^ manier
waarop zij zich laten horen."
„Ik ben hier niet als vertegenwoor
diger van de Amerikaanse regering.
Toevallig ben ik Amerikaan, maar ik
ben hier als vertegenwoordiger van
het Koninkrijk Gods. Ik ben een am
bassadeur in een vreemde wereld.
Mijn vlag is die van Jezus Christus."
De Amerikaanse republikeinse j I
partij heeft Nelson Rockefeller voor
de vierde keer kandidaat gesteld 1
voor de functie van gouverneur van
de staat New York. Rockefeller zal
het tegen de democraat Arthur
Goldberg moeten opnemen.
Kolonel-generaal Nikolai Novikof,
voormalig opperbevelhebber van de
Russische tanks bij de verdediging
van Stalingrad in de Tweede We
reldoorlog, is op 69-jarige leeftijd
overleden.
doelbewuste actie de regering-Smith
tot een koerswijziging te dwingen.
Het gaat vooral om de landwet, die
Rhodesië opdeelt in blank en zwart
gebied. De bisschoppen zeggen in hun
verklaring onder meer: „Wij kunnen
op gewetensgronden en zullen ook in
de praktijk geen begrenzing van onze
vrijheid accepteren, om met alle
mensen, ongeacht hun ras om te gaan
als leden van één menselijke familie
en als onze broeders in Christus."
APELDOORN Op 65-jarige leef
tijd is overleden ds. G. W. B. A. Tho
den van Velzen, hervormd emeritus
predikant. De crematie was heden
middag.
Ds. Thoden van Velzen werd in
1936 predikant Hij stond achtereen
volgens in Rauwerd, Oude Pekela,
Zeist (voor de Nederlandse Protestan
tenbond) en sinds 1950 te Apeldoorn,
eerst als voorganger van de afdeling
van vrijzinnige hervormden, en vanaf
1957 tot zijn emeritaat in 1968 geïnte
greerd in de hervormde gemeente.
waarin onder meer gesteld werd
dat ruimte geboden, tenminste niet
ontzegd dient te worden aan weder
zijdse deelname te stemmen,
maar daar voelde een aantal bisschop
pen niet voor.
Kardinaal Alfrink stelde namelijk
dat de kwestie van de tafelgemeen
schap nog punt van overleg is in
Rome. Bovendien zal binnenkort bin
nen de Nederlandse Raad van Ker
ken deze zaak aan de orde komen.
Wèl samen
Overigens ging dezelfde kardinaal
later op de dag voor in een eucha
ristieviering, waarbij hij opmerkte
dat leden van andere kerken deelna
me daaraan niet zou worden ontzegd.
Verscheidene aanwezigen maakten
van deze uitnodiging gebruik.
Eerder op de dag waren tal van
sprekers buiten de r.k. kerk op het
thema oecumene ingegaan. Onder
meer prof. dr. A J. Bronkhorst, spre
kend namens de hervormde en lu
therse kerk, die opmerkte: oecumene
betekent bereidheid eigen opvattin
gen en standpunten prijs te geven en
open te staan voor de Heilige Geest.
Die bereidheid vordert
de kerken groeit, maar wilde er wel
op attenderen dat de oecumenische
ontwikkeling stap voor stap gaat Wij
moeten ons hoeden voor visioenen.
Hij memoreerde de reeds verkre
gen resultaten: dooperkenning, een
concept over het gemengde huwelijk.
Steeds geldt voor ons, gereformeer
den, aldus de hoogleraar, dat wij ons
door de Heilige Schrift willen laten
leiden.
Op deze „oecumenische dag" werd
kardinaal Alfrink een nieuw
soort vers gekweekte narcissen aan
geboden. De naam van die nieuwe
soort? Oecumene.
OPEN PRAATHUIS
(Van onze kerkredactie)
EINDHOVEN De interkerkelijke
gespreksgroep van de Eindhovense
wijk Strijp gaat op dinsdag 21 april
in de r.k. Koenraadkerk "open praat
huis" houden.
