We krijgen u nog wel3
Grieken zien geen heil in
verzet tegen regime
Oosten en zuiden
dichter bevolkt
Lctiecomité pro Gastarbeiders maakt balans op
I Door migratie
Bergbeklimmer
in hoge nood
Vrouw kan
milieubederf Tijdens vervoer sterven
tegengaan jaarlfjks 40.000 varkens
Ontvoerde Duitser
maakt het goed
Corruptie maakt plaats voor onbekwaamheid
Ongedierte in
rampgebied
15
DONDERDAG 2 APRIL 1970
ROTTERDAM.—
J Er is nauwelijks op gereageerd: „Voor negentig procent geen
Bwoord." De open brief, die het Rotterdamse Aktiekomité pro
gastarbeiders vijf weken geleden stuurde aan B en raadsle-
len, vakbonden en kerken heeft praktisch geen aandacht ge-
jregen van geadresseerden.
I In de brief werd met klem gewezen op de slechte huisvesting,
onvoldoende opvang en de schromelijke verwaarlozing van
voorlichting aan Turken, Marokkanen, Spanjaarden. Grie
len en Portugezen.
Positieve reacties kwamen binnen van particulieren, o.a. de
■ijmeegse prof. dr. M. Alhinski, de PSP te Rotterdam, de afde-
bg Pendrecht van de PvdA, maar van alle aangeschreven kerk
genootschappen slechts van de hervormde kerk te Overschie. De
jakhonden toonden geen interesse.
Br waren wel andere reacties.
j eerste week na de publicatie
de open brief met een
Iarte lijst van slechte pensions
i de pers kwam stond de
1efoon niet stil bij een me-
putü van het Aktiekomité.
Boze logementshouders raas
tierden en bedreigden
j in de geest van: We krijgen
1log wel! We komen vannacht
1 wel langs met een paar jon-
enz. enz. Ook waren er te
entjes van Nederlanders, die
I volgt reageerden: „Wat moe-
die viezerikken eigenlijk
ir? Stuur ze terug naar hun
ld!"
ylaar het Aktiekomité heeft
t vorig jaar reeds begonnen
derzoek naar de leefomstan-
heden van onze gastarbeiders
prtgezet.
r bestaat in Rotterdam een Stich-
Hulp aan" Buitenlandse Werkne-
Vs. Zijn de gastarbeiders tevreden
pT deze stichting? Het Aktiecomité:
meesten hebben nog nooit van de
(ïting gehoord. Een van de oorza-
I dat ze er niet gauw toekomen bij
ttichting aan te kloppen is daarin
jgen dat de meeste spreekuren
rdag zijn: om naar zo'n spreekuur
gaan moet de gastarbeider een
roerdag opnemen".
Breed uitgemeten staat in het
boekje 1968-1969 van de stichting
Werkgroep Opvang en Begelei-
t. De laatste en tweede keer dat
werkgroep bijeenkwam is nu
Ljaar geleden
mtussen wordt over de omstandig-
iert die Nederland binnenkomende
[arbeiders hier aantreffen nauwe-
I iets verteld in hun eigen taal.
j formulieren, die de mensen krij-
j'- van de Raad v. Arbeid, van
^Ziekenfonds zijn in het Neder-
s gesteld.. Enkele voorbeelden van
De bevindingen van het Aktie
comité pro Gastarbeiders werden
uitvoerig gepubliceerd in een LS
van 28 februari. Het adres van
het comité is: Postbus 9019. IJs-
selmonde.
Zy die het comité financieel
willen steunen kunnen geld over
maken op giro 115425 t.g.v. pro
Gastarbeiders de heer J. J. Rooy-
ackers te Rotterdam.
Huib Goudriaan
Zo zou het overal kunnen
zijn: het woonoord voor gastar
beiders aan de Klaprozenweg in
Amsterdam-Noord.
1 DEN HAAG De inwoners van
1 Zuid-Holland, de dichtstbevolkte pro-
vincie van ons land, zullen in het
i jaar 2000 per persoon nog tussen de
j 700 en 750 vierkante meter levens-
j ruimte hebben.
