Afrikaanse kerken gaan in
Biafraconflict bemiddelen
ADAT NOG STERK OP SOEMBA
NAVO
Pax Christii
benadert
regering
over Biafra
In 1970 experimentele
structuur aan VB
Eeii woord voor vandaag
VOEDSELVLUCHTEN VERLICHTEN SITUATIE
Uw probleem
is het
onze..
Een unieke gebeurtenis
Dominee en priester
spreken in moskee
Ds. G. Rienks naar
presbyterianen
Wending over
de culturele
revolutie
KLOOS (VAN HET NVV) MEENT:
Kabinet kan op de
Loonwet vallen
PREMEUR IN WISCH
Hulp arme
landen
verdubbeld
Za ai vliegtuig j es
naar Tunesië
krant van
formaat
Pharetra vaart
andere koers
Ouders bepalen nog
vaak huwelijkskeus
BEROEPINGSWERfc
ZATEKDAG 6 DECEMBER 1969
De komende Dag des Heren betekent het eind van alles wat niet
meer is dan stoppels op een veld, zegt Maleachi. Merkwaardig is wie
in het vuur van het gericht zullen ondergaan. De profeet zegt: De
overmoedigen en allen die goddeloosheid bedrijven. Overmoedigheid
wordt dus hier omschreven als een doodzonde, om die rooms-katho
lieke term eens te gebruiken.
Waarom heeft God een hekel aan overmoedige mensenIk dacht in
de eerste plaats, omdat zij zichzelf niet kennen. Ze overschatten zich
zelf. Ze menen meer te kunnen, dan zij inderdaad vermogen. Hun
moed is niet evenredig aan hun kracht. Ze wagen zich aan avontu
ren, waaruit zij niet als overwinnaars te voorschijn kunnen komen.
Ze onderschatten de vijand.
En in de tweede plaats zijn zij overmoedig, omdat zij God niet ken
nen. Als ze Hem wel kenden zouden ze hun eigen zwakheid beter
hebben beseft. Want God begint ons voor een spiegel te plaatsen, op
dat wij onszelf leren zien. zoals we werkelijk zijn. God waarschuwt
ons voor onze eigen tekortkomingen.
Ware moed houdt rekening met de feiten. Ware moed weegt eigen
kracht af aan de kracht van de tegenstander. WA re moed stort zich
zelf niet in, avonturen. Ware moed zorgt dat hij geholpen wordt, als
hij zich te zwak in de strijd moet begeven. Ware moed brengt ons er
toe de kracht van God te zoeken om dit leven aan te kunnen. Over
moed heeft God niet nodig. De wijze mens echter zoekt God.
Wc lezen vandaag: Openbaring 7: 1-17
We lezen morgen: Openbaring 8:1—13 r
(Van onze kerkredactie)
NAIROBI, Kenia De Panafrikaanse Conferentie van Kerken
heeft een eigen delegatie naar Nigeria en Biafra gezonden om
een verzoeningspoging te ondernemen en de strijdende partijen
tot elkaar te brengen. De assemblee van Abidjan aan de Ivoorkust
besloot deze zomer een dergelijke poging te ondernemen.
ze regionale oecumenische organisa
tie is de delegatie op 1 december
vertrokken. De predikanten zullen
zowel Nigeria als Biafra bezoeken.
In de eerste plaats zullen bespre
kingen gevoerd worden met functio
narissen van de kerken, maar de de
legatie hoopt ook persoonlijk in con
tact te komen met de regeringsauto
riteiten om hen in Christus Naam tot
vrede aan te sporen.
Tot de delegatie behoort ook een
rooms-katholieke aartsbisschop van
Cape Coast in Ghana, John K. Amis-
sah. Een ander bekend lid van de
delegatie is de vice-president van de
Republiek Liberia, die tevens presi
dent van de Wereldalliantie van Bap
tisten is, William Talbot.
Voorts zijn uitgekozen de secreta
ris-generaal van de Presbyteriaanse
Kerk van Oost-Afrika, John Gatu uit
Nairobi en ds. Seth Nomenyo uit
Lomé in Togo, die lid is van de com
missie voor geloof en kerkenordening
van de Wereldraad van kerken.
