Prof.
baby
Plate gelooft niet in
uit reageerbuis"
/ifefiStó
Als ministers zich
de veldslag
in
wagen
w
Veel reacties
Wijziging program leidt tot breuk
Luns verbolgen over
telegram van Angola
Comité aan Tanzania
1.
„Inplanting
in baarmoe derwerpt grote problemen op"
loor
)ICK RINGLEVER
I
Aardgas in
de tuinbouw
aantrekkelijker
Minister Veringa
is te dartel
\WORVDROLUKl LENTE!../
Arabier geeft toe
aan bomaanslag te
hebben meegewerkt
Verkiezingsstrijd steeds boeiender
CHJO WIJST CHANTAGE VERONTRUSTEN IN CHU AF, MAAR
70 werknemers
ontslagen
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1970
UTRECHT ..Ik gelóóf, dat je bevruchting tot stand kunt
brengen in een reageerbuisje, maar ik ben pessimistisch ten aan
zien van de vraag of het bevruchte eitje gaat doorgroeien als het
eenmaal in de baarmoeder is ingeplant", zegt prof. W. P. Plate,
emeritus-hoogleraar in de gynaecologie in Utrecht. ..Je krijgt daar
bij met zóveel problemen te maken, dat het twijfelachtig lijkt of
de vrucht ooit tot een volwaardig kind kan uitgroeien."
r o; De hoogleraar wil er maar mee
m%eggen vrij gereserveerd te staan
hej±egenover de onlangs bekend ge-
topjvorden experimenten van de
volpritse gynaecoloog dr. P. Step-
b|oe, die er in slaagde buiten het
lichaam een bevruch-
tot stand te brengen. Het
dsLnichtje bevindt zich op het
Hbgenblik in een laboratorium en
aanzal over enkele weken bij de
ïlijlpioeder worden ingebracht.
Dlos
vat
*1 Prof. Plate: „Een van de belang
rijkste vraagstukken bij dat inplan-
is of de toestand van de baarmoe-
ler van de vrouw wel zo is, dat deze
[et bevruchte eitje kan ontvangen en
i»f het klimaat geschikt is om de
rrucht te laten doorgroeien. Bij een
lormale zwangerschap bereidt de
taarmoeder zich daar op voor. Er
lebben allerlei processen plaats,
tiaar hier is geen sprake van een
:hte zwangerschap".
Vragen
„Ook ethisch werpen deze proeven
-.vragen op", zegt hij. „Heb je het
'•echt buiten het lichaam menselijk
even te verwekken? Is het ethisch
erantwoord het vruchtje, wanneer
ïle eicel niet van de vrouw zélf is,
!j veer in de baarmoeder in te bren
gen? En heb je het recht de vrucht te
a oden wanneer blijkt, dat deze mis-
S h vormd is? Je komt daarmee al gelijk
Dp het abortusvraagstuk".
1 Hij verwacht dan ook zeker kritiek'
an de ethici. „Die protesten begrijp
.v wel, zeker als je stelt, dat de mens
jooit zelf in het levensproces mag in-
.rijpen; dat alleen God dat mag, ja,
[an moet je er wel tegen zijn".
Overigens zegt hij er gelijk bij nog
iaar zeer weinig van de proeven te
reten. „Er is tot nu toe alleen over
•eschreven in de dagbladpers; medi
sche publikaties zijn er nog niet.
alk( laarop moet ik eerst wachten. Maar
it kan ik wel zeggen: als het exped
ient werkelijk lukt, dan zou dat kli
nisch van groot belang zijn. Ook
L P ouwens voor die vrouwen, die niet
ian,angs normale weg een kind kunnen
tort,1
>ost€L
PROF. PLATE
krijgen, althans voor die patiënten,
dje onvruchtbaar zijn. doordat er een
stoornis is in de eileider, zodat het
eitje niet in de baarmoeder kan ko
men. Him aantal schat ik op 40 pro
cent van alle vrouwen, die een gy
naecoloog raadplegen voor onvrucht
baarheid".
Geen primeur
Dat het Britse experiment een me
dische primeur zou zijn, ontkent prof.
