Kamer is voor aanpassing
van koninkrijksstatuut
Rijkspostspaarbank
rentetot 7%
Financiële
steun voor de
slachtoffers apartheid
Nederland loopt vooraan
in onderwijshervorming
N
>P
CNV: snel uitspraak
verdeling inkomens
►al
Geen initiatief van Nederland
Wensen van de West primair
Steun voor besluit
in zaak-Jonckheer
er
ver
idei
PAK begint
tournee
met kritiek
Tweede Kamer
verwierp negen moties
VERINGA OVER NTEUWE OPZET:
Jongeling vraagt
naar leerstoel
Nederlands in VS
Diplomatieke
onschendbaarheid
prof. Goedhuis
ingetrokken
Drie Arabieren
in München
gearresteerd
II 1970
5
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1970
ité op
vkoop
comit
losma,
Rui-
srken.
feest-
orden
■n iet!
id ge-
De standpunten van de politieke
partijen over het statuut zijn
sinds vorig jaar veranderd, zo
bleek gisteren bij het Kamer
debat.
(Van onze parlementsredaktie)
DEN HAAG De Nederlandse regering zal op dit moment geen
initiatief nemen tot wijziging van het statuut voor het koninkrijk.
Vice-minister-president drs. J. A. Bakker deelde de Kamer vannacht
mee, dat de regering zich hierin primair laat leiden door de wensen
van de regeringen van Suriname en de Antillen.
dag
it in hi
en in
orsproi
Gistermiddag kreeg de beroemde
dirigent Mantovani in het Amstel-
veense restaurant Molen de Dikkert
een gouden plaat, hem uitgreikt
door Phonogramdirecteur Hasling-
huis (rechts).
Na de plechtigheid poseerde de
orkestleider gewillig in de sneeuw
voor de molen. Mantovani is, zo
zei hij gisteren in een televisie-uit
zending, warm voorstander van de
moderne popmuziek, zoals die van
de Beatles. Rolling Stones e.a. Als
de mensen eens rustige muziek wil
len. komen ze toch allemaal bij hem.
Paramaribo heeft laten weten, dat
het er niets _voor voelt deze kabinets
periode (vier jaar) aan het statuut te
gaan sleutelen. Willemstad moet zich
hier nog nader over beraden. Minister
Bakker: Mogelijk komt er een ver
zoek van de Antilliaanse regering
alsnog een gesprek te beginnen over
wijziging van het statuut.
De standpunten van bijna alle poli
tieke partijen over het statuut heb
ben zich sinds de dertigste mei van
het vorig jaar aanzienlijk gewijzigd.
Wezen bijvoorbeeld alle regerings-
frakties in 1969 nog een wijziging van
het statuut van de hand. gisteravond
lieten de meeste frakties doorscheme
ren. dat een aanpassing van het sta
tuut op z'n minst noodzakelijk is.
En AR-woordvoerder G. A. Kieft
sloot een Nederlands initiatief zelfs
niet uit. Hij verschilde daarin van
mening met drs. Bakker, zij het een
nuance-verschil. De heer Kieft: „Als
zou blijken dat het statuut vervangen
moet worden, door een andere sa
menwerkingsvorm, dan moet dat
maar".
De heer Westerterp ging wat die
samenwerkingsvorm betreft een stap
verder: „De KVP-fraktie stelt zich.
nadrukkelijk op het standpunt dat
ten aanzien van de toekomstige be
trekkingen tussen Suriname, de An
tillen en Nederland geen enkele
staats- of volkenrechter!ijke vorm bij
voorbaat mag worden uitgesloten".
Te
ver
tl
van
vero»
1 artik
hij
.B.
Vo
:e klas
Lelli
trok z
klas.
1 71
2'/r-l
lor 4.
één
rtten.
■t bei
rden
is).
LSG 4
is het
teleurst
■eiderdi
ploeg
want
'gen
nonnen
en
tal op
de vo
jaar
one
Tevreden over motie-De Gaay Fortman
UTRECHT „Het wordt hoog
tijd dat de regering een duide
lijke uitspraak doet over de zo
dringend noodzakelijke verbete
ring van de inkomensverdeling."
