INDIVIDUELE BENADERING
SPEELT EEN GROTE ROL
'LO-school werkt nauw samen
met Rotterdamsch Zeehospitium
iSchoolkarakter veranderde
DIAMANTEN BRUIDSPAAR
10 ij*
Echtpaar in
Leiderdorp
het huis uit
Uitbreiding
5 mei-viering in Le iden
Therapie
Aanhankelijk
Individueel
Raadsleden stellen
vragen aan B. en W.
Twee tentoonstellingen
1970 EUWÉ IE1DSE COURANT
ZATERDAG 28 MAART 1970
La
nder t
naa
VOO!
Tav
ap
de Leidse Mytylschool. In de eer
ste plaats is hei Zeehospitium ge
richt op de handicap. De bedoe
ling is niet dat de kinderen er
hun leven lang blijven.
„De arts maakt uit wanneer zij
klaar zijn. Er zijn hier nog wel
enige paviljoens waar patiënten
worden verzorgd die niet naar
huis kunnen."
Er wordt mooi werk verricht
binnen het Zeehospitium als zo
danig. maar ook binnen de school.
Het ruimtegebrek is ernstiger,
maar daar komt nu een eind aan.
Er is een gymnastieklokaal^ e in
aanbouw en er komen twee les-
kamertjes bij voor individueel on
derwijs. Ook de toiletruimte voor
de kinderen wordt aanzienlijk ver
beterd. Zij zullen daar ook kunnen
worden gewassen. Iets wat nu op
de gang gebeurt.
Overigens is dit nog maar een
begin van de uitbreiding. Er zijn
aanvragen ingediend voor vier
grote toiletruimten voor rolstoel
patiënten en men wil er graag nog
een lokaal bij hebben.
Dank zij het geduld van de on
derwijskrachten. dank zij de ver
nuftige instrumenten waar men
nu gebruik van kan maken, leren
kinderen die zwaar gehandicapt
zijn soms zelfs lezen.
Het Rotterdams Zeehospitium
verricht buitengewoon mooi werk
en de b.l.o.-school speelt daarbij
een voorname rol.
Gelukkig! Want zo is er ook voor
die kinderen nog een toekomst
weggelegd.
HENK KAMIES
LEIDEN Het echtpaar Van der Linden, dat in een flatgebouw
aan de Zaanstraat woont, krijgt dinsdag hoog bezoek. Burgemeester
Van der Willigen en zijn vrouw zullen hen namelijk komen felicite
ren met hun 60-jarig huwelijk.
De heer H. van der Linden en mevrouw J. van der Liriden-Cerdijn
wonen sinds 5 jaar in het flatgebouw op nummer 115. Daarvoor
woonden ze 27 jaar op de Oranjegracht. „Het is wel een stuk rustiger
hier en dat heb je wel nodig als je zo oud bent", zegt de 80-jarige
bruid.
Het echtpaar heeft vijf kinderen, maar over het aantal klein- en
achterkleinkinderen kunnen ze het niet eens worden. ,28 klein
kinderen. geloof ik", zegt de heer Van der Linden (81). „Nou. dan
hebben we zo'n 30 achterkleinkinderen"vult zijn vrouw aan en ze
wijst naar een respectabele serie kinderfoto's, die op de vensterbank
en tussen de bloemstukken en fruitmanden staan.
Het zal dan ook zeker wel druk worden dinsdag.
^KATWIJK AAW ZEE Eén klasjp is on-
prgebracht in de pprsonpelskamer en
'vie m aantal leerlingpn krijgt onderwijs in
magazijnruimte. In dp gangop een
fel, krijgt één van de kinderen een scho-
broek aanDe verzorgsters moeten
ch behelpen. Op z'n zachtst gezegd is
"t een toestanddie de toets der kritiek
tcelijks kan doorstaan. En dat in een
•hooi voor buitengeivoon lager onder-
waar de leerlingen juist een uitste-
vnde verzorging genieten en ook nodig
ebben. Gelukkig komt hier nu gauw
>n eind aan. Het kan zó inderdaad niet
nger. De oorzaak van het ruimtegebrek
komt door het veranderde karakter van
de school. Waren het tot voor enkele ja
ren tuberculeuze patiëntjesnu zijn het li
chamelijk gebrekkige en soms ook meer
voudig gehandicapte kinderen, die hier
op school zitten. Dat vereist een geheel
andere aanpak en de school het gebouiv
als zodanig is daarop nog niet aange
past. Wij zijn nu met een uitbreiding be
zig en als die eenmaal gereed iszal dat
een belangrijke verbetering betekenen
aldus de heer F. Wvan den Haspel,
hoofdonderwijzer ,van de blo-school van
het Rotterdams Zeehospitium in Katwijk
aan Zee.
