IN BOUWCENTRUM
Goedhuis onder
behandeling
van dokter
Louis van Tulder
(77) verongelukt
VORMEN UIT ITALIË
Radikalen breken met
ARP in Utrecht
Er zijn geen arbeiders
voor al die plannen
Blanke slavin, giller
van eigen bodem
Congrespartij:
vertrouwen in
premier Gandhi
Directeur arbeidsvoorziening
over industrie Rijnmond:
Dit zijn de
zeven eisen
Staking op
scheepswerf
De Merwede
ZIN INTLEVEN-VERSTANDIG ETEN-BRIO,ONGEZOUTEN,ZUIVER PLANTAARDIG
13
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1969
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het Bouwcen
trum in Rotterdam heeft vanmorgen
de nieuwe ingang op de hoek van
het Kruisplein en hel Weena met de
daarachter gelegen ruime hal in ge
bruik genomen. Dat geschiedde met
de opening van de expositie Domus
Design door Don Livio Thcodoli, Ita
liaans ambassadeur in Nederland.
Die expositie is georganiseerd in sa
menwerking met het Italiaanse archi
tectuurtijdschrift Domus en het Ita
liaanse instituut voor de buiten
landse handel.
De ontwerper Gio Ponti gaf een
toelichting.
Domus Design blijft geopend tot en
met 6 deecember.
Hoewel deze expositie uitermate
boeiend is, kan men zich voorstellen,
dat een aantal bezoekers zich teleur
gesteld zullen voelen.
Het onderwerp is de industriële
vormgeving, waarin de Italianen het
Inderdaad bijzonder ver hebben ge
bracht. Welnu, wat er te zien is, be-
- treft in hoofdzaak meubilair. De ge
wone huishoudelijke zaken zoals kof
fiepotten, koffiemolens stofzuigers,
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Op bijzonder
voortvarende wijze heeft een
'groep Utrechtse radicalen bin
nen de ARP gebroken met deze
partij op provinciaal niveau. De
groep wenst nog wel in landelijk
verband als lid van de partij te
worden aangemerkt.
De voornaamste figuur in deze
jroep is mr. A. G. Smallenbroek, die
[ich reeds vele malen uitsprak tegen
^menwerking met KVP en CHU.
toals bekend is hier zowel voor de
ilad als de provincie Utrecht besloten
ot samenwerking met KVP en CHU
zoor de verkiezingen van volgend
Jaar.
Oorzaak van de moeilijkheden in de
irovincie Utrecht is thans, dat naar
iet oordeel van de groep radicalen op
je advieslijst voor de provinciale
itaten op verkiesbare plaatsen geen
radicalen voorkomen. Op vier van de
xes plaatsen staan de namen van
rittende fractieleden en de twee nieu
we kandidaten: H. P. Ester, Utrecht
en mr. J. A. Oosterhoff, burgemeester
van Lopik, worden niet radicaal ge
noeg geacht
De vier „blijvende" fractieleden
rijn: J. Nieuwenhuis, Utrecht, voor
zitter van de CNV-bond Unitas, L. W.
G. de Geus, burgemeester van Lin-
schoten, J. Berenschot, Breukelen en
mr. W. R. van der Sluis, een van de
;edeputeerden van de provincie
Jtrecht. De nummers 7 en 8 zijn de
heren J. van Houwelingen en C. J.
van Vliet, die voor de radicalen wel
aanvaardbaar zijn, maar naar hun
smaak niet hoog genoeg geplaatst
werden.
Geen vertrouwen
De AR-radicalen in de provincie
Utrecht hebben gisteravond in een
vergadering in Bunnik hun vertrou
wen in het provinciaal comité op
gezegd; zij zullen niet meewerken
aan de verkiezingscampagne in deze
Telefoontoestel naar ontwerp
van Marco Zuzano op de ten
toonstelling „Domus Design". Het
heeft de vorm van een doos niet
deksel waarbinnen kiesschijf en
spreékmicrofoon zijn besloten.
Bij gebruik klapt men het dek-
sel open. De Italiaanse Siemens-
I onderneming in Milaan brengt
het toestel in de handel.
provincie en trekken al hun kandi
daten van de advieslijst terug.
