„Zoon des Mensen" maakt misverstanden groter Folders vol paradijzen, maar wat is de werkelijkheid? Houdt die bikini aan....! een discriminatie van geestelijk gestoorden Theologen verdeeld over televisie-film Staatssecretaris Kriiisinga alles goed en wel insumentenbond na onderzoek: ïgatieve punten worden nooit vermeld «Misleiding? Overal zon, alles een dorado Reiswijzer naar de zon: 17 routes Autotour Hongarije Enquête over Noorwegen Muiterij op Noors schip? deze krant behoort tot Het Kwartet 17 VRIJDAG 20 MAART 1970 de luchthaven Schiphol zijn gistermiddag opnamen gemaakt voor de Britse film Puppet on a Chain. Een de hoofdrolspeelsters is Barbara Parkins, hier beter bekend als Betty Anderson van de tv-serie Peyton Op de foto van links naar rechts: regisseur Jeffrey Reeve, Susanne Leigh en Barbara Parkins. li onze parlementsredaktie) AAG De Tweede Kamer iteren een wijziging van de ligenwet behandeld. De be- van de wijziging is meer kerheid te scheppen voor de- le moet worden opgesloten en escherming van de omgeving .jhadelijke handelingen van de j!5 jk gestoorde. Ook wordt de leer bescherming gegeven te- omgeving. tomende jaar zal de staatsse- van volksgezondheid, dr. R. ruisinga een volledig wetsont- dienen. In zijn antwoord aan ïer legde de bewindsman er uk op, dat het geestelijke ge- het totaal zal worden nen. Van een discriminatie stel ijk gestoorden en andere jag geen sprake zijn. uw mr. H. Singer-Dekker tiende een amendement in om k te maken, dat iemand, die «opgenomen, een raadsman te in roepen. A. D. W. Tilanus (c.h.) die ook namens ARP en KVP sprak, was het hiermee eens. Zelf diende drs. Tila nus een amendement in dat in geval len van spoed ook een arts een ver klaring voor de opname kan verstrekken. Zenuwartsen zijn name lijk dun gezaaid. Verder vroeg drs. Tilanus een regeling voor de week einden. De opnamen moeten goed geregeld zijn om te voorkomen, dat de patiënten in een politiecel terecht komen. Het wetsontwerp had ook de war me instemming van dr. J. H. Lamberts van de PvdA. Het wordt steeds dui delijker, zei dr. Lamberts, dat de meesten niet geestesziek zijn gewor den door erfelijke factoren, maar door het maatschappelijk milieu. Door het verbeteren van de maatschappelijke structuur zouden veel geestelijk zieke patiënten kun nen worden voorkomen. Het is niet voldoende dat wij wetten maken voor geestelijk gestoorden. Dat is het paard achter de wagen spannen, zei dr. Lamberts. Het is ook onzedelijk voor ons allen, die zich christenen of humanisten of denkende mensen dur ven te noemen. Moraal (2) Wanneer mr. N. Groeneweg het (in zijn ingezonden stuk) over „moraal" heeft, wat bedoelt hij dan? Wat is er statisch in en wat dynamisch? Dit alleen al lijkt zo ontzettend moeilijk te bepalen, dat bescheidenheid wel op zijn plaats is. Wat in het jaar 1500 als „abnor maal" gebrandmerkt werd, wordt nu misschien als doodnormaal beschouwd. In de oertijd was het matriarchaat een gewoon beeld, daarna kwam het patriarchaat, dat in onze dagen gereduceerd nog min of meer voortleeft. Mr. Groeneweg citeert de bijbelse tekst die zegt, dat ter voorkoming van hoererij iedere man zijn eigen vrouw dient te hebben. Een goede instelling, maar wordt deze tekst niet al te dikwijls als understatement ge bruikt? Ik bedoel: niet iedere man die graag een vrouw heeft, heeft er inderdaad ook een en andersom. Ik denk ook aan weduwen en we duwnaars en aan mensen die een partner hebben die totaal niet bij (Van onze kerkredactie) HILVERSUM Aan de ene kant diepe indruk voor het beeld, dat Poter heeft gekregen van Christus, aan de andere kant het besef, dat hij de wezenlijke aspecten toch duidelijk gemist heeft. Zo zijn