GEEN ANDERE TAKTIEK
Akkoord in groot-, maar
conflict in kleinmetaal
V"
Commentaar
Vc/uuu/n
KAMER VERWERPT
MOTIE-JONGELING
NAVO: kernwapens
achter hand houden
Het Kwartet
Waardevaste loonsverhoging
Boeing stort in
zee: 62 doden
Stad zonder
auto's bij
Arnhem
Steekvlam van
honderd meter
HULPACTIE VOOR TUNESIË
Duizenden naar brievenbus
Nieuwe Leidse Courant
Donderdag 4 december 1969—50ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Abonnementsprijzen p.w. 1,16, p. m. 4,95, p. kw. ƒ14,85
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Defensif-inspana inf) aiol /««/er
I f i if! h e iil.sftm iV'i'i'ii t iV ia si ml it'
(Van onze speciale verlaggcver)
BRUSSEL De atoomdrempel is niet verlaagd. Hij is in be
ginsel gelijk gebleven aan die, welke in 1967 werd vastgesteld.
Voor de manier, waarop wordt teruggeslagen wanneer agressie
wordt gepleegd, zijn de maatstaven van de NAVO gelijk gebleven.
Naar aanleiding van speculaties in
de internationale pers hier en daar
door Nederlandse kranten overgeno
men dat de NAVO op eigen houtje
eerder dan in vroegere jaren was
astgesteld met kernwapens zal te
rugslaan, hebben enkele ministers van
defensie zich gisteren gehaast te ver
klaren dat er geen enkele wijziging
aangebracht in de strategie van het
aanwenden van tactische atoomwa
pens.
Ze deden dit op de NAVO-minis-
terraad, die tot en met morgen ver
gadert en die, wat het politiek over
leg betreft, vooral gewijd is aan het
houden van een veiligheidsconferentie
tussen de landen van Oost en West.
Het plan hiertoe is afkomstig van
de Warschaupactlanden die vanavond
in Moskou hun topconferentie over
het Duitse vraagstuk beëindigen. De
bedoeling zou zijn tot het afschaffen
van de militaire blokken over te gaan,
of althans tot wapenbeheersing en
een nón-agressiepact.
Serieus
NAVO-secretaris Brosio liet gister
avond uitkomen, dat de voorgestelde
veiligheidsconferentie vandaag en
morgen een serieus onderwerp voor
studie zou zijn. Hij bestreed de sug
gestie van een in Brussel aanwezige
correspondent van het Russische re
geringsblad Izwestia, dat het plan
geen genade had gevonden bij de
partners van de NAVO, omdat het
als een „valkuil" was gekwalificeerd.
Ook Brosio stelde uidtrukkelijk dat
de NAVO-strategie voor het gebruik
kernwapens geen verandering
;had ondergaan.
De berichten hieromtrent sprak hij
categorisch tegen. De operationele
voorzorgsmaatregelen worden uiter
aard steeds opnieuw aangepast, maar
m principe is het standpunt van de
NAVO ten aanzien van hét aanwen
den van kernwapens onveranderd ge
bleven.
Vooral minister Den Toom, die deze
maand in de Tweede Kamer over dit
onderwerp zal worden geïnterpelleerd
D '66), onderstreepte het punt, dal de
zg. flexible response van de NAVO
geen verandering heeft ondergaan. De
documenten, die de speculaties had
den doen ontstaan, gaven slechts
richtlijnen aan voor een eventueel
gebruik van tactische kernwapens en
van de gevaren van escalatie, die er
aan verbonden zijn. Het ging om
handleidingen, niet om uitgewerkte
plannen.
De beslissing om kernwapens te ge
bruiken behoort trouwens niet tot
de competentie van de NAVO-leiding,
maar tot die van de politieke leiders
van West-Europa. En in laatste in
stantie aan de Amerikaanse president.
Uit het NAVO-beraad van gisteren
valt nog op te maken, dat geen bond
genoot van plan is zjjn defensie-in
spanningen in 1970 te verlagen. Hoe
wel senator Mansfield in Amerika
weer eens een campagne voert voor
terugtrekking van de 225.000 militai
ren, die door Washington in Europa
zjjn gelegerd, kan volgens waarne
mers met zekerheid worden gesteld,
dat hier niets van komt.
