LIEFST
„STERKE
MAN"
Commentaar
CA®
Fimctie politieke partijen
moet worden onderzocht
morgen
malse rosbief
Griep houdt velen thuis
Fout bij
fataal
Beraad over opvolger
minister De Block
Kennedy wil
openheid
LUNS NAAR
JORDANIË
Het Kwartet
Op zoek naar een Zijlstra-figuur
Witteveen terug van vakantie
SLECHTS EEN JAAR
Conclusie CHU-rapport over grondwet
MET „HONGKONG" NIETS TE MAKEN
(rhT)
Nieuwe Leidse Courant
Donderdag 8 januari 1970 50ste jaargang
vooraanstaande
prol. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Abonnementsprijzen p.w. f 1,16, p. m. 4,95, p. kw. f 14,85
Klachtendienst bezorging 18.00— 19.00 uur
GRAPPERHAUS
Premier De Jong kan bij het zoeken naar een opvolger van
mr. De Block het ministerschap van economische zaken
voor slechts één jaar aanbieden. Minister Beernink over
weegt namelijk om de Kamerverkiezingen te vérvroegen
van mei tot februari 1971.
JV ierpatiënten
bewusteloos
an onze parlementsredaclie)
DEN HAAG Minister Witteveen van financiën, die onmis
baar is bij bet weer compleet maken van het kabinet, is vandaag
met een speciaal vliegtuig (de Friendship van de regering) in ons
land van vakantie teruggekeerd. Premier De Jong had minister
Witteveen dit snelle vervoer aangeboden.
Over (haul secretaresse
EDGARTOWN Senator Edward
Kennedy zou het verslag van het ge-
I rechtelijk vooronderzoek in de zaak-
I Kopechne zo spoedig mogelijk open
baar gemaakt willen zien.
Kennedy zou van mening zijn dat
i dan een aantal openstaande vragen.
die zijn gesteld na het ongeluk, be
antwoord zullen zijn.
Tijdens het onderzoek, dat waar
schijnlijk vandaag, enkele dagen eer-
j der dan verwacht, wordt beëindigd.
werden gisteren circa tien getuigen
I gehoord.
Celibaat
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Drie van de zes
patiënten die aan een kunstnier lagen
in het academisch ziekenhuis te Gro
ningen zijn bewusteloos geraakt door
twee fouten, die in de ziekenhuis
apotheek ztfn gemaakt. Een van de
containers voor dialysevloeistof bleek
te zijn gevuld met water.
De tweede fout werd gemaakt bij
de controle waardoor de verkeerde
vloeistof ongehinderd naar het nier
centrum ging. De inmiddels weer bij
gekomen patiënten maken het op het
ogenblik goed.
Vooral een meisje van veertien jaar,
het jongste patiëntje aan de kunstnier,
leek er aanvankelijk slecht aan toe
te zijn.
Samenloop
Groningen heeft zeven jaar een
kunstniercentrum en al die jaren is
het volgens de directie goed gegaan.
..Door een samenloop van omstandig
heden gaan er dan ineens twee dingen
tegelijk fout", aldus de directrice,
mejuffrouw M. Locker de Bruyne.
Volgens haar is het systeem water
dicht maar is het de menselijke fac
tor di eplotseling parten blijkt te
spelen. Dit wordt per 1 februari on
dervangen door één automatische
controle met elektronische appara
tuur.
De zes patiënten die aan de kunst
nier lagen, vertoonden op een gege
ven moment allen symptomen die
erop wezen dat er iets mis was. Zij
werden misselijk, slaperig en moe.
De kunstnier werd toen onmiddellijk
afgezet, hoewel men aanvankelijk nog
niet wist wat er aan de hand was.
Men wist ons gisteren nog niet te
vertellen of er maatregelen zullen
worden genomen tegen degenen die
de fouten hebben gemaakt.
Bij het optreden van de mi
nisterscrisis (dinsdag) werd de
afwezigheid van minister Witte
veen plotseling pijnlijk gevoeld.
Gedurende het weekeinde had
premier De Jong de problemen
nog met dr. Witteveen doorgeno
men. Maandag stapte de minister
van financiën welgemoed in zijn
auto om aan zijn vakantie te be
ginnen, na overigens duidelijk
zijn standpunt over de metaal
cao te hebben meegedeeld.
Dit vertrek van minister Witteveen
maakt duidelijk, dat het aftreden van
minister De Block ook een verrassing
is geweest voor de leden van het
kabinet.
