Onafhankelijk Biafra
•een oplossin;
is
PAS OP VOOR ONDOORDACHTE
DEMOCRATISERING VAN LEGER
Deviezenreserve met
ca. 2 min. verminderd
Minitrekken: avontuurlijk
op expeditie in vakantie
RtdEa* -
PvdA voorspelt val
kabinet-De Jong
door
Rolf Hoekstra
Liberale senator Van Riel waarschuwt:
Trekken per landrover ook bij
veel Nederlanders populair
Rusland verwerpt
Chinees protest
9
WOENSDAG 14 JANUARI 1970
AMSTELVEEN Mevrouw prof. dr. B. Siert-
sema vergelijkt de naar Portugal gevluchte
Biafraanse leider Ojoekwoe met Hitier. Haar
standpunt over het hoe en waarom van de
i oorlogsellende in Nigeria druist in tegen de
publieke opinie. Ze noemt Ojoekwoe een machts
wellusteling. „Een onafhankelijk Biafra kan de
oplosing niet zijn", zegt de hoogleraar ons in
haar Amstelveense flat aan de Meander 767.
Ze had haar standpunt willen uiteenzetten
tijdens de televisie-uitzending van Hier en Nu.
waarvoor ze maandagavond was uitgenodigd.
Men kende haar afwijkende mening over de
Biafraanse oorlog, maar door tijdnood was ze
niet in de gelegenheid uit te leggen hoe
foutief volgens haar wordt gedacht over de
vrijheidsstrijd van de Biafranen.
Mevrouw Siertsema is hoogleraar algemene taal
wetenschap aan de Vrije Universiteit en oud-hoog
leraar in de West-Afrikaanse talen aan de Rijksu
niversiteit van Leiden. Van 1955 tot 1960 werkte ze
als lektor aan de universiteit van Ibadan in Nigeria
en in de afgelopen jaren keerde ze diverse malen in
Afrika terug voor congressen.
Inheemsen en collega's, die de West-Afrikaanse
talen spreken, gaven haar „betrouwbare informa
tie. berichten en publicaties die niet tot ons land
zijn doorgedrongen. M'n collega's waren uiterma
te verbaasd over de berichtgeving in onze kran
ten. Een van hen sprak zelfs over 'n hetze tegen
de Nigerianen.
Misverstand
Dat. kan haast ook niet anders, want kran
tenschrijvers weten nu eenmaal niets van stam ver
houdingen en van historische achtergronden. Voor
hen is 'n Biafraan 'n lbo. Maar dat is helemaal niet
zo. Biafra is geen eenheid, zoals de kranten doen
geloven. Voor de oorlog woonden in Biafra zeven
ro&joen Ibo's en vijf miljoen mensen, die tot een
grout aantal onaanzienlijke stammen behoren.
Stemmen, die .door Ibo's werden onderdrukt en
UJtge buit.
Het grondgebied van deze kleine stammen is voor
de Ibo's van onschatbare waarde in verband met de
aanwezige olievelden en een weg naar zee. Zonder
Prof. dr. Siertsema
het gebied van deze, de Ibo's omringende, stammen
heeft een zelfstandig Ibo-land geen economische
levensvatbaarheid. Aan de andere kant zouden deze
kleine stammen zich „tot de laatste man" verzetten
tegen opneming in een „vrij" Biafra.
Een groot deel van het zogenaamde Biafra
was dus bezet gebied en duizenden mensen hunker
den naar de nederlaag van Ojoekwoe, zoals bezet
Nederland heeft gehunkerd naar de ondergang van
Hitler-Duitsland". aldus de hoogleraar. Ojoekwoe,
die over vrede sprak terwijl hij andere stammen
terroriseerde.
Vele mensen nemen prof. Siertsema deze
uitspraken kwalijk. „Weet u wel dat u de hulp
verlening schade berokkent", voegde een zen
dingsarts haar eens toe.
Underdog
„Typisch een reactie van een Nederlander. Hij
kiest altijd de zijde van de zwakkere, de underdog.
Maar zeg niets kwaads van die underdog, want dan
reageert de Nederlander slechts op twee manieren:
hij gelooft je niet w kcmwfypcmfwypcmfwypmm
gelooft je wel en stopt de hulpverlening. De under
dog is in Nederland een heilige koe".