Het Zeehospitium werd opge-
:ht in 1908 voor aan tuberculose
dende kinderen die voornamelijk
de volksbuurten leefden van
itterdam. Het was de heer A. S.
den Bergh die zich de dode-
ke armoede aantrok. Deze ware
antroop zorgde ervoor dat de
ideren in Katwijk aan Zee een
luis kregen, waar zij enige tijd
l*iden verblijven en zonodig ver-
*e egd konden worden.
De opzet van de heer Van den
rgh gelukte en groeide zelfs uit
een Stichting: Het Rotterdamsch
ehospitium.
Na 1945 liep het aantal lijders
san tuberculose echter terug,
te zodat het Zeehospitium op den
duur in deze geen taak meer
zou hebben. Vandaar dat in
1956 voor het eerst een om
schakeling plaats vond: een deel
van het Zeehospitium werd re
validatiecentrum. Niet alleen
voor kinderen, maar ook voor
volwassenen.
De Stichting Rotterdamsch Zee-
spitium kreeg een geheel ander
Ie rakter toen het Rijnlands Re-
lidatiecentrum erin werd opge-
n ftnen. Naast het sanatorium zijn
nu het revalidatiecentrum en
Speciaalzaken
TROUWKOSTUUMS
Jacqi
de zgn. longklinieken, waarin ast
mapatiënten worden verpleegd.
..Het schoolgebouw dateert uit
1934. De school was bestemd voor
de t.b.c.-kinderen. Toen het karak
ter van de inrichting veranderde,
wijzigde zich ook de taak van de
school. Men heeft hier Veel te
danken aan mijn voorganger de
heer H. v. d. Maaden. die veel
deed om de school aan de nieuwe
situatie aan le passen", zo zegt de
heer Van den Haspel, die nu ruim
een jaar hoofd van de school is
Tn 1941 kwam hij er als onder
wijzer. Hij weet nog le vertellen
uit de tijd dat de kinderen op
bedden in de duinen lagen. Als
het ging regenen kwamen huis
knechten ze ophalen.
„Al direkt ontdekte men des
tijds dat het onderwijs heel be
langrijk was. De medici erken
den de therapeutische werking
ervan. Vandaar dat en dat
wil ik duidelijk onderstrepen
er hier steeds een zeer nauwe
samenwerking is tussen de me
dici. de para-medici en onze
school. In de tijd van de t.b.c -
patiënten werd getracht de leer
lingen zoveel mogelijk cp peil
te houden of op te leiden voor
een examen. Nu is dat nog zo.
maar de aanpak van de leer
lingen is totaal veranderd."
Het bezoek aan enkele klassen
maakt dat duidelijk. Niet alleen
lichamelijk gehandicapte jongens
en meisjes, kleuters soms, zijn toe
vertrouwd aan de zorgen van kin-
der verzorgsters en onderwijskrach
ten. Ook de meervoudig gehandi
capte kinderen, die dus ook gees
telijk zwak zijn, zijn in handen
van de heer Van den Haspel en
zijn staf medewerkers veilig ge
borgen.
Het is vaak heel moeilijk. Want
de individuele benadering speelt
een zeer grote rol. Klassikaal on
derwijs is vrijwel uitgesloten. Het
Is een kwestie van veel geduld en
vooral moet er een enorme dosis
liefde voor het kind zijn.
Anders zouden de onderwijs
krachten voor deze enorme opgave
ongetwijfeld niet zijn berekend.
