CHJO vuurt vragen af
op de Kamerleden
Twintig miljoen schade
bij brand van 22 uur
Commentaar
Schijndelse gifmengster
voor Bossche rechtbank
Een verheugende
mededeling:
'Kaas uit het vuistje' heeft
niets met sex te maken.
Saldo schatkist tot
f8 miljoen gedaald
Verolme
tevreden
over
rapport
Mr. Scholten: „Ik werk er niet aan mee
alles
goed
k em
wel
Weekstaat Nederlandsche Bank
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
Schelden
Om twee moorden en enkele pogingen
Zendamateur
beklaagt zich
over politie
PTT verzond
250 miljoen
stukken kerstpost
7
WOENSDAG 7 JAJNrtJlA'RI 1970
Mr. Scholten
Quo cadis ARP?
Een oud verhaal wil, dat toen Dr. A.
Kuyper met een gezelschap in een
kotter op de Zuiderzee voer, hij aan
de schipper vroeg of hij het roer eens
mocht houden. De schipper „Kunt U
xrhipperen?". Antwoord van Dr. Kuy-
per: „Neen, wel sturen".
Thans Mr. Biesheuvel: „Ze horen
bij ons", (de radicalen).
Mr. Biesheuvel later: „Samen uit,
samen thuis", (met KVP en CHU).
Mr. Biesheuvel na het convent: „Wij
gaan door met de Achttien" (KVP,
CHU en ARP).
Drs. J. P. Feddema, lid van de ARP,
sloot zich ook aan bij het PAK (PvdA,
PSP en D'66).
Mr. Scholten zal bedanken vóór de
ARP als zij doorgaat met de Acht
tien. (Zij gaat door).
Prof. Verkuyl stelt voor een scha-
duw-urgentieprogram op te stellen.
{Radicaal uiteraard).
Een stap verder: „Dr. Bruins Slot
stelt voor een concilie te houden tus
sen christenen uit de ARP, PPR en
PvdA. (Radicale christenen uiteraard).
VU-Hoogleraar S. U. Zuidema: „De
ruimte, die de AR-radicalen op het
laatste partijconvent hebben gekregen,
was voor mij een bevestiging, dat ik
geen lid van deze partij meer kan
zijn. Zij gebruiken het woord radicaal
in dubbelzinnige betekenis".
Vraag: Waar blijft de „Veerman", die
in 1970 tegenstand biedende aan de
heftige rukken naar links, aan het
roer de grote (zwijgende) meerderheid
van de ARP met vaste hand door de
woelige politieke wateren leidt naar
een eensgezinde, gezonde, vooruitstre
vende partij?
Amersfoort P. G. Mantel
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Kamerle
den van de CHU hebben van de
jongerenorganisatie, de CHJO,
een formulier met 44 vragen
toegestuurd gekregen. Deze vra
gen, die niet alleen gaan over
het parlementaire werk van de
Kamerleden, maar ook hun
maatschappelijk en persoonlijk
leven betreffen, moeten voor 10
januari beantwoord zijn. De Ka
merleden ontvingen de vragen
29 december.
Een verontwaardigde mr. W.
Scholten, lid van de Tweede Kamer,
heeft nog dezelfde dag een artikel
voor De Nederlander geschreven. Hij
stelde: „Ik pas ervoor om daaraan
medewerking te verlenen. Wanneer
de competente organen van de Unie
mij in de toekomst met het oog op
een eventuele kandidaatstelling vra
gen willen stellen, zal ik daaraan zo
veel als in mijn vermogen ligt mede
werking verlenen. Maar binnen de
Unie moeten de verhoudingen goed
in het oog worden gehouden".
De gevraagde gegevens zouden
bestemd zijn voor een commissie van
de CHJO, die een verslag moet
opstellen over de werkwijze en het
beeld van de Tweede-Kamerfractie
en over de kwaliteiten van deze frac
tie.
Duidelijkheid
„Het is niet eens bekend wie er in
deze commissie zitten. Dat is terwille
van de duidelijkheid nooit meege
deeld", zegt mr. Scholten.