Mevrouw Siertsema zegt helemaal geen bezwaren
tegen hulpverlening te hebben, integendeel. Ze
vindt de kwestie een afschuwelijke affaire, maar
wil daarbij de feiten niet uit het oog verliezen.
Ze zegt: „Wanneer we de ontwikkeling van de
verhoudingen tussen Ibo's en de andere Nigerianen
nagaan om de oorzaak te zoeken waardoor het
allemaal zo fout is gegaan, valt het onmiddellijk op
hoe door-en-door-menselijk deze foute ontwikke
ling is geweest. Hoe je als toeschouwer wordt ge
dwongen te erkennen: het lag voor de hand dat het
zo zou gaan.
Overal ter wereld waar geen engelen maar
mensen wonen zouden déze feiten in déze situatie
tot dezelfde catastrofehebben geleid, 'n Catastrofe
die zijn wortels heeft in 'n woekergroei van twee
normale eigenschappen van de menselijke natuur:
trots en rivaliteit.
Twee op zichzelf gezonde eigenschappen die aan
alle vooruitgang ten grondslag liggen. Maar, zodra
er ook maar ergens ter wereld 'n plotselinge voor
uitgang plaatsvindt bij slechts een deel van een
landsbevolking, van een dorpsgemeenschap, van 'n
familie of zelfs van een stel vrienden, dijt trots zo
gemakkelijk uit tot hoogmoed en rivaliteit tot af
gunst".
Verdrietig
De hoogleraar gaat verder: „Beide kwade ei
genschappen hebben zich ook in Nigeria sinds
mensenheugenis doen gelden, maar het is wel
in-verdrietig te moeten constateren, dat ze de
laatste honderd jaren indirect zo versterkt zijn
door onder andere de zendingsarbeid.
Eenvoudig doordat de zending nu eenmaal niet in
alle stammen tegelijk kon beginnen maar enkele
grote stammen als startplaats koos, waardoor deze
een niet gemakkelijk in te halen voorsprong kregen
op de kleinere buurstammen. Daarmee werd de hoog
moed aan de ene kant, en de afgunst aan de ande
re, een huizehoog oplaaiend vuur.
De Ibo's kregen de beste kansen. „Het is een
ondernemend, ijverig en intelligent volk. Het waren
m'n beste studenten. Ze zijn superieur en gedragen
zich ook als superieuren, hetgeen kwaad bloed
heeft gezet. De oorlog is ook zo ontzettend tragisch,
omdat Nigeria zou kunnen profiteren van de capa
citeiten van de Ibo's."
Mevrouw prof. Siertsema ziet geen oplossing van
het conflict. Een onafhankelijk Biafra is niet moge
lijk, omdat de kleine stammen zich tegen uitbuiting
en overheersing door de Ibo's zullen verzetten. Ze
geven de voorkeur aan opneming in de federatie
Nigeria. Internationaal toezicht zou een oplossing
kunnen zijn, „zolang een Satan als leider Ojoekwoe
geen kans krijgt".
„Ik hoop niet dat ik de indruk heb gewekt
de oorlog niet vreselijk te vinden. Wanneer ik
nu aan Nigeria denk, denk ik aan mijn knappe
Ibo-studenten; aan mijn Ibo-collega's, aan mijn
pientere Ibo-huisjongen. En ik vraag me met
huivering af wat er van ze geworden is."
OOit gekampeerd
op de rand van een
actieve krater
Hier is uw kans! Ga 2 weken met ons
naar IJsland en trek door het wilde on
getemde land met een speciale bergbus
van 140 p.kdie rivieren van 1.50 m dieo
doorkruist. Zwem en baad in stromen van
20° C. en onderzoek de massieve zwarte
lavagrotten van Dimmugir. PRIJS 9995,-.
Ooit een Eskimodorp
gezien?
Vermeerder uw IJsland-vakantie met een
week en wij brengen U ook naar Groen
land.
Ooit op een kameel
gereden?
Ga met ons per Landrover, vliegtuig en
kameel naar de rand van de Sahara of
er dwars doorheen. Zie Marraksch on
Fez. VANAF 150.-.
