GESPREK VAN 18 STOKT
Storm: veel schade,
geen slachtoffers
Kritiek Sanz op Indonesië
decoratief en
praktisch zo'n
Het Kwartet
sprïuk
Crita)
HIT Wilg
Minder wind
ARP wijzigt koers
Nog „samen thuis"
HECHTER DAN OOIT UIT DE STRIJD
Ook andere partners
zijn mogelijk
Staking bij
steenfabriek
duurt voort
AR trekt bij
PvdA aan bel
Veiligheidsraad
westelijk halfrond
Botlek aan ramp ontsnapt
Chemie-tanker in
benauwdheid
ibon
Bedenkingen tegen daad vrije keuze
I
Militairen
kondigen
staking aan
De ARP
Nieuwe Leidse Courant
Maandag 10 november 1969 50ste jaargang
vooraanstaande
prol. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVIN
„Stantvastich ie ghebleven
mijn hert in teghenspoet!,,
JfollWlltli
hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.w. 1,16, p. m. ƒ4,95, p. kw. 14,85
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Ik zit liever op een pompoen
die alleen van mijzelf is dan
met een heleboel mensen op
een fluwelen kussen.
THOREAU
„U kunt beter in mijn kamer de
monstreren".
DE BILT Een frontale sto
ring, die zaterdag ten westen
van Ierland lag, ontwikkelde
zich zondag tot een stormde-
pressie. Hij verplaatste zich over
de Noordzee in oostelijke rich
ting, passeerde zondagavond ons
land op ongeveer 150 km ten
noorden van de Waddeneilan
den en is nu boven zuid-Zwe
den aangekomen.
Boven het zuidelijk deel van
de Noordzee veroorzaakte hij
een zware storm, die af en toe
zelfs windkracht 11 bereikte.
De aangevoerde lucht was on
stabiel van opbouw, zodat tal
rijke buien vielen, waarvan som
mige met hagel of onweer. Van
zaterdagochtend tot maandag
ochtend viel in ons land op de
meeste plaatsen omstreeks 15
mm neerslag, maar i Twente
•werd 23 mm gemeten.
Ook morgen blijft onstabiele
lucht ons land binnenstromen
Er kunnen dan ook plaatselijk
buien worden verwacht bij on
geveer dezelfde temperatuur als
maandag. Door het verder weg
trekken van de stormdepressie
zal de wind no>g iets in kracht
afnemen.
Vooruitzichten voor woensdag:
Aantal uren zon: 0 tot 3, min.
temp.: van Otot 5 graden bo
ven normaal, max. temp. onge
veer normaal, kans op een dro
ge periode van minstens 12 uur:
50 procent, kans op een geheel
droog etmaal: 10 procent.
BAROMETERSTAND: heden 10
uur 74.6 cm (995 millibar), stij
gend.
Zon eu maan
11 november zon op 7.52, onder
16.55; maan op 10.24, onder 17.12;
16 nov. E.K.
De „terp" van de ARP (van links naar rechtsdr. W. P.
Berghuis (oud-partijvoorzitter)staatsraad J. Smallenhroek,
staatssecretaris A. van Es, minister B. Roolvink, staats
secretaris J. H. Grosheide, C. Leyenhorst en minister Schut.
Niet alleen bleef zaterdag een scheuring in de AR Partij uit, deze
partij kwam uit de strijd te voorschijn met een steviger onderlinge
band dan ooit zie de beschouwing van onze parlementsredactie op
pagina 5.
OUDE PEKELA De staking bij
Strating steenfabriek zal voor onbe
paalde tijd worden voortgezet. Dit is
gisteren besloten tijdens een verga
dering van het stakingscomité. Ook in
andere steenfabrieken en enkele me-
taalfabrieken in Oost-Groningen zijn
stakingscomités opgericht of in voor
bereiding.
Op de vergadering, voorgezeten
door stakingsleider Fré Meis, werd
voorts besloten het actiecomité van
de strookartonindustrie in Oude Pe-
kela te laten voortbestaan.
De heer W. Liefaard, voorzitter van
de Algemene Bedrijfsgroepencentrale
van het NW, maakte bekend dat de
vakbonden op 19 november met de
werkgevers zullen praten over de
nieuwe cao in de strokartonindustrie.