Plate. „Al in 1964 verrichtte de Ita
liaanse gynaecoloog, dr. Petrucci. on
geveer dezelfde proeven. Daar is zelfs
een film van gemaakt."
„Je zag daarin een negen weken
Staat men ir. Nederlandse medi
sche kringen vrij sceptisch tegeno
ver het experiment, in Engeland
zijn de meningen verdeeld. Er zijn
voorstanders, maar ook artsen, die
de proeven verwerpen.
Gynaecoloog dr. David Bevis uit
Sheffield: „Dit nieuws vervult mij
met zorg; het experiment wekt de
valse hoop, dat alle vraagstukken,
die zich bij inplanting voordoen, al
zouden zijn opgelost; dat is zeker
niet het geval."
Fysioloog dr Robert Edwards, die
met dr. Stcptoe samenwerkt: „Als
we slagen, betekent dit, dat wij
ouderloze echtparen nieuwe per
spectieven bieden. In Engeland al
leen al zijn 40.000 echtparen, die
geen kinderen kunnen krijgen".
Gynaecoloog dr. Jack Cohen uit
Birmingham: „We kunnen zelfs
meer. Technisch is het mogelijk een
bevrucht ei in te brengen in het
lichaam van een „gastmoeder". De
ze kan de vrucht negen maanden
bij zich houden en het kind daarna
teruggeven aan de natuurlijke
ouders. Het zou van hen alle erfe
lijke eigenschappen hebben".
Ook in Britse kerkelijke kringen
is het experiment onderwferp van
fel debat.
Te vroeg
De rooms-katholieke aartsbis
schop dr. George Bech: „Het is nog
te vroeg om commentaar te leveren
op de medische aspecten, maar dui
delijk is, dat wij katholieken het
uit ethische overwegingen scherp
moeten veroordelen".
De Anglicaai.se bisschop Stuart
Blanch: „Als dit het enige antwoord
is op de hoop van een jong echt
paar, dat geen kinderen kan krij
gen, kunnen wij het niet afwijzen".
Hij voegde er echter direct aan toe,
dat de situatie anders zou zijn als
de echtgenoot geen donor is.
Laatste kans
Sylvia Allen, de 34-jarige vrouw
op wie het experiment wordt uitge
voerd: „Ik ben even gelukkig als
iedere andere vrouw in verwach
ting. De mensen kunnen wel zeg
gen, dat ik een proefkonijn ben,
maar als dat ook andere echtparen
aan een kind kan helpen, is het dat
waard. Voor ons is het onze laatste
kans".
Haar echtgenoot: „Wij zijn het
medisch team zeer dankbaar; het
heeft ons hoop gegeven op een
eigen kind".
oud embryo, dat in een bakje in le
ven werd gehouden. Hoe het met die
experimenten is afgelopen weet ik
niet. Persberichten, vólgens welke er
in Italië al vijf kinderen in leven
zijn, die in een reageerbuisje zijn ver
wekt zijn nooit officieel bevestigd,
het lijkt me ook zeer de vraag. Ik acht
het ook helemaal onmogelijk de
vrucht te laten doorgroeien zonder
deze in te planten in de baarmoeder."
WÊmÈm
Evolutietheorie (4)
m^Het lijkt mij toe dat de heer A. Her-
ans „zijn" evolutietheorie (er zijn
andere) zonder enige aarzeling
ia ihvaarat, terwijl talrijke weten-
iapsmensen nog wel wat reserves
iken en bijvoorbeeld erkennen dat
les wat momenteel over de oorsprong
n de ene mens gezegd wordt specu-
ie is.
j*%Een belangrijk punt is bijv., dat de
I Jens té plotseling op het toneel is
jschenen. De afstand dier-mens is te
rt. De bakermat van de mensheid
u, aldus sommige biologen buiten
t gewoel van de wereld gelegen
Jbben. een bosrijke omgeving, zoiets
wat in de bijbel met paradijs
óJt irdt aangeduid.
