Kabinet: Enige verzwaring
voor het bedrijfsleven
Tekort verpleegsters
ernstige bedreiging
Kok zoekt tekening van De Zeven Provinciën 99
Huib Goudriaan
Floris strijdt
voor Unicef
Reclame
bestedingen
fors omhoog
PROF. HESSEL PESSIMISTISCH
Conjunctuur krijgt
tijdelijke inzinking
Auto's onder
treinen: doden
Weer voorstelling
Comedie verstoord
Stier doodt
twee mensen
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1969
De veerboot Prinses Irene" als suikerwerk
VLISSINGEN
Op nog geen honderd meter afstand van de plaats waar Vlissin-
ger Michiel versteend staat te dromen over de tijd, toen de sche
pen nog van hout en de mannen nog van ijzer waren, koestert
chef-kok P. Oosterling ook een droom. In de keuken van hotel
Noordzee-Boulevard broedt hij op zijn plan „De Zeven Provin
ciën" het vlaggeschip van onze grootste admiraal in suiker
na te bootsen.
De heer Oosterling: „Al een jaar of drie loop ik met de gedachte
rond „De Zeven Provinciën" te maken. In de eerste plaats vind
ik het een prachtig schip en in de tweede plaats is Vlissingen een
De Ruyter-stad. En zover ik weet is nog nooit een model in suiker
van het schip gebouwd."
Clief-kok Oosterling heeft Vlis-
singse hotels, een veerboot,
trouwkoetsfes, scheepswerven
en andere bouwwerken uit sui
ker opgetrokken. Altijd tot in de
details, en op schaal.
Ook „De Zeven Provinciën
Het kinderfonds UNICEF heeft van
de NOS toestemming gekregen deze
foto van de steeds populairder
wordende tv-held Floris te verkopen.
Wie ƒ1.50 aan UNICEF stuurt krijgt
de fotokaart franco thuis. Het is voor
een goed doel: UNICEF zet zich
overal ter wereld in voor het ver
waarloosde en ontrechte kind.
Betaling door overschrijving van
zoveel maal 1.50 als u fotokaarten
wilt ontvangen op giro 7515 ten name
van UNICEF, Den Haag. Voor tuie
Peen giro heeft: 1.50 in postzegels
extra plakken op een met 20 cent
pefrankeerde briefkaart, geadresseerd
"an UNICEF, Postbus 1857, Den
Haag. Voor elke foto moet in dat
Beval één briefkaart worden gestuurd.
Zowel op giro als op briefkaart al
leen maar vermelden: FLORIS.
wil hij, ongeveer anderhalve me
ter lang, op schaal namaken.
Maar daarvoor heeft hij een
werktekening of een model no
dig, die hij na lang zoeken nog
niet heeft kunnen vinden.
Nederland lijkt, op Willem van
de Velde's schilderij „De krijgs
raad voor de vierdaagse zeeslag"
na, weinig tastbare herinnerin
gen te hebben aan het schip, dat
zulke onverwoestbaar Hollandse
beelden weet op te roepen: ...Cor
nelia Tromp omringd door vijan
den, totdat uit de grijze motre
gen „De Zeven Provinciën" op
doemt met Bestevaer op de cam
pagne... de vierdaagse zeeslag is
gewonnen, maar De Ruyter veegt
met de bezem in de hand dood
gemoedereerd zijn kajuit aan,
en voert zijn kippen... en na de
zeeslag bij Schooneveld een trot
se admiraal, die met een woord
speling) over zijn vijanden zegt:
„Zij hebben nog ontzag voor De
Zeven Provinciën!"
Eerst de hiel
Maar Nederland is geen land voor
het bewaren van nationale relikwieën.