de indrukken van en kele theologen, die wij naar hun mening vroegen, nadat zij de film „Zoon des mensen" gezien hdaden. Over de vraag, of de film beter niet uitgezonden had moeten worden, blijven de me ningen verdeeld. Het misverstand, wie Jezus is. Is door deze film versterkt bij al dege nen, die toch al zo'n oppervlakkige kennis van hem hebben, zegt ds. J. Overduin (gereformeerd) te Veenen- daal. Overspannen Hij meent, dat er een ander 'beeld van Jezus mogelijk is dan het suiker zoete, maar dat men niet ineens hoeft te vervallen in deze vaak overspan nen mens, die op een opgewonden manier schreeuwt en preekt. Vooral daar er staat: „Leert van mij, want ik ben zachtmoedig van hart". Knap gespeeld, schokkend en realistisch noemt ds. Overduin de film wel. „Men moet niet vergeten, dat Den nis Potter komt met een dogmatisch beeld, een particulier politiek beeld, dat niet het resultaat is van eeuwen worstelen en denken in geloof, hoop hen past. En aan jonge mensen, die om louter economische redenen nog niet aan een huwelijk toe zijn. En aan hen die om welke reden ook nooit een partner ziillen vinden. Moet er dan verondersteld worden dat al deze mensen in staat zijn hun sexualiteit te sublimeren? Daar komt bij dat geen mens in wezen volkomen monogaam is. Het leven volgèns de genade is in strijd met de natuur en kan alleen volko men volbracht worden, indien God daartoe de kracht geeft De inzetting van het huwelijk door Christus, daarbij verwijzend naar Genesis, heeft m.i. een eschatologisch karak ter. Maar met deze theologische con ceptie zijn de concrete problemen niet verdwenen. Nieuw-Lekkerland W. Gelderblom en liefde en in een band aan Christus door de Heilige Geest. Potters beeld is het resultaat van drie maanden zich bezighouden met de ogen van een kunstenaar, die hier prachtige stof in ziet voor een film drama. Je mist echter de hoge en de lage octaaf. Ik bedoel: de golflengte van uit God en vanuit de Duivel. Paulus kende voor zijn bekering Jezus Christus naar het vlees, later kende hij hem naar de geest. Dennis Potter presenteert ons een kennen van Jezus naar het vlees. Wanneer hij echter zegt dat gast vrijheid een bijbelse deugd is, dan mogen we daaruit niet concluderen, dat in de kerk een wettige plaats kan worden gegeven aan het kennen van Jezus naar het vlees. Ds. Overduin is daarom van me ning, dat IKOR/CvK deze film beter niet hadden kunnen uitzenden. Zij moet Jezus Christus naar de geest verkondigen, anders verloochent de kerk haar wezenlijke roeping. Posi tieve factor vindt de Veenendaalse predikant, dat nu deze film is uitge zonden er een aanknopingspunt voor een gesprek kan zijn. Ook kan hij waarderen, dat Jezus Christus als menselijk mens naar voren komt. Emmaüsgangers Als deze Jezus de echte Jezus ge weest is, dan zou er nooit een kerk zijn gekomen, was de eerste indruk van prof. J. P. Versteeg van de christelijke gereformeerde Theolo gische Hogeschool te Apeldoorn. Het meest frappeerde hem, dat het kruis het slot was. Dat doet hem denken aan de Emmaüsgangers („Wij leefden in de hoop, dat Hij het was", verle den tijd, Hij was het dus niet). Volgens prof. Versteeg is dat een onmogelijkheid. Romeinen 8 zegt: Christus Jezus is de gestorvene, wat meer is, de opgewekte. Romeinen 1: Door zijn opstanding uit de doden is Hij verklaard Gods Zoon te zijn in kracht. Dat is er niet uitgekomen, kon er ook niet uitkomen, maar je krijgt het juiste beeld op Christus pas vanuit de opstanding. Het tweede bezwaar van prof. Versteeg is, dat de verzoening ont brak. Dat hing zijns inziens samen met de isolering van het kruis. Hij kreeg geen ander beeld, dan van ie mand, die met zijn overtuiging toch