IM dderkerk
Evolutietheorie (5)
M. v. d. Herik
Inderdaad kan aan de hand van de
vonden fossielen geconcludeerd wor-
m n, dat er zich in de loop der eeuwen
^paalde ontwikkelingen hebben voor-
BaiJdaan, maar de biologen erkennen
t er ten aanzien van een eventuele
ergang van de ene naar de ande- j
Go«! soort in deze fossielen géén gege-
urtm ns aanwezig zijn. Eveneens erkent
sn dat er géén verband aangetoond
ie tussen deze vondsten en het ont-
•acht, ian van het eerste leven op aarde.
Men maakt daarom een fout als men
Fokktfi mogelijkheid zonder bewijs
Mjt een werkelijkheid wil maken van
zich heel vroeger heeft afgespeeld,
en I >tterdam
NVSH
A. van Dommelen
Het wordt tijd voor een luid protest
de steeds driester wordende pro-
becki Sanda van de NVSH. Het nieuwste
dus ar, is een openbare gelegenheid,
RiJi lar ieder naar behoefte (tegen gerin-
cosu' vergoeding!) zijn sexua-liteit kan
toge leven.
ninab Waar moet het heen als in ons land
harïn rgelijke voorstellen in volle ernst en
nder blikken of blozen kunnen wor-
idijk n gelanceerd? Is bij deze mensen het
Jnvr« haamtegevoel dan geheel verdwe-
iimins
dLey De NVSH dient naar mijn mening
et alle middelen bestreden te wor-
wU men ons land voor verlieder-
urwed kir>g behoeden.
r.. L«aardingcn
P. van Vliet
j (Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG <-* Het gebruik van
aardgas voor de verwarming van de
tuinbouwkassen is aantrekkelijker
gemaakt. De ministerraad heeft giste
ren namelijk een nieuwe regeling
goedgekeurd, waardoor de verwar
ming met aardgas ongeveer even
goedkoop wordt als met stookolie.
De regeling zou verder een tege
moetkoming inhouden in de ombouw
kosten van de installaties.
De nieuwe regeling is van groot be
lang voor de tuinbouwgebieden, waar
de oliestokende tuinders de lucht ver
ontreinigen. Vooral de luchtverontrei
niging in het Westland is ernstig.
Met het oog op deze verontreiniging
wordt gehoopt, dat de tuinders ruim
gebruik zullen maken van de nieuwe
regeling.
De ministerraad keurde verder een
verdrag goed met Japan ter vermij
ding van dubbele inkomstenbelasting.
Minister Witteveen. van financiën
bracht gisteren in de ministerraad
een verslag uit van de besprekingen,
die vertegenwoordigers van de EEG-
landen in Parijs hebben gevoerd
over monetaire problemen.
Een achtergrond van de besprekin
gen was de toekomstige bevoegdheid
van het Europese Parlement. Naar
mate de nationale parlementen be
voegdheden moeten prijsgeven moet
het Europees parlement met het oog
op de controle meer bevoegdheden
krijgen.
Prof. Diepenhorst
DEN HAAG Prof. mr. I. A. Die
penhorst, oud-minister van onderwijs,
heeft wezenlijke bezwaren tegen het
voorontwerp van wet voor de opzet
van het bestuur der universiteiten tot
1976.
j Hij gaf gisteren uiting van zijn be-
i zwaren op een tweedaagse confe-
j rentie, die de internationale vrije
schoolbeweging in Den Haag houdt,
j Prof. Diepenhorst, thans voorzitter
van de onderwijsraad, zei dat het tot
stand brengen van eigen structuren
voor het bijzonder onderwijs een
zaak van beginsel is. „In dit. opzicht
De damesn« overstroomd met allerlei creaties lente- en zomermode, hoeven j ontmoet het voorontwerp-Veringa be-
zich. niet meer het hoofd te brken. wat het bijpassend kapsel moet zijn: de denkingen. Het springt met de vrij-
Haute Coiffure Francaise heeft voor 1970 de Ligne La Dame de Trèfle heid van onderwijs al te vrij om. Het.
(klaverblad) gepresenteerd. dartelt er zelfs mee."
