te en Libanon doel van Israëlische luchtaanvallen Egypt* Voorzichtig gaat de zaag in de poten van t kabinet Censuur vergroot in Latijns Amerika en Nabije Oosten alles id Boodschap uit concentratiekamp in Griekenland Vatikaan legt vredesplan voor Afscheid met terugwerkende kracht De politiek en wij INBREKER OVERMEESTERD Weer is het aftreden voorspeld JAARLIJKS ONDERZOEK ASSOCIATED PRESS Lord wordt politieagent 5 ZAiTEKDAG 3 JAlNUAW 1970 ATHENE De gevangenen uit het Griekse concentratiekamp Eakki op- het eiland Leros hebben tegen hun 'onwettige en onrechtvaardige gevan genhouding' door het kolonelsbewind geprotesteerd en om hulp gevraagd tegen hun 'langzaam maar zekere vernietiging". Een boodschap van hen bereikte gisteren journalisten in Athene. Lak- ki is het grootste van de vier concen tratiekampen voor 'gevaarlijke com munisten'. In de boodschap werd ge meld dat 684 van de 1.050 gevange nen griep hadden, maar dat er een zeer gebrekkige medische verzorging was. Er was slechts een kamparts. De 44-jarige gedetineerde Nikos Galatis was gestorven, waarop diens broer Pantelis vrijgelaten was. De gevangenen hadden de overle dene op Tweede Kerstdag met een hongerstaking van een etmaal her dacht Het internationale Rode Kruis had de levensomstandigheden in het kamp al geruime tijd geleden als on aanvaardbaar bestempeld, aldus de gevangenen. TEL AVIV/BEIROET De Israëlische luchtmacht heeft gis teren weer een aantal aanvallen gedaan op doelen in Egypte en Libanon. Israëlische straaljagers voerden een zwaar luchtbombar dement uit op militaire doelen in het centrum van de Suezka- naalzone, nabij Ballah en Qan- tara. Vijf mensen raakten gewond toen de vliegtuigen de hoofldweg Rasjaja - Al Wadi met boordwapens bestook ten. In Beiroet is medegedeeld dat de Israëlische luchtmacht nimmer zover het Libanese luchtruim is binnenge drongen. De luchtaanval volgde op Israëlische waarschuwingen. Com mando-aanvallen vanaf Libanees grondgebied en aanvallen op de Israëlische grensdorpen Metulah en Kirjat Shmonah, eergisteren door Arabische guerrillastrijders uitge voerd, waren de directe oorzaak van de vergeldingsmaatregelen. In Tel Aviv Is bekendgemaakt dat Israëlische eenheden in de nacht van vrijdag op zaterdag een inval heb ben gedaan in Libanon, een klein dorp hebben aangevallen en terugge keerd zijn met 21 Libanese gevange nen: elf burgers en tien militairen. De actie was een wraakneming voor de „daden van agressie" die wa ren uitgevoerd vanaf Libanees grond gebied. Tijdens een van die operaties was een Israëlische grenswachter ge vangen genomen. De dorpelingen zouden Palestijnse commandotroepen bij overvallen op Israëlisch gebied behulpzaam zijn ge weeste. Professorale brief Lenin: „Op de dag dat de kapita listische wereld handel met ons gaat drijven, begint hij z'n eigen onder gang te financieren". Chroesjtsjef: „Door handel kunnen we andere landen, die tegen ons zijn. vernietigen" en „De overwinning van het socialisme? Wij hoeven geen oorlog te beginnen om deze overwinning te behalen. Vreedzame concurrentie zal voldoende zijn". Secretaris-generaal van de Finse com munistische partij: „Het is ons plan de handel met de communistische landen zover uit te breiden dat hij een beslissende rol speelt in onze nationale economie. Dan zullen de Russische markten plotseling geslo ten worden, wat leiden zal tot eco nomische chaos en paniek". Dergelijke citaten zijn met tiental len uit te breiden. Het is mij dan ook onbegrijpelijk hoe 31 professoren blij kens hun brief aan de regering zo'n voorstander zijn van handel met het Cuba van Fidel Castro. Uit onwetendheid of willens en we tens spelen ze hiermee het