Alles doen
De beide laaste predikanten maken
tevens deel uit van het nieuwe uit
voerende hoofdbestuur van de Pan
afrikaanse Conferentie van Kerken.
Dit heeft besloten alles in het werk
te stellen wat maar mogelijk is om
tot vrede te komen.
Volgens een persbericht uit Nairobi
van het secretariaat-generaal van de-
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet lu
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Ik bezit een blokje land
van 2 ha, dat ik tot voor enige jaren
zelf gebruikte. Ik ben nu AOW-er
en heb het verhuurd. Als ik het nu
verkoop, moet ik daarvan belasting
betalen? Komt de verkoopprijs dan
bij mijn inkomen?
Antwoord: Daar u geen bedrijf
heeft, komt de verkoopprijs niet bij
uw inkomen en u behoeft er dus
geen belasting voor te betalen. Als
het bedrag rente gaat afwerpen,
komt deze rente wel bij uw inko
men. Tot nu toe kwam de huurop
brengst bij uw inkomen.
Vraag: Weet u ook wat bijgaand
plantje mankeert? Er zijn dit jaar
maar heel kleine bloemen aan ge
komen, terwijl zij toen ik in Over
ijssel woonde prachtig bloeide
met grote lichtroodbruine bloemen.
Wat is de naam?
Antwoord: Vermoedelijk is het
een of andere korenbloem. Welke
soort en welk ras is niet na te gaan.
De toegezonden bovengrondse delen
waren niet ziek of aangetast.
Waarschijnlijk waren wortels en
wortelhals ziek, aangetast door de
zwartbenigheid, wat vaak voorkomt
op vochtige gronden, vaak gepaard
met een te zware bemesting of een
zijdige stikstofgift.
Is uw tuin erg laag en vochtig,
verbeter dit dan door of greppeltjes
te graven voor afvoer van overtollig
water, of zand toe te voegen. Plan
ten hebben evenals mensen een he
kel aan natte voeten. Zijn wortels of
wortelhals zwart, verwijder dan de
plant met omgevende grond om
besmetting te voorkomen.
Vraag: Wat is een „Mannesmann-
buis"? Is er een bepaalde benaming
voor een buis met verschillende, tel
kens kleinere diameter, zoals de te
genwoordige lichtmasten?
Antwoord: De Mannesmannbuis is
een naadloze buis, genoemd naar de
grootindustrieel Reinhard Man-
nesmann (1856-1922) te Romscheid,
die deze buis samen met zijn broer
Max uitvond. Een „verjongde" buis
wordt geleidelijk nauwer en ver
toont dus de vorm van een langge
rekte kegel. Wanneer een buis
bestaat uit gedeelten met een steeds
kleiner wordende diameter, noemt
men dit een „getrapte"buis.
Vraag: Welke rol speelt de kapi-
taaldienst in de boekhouding?
Antwoord: Dit is een onderdeel
van de kameralistische boekhou
ding, waarbij men de jaarrekening
splitst in een gewone en een kapi-
taaldienst Dit systeem wordt speci
aal toegepast voor verbruiksboek-
houdingen, waarvan de naam ont
leend is aan het latijnse woord „ca
mera" (ter aanduiding van de ruim
te of wagen, waarin de schatkist
bewaard werd). Deze soort boekhou
ding kent het oude systeem en een
zogenaamde „nieuwe kameraalstijl".
Vraag: Hoe behandelt men de
pluimen van pampusgras?
Antwoord: Wanneer de pluimen
goed uitgegroeid zijn, dus goed uit
gewaaierd, moet u ze onderste bo
ven te drogen hangen in de wind,
maar niet in zon of regen. Wanneer
ze door en door droog zijn (contro
leer vooral de stengels goed), kan u
ze in grote vazen e.d. zetten. Doe in
de vaas droog zand en steek daar de
stengels in, zodat ze vast staan.
