Stammenstrijd groeide tot een bloedige burgeroorlog M Luns vraagt aan Nigeria hongerende Ibo's te sparen Frankrijk gaat Britse en Amerikaanse bases in Libië gebruiken Geloven is voor kind moeilijk DDR in reel aad Twee miljoen hongerdoden Conflict duurde 2/4 jaar vs Israëlische raketbasis vernietigd Overvallers Nutsspaarbank gearresteerd Vijf miljoen mensen Biafranen vluchten als opgejaagd wild Lijsttrekkers van CHU in Zuid-Holland Zakenvrouwen deze krant behoort tot Het Kwartet MAANDAG 12 JANUARI 1970 JARI Ifr al in (j, genlijk' waar- aat ver- het bij va; commit- - Klas aci met te wis ran ee: de ord( ?r Vs; ag voo van he gezeter nip vai ver solli decern de ee: e zittir; LAGOS De burgeroorlog in Nigeria, die nu kennelijk een beslissende fase is ingegaan, heeft tweeëneenhalf jaar voort gesleept ondanks het numerieke overwicht van federale zjjde en de vele bemiddelingspogingen. Aan de basis van de burgeroorlog, die volgens onofficiële schattingen al leen al door voedselgebrek aan meer dan twee miljoen mensen het leven heeft gekost over de doden op het slagveld zijn geen cijfers be schikbaar is het stammenconflict lussen de Haussa's in het noorden, de Yoroeba's in het westen en de Ibo's in het oosten. De spanning tussen de stammen leidde in januari 1966 tot een militai re staatsgreep door vijf Ibo-officie- ren, waarbij de Haussa-premier Aboebakar Tafawa Belewa werd ver moord. Majoor-generaal Agiuy Ironsi, een lbo, nam de macht over, en probeer de in Nigeria een centralistische be stuursvorm in te voeren. Bij rellen in Noord-Nigeria worden in mei van dat jaar vele Ibo's gedood. Het me rendeel van de overlevenden vlucht naar Oost-Nigeria. Bloediger In juli 1966 werpen Haussa's de militaire regering van Ironsi omver. Kolonel (nu generaal) Yakoeboe Gowon werd het nieuwe staatshoofd. In de herfst van dat jaar werden de rellen tussen Ibo's en Haussa's bloediger. Tussen Gowon en de militaire gou verneur van Oost-Nigeria Odoemoeg- woe Ojoekwoe ontstaat een conflict over de bestuursvorm van het land: Gowon is voorstander van een sterk centralistische federatie, Ojoekwoe propageert een confederatie met gro te autonomie voor de deelstaten. Overeenstemming wordt niet be reikt, en in mei 1967 kondigt Gowon de noodtoestand af. Hij verdeelt de vier Nigeriaanse gebieden in 12 deel staten, waarvan drie in het oostelijk gebied, en hij trekt de toezeggingen aan het oosten in die waren gedaan tijdens een verzoeningspoging tussen Gowon en Ojoekwoe. Sancties Tegen Oost-Nigeria worden econo mische sancties ingesteld. Op 30 mei roept Ojoekwoe de onafhankelijke re publiek Biafra uit. Zes dagen daarna beginnen de gevechten tussen Biaf- raanse en federale troepen. Aanvan kelijk maken de federale troepen spectaculaire overwinningen. Zij ver overen onder meer de Biafraanse hoofdstad Enoegoe en de havenste den Calabar en Port Harcourt, waar door Biafra van de zee wordt afge sneden. De Tbo's beginnen een tegenoffen sief, waarbij ook zij enkele successen boekten, zoals de herovering van de strategische stad Owerri op de fede ralen. V redespogingen De vredespogingen van de organisa tie voor Afrikaanse eenheid hadden geen resultaat. De meest recente vre despoging van keizer Haile Selassie van Ethiopië mislukt doordat Ojoak- woe weigert te onderhandelen onder auspiciën van de OAE, die zich heeft uitgesproken voor een verenigd Ni geria. De moeilijkheden rondom de hulp- e wer n nif keiier open d( un be IJmu 44 riv 0 kiste KW De „eenheid" van Nigeria schijnt hersteld. Nigeriaanse strijdkrachten hebben na. het offensief vrijwel het gehele Biafraanse