Ook expedities naar Turkije. Perzië, Rus
land en Noordkaap, Regelmatige ver
trekken in zomer en winter. Schrijf ons
voor een brochure over verantwoord
avontuur in 1970.
Aircos Minitrek Expedities
N B Wij zijn verhuisd naar een "roter
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De liberale
senator mr. H. van Riel heeft de
regering en de Kamer gewaar
schuwd voor de gevaren, die zijn
verbonden aan een „ondoor
dachte democratisering" van de
strijdkrachten. Hij deed dat
gisteravond in de Eerste Kamer
bij de behandeling van de
defensiebegroting.
„Een ijzeren krijgstucht, gebaseerd
op kogel en strop." wees mr. Van
Riel van de hand. Wel vroeg hij de
regering welke psychologische voor
bereiding denkbaar is om zoveel mo
gelijk „fatsoenlijk" optreden in oor
logstijd te bereiken. Hoe kunnen deze
middelen in een bevredigende moder
ne rechtspositie van de soldaat wor
den verwerkt?
Mr. Van Riel is er van overtuigd
Weekstaat Nederlaiidsche Bank
dat een democratisering van de mili
taire verhoudingen zonder diepgaand
psychologisch inzicht, in een conflict
misdrijven tegen het volkenrecht in
de hand werkt. Nederland is gecon
fronteerd geweest met beschamende
mededelingen over het optreden van
Nederlandse militairen in het voor
malig Nederlands Indië, de Amerika
nen kennen hun Son My en My Lai.
Schijnwelstand
„Hoog betaalde dienstplichtigen,
die slechts door de kantonrechter
disciplinair kunnen worden gestraft,
en hun belangen door een vakbond,
compleet met vrijgestelden, doen
verdedigen, betalen de prijs voor die
schijnwelstand. kort na het uur U,
aldus de senator.
En wat uur U betreft voorspelde
hij de Kamer tegen 19741975 een
Russische poging West-Europa te on
derwerpen niet met een atoomoorlog,
maar door intimidatie en kleine con
ventionele aanvallen. De hoogte van
de atoomdrempel (het punt. dat
wordt bereikt als een conventionele
oorlog niet meer genoeg blijkt te
zijn, red.) wordt niet bepaald door
vage afspraken, zoals het Twee
de-Kamerlid Imkamp van D'66 sug
gereert, maar door de sterkte van de
NAVO-conventionele strijdkrachten.
Verrassing
De liberale senator pleitte voor een
uitbreiding van de produktie van de
Artillerie-inrichting. Dat tot grote ver
rassing van allen. Het is nog maar
kortgeleden dat de defensiespecialist
van de VVD-Tweede-Kamerfractie,
de heer Koudijs, zich volledig stelde
achter het standpunt van de Kamer
meerderheid, dat deze fabriek na een
diepgaand onderzoek eventueel ge
deeltelijk of geheel moet worden
gesloten.
Mr. Van Riel wil echter een uit
breiding van de produktie aangezien
de geschiedenis heeft geleerd, dat de
produkten van de fabriek goed zijn j
en over enkele jaren op de wereld- j
markt wel eens minder oorlogstuig te 1
krijgen zal zijn dan nu. Uitbreiding
van de fabriek zou minstens vijf tot
tien miljoen gulden moeten kosten,
aldus mr. H. van Riel.
APIA Een DC-3 van de Polyne
sische luchtvaartmaatschappij met 30
passagiers aan boord is dinsdagmor
gen vroeg kort na de start van het
vliegveld van Apia op de Samoa-ei-
landen, in een lagune gestort. Er zou-
den geen overlevenden zijn.
4T-> v »2«
W
(Van onze redacteur toerisme)
„Geen snoepreisjes, maar ruig
avontuur". Wim Aarsen bena
drukt het: „als je er niet voor
voelt een Landrover uit te la
den, een tent op te zetten en des
noods je eigen potje te koken,
dan moet je niet meegaan, dan
hebben de anderen er alleen
maar ellende van".
Waarmee de directeur van het
Amsterdamse reisbureau Aircos In-
tertravel maar wil zeggen, dat de
deelnemers aan zijn minitrek-reizen
een exclusieve groep vormen.