Vraag: Een jaar of tien geleden is
er in het Feijer.oord-stadion te Rot
terdam een wedstrijd Nederland
België gespeeld met uitslag 91
voor Nederland. Wanneer was dat
er. wie maakte de doelpunten?
Antwoord: Op 4 oktober 1959.
Klaassens maakte er één v.d. Kuil
3. Wilkes 3. v. d. Linden 1 en
Rijvers 1.
DEN HAAG Een predikant
en een rooms-katholiek priester
zullen voor het eerst in de ge
schiedenis in de enige moskee in
ons land, die in Den Haag staat,
spreken.
Op 11 december wordt in de Moba- j
rak-moskee aan de Oostduinlaan in
Den Haag het feest gevierd van het
breken van de vasten. Na de eigen
lijke gebedsdienst zullen ds. J. G. Ja
cobs uit Den Haag, hoofdbestuurslid
Bond en pater J. A. A. van Well,
studentenpastor in Leiden, spreken
over interreligieuze medemenselijk
heid.
Over hetzelfde thema zal ook
Imam H. H. Akmal H.A., de voorgan
ger van de Mobarak-moskee, spre
ken.
Sociaal centrum
Het feest van het breken van de
vasten wordt gevierd als afsluiting
van de vastenmaand Ramadhan, een
periode van dertig dagen, waarin de
moslims overdag niet eten of drin
ken. Op deze dag blijkt, dat de
moskee een sociaal centrum en ont
moetingsplaats is, waar geloofsgeno-
(Van onze correspondent)
SIMCOE, Ontario Ds. Gabe
Rienks, een Nederlandse predikant
die naar Canada emigreerde, heeft
zich onttrokken aan de Christian Re
formed Church. Hij is lid geworden
van de Presbyteriaanse Kerk van Ca
nada. Ds. Ricnke was de laatste jaren
predikant van de kleine gemeente
van Simcoe in de staat Ontario die
ongeveer tachtig gezinnen uit Neder
land telt.
Ds. Rienks werd direct na de oor
log predikant in De Glind. In 1948
trok hij als legerpredikant naar In
donesië en vanaf 1950 was hij predi
kant te Wormerveer. In 1959 nam hij
een beroep aan naar de Christian Re
formed Church van Pembroke, de
meest noordelijk gelegen kerk van
Ontario.
Sedertdien studeerde hij enige tijd
aan het Presbyteriaanse Knox Colle
ge in Toronto, waar hij promoveerde
op een dissertatie gewijd aan eon on
derwerp uit de Canadese kerk
geschiedenis.
ten bijeenkomen uit Nederland, Suri
name, Indonesië, Pakistan, India, Ma
rokko, Tunis, Egypte, Turkije, Perzië,
Jordanië, Joegoslavië en andere lan
den. Ze dragen vaak de klederdracht
van hun land van herkomst.
Het feest heeft dit jaar een bijzon
der karakter, want het is geplaatst in
het teken van de verbetering van de
intermenselijke verhoudingen. Speci
aal wordt de aandacht gericht op de j
landen waar hongersnood heerst.
DEN HAAG De rooms-katholieke
vredesbeweging Pax Christis heeft er
gisteren bij de regering en volksver
tegenwoordiging opnieuw op aan ge
drongen pogingen in het werk te stel
len. die tot een politieke regeling van
het conflict tussen Nigeria en Biafra
kunnen leiden.
Pax Christi herhaalt haar eisen van
6 augustus inzake onmiddellijke en
voorwaardelijke wapenstilstand als eer
ste stap om tot een werkelijke en
rechtvaardige oplossing te komen,
langs politieke weg. Voorts dienen alle
wapenlevveranties onmiddellijk te wor
den gestaakt
De Nederlandse regering zal zonder
aarzeling moeten aandringen op af
doende maatregelen in alle betrokken
landen. Hierbij wordt met name ge
dacht aan de contacten met Engeland.
