AR ZWICHT VOOR WITTEVEEN
0LGA
Commentaren
Astronauten bewegen zich
moeiteloos op de maan
ihm m ars» mw
morgen
lekkere saucijzen
Papoea's krijgen geen
nieuwe „vrije keuze"
Het Kwartet
Kabinet unaniem: onaanvaardbaar
1 Amendement-Kieft ingetrokken
BERAAD MINISTERS
TELEFOONTJE PREMIER
Geen crisis om een
zakelijk verschil
IK geef op als
nieuwe abonnee;
Ook tweede wandeling succes
-
Vanavond in
stuurcabine
Namen componisten
op KLM-toestellen
Dr. Haex met
buitengewoon
verlof
D'
Oude regeling
jaar handhaven
(RITA)
HIT WEER
Minder wind
Nieuwe Leidse Coeramt
Donderdag 20 november 1969 50ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich Is ghebleven
mijn hert in teghenspoetl"
lofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441
- Giro 58936 -
Abonnementsprijzen p.w. ƒ1,16, p. m. ƒ4,95, p. kw. ƒ14,85
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
„Als politicus loop je altijd het risico, dat je eens een neder
laag lijdt", zo reageerde vannacht a.r. fractieleider mr. Biesheuvel
na afloop van de Kamervergadering. De gevolgde strategie was
erhter al uren tevoren vastgesteld (zie pagina 9).
Nederlaag
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De ARP heeft om een zakelijk verschil geen kabi-
letscrisis willen veroorzaken. Daarom deelde fractieleider mr. B. W.
liesheuvel even na middernacht mee, dat het amendement Kieft-
Joudzwaard, waarover minister Witteveen namens het gehele
[abinet het harde „onaanvaardbaar" had uitgesproken, zou worden
ngetrokken. Zo was het voorlopig voortbestaan van het Kabinet
verzekerd.
Een duidelijk teleurgestelde frak-
ieleider van de PvdA, drs Den Uyl
eageerde na het intrekken van het
het Kabinet gévaarlijke amen-
ement:
,Het doek is voorlopig gevallen. De
drie van Drachten en Dronten zijn
tarnen thuis met de VVD. Dit is de
11/ grote dag voor de VVD. Biesheuvel
bukt voor Witteveen. Dit kabinet
jwordt beheerst door de VVD".
Amendement
De discussie tussen de fraktie van
de ARP en minister van financiën
Kitteveen duurde gisteren de gehele
Ie middag en avond voort en werd puur
zakelijk gevoerd. De minister hield
vast aan een belastingverlaging van
600 miljoen gulden 1970 en 300 mil
joen in 1971.
De ARP wilde de totale verlaging
van 900 miljoen gelijk over de twee
jaren verdelen.
Toen bleek, dat het zakelijk geschil
met de minister bleef bestaan en men
elkaar in het ingewikkelde debat niet
kon overtuigen, dienden de heren G.
'j A. Kieft en drs B. Goudzwaard hun
wmendement in om een uitspraak van
Ede Tweede Kamer te vragen. Tevoren
had minister Witteveen een ernstig
—i beroep gedaan op de fraktie de be-
izwaren te laten vallen.
Kabinet
Na het indienen van dit amende
ment werd het Kabinet bijeenge-
trommeld voor een bijeenkomst in
het gebouw van de Tweede Kamer.
De ministers (ook de leden van de
ARP) besloten tot het „onaanvaard
baar" over het amendement van de
ARP.
Premier De Jong stelde, alvorens
minister Witteveen het „vonnis" over
het amendement in de Kamer zou
laten horen, de leiders van de rege-
ringsfrakties van dit besluit op de
hoogte.
Na deze belangrijke mededeling
van minister Witteveen werd de ver
gadering ongeveer twintig minuten
geschorst. In deze tijd besloot de
fraktie van de ARP, die steeds
eensgezind was, unaniem tot het in
trekken van het amendement.
Zakelijk
„Wij hebben het steeds op een za
kelijke basis willen uitvechten. Wij
betreuren het, dat de regering aan
een zuiver zakelijk geschil politieke
consequenties heeft verbonden", ver
klaarde een enigszins uit het veld
geslagen mr Biesheuvel. Hij vervolg
de: „Wij trekken het amendement in
om geen grotere belangen in gevaar
te brengen. Wij waren namelijk ook
verantwoordelijk voor de totstandko
ming van dit kabinet. En dit kabinet
kan nog belangrijk werk verrichten."
Dat vertrouwen in het Kabinet
bleek drs Den Uyl (de leider van de
PvdA-oppositie niet te hebben: ,Dit
kabinet draagt duidelijk de signatuur
van de WD. Daar is de ARP
aansprakelijk voor. Het Kabinet
steunt op vier partijen. Maar een van
die partijen is wezenlijk andere op
vattingen toegedaan. Dat is een
slechte zaak voor het land." Drs Den
Uyl maakte nog deze opmerking: „De
schutter van de schoten voor de boeg
heeft eindelijk raak geschoten. Hij
trof zichzelf."