Minif.rek: de verzamelnaam waar
onder het brede scala van avontu-
ren-reizen per Landrover of mi
ni-bus wordt aangeboden. Reizen,
die evengoed tot diep in de Sahara
gaan als naar de Noordkaap. even
goed naar Rusland als naar IJsland.
Van oorsprong Brits van opzet,
worden ze nu ook in Nederland
populairder. Van de drieduizend
avonturiers in leeftijd variërend
van 18 tot 70 jaar die vorig jaar
voor een minitrek-reis boekten, wa
ren er 500 Nederlanders.
Reden voor directeur Aarsen, die
Minitrek Expeditions Ltd. vertegen
woordigt, aan te nemen dat er een
groeiende groep toeristen is, die het
comfort van de normale vakantie
reizen met vooraf gereserveerde ho
telkamers. met de etentjes op tijd
en de vaste-prik-excursies, graag
laat schieten voor het expeditiele
ven.
Uitgerust
Niet dat minitrekken inhoudt dat
men ontberingen lijdt.
De expeditjes worden goed voor
bereid. De (vergrote) Landrovers
zijn elk jaar nieuw, ze zijn compleet
uitgerust met kampeerbenodigdhe-
den, met een medische set voor
eventuele ziekte onderweg, met
12.000 onderdelen voor pechgeval-
len, met noodrantsoenen en voor
de woestijntochten een extra
hoeveelheid water.
-
at Wk ssé™
Landrovers in de Sahara:
duizenden kilometers door heet,
bar en verlaten gebied 'met
avontuurlijke toeristen.
En het belangrijkste met een
chauffeur, die zijn mannetje staat.
Een allround expeditieleider, die
even snel een band verwisselt als
een gebroken arm spalkt.
Wim Aarsen: „De mensen krijgen
een zeer gedegen opleiding, er word?
scherp geselecteerd. Want natuur
lijk, zo'n minitrek-reis stelt andere
eisen dan een gewone vliegvakantie.
De deelnemers moeten in elk geval
gezond zijn en daarvoor van tevoren
ook een verklaring tekenen. En ook
moeten zij niet terugdeinzen voor
een beetje ongemak op zijn tijd."
Prijzen
Dat is ook de reden, waarom men
de leeftijdsgrenzen heeft gésteld van
18 tot 38 jaar. Alleen voor de duur
dere reizen maakt men een uitzon
dering, zoals die van een maand
4000 km door de Sahara in Algerije
en Niger, waarvoor men 3.000 gul
den moet betalen plus de vliegtocht
naar Algiers.
„Die kunnen de meeste jongeren
niet betalen. Maar als er ouderen
meegaan, dan geldt ook voor hen,
dat ze tegen een stootje moeten
kunnen, want de tocht gaat dwars
door de hete woestijn."
In dezelfde categorie valt de vier-
weekse reis naar Lapland: die kost
zo'n 2.500 gulden, maar daarvoor
reist men dan door Rusland naar
Helsinki, vliegt met een watervlieg
tuig naar het noorden, leeft daar
samen met de Lappen in de Lap
pen-kampementen en krijgt boven
dien nog skiles.
Goedkopere reizen zijn er ook, al
is men natuurlijk altijd duurder uit
dan met een georganiseerde vliegva
kantie. Zo betaalt men voor een
vierweekse reis naar Moskou, via
Denemarken. Zweden en Finland,
570 gulden plus zo'n 15 gulden per
dag aan zakgeld, waarvoor o.m. eten
moet worden gekocht.
En hierbij komt dan niet nog eens
een vliegticket: de Landrover of mi
nibus komt uit Londen door ons
land en pikt de deelnemers in
Amsterdam en Arnhem op.
Andere bestemmingen uit het
(bonte) programma: onder meer
Griekenland, Turkije, Bulgarije,
Marokko, Tunesië, Libië en IJsland.
,Jnspraak
Vermoeiend zo'n reis? Wim
Aarsen: „We proberen het zo ge
makkelijk mogelijk "te houden. We
rijden per dag meestal niet meer
dan zo'n 250 km, maar de mensen
hebben daarin ook zelf veel te zeg
gen. Als ze eens een dag willen
rusten en de volgende dag extra
lang willen rijden, of als zij een
andere route willen volgen, kan
daar altijd over gepraat worden."