Sterftecijfers
Inmiddels is de situatie in Biafra
nog steeds ernstig. Zojuist is uit het
lijdende gebied de Schotse predikant
A. G. Somerville teruggekeerd. De
sterftecijfers variëren in de verschil
lende gebieden enorm. Het ergst zijn
de mensen eraan toe die zich in de
oerwouden hebben teruggetrokken en
van iedere vorm van hulp verstoken
zijn.
De mensen die zich reeds geruime
tijd geleden ergens konden vestigen
zijn er minder ernstig aan toe dan
degenen die kort geleden uit hun
woonstreek werden verdreven, hetzij
door wapengeweld, hetzij door hon
ger.
In een ziekenhuis dat zeer nauw
keurig de statistieken bijhoudt ont
dekte men dat op het ogenblik 33
procent van alle kinderen sterven die
nieuw in het ziekenhuis worden op
genomen. Enkele maanden geleden
was dat nog maar 16 procent.
Iets beter
In een vluchtelingenkamp in een
ander gebied stierven in juni 35 van
de kampbewoners in augustus was
het aantal reeds gestegen tot 140.
Toen verklaren vakmensen, in het
bijzonder ervaren artsen, dat de situ
atie in oktober 1969 een klein beetje
beter was dan in oktober 1968. Dat is
een direct gevolg van de massale
voedselvluchten die de kerken tegen
de wil van Nigeria in organiseren.
In de afgelopen week slaagden
sommige vliegtuigen er in drie maal
een volle vracht over te vliegen. Zo
als bekend heeft het Rode Kruis om
politieke redenen zijn vluchten moe
ten stopzetten. Op het ogenblik hel
pen dus alleen de kerken.
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Wending, het
maandblad voor evangelie en cultuur
heeft een bijzonder nummer gewijd j
aan de culturele revolutie. Hoewel de
term ontleend is aan Mao en zijn j
Rode Garde, heeft deze titel in dit
geval betrekking op de huidige ont
wikkeling in de westerse jongeren-
wereld.
Niet minder dan veertien auteurs
leveren een bijdrage. De redactiese
cretaris van het blad, A. J. Nijk,
schrijft over meer vrijheid voor meer
mensen, de hoogleraar in de betrek
kingen tussen natuurwetenschap en
geneeskunde, dr. P. J. Thung, over de
mens als opstandeling.
De Amsterdamse gemeenteraad heeft in
overleg met de Stichting sociaal cultureel
wijkcentrum De Jordaan aan beeldhouwer
F. Sieger de opdracht gegeven de figuur
tan Woutertje Pieterse, Multatuli's on
sterfelijke creatie, in een beeld te ver
eeuwigen. Hier de kunstenaar werkend
aan zijn schepping.
AMSTERDAM De stuurgroep aan
de VU, waarin alle geledingen van de
ze universiteit zijn vertegenwoordigd,
en die aan een nieuwe structuur van
de VU werkt, heeft een tijdschema in
vijf fasen ontworpen waarbinnen de
herstructurering een feit zou moeten
zijn.
De eerste fase, die thans loopt en tot
15 februari zal duren, moet worden ge
bruikt om over een uitgebrachte dis-
sussienota in breed verband te discus-
UTRECHT Zeer scherp hebben
de voorzitter van het NVV, A. H.
Kloos, en het officiële orgaan van dit
vakverbond De Vakbeweging zich
□itgelaten over de nieuwe Loonwet
van minister Roolvink. De heer Kloos
sluit zelfs een val van het kabinet b'j
verwerping van de wet door de
Eerste Kamer niet uit.
Als de Eerste Kamer de wet on
danks alle „trammelant" toch accep
teert, krijgen de geloofwaardigheid
en het gezag van een aantal politici
opnieuw een ernstige deuk. vindt het
blad.
Het NVV meent, dat de minister
het eenvoudig vertikt „de voor hem
per-x>nT.ik inderdaad weinig plezierige
weg" te bewandelen van hernieuwd
overleg met het bedrijfsleven, een
tweede behandeling in de Tweede
Kamer en tenslotte een ontmoeting
over deze zaak met de Eerste Kamer.