Hij leest ons een aantal vragen
voor, die er niet om liegen. De com
missie, in een begeleidende brief de
„commissie fractiebegeleiding" ge
noemd, deelt mee haar informatie uit
vele bronnen te betrekken.
Maar men acht het fair om ook de
Kamerleden zelf te vragen. Reactie
van mr. Schol ten „iedereen mag vra
gen wat hij wil, maar ik heb ook het
recht niet te antwoorden."
Zijn bezwaar is vooral, dat de com
missie die de schriftelijke enquête
instelt, niet competent is. „De Unie
heeft een dagelijks bestuur en een
commissie van wijzen, die straks ad
vies uitbrengen over de toekomstige
fractie."
Instemming
Op zijn artikel heet van de naald
In De Nederlander heeft mr. Scholten
veel positieve reacties gekregen. De
reacties waren meer dan gemiddeld
een artikel oplevert. Hij verwacht
dan ook dat de schriftelijke enquête
van de CHJO niet zo'n groot succes
zal zijn. De animo onder de Kamerle
den om al die vragen te beantwoor
den is in het algemeen gering.
Ze moeten mededelingen doen over
de maatschappelijke activiteiten van
echtgenotes, over de omvang van de
bijverdienste, en meedelen of de poli
tieke inzichten van het Kamerlid van
invloed zijn op de ministers, me
de-Kamerleden, pers en kiezer.
Over de pers wil men weten hoe de
contacten zijn en of alles wat men
zegt goed wordt weergegeven. Veel
AMSTERDAM, 6 jan. De eerste
weekstaat van de Nederlandsche
Bank in 1970 laat een terugkeer van
bankbiljetten zien na de ultimo op
vragingen. Het gaat om een bedrag
van 286 min., waardoor de post
„bankbiljetten in omloop" is gedaald
tot ƒ9113 min. In totaal was een be
drag van ƒ580 min. per de ultimo
opgevraagd zodat nog een flinke post
is achtergebleven.
De schatkist heeft betalingen ver
richt, zijnde aflossingen en rente op
gevestigde schulden ten bedrage van
ƒ161 min., waardoor het saldo van de
schatkist daalde tot slechts 8 min.
De goud- en deviezen voorraad
«teeg met 276 min. tot ƒ7799 min.,
waarvan ongewijzigd ƒ6198 min. aan
goud. De post „diverse rekeningen"
«teeg met 321 min. tot 490 min. De
rekening „wissels, promessen, schat
kistpapier en schuldbrieven in
disconto" daalde met ƒ201 min. tot
262 min.
De banken hebben van hun betere
positie gebruik gemaakt om voor
194 min. dure voorschotten af te
lossen. Daarna resteert voor deze re
kening nog een bedrag van 607 min.
Het tegoed van de banken bij de
centrale bank onderging geen wijzi
ging en bleef op 85 min.
In verband met een terugbetaling
In guldens aan het Internationale
Monetaire Fonds ontving de staat 8
min. van het fonds. De staat heeft
deze guldens aangewend voor aflos
sing van schatkistpapier, dat in het
verleden bij de bank was onderge
bracht ter financiering van gul
denstrekkingen.
Op 1 januari 1970 heeft de eerste
toewijzing van bijzondere trek
kingsrechten in het IMF plaatsgevon
den. Het aandeel van Nederland in
deze toewijzing bedraagt 87.360.000
rekeneenheden (in waarde gelijk aan
de U.S. dollar) of wel, tegen pariteit
omgerekend, 316.243.200.
Activa:
8/1
29/12
(ln duiz. guldens)
Goud
8.197.770
6.197.770
Vorderingen ln
goud enz.
1.342.631
1.400.070
Buitenl. betaalmidc
147
139
Guldensvord.
op buitenl.
10.436
2.457
Papier in disconto
262.242
462.995
Papier door bank
gekocht
1.033.605
1.042.729
Voorschotten en
beleningen
607.366
801.826
Nederl. munten
28.683
28.277
Passiva:
Bankbiljetten
9.112.684
9.399.000
's Rijks schatkist
7.754
169.181
Banken in Nederl.