Terwijl de minister van financiën
in de richting van de Franse Rivièra
koerste, deed premier De Jong po-
i gingen om met hem in contact te
J komen. De Franse gendarmen kregen
I opdracht uit te kijken naar zijn auto-
nummer. Gisteren kwam de minister
op zijn vakantie-adres aan, vijftig
kilometer van Marseille. Daar lag
een telegram op hem te wachten.
Gisteravond telefoneerde minister
Witteveen met de premier en van
morgen om acht uur vertrok de
Friendship om hem in Marseille af
te halen.
Grapperhaus
De snelle terugkeer van minister
Witteveen is in verband gebracht met
het noemen van de naam van staats
secretaris van financiën dr. Grapper
haus als opvolger van minister De
Block. Zijn benoeming zou evenwel
een nieuwe vacature in het kabinet
doen ontstaan.
Minister Witteveen neemt echter
een strategische positie in in het
kabinet en het is in de eerste plaats
VOOR IEDER DIE
NU EEN NIEUWE
ABONNEE OPGEEFT.I
het kabinet zelf dat zal moeten be
slissen over de opvolging.
Het ligt voor de hand dat premier
De Jong op zoek is naar en gisteren
en vandaag reeds heeft gezocht naar
een sterke persoonlijkheid, die de
moeilijke sociaal-economisahe en po
litieke problemen aankan. Opvallend
is dat de minister-president bij het
bekendmaken van het aftreden van i
minister De Block verzekerde dat het
kabinet de zorgen over de ontwikke
ling van de loon- en prijsspiraal deel
de. De positieve kanten van de mc-
taai-cao gaven evenwel bij de grootst I
mogelijke meerderheid van het kabi
net de doorslag.
Sterke man
Intussen zal de nieuwe minister
zich geplaatst zien voor de grote ver
antwoordelijkheid, die mr. De Block
niet meer wilde dragen.
Het beeft de aandacht gelrokken
dat de fractieleiders van de ARP en
CHU in hun reacties tegenover ou*
op de ministerserisis een voorkeur
uitspraken voor de sterke man en
niet de nadruk legden op een poli
tieke figuur.
In de televisie-uitzending van de
CHU noemde fractieleider J. T. Mel-
lema gisteravond als voorwaarden
voor een nieuwe minister, dat hij he;
vertrouwen geniet van het bedrijfs
leven, van werkgevers en werkne
mers, en dat hij gezag heeft in het
parlement.
Staat de nieuwe minister van econo
mische zaken voor de opgave de
prijzen vooral in 1971, wanneer een j
fikse BTW-verhoging wordt doorge-
voerd, in de hand te houden, een
probleem extra is dat premier De j
Jong hem de „betrekking" slechts 1
voor één jaar kan aanbieden.
Minister Beernink heeft namelijk
plannen de verkiezingen in 1971 niet
uit te schrijven in mei maar te ver
vroegen tot februari. De minister
heeft voor deze manoeuvre sterke i
argumenten.
Verkiezingen in mei betekenen dat
er omstreeks 1 juli een nieuw kabinet
is. Dit kabinet vindt dan reeds een
concept-begroting op tafel liggen,
waarvoor het geen verantwoordelijk
heid dragen kan.
Bij verkiezingen in februari kan het
nieuwe kabinet zelf meewerken aan
het opstellen van de begroting
Voor vervolg zie pag.
De sneeuw valt ah de getuigen
in de Mary Jo Kopechnezaak in
Edgarton aankomen op de derde
dag van het onderzoek naar haar
dood. Op de foto op de voorgrond
Susan Tannenbanm. achter haar
Mary Ellen Lyons. Beiden wa
ren aanwezig op het feestje, dat
voorafging aan de dood van
Mary Jo.
j^IEMAND had verwacht dal de
celibaatsverplichting met zulk een
grote meerderheid door het pastoraal
concilie zou worden afgewezen. Meer
dan negentig procent van de leden
had geen behoefte meer aan deae
duizend jaar oude kerkelijke wet.
Nog gisteravond ging het nieuws de
wereld door. want laten we eerlijk
zijn, de Nederlandse rooms-katho-
lieken hebben uitgesproken, wat zeer
velen, in de westerse wereld zeker,
maar ook daarbuiten, graag zouden
willen zeggen, als ze de kans kregen.
Perschef Vallainc van het Vaticaan
heeft niet voor niets gisteravond al
zijn best gedaan om de betekenis van
het besluit te minimaliseren.
En toch moeten wij als Nederlanders
dit besluit niet al te sterk overtrek
ken. In één opzicht had de perschef
gelijk: het pastoraal Concilie heeft
geen besluit genomen: het heeft al
leen een aanbeveling geworpen in de
schoot van de bisschoppen.