Zoals men weet weigert het NW
medewerking aan de uitvoering van
een loonpolitiek, die op de nieuwe
wet is gebaseerd.
WISCH Alles wat burgers in
Wisch de komende vijf jaar bijeen
brengen voor ontwikkelingshulp zal
uit de gemeentepot worden verdub
beld. Deze primeur heeft het Gel
derse dorp, dank zij een comité dat
enige tijd geleden de Vredesweek in
deze gemeente voorbereidde.
Een voorstel in deze richting werd
door de gemeenteraad spontaan aan
genomen. Burgemeester mr. Gold
berg: het is duidelijk dat de mensen
hier ontwikkelingsprioriteiten stellen
en bijvoorbeeld de bouw van een
nieuw gymnastieklokaal in Wisch
willen uitstellen om een school in het
ontwikkelingsland te kunnen bou
wen.
Wisch zal dit initiatief ook onder
de aandacht van 32 naburige ge
meenten brengen. Aan de Novib zal
om een speciaal project voor Wisch
worden gevraagd. Men denkt aan al
lerlei uitwisselingsmogelijkheden.
waarna voorstellen in de stuur
groep ter tafel zullen komen.
In dé tweede fase die van 15 februari
tot 15 maart duurt, zullen 11e voorstel
len tot een groter geheel worden ver
werkt. waarna van 15 april tot 15 mei
de besluitvorming over de nieuwe struc
tuur zal moeten plaatshebben. Daarna
ziet de stuurgroep zijn taak als beëin
digd.
Fase vier (van 15 mei tot 30 sep
tember) zal moeten worden benut om
aan de universiteitsvergaderingen of
anderszins genomen besluiten uitvoe
ring te geven, waarna van 30 septem
ber af (fase vijf) de nieuwe experimen
tele structuur aan de VU zal moeten
worden verwezenlijkt.
SCHIPHOL Gistermiddag zijn
drie Piper-Pawnee-toestellen per
DC-6 van Martin Air naar Tunesië
verzonden. Deze kleine handige
vliegtuigjes zijn door het actie-comité
Nederlandse hulp aan Tunesië,het
door ovestromingen zwaar geteister
de land, gehuurd van Mastbooms
vliegbedrijf in Rotterdam.
Het zijn zogenaamde zaaivlieg-
tuigjes. Aan boord van het
MAC-toestel bevonden zich tien tech
nici en piloten. Zij zullen in Tunesië
blijven.
De Piper-Pawnee's zijn gedemon
teerd en worden in onderdelen door
de DC-6 vrachtmachine naar Tunesië
gebracht.
Gisteren is de premier t an de unailese
provincie Alberta. Harry h.. Strom, in
Den Haag aangekomen, uaar hij en zijn
ministers van binnenlandse zuken m-
dustrie en toerisme een kennismakings-
conferentie met de Nederlandse pers
hield.
AMSTERDAM - Het VU-studenten-
blad Pharetra ondergaat een verande
ring. Van een kritisch-literair en naar
veler oordeel nosal vrijblijvend blad
zal het meer gericht worden op poli
tieke actie. Het oude redactieteam
treedt daarvoor terug om plaats te ma
ken voor anderen.
De studentenraad van de VU heeft
al een soort ..voornummer" nieuwe stijl
uitgegeven, dat actueel gericht is en
:nformatie geeft in de sfeer van de
buitenparlementa re appositie. De oude
redactie zal nog één Pharetra-oude-stijl
maken. Het blad heeft een oplaag van
3600 exemplaren.
(Vau onze kerkredactie)
GRONINGEN Het
is algemeen bekend, dat
in vele oosterse landen
de adat een grote rol
speelt. Met name ook ten
opzichte van het huwe
lijk. Een enquête onder
ie christenen op het In
donesische eiland Soem-
ba wees uit, dat die adat
door vele ouderen hard
nekkig wordt gehand
haafd, terwijl vele jon
geren »oor een vrijere
omgang zijn tussen
jongens en meisjes.