Dit schrjjft „De Gids", het officiële
orgaan van het CNV. Het CNV is
tevreden over de motie-De Gaay
Fortman, die tijdens de debatten over
de loonwet in de Eerste Kamer is
aanvaard.
Deze motie vraagt van de regering
te bevorderen, dat binnen een rede
lijke termijn kan worden gekomen tot
formulering van een doelbewust in
komensbeleid. waarin niet alleen de
lonen, maar ook alle andere inkomens
zijn begrepen.
Weerklank
„De grief van de vakbeweging", al
dus De Gids, „dat de regering wel de
inkomens van de werknemers onder
toezicht stelt, terwijl andere groepen
buiten schot blijven, heeft veel weer
klank gevonden in de senaat".
Noodsituatie
Naar aanleiding van uw artikel over
het tekort aan apothekersassistenten
assistenten, hebben deze nood
situatie al jaren zien aankomen.
In veel apotheken werkt men met een
anderbezetting, maar daar is nooit
aver gesproken. De belangrijkste oor
zaak van het tekort is het salaris, het
maximum is slechts iets meer dan dat
van een ongeschoolde arbeider.
Nu wil men woningen beschikbaar
honoi stellen, maar waarvan moeten wij die
er oft betalen? Een andere oorzaak van het
tekort is de slechte cursusopleiding
van leerlingen en de tc hoge examen-
Meer dan de helft slaagt niet
H. S.
i bestu
koninf
ie bij
rsiei
op I de eerste keer.
akenDr. P. H. Mars heeft in het Pharma-
-. Gp ceutisch Weekblad voorgesteld hulp
krachten te werven, die dan meehelpen
'n de apotheek. Daarmee zijn we het
'eker niet eens, want dat betekent nóg
meer verantwoordelijkheid voor de
geschoolde assistenten.
Wij moeten dan immers ook deze
d meisjes nog controleren en dat naast
het eigen werk. Gaat er iets fout dan
dragen wij de schuld. Dat is geen ver
lichting van onze taak. maar een
hvaardere belasting.
Ik kan u verzekeren dat er op deze
wijze geen assistent blijft. Wij voelen
f niets voor om met het huidige lage
[palans een nóg grotere verantwoor
delijkheid te dragen. 2
Over de regeringsnota van eind
1969, handelend over de bestaande in
komens- en vermogensverhoudingen,
wordt gezegd: „De nota zwijgt in alle
talen over het beleid, dat zou moeten
worden gevoerd. Na de motie-De
Gaay Fortman zal de regering moei
lijk kunnen blijven zwijgen.
Kritiek oefent De Gids uit zowel
op de VVD als op de PvdA. partijen
die in de Eerste Kamer tegen de
motie stemden. Ook al blijft het CNV
bezwaren hebben tegen het „langza
merhand beruchte artikel 8" toch
meent het dat er wellicht gelegenheid
is om dit hete hangijzer te laten af
koelen. Dit omdat de wet pas in wer
king treedt als de meeste „grote" con
tracted voor 1970 al rond zijn.
DEN HAAG Op de eerste ver
kiezingsbijeenkomst van het PAK in
Apeldoorn heeft PvdA's vice-voorzit-
ler André van der Louw felle kritiek
geuit op D'66 en AR-fraktieleider mr.
B. Biesheuvel. De Demokraten ver-
j weet hij geen keuze te doen, zoals de
KVP dat jaren heeft gedaan.
De kritiek op mr. Biesheuvel gold
vooral diens uitspraken, dat hel met
het PAK allemaal niet meevalt. De
heer Van der Louw herinnerde de
AR-fraktie'eider aan zijn eigen radi-
kalen. „Door zulke uitspraken pro
beert Biesheuvel de aandacht van
zijn eigen partij af te leiden."
