DR-BEELD VERTEKEND
Met liefde afgeweken
Atoomklokken
zetten uw
horloge gelijk
WEG-WAGON
Sensationele
omwenteling
in uurwerken
ZAT6RDAG 15 NOVEMBER 1969
NOS - documentaire
was sterk eenzijdig
Werkelijke situatie
spreekt andere taal
Het is diep teleurstellend te vernemen, hoever men is gevorderd op het
■bied van objectieve registratie, teneinde het Nederlandse volk op wens
inde NOS eerlijk voor te lichten. Aldus begint de brief van een in
glië wonende zakenman, geschreven naar aanleiding van de enige tijd ge-
den uitgezonden NOS-documentaire over de DDR, zoals de Russische zone
in Duitsland wordt genoemd.
Objectief relaas van
een anoniem zakenman
In de afgelopen jaren bracht de-
zakenman een twintigtal bezoe-
n aan de DDR, in het kader van
zakelijke relaties tussen Italië
de DDR. Zijn reactie: de
)R-propaganda "19 er heerlijk in
islaagd twee jonge en uiterst
Hollanders bij de neus te
•men.
Almar Tjepkema en Jaap Walvis
|n de dupe geworden van een
n en vernuftig staaltje van goed
organiseerde propaganda. Dat is
[zonder jammer. Een volkomen
irtekend beeld werd hierdoor
iorgeschoteld aan miljoenen Ne-
iriartders, die niet „een eigen
irdeel" konden vormen, als ge-
>lg van eenzijdige en niet-objec-
eve registratie. Het is duidelijk,
beide jongemannen slechts
ssproken hebben met „de juiste
armer» op de juiste plaatsen", zo-
BIJLAGE VAN
HET KWARTET
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
als de hoofdredacteur van het
tv-journaal van de DDR.
Daarom wil ik in het kort mijn
ervaringen schetsen, die ongetwij
feld door honderden Nederlandse
zakenlieden bevestigd kunnen wor
den, die ook in de DDR waren.
Je kunt gaan en staan waar je
wilt, zegt de documentaire van de
NOS.
Dat is niet waar. Evenals
Rusland is de Sowjetzone van
Duitsland verdeeld in zones of
„Bezirke". Voor westerse bezoe
kers is het verkrijgen van een
„groot-visum" een- zeldzaamheid.
Het geeft recht op een ongelimi
teerd aantal reizen, via alle
grensovergangen.
In alle andere gevallen is de
procedure als volgt: de DDR
verstrekt een fcnreis-visum, vervol
gens een zgn. verblijfsvergunning
voor een bepaald „Bezirk" en
daarna weer een uitreis-visum. Wil
men van het ene naar het andere
„Bezirk" reizen, dan moet men
zich bij de plaatselijke politie af
melden en bij die in het volgende
„Bezirk" direct aanmelden.
Het is mij In een hotel te
Dresden overkomen, dat de politie
's nachts om twee uur bij mij aan
klopte. Ik had een verblijfsvergun
ning voor het Bezirk Leipzig, maar
niet voor Dresden. De hotelrecep
tie had mij ten onrechte geaccep
teerd, omdat er in mijn paspoort
een oude vergunning y°or
Dresden zat, die al lang was. ver
lopen. De volkspolitie werkte ech
ter accurater en na veel en lang te
hebben onderhandeld mocht ik nog
tot 8 uur blijven.
Over censuur gesproken: Het
eerste wat men aan de, Oostduitse
grens te horen krijgt is: „Hebt u
Duitse lectuur bij u?" Tijdens mijn
En de heer zei tot de tuinman: hier
heb je een schema, richt de tuin in zo
als ik het hebben wil, maak de paden
volgens de lijnen die ik heb aangege
ven, plant de rozen op de plek die ik
heb aangeduid, de leliën precies langs
de vijver in het midden zodat ze een
mooi geheel met de lotussen vormen,
de gladiolen langs de heg zorgvuldig
draperen langs de rotspartijen. Wijk
niet van de instructies af.