Behalve de heren Van Houwelingen
en Van Vliet komen op de advies
lijst ook nog de namen voor van de
„radicalen" T. Renes, drs. J. de
Jonge en mevrouw E. Boers. Dat de
kiesverenigingen de advieslijst nog
kunnen wijzigen, wordt door de radi
calen als een theoretische mogelijk
heid aangemerkt. Zij verwachten dat
de overgrote meerderheid van de kies
verenigingen in de provincie Utrecht
zich achter het advies van het pro
vinciaal comité zal scharen.
LONDEN Nog steeds is er in de
Engelse pers rumoer over het dode
lijk ongeluk waarbij de Nederlandse
luchtvaartattaché, prof. dr. D. Goed
huis, betrokken was. In de Daily Ex
press verklaarde de Nederlandse pers
attaché in Londen, de heer D. J. van
Wijmen, dat er van een hetze rond
om dit ongeval moet worden ge
sproken.
De heer Van Wijmen zei volgens
het blad dat er nog niets vaststaat
over de schuld van de hoogleraar,
terwijl hij daarentegen wel als schul
dig in Britse bladen wordt afgeschil
derd.
Overigens komen er in de krant
drie getuigen aan het woord, die ver
klaren dat het weggedrag van prof.
Goedhuis vlak voor het ongeval
merkwaardig was. Zo zou hij rake
lings langs de wegafscheiding nabij
Slough hebben gereden.
Berichten als zou prof. Goedhuis
zich thans schuil houden worden door
de Nederlandse ambassade ontkend.
Hij zou onder doktersbehandeling
zijn. Aan de familie van de omgeko
men student heeft de heer Goedhuis
een condoléancebrief geschreven.
Volgens de Daily Express kan de
diplomatieke onschendbaarheid alleen
worden opgeheven als de Nederlandse
ambassadeur van oordeel is dat de
ernst van de zaak dit nodig maakt.
Louis van Tuulder
NEW DEHLI De eerder als
fractievoorzitster en premier van
India geroyeerde mevrouw Gandhi
heeft vanmorgen het vertrouwen
gekregen van haar regerende Con
grespartij. 330 van de 432 leden van
de parlementsfractie van deze partij
spraken zich uit voor aanblijven van
mevrouw Gandhi.
De motie van vertrouwen werd
ingediend door de Indische minister
van binnenlandse zaken, Tsjavan.
In deze motie wordt de poging van
partijvoorzitter Nijalingappa en zijn
aanhangers om premier Gandhi als
partijlid te royeren „ongeldig en
onrechtvaardig" genoemd.
(Van de kunstredactie)
HILVERSUM Een tragisch on
geval maakte gisteravond een eind
aan het leven van een der grootste
Nederlandse zangers, Louis van Tul-
der. Bij het oversteken van de
's-Gravelandseweg werd hij gegrepen
door een personenauto. De bestuur
der remde tevergeefs. De hee.T Van
Tulder overleed later in een zieken
huis te Hilversum.
Hij werd op 22 mei 1892 in
Amsterdam geboren en werd
oorspronkelijk voor de handel opge
leid, doch reeds in 1915 verliet hij
zijn post bij de Amsterdamse Bank
om zich aan de zangkunst te wijden.
Louis van Tulder was een harde
werker en was zich al jong bewust
dat het bezit van een goede stem
alleen niet voldoende was.
Door zijn grote muzikaliteit gehol
pen werkte hij aan de vervolma
king van zijn stemgeluid. Hoewel hij
reeds in 1916 bij Koopman zijn ope
racarrière begon, nam hij lessen bij
de bekende pedagogen Aaltje Noor-
derwier-Reddingius' en mevrouw Van
Wlsselinh-Meerum Terwogt. Daar
naast volgde hij directielessen bij
Willem Mengelberg, instrumentatie
een onzer verslaegevers) vergrijzende bedrijfstak bini
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De hoofdin
specteur-directeur van de ar
beidsvoorziening in Zuid-Hol
land, de heer K. Lewin, ziet geen
heil in het Rotterdamse plan tot
stichting van Grevelingenstad
(500.000 inwoners), noch in de
geplande industrievestigingen.
Er is gewoon geen aanbod voor
de bezetting van meer arbeids
plaatsen.
Hij heeft dit gerapporteerd aan mi
nister Roolvink, die hem daarom had
gevraagd. Zijn nog geheime memo
randum is gepubliceerd in de Metaal-
koerier van de NW-bedrijfsbond.
Hij grondt zijn bevindingen o.m. op
gesprekken met het gemeentebestuur
van Rotterdam en gecommitteerden
van Rijnmond.