grondgebied in handen. De leiders zetten nu in het buitenland de oorlog voort. Biafraanse troepen heb ben zich in het oerwoud teruggetrokken voor de tweede fase in de vrijheids strijd: de guerrilla. PARIJS Verontwaardiging in Israël, stilte in de Arabische landen een afwachtende hou ding in Londen en Washington en gemengde gevoelens in Frankrijk. Dat zyn de eerste reacties op het akkoord tussen met sten, kalx -eljauv de IJ) klei» ka be met de Jfl kleir rw 43, 6 CH i K' met ?1 Co' klei» Labor \W 3 kistt uw. kister lippe- tarbo De Spiegel U wijdde dezer dagen aandacht aan het verdwijnen van De Spiegel. Wij waren bijna 35 jaar abonnee. Dat De Spiegel in laatste gedaante er niet meer is betreur ik geenszins, wel dat het blad twee jaar geleden van inhoud veranderde. Al het oude en conserva tieve moest toen overboord en er moest een nieuwe koers worden geva ren. En nu is het schip gestrand en mensen die uit overtuiging op de, hüns inziens, verkeerde koers hebben, gewezen, krijgen de schuld. Was het niet eerlijker van de redactie geweest dan op commerciële aspecten te wij zen—dat zij had gezegd: Wij hebben ons destyds vergist? Een teken aan de wand. Christelijke pers, let op uw zaak. Blijf op het goede kompas va ren. '«-Gravendeel A. Noteboom Juist standpunt? Officieel nam ik er kennis van, dat de AR-fractie in de Eerste Kamer het er mee eens is, dat aan G. K. van het Reve de P. C. Hooftprijs is toegekend. Geen enkel protest daartegen; blijk baar is de meerderheid van de AR-kiezers het er ook mee eens. dat een man die er de voorkeur aan geeft vieze woorden te gebruiken en eerbare burgers te bespotten en van wie ir Van Dis in de Tweede Kamer zomaar durfde beweren dat hij zich aan godslastering heeft schuldig gemaakt, door onze regering wordt vereerd met de Hooftprijs. Van christelijke beschaving gespro ken. Den Haag H. Vlaardingerbrock Frankryk en Libië om dit laatste land 50 Mirage-straaljagers te leveren. Bovendien, zo werd gisteren van gezaghebbende Zijde in Parijs verno men, is Frankrijk van plan de bases in Libië, die Engeland en de VS dit jaar moeten ontruimen, te gebruiken voor de opleiding van Libische vlie gers voor de Mirages. In Tel Aviv is men niet bepaald verwonderd over het bereikte ak koord omdat men het al dagenlang had zien aankomen. In officiële kringen verwachtte men dat de levering van de Mirages niet onmiddellijk een wijziging in de krachten aan het front te zien zou geven. Ook overheerste het gevoel dat Frankrijk zich met deze transactie definitief aan de zijde van de Arabie ren heeft geschaard, en dat het zo doende geen enkele bemiddelingsrol meer zal mogen vervullen. In officiële kringen in Londen was de eerste reactie een van commer ciële aard. Men beschouwt de transactie niet direct als een uiting van concurrentie tussen Frankrijk en Engeland. Zoals bekend maakt Enge lland zich zorgen over een reeds eer der gesloten akkoord met Libië tot levering van vliegtuigen. Bovendien kon men in Londen ho ren dat het standpunt van de rege ring nog steeds zo is: het is beter dat een westers land wapens aan Libië levert dan de Sowjet-Unie. Verbitterd In Washington was men verbitterd over de Franse stap. Ook over de botte afwiizing van het Kremlin van de Amerikaanse vredesvoorstellen voor het Nabije Oosten. Maar tot een officiële afkeuring van de Franse vliegtuigleverantie is het niet gekomen, hoewel de Ameri kaanse pers zich duidelijk daartegen heeft gekant. De Amerikaanse regering blijft ge matigd omdat president Nixon vast besloten is president Pompidou tij dens diens eerste officiële bezoek aan