wereldcom munisme in de kaart. Het eerste lijkt me niet het geval. Het tweede blijft over. Nederland, let op uw saeck! Ridderkerk W. de Vries ENSCHEDE De heer M. B. van der Hoek moet de gratificatie, die hij Indertijd bij zijn afscheid als ge meentesecretaris van Oldenzaal heeft ontvangen, aan de gemeente terugbe talen. Aldus werd gisteren door het Amb tenarengerecht in Enschede beslist. Het college van B en W was terugge komen op het besluit de heer Van der Hoek een gratificatie van 4.000 toe te kennen. De oud-secretaris was hiertegen In beroep gegaan. Het bedrag zal nu van zijn pensi oenuitkeringen worden ingehouden. Het Italiaanse weekblad „Panora ma" maakte gisteren melding van een vredesplan, idat door paus Paulus aan de westelijke grote drie zou zijn voorgelegd. Het plan voorziet in de oprichting van een gedemilitariseerde bufferzone tussen Jordanië en Israël. Monseigneur Pio Laghi, apostolisch gedelegeerde voor Jeruzalem en Pa lestina zou het plan aan de grote drie hebben overhandigd. Jeruzalem zou „een vrije oase van vrede en gebed en een ontmoetingsplaats voor ver heffing en eenheid van allen" moeten worden. Volgens „Panorama" zou de buffer- I zone moeten bestaan uit de strook I van Gaza en het bezette Jordaanse gebied ten westen van de Jordaan, ter grootte van 5.900 vierkante kilo- I meter. De berichten worden door het Va- ticaan toegegeven noch ontkend. Inmiddels heeft het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken meegedeeld dat Amerika de bilatera le besprekingen met de Sowjetunie inzake de toestand in het Nabije Oosten, wil voortzetten. Dit in weer wil van het feit dat Moskou de jongste Amerikaanse voorstellen voor een vreedzame regeling heeft afge wezen. De datum waarop de bespre kingen zullen worden hervat staat nog niet vast. Astronaut Cernan (rechts) heeft president Tsjang Kai-sjek van natio nalistisch China gisteren een maan steen aangeboden. Dit gebeurde ter gelegenheid van het bezoek van Amerika's vice-president Agnew (midden), die op Formosa is voor besprekingen met de bejaarde Tsjang. In de buurt van Kaltenkirchen, 20 kilometer ten noorden van Hamburg, zal in 1972 begonnen worden met de bouw van een nieuw vliegveld. De foto toont een deel van het model. Na de eerste constructiefase zullen hier 15 vliegtuigen tegelijk afgehan deld kunnen worden. EINDHOVEN De 24-jarige J. de Kouter heeft in zijn woning aan de Kornoeljelaan een 21-jarige inbreker P. de B. die hem met een revolver bedreigde, overmeesterd. Wakker geworden door gestommel in de huiskamer, ging de heer De Kouter naar beneden. Daar ontdekte hij de 21-jarige indringer. Onder be dreiging van een revolger, werd hij verzocht zijn handen omhoog te hou den. De heer De Kouter besprong de inbreker echter en ontfutselde hem zelfs de revolver. Tijdens de vechtpartij werden twee stoelen vernield. De echtgenote van De Kouter belde de politie, die de indringer ter plaatse kon arresteren. De revolver bleek bij nader onder zoek ongeladen. JN politiek opzicht zijn in ons land velen aan het tobben. Er wordt ook daarvoor is het de po litiek hevig gepraat en fel geredeneerd. Men zet zich, alweer naar politiek gebruik, tegen elkaar af, en wanneer men niet afkerig is van pogingen tot toenade ring, dan toch graag eerst nadat men eigen gezicht wat heeft aangescherpt. In het afgelopen jaar kon dit alles nog met een zekere vrijblijvendheid geschieden. Het was immers een jaar zonder verkiezingen. Deze tussenperiode was schier alle partijen welkom; ze waren voor verkiezingen nog lang niet klaar en er werd nog zenuwachtig aan de etalages gewerkt. Ook thans zijn de etalages nog niet zover dat ze ge toond kunnen