In zijn memorandum stelt de heer
Lewin dat het toelatingsbeleid van
nieuwe industrieën moet zijn gericht
op de mogelijkheden van de arbeids
markt. Een sterke selectie is nodig,
waarbij wordt gelet op de kwaliteit
van de nieuwe arbeidsplaatsen, op
dat deze geschikt zijn voor de op
groeiende beroepsbevolking.
De vraag naar arbeidskrachten
richt zich sterk op de industrie en
dan vooral nog op de metaalindu
strie. Ondanks de aanwezigheid van
duizenden buitenlandse arbeiders is
er een tekort aan even zovele handar
beiders in de metaal.
De vooruitzichten zijn slecht, want
jongeren voelen er weinig voor deze
vergrijzende bedrijfstak binnen te
treden, aldus de heer Lewin. Kostba
re pogingen om arbeiders uit andere
streken van ons land aan te trekken
stelden teleur. Heel wat gemakkelij
ker lukt het om werknemers van het
Rijnmondgebied naar elders te ver
plaatsen.
De zeer goed van orders gevulde
Industrie kan hierdoor maar
langzaam groeien en heeft volgens
het memorandum soms moeite om
zich op het huidige niveau te handha
ven.
De heer Lewin concludeert dat de
jeugd steeds meer voor het witte
bij Peter van Anrooy en een recita
tiefstudie bij Sem Dresden.
Al spoedig zag de zanger in, dat
voor hem de toekomst lag in de ora
toriumsector, ook al was zijn optre
den als dirigent in „La Bohème" een
volledig succes geworden. Zo zullen
vele concertbezoekers van voor de
oorlog mooie herinneringen hebben
aan deze grote zanger, de tenor wiens
naam tot ver buiten onze grenzen
vooral als Bachvertolker bekend was.
Hij zong 225 maal de tenorpartij uit
Mattheus Passion. In 1938 werd hij
bij zijn zilveren jubileum op grootste
wijze gehuldigd.
In de tweede helft van 1942 had
Louis van Tulder een zware ziekte te
doorstaan. In 1946 werd hij benoemd
tot directeur van het zangkoor van
de St. Liduinakerk te Den Haag. Hij
heeft ook zangonderwijs gegeven. Na
zijn terugtreding van het podium
heeft hij nog lange tijd het oratori
umleven beïnvloed en zich dienstbaar
gemaakt als hoofdleraar aan het Rot
terdamse Conservatorium.
De overledene was officier in de
orde van Oranje Nassau.
Het Nederland van de geestelijke
muziek heeft in hem een van de
grootste zangers en pedagogen verlo-
c-en. Wie kan ooit de vocale eenheid
van het haast legendarisch solisten
ensemble Jo Vincent, Theodora
Versteegh, Louis van Tulder en Wil
lem Ravelli vergeten? Hij schreef
met hen een rijk stuk muziekhistorie,
dat tot heden nog niet is overtroffen.
boordje kiest. Daardoor dreigt er in
het Rijnmondgebied een overschot
aan hoofdarbeiders. „Reeds over 20
jaren zal 20 percent van de schoolver
laters in het eigen gebied geen bij
het onderwijs aansluitende arbeids
plaats kunnen vinden. Deze jeugdi
gen zullen de exodus uit het Rijn
mondgebied versterken juist met
kwalitatief waardevolle elementen."
Een duidelijk naar buiten tredende
verbetering van het sociale klimaat
zou de wervingsmogelijkheden ten
goede komen. Dat is volgens de heer
Lewin een van de wegen die de indu
strie op ruime wijze zou moeten in
slaan om iets aan de voortdurende
tekorten aan arbeidskrachten te ver
anderen.
UTRECHT Deze eisen heb
ben de vakbonden aan de
VMF-directie gesteld:
1. Een duideijker beeld van de
totale situatie in het vmf-con-
cern;
2. In het bezit worden gesteld
van de brief die de directie aan
minister De Block heeft gezon
den;
3. Een juister Inzicht in het
rendement van de laatste NS-or-
der;
4. Als Werkspoor Utrecht de
gevraagde garantie van de over
heid niet krijgt mogen er nog
geen ontslagen vallen;
5. Het totale herstructure-
ringsbeleid moet volledig open
worden gespeeld, dus een volle
dige en tijdige informatie aan de
ondernemingsraden en de vak
verenigingen;
6. Voor zover het personeelsin-
passing betreft moet er een na
tuurlijk verloop zijn. Indien
ontslagen niet te vermijden zijn,
dient er tijdig overleg te worden
gepleegd over vervangende
werkzaamheden;
7. Tenslotte zijn de vakbonden
van oordeel dat in alle gavellen
een volledige toepassing van de
afvloeiingsregeling tot stand
moet komen.
