Gezonde bevindelijkheid
moet kansen krijgen
Ds. Spijkerboer voorsiet
autoritair regime
3dagen
gratis reizen
Martelingen
in
Dr. Bout gaat na 40
jaar met emeritaat
Stichting Statenvertaling
heeft nieuwe naam
Japan heeft nieuwe
bijbelvertaling
Een woord voor vandaag
Mao-schilderij Conferentie Calvinistische wijsbegeerte
niet meer in
het Vaticaan
Bisschop Jansen
nu waarnemend
Uw probleem Zondag afscheid in Domkerk
is het
onze...
BEROFpïW:^FRK
Zeven jaar werk voor studenten
Koud begin 1970
voor Enschedese
flatbewoners
Jaarkaart of
3-maandskaart65+?
Dossier aan paus
Dr. Swellengrebel
(84) overleden
bezwaren
democratie
ZATERDAG 3 JANUARI 1970
Jezus blijft in de tempel achter, omdat hij bezig moet zijn met de
dingen Zijns Vaders. Er is een nieuw begin in zijn leven gekomen.
God is zijn persoonlijke Heer voortaan, neen, zijn Vader in de he
mel. En dan lezen we toch: "En hij ging met hen terug en kwam te
Nazareth en was hun onderdanig." Ik schrijf "toch", alsof er hier
iets bijzonders aan de hand zou zijn. Maar dat is niet waar. Het
een is een gevolg van hét ander.
Juist omdat de Heer van de hemel zijn Vader is geworden, is hij
zijn ouders onderdanig. Zegt de wet niet: Eert uw vader en moeder.
Dat is een vrucht van het eren van God. Wie God eerteert zijn
vader en moeder. Wie god onderdanig is, is ook hen onderdanig.
Onderdanigis in onze eeuw een woord dat niet bepaald populair
is bij velen.
De meeste mensen willen niet onderdanig zijn. Daarin zien zij een
vernedering. De mens is immers mondig. Dat wil zeggen, hij is vrij
om zelf te beslissen. Inderdaad, jezus is vrij. En hij beslist dat hij
zijn ouders onderdanig zal zijn. Hij eert hen, niet omdat hij moet,
maar omdat hij het zelf wil.
Vrij zijn wil niet zeggen, doen wat je zelf wil, je eigen zin doordrij
ven Vrij zijn betekent voor Jezus doen wat God wil. Er zijn een
heleboel dingen die wij zelf zouden willen doen en niet kunnen. Al
zijn we vrij, dan kunnen we toch niet de armen uitslaan en wegvlie
gen als een vogel, maar God stelt ons altijd in staat om te doen wat
Hij wil dat we doen zullen. Daarin zijn we door Zijn kracht waar
lijk vrij.
Wc lezen vandaag: Genesis 2:4-25.
Wc lezen morgen; Genesis 3:1-15.
ROME Het geruchtmakende
portret, dat zoveel gelijkenis ver
toont met Mao is uit de perskamei
van het vaticaan verwijderd.
Journalisten, die het schilderij, dat
sinds kort is opgehangen opmerkten,
informeerden enige tijd geleden of
het inderdaad Mao was. Het ant
woord van de perschef luidde, dat hii
het niet wist en dat als geschenk
was aangeboden. Nu wordt gezegd,
dat het een missionaris is, die veel
op de Chinese leider lijkt. De grote
belangstelling van de fotograferende
pers heeft het portret echter doen
verwijderen.
ROTTERDAM Bisschop M. A.
Jansen van Rotterdam, heeft uit Ro
me bericht ontvangen, dat paus Pau-
lus VI zijn ontslagaanvraag heeft aan
vaard. De bisschop heeft dit ontslag
enige maanden geleden aangevraagd,
omdat hij in augustus van dit jaar 65
zal worden.
Met ingang van 2 januari is
bisschop Jansen waarnemend
bisschop geworden tot een opvolger
is benoemd. Tevens kreeg hij de titel
titulair bisschop van Basti, een niet
meer bestaand bisdom in Zuid-Oost-
Spanje.