worden, maar de vrijblijvendheid gaat afnemen omdat de Ujd gaat dringen. Reeds dit jaar toch wachten ons twee verkiezingen, al zijn die voor een politieke keuze misschien niet de eerst belangrijke. T^AAROM wordt dit in politiek opzicht dus toch wel een jaar van betekenis. Vooral zeker in eerste instantie voor onze politieke partijen. Zij zijn en zullen dat wel blijven merkwaardige verschijnselen en verschijningen. Ze trachten in hun programs vorm te geven aan sympathieke denkbeel den. Ze kanaliseren als het ware het politieke denken. En tegelijk zijn ze voor hun zienswijzen wervend be zig. Dit laatste heel in het bijzonder bij verkiezingen. Ze hebben natuurlijk heel graag dat we lid wordèn en als het goed Is, zijn we ook lid van een partij maar met gebleken instemming in wijdere kring voor hun zienswijzen zijn ze reeds oprecht Ingenomen. Verkiezingen voltrekken zich bij ons langs de weg van voorkeuren voor dit of dat partijprogram. Misschien zelfs zijn er vele kiezers die aan lezing van de pro grams zelfs dat van hun eigen partij niet toeko men, maar hun stem zonder meer geven. Bij voorbeeld naar kracht van gewoonte of van vertrouwen-zonder- meer. zijn de partijen bezig zich „op te maken". Op te maken voor de beslissende strijd om de kiezers. Op te maken ook in die zin, dat ze daartoe zo helder mogelijk voor de dag willen komen. Wat in de situatie van thans dit beweeg nog extra boeiend maakt is de activiteit welke binnen de meeste partijen groepen jongeren ontwikkelen. In bepaald op zichten zijn ze politici in de dop. Ze zoeken sterke po sitiekeuzen. Ze zeggen verder waar het naar hun me ning op staat. Ze waarschuwen, in elk geval van voor bijzien van hun wensen, voor rampen die land en volk dan wel moeten treffen. Ze roeren zich geducht, maar zijn In de meeste gevallen wel zo verstandig om oude kaders niet vaarwel te zeggen. Ook daarom verstandig, omdat het kiezersvolk als re gel de dingen toch wel iets aantrekkelijker pleegt te zien dan de politici het, althans naar bepaalde uitla tingen, schijnen te doen. Betrekkelijker zéker dan on derscheidene jongeren onder de politici FVAT element van de betrekkelijkheid kan men be treuren, en het mag inderdaad ook weer niet tè groot worden. Maar het is terdege aanwezig, en wie haar aanwezigheid verwaarloost zal straks teleurstel ling te verduren krijgen. Er zit in die betrekkelijkheid trouwens een brok redelijkheid waarvan in feite ook de politiek het hebben moet. Die ook door redelijkheid ingegeven betrekkelijkheid dan neemt kennis van het bestaan der politieke partjjen, volgt met gepaste belangstelling hun nUvere activiteiten, en weet zich gelukkig ook wel te behoe den voor het gevaar om zelf tot onverschilligheid te verworden. Daarvoor neemt ze de belangen van land en volk toch weer voor te ernstig. A JAAR ze weet ook, dat het mede in zo verre meer is dan een boeiend spel, dat er na de verkiezingen iets moet komen als een regering. Dat besef is op zijn minst intuïtief aanwezig. Vandaar dat partijen naar onze mening óók beoordeeld worden naar de felheid waarmee ze andere partijen ver van zich afstoten. Daarmee kunnen die partijen mogelijk een engere kring van partijgangers bekoren, voor wijdere kring achten wij de instemming bepaald twijfelachtig. Een moeilijkheid voor de partijen is, dat vele kiezers aan de ene kant lijken te zeggen: jullie zoeken het maar uit, maar aan de andere kant tegelijk kritisch kunnen staan tegenover datgene wat die partijen met terdaad uitzoeken. Ook daarom die bestendige onzekerheid, die voor de politicus, behalve dadendrang, bedachtzaamheid tot een levensvoorwaarde maakt. En in heel dat tafereel dan nog