Kritiek op reorganisatie
van veiligheidsdiensten
Commentaar
Roepnaam prins: Bernhard
Brandweerman gedood bij
reddingspoging
VERNOEMD NAAR GROOTVADER
Drama op
zolder
Zuivering in Indonesisch
legerpro-Soekarno
generaals gearresteerd
Nieuwe beschuldiging
massamoord in My Lai
I] Bezwaren fractieleiders grote partijen
BID wordt opgeheven
Familie ontvoerde
vrouw roept
Croiset te hulp
Vele branden met oud en nieuw
VRIJDAG 2 JANUARI 1970
B.\j
Mr. Pi et pr van Vollenhoven heeft
woensdag op liet Nijmeegse stadhuis
aangifte gedaan van de geboorte van
zijn tweede zoon, die de namen
Bernhard Lucas Emmanuel kreeg.
Van links naar rechts: mr. Th. M. J.
de Graaf, burgemeester van Nijme
gen. dr. L. J. M. Beet, getuige, mr.
Pieler van Vollenhoven en mr. Bloe-
mers, commissaris der Koningin in
Gelderland, getuige.
(Van onze parlehientsredactic)
DEN HAAG Plannen van
premier De Jong tot reorganisa
tie van de inlichtingendiensten
stuiten op flinke weerstand. De
voorzitters van de zes grootste
fracties in de Tweede Kamer
hebben een uitvoerige brief met
bezwaren aan de minister-presi
dent gestuurd.
De premier, ook hoofd van het de-
parlement van algemene zaken, zou op
grond van een rapport van vice-ad-
mi-raal b.d. H. Bos deze reorganisatie
reeds doorvoeren en bezig zijn met
de liquidatie van de Buitenlandse In
lichtingendienst.
Het is niet onwaarschijnlijk dat
het probleem van de veiligheids
diensten spoedig nadat de Tweede
Kamer terug is van kerstreces aan de
orde zal komen.
Nederland
neutraal
Van hét twee uur durende radiopro
gramma onder de titel „Nederland
Neutraal" is de zin van dr. Drees:
„Door NAVO en bondgenootschappen
is een aanval nu wel heel on
waarschijnlijk geworden" mij het
meest bijgebleven. Te meer, daar de
rest van de gespreksgroep deze ge
ruststellende gedachten leek te on
derschrijven. Wel werd er herhaalde
lijk op gewezen dat ook deze generatie
ongetwijfeld fouten zal maken.
De daad bij het woord voegend
werd m.i. de kapitale fout gemaakt
door te vergeten dat de risico's nu
onvergelijkbaar groter zijn dan in de
jaren dertig. Niet alleen dat het ver
niet igingspotentieel nu duizenden ma
len groter is maar vooral omdat er nu
zoveel op scherp staat. Dit moet wel
iswaar de tegenstander de illusie ont
nemen bij een verrassingsaanval een
tegenaanval te kunnen ontlopen, maar
aan de andere kant kan een tech
nische of organisatorische storing ie
der ogenblik katastrofaal zijn.
Einstein heeft niet voor niets ge
waarschuwd dat we slechts de keus
hebben tussen één wereld of géén we
reld. Hij voorzag dat een beveiliging
uitgesloten is wanneer die niet bestaat
uit een mondiaal gezagsorgaan waar
bij de nationale regeringen niet meer
eigen rechter kunnen spelen door mid
del van geweld.
Maar vrijwel alle staatslieden me
nen het beter te weten en maken zich
zelf en ons wijs dat er nog een derde
keus is. nl. de zgn. balance of power:
het machtsevenwicht En dat terwijl
iedereen weet dat je nog geen voetbal
wedstrijd kan laten spelen zonder
scheidsrechter en zelfs dan is geweld
pleging niet uitgesloten.
In dat programma hebben we ook
De Geer nog gehoord in zijn glansrol
als oppertrooster met het beruchte
rijmpje: ..Een mens lijdt dikwijls 't
meest", enz.