De tuinman toog aan het werk, hij effende nauwgezet het terrein voor de paden,
markeerde de plaatsen waar de rozen moesten komen en ook aan de perken met
de leliën besteedde hij veel aandacht. Maar halverwege zijn arbeid kreeg hij lust
om de rozen net anders te planten dan daar waar de heer het wilde, ook de gladio
len pootte hij niet nauwgezet tussen de rotspartijen zoals op het schema stond aan
gegeven, kortom hij week en niet gering af van de instructies van zijn heer.
Toen de heer terugkwam en het werk
zag daf de tufnman had gedaan, werd
hij eerst toornig dat zijn dienaar was
afgeweken van de lijnen die hij had
aangegeven. Hij zag de rozen net an
ders dan hij ze had gegroepeerd en ook
de combinatie leliën-lotussen was niet
volgens het schema. Maar toen hij alles
nader overzag, kwam hij tot de ontdek
king, dat het toch ook wel zo kon, dat
het lang niet onaardig was en bovenal,
hij was ervan overtuigd, dat zijn tuin
man het met liefde en overgave had
gedaan en dat wat met liefde tot stand
wordt gebracht meer waarde heeft dan
het werken volgens instructies
RUDI ROMER
laatste bezoek werd mij zelfs een
autotechnisch weekblad dat ik
voor een van mijn kennissen
(overigens lid van de SED) had
meegenomen ontnomen. In Neder
land staat op het bezit van com
munistische lectuur geen straf.
Zelfs de Prawda en Neues
Deutsohiand zijn op de grote sta
tions te koop.
De dochter van een zeer goede
vriend van mij in Leipzig weigerde
vorig jaar een stuk te tekenen
waarin de gewapende interventie
van de DDR in Tjsechoslowakije
werd gerechtvaardigd. Zij was der
dejaars aan een medische facul
teit. Andere studenten weigerden
eveneens. Ze zijn nu allen „stu
dent-af". Er ia plotseling een
„overcapaciteit" aan medische
studenten.
Vrije beroepskeuze bestaat wèl
in de DDR. De studenten echter
worden daar ingezet waar ze no
dig zijn. Van arbeidsplaats veran
deren Is in het land van Ulbricht
een moeilijke zaak. Indien een ar
beider wil veranderen krijgt hij
slechts toestemming als zijn vorige
werkgever ermee akkoord gaat
Wat dat betekent begrijpt men al
leen wanneer men weet dat de
staat de werkgever van allen is.
Terecht zegt de NOS-reportage:
Politiek komt overal aan te pas.
De DDR-doctrine schrijft dit voor
niet facultatief, maar verplicht. In
alle bedrijven ongeveer een uur
per week. Niemand ontkomt daar
aan. Het Is dan ook duidelijk,
waarom de door het NOS-team
ondervraagden geen kritiek lever
den. Staf en kéder verdwijnen re
gelmatig voor een of twee jaren in
„die Partei-Schule". Zij komen
daarna weer „fris" in het be
drijfsleven terug op de plaats,
waar de partij hen wil hebben.
Naar de westerse tv kijken i6
„ongewenst". Op vele woningen
staat de hoofdantenne als centrale
ontvanger op het oosten gericht, 's
Avonds worden op de meeste bal
kons (ik spreek van Leipzig) ne-
venantennes geplaatst om de pro
gramma's van het „ongewenste
Westen" te kunnen opvangen.
Graag laat ik enkele cijfers
spreken. Anno 1969 bedraagt het
maandsalaris van een gekwalifi
ceerde arbeider 650 Oostduitse
marken, waarvan de effectieve
koopkracht viermaal zo laag is
als die van de West-Mark. Gekwa
lificeerde kantoorkrachten verdie
nen iets minder. Een nylon hemd
kost 60 tot 80 Oostduitse marken,
koffie 70 tot 90 per kg.
Een gemiddeld pensioen haait
nog niet de 200 mark per maand.
Groenten en fruit zijn slechts tijde
lijk voorhanden. Ervaren bezoekers
Nederlandse chauffeurs discussiëren met Oostduitse wachtposten, nadat voor de zoveel*
ste keer de autobaan van en naar Berlijn is geblokkeerd.
zien dan ook vaak rijen mensen
geduldig wachten, zelfs op hun
aardappelen. Sinaasappels en ba
nanen zijn een luxe.