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Het partij-convent van de ARP heeft zaterdag, op
de samenwerking en het gesprek met de CHU en de KVP een zwa
re domper gezet. Dit gebeurde tijdens een vergadering, vooral op
aandrang van de radicale vleugel in de partij. Men slaagde erin het
tweede deel van de resolutie van het centraal comité drastisch te
wijzigen, waardoor het „gevaar" van een exclusief christelijk blok of
een Nederlandse CDU werd bezworen.
De gevolgen van de gewijzigde re
solutie zijn verstrekkend.
Afronden
1. Het gesprek in De Achttien of in
een andere vorm met de CHU en
de KVP is voor een half jaar stop
gezet. Alleen kan de commissie Dui
delijkheid haar werk afronden.
2. Het Samen-uit met CHU en KVP
is zeker, maar het Samen-thuis
niet.
3. Samenwerking met andere dan de
christelijke partijen is beslist niet
uitgesloten.
4. De ARP stelt alvorens het gesprek
met de CHU en de KVP te hervat
ten, een eigen beleidsprogramma
op. Ook zal men zich (commissie
werk) bezinnen op het verplich
tend karakter van het Evangelie,
voor het politieke handelen.
Na een dag discussiëren, kwam er
een resolutie uit de bus (nadat de
vergadering twee keer was ge
schorst), die voor meer dan een uit
leg vatbaar is.
Vastgelegd is, dat het resultaat van
het beraad in eigen kring wordt be-
Voor vrede met K\'P
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT De ARP zal bij
de PvdA aan de bel trekken en
vragen om vrede met de KVP te
sluiten.
CNV-voorzitter J. Lanser deed op
het a.r. convent deze suggestie. Partij
voorzitter dr. A. Veerman aanvaard
de deze onmiddellijk en KVP-voor-
zitter mr. Van der Stee zei ons na de
vergadering een dergelijk bemidde
lingsinitiatief zeer toe te juichen.
„Wij staan open voor elk gesprek."
Voor de t.v. zei de fractieleider van
de PvdA in de Tweede Kamer, drs.
J. M. den Uyl, dat hij niet wist wat er
te bemiddelen viel; het besluit van het
PvdA-congres was onherroepelijk.
Dr. Veerman zei over de weigering
van de PvdA met de KVP samen te
werken: „De situatie, die nu is
ontstaan, is uiterst bedenkelijk. Er
wonden politieke wegen geblokkeerd.
Dit is nadelig voor de gehele volksge
meenschap. We maken ons hier zor
gen over. Maar bij beide partijen
moet wel een begin van bereidheid
tot toenadering blijken."
De voorzitter van de CHU. prof.
dr. J. W. van Hulst, zag het succes
van de a.r.-bemiddeling nog niet. De
weigering met de KVP samen te wer
ken is een uitspraak van het PvdA-
congres. Dat congres moet de weige
ring eerst weer ongedaan maken.
oordeeld door de voorjaarsconventie
en het op te stellen urgentie-
program van KVP, CHU en ARP
j over een jaar door het partijconvent
wordt beoordeeld.
Het gezamenlijk program moet ge
baseerd zijn op het eigen beleidspro-
gram.
De beduchtheid voor één christelij
ke partij leefde niet alleen bij de
zeer actieve radicale vleugel. Zo
waarschuwde het Tweede-Kamerlid
mejuffrouw J. van Leeuwen, ook
sprekend namens haar collega drs. B.
Goudswaard, voor de werking van
de politieke zwaartekracht. „Aan een
afglijden in de richting van een gede-
confessioneerde CDU. zoals in Duits
land, hebben we geen enkele be
hoefte", zei ze.
(Zie ook elders dit blad).
KEY BISCAYNE President Ri
chard Nixon heeft de aanbeveling ge
kregen de Amerikaanse hulp aan La-
tijns-Amerika te vergroten om aan
de "toenemende dreiging van com
munistische ondermijning het hoofd
te bieden."
Dit staat in een rapport van gou
verneur Nelson Rockefeller, die een
verkenningsreis door dit land heeft
gemaakt. Het stuk wordt vandaag
door het Witte Huis bekend gemaakt,
nadat de inhoud ervan was uitgelekt.