Na hel beluisteren van „Nederland
Neutraal" was mijn indruk dat het
rijmpje hel nog steeds goed doet en
dat daar méér naar geluisterd wordt,
dan wanneer prof. Röling zegt: dat de
énige hoop die hem nog rest de hoop is
dat hij zich vergist.
DEN HAAG De roepnaam
van de tweede zoon van prinses
Margriet en de heer P. van Vol
lenhoven, is Bernhard. Hij is
vernoemd naar ziin grootvader,
die ook peet zal zijn.
Zijn andere peet. is de Kon. Lucht
macht. waaraan mr. Van Vollenho
ven, zoals hij woensdag bij de ge
boorteaangifte in Nijmegen vertelde,
zeer goede herinneringen heeft. De
namen Lucas en Emmanuel zijn ge
kozen. omdat het prinsje op Eerste
Kerstdag is geboren en omdat zijn
ouders de kerstgedachte in zijn na
men wilden symboliseren.
Als getuige bij de aangifte verbe
terde dr. Beel een recordhij vervul
de deze functie voor de zesde keer.
want behalve bij de aangifte van de
vijf prinsjes van de jongste Oran
je-generatie. was hij ook getuige bij
de aangifte van prinses Christina.
De heer Van Vollenhoven vertelde,
dat prinses Margriet volgende week
weer naar huis mag. De juiste dag is
nog niet vastgesteld. Tijdens de
plechtigheid werd nog onthuld, dat
het nieuwe prinsje 's morgens om
08.58 het levenslicht had aanschouwd.
Desgevraagd zei de heer Van Vol
lenhoven. dat zijn opmerking die
vlak na de geboorte wat stof deed
SMILDE De op de grens van de
gemeente Assen-Smilde aan de rijks
weg gelegen boerderij van de lieer
Van Dalen is eergisteren geheel afge
brand. Het gezin, dat door een passe
rende automobilist werd gewekt kon
zich nog bijtijds in veiligheid bren
gen. De oorzaak van de brand is
onbekend.
Op oudejaarsdag is hel Britse zan
geresje Samantha Jones op Schiphol
aangekomen. Zij is in Nederland
voor opnamen van een tv-programma.
Rotterdam
W. Dirkson
LONDEN De familie van me
vrouw Muriel McKay, de ontvoerde
echtgenote van een Britse krantedi-
rcctcur, heeft de hulp ingeroepen van
helderzienden, onder wie „de ziener
van Utrecht". Gerard Cróiset.
Hij hielp al in een groot aantal ge
vallen van vermiste mensen.
Vanmorgen werd een dreigbrief bij
een kleine krant in Noord-Londen af
gegeven, v/aarin stond dat mevrouw
McKay zou worden gedood, tenzij
News of the World en The Sun, de
twee bladen die worden gedrukt dooi
de organisatie van Alex McKay, op
houden met het publiceren van „sme
righeid".
News of the World heeft zich gespe
cialiseerd in het berichten van sex-
misdaden. The Sun, die pas zes weken
geleden door McKay is overgenomen,
brengt dikwijls halfnaakte pinups.
opwaaien, nl. ..We blijven volhouden
tot we een meisje hebben", een spon
tane uitlating was die niet verkeerd
moet worden opgevat. „Er zijn vele
zoons geboren de laatste tijd en ie- 1
dereen zou een dochter heel leuk ge- J
vonden hebben, maar voor Maurits is 1
het fijn om een broer te hebben met
wie hij later kan spelen".
De wintersportvakantie van de ko
ninklijke familie begint pas eind
maart, en het ziet er naar uit dat de
allerjongste telgen van het Oranje
huis van de partij zullen zijn, „Als ze
nog zo 'klein zijn hebben zij er niets
aan", zei de inmiddels ervaren vader.