De heer Oosterling: „Via de biblio
theek van de HTS hier heb ik na
lang zoeken een Duits boek over de
schepen van die tijd te pakken ge
kregen. Daar staat wel een tekening
van een tweedeks schip in. maar De
Ruyters schip had drie dekken, zodat
ik er een derde dek tussen moet zet
ten. En daar gaat enorm veel tijd in
zitten"
De kok, die over zijn bouwplan
praat als een ervaren scheepsbouwer,
zoekt nu mensen die hem aan gege
vens kunnen helpen. „Met een goeie
tekening ben ik overigens niet klaar,
want daarna moet ik mallen maken
van karton, 't Gaat eigenlijk net als
met een schip op de helling: eerst de
kiel leggen, dan het bovenstuk en de
masten.
Het is een karwei hoor! Ik denk er
minstens een jaar over te doen; ik
ben er op gebrand alles natuurge
trouw weer te geven. Ik word er-
duizelig van als ik daar aan denk".
Eetbaar
Oosterling heeft al eens eerder een
schip gemaakt: in 1960 de veerboot
van de dienst Vlissingen-Breskens
de „Prinses Irene". „Dat was ter ge
legenheid van de overdracht bij de
Maatschappij De Schelde hier, van
wie ik ook de complete werktekening
heb gekregen. Eerst heb ik mallen
van hout moeten maken. Ik heb er
negen maanden over gedaan.
Alles was van suiker en tot de
kleinste onderdelen nagemaakt, geen
bekleding over een houten model
dus. Dat is geen kunst. Ik ben er
voorstander van dat het eetbaar
blijft, hoewel het niet de bedoeling is
dat de sierstukken worden geconsu
meerd".
Na het feestje ter ere van de over
dracht van het schip zat hotel Noord
zee-Boulevard, waarvoor kok Ooster
ling werkt, opgescheept met het mo
del. „Toen zei de baas: Kom, we gaan
ermee naar Den Haag, naar de ten
toonstelling „Gst en Gastheer". Heel
het geval werd achter in de auto ge
zet, en wij naar Den Haag getuft.
Maar toen we we kwamen, en ik zag
KOK OOSTERLINGalleen maar boek met tweedekkers
wat er allemaal stond zonk de moed
me in de schoenen. Ik kreeg toch de
derde prijs en ik wist niet wat ik
hoorde!"
Soms komen er op tentoonstellin
gen inzendingen, die onder het suiker
een houten geraamte verbergen. „Dat
is nep", vindt Oosterling. „Op de af
deling show van „De Kokmuts" in de
RAI gebeurde het eens dat de jury
bij het keuren een stuk afbrak van
een suiker Mexicaan met zo'n grote
hoed. Toen bleek er een stuk hout
onder te zitten. Geen prijs natuurlijk.
Ja, als de jury ergens aan twijfelt
snijden ze desnoods alles kapot".
Boulevard afgewerkt
Chef-kok Oosterling is 35 jaar. Hij
leerde het vak in de praktijk, maar
voornamelijk in zijn diensttijd op de
militaire koksschool. Als sergeant-
kok verliet hij het leger, en be
gon daarna de keukens van de Vlis-
singse horeca-bedrijven te verken
nen. „Ik heb zo ongeveer de hele
boulevard afgewerkt".
Het maken van sierstukken van
suiker (draganwerk in vaktaal) begon
hij tien jaar geleden met een mandje.
Ten slotte maakte hij alle mogelijke
en onmogelijke voorwerpen ter op
luistering van partijen, diners en
koude buffetten. Hij bouwd onder
meer een complete scheepswerf van
suiker, die van de Maatschappij De
Schelde en zelfs een huls in aan
bouw.
„Dat was voor een gezelschap van
het Bouwfonds van Nederlandse Ge
meenten. Ik bekeek huizen in aan
bouw eens goed, en maakte wat
schetsen, en voerde het daarna uit in
suiker".
De heer Oosterling gebruikt voor
zijn werk poedersuiker, vermengd
met poeder-gelatine opgelost in wa
ter. Daaruit ontstaat een soort deeg,
dat als „boetseerklei" wordt gehan
teerd. Voor bruiloftsdiners maakt hij
vaak bruidskoetsen.