I De Groninger Kerkbode
(gereformeerd) ontleent ge
gevens van deze enquête
aan een werkrapport van
ds. H. J. van Oostrum te
Waikaboebak.
Slechts 15 procent van de
jongeren, merendeels meis
jes, wensen dat hun ouders
hun levenspartner zoeken
50 procent wenst het samen
met de ouders te doen. 30
procent helemaal zelf.
Op de vraag wat men
doet als de ouders het niet
met hun keus eens zijn.
zijn de antwoorden als
volgt: 80 procent dan zoek
ik een ander; 10 procent
praten met de ouders, even
tueel met de kerkeraad er
bij, opdat ik toch met de
gene die ik koos kan trou
wen; 10 procent dan ga ik
mijn eigen gang.
Die 80 procent noemt als
motief: wat kunnen we an
ders, economisch zijn wij
van onze ouders afhanke
lijk. Als dat laatste niet zo
was, zou er dus heel wat
meer spanning zijn.
Op de vraag welke de
voorwaarden zijn, die mén
aan de levenspartner stelt,
antwoordt 45 procent: van
dezelfde godsdienst; 20 pro
cent: een goede persoonlijk
heid, een goed gedrag; 30
procent: een goede hulp in
de huishouding; 5 procent:
ze moet er beeldig uitzien.
De beantwoording van
een volgende vraag is sterk
gebonden aan de visie in de
oude maatschappij van
Soemba. die nog niet veel
veranderd is. Wat is het
doel van het huwelijk? 95
procent: kinderen krijgen
naar het bevel van God; 5
procent: hulp in het werk.
Daarop volgde de vraag:
wat is je mening inzake
een jongen of meisje dat
niet trouwt? 80 procent
meende: in strijd met Gods
bevel; 3 procent zelfs: ze
zijn niet normaal: 5 pro
cent: dat moet hij of zij
zelf weten.
Veel dichter bij de Neder
landse situatie staan de ant
woorden op de vraag: wat
je op dit ogenblik weet van
het sexuele leven, wie ver
telde je dat? De meeste
meisjes kregen erover te ho
ren van hun moeder, de jon
gens van hun vrienden of
uit boeken, vooral roman
netjes.
Praktisch allen wijzen
sexuele omgang voor het)
huwelijk af. hoewel velen I
er bij schreven, dat ze wei:
plaats vindt. Als reden
wordt opgegeven: in strijd
met Gods Woord, of:.
brengt narigheid of ziekte. I
(Vervolg van pag. 1)
„De ervaring heeft uitgewezen dal
er vooralsnog geen algemeen aan-
vaarde interpretatie van deze be
ginselen is. De fundamentele
vraagstukken, die zich in Europa
voordoen, kunnen slechts op grond
van deze beginselen tot een oplossing
worden gebracht, en iedere werke
lijke en duurzame verbetering in de
Oost-West-betrekkingen vooron
derstelt het respect voor deze princi
pes, zonder enig voorbehoud."
Signaal
De vijftien NAVO-landen herinner
den ook aan het zogenaamde signaal
van Reijkjavik: de in 1968 gedane
oproep van de ministerraad om tot
een. wederzijdse en evenwichtige in
krimping van strijdkrachten te ko
men. Die oproep had echter geen en
kel resultaat opgeleverd. Bedoeld
werd dat de Sowjetunie tot ru toe
niet had gereageerd.
In de verklaring worden drie
hoofdpunten genoemd, waarover men
allereerst moet trachten met de com
munistische landen tot overeenstem
ming te komen. Deze zijn:
1. Oplossen van problemen als het
verkeer tussen de twee delen van
Berlijn.
2. Het regelen van de verhouding
tussen de twee delen van Duitsland.
3. Een wapenbeheersing, die we
derzijds en evenwichtig is. Met uit
zondering van Frankrijk spraken de
NAVO-landen zich uit voor het
opstellen van bepaalde criteria,
waaraan de wederzijdse inkrimping
van strijdkrachten zou moeten vol
doen. Een „beduidende vermindering
van strijdkrachten" (volgens waarne
mers in de orde van grootte van 15
tot 30 procent) onder doeltreffend
toezicht zou onder ogen kunnen wor
den gezien. Een soortgelijke overeen
komst zou verenigbaar zijn met de
vitale veiligheidsbelangen van alle
partijen.