Er worden zeven marktkramen op
gesteld, waarachter geestelijken, pre
dikanten en leken allerlei actuele on
derwerpen zullen behandelen. De be
doeling is dat de bezoekers met de
„kraamhouders" gaan discussiëren.
Onderwerpen die aan de orde wor
den gesteld zijn oecumene, samen
werking, de toekomst van de kerk,
revolutie, jeugd, sexualiteit en huwe
lijk.
KARDINAAL ALFRINK
.terughoudend.
Zes jaar geleden, aldus de hoog
leraar, was ik voor u een ketter,
maar nu ben ik (al) een „gescheiden
broeder". Hij verklaarde zeer gaarne
en van harte aan het concilie mee te
werken.
Geen visioenen
Prof. dr. C, van der Woude (geref.)
was bly met het contact dat tussen
KAAPSTAD Op 48-jarige leef
tijd is plotseling overleden ds. H. H.
van der Linden, predikant te Kaap
stad van Die Vrije Gereformeerde
Kerke in Suid-Afrika. Nog onlangs
met verlof in Nederland, was hij de
gast van de generale synode der Ge
reformeerde Kerken (vrijgemaakt) te
Hoogeveen.
Ds. Van der Linden werd predikant
„naar artikel 8" en was sinds 1958
aan Die Vrije Geref. Kerk van Kaap
stad verbonden. Hij werd in Vlaar-
dingen geboren en werkte lange tijd
bij de uitgeverij Oosterbaan en Le
Cointre in Goes. Hij was de man die
ervoor zorgde dat de prekenserie Tot
Opbouw tot stand kwam.
UTRECHT De jaren zeven
tig zullen in principieel als in
financieel opzicht bijzonder
moeilijke jaren worden. Wij zijn
meer dan ooit op elkaar aange
wezen.
Dit hield de hervormde sy
nodepraeses ds. J. A. G. van
Zanten gisteren zijn collega's
voor in zijn openingsspeech van
de hervormde predikantenver
gadering.
Hij hield het, anders dan Sn vorige
jaren dr. G. de Ru, bij een paar alge-
HAARZUILENS Dat je met simpele, minieme en praktisch kosteloze middelen een geheel aparte en
aantrekkelijke winkel kunt maken is iedere woensdagmiddag en zaterdagochtend in Haarzuilens te zien.
Daar, in de tuin van het kasteel, is een Emmaiis-communauteit van abbé Pierre, die zich bezighoudt met
een voortdurende voddenrapersactie.
Want overal waar het mogelijk is afval te verwerken, waardoor alle dingen hun waarden terugkrijgen
zodat ook op die manier beter actie kan worden gevoerd voor degenen die in de wereld het meeste lijden,
is het doel van de Emmaiis-beweging.
Dit plaatje brengt de loods in beeld waar dus tweemaal per week rommelmarkt wordt gehouden. Bric a
Brac is de naam. De „etalage" ontstond door eenvoudig wat open kisten op elkaar te stapelen waarin een
aantal stukken werd neergezet. Binnen kunnen zaken worden gedaan. Een bord noodt:
uw servies aanvullen?
„Laten GB en CV handen ineenslaanv
(Van onze kerkredactie)
WAGENINGEN Een soort
tegen-AKV van confessionelen
en gereformeerde-bonders wordt
voorgesteld door de Scheveningse
predikant dr. C. Bezemer in het
jongste nummer van het Her
vormd Weekblad De Gerefor
meerde Kerk, het orgaan van de
confessionele vereniging.
Dr. Bezemer vraagt zich af. of de
tijd niet is aangebroken, dat de
hoofdbesturen van de Gereformeerde
Bond en de Confessionele Vereniging
de handen ineenslaan en een lande
lijke vergadering beleggen, „opdat
ook dat deel der kerk zich zal uit
spreken. dat wil leven naar Schrift
en belijdenis, en artikel X van de
kerkorde onverkort wil handhaven."