Voor vervolg zie pagina 5
UTRECHT Er is een bij
zonder loonakkoord in de me
taalindustrie („grootmetaal") be
reikt, maar in de metaalnijver
heid („kleinmetaal") dreigen
stakingen.
De 250.000 werknemers in de groot
metaal krijgen in 1970 en 1971 een
waardevaste loonsverhoging van 2%
procent. Om die waardevastheid te be
reiken, worden tweemaal per jaar de
lonen bijgestuurd aan de hand van de
prijsindexcijfers. Maximaal kunnen
daarbij de lonen zes procent worden
verhoogd; bij nog sterkere prijsstijgin
gen gaan de partijen onderhandelen.
(Per 1 januari 1970 wordt 4procent
gegeven.)
De vakantie wordt twee dagen lan
ger (in 1970 zo nodig te bestemmen
tot collectieve snipperdagen i.v.m. de
vele feestelijkheden in de meidagen*.
De minimum vakantietoeslag zal in
1970 624 bedragen; in 1971 zoveel
meer als de lonen percentueel zijn ge
stegen; in 1972 nog eens 0.4 procent
De werkweek wordt op 1 juli 1970
teruggebracht van 43% naar 42'-2 uur.
De onderhandelingen over de verdere
cao-bepalingen duren voort.
Dreiging
VOOR IEDER DIE
NU EEN NIEUWE
flBONNEE OPGEEFT!
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Böuquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
hokje zwart maken naar keuze
In de kleinmetaal met zijn 200.000
werknemers gaat het minder vlot. De
onderhandelingen zijn afgebroken op
de weigering van de werkgevers, per
werknemer per jaar 10 »<an de vak
bonden te betalen voor vakbondsacti
viteiten.
Dal is 0,1 procent van de loonsom:
niet de omvang van dat bedrag maar
het principe van geld geven aan de
vakbonden stuit de werkgevers tegen
de borst.
In de grootmetaal wordt de tien
gulden echter al betaald. Vandaar dat
de vakbonden zich over de hardnek
kigheid van de werkgevers in de klein
metaal verbazen. De metaalbonden pro
beren nu overleg op plaatselijk en
regionaal niveau op gang te bren
gen en hopen dat de landelijke orga
nisaties op den duur zullen zwichten
voor de wens van de vakbonden en
daarna ook over de andere verlan
gens willen spreken:
3 pet. reële loonverbetering,
werktijdverkorting tot" 42% uur,
betaling vakonderwijs en vor
mingswerk met behoud van
loon voor jongeren tot 19 jaar
een dag per week, 600 va
kantietoeslag per jaar mini
maal en samenvoeging van de
cao's van handarbeiders en be
ambten.
De bondsraden van de drie metaal-
j bedrijfsbonden hebben gisteren de be-
j sturen gemachtigd acties te voeren
per branche, per onderneming, plaat
selijk of regionaal.
Unaniem
Mislukt het overleg ook op dit la- J
j ge re niveau, dan zal er worden ge-
j staakt, zei de heer C. Jaarsma van
de christelijke metaalbedrjjfsbond gis- I
teravond. Dat is het unanieme stand
punt van de bonden. Met het werk in
de vakraad, de bedrjjfsraden en com
missies van overleg wordt op dit mo
ment al gestopt.
De tien gulden per jaar per werkne
mer die de bonden vragen, zullen aan
de vakbondsleden worden uitgekeerd
als ze 65 jaar worden (uitkering van
20 gulden voor elk jaar dat men lid
van de bond is geweest). De tien gul
den worden ook voor de ongeorgani
seerden gevraagd, omdat veel vak
bondswerk ook hun ten goede komt.
De kleinmetaal omvat de volgende
branches: loodgieters- en fittersbedrijf,
caiTosseriebouw, metaalbewerking, ga
ragebedrijf. centrale verwarming, elek
trotechniek en isolatiebedrijf, goud en
zilver en rijwielkleinbedrijf.
