Zij mist haar Finse sauna Waarom zijn verliezers toch altijd winn MET ONKEL LOU GAAT HET WONDERBAARLIJK door Monique Floor j Eerste editie -fan de Kabouterkrant ZATERDAG 28 MAART 1970 Het grootste verschil tussen Nederland en haar geboorteland ziet de uit Finland afkomstige en sinds haar huwelijk met een Nederlanderin Den Haag woonachtige mevrouw Terttu Jansen-Heikurainen in de natuur. Wat duren het voorjaar en de herfst in Finland aanmerkelijk korter dan hier! Vooral de naar Finse maatstaven zachte Nederlandse herfst is haar favo riet. Ontegenzeggelijk heeft zij haar melancholie-op-donhere dagen vanuit Finland meegebracht. Toch was er op het gebied van de natuur minder aani>assing nodig dan waar het gaat om de mens. Terttu Jansen heeft er bijv. erg aan moeten wennen dat wij in Nederland ,zo maar eens even bij elkaar aanlopen". In Finland gaat dat heel wat officiëler. Mevrouw Terttu lansen-Heikurainen ie£ fr Saunahuisje in het Finse land „Wij lijken minder gastvrij, maar de nentale instelling van de Fin is nu enmaal bijzonder gesloten; als we el- aar evenwel goed leren kennen, zijn ve beslist veel gezelliger", vindt me de rrouw Jansen. ,We maken minder gauw inbreuk op jlkaars privéleven en houden vele za- liever binnen de familiekring, hfooral om de gezelligheid mis ik soms dat ie sauna. Thuis (in Finland) ga ik met [eer aijn moeder en één van mijn zusters lijvoorbeeld naar onze (eigen) sauna, vaar we in de bijbehorende zitkamer lij een drankje erg gezellig babbelen. Dmdat je samen een saunabad neemt in ook samen gaat zwemmen, kost bijpraten" geen tijd!" Een Fin accepteert de situatie zoals lij die opgeschept krijgt meer dan de Nederlander, die bijvoorbeeld zelfs na len lange, koude periode durft te mop ieren over de warmte! Na zijn zeeT ange en donkere winter is de Fin dol- jelukkig met de zij het korte ichte zomer. Hij gaat dan veelal heel aat naar bed, tijdens de winter zal hij le schade wel weer inhalen. Terttu bracht haar meisjesjaren door n het nabij de Zweedse grens in Lap and gelegen Pello (10.000 inwoners). )aar exploiteert haar vader zijn land- »n bosbouwbedrijf, al wordt het steeds noeilijker personeel te vinden: de stu- iiemogelijkheden groeien ook op het ilatteland en met hun verworven kert- ïis trekken vele jongelui naar de ste len. Als veertienjarige ging Terttu bij een oudere zuster in Helsinki wonen, omdat in haar tijd in Pello nog geen volledige middelbare schoolopleiding bestond. Zij voltooide in de Finse hoofdstad haar m.o.-cursus en stu deerde vervolgens aan de universiteit van Helsinki sociologie, esthetica en als hoofdvak Duits. Na haar kandidaatsexamen trouwde zij en verhuisde zij naar Den Haag. Vandaaruit volbracht zij een equiva lente studie aan de Leidse universiteit. Mevrouw Jansen die eveneens Zweeds, Engels en Frans spreekt, heeft wel er varen hoe moeilijk het voor een Finse is om de Duitse en de Nederlandse taal uit elkaar te houden. Zij is overigens bijzonder met onze taal vertrouwd geraakt. Zo irltens dat zij eens een broer, bij wie ze twee jaar terug logeerde, in het Nederlands be groette toen hij op een vroege ochtend zijn nog wat slaperige zusje met een kopje koffie verraste „Door mijn huwelijk kreeg ik de Ne derlandse nationaliteit en in mijn hart vond ik het wel een beetje naar tioor Finland te zijn „afgestoten". Maar dat is meer een gevoelszaak", verontschul digt mevrouw Jansen zich. „Mijn begintijd in Nederland was moeilijker waar het om aanvoelen van soms kleine dingen ging dan om de taal. Mijn man