T
BONN De gearresteerde Arabier
Jasser Qasem heeft gisteren tijdens
zijn verhoor geleidelijk aan toegege
ven dat hij tenminste indirect betrok
ken is geweest bij de voorbereiding
van de aanslag op het passagiers-
j vliegtuig van Austrian Airlines afge
lopen zaterdag. Qasem werd donder-
I dag samen met zijn landgenoot Issa
I Abdallah Aboe-Toboel. in Frankfort
gearresteerd.
Volgens de politie hebben beiden
samen met de nog voortvluchtige So-
fian Rad Gaddoumi en Moesa Jaeher
tijdens een autorit op de Feldberg
een hoogtemeter geprobeerd, die later
vermoedelijk gebruikt is om de bom
in het vliegtuig tot ontploffing te
j brengen. De explosie veroorzaakte.
zoals bekend, slechts een gat in de
wand van het vliegtuig.
De Zwitserse politie in Bern onder-
j zoekt intussen of de Arabieren ook de
i aanslag op de Zwitserse Coronado op
i hun geweten hebben, Vanwege het
gelijke tijdstip van de explosie en de
mogelijk dat beide ontploffingen, door
een hoogtemeter tot stand zijn ge
bracht vindt de Zwitserse politie een
verband lussen beide gebeurtenissen
waarschijnlijk.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De strijd voor
de „provinciale" verkiezingen
van 18 maart begint steeds
boeiender te worden. Het ziet er
naar uit, dat de ministers in Den
Haag zich aangorden en de pro
vincie in trekken om daar een
wezenlijke bijdrage aan de veld
slag te leveren.
Wanneer de Hollandse provincie
grens is overschreden, worden andere
collegiale en politieke normen van
kracht. Zo moest premier De Jong
maandagavond in een vergadering
van KVP-broeders in Roermond vra
gen beantwoorden.
Hoe gaat dat, je probéért zo'n poli
tieke redenaar, ook al is het de mi
nister-president zelf. Mogelijk dat de
geachte vragensteller in de gaten had
gekregen, dat de politiek niet de
sterkste zijde is van de premier.
Wie het ook mag zijn geweest, het
was, zoals een spreker zo vleiend kan
opmerken, tegen de achtergrond van
het Kamerdebat een „goede" vraag.
Is de minister-president van mening,
dat het woningbeleid heeft gefaald?
Premier De Jong stak van wal met
een verbluffend stukje in- en uitpra
ten. Luister maar.
Ik ben het niet eens. dat het wo-
ningbeleid heeft gefaald.. Ik vind
wel, dat het niet goed gaat met het
woningbeleid... ik wil dat allemaal
niet goed pratenDe algemene
strekking van het beleid is zeer goed
dat het aantal huizen niet is ge
haald is een slechte noot.
Zo ging de zich geen kwaad bewus
te minister Schut over de tong in
Roermond. De zaal daar luisterde
naar de premier en in die hechte
KVP-gemeenschap moeten er toch
wel enkelen gedacht hebben, dat het
een troep is in de politiek.
TJE PERSOONLIJKE bijdrage van
de premier aan de verkiezings
strijd opent perspectieven. Vice-pre
mier Bakker heeft het erg druk.
Maandag onderhandelde hij tot twee
uur 's nachts in Amsterdam. Dinsdag
en woensdag zat hij voor zijn begro
ting van verkeer en waterstaat tot na
middernacht in de Tweede Kamer en
donderdagmorgen was hij weer pa
raat om met de Kamerleden de nota
waterhuishouding te bespreken.
Maar wellicht vertoont "s ministers
agenda voor volgende week nog en
kele witte plekken in de avonduren
en waarom zou de vice-premier zich
dan niet naar bijvoorbeeld Aalten
kunnen begeven om daar de goede
kandidaten van de ARP aan te beve
len? Dat zou heel goed mogelijk -kun
nen zijn.
Evenmin behoeft het uitgesloten te
zijn dat in deze vergadering, die we-
I gens de grote opkomst in een van de
gereformeerde kerken wordt gehou
den, na de uitnodiging van de voor
zitter „Wie heeft er nog vragen" en
na zijn spitse aanmoediging „Niet al
lemaal tegelijk" er aarzelend maar
toch duidelijk het brandend probleem
van de regio wordt aangesneden.