Er is veel geëxperimenteerd op
de b.l.o.-school. Het onderwijs is
veelal door de onderwijskrachten
zelf ontworpen. Boekjes waarin
richtlijnen zijn aangegeven bestaan
eenvoudig niet. Dat zou een on
mogelijke taak zijn. omdat haast
iedere leerling een eigen benade
ring nodig heeft. Gelukkig heeft
de techniek ook liier z'n diensten
bewezen. Vernuftige instrumenten
staan ten dienste van het onder
wijspersoneel.
Dank zij de technische hulpmid
delen leren de kinderen de taal te
gebruiken, eenvoudig te lezen. Zij
leren zich te verplaatsen. Ze ma
ken kennis met de ruimte, wat
voor velen toen zij voor het eerst
op de school kwamen, gewoon een
onbekend begrip was.
„Alleen al het verplaatsen van
de kinderen van de inrichting naar
de school, blijkt al een geweldige
therapie te zijn", zo zegt de heer
Van den Haspel. „Zij krijgen ruim
te- en tijdbegrip."
De patiënten die in het revalida
tiecentrum zijn opgenomen krijgen
te maken met de fysische therapie,
rle arbeidstherapie en de school.1
Er is ook een vlinderbad voor de
lichamelijke revalidatie.
In twee klassen staat een soort
groot bed. Er liggen kinderen op
die rollen en kruipen. Eén ding.
valt op: zij kunnen er zó aftuime
len. „Wij laten ze rustig gaan
want ook daar leren ze van. Zoudt
U een lichamelijk en/of geestelijk
gehandicapt kind laten vallen? Nee
natuurlijk. En"toch is dat eigenlijk
fout. Als ze eenmaal van dat bed
zijn gevallen, weten ze wat dat
is en zullen ze beter uitkijken
Ook dat bed heeft z'n nut al be
wezen."
Tijdens het gesprek met de heer
Van den Haspel liepen kinderen
zijn kamer in en uit.
De eerste reactie van de buiten
staander de leek is. dat er
oen boel ellende is. Toch mbet al
les niet te somber worden gezien.
Want één ding staat ook vast: de
kinderen die hier verblijven zijn
zonder meer vrolijk: zij kennen
geen zorgen, 't Zijn gezellige kin
doren die alleen misschien aan
hankelijker zijn en nog meer liefde
nodig hebben dan hun niet-gehan-
dirapte leeftijdgenootjes.
De leeftijd van de kinderen die
Er is klassikaal onderwijs,
maar ook dan is de indi
viduele benadering van de
leerling van grote beteke
nis. De heer J. Sommeling is
ruim een jaar onderwijzer
aan de school van het
Zeehospitium.
(foto Dirk Ketting/N.L.C.)
ililillllllllil
op de school zitten varieert van
ongeveer 3 tot 17 jaaT. Alle afde
lingen hebben elkaar nodig en
werken nauw samen. Het revali
datiecentrum neemt de patiënten
op. Er verblijven baby's, kleuters,
grotere kinderen en volwassenen
in het centrum.
Op de school zijn de kinderen
geen patiënt, maar leerling.
De heer Van den Haspel: „Wij
hebben hier drie afdelingen. Al
lereerst de afdeling voor de zéér
jeugdigen. Dan is er de kernafde
ling voor de jongens en meisjes
van 7 tot ongeveer 17 jaar. Als'
het nodig is kan de leeftijd wor
den verlengd. Wij hebben dus wel
eens leerlingen die ouder dan 17
jaar zijn. Ten slotte is er de af
deling voor de meervoudig gehan
dicapten. Kinderen, die niet alleen
lichamelijk, maar ook geestelijk
zijn gehandicapt.
Wij beschikken over moderne
onderwijsapparatuur en geven zeer
individueel aangepast onderwijs.
Het onderwijspersoneel wordt ge
assisteerd door kinderverzorgsters.