de aanwezigheid van radio, televisie en pers De politicus beleeft ook daaraan zijn verdrietelijkheden en zijn vreugden. IJOE moet hier de rol zijn van een christelijke krant die vanuit eigen onafhankelijkheid werkzaam wil zijn? Mij dunkt, in de eerste plaats die van faire informatie, zodanig dat de lezer het politieke beweeg voldoende kan volgen, zodanig ook dat hij zich een mening kan vormen. Dat houdt dan tegelijk de poging in om aan wat zich aan de krant aan informatie aandient of zelfs opdringt binnen de krant zelf de juiste proporties te geven, het te laten zien dus in ware en wezenlijke verhoudingen. Waarschuwen voor overschatting èn voor onderschat ting. Op deze wijze dan bijdragend aan gezondhouding van ons politieke bestel. Dit alles vanuit een gezindheid van zich er toch ook bij betrokken te weten en een van bewogen barmhar tigheid. Die laatste zullen we ook in de jaren zeventig name lijk hard nodig hebben. Waarom het leven harder ge maakt dan het al is? En waarom het ook niet als ons aller werkterrein aan vaard en betreden? DIEMER (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De val van het kabinet-De Jong was in het deze week geëindigde jaar voorspeld. Het was een gewaagde voor spelling, die niet is uitgekomen. Voor dit jaar voorziet men weer, dat het kabinet duikelt. Maar deze keer lijkt de gok op de val minder groot. Een aanwijzing zou kunnen zijn, dat de verhouding tussen Kamer en kabinet er de laatste tijd niet beter op geworden is. moties en amendementen. Misschien horen we het gevaarlijke „onaan vaardbaar" weer. Belangrijk vooral zijn de verkiezin gen van de Provinciale Staten in maart. Sommige provincies vormen een uitzondering, maar in het al gemeen zijn deze staten voor de kie zer schimmig. NEW YORK Uit het jaar lijkse onderzoek van Associated Press, dat nu voor de twintigste keer is gehouden, is gebleken dat de censuur en andere belemme ringen voor de vrije doorstro ming van nieuws in 1969 in Latijns-Amerika en het Nabije Oosten is toegenomen. Alleen in Portugal, waar een ui terst strenge censuur heerste, is de situatie iets beier geworden. In 'Cuba werd de laatste Amerikaanse corres pondent door de regering van Castro uitgewezen en in een aantal Arabi sche landen is de controle od uit gaande berichten verscherpt. Afgelopen jaar zijn in de Sowjet unie twee Amerikaanse corresponden ten uitgewezen, maar over het al gemeen is er in de landen van het Sowjetblok geen rechtstreekse cen suur. Afluisteren Tsjecho-Slowakije vormt hierop een uitzondering. De binnenlandse censuur werd hier volledig hersteld. Honderden journalisten verloren hun betrekking en vrijwel alle hoofdre dacteuren zijn vervangen. Ook hier werd een aantal westerse journalis ten over de grens gezet. In genoemde landen wordt veelal gebruik gemaakt van het afluistersysteem, waar het telefoongesprekken van partijfunctio narissen en hoofdredacteuren betreft. Joegoslavië heeft maatregelen ge nomen om redacteuren en schrijven van de communistische partij te weerhouden van enige „afwijking" van de objectiviteit, zoals de regering die ziet. Hoewel er geen directe cen suur bestaat op het uitgaande nieuws in Griekenland, ondervinden journa listen een zekere druk van de rege ring om nieuwsberichten te vermin ken of te onderdrukken. In oktober van het vorig jaar moch ten alle kranten in Portugal verkla ringen opnemen van de oppositie tij- dtens de daar gehóuden verkiezingen. De strenge censuur op berichten en artikelen betreffende de situatie in de Portugese koloniën en over de r.k. kerk en het Vatikaan, duurt ondanks de belofte van premier Marcello Cae- tano voor een nieuwe perswet, onver minderd