Dan zou op de tweede rij kunnen
worden gevraagd: „Is de vice-premier
niet van mening dat het landbouwbe
leid heeft gefaald1' Dat er geen toe
komst is voor het gemengd bedrijf en
dat de minister siap optreedt in de
EEG."
70'N VRAAG is gauw gesteld en de
ARP-vice-premier zou, de onder
de gaanderij verdekt opgestelde
bandrecorder niet. opmerkend, zijn
KVP-collega Lardinois als volgt kun
nen verdedigen:
,.Ik ben het niet met u eens. dat het
landbouwbeleid heeft gefaald...Maar
het gaat niet goed met dit beleid...Ik
wil het niet goed pratenDe alge
mene strekking is zeer goed...Dat de
gemengde bedrijven verdwijnen is
een slechte noot."
Bij nader nadenken lijkt het me
waarschijnlijker, dal de vice-premier
een dergelijke politieke tirade niet
over zijn hart kan verkrijgen.
Maar ja, ministei Witteveen zou
zijn liberale vrienden in, laat ik ver- j
onderstellen, Aerdenhout in de strijd
gaan steunen en een vraag over 1
staatssecretaris Kruisinga zwabbe- j
rend béantwoorden in de geest van t
een niet gefaald, niet goed en een
juiste-strekking-beleid en het een
slechte noot vinden, dat de bedrijven j
financieel moeten opdraaien voor het
schoonhouden van lucht en water.
Nog meer bewindslieden zouden
zich met goede collégiale bedoelingen
Minister Bakker
faalde landbouwbeleid??'.
in de verkiezingsstrijd kunnen stor
ten. Vrijdags wordt het dan in de
kabinetsvergadering pittig nakaarten.
Verkiezingsstrijd in het kabinet
Fantastisch.
Ja, maar de Kamerleden zijn ook
niet op het achterhoofd gevallen.
Goed, je stelt je kritisch tegenover
het kabinet op. Maar als het er op
aan komt. neem ie je eigen minister
in bescherming er de collega
„kwaadspreker" over het beleid moet
komen opdraven.
Wie weet, wat er nog kan gebeu
ren? Zo lang de provincies nog geen
nieuwe staten hebben, moeten we ons
over weinig meer verbazen.
BERT DE JONG.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Van alle kan
ten wordt de algemene vergade
ring van de CHU, die volgende
week zaterdag in Rotterdam de
finitief gaat beslissen over het
nieuwe program van de Unie,
onder druk gezet. Vandaag or
ganiseert het dagelijks bestuur
van de CHU een bijeenkomst
met indieners van amendemen
ten, om hen te bewegen zoveel
mogelijk voorstellen, die op el
kaar lijken te combineren en an
dere voorstellen in te trekken.
De CH-jongeren zijn in de pen ge
klommen en hebben de algemene
vergadering laten weten welke conse
quenties een verwerping van de pro
gressieve punten in dat program tot
gevolg zullen hebben en „veront
ruste" drs. D. Schouten uit Waalwijk
steekt zijn mening over die progres
sieve ideeen ook niet onder stoelen of
banken.
De stap van de jongeren heeft in
bepaalde Uniekringen nogal wat ver
wondering gewekt. De Landelijke Be
stuursraad van de CHJO schrijft in
De Nederlander namelijk het vol
gende:
..Hoewel de LBR het onjuist vindt
om. zoals sommige groepjjs steeds
I doen. bij herhaling te dreigen uit de
Unie weg te lopen, is het duidelijk,
dat juist het enthousiasme van de
CHJO voor een zich grondig vernieu
wende CHU geen geaarzel bij de uit-
resolutie van 1967
voering van de
verdraagt".
En dan somt de CHJO een aantal
voorstellen op. die beslist moeten
worden aanvaard en een aantal
amendementen, die onaanvaardbaar
zijn.
Een niet volledig inlossen van de
belofte van 1967 leidt, gezien de toe
nemende politieke bewustwording
binnen de CHJO tot kortsluiting, het
geen ingrijpende gevolgen zou heb
ben voor de CHU en voor de Groep
van Achttien. „De jongeren zijn be
zorgd en hopen niet. dat de CHJO
straks een eiland van progressiviteit
wordt in een conservatieve zee, „want
de CHJO'ers willen niet als politieke
eilandbewoners door het leven gaan".