stuk gelopen is. Dat Christus voor zijn lijden ook het pascha met zijn discipelen ge vierd heeft, functioneerde niet. Daar wees Hij zichzelf als het Paaslam aan. Zo is Hij naar het kruis gegaan, in de overtuiging, dat de nieuwe uit tocht realiteit zou worden voor zijn volk. Het derde bezwaar vormden voor prof. Versteeg de fantasieën, die Pot ter zich veroorloofde, zoals ten aan zien van de verhouding tussen Pila- tus en Kajafas en de rol van Judas. Erger vond hij de fantasie aangaande Christus zelf bij de verzoeking in de woestijn en in Getsemane. Conclusie van prof. Versteeg: een geweldig verminkt beeld. Zo is het kruis onmogelijk een kracht Gods. Het inspireert misschien tot medelij den, maar niet eens tot navolging. De bedoeling van de uitzending kon hij niet goed zien. Is het bedoeld als een stuk verkondiging, dan is het mislukt Is het bedoeld, om te laten zien hoe iemand over Jezus nage dacht heeft, dan vindt prof. Versteeg het toch eigenlijk vrij onbelangrijk. Hij hoopt dat het stuk geïnspireerd heeft om naar de Bijbel zelf te grij pen. Werkelijkheid Ds. Ph. Cornelder, hervormd predi kant te Rotterdam was daarentegen blij, dat hij nu eens een impressie gekregen had, wat een ongelovige in de evangeliën leest. Hij vond het beeld, dat Potter van Jezus gaf. dich ter bij de werkelijkheid, dan wat we zo vaak op de plaatjes van Jezus zien. Ds. Cornelder heeft ook wel bezwa ren. De tekenen, waardoor Jezus Zich als Messias legitimeert, vindt hij bij zonder mager: alleen dat ene meisje, dat Hij tot kalmte brengt. Het ont breken van de opstanding vindt hij ook een vertekening. Op allerlei on derdelen is de interpretatie onjuist. Er ontbreekt een heleboel. Maar het positieve overheerst. Het was goed, dat deze film werd uitge zonden (uiteraard was de toelichting onmisbaar), jammer alleen, dat het op zo'n laat uur was. Dit beeld zal ds. Cornelder voor ogen blijven. Zo is Potter met Jezus in aanraking geweest. Hij heeft Hem alleen als mens gezien, maar ds. Cor nelder hoopt, dat hij zoveel heeft ge zien, dat hij nu ook verder komt en zich zal laten grijpen door Jezus als Zoon van God. Idealist Dc baptisten predikant ds. J. van Dam uit Sneek zegt: Dennis Potter heeft Jezus als idealist voorgesteld, i Zijn laatste woorden waren: Mijn I God. mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten. Het is alsof Potter daarmee blders spreken in superlatieven. Wie de stapels in ;r gevat vakantieplezier doorbladert, vindt er slechts lijzen, die met veel kleur, zon en uitbundige tekst aangeprezen. "Uitstekend", "gerenommeerd", aan zee", "idyllisch": het zijn begrippen waarmee isorganisator kwistig rondstrooit. Nuchtere taal, zui- gffnformatie lijken in de folders taboe. strand bij het hotel? Wel, geen probleem. In de fol- laakt men er opgewekt itische rotsstrandjes" van. len er alleen met een lig- erecht kan omdat men er zijn rug breekt, wordt er niij gezegd. Een hotel mid- t de stad? Ook geen be- Dat verkoopt men met folijk "gezellig gelegen in ld, vlak bij het uitgaanscen- Geen woord erover, dat je :p in de nacht geen oog doet vanwege het verkeers- en 's morgens door die trams en bussen alweer roeg wordt gewekt. Iding of gewoon handige pe? Bij de Consumenten- I die de laatste jaren een I reisaanbiedingen kritisch I onderzocht, zegt men: het algemeen wordt geen rheid gesproken, maar ierzuimt vaak de negatieve n naar voren te brengen, foor worden de aanbiedin- Ikwijls zonniger voorgesteld t zijn". ïer D. M. Westendorp, die met drs. H. E. Nicolaz tderzoek leidt: "Je kunt lijk in de. folders zeggen,, |ct hotel maar 400 meter :t strand af ligt. Maar dan [jc er ook bijvertellen, dat bij dat strand te komen over een