Hij gaf Biesheuvel wel gelijk, dat
de vernieuwing niet overal geruisloos
verloopt. Maar hij twijfelde er niet
aan dat ook de heer Biesheuvel, wat
de ar-radicalen betreft, met hangende
pootjes op zijn uitspraken zal moeten
terugkeren.
Ten slotte deed mr. Bas de Gaay
Fortman een beroep op alle anti-re
volutionaire kiezers de PPR te stem-
men. De ARP is bezig zich tot een
progressieve christelijke partij om te
vormen, maar is nu op een „dwaal
spoor" gebracht De ARP behoort
naast de F>vdA en de PPR te staan
Mr. YV. Scholten (chu) wil ccn
aanpassing ook niet uit d.c weg gaan.
Maar hi.j vond het wel te ver gaan, *j
als de Nederlandse regering haar be
leid zou laten bepalen door ineidente-
le gebeurtenissen.
De oppositie ging hier natuurlijk lijn
recht tegenin en vergeleken met het
laatste debat over de West. waren
ook de standpunten van P.v.d.A, PPR
en D'66 geëvolueerd. De heer De Goe
de (D'66) diende een motie in waarin
d.e regering wordt gevraagd het in
itiatief te nemen het statuut binnen
afzienbare tijd „af te wikkelen", ui
teraard in samenwerking met beide
rijksdelen.
Volgens drs. J. den Uyl (soc.) is het
statuut dermate in opspraak geko
men, dat het keerpunt is bereikt. De
regering loopt achter de feiten aan en
dat vergroot de spanningen. Hij
drong er bij minister Bakker op aan
een stelsel van socaile uitkeringen en
voorzieningen in te voeren.
De socialistische fraktieleider dien
de een motie in, waarin hij de Kamer
vraagt uit te spreken, dat wijziging
van de staatkundige verhoudingen
geen invloed mag hebben op de om
vang van de hulpverlening.
Mr. YV. Scholten lanceerde het idee
alle dokprojekten in Nederland. Suri
name en de Antillen te bundelen.
Bijvoorbeeld door het Y'erolmedok
met het Maasvlaktedok en het dok op
Curacao ter wille van de werkgele
genheid in een NV samen te brengen.
Het aandelenkapitaal zou dan voor
een belangrijk deel in handen moeten
zijn van de Nederlandse en Antil
liaanse overheid.
Binding Jong Rechts:
geen subsidie NVSH
cr
UTRECHT De subsidie aan de
NVSH moet worden ingetrokken. Dit
zal de jongerenorganisatie van „Bin
ding Rechts" op het aanstaande par
tijcongres vragen aan de minister van
crm. De organisatie spreekt haar ver
ontrusting uit over de plannen van de
Rotterdamse afdeling van de NVSH
om een sexueel trefcentrum op te
richten.
„Binding Jong Rechts" is van me
ning, dat de activiteiten van de
NVSH „een vernietigende invloed op
de geestelijke volksgezondheid uit
oefenen."
Er zijn 2300 vestigingen. Op de postkantoren kunt u
de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond
of de plaatselijke koopavond geopend.
Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
Koningin moet
ook in de
West resideren
Bezorgd
De meeste frakties toonden zich
nogal bezorgd over de sociaal-ekono-
mische ontwikkeling. De heer Kieft
drong er bij de minister op aan de
absolute prioriteit te verlenen aan de
verbetering van de toestand op de
Antillen.
De kwestie Jonckheer heeft volgens
het AR-Kamerlid weer eens aange
toond hoe doorzichtig het zogenaamde
interne appèl is. De communist Wolff
noemde dit „onze koloniale SER". Al
le frakties dankten de regering voor
het besluit Jonckheer niet naar de
Antillen te laten vertrekken.
De oppositiepartijen stelden, dat de
regering dr. Jonckheer nooit had mo
gen- benoemen. Deze heeft na de on
lusten in Willemstad geen politieke
uitspraken meer gedaan, die zijn be
noeming ter discussie hadden kunnen
stellen. Konklusie" van die partijen:
Jonckheer stond voor zijn benoeming
tot gouverneur al niet meer boven de
partijen.
(Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Kamerlid P.
Jongeling (g.p.v.) vindt dat de
drie Koninkrijksdelen moeten
worden gelijkgeschakeld. ,,In de
praktijk blijkt dat Nederland
binnen het Koninkrijk een do
minerende functie vervult".
Hij vroeg zich af waarom bij
voorbeeld bij de onlusten op
Curasao geen Surinaamse poli
tie was ingezet.
De heer Jongeling vindt ook
dat de Koningin minstens enkele
weken per jaar op de Antillen
en in Suriname moet resideren
evenals trouwens de Koninkrijks
regering.
(Van onze parlementsredaktie)
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft gistermiddag negen
moties verworpen, die alle be
trekking hadden op het beleid
van minister Luns van buiten
landse zaken. De Kamer aan
vaardde vier moties, waaronder
drie \'an de oppositie.
Met 67 stemmen tegen 60 ging de
Kamer akkoord met de motie-Dan-
kert (soc.) waarin er bij de regering
o wordt aangedrongen geld beschik
baar te stellen aan het VN Trust
Fund voor de slachtoffers van de
aarthidsolitiek in Zuid-Afrika.
Behalve de frakties van de PvdA.
CPN, PSP. D'66 en groep-Aarden
stemden negen AR-kamerleden voor
de motie en acht leden van de CH-
fractie. Dat waren: mejuffrouw
Hannie van Leeuwen (arp) en freule
Wttewaall van Stoetwegen (chu) en
heren Veerman. Zijlstra. Aantjes,
Boertien. Geelkerken. Diepenhorst,
Goudswaard en Kieft (allen ar) en
Van der Mei, Schuring, Scholten. Ti-
lanus, De Boo, Bos en Kikkert (allen
chu).
Verdeeld
Stemden ARP en CHU hier ver
deeld. bij de twee andere moties kon
de PvdA-fraktie geen eensgezind oor
deel vellen. De motie van PSP'er Van
der Sek over volkenrechtelijke er
kenning van Xoord-Vietnam kreeg
behalve van de CPN de steun van
tien socialisten en drie demokraten. j
De PSP-motie over erkenning van de j
DDR kreeg de steun van zes socialis-
ten.
Met grote meerderheid stelde de
Kamer zich op achter de motie van
de democraat Visser, waarin het
stemgedrag van de Nederlandse dele
gatie bij de VN werd betreurd. Het
ging hier om een resolutie over de
I zelfbeschikking van de Portugese ge-
i bieden in Afrika. De motie doet een
beroep op minister Luns in het ver-
volg bij soortgelijke resoluties in de j
VN de principiële veroordeling var
het Portugese koloniale bewind
zwaarder te laten wegen.
Deze motie was wal minder scherp
dan een vorige, waarin de heer Visser
het beleid van minister I.uns ronduit
afkeurde. Dat werd door een wijzi
ging afgezwakt, waardoor ARP. CHU
en KY'P zich eimee akkoord konden
verklaren. De Y'Y'D'er Berkhouwer
kondigde aan dat noch de minister
noch zijn fraktie behoefte aan de mo
tie had. Opvallend was echter, dat bij
de stemming de Y'Y'D bleef zitten en
de motie daarmee blijkbaar steunde.
Minister Luns: „Ik laat die motie
over me heengaan".
Antisemitisme
I Alleen de Boerenpartij. groep-
Harmsen, GPV en SGP verzetten
zich tegen de motie Dankert. waarin
stelling werd genomen tegen de wa
penleveranties aan Portugal, voor zo
ver die wapens worden gebruikt bij
het onderdrukken van de vrijheids
bewegingen in Angola en Mozambi
que.
Tenslotte aanvaardde de Kamer de
motie-Berkhouwer. Hierin spreekt de
Kamer haar verontrusting uit over
het herlevend antisemitisme in de
Oostbloklanden. Alleen de CPN („an
ti-communistisch stuntje") PSP en
Boerenpartij stemden tegen (Verlaan:
„Ik ben tegen alle linkse hogebloed-
drukmoties").