Dit moet beslist wel in het pro
gramma komen: erkenning van de
Oder-Neisse- grens en de DDR, per
manente druk op Griekenland en
Portugal, een evenredige vertege
nwoordiging, maar niet het huidige
systeem, met achttien jaar aktief
kiesrecht, met achttien meerderjarig,
afwijzing van elke discriminatie van
homofielen, afwijzing van strengere
normen bij het handhaven van de
goede zeden voor radio en tv.
Deze punten blijken voor drs. D.
Schouten van de Centrumgespreks
groep volstrekt onaanvaardbaar.
Reeds eerder heeft hij laten weten,
dat het concept-program in de huidi
ge vorm voor hem onaanvaardbaar is
en dat hij uit aanvaarding daarvan
zijn consequenties zal trekken. De
keus is aan de algemene vergade
ring...
SCHIPHOL Minister Luns
is verbolgen over het telegram
dat het Angola Comité naar de
regering van Tanzania stuurde
op het ogenblik dat hij daar was
voor een officieel bezoek van
vier dagen. Mr. Luns, die giste
ren in Nederland terugkeerde,
noemde op een persconferentie
op Schiphol de actie van het Co
mité „buitenparlementair". Het
telegram waarin kritiek op hem
werd geleverd, heeft hij toch aan
de Tanzaniaanse regering voor
gelezen.
„Men vroeg mij daarop of het een
Nederlandse gewoonte is om met te
legrammen een officieel bezoek in
een slecht daglicht te stellen", aldus
de bewindsman, die had geantwoord:
„Nee. nog niet. maar misschien wordt
hel: wel rle gewoonte".
Overigens heeft Tanzania er volle
dig begrip voor datNed erland tegen
over Portugal waarmee het gea
llieerd is. geen drastische maatrege
len
neemt. Naar bekend steunt Tanzania
zelf wel het verzet in Mozambique en
den dan de regering in Dar-es-Sa-
laam". zei minister Luns op Schiphol,
„en ik heb de heren van het comité
de vriendelijkheid bewezen om de in-
I houd van het telegram zelf voor te
j lezen".
1 Tijdens de persconferentie deed
zich een incident voor. Mr. Luns wil-
I de de persbijeenkomst alleen houden
wanneer de voorzitter van het Co-
i mité dr. Bosgra, die met een radiore-
l porter de kamer was binnengekomen,
j werd verwijderd.
Luns zei geconfereerd te hebben
j met president Nverere en vijf van
diens ministers. Nyerere drong aan
op snelle ratificatie van de associatie
met de EEG. Tanzania toont voorts
grote belangstelling voor investerin
gen van het Nederlandse bedrijfsle-
ven.
Verder is een luchtvaartverdrag
van Nederland met de Oostafrikaanse
economische gemeenschap (Tanzania,
I Oeganda en Kenia) geratificeerd.
ROERMOND
Bij de Elektro
Angola tegen de Portugese overheers- Chemische Industrie (ECI) in Roer
ing.
.Morele steun
Minister Luns heeft in Dar-es-Sa-
laam als standpunt van de regering
verkondigd dat Nederland de wens
voor onafhankelijkheid van deze bei
de Portugese kolonjën wel moreel
doch niet financieel steunt. Het An
gola Comité in Nederland stuurde
daarop aan de regering van Tanzania
een telegram waarin dit beleid van
mr. Luns werd aangevallen.
„Ik kreeg het echter eerder in han-
mond zijn gisteren 70 werknemers
ontslagen. Het bedrijf maakt deel uit
van het concern AKLT/Kon. Zout-Or-
ganon.
Doordat een der produktie-afdelin-
gen van de ECI wordt gesloten, ko
men de 70 werknemers zonder werk.
Verwacht wordt, dat zij bij andere
chemische industrieën in Limburg te
werk zullen kunnen worden gesteld.
Met de vakbonden en met de onder
nemingsraad zal worden overlegd
over een aanvaardbare afvloeiingsre
geling.