Het aantal Nederlanders per vier-
1 kante kilometer zal in 2000, uitgaande
van achttien miljoen inwoners, 529
bedragen. Op het ogenblik is dat 385.
In Zuid-Holland zal dit aantal stijgen
van 1050 tot tussen de 1300 en 1400 en
in Noord-Holland van thans 842 tot
tussen de 1000 en 1100.
Dit heeft drs. J. C. van den Brekel,
hoofd afdeling bevolkingsstatistieken
van het CBS, berekend.
De bevolkingsdichtheid is de laatste
jaren in het oosten en zuiden aan
merkelijk sterker toegenomen dan
in de andere landsdelen. Dit komt
door de binnenlandse migratie: het
verhuizen van de ene provincie naar
de andere. Voor Noord-Brabant geldt
eveneens een vestigingsoverschot,
maar de oorzaak van de snelle bevol
kingsgroei ligt hier vooral in de na
tuurlijke aanwas.
OLORON ST. MARIE De 27-ja-
rige Franse bergbeklimmr prof.
René Garotte is "bij een val van 400
meter om het leven gekomen.
De 22-jarige student Bernard Bau-
dean. die de hoogleraar vergezelde bij
de klimpartij in de Pyreneeën, zit
sinds maandag zonder voedsel, op een
hoogte van 2300 meter, op een richel.
Hij is uitgeput.
Een reddingsploeg slaagde er niet
in de student in veiligheid te bren
gen. Vanmorgen is een nieuwe ploeg,
uitgerust met het nieuwste materiaal,
op weg naar boven gegaan.
Hoe is die Italiano nou
7 is een babbelaar
een sabbelaar
een zuigertje
een bijtertje
een zoelertje
een zoutertje
een zachtertje
een knappertje
een suikertje
een dropje
Italiano is dus alles?
Ja, 't is een lekkertje!
de candy drop
lang'
Opvang?
n de Boezembarakken (de tb-af-
ig van het Bergwegziekenhuis)
verscheidene gastarbeiders. De
.aard Vicente Ortega Herandez,
-trokken door het Verolme-con-
3GEN;j kwam 15 januari in Rotterdam
o-jes;
ij werd doorgelicht en lag na
dagen op de tb-afdeling. De in
e gemaakte röntgenfoto bleek
een klein vlekje te vertonen,
was hij voor een jaar aange-
>n. De Marokkaan Nasri Mo-
ned en de Turk Muzaffer
Qimez liggen na soortgelijke er-
Hgen ook in de Boezembarakken."
Ziekenbezoek
}le drie vragen zich vertwijfeld
ze ooit een ziekte" uitkering zul-
mtvangen en geld om naar hun
lie over te maken. Geen van deze
ien heeft ooit bezoek gehad van
jtichting Hulp aan Buitenlandse
(nemers. Is nooit afgesproken
administraties van ziekenhui
zen dergelijke gevallen aan de stich
ting te melden?"
Het Aktiekomité besloot na kennis
neming van genoemde feiten een
groepje Nederlanders „te kweken"
om op ziekenbezoek te gaan bij gast
arbeiders.
Het comité heeft zich ook afge
vraagd of de stichting zich bemoeit
met de huisvesting van gastarbeiders.
In het jaarverslag 1968-1969 van de
stichting staat dat de huisvesting niet
tot de taak van de stichting behoort,
maar wel het bevorderen van die
goede huisvesting.
Het Aktiecomité heeft vastgesteld
dat de stichting zich zijdelings toch
met huisvesting bezighoudt. „De Ne
derlandse Vereniging voor Maat
schappelijk Werk Humanitas is eige
naar van het perceel aan de De Vlie
gerstraat 43b te Rotterdam. Leden
van het aktiekomité troffen er tijdens
hun onderzoek de volgende toestan
den aan: kamer van 3x4 meter
waarin vier mensen sliepen, zeer
slecht licht, twee kasten; zeer grote
kamer met elf Joegoslaven; een ka
mertje van IV2 x 2 meter met een
tweehoog stapelbed; op de tweede
verdieping waren 15 personen ver
deeld over drie kamers. Er waren te
weinig kranen, slechts een douche en
schoonwas heter bepaald niet."