De NAVO-ministerraad, gisteren
in Brussel bijeen, heeft o.a. uit
gesproken zo lang mogelijk te
willen wachten met het „in
voeren" van A-wapens. Op de
foto een wel bijzondere kijk op
de vergaderende ministers.
Toestel Air France
(Van onze correspondent)
ARNHEM Tussen Duiven en
Westervoort zal een tweede satel
lietstad van Arnhem komen. De wijk
moet tachtigduizend mensen kunnen
herbergen, evenveel als Ihet nu ver
rijzende zuidelijke Arnhemse
stadsdeel Malburgen.
Het plan voor de nieuwe stad is
wars van alle tot nu toe overheersen
de economische belangen. In de eerste
plaats is er een rustige en veilige
stad ontworpen. Fantasie moet de be
bouwing kenmerken.
De nieuwe satellietstad, bedoelt om
Arnhems „overloop" op te vangen,
krijgt als centrum een ruim
stadspark. De auto's moeten om de
wijk heen, het kruisende verkeer
wordt in verschillende lagen door de
stad geleid.
Men wil drie stations langs de al
bestaande spoorweg, waarvan één in
het hart van de pieuwe satellietstad.
Er komt verder een winkelcentrum.
Rond de st.ad moeten drie industrie
terreinen komen.
Voorlichtingsavonden en een boek
je met het nieuwe plan zullen de
huidige (en toekomstige) inwoners
van Duiven-Westervoort op de hoog
te houden van d« ontwikkelingen,
ifet plan voorziet in inspraak wat de
bouwvormen betreft.
Van onze Delftse redactie
NOOTDORP Drie mensen werden
gisteren in Nootdorp gewond, toen door
een lek in een tank met ontvlambaar
gas een hevige ontploffing ontstond.
Bij het stookhuis van een tuinders-
bedrijf raakte een gastank, die via een
takel van eenn vrachtuato op een an
dere wagen werd gehesen, beschadigd,
waardoor gas vrij kwam.
Waarschijnlijk door de warmte van
de motor, ontvlamde het gas waardoor
het stookhuis in brand vloog. De olie
ketel ontplofte vervolgens, waarbij een
steekvlam van zeker honderd meter
ontstond.
Dialoog
CARACAS Een Boeing-707 van
Air France is gisteravond, twee mi
nuten nadat het van de luchthaven
bij Caracas was opgestegen, op enke
le mijlen uit de Venezolaanse kust in
zee gestort. Waarschijnlijk heeft nie
mand van de 62 inzittenden het onge
luk overleefd.
De machine verloor na de start
hoogte. Er deden zich twee ontplof
fingen voor waarna de Boeing in het
betrekkelijk ondiepe water stortte.
HEDENAVOND
laatste MEUBELSHOW
TOT 9 UUR GEOPEND
RAPENBURG 1 B RUNSBURG
De image van de hippies in Ameri
ka heeft een geduchte deuk gekre
gen door het feit dat enkelen van
hen betrokken zouden zijn geweest
bij de moord op de filmactrice
Sharon Tate. Hier een archieffotó
van de 34-jarige „hippieleider"
Charles Manson uit Independence,
Californië, die en met hem
andere jongeren verdacht ivordt
van de moord op Sharon Tate en
haar vrienden. Manson is overigens
ook in arrest wegens brandstichting
en heling.
J7EN voorname bezigheid van d«
Navo-ministers, die ook morgen
nog te Brussel bijeen zijn, is het op
stellen van een communiqué. Dit,
geeft in grote lijnen weer. waar de
heren over gesproken hebben.
Elke nieuwe bijeenkomst kan een
verrassing opleveren. Dat moet ook
nu weer worden afgewacht. De door
de landen van het Warschaupact
voorgestelde veiligheidsconferentie
zou ervoor kunnen zorgen.
Tot dusver hebben de landen van de
Navo zich op het standpunt gesteld,
dat de tijd voor zulke besprekingen
nog niet rijp is, maar zij verzuimden
aan te geven, wanneer dat wèl het
geval zou zijn.
De positie van Amerika en Canada
als outsiders kan de aanleiding niet
zijn, omdat van Russische zijde ook
in de afgelopen weken te kennen is
gegeven dat vertegenwoordigers van
deze landen welkom zijn.