De storm bracht gisteravond
een op het terrein van de
Esso-r af finader ij in het Botlek-
gebied staande lege spoorweg
tankwagen in beweging. Met de
wind in de rug ging het gevaarte
helling-op naar de juist open
gedraaide Botlekbrug, om daar,
tot verbazing van de bemanning
van een passerende coaster, de
Oude Maas in te tjompen. Het
gevaarte, dat op de lucht in de
tank bleef drijven, kon later
worden opgevangen.
De zware noordwesterstorm die gisteren van zuid naar noord
over ons land trok, richtte op veel plaatsen aanzienl^ke schade aan.
Voorzover bekend zgn er geen persoonlijke ongelukken gebeurd.
Het Botlekgebied is aan een ramp
ontsnapt, toen zondagavond bij de
Verolme-werf het grote drijvende
Prinses Irenedok met het Griekse
schip Mary (22.00 ton) op drift raak
te en in de richting van de 3e petro
leumhaven afdreef.
Daar dreaf het dok tegen de met
gevaarlijke chemicaliën geladen hij
DOW-Chemical gemeerde Noorse
tanker Honor (14.000 ton).
De Honor kraakte onrustbarend,
maar de tanker begaf het niet. Toen
tegen elf uur gisteravond negen
sleepboten het dok onder controle
Ik geef op als
nieuwe abonnee: -
hadden, was het gevaar geweken.
Dok en tanker werden naar de werf
gebracht.
De lading van de Honor bestond
uit acrylonitryl en methyleen- chlo
ride. Het beruchte acrylonitryl was
reeds gelost. Ook methyleen-chloride
is echter uiteramate giftig en licht
ontvlambaar.
De roeiers van „De Eendracht" en
de havenloodsen, die op de kop van
de 3e Petroleumhaven een post had
den bezet, moesten vluchten, toen zy
het dok op de Honor zagen afkomen.
DOW-Chemical was gewaarschuwd,
maar ook daar kon men voorlopig
niet anders doen dan de vlucht
nemen.
De bemanning van de Mary was
nog aan boord, toen dit schip met
dok en al op drift ging. Deze mannen
hebben enkele benauwde uren door
gemaakt.
Op drift
Ook bij de werf van Verolme had
men niet direct kunnen ingrijpen:
de sleepboten van de werf hadden de
handel vol aan de Koreaanse tanker
Seastar (64,000 ton) die ook al op-
drift was geraakt. Dit schip kreeg
men eveneens zonder ongelukken
onder controle.
Bij de 4e Petroleumhaven raakte
de supertanker Melania (210.000 ton)
los. Sleepboten hadden dit gevaarte
j echter snel weer voor de wal.
Een merkwaardig voorval gebeur
de bij de Botlekbrug, die zondag-
j avond zeven uur juist was openge-
1 draaid om een coaster door te laten.
Voor vervolg zie pagina 2
Het personeel van DOW-
Cremical, de bemanning van de
Noorse tanker Honor geheel
links op de foto en de haven
loodsen en roeiers van de post
aan de kop van de 3e Petroleum
haven beleefden in het Botlek-
gebied zondagavond een be
nauwde paar uurtoen het
Prinses Irenedok met daarin het
Griekse schip Mary bij de
Verolme-werf op drift was
geraakt en recht op de Honor
afkwam.
De Honor had een lading zeer
giftige en licht ontvlambare
methyleen-chloride. Hoewel de
Honor onrustbarend kraakte
gebeurden er geen ongelukken.
Tanker en dok werden naar de
Verolme-werf gesleept.
'hl GMVS etu> ttv\.
nZuiure cUxru^UAs
plaats:
I betaalt: D.per kwartaal per maand
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een onderzettegel.
.De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis
NEW YORK „Tot mijn spijt heb ik enige
reserves ten aanzien van de uitvoering
van artikel 22 van de overeenkomst van New
York, waarin staat dat het volk van West-Irian
bij de daad van vrije keuze volledige vrijheid
van spreken en totale bewegingsvrijheid moet
hebben.
Ondanks mijn voortdurende pogingen werd artikel
22 niet helemaal nagekomen en de Indonesische rege
ring oefende voortdurend een strenge politieke controle
uit over de bevolking".