Humanitas
„Eigenaardig is dat de directeur
van Humanitas, de vereniging die
eigenaar is van genoemd logement,
tevens secretaris is van de Stichting
Hulp aan Buitenlandse Werknemers.
Thans is de De Vliegerstraat 43b leeg.
Het pand werd kort na de publicatie
van de zwarte lijst van het Aktieko
mité ontruimd ten behoeve van Hu
manitas.
„Ook een ander pand in De Vlie
gerstraat 38 II is goeddeels leeg. In
het vervuilde huis zonder douche,
met allersmerigst toilet en keuken
wonen zeven mensen: vier van deze
bewoners maken deel uit van de
Turkse dansgroep van de Stichting
Hulp aan Buitenlandse Werknemers."
Het pand staat op naam van de
Stichting tot Steun van de Vereniging
Türk OCAGI Gev. Deze stichting
werd opgericht door de Stichting
Hulp aan Buitenlandse Werknemers.
Het pand-zou zijn aangekocht om de
goede huisvesting van de Turkse ar
beiders te bevorderen."
Andere comités
Het Aktiecomité is er vijf weken
geleden vanuit gegaan dat er ook
goede adressen moeten zijn. Maar een
oproep aan het publiek om goede
pensions te melden aan het Aktieko
mité had geen reseultaat: zijn ze er
wel buiten het Rijnmondgebied? We
weten het niet. We weten wel dat ook
komités voor hulp aan de gastarbei
ders in oprichting zijn.
Het is wel nodig. De gastar
beiders in Nederland behoren
langzamerhand tot een nieuw
proletariaat, een groep ontrech
ten in een hun vreemd cultuur
patroon die nauwelijks worden
opgevangen. Als ze letterlijk
worden „opgevangen" is dat
in vochtige souterrains, koude
kelders en te kleine, gore ka
mers waar ook moet worden ge
kookt.
Ze klagen niet. Ze zijn bang
hun werk te zullen verliezen,
ze zijn bang voor hun pension
bazen en bang voor een even
tueel verlies van hun werkver
gunning.
Maar Nederlands verantwoor
delijke instanties lijken voorals
nog weinig begrip te tonen.
Ssische maarschalk
losjenko overleden
W
renbui
SKOU Op 75-jarige leeftijd
isdag de Russische maarschalk
Timosjenko, een van de voor-
lande bevelhebbers uit de
am. Wereldoorlog, overleden.
rschalk Timosjenko twee-
,held van de Sowjetunie" was
"ft925 tot 1941 volkscommissaris
lefensie. In het begin van de
voerde hij het opperbevel aan
istelijke front.
1941 was hij in dienst van
leger. Op het 22ste partij-
es werd hij -herkozen als plaats-
ngend lid van het centrale co-
ir ö(*e
UTRECHT „De vrouw bepaalt
voor een belangrijk deel het con
sumptiepatroon. Hierdoor kan zij in
direct invloed uitoefenen op het al
dan niet produceren van goederen
die door gebruik milieuverontreini
ging bevorderen." Aldus minister
Klompé vanmorgen in Utrecht waar
zij een kadercursus voor vrouwen over
milieuverontreiniging opende.
Deze cursus, die bestaat uit een
serie van vijf lezingen (één per week)
is georganiseerd in het kader van het
Europees natuurbeschermingsjaar 1970,
op initiatief van een aantal vrouwen
organisaties.
Als voorbeelden van milieubeder-
vende goederen noemde de minister
bepaalde wasmiddelen en de vaak zo
gemakkelijk gehanteerde spuitbussen
met insecticiden.
„Het is al te eenvoudig om „de"
industrie of „de" overheid de schuld
te geven", zei dr. Klompé, „het is van
het grootste belang dat iedereen zich
bewust wordt van zijn negatieve en
mogelijk positieve rol op dit gebied."