De vaste Kamercommissie,
bestaande uit de zes fractievoorzit
ters, heeft het de laatste tijd druk
gehad met de affaire van de reorga
nisatie. De fractievoorzitters hebben
tal van instanties en personen ge
hoord in deze ingewikkelde zaak. Bij
de reorganisatie spelen vooral
persoonlijke belangen een rol.
Overnemen
Het werk van de Buitenlandse In
lichtingendienst zou moeten worden
overgenomen door de Binnenlandse
Veiligheidsdienst en de militaire in
lichtingendiensten.
In de Kamercommissie kon men
niet enthousiast zijn over deze opzet,
omdat het civiele en militaire aspect
van het inlichtingenwerk door elkaar
zou worden gehaald. In de brief aan
de premier worden tegenvoorstellen
gedaan.
De Buitenlandse Inlichtingendienst
zou veertig tot vijftig man sterk zijn.
Met schat dat de dienst met een bud
get van twee miljoen gulden per jaar
toe kan. Dat de dienst nuttig werk
verricht, blijkt onder meer uit een
Amerikaanse wens om deze dienst te
laten bestaan.
De regering wil de BID als
zelfstandige dienst opheffen omdat
het werk gemakkelijk door de BVD
en de militaire diensten kan worden
overgenomen. Zijn taak zal in een
andere organisatievorm, als een
rechtstreeks onder de minister ressor
terende afdeling van het ministerie
van defensie, worden voortgezet. De
minister-president blijft via zijn
coördinator het overzicht houden
De Amerikaanse vice-president Agnew
heeft gisteren een onverwacht bezoek
gebracht aan Zuid-VietnamHij drukt
de hand van een van de soldaten van
de lste infanteriedivisie op de vuur-
ondersteuningsbasis Kien, 36 mijl ten
noordwesten van Saigon.
(vervolg pag 1)
Zij werden door de vuurhaard te
gengehouden. Bovendien maakte in
de nauwe zoldergang een wirwar
van waslijnen met drooggoed, ketels
en emmers het gaan in een dikke
rook praktisch onmogelijk.
De brandweerlieden gingen tot het
uiterste van hun krachten maar moes
ten door collega's overmand door
rook worden teruggehaald. Er
was geen beginnen aan. Hernieuwde
pogingen van beter uitgeruste man
schappen hadden meer resultaat.
j In het onderzoek is de vraag aan
de orde gekomen hoe het mogelijk
over de activiteiten van alle veilig- was dat niet is geprobeerd met oe-
heids- en inlichtingendiensten. j hulp van een ladderwagen in de zol-
derkamer aan de voorzijde te komen.
Marineman
Vice-admiraal Bos is door
(Van een correspondent)
DJAKARTA De recente
arrestatie van vier generaals
vormt een 'onderdeel van een
grote zuivering onder hogere en
lagere officieren die ervan ver
dacht worden sympathieën te
koesteren voor de afgezette pre
sident Soekarno, en in sommige
gevallen voor de verboden com
munistische partij.
Dit meldde gisteren het onafhanke
lijke Indonesische dagblad Merdeka.
De zuivering zou volgens dit blad
nog voortduren.
De arrestatie van de vier generaals
is woensdag officieel bevestigd door
kolonel Latief. woordvoerder van
president Soeharto.
Hij gaf de volgende namen op: ge-
neraal-majoor Soeadi. gouverneur
vroegere marinecollega De Jong aan.
getrokken om l>at werk te coördine
ren. In 1966 is zijn werk begonnen.
Zijn rapport wordt eenzijdig ge
acht. Men is er verder niet gelukkig
mee dat een uitgesproken marineman
ook moet oordelen en beslissen over
het civiele inlichtingenwerk.
Bij het gegeven middenalarm was van het nationale instituut van de-
betrekkelijk snel een ladderwagen j fensie, die zaterdag werd gear-
zijn ter piaatse. Die werd nu ingezet bij j
de bescherming van de omgevende
bebouwing, ook al omdat men niet
wist dat er nog mensen in gevaar
waren.