Schij
in
Reaktie van mr Van Mierlo van
D'66: „Twee dagen heeft men de
schijn opgehouden van een zakelijke
discussie. Dit is een devaluatie van
het parlementaire overleg."
„Het vaderland", zei mr Van Mier
lo, „is maanden lang in de ijzige pu-
bliciteitsgreep van Biesheuvel ge
weest." Drs J. M. Aarden voorspelde:
„Eens zal de ARP de goede keus
doen."
Tenslotte het plechtige dankwoord
van minister Witteveen: „Ik spreek
namens de regering de erkentelijk
heid uit voor het intrekken van
De minister kon nauwelijks zijn be
leefde zin afmaken. De linkerzijde
van de kamer en de volle publieke
tribune joelden. Veel luider dan toen
mr Biesheuvel het amendement in
trok.
1
VOOR IEDER DIE
NU EEN NIEUWE
iiïwmsiABONNEE OPGEEFT.I
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
„Ergens boven Nederland" werd deze foto gemaakt: de vier nieuwe aanwinsten van de Koninklijke lucht
macht de majestueuze NF-5-b-straaljagers als een gracieuze stalen compositie van zelfvertrouwen in hun
élement, de wijde vrije ruimte, op weg naar de vliegbasis Twente.
Voor vanavond staan nog de
volgende manoeuvres op het pro
gramma voor de terugkeer van
de Apollo-12 naar de aarde:
19.03 uur: vastkoppelen van
maanlander aan stuurcabine
20.28 uur: commandant Conrad
terug in stuurcabine
20.43 uur: piloot Bean ook te
rug in stuurcabine
20.49 uur: maanlander wordt
afgestoten
23.18 uur: maanlander stort
neer op de maan
morgenochtend
05.03 uur: begin rustperiode
van ruim acht uur
(Van onze ruimtevaartredacteur)
HOUSTON Ook de tweede
maanwandeling van Conrad en
Bean, die op het ogenblik alweer
met hun Intrepid in een baan
om de maan zijn, is een gran
dioos succes geworden.
Vier uur lang een half uur
langer dan in het programma
stond zijn zij vandaag buiten
geweest, hebben honderden me
ters gelopen, drie kraters be
zocht, grondmonsters genomen
en, als klapstuk van de onder
neming, een bezoek gebracht aan
de ruimtesonde Surveyor-3,
waarvan zij o.m. de tv-camera
hebben meegenomen.
Opdrachten die zij met grote
opgewektheid uitvoerden. Voort
durend maakten zij grappen,
lachten en zeiden dat het best
uit te houden was op de maan.
Conrad riep op een zeker mo
ment zelfs uit: „Dit is zo iets
fantastisch, ik kan wel springen
van plezier!"
Voor de televisiekijkers op aarde
was deze wandeling minder fantas
tisch. De tv-camera, die gisteren na
drie kwartier in actie te zijn ge
weest defect raakte, kon ook van
daag niet meer worden gebruikt.
Volgens Bean kwam dit doordat
de kabel van de maansloep naar
de camera op een plaats gesmolten
is, maar Houston houdt het erop,
dat de lens door het felle zonlicht
is ingebrand. De camera is mee te
ruggenomen om te worden onder
zocht.
De tweede wandeling begon van
morgen om vijf uur, anderhalf uur
voor de vastgestelde tijd. De astro
nauten hadden verzocht wat eerder
te mogen vertrekken omdat zij
eerder wakker waren geworden.
„Hoe lang hebben jullie geslapen?",
vroeg Houston. „Kort maar lekker"
antwoordde Conrad. Hij zei, dat zij
haast wilden maken met het ont
bijt en de uitwisseling van con-
trolegegevens met de vluchtleiding.
Evenals op de eerste wandeling was
ook nu hun eerste opdracht het ver
zamelen van gesteente. Conrad zei,
dat hij een stukje steen losmaakte,
dat typisch was voor het andere ge
steente in de streek. Terwijl hij hier
mee bezig was, trapte hij wat stof
weg en vond toen een veel lichter ge
kleurd gesteente, dat er uitzag als ce
ment. Volgens Conrad lag het ge
steente aan de ene zijde van de kra
ter keurig gespreid en aan de andere
niet.
Ook moesten zij van Houston een
steen ter grootte van een grapefruit
in de krater laten rollen. De geleer
den wilden weten of dit via de giste
ren geplaatste seismometer hoorbaar
was. Dit bleek inderdaad het geval.