Hoewel de bisschopskeuze uiteinde
lijk moet geschieden door de paus
kan het bisdom Rotterdam drie kan
didaten voorstellen. Bij de voorberei
dingen van de voorstellen zijn ook
protestanten betrokken geweest.
Brieven die niet rijn voorzien
van naam en adres bunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten in afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Hoe kan het weer in een
aquarel bestreden worden?
Antwoord: Er bestaan geen af
doende middelen tegen deze aantas
ting. Men kan het slechts voorkomen
door het voorwerp op een droge
plaats te bewaren. Tent- en bootzei-
len, ligstoelen en zomerparasols kun
nen na één keer verkeerd opbergen
voor goed ontsierd zijn.
Vraag: Er zijn ambtenaren met een
inkomen van bijvoorbeeld 30.000.
Krijgt zo iemand als hij 40 dienst
jaren heeft nu 70 pot. daarvan? Of is
er een maximum?
Antnwoord: Ongeacht de grootte van
genoten inkomen, bedraagt het pen
sioen over maximaal 40 dienstjaren 40
maal 1 3/4 pet. Alleen bij heel lage
inkomens wordt wel maximaal 2 pet.
per dienstjaar berekend.
Vraag: Ik ben bouwvakker en wil
in mijn vrije tijd een huis bouwen.
Kom ik dan in aanmerking voor sub
sidie? Is er een verkoopverbod op zul
ke gesubsidieerde woningen?
Antwoord: Het onderwerp van de
premiebouw heeft zo veel verschil
lende kanten, dat het niet mogelijk is
een gedegen antwoord te geven. In
principe heeft ook u recht op een pre
mie, evenals iemand die zijn buis door
een ander laat bouwen. Bij verhuizing
heeft de nieuwe bewoner geen recht
op de jaarlijkse uitkering doch soms
wel op de garantie. Soms wordt dan
ook de voorwaarde gesteld dat het
huis binnen een periode van vijf jaar
niet mag worden verkocht. Win infor
maties in op het gemeentehuis.
(Vsm een onzer verslaggeefsters)
UTRECHT Dr. H. Bout,
vooral bekend doordat hij jaren
lang hoofdbestuurslid is ge
weest van de Gereformeerde
Bond in de Hervormde Kerk,
zal zondag in verband met zijn
emeritaat in een bijzondere
dienst in de Domkerk afscheid
nemen van zijn Utrechtse ge
meente. De dienst begint om
vijf uur.
Dinsdag daarna is er een receptie in
het hervormde wijkgebouw aan de
Croesestraat van zeven tot negen
uur. Het zijn voor het echtpaar Bou-
Teeuwissen op het ogenblik drukke
dagen, want 30 december herdachten
zij al een dubbel jubileum. Veertig
jaar geleden werd dr. Bout als predi
kant bevestigd en trad hij in het
huwelijk.
Dr. Bout werd geboren in 1905 in
Huizen (N.H.). Hij studeerde in
Utrecht en stond achtereenvolgen- in
Leerbroek, Genemuiden. Rotterdam-
Delfshaven (1936 - 1947), was een
aantal jaren als geestelijk verzorger
aan het psychiatrisch ziekenhuis Zon
en Schild te Amersfoort verbonden,
tot hij in 1951 naar Utrecht kwam.
Voor en na de bezettingstijd is dr.
Bout nog als legerpredikant
werkzaam geweest.
Bekendheid geniet dr. Bout in her-
vormd-gereformeerde kring thans als
secretaris van de Gereformeerde
bond, waarvan hij zoals gezegd.' jaren
lang hoofdbestuurslid is geweest.
Ook was hij indertijd bestuurslid van
de Jongelingsfoond. Op het ogenblik
is hij nog voorzitter van het bestuur
van de kweekschool Rehoboth ln
Utrecht.