85.088
84.968
Andere ingezetenen
48.449
45.132
Banken In buitenl.
48.868
54.801
Andere nlet-ingez.
13.265
17.180
Saldi buitenl. geld
7.932
5.960
Totaal in goud
en deviezen
7.798.937
7.522.896
Waarvan convert.
1.342.778
1.400.209
Waarvan convert.
1.3^2.778
1.400 209
Dekkingspercentage
84.28
77.71
van deze vragen noemt mr. Scholten
onzinnig. Hij meent zijn werk als
Kamerlid in volstrekte openheid te
verrichten. „Iedereen in of buiten de
Unie is in staat te oordelen." Aan de
schriftelijke enquête zal hij niet
meewerken.
(Advertentie)
Dringt direct door tot aan
de haard van de pijn
Deumalisclie pijnen, spit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsetn.
Onmiddellijk m de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
wanntesensalie pf Irritatie van de huid te
veroorzaken) en •"doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot In de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt 1 Zorgt
dat U thuis altijd een tube Algesal bij de
band hebt om zodra het nodig is de "pijn te
verlichten. AI.GESALbijalle apoth. en drog.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Om precies
18.52 uur gisteravond kon com
mandeur B. Vossenaar het lang
verwachte sein „brand meester"
geven voor de grote brand in het
Groothandelsgebouw. Dat was
ruim 22 uur nadat maandag
avond voor het eerst alarm werd
gemaakt voor het bedrijf van
Dehnert en Jansen.
De aldus ontvangen, alsmede de in
transacties te verwerven, bijzondere
trekkingsrechten worden voorlopig
opgenomen onder het hoofd diverse
rekeningen aan de debetzijde van de
balans, terwijl de tegenpost van de
toewijzing aan de creditzijde voorlo
pig eveneens ander het hoofd diverse
rekeningen paraisseert.
Overeenkomstig het Koninklijk
Besluit van 8 ecember wordt het be
zit yan de Bank aan bijzondere trek
kingsrechten in aanmerking genomen
bij de berekening van het percentage
goud en deviezen.
Stand van het schatkistpapier:
Omschrijving: 5 januari 1970 en 29
december 1969. Schatkistpromessen
705.800.000 714.800.000. Schatkist
biljetten ƒ4.905.600.000 5.137.000.000
De geldmarkt is nog steeds krap.
Geldkringen verwachten daarin voor
de komende dagen weinig verande
ring, ondanks een te verwachten ver
dere terugkeer van bankbiljetten.
Het tarief voor daggeld bleef onver
anderd 6 3/4 pet.
Alhoewel nog niemand de
juiste schade kan berekenen,
denken insiders dat die wel eens
in de buurt van de twintig mil
joen gulden kan liggen.
Daarbij is dan gerekend de schade
aan inventaris en aan het gebouw.
Deze bouwkundige schade is hoog
omdat vele betonnen delen te lang
aan de grote hitte blootgesteld zijn
geweest.
Vele malen hebben zowel de heer
Vossenaar als zijn collega F. Th.
Klouwens op het punt gestaan brand
meester te melden. Maar telkens ging
het niet door omdat steeds elders in
het daar getroffen pand het vuur
weer oplaaide.
Dat gebeurde zelfs omstreeks vier
uur gistermorgen toen de brand weer
ontstond waar hij oorspronkelijk was
begonnen, vlak bij de beruchte kit-
kluis opbergplaats voor brandgevaar
lijke lijmsoorten).
Hoofdbrandmeester A. J. van der
Vussen houdt zich met de nablussing
bezig. Dit zou nog een deel van de
dag in beslag nemen. Het zal echter
nog verscheidene dagen duren alvo
rens het gloeiend hete beton zover is
afgekoeld dat de uitgebrande ruimten
veilig te belopen zijn en men de wer
kelijke schade kan gaan vaststellen.
Vooral de schade aan het pand is
groot.