De zolder brandde aan de achter
zijde geheel uit, de achtervertrekken
op de eerste etage van het huis lie
pen ook zware brandschade op.
NAARDEN De anderhalf
jaar oude Madeion Tesseling en
de 30-jarige brandweerman H.
Overhaart zijn op oudejaarsdag
bij een brand aan de Brediusweg
om het leven gekomen.
De brandweerman werd in
een vertrek van het huis be
wusteloos door een collega aan
getroffen, nadat hj] had getracht
het leven van het meisje dat lag
te slapen, te redden.
Een andere brandweerman, met
wie de heer Overhaart samen naar
binnen was gedrongen, is zwaar ge
wond. De brand is vermoedelijk
ontstaan als gevolg van een te grote
uitstraling van een electrisch kachel
tje.
NIEUW-RODEN Een vader en
twee van zijn kinderen werden op
nieuwjaarsmorgen gedood tijdens
een brand in Nieuw-Roden. De
slachtoffers zijn de 34-jarige J. Thijs-
sen, de 7-jarige Ardianus en de 5-
jarige John uit Den Haag. Het gezin
bracht de jaarwisseling door bij de
moeder van de vrouw.
Omstreeks half vijf 's morgens wer
den de bewoners door het vuur ver
rast. Op de twee kinderen na wist
iedereen te vluchten. Een poging van
de vader om de kinderen alsnog naar
builen te brengen mislukte. Zelf
overleed hij later aan de hierbij op
gelopen brandwonden.
STEENWIJK Een rotje dat tij
dens de jaarwisseling via een rooster
van een keldermagazijn door onbe
kende oorzaak naar binnen kwam,
heeft gisteren een modemagazijn in
lichtelaaie gezet. Vier bewoners, de
wouw van de eigenaar en drie van
zijn kinderen konden zich met een
brandladder in veiligheid stellen. De
omvang van de schade is nog onbe
kend.
LOPPERSUM Bij een brand in
de boerderij van D. Bos in Garrels-
weer zijn op oudejaarsavond 20.000
eendagskuikens, 13 koeien, een hond
en een bok in de vlammen omgeko
men. De brandweren van Loppersum
en Stedum die veel hinder van de
strenge vorst ondervonden, waren
met groot materieel uitgerukt.
WINTERSWIJK - Een felle brand
in een kuiken mester ij van G. Ros
heeft voor minstens 75.000 schade
voor ruim ƒ55.000 schade aangericht.
Twee personenauto's en 200 m3 hout
werden verwoest.
TER APEL Het Hotel-café-res-
taurant Schot is gisteravond door
brand verwoest. De brandweer van
Ter Apel, die assistentie kreeg van
de korpsen uit omliggende plaatsen,
ondervond moeilijkheden bij het blus-
singswerk doordat een dikke ijslaag
pompen van het water uit het kanaal
verhinderde. De brand die was
ontstaan in een bijgebouwtje richtte
voor meer dan 500.000 schade aan.
Woensdag maakte de Amerikaanse
miljonair H. Ross Perot een landing
in Kopenhagen. Hij deed een mis
lukte poging om in Hanoi 23 ton
medicijnen en brieven voor Ameri
kaanse krijgsgevangenen af te leve
ren. Hij zou nu trachten met zijn
vliegtuig „Vrede op aarde" Moskou
aan te doen om op die manier voor
doorzending van post en medicijnen
naar Noord-l'ietnam te zorgen.
De man, wiens naam uit veilig
heidsoverwegingen niet bekend werd
gemaakt, spreekt van een systema-
aangericht. Meer dan 10.000 slachtrij- I tische groep.smoord en dringt aan op
pe mestkuikens vonden de dood. een grondig onderzopk door de boed
dhistische autoriteiten.
SCHOORLDAM Gistermorgen is
brand uitgebroken in een werkplaats
van de firma P. Daalder, waarbij een
aantal machines en materialen verlo
ren gingen met een totale waarde
van ongeveer 300.000. De oorzaak
van de brand is vermoedelijk een
kortsluiting.