Sanz rapporteert dat het duidelijk landse delegatie bij de Verenigde Na-
dat velen hun stem vóór het blij- ties kregen zaterdag dit rapport aan-
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267,
en bij Indonesië uitbrachten, „om- I
lat zij hoopten dat dit voor de eco
nomische en sociale vooruitgang van
West-Irian het gunstigst zou zijn".
Deze kritiek staat in het rapport
van Ortiz Sanz. de vertegenwoordiger
van Oe Thant bij de daad van vrije
Leiden. I keuze. De Indonesische en Neder- i
geboden.
„Ongetwijfeld was een deel van de
bevolking tegen dit blijven bij Indo
nesië. Dit blijkt uit de onrust in de
gebiedsdelen Manokwari en Enarota-
li. uit de vlucht van een aantal men
sen naar het Australische deel van
het eiland en uit het vasthouden van 1
meer dan driehonderd politieke ge
vangenen".
„Maar", zo concludeert de VN-af-
gevaardigde, „het antwoord dat in de
Musjawara werd gegeven, wees dui
delijk aan dat men bij Indonesië wil
de blijven". Sanz merkt nog op dat
van het Musjawara-systeem gebruik
is gemaakt gezien de terreinmoeilijk
heden en de algemene politieke toe
stand.
Compagnieën in Ede
EDE/DEN HAAG Drie dienst
plichtige militairen hebben een sta
king bij de compagnieën T. en E. van
het verbindingscentrum in de Elias
Beekmankazerne in Ede aangekon
digd. Het is in de geschiedenis van
het Nederlandse leger nog niet eerder
voorgekomen dat militairen staakten.
De drie militairen, Kees Keizer,
Bob Taalman en Herman Kernkamp,
zeggen dat de staking bij de compag
nieën, die elk 125 militairen omvat
ten, gezien moet worden als een pro
testactie. Voordat het zover is zullen
alle mogelijkheden worden uitgebuit
tot een gesprek met de legerleiding
te komen.
De staking werd aangekondigd in
het zaterdagmiddag uitgezonden VA-
RA-radiojongerenprogramma „Dit is
het begin". De actie is gericht tegen
de als onrechtvaardig aangeduide
maatregel dat sommige militairen in
Ede verplicht zijn twee maanden lan
ger te dienen.
Telegrafisten
Bezwaren daartegen, zowel van de
kant van de Vereniging van Dienst
plichtigen als de betrokkenen, zijn
tot nu toe onbeantwoord gebleven.
Met name de opleiding van telegra
fisten zou onrechtvaardig zijn.
De Legervoorlichtingsdienst in Den
Haag deelde desgevraagd mee dat de
voorgenomen actie het weigeren van
het opvolgen van dienstbevelen im
pliceert. De betrokkenen zullen zich
dan ook schuldig maken aan dienst
weigering, met alle consequenties
van dien. De drie militairen denken
hierbij het eerst aan zichzelf.
YWIE vanuit een onafhankelijk maar
uiteraard geïnteresseerd christe
lijk dagblad enkele kanttekeningen
gaat maken bij het ARP-convent van
zaterdag ziet zich geplaatst voor een
taak welke zich niet dan ongaarne
verrichten laat.
Toch kunnen enkele opmerkingen
juist vanuit een journalistieke uit
kijkpost nuttig zijn. Ook omdat het
een landsbelang is, dat het partij
wezen gezond functioneert.
Welnu, dan was het beeld dat ook na
het slotgebed moest blijven er een van
verwarrende beweging. Wat bereikt
werd is, dat ook de aanhangers van
tegengestelde meningen elkaar niet
hebben losgelaten; dat behoefde ook
niet anders te worden verwacht.
Maar de tegenstellingen zijn zelf toch
wel blijven bestaan.
Nu is de ARP vanouds een gescha
keerde partij geweest, echter de
schakeringen werd verhuld onder de
leiding van figuren van wie we te
genwoordig zouden zeggen dat ze nog
al patroniserend optraden. Ouderen
herinneren het zich nog wel, maar
de tijden zijn veranderd en de scha
keringen zijn niet langer verhuld.
Wat de ARP nu zal moeten leren is:
te leven met onverhulde interne ver
scheidenheid. wat het kan niet
ontkend ook weer de nodige wijs
heid en de even nodige bereikhcid tot
onderlinge inschikkelijkheid vereist.