Pas gistermiddag kon precies wor
den vastgesteld wat had gebrand en
hoe de brandweer (alleen de Rotter
damse zonder assistentie van andere
korpsen, dit in tegenstelling tot wat
aanvankelijk werd gemeld) de vuur
zee had bevochten.
Het vuur is ontstaan op de begane
grond in het magazijn van Dehnert
en Jansen, niet in de kelder, die ook
daarna niet heeft gebrand. De eerste
aanval gebeurde vanaf de zogenaam
de expeditiestraat in het Groothan
delsgebouw. Via een opengebroken
luik kon men gaan spuiten. Tegelijk
werd het vuur van bovenaf bewerkt
via het trappenhuis aan de zijde van
de spoordijk.
Dit lukte aanvankelijk aardig.
Daarom dacht de heer Vossenaar om
twaalf uur middernacht de brand te
hebben gelocaliseerd in het rechtse
deel van het magazijn, het verst ver
wijderd van de reeds genoemde kit-
kluis. Men wilde die vooral bescher
men. Desondanks liet de heer Vosse
naar toen groot alarm maken. Dat
was omdat via de zogenaamde ring
leiding te weinig water kon worden
aangevoerd en men zogenaamd open
De (omnisbare) communicatie is
met dikbesneeuwde wegen alleen
met veel kunst en vliegwerk in
stand te houden, vooral als je
alleen de beschikking hebt over
een (brom)fiets. In de zomer een
uiterst wendbaar voertuig, maar
in dit jaargetijde valt het niet
altijd mee om het vaderlandse
vervoermiddel in de sneeuwlaag
rijdend te houden
DR IS EEN eind gekomen aan de
rust die sedert oktober aan het
Chinees-Russische propaganda-front
heerste. Aan geen van beide ztfden
neemt men meer een blad voor de
mond.
Vooral de Chinezen weren zich- Zy
bereiden de bevolking openiyk voor
op de mogciykheid van een Russische
aanval waarby kernwapens gebruikt
worden.
Ook de Russen laten zich niet onbe
tuigd. zy spreken van oorlogsvoorbe
reidingen die samengaan met
boosaardige perscampagne tegen Rus
land.
De te Peking gehouden besprekingen
over grensconflicten biyken niet al
leen te zyn mislukt, doch de tegen
stellingen nog te hebben vergroot.
Deze onderhandelingen moeten bin
nenkort worden hervat. Het is echter
de vraag, of zy doorgang kunnen vin
den.
De Chinese aanvallen dragen nu ook
een persoonlijk karakter, zoals het
geval was toen Chroesjtsjef de leiding
nam van Stalins ontluistering.
Peking voorspelde de ondergang van
de Russische premier en kreeg gelyk.
Voor partijleider Breznjef ziet het
eenzelfde toekomst weggelegd.
De Russische leiders worden ervan
beschuldigd, in eigen land een fascis
tische dictatuur te hebben gevestigd
en chantage te plegen met kernwa-
penS.
Algemeen wordt aangenomen, dat de
Chinese leiders inderdaad bevreesd
zyn dat de Russen een excuus zoeken
om tot de aanval over te gaan.
Dezen zouden het voornameiyk voor
zien hebben op de kleine maar
groeiende „kernmacht" van China, die
nu nog vrü eenvoudig kan worden
uitgeschakeld.
Dat Peking in oktober instemde met
besprekingen over grensconflicten,
was wellicht ingegeven door de wens
een afkoelingsperiode te verkrygen.
Als zich geen nieuwe incidenten
voordoen, kan deze periode voor on
bepaalde tijd voortduren en is er geen
onmiddcllyk gevaar van de kant van
Moskou.
De stryd aan het propaganda-front
dient een ander doel. Zowel Chinezen
als Russen hebben er belang by van
wege de situatie in eigen land en in
vloedssfeer.
Vooral Peking heeft er behoefte aan,
omdat het de „culturele revolutie" in
naam van Mao Tse-toeng nog lang
niet te boven is gekomen. Daarom
scheldt het het hardst
(Van onze speciale verslaggever)
DEN BOSCH Voor de Bos
sche rechtbank is vanmorgen
het proces begonnen tegen de 41-
jarige Riet S.-H., die ervan ver
dacht wordt twee moorden te
hebben gepleegd en verschillen
de pogingen tot moord te hebben
ondernomen.