reageert snel en ik moest dan vooral over de betekenis van zijn woorden nadenken. Hij heeft me ook moeten leren dat vrienden zo zonder aankondiging bij elkaar aanlo pen. Toch vond ik de overgang van het dorpje Pello naar de grote stad Hel sinki veel en veel groter dan van Hel sinki naar Den Haag!" Om de schoonheid en nog meer om de stilte trekt mevrouw Jansen in de zomermaanden graag enkele weken naar haar geboorteland. Vaak heeft ze omstreeks Kerst sterk heimwee naar Finland, waar met speciale gerechten, met het geven van geschenken op 24 december, met een kerkgang in door paarden voortgetrokken sleden en ook nog door intensief familiebezoek de kerstsfeer wordt onderstreept. De niet grote Finse Vereniging in Nederland (nauwelijks 250 Finnen wonen in ons land) beleeft eveneens in de Kerstda- geeen hoogtij periode. De mistroostige winter mag dan veel invloed op het gesloten karakter van de Fin uitoefenen, in zijn kunstuitin gen wordt hij bepaald niet geremd. In kleine eigen ateliers werken vele Finse artiesten aan toegepaste kunst; me vrouw Jansen laat ons o.a. haar uit Finland meegebrachte vloerkleed be wonderen. We drinken koffie uit een Fins servies (met door haar naar Fins recept gebakken appeltaart!), en ze haalt kleurrijk, zeer degelijk linnen goed tevoorschijn. Ook in ons land wordt overigens steeds meer Fins ambachtelijk werk verkocht. Hoewel ze in de naaste toe komst nog graag een enkel Fins meu belstuk zou willen aanschaffen, zal me vrouw Jansen zich dan zeker tot die ene aanwinst beperken, omdat ,ze „van ouderwets houdt" en Scandinavische meubelen juist merendeels modern zijn. Terttu heeft geleerd Nederlandse maaltijden klaar te maken. Zij is niet erg van onze specifieke gerechten ge charmeerd, of het moest van erwten soep zijn. Misschien omdat die stevige snert enigszins lijkt op een Finse soep. Omdat ieder Fins schoolmeisje op school gedurende enkele uren per week huishoudelijke zaken leert, stonden Terttu's handen niet verkeerd bij de aanpak van haar eigen huishouden! Zij vindt dat een Finse huisvrouw bepaald minder poetst en boent (wel veel stof zuigt) maar veelal belangrijk méér aan handenarbeid doet dan de Nederlandse huisvrouw. Finse vrouwen maken ook nog altijd erg veel in, vaak zelf-ge- kweekte groenten. Eén van haaT in Helsinki wonende zusjes heeft een tuin van een hectare groot met nog een stuk bos erbij Opvallend in haar huis zijn de vele met bloemen gevulde vazen. Zij kijkt op onze hoeveelheden bloemen dan ook haar ogen uit. Trouwens: niet minder op de vele groenten en vruchten „Het doorsnee-huishouden in Finland is duurder dan hier", verklaart zij op grond van een 'vergelijking van haar huishoudelijke uitgaven met die van haar moeder en zusters. „Sla, die in Finland per 100 g wordt verkocht ge bruiken ze daar eigenlijk alleen als de coratie. Brussels lof (per struikje onge veer 3) eet je evenmin vaak. Daar eet je vooral inheemse wintergroenten als rode bieten, wortelen, knolletjes en koolsoorten. De Finse aardappelen zijn van heel goede kwaliteit. Vlees eet je er meer dan hier; dat is daar juist veel goedko per!" In de grote stad komen de leve ranciers vaak aan huis bezorgen, maar de meestal tot vier uur buitenshuis werkende huisvrouw brengt haar boodschappen ook wel zelf mee. Ook in Finland is steeds meer de vrije zaterdag doorgevoerd, zodat de gezinnen van een lang-weekend-buiten in hun zomerhuisje kunnen genieten. Werkt de moeder niet buitenshuis; dan verblijft zij gedurende de lange zomer vakantie over het