Als het concilie een synode was ge
weest met beslissingsbevoegdheid, zou
er nooit zulk een meerderheid be
haald zijn. De leden konden zo
stemmen omdat er voor hen geen
consequenties aan verbonden waren.
De bisschoppen bepalen immers het
beleid, en niet zij.
Tijdens het hele debat bleek duidelijk,
dat de overgrote meerderheid geen
schisma met Rome wil en dat zij het
Rome zelfs niet moeilijk wil maken.
De „wereldkerk" was voor hen alles,
en met wereldkerk bedoelden zij de
kerk van Rome.
Daarom zit er in het besluit van
gisteren, dat met zo overweldigende
meerderheid genomen werd, een
zekere tragiek. De leden van het con
cilie hebben met een wat gemakkelijk
geweten de bisschoppen met de con
sequenties opgescl ecpl.
Want zij zullen met deze aanbeveling
iets moeten doen. Maar als zij dei#
gedachten gaan bepleiten in Rome.
zullen zij op een muur stuiten en
zichzelf in de hoek plaatsen waar de
curie de slagen uitdeelt.
Het is de vraag, of het concilie ook
zo gestemd zou hebben als het zelf
die gevolgen had moeten dragen. Het
heilig ontzag voor de paus zat er bij
de leden daarvoor nog te diep in.
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
DEN HAAG Minister Luns /.al
op 25 maart op uitnodiging van de
regering in Amman een bezoek aan
Jordanië brengen. Hij zal er bespre-
kingen voeren met zijn ambtgenoot
i Abdel-Moneim al Rifai en
i waarschijnlijk ook met Koning Hoes-
sein.
Doel van de uitnodiging is minister
Luns het Jordaanse standpunt in het
Nabije Oosten -conflict uiteen te zet
ten.
j Minister Luns bracht vorig jaar
een bezoek aan Israël.
DEN HAAG Dat er onvrede
bestaat over de werking van het
parlementaire stelsel heeft niets
met het stelsel zelf te maken.
De oorzaken van deze onvrede
moeten daarbuiten worden ge-
zocht, bijvoorbeeld in de veran
derde functie van de politieke
partijen in de moderne democra
tie. Er moet daarom een onder
zoek komen van de huidige func-
tie van de politieke partijen, op-
i dat hun plaats in het staatkun-
I dige en politieke bestel wordt
l verduidelijkt.
Dit is een van de conclusies van de
jhr. mr. A. F. de Savomin Lohman-
stichting het studiecentrum van de
CHU in haar eindrapport over de
Proeve van een nieuwe grondwet.
Andere opmerkingen in het rapport, j
zijn: „De indruk moet worden voor- j
komen als zou de minister-president
een politieke leider zijn. Een kabinet
voert een bepaald beleid, waarvoor de
verantwoordelijkheid collectief wordt
gedragen, onverminderd de individuele
verantwoordelijkheid van de minis-
I ters."
I Rechtstreekse verkiezing van de
minister-president wijst het rapport
af, omdat hierdoor de ongewenste con-
centratie van de collectieve verant-
j woordelijkheid in de persoon van de
j minister-president nog zou worden
j versterkt ten koste van die van de
individuele ministers.
rijke kwestie van een troonopvolger
moeten oordelen zonder dat de bevol
king hierbij wordt betrokken. Verkie
zingen in deze situatie zijn noodzake
lijk, aldus de commissie.
„De CHU is verknocht aan het ko-
ningschap onder het Huis van Oranje, j
maar wij kunnen ons voorstellen, dat j
i in het. geval van het ontbreken van
i een troonopvolger uit het Huis van
Oranje tot een andere staatsvorm
wordt overgegaan."
„De Proeve laat de mogelijkheid j
j hiertoe dan ook terecht open, maar i
I over een zo belangrijke kwestie moet
de bevolking zich zeker kunnen uit
spreken, meent de commissie".
voor zaken, waarvan de Tweede Ka
mer niet alle kanten heeft kunnen
I belichten.
OSLO De Noorse bossen en het
i visbestand zullen verloren gaan ten
zij er op internationaal vlak stappen
j worden ondernomen om een einde te
maken aan de luchtverontreiniging
in Europa.
Deze waarschuwing uitte Brynjulf
Ottar, een medewerker van het Noor
se instituut voor luchtonderzoek.
De steeds groter wordende zuur
graad van regen en sneeuw wordt vol-
j gens Ottar hoofdzakelijk veroorzaakt
door de vervuiling van de lucht bo-
I ven Europa.