Een tv-toestel kost ongeveer
drie maanden salaris. Een wasma
chine, die men volgens de
NOS-documentaire niet aan de
straatstenen kwijt kan, vraagt ruim
twee maanden salaris. Wasautoma
ten met program zijn schaars en
duur en slecht. Een auto, die een
jaar oud is, kost meer dan een
nieuwe, alleen maar vanwege het
feit dat hij direct leverbaar is. Op
een nieuwe moet men vier tot vijf
jaar wachten zelfs bij contante
betaling.
Het is een sprookje van de NOS
te zeggen: De auto wordt pas af
geleverd als alle termijnen zijn af
betaald en dat kan wel eens vijf
jaar duren, maar dan (wat een
prachtig commentaar, beste
NOS-mannenl), dan heb je 'hem
ook helemaal. Alsof het een won
der is, een auto „helemaal" te krij
gen, als hij betaald is. Wei, Ik zou
er niet verbaasd van opkijken, als
een koper in de DDR een halve
wagen voor zijn „hele" geld zou
krijgen.
Nog enkele overigens beken
de wetenswaardigheden voor
het NOS-team:
In de Sowjetzone van Duitsland
en Oost-Berlijn wonen achttien
miljoen Duitsers onder communisti
sche dictatuur:
2. wordt aan de bevolking het
zelfbeschikkingsrecht onthouden;
3. is er bij „verkiezingen"
slechts een eenheidslijst van het
„Nationale front" onder commu
nistische heerschappij:
4. heerst in de rechtspraak de
grondregel dat het recht in dienst
moet staan van de macht van ar
beiders en boeren;
5. houden ongeveer 15.000 ge
gradueerden van de staatsveilig
heidsdienst toezicht op alle gebie
den van het openbare en privéle-
ven;
6. zijn nog heden tienduizenden
politiek gekerkerden in tuchthui-
zen, gevangenissen en dwangar
beiderskampen;
7. mag het in de grondwet ge
waarborgde stakingsrecht niet
worden uitgeoefend;
8. krijgt de joodse bevolking
geen schadevergoeding voor ver
volging door het nationaal-socla-
lisme (1933-1945);
9. bestaat sedert eind 1960 geen
boerenstand meer, omdat alle boe
ren gedwongen werden toe te tre
den tot de „produktie-coöpera-
tieven van de landbouw";
10. is de communistische FDJ de
enige jeugdorganisatie, die haar
totalitaire aanspraken laat gelden
op de jeugd in haar geheel;
11zijn wetenschap en kunst on
dergeschikt aan de dogma's en
doelstellingen van het marxisme-le-
ninisme; en
12. voert het regime onophoude
lijk zijn atheïstische en anti-gods
dienstige propaganda.
De NOS-documentaire heeft
slechts één kant van de bekende
medaille laten zien. Het ergste is
daarbij dat men volhoudt een ob
jectieve en eerlijke registratie te
hebben gegeven. Het Nederlandse
volk is bij een dergelijke „bericht
geving" allerminst gediend. Het
wordt dan ook hoog tijd, dat bij da
NOS de „juiste man op de juiste
plaats komt". Het vertrouwen in de
objectiviteit van de berichtgeving
kan daarbij alleen maar gediend
zijn.
Aldus de ervaren briefschrijver,
die om begrijpelijke redenen onbe
kend wil blijven, maar wiens adres
bij de redactie van onze bladert
bekend is.
M
Over vijftien jaar regelen atoomklokken uw polshorloge. Dit beweert de journa
list Michel Broillet in de Tribune van Genève. De toekomst zal leren of hjj gelijk
heeft, maar een feit is dat zich als gevolg van de toepassing van de electronica een ra
dicale omwenteling voltrekt in de horloge-industrie. Binnen afzienbare tijd zal men
getuige kunnen zijn van een grondige verandering in het traditionele uiterlijk van
het polshorloge. Wijzer en wijzerplaat zullen plaats maken voor cijfers, die jaar,
maand, dag, uur, minuut, seconde en fractie van een seconde zullen aangeven.
Deskundigen menen dat over
vijftien jaar elk polshorloge zal
zijn uitgerust met een mini-
ontvangtoestel. Daarmee zal
het automatisch gelijk worden
gezet via tijdsignalen van het
door atoomklokken geregelde
chromatisch observatorium in
Neuchatel (Zwitserland).