Dr. Bout is gepromoveerd op het
proefschrift: het zondebesef in de Ba
bylonische Boetepsalm.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Het wordt steeds duidelijker: het is de mens
die de toekomst ontwerpt. Wetenschap en techniek zjjn immers op
weg naar het maken van menselijke computers als opvolgers van de
mens? Vermenigvuldiging van „gewenste" mensen lfókt volgens som
migen bereikbaar. Ja, men kan al theorieën horen, die spreken van
het recht der wetenschappers om „God te spelen"
Met deze woorden schetste prof,
dr. ir. H. van Riessen, ter opening
van de 34-ste jaarvergadering van de
Vereniging van calvinistische wijsbe
geerte. een ontwikkeling die velen
met zorg vervult en die wellicht is
samen te vatten als ,.het binnenslui
pen van onredelijkheid". Ten diepste
dient dit als een vervreemding van
God te worden aangeduid.
Een ander voorbeeld daarvan acht
te prof. Van Riessen het veel voorko
mende euvel van ideologisch bevoor
oordeeld zijn van een wetenschap,
die dan bijvoorbeeld voor de revolu
tie gaat kiezen. Nog een exempel:
het „neen" van veel jongeren dat
een puinhoop kan maken van het
geen geworden is.
Onthutst kan men zijn als bemerkt
wordt hoe ook de christenheid door
deze tijdgeest is aangeraakt en daar
door de wereld de weg niet meer
weet te wijzen. Maar somberheid
mag bij dit alles de reactie niet zijn,
want de wereld is ook anderen in
handen gegeven.
De voorzitter van de Stichting bij
zondere leerstoelen voor calvinisti
sche wijsbegeerte, mr. P. J. van
Hout, meldde vervolgens, dat deze
stichting het jaar 1969 met een heel
wat lager batig saldo moest afsluiten
(ongeveer 1000 tegen 7500) dan het
jaar daarvoor.
Spiegel-affaire?
Belangrijke reden voor die terug
gang: bedankjes van donateurs, die
moesten worden verwerkt en die vo
rig jaar op 7 procent van het totaal
neerkwamen. Maar het mag hier
geen „Spiegel-affaire", geen aflo
pende zaak worden, aldus mr. Van
Hout. Daarvoor zijn er te veel langlo
pende verplichtingen. Ten aanzien
Nodig door taakverbreding
(Van onze kerkredactic)
DORDRECHT De Stich
ting tot handhaving van de Sta
tenvertaling heeft haar naeam
veranderd in „Gereformeerde
Bijbelstichting".
In het deze week verschenen con
tactblad ..Standvastig" wordt uiteen
gezet. hc«? taakverbreding deze
naamsverandering noodzakelijk
maakte. Door de samenwerking, die
nu officieel tot stand is gekomen met
het Trinitarian Bible Society in En
geland. is bijbeiwerk op de zen-
dingsvelden mogelijk geworden.
„De nood werd ons opge'-2gd. Er
moest een eigen bijbelstichting ko
men. Voor de verspreiding van het
zuivere Woord Gods hebben wij ons
in te zetten. In Nederland en daar
buiten. Naast de handhaving van de
Statenvertaling in eigen land de
verspreiding van Gods Woord in zui
vere overzetting elders,"
De mensen van deze stichting wil
len niet langer met het Nederlandsch
Bijbelgenootschap te maken hebben,
omdat dit ..de moderne theologische
opvattingen laat heersen over ziin
bijbelwerk". Met nadruk belijdt de
GBS ..de letterlijke insp;ratie van de
Bijbel door God de Heilige Geest.
Dat betekent, dat alleen een letter
lijke vertaling van de Bijbel ("'•-> zin
en mening des Gcestes kan weerge
ven."
Bestuur
Tegelijk met de naamsverandering
ls ook het bestuur van de stichting
uitgebreid. Het telt. nn ?2 namen,
waaronder veertien k "iten. Dat
gijn ds. P. J. Dorsman, ds. J. van
der Haar, ds. S. de Jong, ds. J. P.
Verkade. ds. A. J. Wijnmaalen (allen
hervormd), ds. H. van Leeuwen (chr.
geref.). ds. P. Blok, ds. J. van Haaren,
ds. C. Harinck. ds. E. Venema (geref.
gem.), ds. F. Mallan (geref. gem. in
Ned.), ds. E. du Marchie van Voort-
huvsen. ds. J. van Proopen (oud-ge-
ref.) en ds. J. G. van Minnen (chr.
geref. gem.). Voorzitter is ds. Van
Haaren. secretaris ir. L. R T. Oskam,
Mauritsweg 60. Dordrecht.