De Navolanden zijn van mening, dat
een veiligheidsconferentie pas zin
heeft, als tevoren vaststaat dat zij het
begin van een succes kan opleveren.
Ook nu achten zij de voorstellen van
de andere zijde te vaag.
Er moeten meer concrete punten op
de agenda komen, zoals verbetering
in de Berlijnse situatie, regelingen
van wapenbeheersing en (waarom
niet?) het gemeenschappelijk terug
trekken van troepen.
Tot degenen die zich afvragen, wan
neer de tijd wel rijp is, zeggen de
Navolanden, dat door het afleggen
van verklaringen aan beide zijden
sinds maart vorig jaar al een soort
dialoog tussen Oost en West bestaat.
Al te veel waarde moeten wij aan
deze mini-dialoog echter niet toe
kennen. Beter zou zijn, voorbereiden
de besprekingen mogelijk te maken
om een agenda op te stellen, naar het
voorbeeld van het gesprek tc Hel
sinki.
Daar bespreken Russen en Amerika
nen de mogelijkheden van een con
ferentie over beperking van de stra
tegische bewapening, zonder dat één
der partijen zich tot iets verplicht,
als het resultaat tegenvalt.
Bijzonder interessant is wat Frank
rijk gaat doen, nu president Pompi
dou gelegenheid heeft gehad wat be
ter over het vraagstuk van de Euro
pese veiligheid na te denken. Zal zijn
invloed merkbaar zijn.
De Haagse top van enkele dagen ge
leden heeft geleerd, dat hij goed is in
het beïnvloeden van de samenstelling
van een communiqué. Misschien
slaagt zijn vertegenwoordiger in de
Navo-ministerraad daar mrogen
óók in.
Foam de Luxe
gezond, verkwikkend slapen
(Van onze paiTementsredactie)
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft gistermiddag een
motie van de heer Jongeling van
het GPV verworpen. Nog geen
twintig Kamerleden steunden
deze motie, waarin ondermeer
teleurstelling wordt uitgespro
ken over het uitvoeren van de
volksraadpleging door Indonesië.
Die stemmen waren van de fracties
van de Boerenpartij, groep-Harmsen,
groep-Aarden, SGP, de heer Roethof
van de PvdA en de heren Nypels, De
Goede en Imkamp van D'66.
De drie christelijke regeringspartij
en lieten weten, dat hun tegenstem
men niet- betekende, dat zij het met
de manier waarop Indonesië de daad
van vrije keuze heeft uitgevoerd,
eens zijn. Maar minister Luns heeft
in de algemene vergadering van de
VN gehandeld in overeenstemming
met de wensen van deze fracties.
Aanvaarding van de motie zou
overigens geen enkele zin hebben
voor de bevolking van West-Irian.
Het is nu zaak de betrekkingen met
Indonesië te verbeteren. Alleen op
die manier kan Nederland nog wat
voor de Papoea's doen. aldus de
KVP'er Mommersteeg, die ook na
mens ARP en CHU sprak.
De PvdA is het eens met. de kritiek
van de motie op minister Luns en
ipPREUÜ
Mannen onthouden met
hun geest, vrouwen met hun
hart..
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Zestien „telcentra"
zijn bezig de opbrengst te tellen van
de radio- en tv-actie voor Tunesië
van gisteravond. Het juiste bedrag
(inclusief dat van de giro) zal pas
omstreeks 13 december bekend zijn.
Hulp kon gisteravond geboden
worden öf door overschrijving op
giro 999 van het Nederlands Comité
Hulp aan Tunesië of door geld in
een envelop te doen en te posten in
de dichtstbijzijnde brievenbus, met
slechts de vermelding 999.
Dit laatste was een unicum, dat
door de PTT nog nooit is toegestaan.
De toeloop was groot.
De PTT vestigt er de aandacht op,
dat thans geen bijdragen meer in de
brievenbussen kunnen worden ge
deponeerd. Deze actie liep gister
avond om elf uur af. Verdere bijdra
gen kunnen alleen via gironummer
999 worden overgemaakt.