Verworpen werden moties over:
voorwaarden ontwikkelingshulp In
donesië. verbreking associatieverdrag
Grieken!and-EEG. financiële steun
Mozambique-instituut. bepaalde akti-
viteiten van de NAVO. opheffing
economische blokkade van Cuba en
terugtrekking van alle Amerikaanse
troepen uit Zuid-Vietnam.
Oegslgecst
Mej. J. den Hollander
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG Minister Ve-
ringa noemt zijn opzet voor de
hervorming van het universitair
bestuur de meest vooruitstreven
de van Europa Hij zei dit giste
ren, „ervan afgezien of de de
mocratisering ver genoeg gaat".
Vlak daarvoor had de Neder
landse Studentenraad Veringa's
voorontwerp als schaamteloos
bestempeld. De NSR ziet in het
ministeriële democratiserings
plan „nog minder dan een fop
speen".
Veringa hoopt de adviezen die ge
vraagd zijn aan de Academische
Raad, het centiaal overleg voor
personeelszaken, de vereniging van
stafconventen, de voorzitters van de
curatoreneolleges. de rectoren en de
NSR, zo snel binnen te krijgen dat
hij rond Pasen van zijn voorontwerp
een wetsontwerp kan maken.
Daarna is hij afhankelijk van het i
tempo waarin de Kamers de zaak j
kunnen afhandelen Als de wet in dit I
parlementaire jaar aangenomen
wordt „hopelijk met een ruime
meerderheid" zou de nieuwe 1
bestuursstructuur op eind 1970 kun- j
nen beginnen.
Bouwstenen
Op een persconferentie zei de mi
nister dat dit niet het einde is:
staatssecretaris Grosheide beraadt 1
zioh over de democratisering bij het
hoger beroesonderwijs (hts'en, socia
le academies, edagogische academies
enz.) en zal daar binnen niet te lange
tijd zijn visie o geven.
Bouwstenen voor de nieuwe uni
versitaire structuur die in het Ka
merdebat over do Onderwijsbegro
ting worden aangedragen, zijn ge
bruikt, aldus Vei inga maar „ik
heb nooit gezegd dat ik ze alle zou
gebruiken". Op de vraag waarom in
het voorontwerp niet gesproken
wordt van plenaire universiteitsver
gaderingen, antwoordde de minister:
„Ik zeg niet dat dergelijke vergade
ringen er niet moeten zijn, maar ik
ken ze geen beslissingsbevoegdheden
toe. Dit zou ik volstrekt onjuist vin^
den".
Veringa ziet het voorontwerp niet
als een abrupte breuk met zijn nota.
wel als verder denken op het stra
mien van hetv orig jaar. In een van
de laatste artikelen van het stuk
wordt gesroken over een commissie
voor de bestuurshervorming die alle
bestuursvergaderingen aan de uni
versiteiten kan bijwonen en over de j
werking van de wet zal raorteren.
Dit is alleen bedoeld om te kunnen
beoordelen wat er gaande' is; het
wordt geen insectie, aldus Veringa.
Maagdenhuis
Er is ook geen verband tussen de
rol van die commissie en het wetsar
tikel dat bij verwaarlozing van het
bestuur overdracht van bevoegdheden
aan anderen mogelijk maakt. Ant
woord o de vraagof dat wetsartikel
betrekking heeft o een situatie als
bij de bezetting van het Maagden
huis: „Het bestuur werd toen niet
verwaarloosd. Het artikel is in ieder
geval niet geschreven met het oog o
bezettingen".
Sprekend over de vrijheid van de
bijzondere universiteiten en ho
gescholen. zei de minister: „Ik vind
dat hij alle instellingen, openbare zo
wel als bijzondere, democratisering
een essentiële voorwaarde is en dat
het geen vrijheiasaantasting is die
voorwaarde te stellen".