De stichting heeft ruim 12.000 do-
nateurs.
NED. IIERV. KERK
Bedankt voor Rozenburg (2e pred.
pl.ï. A. Baas te Katwijk aan den Rijn.
Emeritaat verleend a»n W. H. Poot j
te Soesterberg.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Bleisw55k. J. Kei
zer te Brouwershaven (verb. ber.L
GEREF. KERKEN (BUITEN VERB.)
Beroepen te Haarlemmermeer-Oost
zijde. C. Bakker te Oldenra^l-Glaner-
brug.
CHR. GERF. KERKEN
Aangenomen naar Veenendaal (vac.
C. Langbroek). D. Biesma jr. te Aals
meer.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hellevoetrluis, J. C.
West?t>-ate te Me'iskerke- voor H"-".1-
vl'et. D. Hakkenberg te Dordre"'-*
VRIJE I VANG. GFMEFNTFN
Beroepbaar A. D. de Bliek. Juliana-
straat 25, Yerseke.
Aarls^.ïschop Makarios wns tveer eens even in hel nieuws. In zijn kwaliteit van
president van Cyprus had liij gisteren op het vliegveld van Athene een kort. onder
houd met premier Papadopoelos van Griekenland rechts op de foto). Makarios
was er op doorreis naar Zambia en Kenia.
(Van eer. onzer verslaggeefsters)
TO":T0 In maart zullen in
10.000 Japanse boekwinkels de
eerste exemplaren verkrijgbaar
zijn van een nieuwe Japanse bij
belvertaling, die verleden jaar
september is klaargekomen.
In het grootste dagblad van Tokio.
„Asahi Shimbun". dat vijf en een
half miljoen lezers heeft, zullen ad-
verter.ties verschijnen om meer be- i
kerdhrid te reven aan de uitgave j
va>' de r!".iwp b^bels.
Nöor rr-~r j—is een televi-
sip'vm •'-••'-■on v"!*e" f. Tn
tor-v1-''': rp- evr
wordt de rol van Jezus in 'a°e-
lijks leven naar voren gebracht, j
maar ook het antwoord, dat de bijbel 1
van hoogleraren die bijzondere leer
stoelen bezetten dan wel die deze
straks zullen hébben bezet (pensione
ring).
Financieel zag hij evenwel voldoen
de perspectieven: als bedacht wordt
dat dë leden per jaar gemiddeld 18
gulden bijdragen, dan is dit een be
drag dat veelal gemakkelijk kan wor
den verhoogd. Wordt daar bovendien
een werfactie aan gekoppeld po
tentiële leden zijn er genoeg dan
is de impasse des te spoediger door
broken.
Mr. Van Hout kondigde een andere
opzet van de structuur der stichting
aan. Curatorium van de stichting en
bestuur der vereniging voor calvinis
tische wijsbegeerte zal worden ge
vraagd een afgevaardigde in het
stichtingsbestuur aan te wijzen. Dit
zal de coördinatie en de informatie
alleen maar ten goede komen.
Actueel gaat dit jaar worden de
opvolging van prof. Mekkes, die met
emeritaat gaat. Later komt ook de
vacature Popma aan de orde. Studen
ten uit Rotterdam hebben de stich
ting een brief doen toekomen, waar
in medewerking werd aangeboden
om tot een opvolger van prof. Mek
kes aan wie zij zeiden veel te danken
te 'hebben, te komen.
Maar op' deze sympathieke geste
behoeft niet te worden ingegaan „om
dat er alle vertrouwen mag zijn dat
per 1 september 1970 op waardige
wijze in de opvolging van prof. Mek--
kes zal zijn voorzien". Om diverse
redenen kan echter de naam van de
ze opvolger nog niet bekend worden
gemaakt.
Zoekende mens
Dr. B. Rietveld kreeg vervolgens
het woord om een referaat over het
onderwerp „secularisatie" te houden.
Hij stond uitvoerig stil bij de gedach
ten die dr. A. J. Nijk daarover in zijn
gelijknamige proefschrift heeft ont
wikkeld. Nijk wil een nieuwe vorm
van toegewijd handelen, die gods
dienst betekent. Aanvankelijk weet
de mens daar niet goed weg mee: hij
is de zoekende mens, die ontdekken
moet: dat is het. Is hij zover, dan
kan zijn handelen pas toegewijd of
sacraal worden.