ZEELAND
Deze landelijke hulpactie was al
voorafgegaan door een actie in zeven
Brabantse en Zeeuwse plaatsen, die in
1953 zelf in ernstige mate door een
watersnoodramp werden getroffen:
Duiveland, St.-Philipsland. Kortgene,
Kruiningen, Fijnaart-Heinigen, Oude
Tonge en Nieuwe Tonge. In deze
plaatsen en hun omgeving werd in to
taal 26.628,19 opgehaald, dat is ge
middeld ruim een gulden per hoofd
van de bevolking, in Nieuwe Tonge
zelfs twee gulden.
Per plaats waren de opbrengsten:
Duiveland 5.636,70, St. Philipsland
2.872, Kortgene ƒ1.927, Krui
ningen 5.324,33, Fijnaart-Heiningen
ƒ3.453,50, Oude Tonge ƒ3.087,29 en
Nieuwe Tonge 4.327,37.
Vanmorgen om zes uur zyn 190 mi
litairen van een speciaal samengestel
de genieconstructiecompagnic van
Schiphol naar Tunesië vertrokken om
hulp te bieden in een zwaar getroffen
gebied ten zuiden van Kairouan.
De soldaten zullen hier gedurende
drie maanden worden ingeschakeld
bij het herstellen van een drinkwater
leiding, een irrigatie-waterleiding en
van waterputten, landbouwgronden en
irrigatiewerken.
De groep werd uitgeleide gedaan
door de staatssecretaris van de land
macht, de heer J. C. E. Haex,
BEAUCHÈNE
RITA)
„Ik weet, dat de som fout is. Maar
nu helpt mijn vader me met mijn
huiswerk zonder er over Ie klagen."
Zon
en maan
5 december zon op 8.31, onder
16.30; maan op 3.31, onder 14.01;
9 december NM
Barometerstand heden 10 uur:
75.2 cm (1003 millibaar) stijgend.
zijn houding in de VN. De minister
was op z'n minst verplicht een be
hoorlijke uitvoering van het akkoord
van New York te verlangen. Maar
het feit dat de bewindsman „onder
de maat" is gebleven betekent niet
dat men de bevolking van het voor
malig Nederlands Nieuw Guinea met
illusies tevreden moet stellen. Want
deze motie roept volgens de
PvdA-fractie alleen maar illusies op.
Het debat werd bijgewoond door
enkele tientallen Papoea's, die tevo
ren op het Binnenhof hadden gede
monstreerd voor het zelfbeschik
kingsrecht van West-Irian.
DE BILT Opklaringen en op
de meeste plaatsen droog weer.
Vannacht en morgenochtend over
wegend lichte vorstt. Morgenmid
dag temperaturen enkele graden
boven het vriespunt. Zwakke tot
matige wind tussen noord en
noordoost, aan de kust af en toe
vrij krachtig.
DE BILT Van Scandinavië
strekt zich naai- het zuiden tot
Italië een langgerekt gebied van
lage druk uit. Anderzijds bevindt
zich ten noorden van de Azoren
de kern van eèn krachtig en om
vangrijk hogedrukgebied. Tussen
beide systemen staat een noorde
lijke stroming. Hiermee trok gis
teren een storing over ons land.
die op de meeste plaatsen enkele
millimeters regen veroorzaakte
Inmiddels breidt een uitloper
van genoemd hogedrukgebied zich
over de Britse eilanden uit naar
Scandinavië, terwijl boven Italië
de druk laag blijft. Voor het ko
mende etmaal wordt dan ook een
wind verwacht tussen noord ên
noordoost met op de meeste plaat
sen droog weer. In de nacht zal
de temperatuur in het binnenland
plaatselijk tot enkele graden on
der nul dalen, overdag zal hij
tot even boven het vriespunt op
lopen.
Vooruitzichten voor zaterdag:
aantal uren zon: 0 tot 4; min.
temp.: 1 tot 7 graden onder nor
maal: max. temp.: 2 tot 8 graden
onder normaal; kans op een droge
periode van minstens 12 uur: 90
procent; kans op een geheel droog
etmaal: 70 procent.