algemeen met de kinderen in dat zomerhuis; de vader komt er tijdens het weekend. De ste den lijken in die periode uitgestorven! Terttu Jansen, die vroeger al van school naar huis heen-en-weer fietste, stapt ook in ons land menigmaal op haar twee-wieier om de duinen rond om haar woonplaats te verkennen. Nadat zij afscheid had genomen van het Finse Verkeersbureau in Amster dam, waar zij gedurende twee jaar als trait d'union tussen Nederland en Fin land fungeerde, is daartoe regelmatig gelegenheid. Zij vergeet echter niet veel bqeken in onze taal te lezen, waardoor ze mooier Nederlands leert spreken en een rijkere vocabulaire krijgt dan door de praktijk van het dagelijks leven. ROLIJKE uitroepen op de Dam. Te midden van tientallen duiven, ie bedrijvig pikkend tussen de 'oetgangers scharrelen, brengen ongans en meisjes Amsterdams ieuwste fenomeen aan de man: le kabouterkrant. guy' De krant bevat de leer van oud- irovo Roel van Duyn, dat de ïens weer moet leren liefdevol om kei e gaan met de natuur. Roel van vi< luyn wil dat we allemaal kabou- ^ar srs worden. De kabouter is voor em het symbool van de mens, die icht bij de natuur staat en zijn intasie vrij kan uitleven. „Het is e hoogste tijd om te veranderen, iant we zijn plastic mensen ge- rorden, die verstikt worden tussen eton en staal Bedrijvige kabouter Roel van luyn heeft de goede burgers van sla dl e stad Amsterdam de laatste ^Baanden heel wat schrik aange jaagd. Het gemeentebestuur was Rauwelijks bekomen van de ene ota of er volgde weer een andere, lota's over daktuintjes op de 'ams, het verkeer weg uit de bin- enstad en de opleiding van de lederlandse burger tot saboteur in orlogstijd. Amsterdam werd tot abouterstad en tot hoofdstad van e nieuwe staat Oranjevrijstaat ge- roclameerd. titf Inmiddels is de kabouterkrant ;re it. een aparte verschijning in de >ch al kleurrijke hoofdstedelijke nderground-pers. Gemaakt vol- ens het onverwoestbare provo-re- ipt: „Draai de werkelijkheid om gki je ontdekt hoe gek de werke- gl kheid is." Introductie op de voor- agina: ne(J „Er is iets rampzaligs gebeurd, et begon met de tuinkabouters in grote steden. Sommigen begon- jdJen er wat bleek en slapjes uit te n en. Aanvankelijk werden ze op ,'ïkantie gestuurd naar de kabou- iei( rs in het grote bos. Tot het daar 'I ak mis ging. De bossen werden rooid, de regen werd vergiftigd, ïfin, op een kwade dag bleek dat e pinguïns op de Zuidpool een edenkelijke hoeveelheid DDT in 6 un lichaam hadden en toen wisten kabouters het wel. De kabou- hebben toen lang vergaderd. Het werd duidelijk dat alles ver stoord dreigde te raken. Zo ontstond een stille staats greep, want het was al onmogelijk geworden alles wat beschadigd of aangetast of ziek of gedegenereerd was, te herstellen Met heel hard werken, dachten de kabouters, zou er misschien nog een beetje te redden zijn. Dus richten zij een staat op in de staat. De Oranjevrijstaat. En af en toe kan men merken dat de nieuwe staat bestaat. Door kleine dingetjes hier en daar. Door kabouterkran- tjes en kabouterprojectjes, zoals niet vergiftigd voedsel. U zult er wel iets van merken af en toe. Leest u dit nummer maar." In dit nummer wordt o.a. voorge steld een dienstencentrum voor be jaarden op te richten Er zijn tien duizenden bejaarden, die behoefte hebben aan hulp in de huishou ding, boodschappen doen, kolen sjouwen. Verder wordt veel aandacht ge schonken aan de „terreur van de automobilisten tegen de kabouter" Er is een „kabouter wlelerrally" gehouden waarbij de „sportkabou- ters" vele „kantoorkabouters" ont moetten. die eveneens op de fiets waren. „Spelbrekers waren", aldus de kabouterkrant, „geüniformde- grote-motorwezens, die giftige dam pen verspreidden" Ten slotte nog een belangwek kend bericht van de Kabouter Pers Dienst „De gezamenlijke volksde partementen van publieke werken en milieuhygiëne van de Oranje vrijstaat hebben besloten over te gaan tot de restauratie van de bos sen in Amsterdam. De dienst die daartoe is opgericht is genaamd: „De wandelende tak". Deze dienst is in kontakt getreden met kabou- terstad Wageningen en heeft daar optie gekregen op de Wageningse overtollige bossen. Deze zullen naar Amsterdam worden vervoerd. Dan, als de grond daartoe voor kabouterschopjes en -houweeltjes toegankelijk Is. zal de dienst De Wandelende Tak zich op weg be geven naar de plaats waar de bos sen geplant worden onder het zin gen van het welbekend» lied: Trek maar aan het touwtje en de lucht wordt fris. BERT VAN DER ENT Het amusantste van verkie zingsdagen is telkens weer de vertoning, die de politieke lei ders omstreeks middernacht voor radio en tv opvoeren voor duffe kijkers en luiste raars. Als je gelaten de hele avond een rijstebrijberg van cijfers over je heen hebt laten gaan, komt daar een verliezer vertellen, dat zijn partij toch grote winst heeft behaald, al moet je, wil je die logica kun nen begrijpen, daar wel een fel gekleurde bril voor op zetten. Neem nou KVP-fraktielei- der drs. Schmelzer. Hij had een bril op en uitvoerig legde hij uit waarom de kiezers de KVP weer eens het vertrouwen heb ben gëschonken, wat voor een stabiele factor de KVP in de vaderlandse politiek is en hoe blij hij, Schmelzer, is, die par tij te mogen leiden. Kortom, evenals drie en vier en zeven en acht jaar geleden, toen de KVP ook een klap(je) kreeg, bleef Schmelzer lachen. En dat is hoopvol: 't Wachten is op het moment dat hij schatert! Ook oppositieleider drs. Den Uyl weet op zo'n moment al tijd ge ziekst uit de hoek te komen. Al verliest de PvdA de helft van haar aanhang, dan toch is hij nog tevreden. Waar schijnlijk omdat hij z'n hele aanhang niet kwijt is. Vraag je hem, hoe het komt dat de PvdA weer een beetje verloren heeft, dan antwoord hij gevat: „Maar dat moet u zo niet be kijken". En zelfs mr. Barend Biesheu vel verklaarde zich tot winnen de verliezer. Of verliezende winnaar, ('t Is maar hoe je het bekijkt). Echter, iedereen ver geleek de uitslagen met de Ka merverkiezingen van '67. Per slot van rekening waren het de afgelopen weken juist de frak- tieleiders en alle ministers in het kabinet-de Jong die zich in de provincie uitsloofden om meer stemmen te werven. Met gesprekken over landelijke po litiek, want een fraktieleider kan goed zijn, maar hij weet (gelukkig) ook niet alles van .rovinciale politiek. En was Biesheuvels uitspraak over die on-Nederlandse partij D'66 provinciaals? Dat geloof de niemand, behalve Biesheu vel NADAT de uitslagen bin nen waren. „Vergeleken met '66 heeft de ARP gewonnen". Het klonk triomfantelijk en hij had nog gelijk ook. Maar ver geleken met '67 „Het gaat hier alleen om ve kiezingen voor de provinciale staten", repliceer de de AR-leider. 