de VS zeer hartelijk te ontvan gen. Het Amerikaanse blad Time schrijft, dat de Franse regering de VS welbewust misleid heeft bij de verkoop van de Mirages. Het blad meent dat door deze transactie de spanning in het Nabije Oosten zal toenemen. Kairo meldt: KAIRO/TEL AVIV In wat in Kairo genoemd wordt de grootste ac tie sinds de juni-oorlog van 1967 hebben Egyptische straaljagers zater dag een Israëlische lanceerbasis voor Hawk-rakctten bij Ras Suar, 40 kilometer ten zuiden van Suez, vernie- j tigd. Dit heeft een militaire woordvoer- der in Kairo bekendgemaakt. De Egyptische toestellen zouden diverse voltreffers hebben geplaatst waar door de totale Israëlische, met Ameri kaanse Hawk-raketten uitgeruste, luchtafweerstellingen werden vernie tigd. Na de actie zouden alle Egypti sche toestellen veilig zijn terugge keerd. In Tel Aviv is later evenwel be kendgemaakt dat de Israëlische artil lerie twee Egyptische Sukhoi-7 bom menwerpers hebben neergehaald. De brandende wrakken zouden vlakbij Ras Sudar in de Golf van Suez zijn neergestort. Tel Aviv ont kende bovendien dat er grote vernie lingen zijn aangericht bij de Egypti sche actie. „Er is geen sprake van schade en slechts een Israëlische mi litair werd gewond", aldus de woord voerder. verlening bereikten een climax in ju ni 1969 toen het Rode Kruis zijn hulp- vluchten stopzette, nadat een var. haar vliegtuigen was neergeschoten. Kerkelijke organisaties zettende vluchten voort, maar zij konden slechts 300 ton voedsel per dag aan voeren, de helft van de minimum hoeveelheid die Biafra naar schat ting dagelijks nodig zou hebben. Beide partijen bereikten overeen stemming over hervatting van de dagvluchten van het Rode Kruis maar de hervatting bleef uit omdat Nigeria bleef aandringen op inspectie van de vliegtuigen, en Biafra meende dat de luchtcorridor gebruikt zou kunnen worden voor een verrassings aanval op het enige Biafraanse vlieg veld Oeli. Slechts de interkerkelijke hulpac tie bleef, door middel van nacht vluchten, doorgaan. De voedselaan- voer was echter een druppel op een gloeiende plaat. RENKUM De Renkumse politie heeft in samenwerking met de Arn hemse politie de daders gearresteerd van de op dinsdag gepleegde overval op de Nutsspaarbank te Doorwerth in Gelderland. Het zijn de 21-jarige H. J. M. H„ de even oude E. K. van O. en de medepliahtigen J. R. (25), F. M. W. J. (28) en R. de W. (19), allen afkomstig uit Arnhem. Zij hebben bekend. Een gedeelte van de buit, die ca. 6000 bedroeg, is achterhaald (een bedrag van 1000). In Stuttgart kwam hals over kop de uitvoerende commissie bijeen van Joint Church Aid, de kerke lijke hulpactie die de luchtbrug van Sao Thomé onderhoudt naar het vliegveld Oeli, dat volgens berichten van vanmorgen nog niet bezet was. Geheel rechts zit de Nederlandse arts Herman Middelkoop, die jaren in Biafra gewerkt heeft. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Minister Luns van buitenlandse zaken heeft het afgelopen weekeinde contact op genomen met een aantal West- europese landen om gezamenlijk een beroep te doen op de fede rale Nigeriaanse regering, de Biafraanse burgerbevolking te sparen. De minister voerde gisteren gesprek ken met een aantal ambassadeurs, on der wie die van enkele Scandinavi sche landen. Aan een aantal buursta ten van Nigeria heeft minister Luns verzocht zoveel mogelijk Biafraanse vluchtelingen op te nemen, terwijl hij van de voedselhulp aan de hongeren de bevolking van Biafra niet in de weg te staan. Vluchten Op dit moment wordt onderzocht j ^"re op welke manier de voelselvluchten op Biafra kunnen worden hervat, die dit weekeinde moesten worden gestaakt wegens het bombarderen van Oeli. Minister Lunst staat daarbij een hervatting van zowel de dag- als de nachtvluchten voor ogen. Reacties De oppositie in de Tweede Kamer heeft ook gisteren uiting gegeven aan haar grote bezorgdheid over de situa tie in Biafra. Mede namens de frac- dringend beroep deed een hervatting °P- de tcd."