'JANUM In de voorkamer van
de boerderij van veehouder B. de
Vries in de gemeente Dantumedaal.
is gistermorgen de inventaris van het
huis door brand geheel verloren ge
gaan. De schade wordt geschal op
ongeveer 50,000.
KIEL-WINDEN WEER Een fel
le brand in een veeschuur van vee
houder H. Braam, veroorzaakt door
een oliekachel heeft in enkele minu
ten het gebouw in de as gelegd. Een
aantal varkens is in de vlammen om
gekomen. terwijl ook enkele land
bouwwerktuigen en een partij poot-
aardappelen verloren gingen.
XEDERHORST DEN BERG Een
uitslaande brand in een houtloods en
een tweetal garages heeft gisternacht
De eersten die door de Amerika
nen werden neergemaaid. aldus de
brief, waren vrouwen die naar de
markt gingen. Daarop werden boeren
die op de velden werkten en herders
die het vee weidden, door een ander
naar een afwateringskanaal gelokt
en daar neergeschoten.
Kinderen, die bij de schietpartij
het leven ervan af hadden gebracht,
kropen uit de stapels lijken. Volwas
senen. zo gaat het verhaal verder,
werden neergeschoten en kinderen in
huizen gesmeten die in brand wer
den gestoken om de Amerikanen te
laten lachen. Mensen die zich In
schuilplaatsen verborgen hadden,
moesten naar buiten komen en wer
den een voor een neergemaaid, aldus
de schrijver van de brief.
Niet laten misleiden
Vice-president Agnew. die Zuid-
Vietnam bezoekt in het kader van
een reis door het Verre Oosten, zei
tegen de soldaten, dat zij zich niet
moesten laten misleiden door wat ze
Agnew: verduiveld trots op prestaties
J
SAIGON Terwijl de Amerikaanse vice-president Spiro Agnew
gisteren in een toespraak tot Amerikaanse soldaten in Vietnam zei,
dat; de mensen in de VS, verduiveld trots zijn op hen en op hun pres
taties in Vietnam, schreef een inwoner van My Lai in een uitvoe
rige brief aan het hoofdkwartier van militante boeddhisten in Sai
gon, dat er bij de massamoord die op 16 maart 1968 in My Lai en
omgeving zou zijn gepleegd, bijna 600 mensen zijn gedood.
in sommige publicaties kunnen lezen.
Deze weerspiegelen niet de „gevoe
lens van het Amerikaanse volk over
het werk dat Amerikaanse soldaten
in Vietnam verriehten. Laat nie
mand jullie vertellen dat de mensen
niet achter jullie staan", aldus dc
vice- president.
Het Amerikaanse leger maakte
woensdag bekend dat sergeant Da
vid Mitchell voor de krijgsraad te-
j recht zal staan op beschuldiging van
aanvallen met opzet tot moord in
verband met het vermeende
I bloedbad van My Lai. Mitchell be
hoorde tot de compagnie van luite
nant William Calley tegen wie al een
beschuldiging van moord op 109 bur-
gers is uitgebracht.
t Een Amerikaanse militaire woord-
j voerder in Saigon deelde gisteren
mee dat sinds 1 januari 1961 er bij de
strijd in Vietnam meer dan veertig
duizend Amerikanen zijn gesneuveld.
Hij zei dat de Vietcong en de Noord-
vietnamezen in die periode 586.543
man aan doden hebben verloren.
De radiozender van de Vietcong
meldde dat in 1969 64.500 „vijandelij
ke soldaten" zijn gedood, gewond of
I gevangen genomen, van wie „23.500
I Amerikanen en satellieten".
resteerd; generaal-majoor Moersid
tot voor kort ambassadeur op de Phi-
lippijnen, gearresteerd op 8 decem
ber, generaal-majoor Soedingo, oud-
bevelhebber van de militaire politie,
drie maanden geleden gepakt en bri-
gode-generaal Soetardio, oud-officier
van justitie, die twee maanden gele
den werd gearresteerd.