't Is maar hoe je het bekijkt.... Nee, dan konden de heren po litici een voorbeeld nemen aan fraktieleider Mellema van de CHU en Hans van Mierlo van die on-Nederlandse partij. Mel lema gaf ronduit toe, dat zijn partij vergeleken met '66 had verloren, maar vergeleken met '67 weer iets gewonnen had. En iedereen mocht het voor de CH bekijken zoals hij,zelf wilde. Mellema dus een echte verlie zer èn winnaar. Bij D'66 heerste een beetje een down-stemming, begrijpe lijk als men een grote overwin ning voor partij voorspelt en die winst maar vijf Kamer zetels blijkt te zijn. Van Mierlo gaf eerlijk toe. dat hij meer had verwacht. Iedere hen niet welgezinde politicus legde de nadruk op die mindere winst. Alsof vijf Kamerzetels een klei nigheid is. Ook hier een ver liezende winnaar. En dan mevrouw Hay a van Someren-Downer van de VVD. Iedereen gunt op zo'n verkie zingsavond de ander zijn winst en verlies. De juichkreten van Haya wai gewettigd. Maar het doet toch wat onsympa thiek aan als je hoort hoe de VVD-diva de winst van ande ren kan kleineren. Eén ding is na 18 maart wel weer duidelijk geworden. De he ren politici kunnen praten als Brugman en hun verliezen in winst omzetten, de kiezer ge looft het wel. Lakse demokra- ten, werd er die achttiende maart van de thuisblijvers ge zegd. Maar kun je het hun kwa lijk nemen, dat het voor hen allemaal niet meer hoeft? Tenslotte: de verkiezings strijd. Nederlanders vormen een uiterst verdraagzaam volk je, tenminste, zo op het eerste gezicht. We ergeren ons tegen woordig niet meer als toen de VARA met „Zo is het de massa „kwetste". We zijn te genwoordig heel wat gewend en het moet wel zo tegen onze instelling indruisen, willen we ophef maken. Toch zijn er tijdens deze verkiezingen een aantal slagen onder de gordel uitgedeeld. Sla gen, die wat flauw lijken, maar die bij nadere beschouwing on fatsoenlijk zijn. W. L. Brugs- ma zet ze in de Haagse Post op een rij: de uitspraken van Schmelzer over de verplichte sterilisatie van D'66, de me ning van premier De Jong, dat het Nederlandse volk, als het echt gaat stemmen, gezond stemt en geen D'66. En tenslotte de uitspraak van Biesheuvel dat D'66 een on-Nederlandse, gevaarlijke partij is, maar dat het niet zoiets is als de NSB. Alleen al door het noemen van die NSB is, gewild of on gewild, een associatie gelegd tussen D'66 en de NSB. En dat kan je met recht een trap on der de gordel noemen. Het is beslist niet myn be doeling D'66 in bescherming te nemen, ""en eerste omdat het bepaald niet mijn partij is en ten tweed omdat Van Mier lo zelf mans genoeg is om van zich af te slaan. Wel meen ik te moeten wijzen op het grote gevaar, dat de Nederlandse po litiek binnengeslopen is. Daar om: hou de verkiezingsstrijd fair! Ook als je op verlies staat. „Come backHoezo? Ik heb helemaal geen come back nodig! Ik ben nooit weggeiceest. hoe moet ik dan „terug komen"? Ik heb het drukker dan ooit: ik sta in het circus, heb gala-avondenmijn Onc-man-show, theatervoorstellin- door Phé Wijnbeek gen ik krijg zoveel aanbiedingen, dat ik niet. weet wat ik moet aannemen. Dat ik hier in Wenen operette zou spelen is al een afspraak van dertien jaar geleden. Zon ik met die rol dan een terugkeervieren? Belachelijk!" Lou van Burg geeft in het Weense Raimund Theater tas sen de repetities voor de ope rette „Die geschiedene Frau" van Leo Fall door. een Duits interview weg. Voor de Duitsers is hij nog altijd „Onkel Lou". die zichzelf „wonderbaarlijk" noemt en hij schroomt niet, die kreet ook nu weer aan te hef fen. „Het gaat mij geweldig, na de belachelijke manier waarop ik uit „Het gulden schot" bij ZDF ben weggestuurd. Ha! Bij de te levisie kan je wel een bepaalde populariteit veroveren, maar „het einde" is dat heus niet! Nee, het toppunt is, om als Ne derlander in een van de be roemdste Weense Operette- theaters gast-ster te zijn!" „Ik voel