Het geluid werd zelfs zo voortreffe
lijk geregistreerd, dat de astronauten
de handeling moesten herhalen.
In totaal hebben Conrad en Bean
uit drie kraters stenen verzameld. Op
de bodem van de derde krater zei
Conrad: „Het ziet eruit alsof op de
bodem gesmolten materiaal ligt." Het
maanstof had, volgens de astronauten,
in het zonlicht een bruinachtige kleur.
Conrad en Bean bleken weinig
moeilijkheden te hebben met het af
dalen van de kraterhellingen. Het
tien meter lange koord, waarmee zij
aan elkaar waren gebonden, hoefden
zij dan ook nauwelijks te gebruiken.
Ook de afdaling naar de Surveyor, die
sinds april 1967 in een krater ligt, le
verde geen moeilijkheden op.
Doel van dit bezoek was na te gaan
hoe het apparaat zich had gehouden
onder stralingen en extreme tempera
tuurschommelingen. Ook wil men na
gaan hoe eventueel microscopisch le
ven, dat mee naar de maan is gegaan,
de invloeden heeft doorstaan.
Tegen half zeven bereikten de as
tronauten de fotoverkenner. Eerste
vraag van Conrad aan Houston was:
„Welke kleur had de Surveyor by het
vertrek? Wit? Nu is hy donkerbruin."
Hy voegde eraan toe dat de gaten, die
het ruimteschip had gegraven, nog
zichtbaar waren.
Voor vervolg zie pag. 13
SCHIPHOL De zes Douglas DC-
10-30 straalvliegtuigen, die de KLM
in bestelling heeft, zullen genoemd
worden naar bekende componisten,
t.w. Bach, Beethoven, Chopin, Ravel,
Mozart en Verdi. De eerste Douglas
DC-10-30 zal in november 1972
worden afgeleverd.
LEIDEN Aan dr. A. J. C. Haex
is op zijn verzoek buitengewoon ver
lof verleend als voorzitter van de
Gezondheidsraad. Dr. Haex stelt er
prijs op zijn functie voorlopig near
te leggen in afwachting van het on
derzoek dat de Haagse rechter-com-
missaris zal instellen in verband met
zijn rol in de affaire-Ben Korsten.
Het gaat hier om de vraag of dr.
Haex al dan niet een valse verkla
ring heeft verstrekt over een ziek
te kost en verzekering voor de heer
Korsten.
PERFOLATEX
matras
super aktiverende nachtrust
inkomsten- en loonbelasting
wordt volgend jaar niet met 450
miljoen, maar met 600 miljoen ver
laagd.
De fraktie van de ARP. die de infla
tiecorrectie uit bezorgdheid voor de
ontwikkeling van de conjunctuur wil
de beperken, heeft gisteren in de
Tweede Kamer een zakelijke neder
laag moeten lyden. Omdat minister
Witteveen het amendement van de
ARP „onaanvaardbaar" noemde en
meedeelde, dat by aanvaarding van
het voorstel het kabinet zou aftreden.
„Het doet je wel wat, als je het ver
liest", erkende fraktieleider mr. Bies
heuvel na de vergadering. Maar even
leek het erop, gezien de felle reaktie
en scherpe kritiek op de ARP, dat
oppositieleider Den Uyl niet de za
kelijke, maar de politieke nederlaag
had geleden.
Tenminste, de kans dat het kabinet
zou vallen was verkeken. En hy had
nog zo geprobeerd het vuurtje tussen
ARP en minister Witteveen aan te
wakkeren.
Verzwakt
A AN het gevecht van de ARP om de
belastingverlaging tot 450 mil
joen gulden te beperken kan veel uit
leg worden gegeven.
Duidclyk is, dat om een zakelyk ge
schil, hoe belangryk dat ook mocht
zyn, dit kabinet niet ten val mocht
worden gebracht. Men wilde geen
starre volhouders zyn. Daarom werd.
volgens de opgestelde strategie, de te
rugtocht aanvaard.
Dat kan een minder goede indruk ge
ven. Maar het is niet altyd oneervol,
te retireren. Wèl kan het een teken
van zwakte zyn van een kabinet, het
„onaanvaardbaar" te laten horen.
Vooral als dit kort achtereen gebeurt.
Het is duidelyk, dat het kabinet niet
sterker, maar verzwakt uit de strijd
tevoorschijn is gekomen.
Over de politieke situatie schrijven
we de komende dagen meer.
Midden- en kleinbedrijf
DEN HAAG De Raad voor het
midden- en kleinbedrijf heeft staats
secretaris Van Son van economische
zaken voorgesteld de oude regeling
voor bedrijfsbeëindiging voor onder
nemers in het midden- en kleinbe
drijf te laten voortduren tot 1 janua
ri 1971.