RIJSSEN De fotograaf M. A. J.
Geels uit Enter (Overijssel) heeft bij
de officier van justitie in Almelo een
klacht ingediend tegen het optreden
van de rijkspolitie in zijn woning op
28 december. Op die dag werd een
inval gedaan omdat de politie naar
later bleek terecht vermoedde, dat
er in het huis een illegale zender was
gevestigd.
Klager vindt, dat hij, zijn vrouw,
twee broers en een zuster te hard
handig zouden zijn behandeld door
de politie.
Ondanks een huiszoekingsbevel
had de fotograaf geweigerd de poli
tiemannen binnen te laten. Deze for
ceerden hierna de deur. Tijdens de
huiszoeking deed zich nog een inci
dent voor toen een van de politie
mannen door het plafond zakte.
De zender, die de fotograaf bedien
de, was in de ether ónder de naam
Radio Valencia.
Het heeft intussen bevreemding ge
wekt. dat ondanks het feit, dat de
installatie in beslag is genomen. Ra
dio Valencia nog steeds in de lucht
DEN HAAG De posterijen heb
ben tussen 9 december en 2 januari
250 miljoen poststukken verzonden.
30 miljoen meer dan in dezelfde peri
ode van het jaar ervoor. Hoewel In
december geen campagne is gevoerd j
om kerst- en nieuwjaarskaarten tij- I
dig te posten, kon de topdrukte toch
vrij goed worden opgevangen.
Alleen gladheid en mist veroor- j
zaakten op enkele dagen enige* ver
traging.
Voor het proces, dat uniek
voor Nederland is, zijn zes zit
tingsdagen uitgetrokken. De of
ficier van justitie is mr. J. Boos
ter, die zich ruim een jaar met
de zaak heeft bezig gehouden.
In de telastlegging wordt naar vo
ren gebracht dat Riet S.-H., die tot
haar arrrestatie in december 1968 in
Schijndel woonde in 1962 haar echt
genoot, de 35-jarige mijnwerker Jo
hannes van Eijndhoven, om het leven
heeft gebracht. Zij deed dit door het
landbouwgif parathion in zijn koffie
te mengen. Als doodsoorzaak werd
indertijd gemeld dat de man, die tien
minuten na het drinken van de kof
fie stierf, een hersenbloeding gekre
gen had.
In 1964 zou Schijndelse Riet, zoals
de vrouw in de volksmond heet, haar
vader, de 82-jarige Petrus Laurentius
Hendriks, van het leven hebben be
roofd. Ook in dit geval zou gebruik
zijn gemaakt van een pesticide, die
ze in een glas water mengde. „Over
leden aan ouderdomszwakte", luidde
de medische verklaring.
Volgens de dagvaarding had ver
dachte tussen 1 januari 1959 en 1
januari 1961 tevergeefs geprobeerd de
Geleense Jeanne M.E.Ruault te ver
giftigen een vrouw, die ze als haar
rivale in een nieuw opgevatte liefde
beschouwde. Eenzelfde feit wordt
haar ten laste gelegd ten aanzien van
haar tweede echtgenoot, de 64-jarige
Frarft Sleutjes uit Schijndel, die ze in
1964 giftige soep probeerde te laten
eten.
Volgens de officier van justitie zijn
in alle gevallen verscheidene pogin
gen tot vergiftiging ondernomen.
Verdachte zou niet alleen parathion
hebben gebruikt, maar ook DDT en
zinkfosfide.
Schijndelse Riet is moeder van vijf
kinderen tussen 10 en 17 jaar die
allen uit haar verbintenis met Johan
nes van Eijndhoven zijn voortgeko
men. De kinderen worden thans ver
zorgd door haar tweede man, die de
dans ontsprong, doordat hij de soep
die ze voor hem had klaargemaakt,
weigerde.
water moest gebruiken. De brand
weer haalde dat uit de Proveniers-
singel.