me reusachtig, nie mand kan het beter hebben dan ik. Ik heb een „dolle" vrouw, twee sensationeel-heerlijke dochtertjes en meer werk dan ik aan kan. Wat wil je meer? Alles is wonderbaarlijk!" „Onkel Lou"... zijn intervie wer merkt op, dat hij langza merhand meer het uiterlijk van een grootpapa heeft gekregen. Daarmee doelt hij op de ver grijsde baard van de nog altijd bulderend-lachende man, die in zijn operetterol in zijn element is: zingend en dansend springt hij over het toneel. Dat gaat hem een stuk gemakkelijker af, nadat hij ten bate van zijn cir cus-optreden bij Boltini veertig pond heeft moeten afslanken Sporen van zulk een nuttige vermagering tekenen ook het gezicht. Lou van Burg mag er nu jaren ouder uitzien, van zijn jongensachtige dolligheid. die hem talloze fans en anti-fans heeft bezorgd, heeft hij nog niets prijsgegeven. Als een stralende vader heeft hij, ook in Wenen, zijn gezin bij zich. Zijn jonge vrouw Ma rianne, het dochtertje uit haar eerste huwelijk, de 7-jarige Stephanie en zijn twee eigen dochtertjes: anderhalf jarige Jasmine en baby Angèle. Jas mine noemt hem Lou en dan juicht papa. glundert mama.... het is al idylle wat de klok slaat. „Ik sta in de Weense operette! Ha, nu zal ZDF wel spijt heb ben, mij uit de tv te hebben gegooid, en dat' om zo'n stomme reden! Ik was de populairste man van de Duitse televisie. Goed, ik was nog niet geschei den. Ik wilde Marianne trouwen en een vader voor haar dochter tje zijn. „Als je bij Marianne intrekt, kost dat je je baan," zei meneer Lackner tegen me. „Dan maar mijn baan," zei ik. We zijn nu allang getrouwd. Ik heb nergens berouw van. Het ZDF staat voor gek. niet ik. Ik ben helemaal niet bitter over mijn ontslag toen, niemand heeft ooit Lou klein gekregen!" Zou Lou van Burg graag weer op de Duitse televisie verschij nen? „O welnéééé!" roept hij in Wenen uit, „zoals vroeger nooit meer. Er bestaan geen goede di recte uitzendingen meer. Men sen die tv-prijzen winnen zijn artiesten die elk woord en ge baar goed hebben ingestudeerd en lang gerepeteerd. Wie neemt nog het risico van de spon- taniëteit, zoals ik dat durfde doen? Niemand immers!" „Ook in Nederland heb ik geen televisie nodig, om groot te zijn. Ik ben een gelukkige fami lievader, die hard werkt, en dat is niets bijzonders. Als ik al die geschiedenissen met vrouwen, die mij zijn toegedicht, werke lijk achter de rug had, zat ik nu in een rolstoel. En bekijk mij nu eens. hoe zie ik er uit? Wonderbaarlijk!" 't Is nu acht jaar geleden, dat Lou van Burg zijn triomfen vierde als tv-quizmaster in Mainz. „Laat het ZDF zich maar schamen, dat het mij wegstuur de," betoogt hij, „een paar da gen geleden was ik bij de boks kampioenschappen in Mainz. Zoals gebruikelijk stapten de voorname bezoekers dan vooraf in de ring om zich te laten zien. Ik ook. Én het publiek brulde! Ha. dat was een heerlijke bele venis! Na al die tijd is Onkel Lou niet vergeten! Nou ja, er werd ook wel gefloten, maar sommige mensen fluiten juist uit instemming, vergeet dat niet!" Bij al zijn drukke theater-ar beid zit Lou van Burg ook nog Lou van Burg in de handel via 'n paar agen turen. Zomaar voor de aardig heid, of levert zijn artistieke beroep hem toch niet genoeg op? Hij gaat er niet op in, geeft niet toe en ontkent niet. Handel is geen onderwerp bij een ge sprek in de artiestenkamer van het Weense theater. Die Lou. Showman Is en blijft hij, van kruin tot tenen. Zoalm hij zelf zegt: „wonderbaarlijk".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 21