Op een dergelijke vergadering zou
den net als op de komende algemene
kerkvergadering in Driebergen ook
„aanbevelingen" moeten worden aan
vaard (dr. Bezemer spreekt van „be
sluiten"), zonder de pretentie „de"
mening van „de" kerk te zijn. maar
die ook al op de tafel van de synode
zouden moeten komen, net als die
van de AKV, en waarvan ook zou
moeten gelden, dat de synode die niet
zonder meer naast zich neer kan leg- j
gen.
De synode wil immers, blijkens de
inleiding op de agenda van de AKV,
„graag haar voordeel doen met kri
tische opmerkingen van mensen die
de kerk een goed hart toedragen?"
Welnu, zo schrijft dr. Bezemer, deze
opmerkingen behoeven de synode niet
uitsluitend via de AKV te bereiken.
Paard vaii Troje
Tegen de AKV heeft dr. Bezemer
ernstige bezwaren. Hij vreest, dat de
synode „daarmee mogelijk het paard
van Troje de kerk heeft binnenge
haald."
„Het gevaar is niet denkbeeldig,
dat de synode soortgelijke omstandig
heden boven het hoofd hangen, als
die waarin de rooms-katholieke bis
schoppen van de Nederlandse kerk
provincie zijn terechtgekomen, en die
na de gehouden pastorale conciliezit
tingen moeten ervaren, dat ze in een
dwangpositie verkeren tussen Rome
en Noordwijkerhout."
Volgens dr. Bezemer kan ieder
meelevend kerklid nu al zeggen in
welke richting de „besluiten" van de
AKV zullen gaan.
mene opmerkingen. Tenslotte zou
vandaag het hele moderamen aange
treden staan om in te gaan op vragen
over beleid en leven van de kerk
De domineespreek werd gehouden
door mevrouw dr. E. Flesseman-van
Leer uit Amstelveen. De referenten
waren beiden niet-hervormd. Maan
dagavond sprak de gereformeerde ds.
J. M. Snoek over de kerk en de joden
tijdens de Tweede Wereldoorlog on
der de titel „Het was niet wit of
zwart, maar grijs". Gisteren sprak de
lutherse prof. dr. C. W. Monnich over
„Vervreemding als essentieel element
in de navolgirjg des Heren".
Navolging
Prof. Monnich vatte zijn betoog sa
men in de volgende vijf stellingen:
1. Onder de navolging des Heren
wordt verstaan een leven, geleid door
het geloof in de toekomst van Jezus
Christus, van Zijn lichaam, en van
Zijn Rijk.
2. Onder vervreemding wordt ver
staan het vreemdeling worden ten
opzichte van het gegeven menselijk
bestel, zowe^in persoon als in maat
schappij, dus ook in sociaal-econo
misch, politiek, cultureel, religieus en
moreel opzicht.
3. Vreemdelingschap is geen ver
breking van de banden met het be
staande bestel: de vreemdeling om
der wille van de navolging deze He
ren kan niet over de grens worden
gezet. Wel is hij uitgeleverd aan de
machtenen rebelleert hij ertegen.
4. Vreemdelingschap is evenwel
geen incident in het bestaan van de
knecht Gods. Nood en rebellie zijn de
weerspiegeling van de wijze, waarop
de navolging van Christus zich ver
houdt tot de bestaande structuren,
maar zij zijn niet essentieel in zijn
bestaan: vreemdelingschap is het wel,
omdat de mens vreemdeling is door
de navolging van de mens bij uitstek,
Jezus Christus, de tweede Adam.
5. Ontlediging is kenmerk van alle
(Van onze kerkredactie)
NOORDWIJKERHOUT
al kunnen lezen dat ik een
persoonlijk onderhoud gehj
hebben met kardinaal Villot
Vaticaan red.) als voorberei
verdere contacten, zei gisteren
pastoraal concilie kardinaal
En hij vervolgde: vanwege b
trouwelijk karakter hiervan
ik de publikatie ten zeerste.
Om onszelf niet te isoleren
wij contacten gshad met een
bisschoppen. Wij konden zo e 'II
tal misverstanden rond onze i
ring over de celibaatskwesti
zetten.