Kolonel Latief zei dat deze arresta
ties gevolgd zijn op die van gene
raal-majoor Roekman, oud-vice - staf
chef in Oost-Indonesië en brigade-ge
neraal Saboer, voormalig com
mandant van de paleiswacht van
Soekarno, die al „vele. vele maanden
geleden" werden gearresteerd.
Do arrestaties kwamen als een
schok voor hel Indonesische voUr
maar waarnemers waren er niet door
verrast. Zij menen dat de huidigt
militaire regering tekenen van onsta
biliteit vertoont.
Ook is er volgens hen een groeien
de ontevredenheid onder de bevol
king. De politiek van krap geld, es
sentieel ter beteugeling van de in#a-
tie, heeft tot grote werkloosheid ge
leid. Geschat wordt dat 20 procent
van de arbeidskrachten werkloos is.
De Indonesische kapitalisten zijn
volgens hen evenmin tevreden over
de bezuinigingsmaatregelen, al zijn
deze geleidelijk verzacht. Vermoed
wordt dat deze factoren de betrokken
generaals tot ?en samenzwering ver
leid hebben.
Soeharto heeft donderdag de staat
van beleg opgeheven, die vier jaar ge
leden ten tijde van de mislukte com
munistische staatsgreep voor Midden-
Java was afgekondigd. Volgens een
woordvoerder van de president is het
in het betrokken gebied rustig, waar
aanvankelijk aanhangers van Soekar
no de overhand hadden.
Beheerst
T~\ANK zij het beheerste optreden
van president Pompidou van
Frankrijk is de verdwijning van de
vijf kanonneerboten niet een interna
tionale rel geworden.
De president heeft gewacht tot de
schepen hun doel hadden bereikt,
voordat hij stappen ondernam, die
bovendien een voorlopig karakter
dragen hangende het onderzoek.
Uitwijzing van de bijna legendarische
generaal Limon. wiens aanwezigheid
te Parijs in verband met het wapen
embargo toch weinig zin meer had,
kan nauwelijks als een daad van be
straffing worden beschouwd.
Pompidou moest iets doen om de
Arabische landen ervan te overtui
gen, dat het vertrek van de schepen
buiten medeweten van zijn regering
I was geschied. Ook daar lijkt hij in
geslaagd.
I Hoe anders zou zijn voorganger, ge
neraal De Gaulle, hebben gereageerd.
Deze zou wellicht de Franse marine
hebben ingeschakeld en op wraak
oefening hebben gezonden.
Zo is begin vorig jaar ook het wa
penembargo ontstaan. Dc generaal
was toen vertoornd over de strafex
peditie tegen het vliegveld van Bei
roet, na een aanval op een Israëlisch
passagiersvliegtuig.
Sindsdien blijft Israël eenzijdig ge
troffen door de wraakoefening van
een president die naar later uit
een referendum bleek toen al niet
meer kon zeggen, dat hij het Franse
volk vertegenwoordigde.
Pompidou heert nog geen kans ge
zien dit onredelijke wapenembargo
op te heffen. In eigen land zou hij er
geen moeite mee hebben gehad. Te
genover dc Arabische landen was op
heffing echter moeilijker.
Zolang de Arabische landen de pre
sident de illusie geven, dat Frank
rijk opnieuw een belangrijke rol kan
gaan spelen iif^het Nabije Oosten, zal
zijn houding tegenover Israël niet
wezenlijk veranderen.
Welke invloed de zaak van dc ka
nonneerboten op wat langere duur
zal hebben, laat zich nog raden.
Verwacht wordt, dat de Arabisehe
landen zich morrend bij dc feiten
zullen neerleggen.
Zij hebben er geen belang bij om
Frankrijk een excuus te geven om
de wapenleverantics aan Israël te
hervatten. Wat dit laatste betreft
heeft het Cherbourg-incident als een
schokeffect gewerkt.