Ongeveer honderd leerlingen be
zoeken de school, onder wie ook
externe kinderen. Er is overigens
een prettige samenwerking met
LEIDEN Dc raadsleden Van
Aken en Van Dubbelden hebben het
college van b. en w. de volgende vra
gen gesteld: Is het waar, dat met de
heer Morgen, hoofd van het bureau
Organisatie en Efficiency, vorig jaar
een dienstverband van èèn jaar is
aangegaan, dat eind april afloopt?
Is het waar. dat dit dienstverband
niet wordt verlengd?
Zo ja waarom, en hoe stelt u zich
de afhandeling voor van het door deze
funktionaris uitgebrachte rapport
over de Markt- en Havendienst, dat
op 11 me; in de raad komt?
LEIDEN Vrijdag 3 april verga
dert de vereniging „Koninginnedag"
in restaurant Minerva". Onder meer
zullen de plannen worden besproken
voor de viering van koninginnedag op
30 april.
LEIDEN" Aan de viering van
„vijfentwintig jaar bevrijding" zal
ook in Leiden ruime aandacht wor
den besteed. Het comité Bevrijdings
dag heeft een gevarieerd programma
vastgesteld, dat zich voor oen groot
deel afspeelt in en rond dc Groen-
oordlial. Van 2 t/m 6 mei is er In de
burgerzaal van het Stadhuis een ten
toonstelling over de bezetting en be
vrijding. In de ochtenduren van 5
mei wordt voor de lagere schooljeugd
een speurtocht gehouden. Begin- en
eindpunt: het oude vecmarktterrein.
Van 10.30 tot 12 uur wordt onder
auspiciën van Swift een wielerronde
voor amateurs verreden. Start en fi
nish op het terrein van de Groen-
oordhal plaats. Verder is er 's och
tends nog een brandweerdemonstra
tie met duikeroefeningen.
's Middags om één uur vertrekt van
de Hoge Rijndijk (Burggravenlaan)
een streetparade, die wordt samen
gesteld uit automobielen uil lang ver
vlogen tijden. De stoet wordt afge
wisseld met het Leids Studenten
Hoempa-orkest en enkele jazzbands,
die zich eveneens van rollend mate
riaal bedienen.
Dutch Suing College
In de middaguren (van 2 tot 5 uur)
komt er in de Groenoordhal een ju-
LEIDEN In het trappenhuis van
het Academiegebouw aan het Ra
penburg (73) hangen tot 39 april
merkwaardige tekeningen van de
Leidse rechtenstudent Albert
Roskam
Roskam werkt slechts met eenvou
dige geometrische vormen vier
kanten en driehoeken in
zwart-wit. Doot het wit of het zwart
in afgelopen of opgaande reeks te
verkleinen of te vergroten, brengt
hij veranderingen aan in de vormen,
de de basis van de reeksen uitma
ken. Die wisselende relaties binnen
de tekeningen suggereren een sterke
beweging door het voortschrijden
van wit naar zwart of andersom.
Het is geen kunst die de kijker
direct zal aanspreken. Men moet het
lopende ritme, de beweging van en
in de geometrische reeksen lang
zaam op zich laten inwerken. Maar
dan wordt het alles bij elkaar sterk
boeiend.
In galerie Walenkamp aan de
Nieuwsteeg exposeert tot 10 april de
Leidenaar Hans Kretzschmar („De
Waard is beter dan de waard") een
aantal affiches en een drietal merk
waardige objecten.
De laatste zijn klaarblijkelijk min
of meer bedoeld als protest tegen
wereldcalamiteiten als de oorlog in
Vietnam.
De affiches herinneren door opzet
en kwaliteit te veel aan het werk
van anderen om nog sterk te kunnen
boeien. Niettegenstaande kan de
perspectivische werking, onder meer
door herhaling van in vierkanten ge
vatte cirkes naar het midden, wel
worden gewaardeerd.
Ten slotte kan men bij Walen
kamp nog kennisnemen van ob
ject-a rtprenten en zeefdrukken.
Willem Prins
Dankzij de technische hulpmiddelen leren de
kinderen nu lezen, rekenen en onderscheiden.