heuvel heen indcr voorbeeld: er is een reau dat een hotel in dc la Cruz op Tenerife ii folders afbeeldt. De foto zee genomen en toont op voorgrond een prachtig zwembad. Hotel met eigen zwembad, schrijft men er dan direct bij. Maar men vergeet te zeggen, dat het zwembad van de foto een openbaar bad is. Het hotelbad is een kikkerbadje, dat je op de foto nauwelijks ont waart". Het zijn maar een paar voor- beelden» De consumentenbond heeft er meer achter de hand. Palma de Majorca bijvoorbeeld. "Als je daar naar het strand wilt, moet je eerst een kwartier bussen". C'an Pastilla even verderop: "Waarom vertellen ze er niet bij, dat daar elke vijf minuten een vliegtuig overkomt omdat het vlak bij de luchthaven ligt?" Torremolinos in Zuid-Spanje: "Ja, wel veel vermaak, maar voor dc meeste vakantievierders veel te veel. Het is het Valken burg van Spanje geworden: beach-bar-bed." Istrië in Joegoslavië: "Inderdaad, erg pittoresk, maar er is even als elders in het land. vrijwel geen strand te vinden. Om te bruinen moet je genoegen ne men met de rotsen of betonnen piertjes", j Over het zojuist gepubliceerde onderzoek in Tunesië is de bond vrij tevreden. De hotels zijn er over het algemeen goed, evenals de stranden. Alleen ontbreekt het er nogal eens aan vermaak. Een ander facet van het onder zoek betrof de prijzen. De heer Westendorp: "Ook al gaat het om dezelfde hotels en dezelfde kamers, regelmatig komen vrij grote prijsverschillen voor. Een verschil van vijftig gulden is vrij normaal. Het betekent alleen, dat het ene bureau aan die reis meer wil verdienen dan het ande re. De toerist krijgt voor die vijf tig gulden niets meer". Juist nu velen alweer over de autokaart gebogen zitten om hun routes naar zuidelijke vakantiedoelen uit te stippelen, komt de ANWB daarbij te hulp met een zeer handig gidsje, dat als titel „reiswijzer naar de zon" heeft meegekregen. Op 103 bjadzijden worden overzichtelijk 17 routes naar het zuiden beschreven: naar Mala ga, Rome, Dubrovnik en Nantes. Dat naar deze eindbestemmingen vele wegen leiden, demon streert behalve de gids ook de bijgevoegde handzame kaart. Belangrijk pré van dit gidsje: het biedt tal van variaties, zowel voor de' heen- als de terugreis met daarbij een ruime hoeveelheid gegevens (o.m. afstanden en hel lingpercentages). Voor die 3.50 gulden 4.50 voor niet-leden) heeft men een veelvoud van het bedrag aan gemak. Een andere uitgave van .de bond is het (mini)-gidsje over het kasteel Dussen in het land Ook is het de bond gebleken, dat Ité-reizen van de KLM vaak aanzienlijk duurder zijn dan de charterreizen. Drs. Nicolaz: "We hebben prijs verschillen tot 150 gulden gecon stateerd, terwijl toch hetzelfde hotel wordt aangeboden. Het enige verschil is, dat men per KLM vliegt. Als enig voordeel heeft dit *dat men onderweg kan uitstappen en dat men dc lengte van de reis zelf kan bepalen." Kritiek heeft de bond ook op de labels waarmee de KLM- -Itreizen in de folders worden opgesierd. "Deze labels hebben dc betekenis van een keurmerk, waarmee de KLM de kwaliteit van de reis garandeert. Maar in feite garandeert zij alleen de vliegtocht. Het verblijf wordt door anderen georganiseerd. Wij vragen: hoe kan de KLM borg staan voor het hele arrange ment? Laadt zij daarmee niet een te grote verantwoordelijk heid op zich?" De bond vindt het eveneens vreemd, dat de maatschappij zelfs bij de goedkope reizen spreekt over uitstekende hotels. "Het zijn vaak dezelfde hotels als die van de charterreizen. En voor die lage prijzen kan men ook bij de KLM geen luxe ver wachten. Het zijn gewoon, ge wone hotels." Hoe kan dc klant erachter ko men met welke reis hij het best af is? Of hij niet te