voort. Blinde censuur,s Sinds 1968 zijn hier echter geen buitenlandse journalisten uitgewezen. De buitenlandse persvereniging heeft om afschaffing gevraagd van de mili taire censuur in Israël, die reeds 21 jaar bestaat. Nieuwe linkse regerin gen in Libië en de Soedan hebben alle nieuwsmedia een totale censuur opgelegd. Ook in Egypte is het aan buitenlandse correspondenten niet toegestaan in het land te reizen. Er heerst hier een zogenaamde „blinde censuur"; de corresponden ten worden niet ingelicht over het geen er uit hun verhalen is ge schrapt. De overige Arabische landen hebben beperkingen opgelegd aan de vrije nieuwsgaring. Deze censuur heeft echter min of meer de werking ▼an een boemerang, aangezien de ver schijning van meer Israëlisch georiën teerde berichten hierdoor in de hand wordt gewerkt. In landen als Nigeria, Rhodesië, Zuid-Afrika, Marokko en Algiers bestaan geen directe censuur, hoewel de nieuwsmedia wel degelijk onder controle staan. Ook hier worden bui tenlandse journalisten beperkingen opgelegd. De regering van president Bourguiba in Tunesië oefent een gro te druk uit op de binnenlandse pers om de binnenlandse oppositie in de kiem le smoren. De Latijns-Amerikaanse landen kennen over het algemeen een klein aantal beperkende maatregelen wel ke de vrije berichtgeving naar buiten toe bemoeilijken, hoewel in Peru de directe censuur in 1968 is opgeheven. De Cubaanse pers tenslotte werkt het militante nationalisme en anti- Amerikanisme op een vervelende een zijdige wijze in de hand. Zelfs de meest vurige „linksen" verklaren hier naar buitenlandse ra diostations te luisteren, om aan de weet te komen wat elders gebeurt. De echo van het ministeriële „on aanvaardbaar", twee keer kort na el kaar, is nog steeds niet verklonken. Bovendien, de Eerste Kamer moet nog de loonwet, compleet met artikel 8, goedkeuren en de extra verhoging van de AOW en AWW moet nog een wetsontwerp worden en veilig langs de parlementaire weg worden geleid. NVV-voorzitter André Kloos vol gens een Makro-testenenquête bij eventuele rechtstreekse verkiezingen met 11,5 pet. van de stemmen geko zen tot onze premier, beweert dat het kabinet-De Jong er dit jaar aan gaat. In een Elservier- interview zegt de man, van wie wordt gezegd dat hij in 1970 in de politiek zal stappen: „Het kabinet zal hoe dan ook vallen. Dat zit er dik ingebakken. Er zijn zoveel geschilpunten, die spanningen oproepen." Het is alsof hij constateert dat het buiten regent. pRATEND over de positie van het kabinet, neem ik nog een duik in het recente parlementaire verleden. Minister Beernink, die de harde lijn aankondigde en wat siga retten te veel over de grens meenam, moest van de regeringsfracties in de Tweede Kamer aftreden. Dat weet de Haagse Post in een verhaal over de CHU te onthullen. Fractieleider J. T. Mellema vond dat aftreden wel goed, maar, bedong hij, de eerlijkheid brengt mee, dat ook andere zwakke broeders in het kabinet (Schut van de ARP, De Block van de KVP en iemand van de WD) eveneens zouden heengaan. De spectaculaire stoelendans ging niet door. Bij het lezen van dit verhaal wreef men zich in ingewijde kring van de CHU de ogen uit en ik hoorde als reactie: „De feiten zijn nog juist ook." De politiek is hard. We weten het wel. Zo af en toe wordt er aan de poten van het kabinet gezaagd. Voor zichtig en ongemerkt. OTRAKS gaat de parlementaire molen weer draaien. Het Kabinet kan weer heel wat verwachten aan LONDEN De Londenaar zal straks verbaasd opkijken als hij wordt aangesproken door een politieagent, die hem in keurig Engels uitlegt dat hij een overtreding begaan heeft. Die politieman is de 22-jarige lord Strahnaver, zoon