In deze zin kan Nijk daarin gelijk
hebben, aldus dr. Rietveld als hij een
heenwijzing naar God beoogt. Die als
realiteit te beleven moet zijn, zowel
door rijken als armen van geest.
Dr. Rietveld meende dat dit hande
len tot gestalte moet komen als
praxis pietatis; anders gezegd: via de
lichtzijden van de bevindelijkheid,
die een serieuze concentratie op God-
Zelf betekenen, een willen leven
voor Zijn aangezicht.
Een man als Van Ruler zag dat
vijftien jaar geleden al en duidde het
aan als „een proces van radicale ob
jectiviteit". Hierin ziet Van Ruler en
daarmee is een zekere verbinding
met de gedachten van Nik gelegd
de verbinding met het vinden of ont
dekken van „dat is het".
Omgang met God
Met andere woorden: in de om
gang met de levende God ligt het
grondelement. Eerder nog dan in de
Schrift, in de Kerk, in de belijdenis,
hoe belangrijk die op zichzelf ook
mogen zijn. Men leze in dit verband
het hartstouhtelijk beroep van Jezus
in Lucas 11, waar Hij erop wijst dat
God de iHeilige Geest aan hen geeft,
die Hem daarom bidden.
Het profane en het sacrale illus
treerde dr. Rietveld tenslotte aan de
hand van een door hem zelf be
dachte „cirkeltheorie". De mens is
daarvan middelpunt en er zijn mid
dellijnen te trekken, waarbij aan de
ene kant van de cirkel „leven" en
aan de andere kant „dood" staat. Ver
der bijvoorbeeld: sympathiek-antipa-
thiék alsmede andere positieve en
minder positieve eigenschappen van
de mens. In deze kleine cirkel is
alles relatief (voorbeeld: niemand is
alleen maar sympathiek of alleen
maar onsympathiek).
Tweede cirkel
Trek daaromheen een wijdere cir
kel, dan kan daarmee het Koninkrijk
Gods zijn aangeduid.. Men kan de
lijnen van de kleine circel erin door
trekken. Leven wordt dan eeuwig le
ven, dood: eeuwige dood. Sympa
thiek wordt liefde en antipathiek: sa
tanische 'haat. In de grote cirkel,
Gods wereld, is derhalve alles ab
soluut.
Tussen beide cirkels bestaat een
uiterst nauwe relatie. Leeft de mens
vanuit de grote cirkel dan moet hij
zoeken, want hij is er heel wat onze
kerder dan in de kleine. Wat dr.
Rietveld hier eveneens mee wilde
aantonen was, dat er rijns inziens
niet van een algemene nieuwe religie
sprake kan zijn en evenmin van een
nieuwe moraal: het religieus leven is
een leven tussen (onveranderlijke) ab
solute» Gods.
Vandaag werd de conferentie, die
duidelijk een studiékarakter had,
voortgezet en besloten met een re
feraat van prof. dr. J. van der Hoe
ven over Kierkegaard en Marx, baan
brekers van de nieuwe tijd.
ENSCHEDE In de stadswijk
Wesselerbrink in Enschede zitten
sinds Oudejaarsdag enige honderden
mensen in de kou. De capaciteit van
de centrale verwarming voor 668 flat
woningen blijkt ontoereikend voor
een voldoende woonkamertempera-
tuur, die volgens de vele bewoners
boven de 20 graden Celsius dient te
liggen.
Alleen degenen die bij het begin van
het verwarmingscircuit wonen, on
dervinden enige warmte.
Sinds 31 december om 12 uur, toen
de moeilijkheden met de centrale
verwarming begonnen is er in de si
tuatie geen verandering gekomen.
Dinsdagmiddag a.s. zal in aanwezig
heid van wethouder A. F. van der
Heyden met alle betrokkenen een
vergadering worden gehouden om tot
een oplossing te komen.