Op vragen ovei de hervorming bij
de subfaculteit der psychologie te
Groningen luidde het antwoord dat
deze hervorming niet strijdig hoeft te
zijn met de strekking van de wet. In
verband met de boycot van de studie
van de verkiezingsprocedure, die
aangekondgd is door de ASVA. zei
Veringa dat als bij verkiezingen ook
in de tweede ronde minder dan 25
procent van een geleding meedoet, de
plaatsen tenslotte ingenomen zullen
worden door vertegenwoordigers vah
degenen die wel opkomen.
De Nederlandse Studentenraad
heeft nog geen lijr. vastgesteld inzake
het al dan niet boycotten van de toe
komstige verkiezingen. De raad
meent dat elke reële invloed van de
studenten uitgeschakeld wordt en dat
Veringa's ontwerp de almacht vast
legt van de beheerstop die alle rela
ties met Den Haag onderhoudt. De
voorstelling van zaken als zouden
sommige maatregplen nog open blij
ven, noemt men huichelachtig.
DEN HAAG Het Tweede-Ka
merlid P. Jongeling (GPV) heeft de
minister van onderwijs en weten
schappen gevraagd of het waar is dat
zijn ministerie niet heeft gereageerd
op een verzoek uit Amerika om sub
sidie voor de vestiging van een leer
stoel Nederlands aan drie universitei
ten.
„Is de minister niet van mening,
dat het tot stand komen van een der
gelijke leerstoel van groot belang is
voor het uitdragen van de Neder
landse cultuur in de VS." zo vraagt
hij verder. De heer Jongeling dringt
er tenslotte op aan al het mogelijke
te doen om een dergelijk initiatief te
bevorderen.
LONDEN De Nederlandse am
bassade in Londen heeft gisteren de
diplomatieke onschendbaarheid inge
trokken van de diplomaat prof. mr.
D. Goedhuis, die vorig jaar betrokken
was bij een verkeersongeluk.
Prof. Goedhuis had zelf hiertoe een
verzoek ingediend om na het ongeluk
waarbij een jongen om het leven
kwam in de gelegenheid te worden
gesteld zijn naam te zuiveren, zono
dig door op dezelfde wijze als iedere
staatsburger van Engeland terecht te
slaan Prof. Goedhuis ontkent verant
woordelijk te zijn voor het ongeluk.
VOOR JACHTAKTE
GEEN EXAMENS
DEN IIAAG Minister ir. P. J.
Lardinois van landbouw en visserij
heeft besloten geen vaardigheidseisen
aan de afgifte van jachtakten te ver
binden.
De overweging om niet tot een exa
men over te gaan. steunt vooral op
het feit. dat naar de mening van de
minister een dergelijke verplichting
te ver gaat. daar „weidelijk" jagen
vooral een kwestie is van de juiste
mentaliteit.
Hierover kan een examen geen dui
delijk beeld verschaffen. De minister
zegt dit in antwoord op vragen van
het Tweede-Kamerlid dr. A. Vonde
ling.
MUENCHEN De politie van
München heeft gisteren op de vlieg-
haven München drie Jordaniërs gear
resteerd De mannen zouden op de
vlucht van Parfjs naar München een
woordenwisseling hebben gehad met
de piloot van het toestel.
Na de landing heeft de piloot de
mannen die gewapend waren
uit het toestel gezet. De Münchense
politie durft nog niet te zeggen of er
verband bestaat tussen het ge-
beurde en de aanslag vorige week op
een verkeerstoestel van de Israëlische
luchtvaartmaatschappij El Al. waar
bij een Israëliër werd gedood.
De steward van het toestel waarin
de Jordaniërs zich bevonden, zou tij
dens de vlucht argwaan hebben ge
kregen vanwege de vele bagage die
de mannen bij zich hadden. Een nog
tijdens de vlucht ingesteld onderzoek
door de bemanning zou hebben uitge
wezen, dat de Jordaniërs inderdaad
l wapens bij zich hadden.