Geen winstuitkering
(Van onze correspondent)
HARDINXVELD-GIESSENDAM
Het overgrote deel van de 600 werk
nemers van de scheepswerf en ma
chinefabriek De Merwede in Har-
dinxveld- Giessendam heeft gisteren
gestaakt als protest tegen het niet
uitkeren van een winstaandeel van
zes procent. Na overleg tussen vak
bonden en directie besloot men van
morgen weer te werken.
Dinsdagavond deelde de directie in
een vergadering van de onderne
mingsraad mee dat geen winstuitke
ring zou worden gedaan. Ter compen
satie zou men een gratificatie van
twee procent verstrekken.
Gistermorgen bleek dat de werkne
mers daar geen genoegen mee na
men, hoewel de ondernemingsraad
akkoord was gegaan. Ze belegden
een bijeenkomst in de kantine. Direc
teur Van Helden kon daar geen toe
zegging doen, omdat de bedrijfsresul
taten geen winstaandeel zouden toela
ten. De verliezen zouden belangrijk
toenemen en ook de liquiditeit zou in
gevaar komen.
Opening van zaken
De directie verklaarde zich bereid
op 16 december de Ondernemings
raad opening van zaken te geven. De
vakbonden, die niet achter de wilde
staking stonden, zullen inzage in de
boeken krijgen.
Voor de werknemers kwam de tij
ding vrij onverwacht. De vakbonden
menen dat de directie het personeel
beter had moeten voorbereiden en
strijkijzers en wat niet al, die zich
juist lenen voor een heel goede vorm
geving, mist men er node.
Daarbij komt, dat wat er te zien is
aan meubilair doorgaans dusdanig
kostbaar is, dat het voor de gemiddel
de burger onbereikbaar is. Boven
dien vereisen heel wat inderdaad
hoogst interessante meubelstukken
ruimte en ruimte is iets, waarover
wij Nederlanders echt niet teveel be
schikken.
Wat uiteraard niet wil zeggen, dat
de ideeën die worden geëtaleerd, niet
interessant zouden zijn.
Opvallend is het veelvoudig ge
bruik van kunststoffen en vooral de
uitbundige kleurigheid. Harde, pri
maire kleuren, die inderdaad een
feestelijk effect hebben, maar die, al
weer, voor de kleine Nederlandse
flats al te uitbundig, te fel zijn. Ook
dergelijke kleuren vragen ruimte om
goed tot hun recht te komen.
Veel van wat er ls te zien is mo
dieus, zal waarschijnlijk op de duur
geen stand houden. Dat is niet erg:
het gaat om nieuwe ideeën in meubi
lering en woninginrichting. Dergelij
ke nieuwe ideeën hebben wij in Ne
derland heel erg nodig.
Vicka Borg als Sacha en Max Fi-
I scher als de gevaarlijke charmeur
die haar hier probeert te benaderen,
in de Nederlandse film ,fie blanke
slavin".
Vroeger spraken we van „keukenr
meidenromans", maar sinds er -geen
keukenmeiden meer bestaan van het
ouderwetse slag, dat deze „roman-
nen" verslond bij gebrek aan andere
mannen, is het genre afgezakt' naar
provowinkeltjes, waar de waar, meest
al van Belgische makelij, aan onno
zele lieden aan de man wordt ge
bracht. Het pornografische beperkt
zich tot een beperkt aantal cliché's,
dat in eindeloze deining wordt her
haald: op elke nieuwe bladzijde
wordt een andere nieuwelinge ge
grepen en ondergaat het oyde lot.
De blanke slavinnen bevolken deze
boekjes in ontelbaar aantal. De niets
vermoedende lezers hadden nooit
van hun leven kunnen dromen, dat
zij dergelijke lectuur hunner dromen
nog eens in een eigen Nederlandse
film zouden zien uitgebeeld.