WASHINGTON Het Internatio
nale Monetaire Fonds heeft de eerste
toewijzing van de bijzondere trek
kingsrechten (sdr's) tot een bedrag
van 3414 miljoen dollar aan 104 aan
gesloten landen verricht. Zo werd
aan Nederland 87,36 miljoen dollar
toegewezen. Van alle landen werd
aan de VS het meest toegewezen n.l.
866.88 miljoen dollar.
Als speciale nieuwjaars
attentie kunnen alle houders
van een 65-i--kaart (ook van
een 3-maandskaart) op de
dinsdagen 13, 20 en 27 januari
helemaal vrij reizen.
De 65-f-kaart is dan uw
spoorkaartje 2e klasse.
voordels
uit met NS
(Van onze kerkredactie) T
LONDEN Volgens het on
afhankelijke Britse blad Catho
lic Herald heeft een groep van
67 Fransen en Italianen een dos
sier opgesteld over elf gevallen
van marteling in Brazilië. De ge
vallen betreffen priesters, stu
denten en arbeiders.
In het artikel wordt onder meer uit
het dossier geciteerd dat in- sommige
gevallen de martelingen de dood ten
gevolge hadden. Soms „werd het
stoffélijk overschot gevonden met de
nagels van de vingers en tenen uitge
rukt en de ogen uitgestoken en het
lichaam schandelijk verminkt".
Volgens het blad, dat de progres
sieve vleugel van het Britse
rooms-katholicisme vertegenwoor
digt, zijn vrouwen van Sao Paulo ge
marteld door vei'krachting, elek
trische schokken en obscene vermin
kingen. Het dossier werd gestuurd
naar de pauselijke commissie voor
recht en vrede.
Reeds eerder zijn berichten gepu
bliceerd over martelingen in Brazili
aanse gevangenissen onder het nieuwe
militaire bewind. Het heeft toen toe
gezegd een onderzoek te zullen instel
len naar de beschuldigingen.
AMSTERDAM In de nieuw
jaarsnacht is in Haarlem op 84-jarige'
leeftijd overleden prof. dr. N. H.
Swellengrebel, bekend door zijn ar
beid als parasitoloog en zijn activitei
ten op het gebied van de malaria
bestrijding.
In deze kwaliteit was prof. Swel
lengrebel van 1913 tot 1967 ver
bonden aan het Kon. Instituut voor
de afdeling tropische hygiëne was.
J. A. Baggerman volgt
Martinot op bij ANP
DEN HAAG De heer J. A. Bag
german is benoemd tot hoofdredac
teur van het Algemeen Nederlands
Persbureau (ANP). Hij zal op 1 mei
in functie treden.
De heer Baggerman (46), thans cor
respondent van het ANP te Brussél,
volgt de heer J. W. M. Martinot op,
die met ingang van die datum be
noemd is tot adjunct-directeur, hoofd
perszaken van de NV Philips gloei
lampenfabrieken te Eindhoven.
geeft op de verschillende problemen,
die een mens kan tegenkomen.
Zeven jaar hebben 42 theologische
studenten, naast hun studie aan de
bijbelverta)in? gewerkt. Deze was no
dig. omdat na de tweede wereldoor
log het Japans een grote verandering
heeft ondergaan.
Velen hielden de vertaling voor on
mogelijk, aldus de voorzitter van de
Japanse Bijbel Uitgeverij Kenneth
Mc Vety. omdat men dacht geen men
den te vinden die het werk zouden
kunnen doen. De studenten 23 van
de *2 Widen een graad behaald aan
universiteiten in Europa of Amerika
iuiR-oms!
r'"t Nieuwe Te'rvn* wds >"n
'966 al zover klaar, dat het kon wor
den gedrukt. Op het ogenblik zijn
200.000 exemplaren verkocht.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM De her
vormde studentenpredikant van
Amsterdam, ds. A. A. Spijker
boer is in zijn stad een buiten
beentje. Evengoed als welke ra
dicale jongere ook verlangt hjj
naar een vernieuwde kerk, maar
hjj is niet te vinden onder de
„moderne profeten" van onze
tijd.