„Het bruidspaar vindt zoiets leuk,
en neemt de koets meestal mee naar
huis. Och, je kunt het suikerwerk
wel honderd jaar bewaren en het
biljft onder glas net zo wit als het bij
het begin was".
Zaak van geduld
In Zeeland heeft Oosterling
naam gekregen als mede-oprich
ter van een afdeling van de Ne
derlandse Club voor Chef-Koks.
In Goes wordt jaarlijks een
show gehouden, van de belang
rijkste werkstukken van de
Zeeuwse chef-koks.
Hij oogst dan meestal bewon
dering van publiek en pers.
Toch is Oosterling het meest in
genomen met de lof, die twee
kapiteins hem destijds toezwaai
den voor zijn „Prinses Irene"
„Ze konden het niet geloven;
zelfs de bedrading was als op
het echte schip. Och, het is
feeling en 90 procent geduld, en
nog eens geduld."
Dat geduld zal hij heel hard
nodig hebben voor de bouw van
„De Zeven Provinciën", de crea
tie die zijn werk voorlopig moet
bekronen. Scheepsbouw in sui
ker is nog geen zoetige zaak.
AMSTERDAM Vergeleken bij
het eerste halfjaar van 1968 zijn de
reclamebestedingen in pers, televisie
en radio in dezelfde periode van dit
jaar met twaalf procent gestegen tot
een totaalbedrag van 219.344.739,-.
De grootste vooruitgang werd ge
boekt door RTV-bladen (40 pet.), ge
volgd door de STER- reclame (32
pet.). Ook de andere media zagen
hun omzet stijgen: de groep overige
tijdschriften met 17 procent, televisie
met 11 procent, de dagbladpers met 8
procent, damesbladen met 7 procent
en de familiebladen met 4 procent
De cijfers, die bekend worden ge
maakt in de jongste weekeditie van
„Revue der Reclame" hebben betrek-
kingop merkartikelen en -diensten.
Duizend kalkoenen
in windhoos gedood
VENRAIJ ftfeer dan duizend kal
koenen zijn gistermiddag gedood
toen een windhoos, gepaard gaande
met onweer, hat kalkoenenopfokbe-
drijf van de heer F. Jenniskens ver
woestte. De daken en de zijgevels
van de hokken werden over grote
afstand verspreid. De schade wordt
geschat op 80.000 gulden.
Kamerleden willen
onderzoek naar
Indiaanse stammen
DEN HAAG De Tweede-Kamer
leden ir. Vondeling en drs. Van den
Doel (beiden soc.) hebben minister
Luns (buitenlandse zaken) gevraagd
de secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, Oe Thant, te bewegen
een onderzoek te laten instellen naar
de situatie van de Indiaanse stam
men in Zuid-Amerika.
Een dergelijk verzoek is ook ge
vraagd in een verzoekschrift dat door
38.000 Nederlanders is ondertekend en
dat gisteren aan de Tweede Kamer
is aangeboden.
In aanwezigheid van prins Claus heeft de Unie van waterschappen gister-
morgen in hotel Krasnapolsky in Amsterdam haar jaarlijkse ledenvergade
ring gehouden. Voor het begin van de vergadering waren mr. J. W. W. van
der Hoeven, voorzitter van de Unie (links), prins Claus (midden) en minister
Bakker van Verkeer en waterstaat in gesprek.
ENSCHEDE „Ik acht het be
paald niet uitgesloten dat er weer
een tijdelijke inzinking in de conjunc
tuur komt en ik ben er niet helemaal
gerust op dat men die mogelijkheid
in de textielindustrie onderkent. Er is
een sterke neiging waarneembaar, in
te sluimeren onder de huidige hoog
conjunctuur."
Prof. dr. W. Hessel, hoogleraar in de
algemene wetenschappen en de econo
mie aan de Technische Hogeschool
Twenthe, stelde dit gisteren in een
ontmoeting met de pers.