JAEZE laatste zou men zeker bij de
radicale groepering in ruimere
mate aanwezig willen zien, maar wel
licht is het juist de radicaliteit die
haar daarbij in de weg zit. Hoewel cr
toch ook onder de radicalen reeds
verscheidenheid valt te constateren.
De groep zal goed doen te bedenken
dat zij eens bij de anderen het psy
chologische effect van de irritatie kan
oproepen, en dat ware dan te betreu
ren. Want alle verscheidenheden, ook
die welke zich bescheidener
niet als radicaal aandienen, hebben
haar waarde.
Intussen heeft men binnen de ARP
elkaar nodig: de meer behoudend ge
zinden het bezielende elan van de
radikale groep; de radicalen de stem
men dus het vertrouwen van de
anderen. Heus, ook met een honderd
of meer adhesiebetuigingen kom
je in de politiek niet ver. De radicali
teit bergt zo het gevaar in zich
men leek daar zaterdag niet geheel
aan te ontkomen -— van aan haar doel
voorbij te schieten. En dat hoeft ook
weer niet.
jQAT was intussen niet het enige
onbevredigende van dit convent.
Daar was de vraagstelling met be
trekking tot de Achttien. Hebben we
het goed begrepen, dan worden die
besprekingen enige tijd gestopt „op
termijn gezet" kan men het. zo men
wil, vriendelijk omschrijven.
De vraag lijkt gewettigd, hoe zulk
een benadering door de beide ge
sprekspartners zal worden ontvangen.
Hun houding zal op zijn best wel
een zijn van bewondering. Dit óók
omdat het resultaat van de tot dusver
gevoerde besprekingen tot dit plotse
linge uitstel geen aanleiding scheen
te geven. Zij worden nu op een bij
zondere wijze betrokken bij de moei
lijkheden van de partij die tot dusver
gesprekspartner was. Op hun geduld
wordt wei een wissel getrokken.
Te opvallender is dan de sympathi
serende wijze waarop vanuit de radi
cale groepering binnen de ARP de
PvdA wordt bezien, en dat terwijl
deze partij toch anders dan de nogal
gekritiseerde KVP. niet valt aan te
spreken op een gepretendeerd chris
telijk karakter. Er zal hier en daar
twijfel zijn, of deze discriminatie wel
aanvaardbaar is, in het bijzonder
vanuit een radicaal-christelijk stand
punt.
Kortom, er zijn na zaterdag nog wel
vragen gebleven of zelfs gerezen. Er
werd even gesproken van een drei
gende werking van de wet der zwaar
tekracht, waarmee gedoeld werd op
het gevaar dat een logge KVP ook de
ARP log zou kunnen maken. Maar is
voor de ARP het gevaar niet tc duch
ten van een andere wet, die namelijk
van de middelpuntviicgendc kracht?
De eenheid kan het te verduren krij
gen.
J7R is gelukkig vertrouwen te stellen
in de voorzitter, die de vele op
merkingen er was ruime gelegen
heid tot openhartige discussie be
antwoordde met een wijs en even
wichtig betoog, dat echter niet het
laatste woord bleek te kunnen zijn
omdat cr daarna toch nogal gewijzigd
werd in de voorgestelde resolutie.
Een moeilijke situatie dus voor de
negentigjarige ARP. Die overigens
zelf intussen nóg verscheidener is dan
het convent van zaterdag deed uit
komen. Daar zijn de voorstanders van
het gesprek in dc Achttien. Daar zijn
de radicale verontrusten. Maar 4s de
zaak met deze tweedeling uitgeput?
Wie de kaart van het land kent. weet
beter.
Er zijn nog velen die om andere mo
tieven de ARP zijn trouw gebleven.
Ze treden minder in de publiciteit,
maar ze zijn er. en van hun bestaan
blijkt vrijwel alleen in de stembus.
Hun trouw, die wel blijven zal, moet
toch weer niet tè zeer op de proef
worden gesteld.
Ook hun stem heeft waarde. Al wordt
deze minder gehoord, het zal voor de
ARP toch wel de bedoeling zijn dat
deze op voor haar gunstige wijze in
de bus blijft komen. Vergeet ook hen
niet. Ze zijn in elk geval goed voor
een paar zetels.