_^e i".Li"'s..e,n ties van de P.v.d.A., D'66 en de PSP heeft drs. J. M. Aarden (GROEP-Aarden) minister Luns de vraag gesteld: „Wat doet de regering vandaag om aan de acute dreiging van slachtingen onder de Biafraanse bevolking een einde te maken?" Het dagelijkse bestuur van D'66 dringt er bij de regering met klem op aan op zeer korte termijn te be werkstelligen dat VN-waarnemers naar het oorlogsterrein in Nigeria worden gezonden. De catastrofale si- Biafra maakt dit noodzake lijk. Verder wil D'66 dat de regering een rechtstreeks appel doet op Lagos om te voorkomen dat de bevolking van Biafra het slachtoffer wordt van re presaille van Nigeriaanse zijde. In verschillende Nederlandse ste den zijn intussen acties op touw ge zet voor de hulp aan de Biafraanse slachtoffers. OWERRI De „blitzkrieg" van de federale troepen kwam voor de Biafranen volkomen on verwacht. De burgers vluchten als opgejaagd wild terwijl Ni geriaanse Migs neergieren en de vluchtelingenkolonnes met ra ketten en machinegeweren be stoken. Dit meldde de bijzondere cor respondent van het Londense blad Sunday Times, Richard Hall, die in de nacht van vrijdag op zaterdag als laatste buitenlandse journaliit op het slagveld geweest is. Hij gaf een dra matisch verslag over het stervensuur van Biafra. Toen Hall vrijdag Owerri verliet, werd deze provisorische Biafraanse hoofdstad met artillerie en raketten bestookt. De stad was toen al verla ten, terwijl er de dag tevoren nog 250.000 Biafranen woonden. Overal dreunt kanonvuur. De landingsbaan van Oeli wordt gebombardeerd, aldus Hall. Vanuit Oeli werden tientallen Eu ropeanen met vliegtuigen, die de luchtbrug van 'Joint Church Aid van af het Portugese eiland Sao Tomé on derhouden, geëvacueerd. Ondanks het onophoudelijke Nigeriaanse bom bardement, slaagden vliegers er toen in hun toestellen aan de grond te krijgen. Tientallen Europeanen wa ren hier samengestroomd in afwach ting op transport naar veiliger oor den. Dr. Knoelke. een verslaggeefster van een Westduits blad. seinde giste ren dat vluchtende Biafraanse rege ringsfunctionarissen één van de laatste vliegtuigen die op Oeli land den, bestormden, maar door de pilo ten werden teruggestuurd omdat die kinderen kwamen halen. Vanaf dit vliegveldje vertrok ook generaal Ojoekwoe. zo zei Knoelke. De Biafraanse leider was volgens ooggetuigen in een klein rege ringsvliegtuigje naar Libreville ver trokken. Andere B.afraanse vliegtui gen brachten de vrouwen en kinde ren van belangrijke Biafraanse functionarissen naar Sao Tomé. Ook dr. Knoelke sprak over de noodsituatie voor de meer dan vijf miljoen vluchtelingen, die zonder snelle medische voedsel-hulp „een ze kere dood tegemoet gaan". Paus Paulus heeft in een toespraak tot pelgrims op het Sint Pietersplein de Nigeriaanse troepen gewaar schuwd, in Biafra geen volkenmoord te bedrjjven. „De publieke opinie wordt gemarteld door de vrees dat de overwinning met de wapenen het vermoorden van ontelbaar veel mensen meebrengt", aldus de paus. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De CHU heeft de kandidatenlijsten bekendbemaakt voor de verkiezingen van Provinciale I Staten. In Zuid-Holland komen de staten- j kringen Rotterdam, Den Haag, Delft j Dordrecht, en Ridderkerk met een i eigen lijst uit. De slalenkringen Lei- I den en Gouda komen met een ge meenschappelijke lijst. Deze lijst wordt aangevoerd door de huidige CH-gedeputeerde ir. N. Buijsert. De Haagse lijst heeft als eerste kan didaat drs. A. C. den Duik. Deze heeft reeds vier jaar in de Staten zitting. Drs. Den Duik volgt als lijsttrekker voor Den Haag en omstreken mr. F. H. Piket op. De Delftse lijst heeft als aanvoerder Ir. J. van den Ende. In Rotterdam wordt de lijst aangevoerd door een ander CHU-Statenlid: J. de Meer. In Dordrecht wordt ir. A. B. J. de Ko ning opvolger van ir. M. J. van den Berg. Hulp De kleinste landelijke vrouwenver eniging in Nederland is waarschijn lijk die van de Nederlandse Unie van Vrouwelijke Bedrijfshoofden. De kleinste in aantal leden, maar overigens fiks genoeg. Dat kleine ledental is wel wat ver wonderlijk, want er zijn duizenden vrouwen die of alleen of als mede werkend echtgenote aan het hoofd van een bedrijf staan. Eis voor het lidmaatschap is dat men ingeschre ven dient te zijn bij de Kamer van Koophandel. Vrijdag hield de N.U.V.B. de tradi tionele nieuwjaarsreceptie, ditmaal in het Apollohotel te Amsterdam. Burgemeestesrvrouwe Samkalden - Meyer kwam gelukwensen, verder voorzitter en (vrouwelijke) secreta ris van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam en een afvaardiging van de Maatschappij van Handel en Nijverheid. 1970 kan een bijzonder jaar voor de N.U.V.B. worden, want in ok tober wordt het twintigjarig bestaan gevierd. Dat wordt een grote internatio nale bijeenkomst in Amsterdam op 24 oktober. De N.U.V.B. is namelijk lid van de Wereldorganisatie van de Fem- mes Chefs d'Entreprise, waarvan nog zes Europese landen en voorts Canada, Argentinië en Mexico lid zijn. Bij toerbeurt wordt in mei een internationaal congres in een van deze landen gehouden. Ditmaal zal dat in Marseille zijn met als onder werp: de jeugd en de comsumptieve maatschappij. Frankrijk is het geboorteland van de organisatie. Stichtster en wereld presidente is Madame Yvonne Foi- nant, die vorig jaar bevorderd werd tot Commandeur van het Legioen van Eer. Minister president Cha- ban - Delmas overhandigde haar de versierselen, waarbij hij mededeel- de, dat het de eerste hoge onder scheiding was die president Pom pidou verleend had. Maar ook landelijk is er in de N.U.V.B. zo het een en ander te doen. Op 16 maart zal de jaarverga dering in Zwijndrecht worden ge houden en het is nu al te voorspel len, dat het een dag zal worden die klinkt als een klok. Het is een verfrissend gezelschap, die vrouwelijke bedrijfshoofden. En gevarieerd! Daar is bijvoorbeeld me vrouw mr. L. H. Vergeer - Goudsmit, tante van Tweede Kamer lid mr. Anneke Goudsmit. Tachtig jaar oud, verleden jaar afgetreden als directeur van de N.V. Vergeer's Groothandel Woninginrichting te Zutphen; wel adviseur gebleven. We reldreizigster, die verleden jaar o.a. Indonesië en Japan bezocht. He lemaal alleen reizend! Alle mogelijke beroepen vindt men er. En bepaald niet alleen in wat men de „vrouwelijke sfeer" pleegt te noemen. Mevrouw H. M. Pas-'t Hart bij voorbeeld is directeur van een auto mobielbedrijf in Dordrecht; me vrouw C. J. Gibas- van Gelder di recteur van de N.V. fabricatie en handel in gereedschapmachines te Amsterdam; mevrouw J. H. P. Hug- han- Desmet bioscoopexploitante in Aerdenhout; mevrouw H. R. in 't Hout- van de Esschert, eigenaresse van een ijzerwarenhandel, om maar een paar te noemen. Verder hoteldi rectrices. apothekers, juweliers, een papierfabrikante, groothandelaren, accountants, enz. Met