Zoals bekend is de oude regeling
gisteren buiten werking gesteld zon
der dat er (voorlopig) een andere
voor in de plaats komt.
VN VERWERPEN VOORSTEL GHANA
NEW YORK Een poging
van Afrikaanse landen om de
Papoea's op West-Irian in 1975
opnieuw een kans te geven zich
uit te spreken over onafhanke
lijkheid, is mislukt.
De Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties verwierp gisteren
de amendementen hierover, door
Ghana ingediend, met 15 stemmen
voor, 60 tegen en 39 onthoudingen.
Dr. Daisy Polanen, die door de Pro
gressieve nationale partij zal worden
voorgedragen als gevolmachtigd mi
nister van Suriname in Nederland.
m inzenden aan Bureau van dit blad O hokje zwart maken naar keuze
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden.
een goed stuk vlees hoort erbfj
bloemkool, savooiekool of
witte kool met
Opdienen met aardappelpuree.
Smakelijk eten.
Een dapper man loopt niet
meer gevaar dan een lafaard.
NAPOLEON
„Zoekt u dit soms, pap?"
Barometerstand: heden 10
uur 75.6 cm. (1008 millibar)
constant.
Zon en maan
21 november zon op 8.10; onder
16.42; maan op 15.09. onder 5.16;
24 nov. V.M.
DE BILT Een langgerekte
gordel van hoge luchtdruk strekt
zich uit van de Canadese oost
kust tot in het Middellandse-
zeegebied, terwijl boven Scan
dinavië een omvangrijke lage
drukgebied ligt. Tussen beide
systemen staat een sterke wes
telijke luchtstroming, waarin
een golfvormige storing over de
Noordzee zeer snel naar het
oosten trekt. Het hierbij beho
rende koufront passeerde in de
nacht en ochtend van vandaag
het land, waarbij enige, meest
lichte, regen viel.
De lucht achter het front was
wat kouder en droger, doch door
de onstabiele opbouw kwamen
wel buien tot ontwikkeling. Voor
het komende etmaal moet op
aanhoudende toevoer van deze
lucht worden gerekend, waarbij
de wind en buiigheid geleidelijk
iets zullen afnemen.
Vooruitzichten voor zaterdag: I
aantal uren zon: 0 tot 4; min.
temp.: omstreeks normaal; max.
temp.: omstreeks normaal: kans f
op een droge periode van min- j
stens 12 uur 60 procent; kans op j
een geheel droog etmaal: 30
procent.
De poging mislukte doordat de Azia
tische landen zich als één blok ach
ter Indonesië hadden geschaard en
de andere landen in het algemeen
een einde aan de zaak wilden maken.
Met 84 stemmen voor, nul tegen
en 30 onthoudingen werd daarna de
resolutie aanvaard waarbij een ein
de kwam aan het debat over West-
Irian. Het rapport van Thants spe
ciale afgevaardigde Ortiz Sanz werd
voor kennisgeving aangenomen.
Aanfluiting
De Ghanees Richard Akwei beti
telde de ,,daad van vrye keuze",
door Indonesië georganiseerd, als
„een aanfluting van democratie en
recht". Hier waren internationale
beginselen geschonden, zei hij.
Davidson Nixo, de afgevaardigde
van Sierra Leone, merkte op dat
geen gemeenschap zo primitief kon
zijn dat haar de vitale uitoefening
van zelfbestuur in de moderne we
reld voor onbepaalde tijd kon wor
den ontzegd.
Minister Luns, die zich vrij tevre
den toonde, zei dat tijdens het lange
debat duidelijk was geworden dat er
in veel kringen in de VN meer in
houd wordt gegeven aan het begrip
zelfbeschikking dan men had ge
dacht. De Indonesiërs waren teleur
gesteld. Zij hadden minder moeilijk
heden verwacht.
Hartzeer
Luns moest in zijn stemverklaring
toegeven dat het in 1962 gesloten
verdrag is nagekomen. Nederland,
aldus de minister, heeft aanvanke
lijk een ander plan ingediend, waar
bij West-Irian onder de voogdij van
de VN zou blijven en Nederland de
Papoea's in staat zou stellen zich
voor te bereiden op zelfbestuur.
Maar dat plan was verworpen en
Nederland had met meer hartzeer
dan zijn vriend Indonesië toch de
overeenkomst gesloten. De minister
zei begrip te hebben voor de opposi
tie van enkele Afrikaanse landen,
maar hy kon de Ghanese voorstellen
niet aanvaarden.
Nicolaas Jouwe beloofde dat hij
zijn strijd zou voortzetten. In elk ge
val, zei hij, heeft men tijdens dit de-
bal kunnen zien dat de meerderheid
van het Westiriaanse volk zich niet
heeft kunnen uitspreken over de on
afhankelijkheid die het toekomt.