Na zo'n dag rijden wordt meestal
een camping gezocht, waar men de
tent neerzet en wat te eten maakt.
Soms ook kiest men een goedkoop
hotelletje.
Voor dat eten zorgen in principe
de dames, maar van de mannelijke
deelnemers wordt wel verwacht, dat
zij een flink handje helpen.
..Tot nu toe heeft dat nooit tot
problemen geleid. Het is meestal één
hechte groep, goed gemengd ook
wat de nationaliteiten betreft. Ne
derlanders en Britten blijken goed
met elkaar overweg te kunnen. De
Britten vragen zelfs om reizen
waaraan ook Nederlanders deelne
men."
Opvallend noemt Wim Aarsen de
belangstelling van de dameskant.
Vooral van verpleegsters. „De afge
lopen jaren hebben we bijna het
halve Wilhelminagasthuis gehad;
ook verscheidene doktoren zijn mee-
geweest."
Stelregel is, dat de groep niet
groter is dan twaalf man. Er gaan
altijd maar één hooguit twee
Landrovers of busjes. „Voor
karavanen voelen we weinig,
die veroorzaken alleen maar op
onthoud. Bovendien is het ge
zelliger met een kleine groep te
reizen. Het moet een expeditie
blijven, geen volksverhuizing."
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De mogelijk
heid van een voortijdig einde
van het kabinet-De Jong is door
de jongste ontwikkelingen veel
groter geworden."
AMSTERDAM Nadat in de
laatste weekstaat van 1969 de
I biljettencirculatie een record-
stand had bereikt van 9399.0
min., is thans voor het eerst na
dien de circulatie tot beneden
9 miljard teruggegaan. Dit is te
danken aan een terugvloeiing
van bankbiljetten ten bedrage
van f 209 min.
Merkwaardig is dat precies eenzelf
de bedrag naar de schatkist is ge-
vloeid. waardoor deze is aangevuld
tot 216.5 min.
In de stand van de banken is nau
welijks enige verandering gekomen.
De vermeerdering bedraagt nog geen
half miljoen gulden zodat het bank
saldo thans staat op ƒ85.5 min. Toch
hebben de banken deze week, blij
kens de weekstaat per 12 januari,
nog voor bijna 10 min voorschotten
moeten opnemen, waardoor de stand
van die voorschotten is opgelopen tot
ruim 617 min.
Terwijl in de goudvoorraad geen
verandering is gekomen, is de devie
zenreserve met ruim 2 min vermin
derd. Goud en deviezen samen verto
nen nu een niveau van 7796.8 min.
Op de geldmarkt blijft de toestand j
krap. Het officiële tarief is 6 3/4 pet, I
maar in de markt: wordt 7'/s pet be- j
taald. De verwachting is dat per don-
derdag 15 januari de rijksuitkering
aan de gemeenten ten bedrage van
350 a 400 min enige ruimte zullen
verschaffen. Dan komen er nog wat I
belastingontvangsten en op 18 ja
nuari olie- accijnzen, die geschat wor- i
den op ƒ120 a ƒ160 min. Een paar
dagen zal het dan rustiger zijn op de
geldmarkt magr die rust zal van zeer
tijdelijke aard zijn, want dan vervalt
men weer in de krapte.
12/1 5/1
ACTIVA: (in dulz. guldens)
Goud 6.197.770 6.197.770
Vorder, in goud. enz. 1.340.621 1.342 631
Buitenl. betaalmiddelen 155 147
guld,vorder op buitenl. 6.228 10.436
Papier in disconto 262.242 262.242
Papier cioor bank gek. 1.033.605 1.033.605
Voorsch, en beleningen 617.272 607.366
Nederlandse munten 30.688 28.683
PASSIVA:
Bankbiljetten 8 904.085 9.112.684
's Riiks schatkist 216.511 7.754
Banken in Nederland 85.5*5 85 088
Andere ingezetenen 51.851 48.449
Banken in buitenland 45.193 48.358
Andere niet-ingezetenen 13.484 13.265
Saldi buitenl. geld 5.833 7.932 1
Tot. goud en deviezen 7.796.783 7.198.937
waarvan oonvertibel 1.340.776 1.342.778
Dekkingspercentage 84.25 «4.25 1
In de Ridderzaal in Den Haag is gisteren een bijeenkomst gehouden ter gelegenheid van de invoering van
het eerste deel van het Nieuw Burgerlijk Wetboek. Er is ook een speciale postzegel uitgegeven met de beel
tenis van prof. mr. E. M. Meijers, de in 1954 overleden grondlegger van het nieuwe BW. Op de foto: mi
nister-president De Jong (links) en minister Polak (justitie) kijken samen met mevrouw Meijers naar de
eerste nieuwe postzegels die zij kreeg aangeboden.