elkaar leveren ze steeds weer het bewijs, dat zakelijke vrouwen ook van gezelligheid houden en die werd dan ook op de nieuwjaarsre ceptie en het daarop aansluitende souper weer eens van harte bedre ven! In het Westen veruit grootste prof. chr. dagbladpers TJET einde van Biafra lykt nabjj, schreven we vorige week dinsdag. Maar het is sneller gekomen dan we dachten. De mogelykheden om tot een vergeiyk te komen bestaat nu niet meer. Voortaan maakt alleen generaal Gowon te Lagos de dienst uit. Voor hem is het uur der waarheid aangebroken, evenals voor de landen die machteloos moesten toezien hoe een volk dat voor zyn leven vocht langzaam maar zeker werd uitgehon gerd. Want met het einde van Biafra als onafhankelijke staat is het menselij ke drama niet voorby. Miljoenen mensen zyn nu nog meer overgele verd aan de „genade" van de troepen, wier leiders in de afgelopen jaren geen pardon hebben gekend. Van de wijze waarop Gowon het ver slagen Biafra tegemoet treedt zal af hangen, of een vreedzaam samenleven mogelijk wordt ondanks de gapen de wonden. De landen die nauwe relaties met Nigeria hebben moeten nu hun volle gewicht in de schaal leggen om in vloed uit te oefenen op de regering te Lagos. Tot die landen behoort be halve Engeland,dat wapens leverde aan Gowon, ook Nederland. Op korte termijn is het menselijke as pect het belangrijkste. Een groot scheepse hulpactie moet op gang ko men om nog zoveel mogelijk levens te redden. Deze hulp hoe groot van omvang ook zal echter niet voldoende zijn. Want het conflict blijft zolang de on derdrukking voortduurt van stam men, die in vrijheid willen leven. Op de landen die zich soms niet ten onrechte op hun machteloos heid beriepen toen de stryd nog niet was beslist rust een dure plicht. Dat geldt ook voor de Organisatie van Afrikaanse eenheid, welke pas aan een regeling wilde meewerken als Biafra de strijd zou staken. Nu een onafhankelijk Biafra niet haalbaar is gebleken moet het de be volking mogelyk worden gemaakt, biünen het Nigeriaanse zichzelf te zijn. De stryd is dan misschien niet hele maal tevergeefs geweest. Britse Jezuiet na bezoek aan Oost-Duitsland: LONDEN Het is niet onmo gelijk dat onder communistische druk de christelijke kerk in Oost- Duitsland zal afsterven, zo con cludeert de Britse Jezuïet Tho mas Corbishley na een bezoek aan de DDR. In Oost-Duitsland bestaat geeri werkelijke vervolging van de kerk. Ieder is er vrij zijn godsdienst uit te oefenen, zo zegt hij in het Engelse rooms-katholieke weekblad The Ta blet. „De situatie is echter ingewikkel der. Op alle scholen, die natuurlijk onder volledig staatstoezicht staan, is een progressieve cursus in mar- xistisch-leninistische filosofie ver plicht gesteld, zodat de kinderen van christelijke ouders onvermijdelijk in vei warring raken door hel conflict wat hun op school wordt geleerd en wat zij van thuis uit worden aange moedigd te geloven." Verzoeking Pater Corbishley vindt de ernstigste verzoeking tot afzwering- van het geloof, dat zij die openlijk de officiële marxistische doctrine aanhangen, de voorkeur krijgen bij plaatsing op de universiteiten. „Dit betekent in de praktijk dat een werkelijk actief en belijdend christen niet gemakkelijk in aanmer king komt voor de betere banen in de industrie, de beroepen en nog veel minder in de overheid. Het lijkt niet onredelijk om uit de toestand te con cluderen dat de regering bereid is de bestaande kerken te tolereren, in de verwachting dat zij geleidelijk zullen afsterven", aldus pater Corbishley.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 5