De minister betoogde dat de mens
een heilloze weg heeft ingeslagen die
tot een catastrofe kan leiden als niet
op korte termijn doeltreffend wordt
gehandeld. Zij hoopte dat de vrouwen
die de cursus volgen, hun verworven
kennis als „milieudiscipelen" in brede
kring zullen uitdragen.
GUATAMALA De ontvoerde
Westduitse ambassadeur in Guatama-
la. graaf Karl von Spreti, heeft giste
ren in een boodschap aan zijn zoon
laten weten dat hij in goede gezond
heid verkeert en wordt vastgehouden
door het „Opstandelingen leger".
Het kaartje waarop hij de bood
schap had gesohreven, werd gisteren
gevonden in de brievenbus van de
Duitse zaakgelastigde. (Het is een
raadsel hoe de boodschap de ambas
sade heeft bereikt. Mevrouw Von
Spreti is gistermiddag in allerijl uit
New York naar Guatamala terugge
keerd.
RIJSWIJK Van de acht miljoen
varkens die jaarlijks in ons land naar
de slachterij worden gebracht, ster
ven er tijdens dit transport direct na
aankomst zo'n 40.000. Dat is een half
procent. Bij een gemiddelde waarde
van een varken van ƒ250 betekent
deze „transportsterfte" jaarlijks een
economische schade van 10 miljoen.
Aldus enkele gegevens uit een
TNO-rapport opgesteld op verzoek
van het produktschap voor vee en
vlees.
De toename van dit percentage
thans ruim driemaal zo hoog als in
1960 bracht met zich mee dat het
transportrisico bij vrijwel geen enke
le verzekeringsmaatschappij onder te
brengen was.
Te grote lichamelijke inspanning is
voornamelijk de oorzaak van deze
sterfte. De varkens raken in een gro
te opwindingstoestand door het opja
gen uit de stal, het drijven naar en in
de wagens, het afladen en de omstan
digheden waaronder dit gebeurt.
(door David Mazzarella)
ATHENE Hoe voelen de
Grieken zdoh in het geboorteland
van de democratie onder de dic
tatuur, die nu bijna drie jaar
•beeft geregeerd?
Alleen het kolonelsregime èn
zijn actieve tegenstanders geven
een snel antwoord op die vraag;
beide beweren dat zij de steun
hebben van meer dan 90 procent
van de 8,8 miljoen Grieken.
Er is geen betrouwbare opiniepei
ling en slechts een beperkte spreek-
vrijheid om inzicht te krijgen in de
werkelijke openbare mening.
Maar er zijn veel aanwijzingen, dat
de stellige beweringen van zowel het
bewind als van de actieve oppositie
onjuist zijn en dat elk van beide
meer steun, ook stilzwijgend, geniet
dan dé ander bereid is toe te geven.
Grieken die het ene of het andere
kamp aanhangen zijn gemakkelijk
genoeg te vinden.
Ter versterking van zijn
machtsgreep heeft het bewind een
hecht netwerk opgebouwd van aan
hangers in leger en politie, op de mi
nisteries, in raden en commissies en
in de stadhuizen van heel Grieken
land. De banen van die mensen han
gen af van het aan de macht blijven
van het autoritaire bewind.
Bitter gestemd
Aan de andëre kant staan honder
den gewezen politici, wier partijen
verboden zijn, kunstenaars, intellec
tuelen en uitgezuiverde ambtenaren.
Sommigen zijn bitter gestemd,
vooral omdat zij hun betrekkingen
kwijt zijn, maar de meesten omdat
zij het recht hebben verloren vrij te
spreken en te stemmen.
Een kleine groep tegenstanders
heeft een beweging gevormd die enig
inzicht kan geven in de omvang van
Heel de week ging vroeger onze
hond na de ochtendwandeling een
uitgebreid dutje doen. Zelfs het ge
ronk van de stofzuiger kon hem niet
uit zijn hoekje verjagen. Behalve
zaterdags.
Ik spreek over lang geleden, toen
de zaterdag nog een werkdag was en
des morgens de huisbel keer op keer
ging. Eerst kwam de melkboer; dan
de slager om de bestelling op te ne
men, later kwam hij weer om de
pakjes te brengen. Of liever zijn
knechtje kwam, fluitend op de fiets.