Al zestien jaar geeft mej. Barnard les op de
school. De foto toont een leerling voor een soort
televisietoestel. Op de kleine .monitor" is een
afbeelding verschenen. Door op een bord te
drukken wijzigt zich het beeld op het grote
scherm. De bedoeling is dat de leerlingen net
zo lang het beeld laten veranderen tot zij de
afbeelding die op de monitorstaat, ook op
het grote scherm hebben.
(foto Dirk Ketting/N L.C.)
bilcumshnw van de Dutch Swing
College Band. Deze band werd kort
na de bevrijding opgericht en Leiden
is de eerste plaats in ons land. waar
deze musici hun show brengen. Op
drie plaatsen in de stad zijn er die
middag volksdansen van de Volks
dansgroep Oud-Poelgeest, aangevuld
met leden van Leidse volksdansgroe
pen.
Elles Berger zal 's avonds in de
Groenoordhal een amusementspro
gramma presenteren met Willy Al-
berti. de Zangeres /.onder naam. Mini
en Maxi, de Wama's. de Soul Group
Connection en het trio van Henk
Westers; In de studentensociëteit „Mi
nerva" wordt de hele dag open huis
gehouden. In de avonduren treden
hier het Surinaaips orkest van Dolf
Dèlprado en he» Leids Studenten
Hoempa-orkest op. Voor burgerij en
studenten begint om tien uur een
bal. In het Camera-theater worden
tenslotte doorlopend film over de be
vrijding gedraaid.
LEIDERDORP Het echtpaar R.
Lijnes-Houtman, dat tot donderdag
nog woonde in een huis in de Ko
ningstraat, verblijft momenteel
noodgedwongen in een pension in de
omgeving van Apeldoorn. Dit omdat
liet huis, waarin het al 34 jaar woon
de. ontruimd moest worden op last
van de deurwaarder. Was men er om
half twee die donderdag nog niet
uit. dan zou het echtpaar op straat
worden gezet.
Een Leids echtpaar had vier jaar
geleden het huis in de Koningstraat
gekocht en via de kantonrechter in
Leiden ontruiming gevorderd. Op 10
oktober werd dit vonnis getekend en
21 oktober besloot het college van
Leiderdorp in overeenstemming met
de eigenaar de ontruimingstermijn
op zes maanden te bepalen.
In januari van dit jaar kreeg het
echtpaar Lijnes het huis Pinkster
bloem 74 van de gemeente toege
wezen. Dit huis. dat via een drie-
hoeksruil vrij zou komen, kon het
echtpaar nog niet betrekken, omdat
een ander nieuwbouwhuis nog niet
klaar was. Ondanks bemiddelings
pogingen van burgemeester Van der
Have hield de eigenaar van het huis
Koningstraat echter vast aan de da
tum van ontruiming en wilde van
uitstel totaal niets weten.
Het echtpaar, dat er echt niet op
tegen was een andere woning te be
trekken. verblijft nu zolang op kos
ten van de gemeente in een pension
dicht in de buurt van Apeldoorn,
waar een dochter en een schoonzoon
wonen.
Groslijst D'66 Leiclcn
LEIDEN De afd. Leiden van
D' 66 heeft de groslijst voor de
raads verkiezingen vastgesteld. Lijst
trekker is de heer B D Oosterman.
Verder volgen dan: 2 W Kuvper. 3
J L M van Heugten. 4 J de Feyter.
5 W M van Rooyen. 6 W F K Bischoff
van Heemskerk, 7 H K Loose, 8 A W
Cramer, 9 E E Hesse, 10 D Sonne-
veld, 11 E H M Hendriks. 12 R R J
van Straten, 13 W F Harmsen, 14 A
.1 v d Berg. 15 A F C de Witte en 16
W F C Hardeman.
Paasshow Langezanl
LEIDEN De firma Langezaal
houdt in de Stadsgehoorzaal weer
haar zo langzamerhand traditie ge
worden Paasshow. Deze is gister
avond geopend en duurt tot en met
1 april De expositie omvat meu
bels. huishoud-, radio- en tv-appa
ratuur en kinderwagens. Op het to
neel is onder meer te zien hoe tapü"t
onzichtbaar wordt gelast.
De show i? ook tweede Paasdag
geopend van 10 tot 19 uur