veel betaalt? En of inderdaad wordt geboden wat wordt voorgespiegeld? In de eerste plaats kan men te recht bij de Consumentenbond in Den Haag, waar men voor 1.50 gulden een nummer van dc gidsen kan kopen, waarin de va kantie-onderzoeken zijn gepubli ceerd. Maar alle informatie zal men ook daar niet krijgen, want het onderzoek heeft zich tot nu toe beperkt tot de Canarischc eilanden, Majorca, Torremolinos, Istrië en Tunesië (Dubrovnik komt binnenkort aan de beurt). Over andere bestemmingen weet men weinig of niets. Een andere mogelijkheid is een verkeersbureau van het betrok ken land te raadplegen als men eenmaal dc bestemming heeft bepaald. Deze bureaus (adressen bij de ANWB) geven graag mi me informatie, o.m. ook over hotels. En verder doet men er natuurlijk goed aan niet één maar meer reisfolders bij de reisbureaus te vragen. Men kan dan vergelijken. Maar waterdicht is het allemaal, niet. Men bereikt er hooguit mee, dat men geen al te grote teleurstellingen ondervindt. Teleurstellingen, die men al voor een groot deel voorkomt door de al te juichende propa ganda-slogans met een korreltje zout te nemen. Want met reisondernemers is het net zo als met fabrikanten van naaimachi nes, ij kasten en wasmiddelen: hun produkt is het beste ter we reld; nergens elders krijgt men een wittere was. nergens elders viert men beter, zonniger en zorgelozer vakantie dan in het paradijs uit de kleurenfolder... De ANWB heeft zojuist zijn twaalfde autotour uitgegeven, ditmaal naar Hongarije. Voor de privé-toerist, die er met zijn auto op uit gaat, een handige gids. Niet alleen vindt hij er een paar aantrekkelijke routes in be schreven, maar ook de beziens waardigheden plus aan te beve len hotels. Hongarije biedt keuze uit een tour vanaf 344 per persoon voor 15 dagen (inclusief hotel en maaltijden), die in Baden bij Wenen begint en eindigt, en twee standplaatsreizen vanaf 110 voor zeven dagen mini maal. Bij beide reizen bestaat de mogelijkheid tot verlenging. van Heusden en Altena. Voor een dagje uit leerzaam om van tevoren even door te lezen. Studenten van het Nederlands wetenschappelijk instituut voor toerisme in Breda zijn begonnen met een onderzoek naar het toe risme vanuit Nederland naar Noorwegen en dal van Noorwe gen naar Nederland. Om het imago van de Noren bij de Nederlanders te bepalen zijn 1500 personen ondervraagd en om een beeld te krijgen van de ervaringen die Nederlandse toeristen in Noorwegen hebben opgedaan, zijn 2000 vragenlijsten uitgestuurd. Komende zomer zullen dc studenten een bezoek brengen aan Noorwegen om het toeris tisch apparaat daar tc toetsen aan de eisen van de Neder landse vakantieganger. Het onderzoek wordt voor een belangrijk deel gesubsidieerd door het bedrijfsleven. Zij hebben het. zegt het rap port. vooral op bikini's voorzien. Zo goed als de Nederlandse consumentenbond toeristisch on derzoek verricht, doet ook de Duitse zusterorganisatie dat. In het laatste nummer van de. Consumentengids wordt verkort de uitslag gepubliceerd van een onderzoek in Roemenië en Bul garije. Slotsom: beide landen hebben fraaie stranden, mooi weer en lage prijzen. Alleen Bulgarije kreeg een negatieve aanteke ning: vanwege dc dieven aan de stranden. het mislukken van dc idealist wil uitbbelden. Mislukt, omdat hij niet met beide benen op de grond stond. Als buitenkerkelijke „heeft hij recht Jezus zo voor te stellen", maar Het Lam Gods, zoals Johannes de Doper Hem noemt is er niet uitgeko men, evenmin als Jezus' verhoging en Zijn verlossingswerk. Ds. Van Dam vindt de film als verkondiging te eenzijdig en onwaar, maar als aanleiding voor een gesprek is hij zeer waardevol. Evenals ds. Overduin is hij van