Dialoog
Dit zou, aldus de bewindslieden,
een concrete stap kunnen zijn „op de
weg, die naar beëindiging van de be
wapeningswedloop moet leiden, en
naar een algehele' en volledige ont
wapening, met inbegrip van nucleaire
ontwapening".
Deze zinssnede is in feite de enige
verwijzing naar de donderdagavond
beëindigde conferentie van de
Warschau Pactlanden. De woordeo
werden namelijk letterlijk uit hel
communistische slotcommuniqué ge
licht. Voor 't eerst sinds het bestaai
van de NAVO en het Warschau Pab
kan er dan ook gesproken wordta
van het begin van een dialoog. I
Frankrijks onthouding op dit puil
is het gevolg van het feit, dat Panjl
van oordeel is dat er via een gesprd'
van blok tot blok geen ontspannen
in Europa kan komen. Frankri).
maakt bovendien geen deel meer of
van de geïntegreerde defensiestructu
ren van de NAVO.
Studies
In de verklaring komt tot uiting
dat de NAVO-landen minus Frank
rijk opdracht gegeven hebben verd(
re studies te maken van maatregelen j
welke een overeenkomst over weder
zijdse en evenwichtige verminderin(
van de strijdkrachten zouden kunnet D
begeleiden. Als voorbeelden worden
genoemd de voorafgaande medede
ling van militaire verplaatsingen, he:
uitwisselen van waarnemers bij mili
taire oefeningen en de opstelling vai
observatieposten.
Over Berlijn zeggen alle vijftien
bondgenoten dat deze thans 25 jaai
lang gedeelde stad een constructievi
rol zou kunnen spelen bij de uitbrei-
ding van de économische betrekkin-
gen tussen Oost en West, indien d«
handel van deze stad met het com-
munistlsche blok wordt vergemakke
lijkt. (De Oosteuropese landen zijl
van oordeel dat West-Berlijn eet I
speciale status heeft en buiten di
handelsbetrekkingen tussen die lan-
den en West-Duitsland valt).
De pogingen van de regerinj De
-Brandt om tot een modus vivend i
tussen de twee delen van Duitslah 1
te komen, worden in de verklarin
aangemoedigd. Ook menen de
nisters dat niet alleen economisch
en technische maar ook culturele uit
wisseling tussen geïnteresseerde lan-
den wederkerig voordeel en begri
kunnen opbrengen.
De Raad stelt nog dat de NA-
VO-regeringen hun contacten
besprekingen of onderhandelingen
via alle geschikte kanalen, hetzij bi
lateraal of multilateraal, zullei
voortzetten en versterken. Er zal ont
vankelijkheid blijven bestaan
tekenen van bereidheid van de zijde
van de Sovjet-Unie en andere Euro
pese landen om maatregelen ter ver
mindering van de spanning en ter
bevordering van de samenwerking h
Europa te bespreken.
In het eigenlijk slotcommuniqué
waarvan, anders dan in de verkla
ring, geen „signaal" uitgaat naar he:
Oostblok, spreken de NAVO-mi-
nisters er hun vreugde over uit ds:
er in Helsinki Amerikaans-Russische
besprekingen aan de gang zijn over
een beperking van de strategische
kernbewapening. Elke ontwapening
onder doeltreffende controle en vere
nigbaar met de veiligheid, was toe te
juichen
Bezorgd tonen de bewindslieden
zich over de toestand rond de Mid
dellandse Zee. Aan diepgaande
besprekingen daarover wordt grote
waarde gehecht.
Gesteld wordt tenslotte nog dat de
NAVO ervoor zal zorgen dat zijn
kracht niet vermindert zolang
geen overeenstemming is bereitf
over een wederzijdse verminderinj
van de strijdkrachten.
\FD HERV. KERK