Dit is het commentaar van mr. M.
Vrolijk, plaatsvervangend fractielei
der van de PvdA, op de benoeming
van mr. Nelissen tot minister van
economische zaken, en alle proble
men, die zich tijdens de ministerscri
sis aandienden.
Mr. Vrolijk wees op de vele moei
lijkheden, die tijdens de crisisweek
naar buiten zijn gekomen. De moei
lijkheden van de afgetreden mr. L.
de Block gingen veel verder dan al
leen de metaal-cao. Economische Za
ken zal, zo kan men nu verwachten,
stellig een groter beroep op de schat
kist doen. Dat kan men van een nieu
we minister verwachten.
Maar gelet op de tegenwoordige
begrotingspositie kan de voorberei
ding van de begroting 1971 wel eens
bijzonder groot worden, zo dacht mr.
Vrolijk.
De plaatsvervangend leider ver
wachtte, dat minister Nelissen spoe-
j dig een wetsontwerp zou indienen
j voor een onderzoek naar fusies in het
I bedrijfsleven. De WD is echter te-
gen een dergelijk wetsontwerp.
Welke voorwaarden
Mr. Vrolijk wenste, dat de Kamer
werd meegedeeld welke voorwaarden
mr. Nelissen voor zijn benoeming
heeft gesteld en wat dit betekent
voor het beleid in de financieel -
sociaal - economische driehoek van
het kabinet.
Daarom, aldus mr. Vrolijk, is er
een regeringsverklaring nodig. In een
1 brief aan Kamervoorzitter mr. Van
Thiel vraagt hij het debat over deze
verklaring in de eerste vergadering
na afloop van het kerstreces 27
MOSKOU Een woordvoerder
van het Russische ministerie van
buitenlandse zaken heeft dinsdag een
Chinese protestnota afgewezen,
waarin de Sowjet-Unie wordt verwe
ten een politiek van twee China's te
voeren. Moskou erkent Formosa (Tai
wan) niet en zal dat ook niet doen.
zei hij op een persconferentie.
Een Chinese verslaggever sprong
I verontwaardigd op en verwees naar
I een krantebericht, waarin van een
I „land Taiwan" werd gesproken.
1 De Rus zei hierop onder hilariteit
van de buitenlandse verslaggevers:
j „Wij hebben een vrije pers."
januari te houden.
Mr. H. A. F. M. O. van Mierlo,
fractievoorzitter van D'66 wilde ook
een duidelijke verklaring vooral over
wat met de motie Goudzwaard gaat
gebeuren. „Als integer politicus", zei
mr. Van Mierlo, „die van Kamerlid
minister wordt, moet hij hierover
zijn eisen hebben gesteld."
Hij wilde mr. Nelissen alle kans
geven een goed minister te worden.
De nieuwe minister heeft als Kamer
lid altijd het beleid gesteund en een
vernieuwing van het sociaal-econo
misch beleid is dan qpk niet te ver
wachten.
De procedure van het herstel van
het kabinet vond mr. Van Mierlo
maar schamel.
Dat mr. Nelissen voor het laatste
jaar in het kabinet is gezet op deze
manier (hij heeft een juridische ach
tergrond) tekent de armoede van de
KVP.
De fractieleider van de VVD. mr.
W. J. Geertsema. vond. hoewel hij
een voorkeur had voor dr. Grapper- J
haus. mr. Nelissen zeker acceptabel
als minister van economische zaken.-'
Hij zou zeker de problemen aankun
nen.