mening, dat Je zus is is geannexeerd voor eigen poli tieke ideeën. Vaker zien Het is eigenlijk onverantwoord een oordcel te vellen over „De Zoon des Mensen" nadat je hem één keer hebt gezien, is tenslotte te mening van de Haagse hervormde predikant ds. P. Lugtigheid. Het liefst zou ik hem drie keer aan mijn ogen zien voorbij glij den en dan pas zeggen wat ik ervan denk. Wat ik er dus over ga zeggen is een zeer voorlopige en onvoldoend voorbereide mening. Toch ben ik graag bereid mee te doen in de oor deelvelling. Dit graag slaat op het feit, dat ik gedurende laatste weken vaak in de bladen las dat deze film godslaster lijk zou zijn. Daar wil ik mede na mens mijn vrouw graag van harte „neen" op zeggen. Godslasterlijk vind ik deze film in geen enkel opzicht. Terwijl ik zat te kijken moest ik denk*?n aan een uitspraak van wijlen prof. Plooy, destijds Nieuwtestamen- ticus aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, waar ik toen studeerde. Die zei eens: „Hoe menselijker wij Jezus zien, hoe goddelijker hij wordt". Ds. Koole zei in zijn inleiding: „Je zus wordt in deze film voornamelijk als mens gezien. De kerk zegt: Hij is ook God. Dat blijft in de film in de schaduw, Het Godzijn van Jezus". Zo ongeveer Koole in zijn inleiding. Ik begrijp dat hij dat zei. Toch heb ik het God-Zoon-schap er doorheen zien slaan vanavond zoals de licht bundel van een vuurtoren de donkere golven in de nacht „slaat". Ik denk hierbij vaak aan het kreunend ach terhaalde „ben Ik het" en daarop het als het ware strijdend veroverde „Ja. Ik ben het". In de toonaard van „er is geen andere weg". Soms moest ik denken aan dr. Martin Luther King. „Ik kan niet meer terug". Wat mij vooral, dat be doel ik hiermee, pakte, was dat Jezus getekend werd als een „gedrevene", een door de geest gedrevene. Anders gezegd, een „geroepene". Het „zoete Jezusbeeld" dat hem te kent als gezellig rondkuierend door de korenvelden, is in deze film god dank aan gruzelementen geslagen. Toch mis ik ook iets in deze film en wel het „Lam Gods dat de zonden der wereld wegdraagt". Ete cate chismus heeft in het evangelie ge hoord" de enige troost in leven en in sterven". Die troostende boodschap in Christus, die, meen ik, heb ik niet gehoord. Is de Jezus van deze film toch niet alleen maar revolutionair? Weliswaar met het voor een revolutionair vreemde devies „hebt uw vijanden lief", maar toch een revolutionair? Ik geef toe dat dat er ook in zit, in die Jezus die de tafel der wisselaren in de tempel omkeert. Maar Jezus is meer. De Jezus van Jesaja 53, „door zijn striemen is ons genezing geworden, de straf dte ons de vrede aanbrengt, was op hem", die meen ik gemist te hebben. Als dat waar is, is dat natuurlijk een zwaarwegende negatieve kritiek en van hieruit gezien kan ik de pro testen van velen begrijpen. Maar nog eens, het is eigenlijk niet correct je oordeel te uiten nadat je (te film aar één keer hebt gez'en, aldus ds. Lug tigheid. TOKIO Aan boord van het Noorse vrachtschip „Nego Anne" uit Bergen, onderweg van de VS naar de Philippijnen is vermoedelijk muiterij uitgebroken. In Japan is een sos-bericht ontvan gen en een in code gestelde boodschap, waarin het woord „muite rij" kon worden ontcijferd. De 10.694 ton metende Nego Anne bevindt zich in de buurt van het ei land Minami Torisjima in het zuide lijke deel van de Grote Oceaan en heeft een bemanning van 41 perso nen, bestaande uit 10 Noren en 31 Chinezen. De Duitse testers geven dan ook het even logische als veelbe tekenende advies aan zonmin- nende dames: houdt die bikini liever aan... In het Westen veruit grootste prot. chr. dagbladpers

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 17