Troonopvolger
De commissie, die het rapport heeft
samengesteld, vindt het onjuist dat
de Staten-Generaal over de belang-
Er wordt verder voor gepleit om
bij een grondwetsherziening de minis
teriële verantwoordelijkheid ten aan
zien van de leden van het Koninklijk
Huis duidelijk te stellen. Wettelijke
omschrijving van de kring van per
sonen, die als leden van het Konink
lijk Huis moeten worden aangemerkt,
vindt de commissie dringend nodig.
Zij is er voor om deze kring zo eng
mogelijk te begrenzen en slechts die
genen tot leden van het Koninklijk
Huis te rekenen, die een inkomen uit 1
's Rijks kas genieten.
Contact
De commissie ziet veel positiefs in
een goed contact tussen regering en
parlement, maar blijft vasthouden aan
de dualistische staatsopvatting in ons
land: regering en parlement hebben i
beide een eigen verantwoordelijkheid.
Dit betekent, dat niet altijd de rege
ringspartijen in de Kamer zich met
het regeringsbeleid moeten vereen
zelvigen.
Zij wil ten slotte de Eerste Kamer
behouden, zij het met een aan deze
tijd aan te passen werkwijze. Dc Eer
ste Kamer kan altijd als zeef dienen
een goed stuk vlees hoort erbi]
doperwtjes,
andijvie of champignons met
Goed idee!
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
O hokje zwart maken naar keuze
DEN HAAG Een goed
aardige griep geen Hongkong-
griep, want die is eind 1968 en
begin 1969 over ons land gegaan
houdt thans velen thuis en doet
de ziektecüfers flink stijgen.
De verschijnselen zijn ook anders
dan bij de Hongkong-griep. die met
hoge koorts gepaard gijng. Hoesten,
landerigheid, een „dicht hoofd" en
een zwaar gevoel in de benen zijn de
kenmerken van de huidige influenza-
golf. die soms hele gezinnen thuis-
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden, houdt
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Huisartsen melden dal hel inder
daad erg druk is in hun praktijk en
ook de beschikbare cijfers over ziek
teverzuim demonstreren dat er thans
van een piek sprake is.
Post
De PTT heeft in verscheidene
plaatsen moeilijkheden met de post
bestelling. Het krappe arbeidsbe-
stand in deze sector plus het hoge
ziektepercentage zijn er de oorzaken
van. Hoge ziektepercentages worden
gemeld uit Rotterdam, Helmond,
Heerlen. Enschede, Arnhem, Nijme
gen en Haarlem. Alles wordt gedaan
om stagnatie in de bestellingen te
voorkomen.
Ook bij Philips in Eindoven, de
AKU in Gelderland om enkele
grote bedrijven te noemen is het
aantal ziektemeldingen groter dan
normaal en in de Haagse departemen
tale sfeer worden soortgelijke klach
ten gehoord.
T roost
De troost vergeleken met de Hong-
konggriep is dat deze influenzagolf
een goedaardig karakter heeft en,
voorzover bekend, geen slachtoffers
maakt.
Sommige mensen geren hun
bloed voor hun land: anderen
hun gal.
BURGESS
.Jk wil geen rovertje mr
Ik tril mens-erger- je-n iet en
Barometerstand: heden 10 uur
76.2 cm (1016 millibar), stijgend.
Zon
en maan
9 januari zon op 8.46. onder
16.49; maan op 10.15. onder
19.01; 14 januari EK.
HIT wem
Dooi
op
komst
DE BILT Een hogedrukge-
bied, dat zich woensdag boven
Frankrijk ontwikkelde, verplaats
te zich in de nacht snel naar
Zuid-Zweden. Tevens werd boven
de Golf van Biscaje onder in
vloed van een omvangrijke de
pressie benoorden de Azoren, met
zuidelijke winden zachte oceaan-
lucht aangevoerd.
Tussen deze beide luohldruk-
syslemen draaide de wind in
onze omgeving naar oostelijke
richtingen.
Dc voorste begrenzing van de
zachte iucht was donderdag
ochtend bij Bretagne aangekomen
en gaat gepaard met een zone
waarin sneêuw en ijzel optreden.
Verwacht wordt dat deze zone in
de loop van de avond en nacht
het zuidwesten van het land be
reikt en geleidelijk verder in
noordoostelijke richting zal trek
ken.
Vooruitzichten voor zaterdag:
Tijdelijk sneeuw of ijzel met ge
leidelijke stijging van tempera
tuur tot om of iets boven het
vriespunt.