van de gravin van Sutherland, die in de toekomst één van de grootste landgoederen en een kasteel in Schotland zal erven. Sinds gisteren maakt hij deel uit van de Londense politie. Als agent Alistair Sutherland zal hij gedurende twee jaar door Londen patrouilleren. Toch wordt er trouw gestemd bij deze verkiezingen. Men stemt op de partijen, niet om de haast onbekende provinciale politiek maar om de lan delijke. Als het kabinet goed uit deze ver kiezingen komt een evenwichtige gunstige uitslag voor de vier rege ringspartijen; geen opvallend succes voor een van deze partijen of de oppositiepartijen kan het er de eerste tijd weer tegen. Maar o wee, wanneer de stembus duidelijke taal spreekt, dan is het vergrijp voor het doodvonnis gauw gevonden. QP DUS naar de stembus. Er is werk aan de winkel voor de kies verenigingen. Een keer in de vier jaar, ongeveer in deze tijd, begint het bezoek aan de vergaderingen langzaam toe te nemen. De kandidaatstelling voor de sta ten is een gehannes. Elke streek pro beert zijn mannetje naar voren te schuiven. Het is geen probleem om je over op te winden. Nee, het toe nemend bezoek is te danken aan de gemeenteraadsveridezingen in juni. Van de politieke prestaties van de raadsleden is men op de hoogte. Niet overal echter leeft de politiek aan de basis op. Er zijn ook afdelin gen van partijen, waar men organisa torisch in de knoei zit en een adver tentie plaatst in het huis- aan- huis blad om aan namen voor kandidaten te komen. Dat gaat zo in naam van de demo cratie. Zo rooskleurig is het niet. H. Algra laat in Nederlandse Gedachten een ernstige waarschuwing horen te gen oneerlijke vergadertechnieken on der druk van pressiegroopen. Hij vermaant: „Met name is het van belang, dat de wijze van kandidaatsstelling regle mentair goed is omschreven en dat de voorzitter ervoor waakt, dat de voorschriften hier stipt worden nage leefd. Dat is niet een kwestie van ouderwets formalisme. Integendeel, het is een van de elementairste eisen van een gezonde democratie." Boven Algra's vermaning staat „Eerlijk en met orde". Hij kan zich niet voorstellen dat men in zijn eigen partij zo gemeen zal zijn. Dat ia een geruststelling. Maar neem wel van me aan, dat deze kan didaatsstelling een moeilijke en moeizame zaak is. Jac. Huijscn ...dichter bij de mensen. "DIJ DEZE wisseling van de ja ren wordt er duchtig in de ko mende tien jaren geschouwd. Dit is de wens van fractieleider J. T. Mellema van de CHU„Ik hoop, dat in de jaren 70 de samenwerking uit zal groeien tot één partij. De Unie zal in het gesprek met KVP en ARP een eigen inbreng moeten leve ren". Verder spreekt Mellema in het goedgeschreven tijdschrift van de ohrlstelijk-historische jongerenorga nisatie de wens uit „dat we een verdere vereenvoudi ging krijgen van het politiek pa troon, dat we de moed hebben de kiesgerechtigde leeftijd tot IS jaar te verlagen, dat we de werkende jeugd eindelijk de plaats geven, waar ze recht op heeft, kortom, dat we iets van de opdracht, die wij als christe nen in de politiek hebben, weten te realiseren..." Jongeren- voorzitter Jac. Huijsen, die vindt dat in veel opzichten de negentiende eeuw nog voortduurt, heeft ook zijn nieuwjaarswensen. Hij schrijft: „Ik hoop, dat de christelijke par tijen in de komende tijd gezamenlijk deel zullen nemen aan ccn kabinet van staatkundige en maatschappelij ke vernieuwing." Ook zegt Huijsen: „Een algehele mentaliteitsveran dering is nodig ook bij de politici, opdat de politiek minder ver van de mensen af komt te staan." Deze laatste opmerking vooral ver dient een schoonheidsprijs. BERT DE JONG

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 5