Nu, zij kunnen hun hart ophalen
bij het nieuwste produkt van vader
landse bodem: de film „De blanke
slavin", 'n Gijsbert Versluys pro-
duktie, naar een oorspronkelijk film
verhaal en dialogen van René Daal
der en Rem Koolhaas, In de regie
van René Daalder.
Het is een echte giller geworden
(maar voor goede verstaanders: in
wezen een tragisch geval).
Verhaal
Een „goéde" Duitser is in het ver
zet omgekomen, nalatende twee treu
rende geliefden en een baby. Zijn
broer, Gunther, komt na jaren eens
een onderzoek doen naar het verle
den van zijn broer en treft daar de
ene geliefde in zeer bemiddelde om
standigheden aan, en de andere in
zeer behoeftige: Zij heeft dan ook het
kind, een welgeschapen dochter.
Inmiddels zijn handelaars in
blanke slavinnen bezig op deze doch
ter te azen. Hun hoofdman geeft zich
uit voor ex-assistent van dr. Albert
Schweitzer, wiens tropenhelm hij
nog blijkt te bezitten. Hun handlan
ger is ene Kareltje, wiens vrouw, Mi-
eerder had moeten inlichten. De
winstuitkering van zes procent, die
twaalf jaar achtereen was gedaan,
was men als een vaste uitkering
gaan zien.
Bij de Merwede wordt een grote
zeesleepboot voor Smit en Co. in Rot
terdam gebouwd alsmede twee dub
beldeksveerboten voor de diensten
over de Westerschelde.
Wanneer een vader echt vader wil zijn... zelfs na dagen
hard werken, dan gaat het erom dat-t-ie zich fit voelt.
En fit zijn begint bij verstandige voeding. Brio heeft
daar veel mee te maken. Die is zuiver plantaardig, dat
is zeker. De zekerheid van de drie gouden oliën: mais
en soja en zonnebloem. Bovendien is de smaak heerlijk!
Fit zijn begint bij verstandige voeding. (En dat geldt
heus niet alleen voor uw man...!)
mi, reeds als slavin de anderen naar
Tanger is voorgegaan.
Om kort te gaan: de goede Duitser
laat twee meisjes in een verlaten slot
(dat het Hubertusslot op de Hoge
Veluwe blijkt te zijn) opleiden voor
verpleegster voor Tanger. En wie be
lezen is, begrijpt al waar het op uit
loopt, jazeker, het is een snood plan
van de boze handelaars. Eén meisje
weten zij zo uit het slot mee te sle
pen. Het andere wordt eerst nog
door de goede Duitser meegenomen
naar Hamburg, valt daar niets ver
moedend in handen van een verlei
der en loopt pardoes in de armen
van Kareltje, die haar fluks naar
Tanger verscheept.
De goede Duitser had nog wel met
haar willen trouwen. Een ieder be
grijpt waarom hij in één nacht grijs
werd en zo vindt Loudy (de inmid
dels bejaard geworden vriendin van
zijn dode broeder) hem.
Het verhaal eindigt aldus: Ter
wijl zij elkander eindelijk in eene
innige omhelzing vinden, is de toe
schouwer tenslotte nog getuige van
de overmeestering van Mariene door
eenen fatsigen Arabier in een smerig
vertrek in de casbah van Tanger".
Doek.
De film munt als bijna iedere an
dere Nederlandse film uit door
prachtig camerawerk, houterige dialo
gen, die hier en daar meevallen als
de Duitsers in deze rolprent Neder
lands spréken, en door het optreden
van gerenommeerde filmgroten als
Rijk de Gooyer (Kareltje: in de film
plechtig Charles Dubois genoemd,
vanwege de couleur locale), Tony
Huurdeman als verkoopster van
blank vlees, Henny Alma als vrouw
van een Duitse dokter, Nad. Noyons
als deze dokter zelf, Elisabeth
Versluys als Marlenes moeder, Max
Fischer als de verleider, en Jaap van
der Merwe als de verzetsheld. Ook
zijn er enige Duitse helden gecontrac
teerd onder wie Gunther Ungeheuer
als de goede Gunther.
En als dit het niet meer doet op de
Nieuwendijk en andere plekken
waar deze commercie floreert, zou ik
het niet meer weten.
In ieder geval een mijlpaal in onze
filmhistorie: een Nederlandse film
die geld gaat opbrengen, want er zijn
altijd velen die hun eigen lectuur
ook op hun eigen witte doek willen
zien. Wat voor lectuur dat dan ook
zijn mag.
Ev. Grolle.