Een dergelijk systeem wordt
reeds toegepast in een groot
deel van Europa. Het gaat hier
om een recente en opzienba
rende creatie van het chronome-
trisch observatorium in Neu
chatel die tot stand kwam in
nauwe samenwerking met het
Zwitsers laboratorium voor re
search in de horloge- industrie.
Tot voor kort hadden de
Europese landen een „tijd-
dienst" in gebruik die, hoewel
van hoge precisie, het beoogde
doel niet geheel bereikte, om
dat de zender niet het gehele
Europese continent kon bestrij
ken.
Door inschakeling van een
reuzezender op de lange golf
met een vermogen van 75 kHz
in Prangrins (tussen Genève en
Lausanne) is het echter mo
gelijk op een afstand van 2500
kilometer tijdsignalen te ont
vangen. Met andere woorden:
aan de rand van de Poolcirkel,
in Moskou, aan de Zwarte Zee
kust, in Noord- Afrika en IJs
land hoort men de meest nauw
keurige tijdmelding uit Pran
grins.
Aanvankelijk werd deze „tijd-
dienst" alleen voor wetenschap
pelijke doeleinden gebruikt,
met name op het gebied van de
geofysica, de sterrenkunde, de
landmeetkunde en het ruimte
onderzoek. Later paste men de
zeer nauwkeurige ontvangst
van signalen over heel Europa
ook toe in de uurwerkindustrie
voor het automatisch regelen
en afsteleln van tijdcentrales.
Zo wordt op vliegveld Genève-
Cointrin een electronische tijd-
centrale gebruikt die op één-
tienduizendste seconde na de
juiste tijd aan de reizigers mee
deelt.
Sinds 31 maart van dit Jaar bezit het
Vredespaleia In Den Haag een op Genève
aangesloten atoomklok. Naast de appa
ratuur de heer G. F. Bouer, voorzitter
van de Federation Horlogère Suisse.
De Zwitserse uurwerkfabriek
Ebauches SA fabriceerde een
atoomhorloge, Oscillatom ge
naamd, dat een precisie heeft
van 10-18, of: 1/10.000.000.000.000.
Dit betekent een afwijking van
slechts één seconde in 3000
jaar
Op ander terrein zou zulk
een precisie bijvoorbeeld bete
kenen dat de afstand tussen
aarde en maan tot op vier milli
meter kan worden berekend.
Of dat de omtrek van de aarde
tot op minder dan één- duizend
ste millimeter kan worden be
paald. Toepassing van dit „pre-
cisie-systeem" biedt het centra
le bureau voor de statistieken
de mogelijkheid het nationale
inkomen tot op een halve cent
vast te stellen.
De Amerikaanse self-made industrieel, George Lynch, heeft in zijn fabriek
in de staat Ohio een merkwaardige „kruising" tot stand gebracht. HIJ ont
wierp een Shuttle Wagon, een Dodge-truck, die zich zowel op de weg als
op spoorrails voortbeweegt. Dit is mogelijk door een extra voor- en achter
as, uitgerust met hydraulisch Intrekbare geleidewielen. De truck heeft vler-
wielaandrljvlng.
Lynch stuitte bij de constructie van zijn „weg-wagon" op twee problemen.
Ten eerste kostte het veel technische hoofdbrekens om een vooras te con
strueren die de voorwielen niet alleen op de rails kon houden, maar de
truck bovendien een geschikte draaicirkel op de weg kon verschaffen. Ver
der moesten hoge eisen worden gesteld aan het type band die 's werelds
eerste weg-rail-voertuig zowel op de weg als op de gladde stalen rails de
grootst mogelijke tractie zou kunnen leveren. Dit probleem werd opgelost
door toepassing van Goodyears „high-traction"-truckbanden. Deze banden
zijn geschikt om behalve het zeven ton wegende voertuig ook nog vijf vol
geladen goederenwagons met een snelheid van acht kilometer per uur te
verplaatsen. Met tien lege wagons kan de truck een snelheid van 40 kilo
meter per uur bereiken.
De Amerikaanse spoorwegmaatschappijen maken evenals het leger druk
gebruik van Lynchs vinding.