Ook de kruidenier liet het boekje
halen en kwam enige uren later in
eigen persoon, omdat dan de week-
afrekening plaats had.
Dat nu was hec grote ogenblik van
de week voor onze hond.
Daarom ging hij zaterdags niet
naar zijn mand, maar drentelde on
gedurig rond. Soms even een oogje
dichtdoend in lui gestrek, maar dan
met een schokje werd hij weer ac
tief, als iemand die de wekker hoort
en nog wel wat zou willen blijven
liggen, maar bang is zich dan te ver
slapen.
Om klokke kwart voor elf stond
hij in de erker, de voorpoten op de
vensterbank, de kop schuin in de
richting vanwaar de kruidenier aan
kwam rijden.
Als die, in ziin beige stofjas, in
zicht kwam snelde de wachter naar
de deur, kwispelend en knorrend.
Gvnroontv-
Dan werd de mand van de fiets
getild. En steevast lag bovenop het
puntzakje van grauw papier.
Daar ging het om.
De kruidenier noemde het: snijsel.
Het laatste onsnijdbaar geworden
stukje worst, een zwoerdje spek, een
rilletje vet, door een klant onge
wenst
Er mocht dan dagelijks een pan
gebroken rijst met long en pens voor
onze hond gekookt worden, dat
puntzakje was het snoepje van de
week.
Wij zeiden teger elkaar: Het is
een gewoontedier....
En vonden dat. hoogst merkwaar
dig.
Maar kijk eens rond de Haagse
plantsoenen....
Om klokke kwart over zes, elke
avond, komen ze., de hondenuitla-
ters.
Het zijn mannen, jongens en meis
jes.
Vrijwel nooit een vrouw.
Die staat dan kennelijk achter de
afwas.
Ze drentelen wat rond, de hond
een boom gunnend.
De jeugd stoelt nog wel eens even.
Maar om even half zeven keert
men om, zet de pas er in en snelt
huiswaarts. Om kwart voor zeven
Ligt het plantsoen verlaten, de straat
trouwens ook....
Elke avond weer....
Die gewoontedieren zijn toch niet
zo merkwaardig....
het protest. Deze mensen blijyen op
de 21ste van elke maand thuis om in
rouwstemming 21 april 1967 te her
denken, de dag dat de kolonels de
staatsgreep uitvoerden.
Eigen bestaan
Ondanks hun enthousiasme zijn de
ze mensen er niet in geslaagd ruime
navolging te vinden.
Het gevoel bestaat, dat de grote
massa van boeren en arbeiders en de
middenstand nu er geen mogelijk
heid is om vrije uitdrukking te geven
aan de politieke mening hun aan
dacht hebben geconcentreerd op het
eigen bestaan.
Voor veel boeren zijn de tijden be
trekkelijk goed. In sommige steden is
het loon van de arbeiders met 15 pro
cent gestegen. Er is meer werkgele
genheid door de hausse in de woning
bouw en de oprichting van nieuwe
industrieën.
Daar staat tegenover dat de prijzen
flink zijn gestegen. Veel mensen
mopperen over de stijgende kosten
van levensonderhoud.
Wat de studenten betreft vragen
veel waarnemers zich af hoe lang het
bewind de universiteiten in de hand
kan houden. Overal is een tekort aan
hoogleraren, enerzijds het gevolg van
de grote toeloop van studenten, an
derzijds omdat veel docenten zijn uit
gezuiverd.
Terwijl veel middenstanders rede
lijk content zijn met de manier waar
op Griekenland wordt bestuurd,
uiten anderen klachten. Men is vooral
niet gelukkig met het niveau van de
nieuwe golf van ambtenaren die op
de staatsgreep volgde.
Bureaucratie
Een academicus zei: „Het regime
mag het dan wel goed bedoelen, maar
overal benoemen ze generaals en
maar weinigen onder hen weten wat
ze doen."