De (nog) overheersende positie van
de textielindustrie in Twente maakt
dit gebied conjunctuur- en structuur-
gevoelig. De volgende recessie zal
zich, naar de mening van prof. Hes
sel, sterker laten voelen dan menig
een nu verwacht. Hij vestigde er de
aandacht op dat Twente, ondanks de
samenstelling van het relatief nog
ongunstige werkgelegenheidspakket,
een groot aanpassingsvermogen aan
de laatste vijf, zes jaar opgetreden
verschuivingen heeft getoond.
Het Centraal Planbureau heeft in
„De Nederlandse Economie in 1970"
de verwachting uitgesproken dat de
werkgelegenheid in de Nederlandse
industrie in de periode 1965 tot en
met 1970 nog vier procent zou stij
gen. Maar alles wijst er volgens prof.
Hessel op dat Nederland de fase van
groei der industriële werkgelegen
heid al achter de rug heeft
DEN HAAG Ter dekking
van het tekort, dat is ontstaan
door het uitstel van de omzetbe-
lastingverhoging tot 1 januari
1971, heeft de regering besloten
de gehele laatste termijn van de
zogenaamde voorraadrestitutie
te verschuiven.
Deze verschuiving geldt niet voor
kleinere ondernemers, d.w.z. onderne
mers voor wie dc totale terugbeta
ling niet meer dan duizend gulden
bedraagt. In plaats van een verschui
ving van de helft of driekwart van
de laatste termijn voor alle onderne
mers, zoals het kabinet aanvankelijk
heeft overwogen, wordt voor de gro
tere ondernemers de gehele termijn
verschoven.
Dit antwoorden minister Witteveen
en staatssecretaris Grapperhaus op
opmerkingen van Kamerleden over
het wetsontwerp dat wijziging van
de omzetbelasting beoogt.
Het uitstel van de verhoging van
de omzetbelasting maakt het noodza
kelijk elders dekking te vinden,
maar „in het licht van de noodzaak
tot het doorbreken van de prijs- en
loonspiraal is van grote betekenis
dat het voor 1970 voorgestelde ge-
ECHT Op de met automatische
knipperlichten beveiligde overweg
Ruitersweg is gisteravond een per
sonenauto onder de goederentrein van
Maastricht naar Geldermalsen terecht
gekomen. De heer Th. Smeets (29)
uit Echt verloor het leven, een mede-
inzittende raakte gewond.
De garagehouder A. van der Lin
den (60) uit Hoorn kwam gistermid
dag om het leven toen hij met zijn
auto op een goederentrein botste. Het
ongeluk gebeurde op een niet bevei
ligde overweg tussen Wognum en
Benningbroek in de spoorlijn Hoorn
Medemblik.
De achttienjarige Chr. J. Thuis uit
Beek is overleden aan de gevolgen
van een ongeluk, dat hem op 7 no
vember was overkomen. De negen
tienjarige studente Fernanda van
Bilderbeek uit Wassenaar verloor
maandagavond bij een ongeluk in
Fillmore (Califomië) haar rechter
arm. Haar wagen kwam onder een
langzaam rijdende goederentrein.
deel te van de correctie van de ta
rieven van de loon- en inkomstenbe
lasting niet wordt verkleind.
Gevaar
Een dergelijke verkleining zou im
mers tot een verkrapping van het
besteedbare inkomen leiden en daar
door de mede door de regering on
derschreven doelstellingen van de
SER in gevaar brengén", aldus de»
bewindslieden.
Het is gewenst om in de huidige
situatie van de conjunctuur en op de
kapitaalmarkt een vergroting van
het begrotingstekort te voorkomen.
Daarom heeft de regering besloten
om het volgend jaar, op dezelfde wij
ze als in 1969, een stringente begro-
tingspolitiek te voeren.