Van een stop in de disp
(ontheffings) praktijk in de ce
verplichting is geen sprake,
kardinaal Alfrink verder. Ei-
dispensaties af. Bij navraag is
bleken dat door de veelheid v;
vragen uit de hele wereld een
ging in de behandeling van i
pensaties is ontstaan.
BI
Beroepingswei
NED. HERV. KERK
Beroepen te Alphen a.d. Rijif
Oudshoorn; vac. H. Koudsti
W. Verploeg te Leerdam. j
Aangenomen naar Hindelopei r
H. A. v. Oost te Oosterwolde.P
Bedankt vooor Dokkum:
Cnossen te Twijzelerheide.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naaar Schiedai
J. N. Nammensma): J. Stolk te
der (Z.H.).
GEREF. KERKEN (vrij gig
Aangenomen naar Gro$ai
noord (vac. dr. C. Trimp): O.
ma te Assen; naar Bunschot!
kenburg (3e pred.pl.): J. Stra e
Hattem; naar Amsterdam-zuii jji
H. J. de Vries te Mariënberg,
dankte voor Steenwijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rhenen: C. Wrc
Elspeet; te Nieuwerkërk (Z.)jts
Wageningen: Chr. v. d. Poel
seke.
VRIJE EVENG. GEM.
Bedankt voor Utrecht: J.
Beeuwkes te Zaandam.
1
n
il
LUXEMBURG Prins Fed
Luxemburg, echtgenoot van
hertogin-moeder Charlotte,
morgen in Luxemburg op 7 c
leeftijd overleden. Hy was a o
tijd ernstig ziek.
:1
menselijk bestaan, omdat m i(
bestaan alleen door relatie to y
komt: in een betrekking zijn
deelgenoten primair, maar de
king maakt eerst de deelgeni
menselijk bestaan is deelgeno<
De mens is mens door zich i 0
ander te verliezen en d
vreemdeling te zijn. Ook God
God door de relatie met de me!
NEDERLAND ZONG VOOR EVROP
(Van onze kerkredactie)
HILVERSUM Naarmate de cam-
pagneweek vordert, komen elke avond
meer mensen naar de Expohal om te
luisteren naar de evangelist Billv
Graham.
Waren er de eerste avond (zondag)
drieduizend mensen, maandagavond
waren het er ruim 3500 en gister
avond 4000. Vooral het aantal jonge
ren dat aan de uitnodiging gevolg
geeft naar voren te komen, is groot.
Maandagavond kwamen 117 men
sen uit de zaal naar het podium, van
wie zestig procent jonger dan 25 jaar
was. Het was toen een speciale jeugd-
samenkomst. Gisteravond stonden 85
mensen op om te kennen te geven
dat zij voor Christus wilden kiezen.
Daarvan was een derde jeugd.
De nazorg verloopt in grote lijnen
aldus. Allereerst wordt lectuur ver
schaft. In het hele land worden ver
der bijbelcursussen van elementaire
aard gehouden en tenslote blijft er
persoonlijk contact met een grote
groep vrijwilligers die zich daarvoor j
beschikbaar hebben gesteld en ook
de nodige instructie hebben ont-
vangen.
In de toekomst wordt nagegaan
wie van degenen met wie men con-
tact heeft nog enigerlei binding met j
een Christus-belijdende kerk heeft.
Is dat het geval, dan wordt contact I
opgenomen met de plaatselij
dikant van die kerk, met de
de man of vrouw verder pi
onder zijn hoede te nemen.
Is er geen enkele kerkeljjl
ding, dan blijft het team nas
dit pastorale werk doen.
Gisteravond was Hilversum
beurt om voor alle 35 ander
die met Graham verbonden S*
zingen. Een steeds weert
moeilijke technische krachttc
gisteravond voor het eerst
tot stand kwam. Nederland zi j
bekende „De Heer is mijn H 1
dam. W.de Withitr. 25 T
Kantoren li 'i-üravanhage, Laidan in Dc