Toen men zover was, brak de brand
door een houten wand (waarvan ver
moed werd dat het een stenen muur
was) heen naar een zogenaamde
vluchtgang rechts achterin het maga
zijn. Hierdoor werd de opslagplaats
van Van Gend en Loos ernstig be
dreigd. Het was toen half twee. Toen
de brandweer dit vuur aan het blus
sen was, werd er links rook gezien
bij de kit-kluis. De brandweer trok
weer naar links maar kon de vuur
haard niet goed naderen omdat er
een tussenverdieping was die dreigde
in te storten.
Tegen acht uur dinsdagochtend
dacht de leiding beide vuurhaarden
onder controle te hebben. Toen bleek
dat het vuur door de betonnen vloer
naar de eerste verdieping was door
gebroken (naar de telefooncentrale).
Dat had niemand verwacht.
Het vuur verspreidde zich snel over
die eerste verdieping en omstreeks
twaalf uur 's middags ook over de
tweede verdieping ondanks de inzet
van waterkanonnen. Beide vuurhaar
den op de eerste en de tweede ver
dieping zijn dinsdagmiddag van vijf
zijden benaderd. Dat bleek dus tegen
zeven uur 's avonds eindelijk doel
treffend.
Even heeft in de nacht van maan
dag op dinsdag nog een kabelschacht
in brand gestaan over een hoogte
van vijf verdiepingen, maar dat was
snel geblust. De kelders en de loods
van Van Gend en Loos zijn dus, hoe
wel er waterschade is, gespaard ge
bleven.
Voortdurend zijn negentig brand
weerlieden uit Rotterdam aanwezig
geweest regelmatig afgelost door
brandweermensen die zich vrijwillig
aanmelden en uit Hillegersberg.
Brandweercommandanten van nabu
rige plaatsen kwamen hun diensten
aanbieden, maar dat was niet nodig.
Wel werd de BB om assistentie ge
vraagd. In totaal zijn zeven brand
weerlieden onderzocht wegens be
dwelming, twee zijn opgenomen in
een ziekenhuis.
Vele ruiten zijn gesprongen omdat
het beton ging werken. Hierdoor werd
de brand vaak aangejaagd evenals via
de open trappen en galerijen. De heer
Vossenaar noemde het dan ook een
zeer moeilijke brand. Hij heeft ge
merkt dat het bij een dergelijke brand
nuttig is een vaste commando- en
verbindingspost in te richten.
ROTTERDAM Scheepsbou
wer Verolme is tevreden over
het rapport, dat mr. Biesheuvel
en prof. Langman over de posi
tie van zijn concern hebben op
gesteld. In een communiqué liet
hij gisteravond weten het rap
port „zeer geruststellend" te vin
den. „Het heeft aan onze ver
wachtingen voldaan, de positie
ve punten hebben de overhand."
Over de inhoud wilde hij overi
gens niets bekendmaken.
Behalve aan Verolme is het rap
port ook gestuurd naar het ministe
rie van economische zaken, dat op
dracht gaf voor het onderzoek in ver
band met de moeilijkheden door ver
liezen bij de bouw van mammoetsche
pen.
Ten aanzien van het personeelsbe
leid zal nog een afzonderlijk rapport
worden opgemaakt.
Vele mensen hebben het gevoel dat
sex pas in 1963 of daaromtrent is
uitgevonden. Er is niet meer zoveel
drukte om iets gemaakt sinds de
uitvinding van de veiligheidsspeld.
Het heeft ook z'n goede kanten
misschien, maar je wordt er wel
eens tureluurs van. Wij houden ons
in elk geval er buiten. U zult hier
geen blote juffrouw zien die guitig
een stukje kaas vasthoudt. U zult
ook geen suggestie lezen alsof
mannen kerels zouden worden
als zij met het mes in de hand
naar de keuken stappen om daar
bruut een kloek stuk kaas af
te snijden. Kaas uit het vuistje is
gewoon een lekker
hapje tussendoor
(en wij verzoeken
u deze zin met reine
geest te lezen).