In dit kader zal ook een extra prijs
stijging van de rijksuitgaven als ge
volg van de revaluatie van de mark
moeten worden opgevangen. Aanslui
tend bij deze stringente begrotingspo-
litiek zal een eventuele tegenvaller
van de opbrengst van de omzetbelas
ting boven de thans in de dekking
nog schulende reserve worden gecom
penseerd, hetzij in de sfeer van de
uitgaven, hetzij in die van de ont
vangsten.
Ontvallen
De bewindslieden herinneren
eraan dat door het uitstel van een
jaar van de omzetbelastingverhoging,
het belangrijkste structurele element
aan het oorspronkelijke dekkingsplan
voor 1970 is ontvallen. „De regering
is over deze bezwaren heengestapt
nu de regeringsfracties duidelijk hun
bereidheid hebben uitgesproken om
dan eveneens een eventuele verdere
verhoging van de omzetbelasting op
1 januari 1971 tot stand te brengen
indien dit voor een juiste structurele
dekking noodzakelijk mocht zijn".
De regering zegt overigens te be
treuren dat het negen maanden ver
schuiven van de laatste termijn van
de voorraadrestitutie „enige verzwa
ring" voor het bedrijfsleven bete
kent.
De PTT geeft op 15 december een
bijzondere postzegel (25 cent) uit
ter herdenking van het feit dat ko
ningin Juliana vijftien jaar geleden
het Statuut voor het Koninkrijk der
Nederlanden ondertekende. De zegel,
die ook in Suriname en de Neder
landse Antillen wordt uitgegeven,
toont een beeltenis van koningin Ju
liana met op de achtergrond een door
de zon beschenen weg, symbool van
samengaan. Het ontwerp is van Pie-
ter Brattinga uit Amsterdam.
ARNHEM Ook leerlingen van
de Arnhemse toneelschool hebben
een voorstelling van de Nederlandse
Comedie verstoord.
Toen gisteravond in de Stads
schouwburg „De familie Tót" werd
opgevoerd, riepen zes leerlingen:
„Boe, schande". Dit om hun ongeno-
gen te uiten over het vastgelopen to-
neelbesteL
De actrice Nel Koppen wierp olie
op de golven. Ze kreeg een daverend
applaus van het overige publiek. De
leerlingen mogen niet meer in de
schouwburg komen. Fet is niet be
kend of hun medeleerlingen ook het
slachtoffer worden van hun optreden.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN De ziekenhuiswereld is
in een enorme impasse door het stij
gende verpleegsterstekort, speciaal in
staffuncties. Dit gaat een ernstige
bedreiging vormen voor de volksge
zondheid.
Daarom is als thema voor de lan
delijke Boerhaave-cursus die morgen
en zaterdag in Lelden wordt gehou
den, gekozen „Arts en verpleegkun
dige ir het ziekenhuis".
Aldus de directeur-geneesheer van
het Leidse Academisch Ziekenhuis,
dokter M. W. Jongsma.
De belangstelling voor dez ecursus,
bestemd voor ziekenhuisartsen, ver
pleegkundigen, besturen en directies,
is gsoot. Er kwamen al meer dan 700
aanmeldingen binnen uit het hele
land, zodat waarschijnlijk een herha
ling zal worden gegeven.
Volgens dokter Jongsma wordt het
hoog tijd dat in ons land, evenals bij
voorbeeld in België, de opleiding van
leidinggevende mensen in de verple
ging op universitair niveau komt.
Hierdoor zal ook de psychologische
statuskloof tussen arts en verpleeg
ster worden overbrugd, verwacht hij.
Er moeten ook meer mannelijke ver
pleegkundigen worden aangetrokken.
VAL MAREBBE In het Italiaan
se Zuidtiroler dorp Val Marebbe heeft
een losgebroken stier gisteren twee
mensen gedood. Voordat het dier on
schadelijk kon worden gemaakt, had
het ook nog twee mensen verwond.
Een van de slachtoffers was de
eigenaar van het dier. De stier werd
met een klap van een bijl geveld toen
hij op het punt stond een kind aan
te vallen. De dorpsslager maakte het
dier af.