..Een rookgordijn,", schrijft hij in
het blad In de Waagschaal. Deze
woorden zet hij boven een artikel,
waarin hij reageert op wat de
rooms-katholieke progressieve auteur
Dan-'el de Lange schreef in Wending
naar aanleiding van de culturele re
volutie.
Me* De Lange is hij van mening,
da* we in ons land en in onze
westerse wereld hard op weg zijn
naar een „autoritair bewind". Maar
hij ziet in het geheel geen heil in een
heulen met het marxisme dat hij bij
bepaa'de jongeren constateert. Hij
schrijft, dan:
Mijn grote bezwaar tegen De Lan
ge is dat hij een rookgordijn legt
over de werkelijkheid en dan bellen
gaat blazen om ons vervolgens wijs i
te maken dat zijn ?.r >pbp"*~> do he
melse sferen van he' rijk der vrij
heid ziin. Zo kan de on'w'kkeling
naar ren au to -l'a'r rég-'m- ewpsteed
doorgaan. Wat daar dan wel tegen te
doen is? Ik noteer een paar punten:
1. Van de kerk die weet dat ze pas I
in de confrontatie met Gods open
baring in Jezus Christus mondig
is gaat een invloed ten goede uit
op de maatschappij ook al stelt ze
de maatschappelijke problematiek
niet altijd uitdrukkelijk aan de
orde. In zo'n kerk worden name
lijk mensen geboren die het spel
van de machten doorzien en die
verantwoordelijk denken en han
delen.
Een kerk die meepraat met de
marxisten en de anarchisten is al
even erg als een kerk die de
bestaande orde sanctioneert: voor
één exemplaar van Bonhoeffers
Nachfolge kun je van mij tien
theologieën van de status quo èn
tien theologieën van de revolutie
cadeau krijgen.
I?e democratie zoals wij die nu
kennen berust op respect voor de
enkele mens: de spelregels van de
democratie zijn er om de enkele
mens aan het woord te laten en
om hem tot zijn recht te laten
komen. Wie de spelregels en dit
respect aan zijn laars lapt roept
«ie barbaren op het toneel.
Democratie is pas echt democratie
als zij sociale democratie is, d.w.z.
als de burgers de instellingen van
«■ie staat gebruiken om de onder
drukten in binnen- en buitenland
aan hun récht te helpen. (Niet alle
ontwikkelingshulp is ontwikke-
Mngshu'p: als je leest dat onze
regering bij het Nederlandse be
drijf s1.-ven uit de ontw*M*e-
Hngspot een zender van
ƒ21.000.000,heeft gekocht en die
vervolgens cadeau heeft gedaan
aan Columbia, waar de R.K.-Kerk
de zender mag gebruiken, vraag je
je wel even af wie hier eigenlijk
wie geholpen heeft.)
5. Toen Van Thiel tijdens het ka
merdebat over de drie van Breda
de publieke tribune niet liet ont
ruimen maar er zelf heenging om
de interrumpanten te vragen het
debat niet onmogelijk te maken,
toen minister Klompé aan Joris
Iveris de opdracht gaf een film
over Nederland te maken, toen
Van der Stoel met taaie volhar
ding hielp de Griekse kolonels uit
de Raad van Europa te werken
betoonden zij zich echte democra
ten.
6. De feiten wijzen uit dat het wél
een verschil maakt of een land
door Heinemann-Brandt of door
Lübke-Kiesinger wordt geregeerd.
Het „systeem" biedt een paar mo-
aeijii-he-'er: die moeten ten volle
worden benut.
7. Waarom hoor je in de theolo
gische debatten over de revolutie
ten onzent de naam van Verkuyl
zo weinig noemen? Is het mis
schien omdat zijn ideeën zo nuch
ter en zo zakelijk zijn dat we nu
al aan de uitvoering ervan kunnen
beginnen?
Dit zijn zo maar een paar opmer
kingen om de richting aan te geven
waarin ik wil gaan om de enorme
conservatieve onderstroom te keren.
Het lijkt mij zekér dat de harde,,
humane kern van het socialisme en
van de democrathe' in Europa
Nard te verduren ?al krijgen, ook
door de ideeën die Dan'ë' de Lange
ontwikkelt. Daarom is een duidelijk
Neen tegen deze theorieën geboden.