De bewering van de regering dat
„het geknoei van corrupte politici is
verdwenen" wordt beaamd. Maar ve
len stellen daar tegenover dat het ge
knoei op officiële plaatsen alleen is
vervangen door bureaucratie en on
bekwaamheid of op zijn minst door
gemis aan ervaring.
Een gewezen parlementslid uit een
landbouwdistrict: „Natuurlijk werd
er vroeger geknoeid. Maar als een
boer in mijn district wat wilde, ging
ik naar Athene en betaalde iemand,
die ervoor zórgde dat het in orde
kwam. Nu is er niemand die ik kan
betalen eri dus krijg ik niiets gedaan.
Is dat soms beter?"
Geen alternatief
De verzetsbeweging in Griekenland
sluimert, zo ze niet geheel uiteenge
dreven is, zoals de kolonels bewóren.
Al enige maanden hebben zich in
Athene geen bomontploffingen voor
gedaan.
Veel Grieken zijn bang om een
houding aan te nemen, die ze hun
baan kan kosten of hen in gevangenis
of ballingschap kan brengen, zoals de
1600 politieke gevangenen. Ook lijkt
het gevoel te overheersen dat er
thans geen aanvaardbaar alternatief
is tegen de kolonels.
Aanklacht
j^E beschuldiging van Amnesty In
ternational als zou Israël syste
matisch gevangenen hebben mishan
deld, is zó ernstig dat een grondig
onderzoek dringend gewenst is.
Het zou onjuist zyn, de bewering van
deze organisatie zonder meer van de
hand te wyzen omdat haar bevin
dingen niet altyd even betrouwbaar
zyn gebleken.
Israël heeft er belang bü. Amnesty
International aan de kaak te stellen,
als deze het rapport slechts heeft ge
baseerd op niet-gecontroleerdc bewe
ringen van enkelingen.
Het feit dat een Israëlisch aanbod
werd genegeerd om alle mogelijke fa
ciliteiten voor een gerechtelijk on
derzoek te verlenen, roept twijfel
over goede bedoelingen op.
Overigens zou het geen kwaad kun
nen, als Amnesty International ook
eens zou onderzoeken, hoe men in be
paalde Arabische landen zijn gevan
genen behandelt.
Het zou dan niet de verdenking op
zich laden dat het een politieke keus
doet bü het signaleren van wantoe
standen, zonder gebruik te maken
van de mogelykheid tot verificatie.
Waarheen
GEDIZ Nog steeds zoeken red
dingsploegen in de puinhopen van de
verwoeste Turkse plaatsen naar mo-
gelyke overlevenden. Ze ondervinden
daarbü veel last van de regen en het
ongedierte, dat op de rykc buit is af
gekomen. Het wemelt er van de rat
ten, kakkerlakken en ander gebroed.
Er zijn ook nogal wat militairen op
de been om de door aardbevingen
verwoeste steden en dorpen te be
schermen tegen rovers.
Het officiële dodental bedraagt
thans 1080 maar aangenomen wordt
dat dit aanzienlijk hoger zal liggen.
'JO LANG in Engeland geen ver
vroegde verkiezingen z(jn gehou
den, bevindt premier Wilson zich wat
toetreding tot de Europese gemeen
schappen betreft in een moeiiykc po
sitie.
Enerzijds moet hy de kiezers van
1 wie bekend is dat zü niet enthousiast
1 zyn voorhouden, dat Engeland ook
zonder de EEG een zonnige toekomst
tegemoet gaat.
Anderzyds moét hy de EEG-Ianden
niet de indruk geven, dat de Britse
belangstelling voor het lidmaatschap
niet langer serieus moet worden ge
nomen.
Alle concessies, die Frankryk tot dus
ver heeft verkregen In ruil voor de
toezegging, zich niet tegen Engclands
toelating te verzetten, zouden ver
geefs zyn gedaan.
Ook In de komende maanden moeten
nog belangrijke beslissingen worden
genomen over de toekomst van de
gemeenschap. Duidelykheid over de
plannen van Wilson is gewenst.
Het zal de premier niet meevallen,
deze te geven, zonder In eigen land
nieuwe twyfel te zaaien.
